• پایان فعالیت بخشهای انجمن: امکان ایجاد موضوع یا نوشته جدید برای عموم کاربران غیرفعال شده است

ریشه ی واژگان فارسی و لاتین

Synix.Shayan

Registered User
تاریخ عضویت
1 آگوست 2005
نوشته‌ها
473
لایک‌ها
0
سن
33
محل سکونت
Tehran, Iran
چند وقت پيش يه جا خوندم كه واژه "Best" در زبان انگليسي، به معناي "برترين" يا "بهترين" از "به است" (Beh Ast ) فارسي خودمون گرفته شده.
 

minita

کاربر فعال فرهنگ و هنر
کاربر فعال
تاریخ عضویت
16 آگوست 2007
نوشته‌ها
205
لایک‌ها
10
تو زبان ایتالیایی کلماتی که شبیه فارسی هستن زیاده،حالا این لغات از ایران باستان به رم باستان نقل مکان کردن یا برعکس رو من نمی دونم....نمونه هاش...

giovane...تلفظش این جوریه:جووانه...خب فکر می کنید یعنی چی؟یعنی جوان!!

gola....این یکی این جوری تلفظ میشه:گلا....خب این یعنی چی...یعنی گلو!

denaro....دنارو...یعنی پول که از کلمه دینار اومده،خیلی ها فکر می کنن دینار یه کلمه عربیه اما در حقیقت دینار یه کلمه پارسیه که از ایران رفته به کشورهای عربی....

negozie....نگوتسیه....کاملاً شبیه نیست اما نزدیکه،همون مغازه ما میشه....

bastare....بستاره....یعنی بس بودن...اگه ماهواره و شبکه های ایتالیایی رو نگاه کنید خیلی میگن basta...که به معنای بسه هستش....
 
Last edited:

seymour

مدیر بازنشسته
کاربر قدیمی پرشین تولز
تاریخ عضویت
3 آگوست 2005
نوشته‌ها
6,209
لایک‌ها
84
محل سکونت
Tehran
Defense و دفاع هم فکر نکنم هم ریشه باشن, ولی خیلی شبیهن.
بله ؛ تصادفیه - اما defend رو بذار کنار آفند ، شبیه تر هم میشن !! ... (آفند = جنگ و پیکار)
298.gif



اصلش از فرانسوی : defendere که واژه ترکیبیه ؛ شامل de (=از/مقابل) + fendere (حمله - یورش)


داریم آفند = fendre = جنگ ؛ فکر کنم بشه بااطمینان هم ریشه دانستشون ! ...
idea.gif

نمی دونم در مورد نام صحبت شده یا نه, ولی شباهتش با name انگلیسی و namai ژاپنی خیلی جالبه. البته احتمالش زیاده که ربطی به هم ریشه بودن نداشته باشه و جدیدا اقتباس شده باشه (ما و ژاپنی ها از زبان انگلیسی؟!)
scratch_one-s_head.gif
نام فارسی و name انگلیسی و بسیاری زبانهای دیگر اروپایی , ریشه مشترک هندواروپایی دارند.
پست مرتبط : اینجا (در مورد ارتباطات واژه های بسیار قدیمی + تحلیل واژه Bad و بد)


چند وقت پيش يه جا خوندم كه واژه "Best" در زبان انگليسي، به معناي "برترين" يا "بهترين" از "به است" (Beh Ast ) فارسي خودمون گرفته شده.
تایید نمیشه ... نقل قول به پست مرتبط از خودم توی فوروم دیگه در پاسخ یکی از دوستان که Best و بهشت رو مشابه دونسته بود :

اول better : ( و یه کمی هم best )
rollingf.gif



+ توی وبستر نوشته که ریشه اش برمی گرده به واژه سانسکریت bhadra ، به معنی خوب و خوش و مبارک
169.gif
... ( به ذهنم رسید که یه جورایی شبیه واژه ترکی "بهادر" ، هستش ... ولی بعد دیدم که معنی هاشون ربطی به هم نداره )


+ توی هریتیج نوشته که از batizo در آلمانی قدیم اومده که خودش یه صفت تفضیلیه ( مثلا bet+er ) و صفت عالیاش ( که میشه best ) هم بصورت batistaz هستش ...

+ نکته آخر هم اینه که واژه "بهتر" در فارسی ، یک واژه ترکیبیه ؛ یعنی به +تر ... بنابراین به نظر میاد که اگر فرضیه وبستر رو قبول کنیم ، ربطی بهم ندارن و اگر فرضیه هریتج رو قبول کنیم متقاعدکننده تره ...
coffee(1).gif
تو زبان ایتالیایی کلماتی که شبیه فارسی هستن زیاده،حالا این لغات از ایران باستان به رم باستان نقل مکان کردن یا برعکس رو من نمی دونم....نمونه هاش...

denaro....دنارو...یعنی پول که از کلمه دینار اومده،خیلی ها فکر می کنن
جالب بود ... هرچند همونطور که گفتی ، نزدیکی دو فرهنگ کار رو ساده می کنه و احتمال هم ریشه بودن این واژه ها رو زیاد ...
drink2_mini.gif



