ریشه ی واژگان فارسی و لاتین

[انسانه خوب]

یکی دیگه هم قبلا پیدا کرده بودم بارها هم گفتم ولی کسی زحمت بخودش نداد ببینه همریشه هستند یا نه. من خودم گشتم چیزی پیدا نکردم احتمالا باید وارداتی باشه ولی چرا؟

اینو میگم:

Eyebrow و ابرو
که هردو کاملا یه معنی میدن و شکل همدیگه هم هستن

 

[seymour]

یکی دیگه هم قبلا پیدا کرده بودم بارها هم گفتم ولی کسی زحمت بخودش نداد ببینه همریشه هستند یا نه. من خودم گشتم چیزی پیدا نکردم احتمالا باید وارداتی باشه ولی چرا؟

اینو میگم:

Eyebrow و ابرو
که هردو کاملا یه معنی میدن و شکل همدیگه هم هستن

دوست عزیز ، شما ظاهرا خوب نگشتی ... من در این پست توضیح داده بودم ...

 

[انسانه خوب]

دوست عزیز ، شما ظاهرا خوب نگشتی ... من در این پست توضیح داده بودم ...

ممنون

خب یه سری جدید باز پیدا کردم (حدسیات نیست و همشو تحقیق کردم)

زن و Queen
foot و پا
ماه و moon
گرما و Warm
Murder و مرده

 

[Geronimo]

ممنون

خب یه سری جدید باز پیدا کردم (حدسیات نیست و همشو تحقیق کردم)

زن و Queen
foot و پا
ماه و moon
گرما و Warm
Murder و مرده

من با ماه موافقم و مرده ولی اون دو تارو نگرفتم چرا انتخاب کردی؟ یه توضیحی بدی ممنون

 

[انسانه خوب]

من با ماه موافقم و مرده ولی اون دو تارو نگرفتم چرا انتخاب کردی؟ یه توضیحی بدی ممنون

بترتیب:

Armenian - English - Latin - Greek - Sanskrit Persian

Kin "woman" - Queen "queen,woman,wife" ----- gunē "a woman,a wife" - gnā/jani "woman" - Zan

otk' "foot" - foot (< OE fōt) - pedis "foot" - podi "foot" - pāda "foot" - Pa

amis "month" - moon, month - mēnsis "month" - mēn "moon, month" -māsa "moon, month" - Mah

ǰerm "warm"- Warm - formus "warm" -formus "warm"- gharma "heat" - Garma"Heat
Garm"warm"

meṙaç"dead"- murderhttp://en.wikipedia.org/wiki/Armenian_language#cite_note-.C3.BE-6 mortalis "mortal"- ambrotos"immortal" mṛta"dead"- Morde "dead

 

[Geronimo]

بترتیب:

Armenian - English - Latin - Greek - Sanskrit Persian

Kin "woman" - Queen "queen,woman,wife" ----- gunē "a woman,a wife" - gnā/jani "woman" - Zan

otk' "foot" - foot (< OE fōt) - pedis "foot" - podi "foot" - pāda "foot" - Pa

amis "month" - moon, month - mēnsis "month" - mēn "moon, month" -māsa "moon, month" - Mah

ǰerm "warm"- Warm - formus "warm" -formus "warm"- gharma "heat" - Garma"Heat
Garm"warm"

meṙaç"dead"- murderhttp://en.wikipedia.org/wiki/Armenian_language#cite_note-.C3.BE-6 mortalis "mortal"- ambrotos"immortal" mṛta"dead"- Morde "dead

لول!

مرسی الان گرفتم چی به چیه جالب بود خیلی دمت گرم

 

[seymour]

ممنون ، جناب انسان خوب ... اتفاقا من یه بحثی در مورد هم ریشگی بعضی کلمات خیلی قدیمی داشتم در این پست ... خلاصه اش این بود که :

به نظر میاد که واژهایی مثل "بد" ، "پدر" و "مادر" و اینا ، قبل از اینکه خیلی از اقوام هند و اروپایی راههای جداگانه در پیش بگیرن و توی اروپا و آسیاپخش بشن ، اختراع شدن ... یعنی بالاخره یکی بابای یکی بوده و یکی هم آدم بدی بوده !!!

