BRADER SHIAN
Registered User
شبکه خبری تلویزیونی انگلیسی زبان "پرس تی وی" در ایران و روی کار آمدن دولت جدید گوردون براون در بریتانیا نه در ظاهر و نه در باطن هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارد. اما تجربه شخصی یک روزنامه نگار بریتانیایی در یکی از برنامه های تلویزیون "پرس تی وی" و لفاظی های مفسران سیاسی درباره یکی از وزیران کابینه جدید بریتانیا، نقطه تقارن جالبی پیدا کرده است: کلنجار دو فرهنگ کاملا متفاوت با موضوع شان در پوشش زنان.
"زوئی ویلیامز"، ستون نویس روزنامه گاردین، چاپ لندن، در یکی از برنامه های شبکه "پرس تی وی"، شرکت می کند؛ تهیه کنندگان این برنامه از او می خواهند که یقه لباسش را ببندد تا آنچه در ایران "شئونات اسلامی" توصیف می شود، رعایت شده باشد.
مصادف شدن این تجربه با واکنش گزنده برخی در بریتانیا به "باز" بودن یقه "جکی اسمیت"، وزیر کشور جدید بریتانیا، در جلسه پارلمان این کشور، بهانه ای شده تا خانم ویلیامز در شماره امروز گاردین (11 ژوئیه) نگاهی داشته باشد به موضوع شرم و حیا در پوشش زنان و حساسیت هایی که در این مورد وجود دارد.
خانم ویلیامز معتقد است که انتقاداتی که از "باز" بودن یقه لباس خانم اسمیت بیان شده، همانطور که هر نوع برهنگی در ایران مورد خشم حاکمان قرار می گیرد، ادامه تفکرات "ضد زن" در قرن بیست و یکم است.
آنچه در پی می آید برداشتی از این مقاله است:
--------------------------------------------------------------------------------
جکی اسمیت، وزیر دفاع کابینه گوردون براون در پارلمان بریتانیا
ماجرایی که می خواهم برایتان تعریف کنم شاید ساختگی به نظرتان برسد. شاید فکر کنید برای این که می خواهم نکته ای را ثابت کنم این داستان را ساخته ام، اما کاملا حقیقت دارد.
هفته پیش من به طور تصادفی سر از تلویزیون پرس تی وی ایران درآوردم. قبلش فکر کردم که این هم کانالی است مانند بقیه شبکه های تلویزیون ماهواره ای. از من دعوت شده بود در مورد تازه ترین کتاب درباره هیلاری کلینتون، کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا، صحبت کنم.
در استودیو و قبل از ضبط برنامه خانمی به طرفم دوید و گفت: "می تونم یقه لباستون را ببندم؟ دفتر مرکزی ما در تهران است!"
یقه لباس من مثل جکی اسمیت "باز" نبود (بعد به این موضوع می پردازم) ولی خوب یقه اسکی هم تنم نکرده بودم.
من هم در پاسخ این خانم گفتم "بله، البته."
اما این سوال برایم مطرح شد: حد و مرز انعطاف در این مورد کجاست؟ برای مثال من باردار هستم. اگر مسئولان پرس تی وی از من خواسته بودند برجستگی شکمم را بپوشانم، آیا ایرادی نداشت؟ اگر از من خواسته بودند روسری سرم کنم، چه؟ البته که ایراد داشت. معنای چنین حرف هایی این است که تو با جنسیتت تعریف می شوی و به خاطر همین باید طبق نظر دیگران لباس بپوشی تا حواس کسی را پرت نکنی.
همه ما، چه مرد و چه زن، معیارهای بنیادین شرم و حیا در برنامه های تلویزیونی را قبول داریم -از جمله قرار نیست لخت جلوی دوربین ظاهر بشویم.
ما زنان مطبوعات در کل همان اصولی را در مورد پوشش رعایت می کنیم که یک مرد باید رعایت بکند.
البته حرفی نیست که فرهنگ های مختلف شرم و حیای یک زن را به گونه های متفاوت تعبیر می کنند و ناگفته پیداست که هر چه یک فرهنگ سرکوبگرتر باشد زنان را بیشتر از مردان ***** می کند. برخی از آنها هم از زنان می خواهند خود را بیشتر بپوشانند.
فرصت محدود این ستون اجازه نمی دهد بیشتر به این موضوع بپردازم اما همین اشاره کافی است که مخالف بودن من با حجاب نه به خاطر "دست و پا گیر" بودن آن بلکه به این دلیل است که با جزء جزء وجود من سر عناد دارد.