این دنارو ، توی اسپانیولی هم اینطوریه : dinero... (توی فیلم Mexican هم یه شوخی بانمکی بود که طرف دینرو رو با دنیرو-از نوع رابرت! اشتباه می گیره!)
دینار یه کلمه عربیه اما در حقیقت دینار یه کلمه پارسیه که از ایران رفته به کشورهای عربی....
نه - دینار اصلش رومی بوده و در این پست بحث شده ...
 

seymour

مدیر بازنشسته
کاربر قدیمی پرشین تولز
تاریخ عضویت
3 آگوست 2005
نوشته‌ها
6,209
لایک‌ها
84
محل سکونت
Tehran
نق زدن و nagging !! ...
yapyapyapf.gif


دقیقا در دو زبان به یک معنا استفاده میشه ... یعنی هم شفاهیه ، هم آزاردهندگی اش مدنظره و هم اینکه لاینقطعه و روی مخ آدمه !
pokey.gif



(در این زمینه روی-مخ-بودن؛ نوشته که شاید ریشه nag برگرده به واژگان شمال اروپا ، بخصوص اسکاندیناویایی gnaga ، nagga و نهایتا gnagan ، جمیعا هم خانواده با واژه انگلیسی Gnaw به معنی فرسودن - سائیدن - گاز گرفتن ... و واقعا هم که نق زدن ، اعصاب را می فرساید! --- دیگه پس حتما درسته!
016.gif
)


در مورد بخش فارسی قضیه؛ معین و دهخدا اینو دارن (هم بصورت نق زدن و هم نغ زدن) ... معین نوشته "عا." احتمالا به معنای عاریه ای (قرضی) بودن واژه (نبود در راهنماش آخه)... که منطقی هم به نظر میاد ...
 

Daneel Olivaw

مدیر بازنشسته
تاریخ عضویت
12 جولای 2006
نوشته‌ها
2,316
لایک‌ها
31
محل سکونت
In my shell
یه مورد دیگه؛ آلاچیق و alcove

آلاچیق یا آلاجق (ترکی) که آلاچق و الچوق و آلاجو هم شکل های دیگه اش هستن؛ از اون طرف alcove از alcôve فرانسوی، از alcoba اسپانیایی، از al-qobbah عربی مشتق شده (القباح؟! کلمه عربی با همچین ترکیبی یا کلا موردی که به al-qobbah بخوره نتونستم پیدا کنم
263cylj.gif
)

مطمئن نیستم ولی به نظر می رسه همه از عربی مشتق شده باشن
1655.gif


بله ؛ تصادفیه - اما defend رو بذار کنار آفند ، شبیه تر هم میشن !! ... (آفند = جنگ و پیکار)
298.gif

اصلش از فرانسوی : defendere که واژه ترکیبیه ؛ شامل de (=از/مقابل) + fendere (حمله - یورش)
داریم آفند = fendre = جنگ ؛ فکر کنم بشه بااطمینان هم ریشه دانستشون ! ...
idea.gif


پست مرتبط : اینجا (در مورد ارتباطات واژه های بسیار قدیمی + تحلیل واژه Bad و بد)

مرسی بابت توضیح
155105187.gif


آره defend و آفند هم ریشه به نظر می رسن ...
 

pany

Registered User
تاریخ عضویت
4 آپریل 2008
نوشته‌ها
677
لایک‌ها
19
مرسی از همه . واقعا زحمت کشیدین . خیلی برای من جالب بود . من تازه این تاپیک رو دیدم

واژه سانتیمانتال که معنی "مکش مرگ ما " رو میده در حقیقت واژه ( sentimenal =اجساساتی) میباشد.

دوپیس که برای لباس خانم ها استفاده میشه همون( two piece = دو تیکه ) هست.


2- 3 کلمه هست که همه هم میدونن و من فقط برای کامل تر شدن این تاپیک اینجا میزارم.


لیمو= lemon


type of citrus fruit, c.1400, from O.Fr. limon "citrus fruit," from O.Prov., from Ar. laimun or Pers. limu(n), generic terms for citrus fruits (compare lime); cognate with Skt. nimbu "the lime." Slang meaning "a Quaalude" is 1960s, from Lemmon, name of a pharmaceutical company that once manufactured the drug. Lemonade is first recorded 1663, from Fr. limonade; earlier Eng.

نارنج= orange

c.1300, from O.Fr. orenge (12c.), from M.L. pomum de orenge, from It. arancia, originally narancia (Venetian naranza), alt. of Arabic naranj, from Pers. narang, from Skt. naranga-s "orange tree," of uncertain origin. Loss of initial n- probably due to confusion with definite article (e.g. une narange, una narancia), but perhaps infl. by Fr. or "gold." The tree's original range probably was northern India. The Persian orange, grown widely in southern Europe after its introduction in Italy 11c., was bitter; sweet oranges were brought to Europe 15c. from India by Portuguese traders and quickly displaced the bitter variety, but only Mod.Gk. still seems to distinguish the bitter (nerantzi) from the sweet (portokali "Portuguese") orange. Portuguese, Spanish, Arab, and Dutch sailors planted citrus trees along trade routes to prevent scurvy. On his second voyage in 1493, Christopher Columbus brought the seeds of oranges, lemons and citrons to Haiti and the Caribbean. Introduced in Florida (along with lemons) in 1513 by Sp. explorer Juan Ponce de Leon. Introduced to Hawaii 1792. Not used as the name of a color until