و در نتیجه نیازی نبوده که یک قوم خاص از دیگری تقلید کنه ... بلکه همه شون این میراث تاریخی رو با خودشون جابجا کردن و مرور زمان باعث شده که یکی بگه "پدر" و یکی بگه father ... یکی بگه " نه " و یکی بگه " No "

... موافق نیستین ؟

 

[seymour]

بالاخره حوله درسته یا هوله ؟ ... از کجا اومدن این واژه ها و فرقشون چیه؟

"حوله" ظاهرا یه واژه فارسی-ترکی هستش ... و اصلا تشکیل شده بوده از " خاو "(=خواب) + " لی"(پسوند ترکی به معنی " داشتن ") = خوابدار - پرز دار (اشاره به پرزهای روی حوله

).


تغییراتش هم اینطوری بوده که چون در ترکی استانبولی "،خ" ندارن ، شده : حاولی --> حولی --> و نهایتا در بازگشت به فارسی حوله یا هوله ...


حالا داستان "هوله" چیه ؟ ... ظاهرا یه واژه عربیه از ریشه "حول" (در عربی : نیرو و توان - در فارسی : پیرامون و گرداگرد) ، پس "هوله" به این شکل یعنی " ابزار در بر گرفتن " یا " چیزی که انسان به دور خود می پیچد"

....



در فرهنگ استاد معین ، معنای اول بیشتر تایید شده و ضمنا ارتباط احتمالی بین "حوله" و towel (واژه انگلیسی به معنای حوله) رو هم مطرح کرده ... چه جالب ...

 

[seymour]

توی این پست هم صحبت کردیم که بعضی واژه ها انقدر مصطلح هستن که کمتر به فکر این میفتیم که ریشه شون چی بوده و از کجا اومدن (و نکنه از اونور آب اومده باشن) ...


اینم یه واژه فرانسوی دیگه : کتلت !!

...


ترکیبی از : (گوشت دنده) let + (تکه کوچک)cut

طبیعتا مثل خیلی از غذاهای دیگه ، طرز تهیه کتلت (و اصلا محصول نهایی اش !) توی کشورهای مختلف ، متفاوته ... من الان که بررسی کردم ، دیدم که version هندی این غذا ، بیشتر از بقیه ، شبیه کتلتی هستش که ما توی ایران می شناسیم

...


این واژه ظاهرا توی قرن 18 ، از فرانسه وارد انگلیسی شده ...

 

[seymour]

ریشه واحدهای پولی ایرانی و اینا : (قسمت اول)


پول : ظاهرا از کلمه یونانی obolos اومده ... (این واژه در زمان اشکانیان وارد ایران شده) ... به معنای " میله فلزی نازک و بلند " (مثل سیخ

)


درهم : اصلش "دراخم" بوده (draxme یا drakhma) ... این واژه اصلا یونانی بوده و وقتی ایران ، یونان رو فتح می کنه وارد ادبیات فارسی میشه و بعدش هم که عرب ها قرض می گیرنش (چه از طریق ایرانی ها و چه از طریق تجارت مستقیم با یونانی ها)... معادل "یک مشت تیر" بوده ...

دینار : اصلش رومی بوده (denarius) و ظاهرا به معنای (معادل) "یک مشت پر" بوده ... برمی گرده به قبل از میلاد مسیح و زمان جنگهای کارتاژی ... مقدونیه هم واحد پولش دیناره (آخه معمولا عادت داریم کشورهای عربی رو با این واحد ببینیم)...


سکه : قبلا اسم دستگاه ضرب سکه بوده ، بعدا شده اسم خود سکه ...

 

[seymour]

ریشه واحدهای پولی ایرانی و اینا : قسمت دوم (قسمت اول اینجاست)


تازه از اینجا بعدش بانمک میشه ... بخصوص داستان ریال واسه ام خیلی جالب بود ...