پس چرا در استودیوی پرس تی وی قبول کردم که یقه من را - با این که به نظر خودم مناسب ظاهر شدن مقابل دوربین بود - ببندند؟ نباید قاطعانه مخالفت می کردم؟
ظاهرا نه چون این طور که از شواهد بر می آید گردن و پائین تر از آن "چاک" سینه با بقیه بدن فرق دارد. همه ما درباره دماغ، صورت و مچ پا اتفاق نظر داریم. اما وقتی وارد حیطه یقه می شویم موضوع ناگهان فرق می کند. این ناحیه از بدن انسان میدان نبردی می شود برای متغیرهایی از "شرم و حیا".
جنجال بر سر یقه باز جکی اسمیت، که پس از حاضر شدن در پارلمان بریتانیا به عنوان وزیر کشور جدید، راه افتاد، یک نمونه بارز است.
روزنامه نگاران مختلف بریتانیا در این باره داد سخن دادند و هر کدام او را با نامی که به شدت بار جنسی داشت، خطاب کردند.
این در حالی است که برخی افراد "نواندیش" در این باره دست به قلم نبردند و اظهار نظری هم نکردند و برخی زنان "نواندیش" خشمگین شدند که چرا خانم اسمیت بهانه به دست رسانه ها و افراد "متحجر" داده است.
تا جایی که به فمینیسم نو مربوط می شود این که گروه های مختلف چگونه برخورد کرده اند، مهم نیست. تنها نکته مهمی که بار دیگر باید تاکید کرد این است که اختیار انتخاب پوشش زنان با خود آنهاست.
این استدلال که وزیر زن نباید یقه باز بپوشد چون وزیر مرد این کار را نمی کند، نگرشی به دور از ذکاوت است. وزیر مرد سنجاق سر هم استفاده نمی کند اما هیچکس وزیر زن را به خاطر زدن سنجاق به موهایش مورد شماتت قرار نمی دهد.
مردم همواره یکدیگر را با نگاهی جنسی برانداز می کنند چون انسان هستند. اما تا جایی که من درک کرده ام، واکنش ها به یقه باز جکی اسمیت برخورد احساسات "ضد زن" در گذشته و حال جامعه بریتانیاست.
سوال عمیق تر این نیست که "آیا با انتخاب یک لباس خود را بازیچه مردها کرده ای؟" بلکه "آیا با استقلال فکری و هر دلیلی که خودت پسندیدی این طرز پوشش را انتخاب کرده ای؟"
نهضت قبلی فمینیسم در بریتانیا می گفت یقه باز نپوش تا به تو به عنوان یک شیء نگاه نکنند اما من به عنوان یک فمینیست جدید می گویم از آزادی هایی که برای آن مبارزه شده، دفاع کن و یقه لباست را به خاطر دل دیگران باز یا بسته نگه ندار.
"زوئی ویلیامز"، ستون نویس روزنامه گاردین، چاپ لندن، در یکی از برنامه های شبکه "پرس تی وی"، شرکت می کند؛ تهیه کنندگان این برنامه از او می خواهند که یقه لباسش را ببندد تا آنچه در ایران "شئونات اسلامی" توصیف می شود، رعایت شده باشد.
مصادف شدن این تجربه با واکنش گزنده برخی در بریتانیا به "باز" بودن یقه "جکی اسمیت"، وزیر کشور جدید بریتانیا، در جلسه پارلمان این کشور، بهانه ای شده تا خانم ویلیامز در شماره امروز گاردین (11 ژوئیه) نگاهی داشته باشد به موضوع شرم و حیا در پوشش زنان و حساسیت هایی که در این مورد وجود دارد.
خانم ویلیامز معتقد است که انتقاداتی که از "باز" بودن یقه لباس خانم اسمیت بیان شده، همانطور که هر نوع برهنگی در ایران مورد خشم حاکمان قرار می گیرد، ادامه تفکرات "ضد زن" در قرن بیست و یکم است.
آنچه در پی می آید برداشتی از این مقاله است:
--------------------------------------------------------------------------------
جکی اسمیت، وزیر دفاع کابینه گوردون براون در پارلمان بریتانیا
ماجرایی که می خواهم برایتان تعریف کنم شاید ساختگی به نظرتان برسد. شاید فکر کنید برای این که می خواهم نکته ای را ثابت کنم این داستان را ساخته ام، اما کاملا حقیقت دارد.
هفته پیش من به طور تصادفی سر از تلویزیون پرس تی وی ایران درآوردم. قبلش فکر کردم که این هم کانالی است مانند بقیه شبکه های تلویزیون ماهواره ای. از من دعوت شده بود در مورد تازه ترین کتاب درباره هیلاری کلینتون، کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا، صحبت کنم.
در استودیو و قبل از ضبط برنامه خانمی به طرفم دوید و گفت: "می تونم یقه لباستون را ببندم؟ دفتر مرکزی ما در تهران است!"
