باغ زیبای شاهزاده (باغ شازده) ماهان که به گوشه ای از بهشت در کویر کرمان شهرت یافته است یکی از بزرگترین و زیباترین باغ های تاریخی ایران محسوب می‌شود که در نیم فرسنگی ماهان و در دامنه کوه های تیگران استان کرمان قرار دارد.
این باغ از یادگارهای عبدالحمید میرزا ناصرالدوله حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار است که طی یازده سال حکمرانی وی (۱۲۹۸ ه.ق تا ۱۳۰۹ ه.ق) ساخته شد و با مرگ وی نیز بنای آن نیمه تمام رها شد. گفته می‌شود وقتی خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان می‌برند، بنّایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان بود تغار گچی را که در دست داشته محکم به دیوار کوبیده و کار را رها کرده و فرار نموده است؛ به همین علت جای خالی ۳ قطعه کاشی را بر سردر ورودی می‌توان دید.
باغ شاهزاده ماهان یکی از نمونه باغ تخت های ایرانی است که در زمینی مستطیل شکل به ابعاد ۱۲۲*۴۰۷ متر، با مساحت پنج و نیم هکتار بنا شده و دارای سردر ورودی بسیار زیبا، عمارت شاه نشین و حمام می باشد.
عمارت سردر باغ شاهزاده که از معماری بسیار زیبایی برخوردار است و آن را از سایر باغ های ایرانی متمایز و ممتاز می‌سازد، بنایی است دو اشکوبه (طبقه) که تقریبا به صورت منفرد ساخته شده و طبقه همکف آن از طبقه اول بزرگ تر است، طبقه فوقانی دارای اطاق هایی است که برای زندگی و پذیرایی پیش بینی شده‌اند. به علت آنکه ساختمان نیمه تمام باقی مانده، جز بخش های مختصری از نمای طبقه همکف، سایر بخش ها ی این عمارت فاقد نماسازی و تزئینات است.
قسمت شاه نشین که در انتهای فوقانی باغ قرار دارد هم اکنون به یک رستوران تبدیل شده و توسط بخش خصوصی اداره می‌شود. این عمارت دو طبقه و از زیبایی منحصر بفردی برخوردار است.
سایر بناهای خدماتی باغ مماس به دیوار اصلی و خارج از آن واقع شده اند و به صورت دیواری مرکب بناهای مختلف خدماتی را در نقاط مناسب در خود جا داده است
از دیگر قسمت های ارزشمند باغ شاهزاده ماهان شبکه آبرسانی و حوض های آب و فواره های آن است که در محور مرکزی باغ، به صورت پلکانی ساخته شده است. درجلوی عمارت اصلی، حوض بزرگی با ۵ فواره مشاهده می شود و آب این حوض که سرچشمه آن قنات معروف تیگران است به پاشویه سنگی اطراف آن ریخته و از آنجا به طرف ده شرشره آبشارگونه جاری می شود .
ریزش آب در حوض های پلکانی در فاصله ساختمان شاه نشین تا سردر ورودی چشم انداز بسیار زیبایی می آفریند که چشم هر بیننده‌ای را نوازش می‌دهد. این فواره ها که در طول باغ قرار دارند زیباترین فواره باغ های ایرانی هستند. زیرا سایر باغ های ایرانی کمتر فواره داشته اند و یا اگر داشته اند به این زیبایی نبوده است. فواره های زیبای باغ شاهزاده بر اساس اختلاف ارتفاع و نه هیچ نیروی دیگری فعال هستند که این خود دلیلی بر هوش و ذکاوت معماران آن دوران دارد. این شبکه آبرسانی از نظر طراحی شاهکار محاسبه و دقت بشمار می رود .
در دو سوی این حوض ها و در فضای باغ درختان تنومند و سایه گستری روییده است که بر زیبایی این باغ می افزاید. در حقیقت این باغ تلفیقی از درختان ایرانی، معماری منحصر بفرد پارسی و استفاده از آب در زیبا سازی باغ است که بخوبی در این باغ به هم گره خورده اند.
معماری خاص و شرایط اقلیمی این باغ را در شرایطی قرار داده است که در فصول مختلف سال از ویژگیهای منحصر بفردی برخوردار است و در واقع باغی چهار فصل است.
باغ شاهزاده همه ساله و به ویژه در فصل تابستان و بهار شاهد بازدید تعداد بیشماری از گردشگران از نقاط مختلف کشور است که این باغ دیدنی و دلفریب را برای تماشا انتخاب می‌کنند واقع شدن منطقه در مسیر عبوری کرمان به بم و در مسیر جاده کهن ابریشم از عواملی است که این محل را برای احداث یک باغ اشرافی مناسب می ساخته است.
باغ در دهه پنجاه توسط میراث فرهنگی وقت، از مالکان خصوصی آن خریداری شد و در سال هفتاد در آستانه برگزاری کنگره خواجوی کرمانی، باسازی گردید و خوشبختانه تا امروز به خوبی نگهداری می شود و در معرض بازدید مراجعه کنندگان است.
باغ و بناهای موجود در آن در تاریخ ۱۳۵۳/۰۸/۱۴ با شماره ۱۰۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس : ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان و در فاصله ۶ کیلومتری ماهان در مسیر جاده کرمان – بم
آدرس : ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان و در فاصله ۶ کیلومتری ماهان در مسیر جاده کرمان – بم
__________________