تومان : واژه ای ترکی (مغولی) به معنی ده هزار... مثلا به هر ده هزار سرباز می گفتن تومان و به فرمانده شون می گفتن امیر تومان

... اینجا نوشته که زمان شاه عباس هم از تومان استفاده می شده ، اما از زمان قاجار بود که به عنوان واحد پولی رسمی استفاده شد (یک تومان = ده هزار دینار)...


قران : خیلی از پادشاهان دوره صفوی به بعد خودشون رو صاحبقران نامیده اند

… مثلا فتحعلی شاه و یا ناصرالدین شاه … علتش هم این بوده که وقتی یه نفر سی سال (یا 25 سال یا 50 سال ... روایت مختلفه) حکومت می کرده بهش می گفتند یه قران رو پشت سر گذاشته و صاحبقرانه

… و به همین ترتیب هم وارد واحدهای پولی شد …


ریال : از واژه ی اسپانیولی (!) رئال گرفته شده که همون royal (سلطنتی - شاهی) هستش

... قضیه مربوط میشه به قرن 16 ، وقتی که ایران و پرتغال در سواحل جنوبی با هم تجارت می کردند و بعد از اشغال پرتغال توسط اسپانیا ، واحد پولی شون یعنی ریال اسپانیا رو به ایران معرفی کردند ...

این رویال ریشه اش برمی گرده به رگالیس (لاتین) و rex (اون یارو سگه)... و از اونجا هم به زبان های اولیه هند و اروپایی ، مثل سانسکریت (راجه از همین ریشه اس) و فارسی قدیم (رشت از همین ریشه اس)



مطالعه بیشتر :

اینجا ، اینجا و اینجا (درباره قران)

 

[H A T E U N ! T]

اینم از اکتشافاته جدیده اینجانب

شانس و Chance
درسته توی انگلیسی ؛چنس؛ خونده میشه ولی فکر کنم فرانسوی باشه و دقیقن ؛شانس؛ خونده بشه

 

[انسانه خوب]

Bondage و بندگی

 

[seymour]

این یکی شاید یه مقدار از روال آکادمیک بحث عدول کرده باشه ، اما خب , تحمل کنید :

ما جنوبی هستیم و خانواده پدرم مدتها در آبادان زندگی کردند و در نتیجه از این لغات وارداتی انگلیسی خیلی بلدم و همچنان هم کشف می کنم ... مثلا مادربزرگم می گفت " ساعتم تیمه " (= ساعتم کاملا دقیق هستش - تیم بر وزن سیم خونده میشه ) که تیم = time ...

 

[Yen Yen]

سلام

یک کلمه ی جالب ... حالا نمی دانم واقعا از فارسی یا نه (بلد نیستم از کجا و جه طور باید ریشه یابی کنم...)

Gullible ... قبل از اینکه دیکشنری را نگاه کنید فکر می کنید معنی اش چی باشه؟ ^_^

گول خور!! دی:

A Gullible person is easily tricked.

 

[seymour]

یک کلمه ی جالب ... حالا نمی دانم واقعا از فارسی یا نه (بلد نیستم از کجا و جه طور باید ریشه یابی کنم...)

Gullible ... قبل از اینکه دیکشنری را نگاه کنید فکر می کنید معنی اش چی باشه؟ ^_^

گول خور!!

A Gullible person is easily tricked.

کارت درسته دوست جان

... اتفاقا من قبلا اینو کامل بررسی کرده بودم ولی پستش رو هنوز از بیمس منتقل نکردم بودم اینور ... با اجازه شما منتقل می کنم :

Gullible و گول خوردن!


اینم یه لغت جالب دیگه که به شکل عجیبی با معادل فارسی اش شبیه هستش ... gullible یعنی ساده لوح - کسی که راحت گول می خوره

... تازه فعلش از اون هم بانمک تره : to gull = گول زدن !!

... رسما همون کلمه اس دیگه ؛ درسته ؟ ...