یقه لباس من مثل جکی اسمیت "باز" نبود (بعد به این موضوع می پردازم) ولی خوب یقه اسکی هم تنم نکرده بودم.
من هم در پاسخ این خانم گفتم "بله، البته."
اما این سوال برایم مطرح شد: حد و مرز انعطاف در این مورد کجاست؟ برای مثال من باردار هستم. اگر مسئولان پرس تی وی از من خواسته بودند برجستگی شکمم را بپوشانم، آیا ایرادی نداشت؟ اگر از من خواسته بودند روسری سرم کنم، چه؟ البته که ایراد داشت. معنای چنین حرف هایی این است که تو با جنسیتت تعریف می شوی و به خاطر همین باید طبق نظر دیگران لباس بپوشی تا حواس کسی را پرت نکنی.
همه ما، چه مرد و چه زن، معیارهای بنیادین شرم و حیا در برنامه های تلویزیونی را قبول داریم -از جمله قرار نیست لخت جلوی دوربین ظاهر بشویم.
ما زنان مطبوعات در کل همان اصولی را در مورد پوشش رعایت می کنیم که یک مرد باید رعایت بکند.
البته حرفی نیست که فرهنگ های مختلف شرم و حیای یک زن را به گونه های متفاوت تعبیر می کنند و ناگفته پیداست که هر چه یک فرهنگ سرکوبگرتر باشد زنان را بیشتر از مردان ***** می کند. برخی از آنها هم از زنان می خواهند خود را بیشتر بپوشانند.
فرصت محدود این ستون اجازه نمی دهد بیشتر به این موضوع بپردازم اما همین اشاره کافی است که مخالف بودن من با حجاب نه به خاطر "دست و پا گیر" بودن آن بلکه به این دلیل است که با جزء جزء وجود من سر عناد دارد.
پس چرا در استودیوی پرس تی وی قبول کردم که یقه من را - با این که به نظر خودم مناسب ظاهر شدن مقابل دوربین بود - ببندند؟ نباید قاطعانه مخالفت می کردم؟
ظاهرا نه چون این طور که از شواهد بر می آید گردن و پائین تر از آن "چاک" سینه با بقیه بدن فرق دارد. همه ما درباره دماغ، صورت و مچ پا اتفاق نظر داریم. اما وقتی وارد حیطه یقه می شویم موضوع ناگهان فرق می کند. این ناحیه از بدن انسان میدان نبردی می شود برای متغیرهایی از "شرم و حیا".
جنجال بر سر یقه باز جکی اسمیت، که پس از حاضر شدن در پارلمان بریتانیا به عنوان وزیر کشور جدید، راه افتاد، یک نمونه بارز است.
روزنامه نگاران مختلف بریتانیا در این باره داد سخن دادند و هر کدام او را با نامی که به شدت بار جنسی داشت، خطاب کردند.
این در حالی است که برخی افراد "نواندیش" در این باره دست به قلم نبردند و اظهار نظری هم نکردند و برخی زنان "نواندیش" خشمگین شدند که چرا خانم اسمیت بهانه به دست رسانه ها و افراد "متحجر" داده است.
تا جایی که به فمینیسم نو مربوط می شود این که گروه های مختلف چگونه برخورد کرده اند، مهم نیست. تنها نکته مهمی که بار دیگر باید تاکید کرد این است که اختیار انتخاب پوشش زنان با خود آنهاست.
این استدلال که وزیر زن نباید یقه باز بپوشد چون وزیر مرد این کار را نمی کند، نگرشی به دور از ذکاوت است. وزیر مرد سنجاق سر هم استفاده نمی کند اما هیچکس وزیر زن را به خاطر زدن سنجاق به موهایش مورد شماتت قرار نمی دهد.
مردم همواره یکدیگر را با نگاهی جنسی برانداز می کنند چون انسان هستند. اما تا جایی که من درک کرده ام، واکنش ها به یقه باز جکی اسمیت برخورد احساسات "ضد زن" در گذشته و حال جامعه بریتانیاست.
سوال عمیق تر این نیست که "آیا با انتخاب یک لباس خود را بازیچه مردها کرده ای؟" بلکه "آیا با استقلال فکری و هر دلیلی که خودت پسندیدی این طرز پوشش را انتخاب کرده ای؟"
نهضت قبلی فمینیسم در بریتانیا می گفت یقه باز نپوش تا به تو به عنوان یک شیء نگاه نکنند اما من به عنوان یک فمینیست جدید می گویم از آزادی هایی که برای آن مبارزه شده، دفاع کن و یقه لباست را به خاطر دل دیگران باز یا بسته نگه ندار.