من که چک کردم ، ریشه گول رو از فرانسه goule دونستن ؛ به معنای بلعیدن - خوردن ... (از اونجا می رسه به لاتین gula به معنای گلو) ... خب ، در نظر بگیرید : توی فارسی هم ما میگیم " گول خوردن " ؛ یعنی هم ما و هم اونا، "گول" رو یه چیز خوردنی می دونیم !!!

... خدایا ! یه معجزه !! ...


بعد یه دفعه پیش خودم گفتم " نکنه ما گول رو از اونا گرفتیم ؟

... چون اولا کلمه شیکی به نظر میاد و ضمنا به نظر نمیاد که مثلا حافظ تو شعرش از کلمه گول استفاده کرده باشه ... " . اما در واژه نامه معین دیدم که از مولوی نقل کرده :

جمع گردد پیش شوی گول خود ... (=شوهر نادان خود)​

بنابراین میشه از اصیل بودنش اطمینان داشت ...

 

[Wiseman]

این یکی شاید یه مقدار از روال آکادمیک بحث عدول کرده باشه ، اما خب , تحمل کنید :

ما جنوبی هستیم و خانواده پدرم مدتها در آبادان زندگی کردند و در نتیجه از این لغات وارداتی انگلیسی خیلی بلدم و همچنان هم کشف می کنم ... مثلا مادربزرگم می گفت " ساعتم تیمه " (= ساعتم کاملا دقیق هستش - تیم بر وزن سیم خونده میشه ) که تیم = time ...

فکر میکنم مثالتون در مورد گوجه فرنگی هم صدق میکنه !!

 

[seymour]

خب ما قبلا توی دو پست (اینجا و اینجا) درباره واژه هایی بحث کردیم که شباهت انکارناپذیری با version انگلیسی شون دارن (اما نمی تونم ثابت کنم !

)... اینم یه نمونه جدید :


واژه استرداد از نظر حقوقی یعنی " واگذار کردن مجرم به کشور متبوعه "

... البته اصل این واژه عربی هستش ولی ظاهرا این کاربرد رو فقط در فارسی داره ...


حالا فکر می کنین ، معادل این واژه در انگلیسی چیه ؟ .........Extradite


خودتون مقایسه کنید : اکسترادیت و استرداد

ظاهرا ریشه extradite برمی گرده به لاتین ... به شکل ex+traditio .... به معنای واگذاری و تسلیم ...

تاریخچه این واژه رو هم که چک کردم ، انقدر قدیمی نبود که بشه دنبالش کرد

... ولی بهرحال شباهت عجیبی به هم دارن ...



پی نوشت : یه احتمال دیگه رو هم نمیشه دست کم گرفت ... این واژه بخاطر شباهتش به نسخه انگلیسی اش مورد استفاده قرار گرفته ... یعنی یه ایرانی خوش ذوق ، متوجه شباهت ظاهری و معنایی این دوتا شده و پیشنهادش کرده ...

 

[Daneel Olivaw]

Defense و دفاع هم فکر نکنم هم ریشه باشن, ولی خیلی شبیهن.

نمی دونم در مورد نام صحبت شده یا نه, ولی شباهتش با name انگلیسی و namai ژاپنی خیلی جالبه. البته احتمالش زیاده که ربطی به هم ریشه بودن نداشته باشه و جدیدا اقتباس شده باشه (ما و ژاپنی ها از زبان انگلیسی؟!)

 

[anti-pt]

Defense و دفاع هم فکر نکنم هم ریشه باشن, ولی خیلی شبیهن.

نمی دونم در مورد نام صحبت شده یا نه, ولی شباهتش با name انگلیسی و namai ژاپنی خیلی جالبه. البته احتمالش زیاده که ربطی به هم ریشه بودن نداشته باشه و جدیدا اقتباس شده باشه (ما و ژاپنی ها از زبان انگلیسی؟!)

نام فارسی و name انگلیسی و بسیاری زبانهای دیگر اروپایی , ریشه مشترک هندواروپایی دارند.