من همیشه فکر میکردم safran و زعفران یک کلمه فارسی هست اما دیدم عربیه.

safran
c.1200, from O.Fr. safran (12c.), from M.L. safranum (cf. It. zafferano, Sp. azafran), ultimately from Arabic za'faran, of unknown origin.
 

monjamed

كاربر فعال سریال تلویزیونی
کاربر فعال
تاریخ عضویت
18 می 2007
نوشته‌ها
403
لایک‌ها
2
از al-qobbah عربی مشتق شده (القباح؟! کلمه عربی با همچین ترکیبی یا کلا موردی که به al-qobbah بخوره نتونستم پیدا کنم )
القبه: یه چیزی تو مایه های "گنبد"
 

Daneel Olivaw

مدیر بازنشسته
تاریخ عضویت
12 جولای 2006
نوشته‌ها
2,316
لایک‌ها
31
محل سکونت
In my shell
القبه: یه چیزی تو مایه های "گنبد"

ممنون
thumbsup.gif


البته منم رفتم اینو چک کردم؛ القَبة ظاهرا به معنی هزارلا هست، ولی القَبوَة باید همونی باشه که مد نظرم بود؛ معنیش میشه طاق ضربی کوچک ...
 

majidzf

کاربر تازه وارد
تاریخ عضویت
30 مارس 2009
نوشته‌ها
3
لایک‌ها
0
سلام دوستان
خيلي خوشحال شدم وقتي اين فروم رو پيدا كردم ، راستش جواب خيلي از سوال هام رو گرفتم
يه موضوعي برام پيش اومده كه نمي دونم مطرح كردنش اينجا درسته يا نه ، مثلا تو بعضي متن ها ديدم كه نوشته
" فلاني اداي ژنرال وستينگهاوس رو در مياره " اين جمله يعني چي؟ اصلا اين ژنرال وستينگهاوس كيه؟
 

Daneel Olivaw

مدیر بازنشسته
تاریخ عضویت
12 جولای 2006
نوشته‌ها
2,316
لایک‌ها
31
محل سکونت
In my shell
چند وقت پیش توی کتاب گوی آتش (جلد اول از یکی از 3 گانه های جان کریستوفر) به یه نکته جالب برخوردم:

کلمه Bus از کلمه لاتین Boves (یا Bovis) به معنی گاو مشتق شده
xother_schoolbus.gif
خود کلمه Boves هم ریشۀ کلمۀ Bovine ه به معنی گاو
cow.gif
 

Venom

کاربر قدیمی پرشین تولز
کاربر قدیمی پرشین تولز
تاریخ عضویت
1 می 2006
نوشته‌ها
961
لایک‌ها
3,914
نمیدونم این رو کسی گفته یا نه !
چند روز پیش اتفاقی به شباهت بین کلمه HUSH (آرام , ساکت) با کلمه عامیانه هُش ! (مثلآ میگن هُش ! آروم باش !) پی بردم :دی
 

سهند-ص

کاربر تازه وارد
تاریخ عضویت
22 جولای 2009
نوشته‌ها
1
لایک‌ها
0
واژهٔ بوس ( بوسیدن) هم در عربی‌ هست هم در اسپانیایی هم در فرانسوی.
 

l'avocat

مدیر بازنشسته
کاربر فعال
تاریخ عضویت
19 آگوست 2007
نوشته‌ها
865
لایک‌ها
27
محل سکونت
Sur la chaise
واژهٔ بوس ( بوسیدن) هم در عربی‌ هست هم در اسپانیایی هم در فرانسوی.

در عربی و اسپانیایی نمیدونم اما در فرانسوی : "baiser" داریم که "بزه " خونده میشه ،شبیه هست ولی گمان نکنم بشه گفت از یک ریشه است.
 

seymour

مدیر بازنشسته
کاربر قدیمی پرشین تولز
تاریخ عضویت
3 آگوست 2005
نوشته‌ها
6,209
لایک‌ها
84
محل سکونت
Tehran
ناموس هم مال اجنبی هاس؟
frfr.gif



من داشتم جدول حل می کردم ، نوشته بود "واژه ای یونانی به معنای قانون
unknw.gif
" (روزنامه سرمایه بود گمانم) ... جوابش میشد ناموس ... حالا قضیه چی بوده :


اصل این واژه nomos بوده ؛ از یونانی ... به معنای قانون ، شریعت ، احکام موضوعه ... واسه همینه که یکی از کتابهای افلاطون رو ترجمه کرده اند : نوامیس (ظاهرا فارابی ترجمه کرده)... اسم انگلیسی کتاب بوده : laws که ترجمه اسم یونانی کتاب نوموی بوده که جمع نوموس هستش ...


همین واژه بعدا اومده و با تغییراتی بصورت پسوند بکار گرفته شده : onomy- = (تقریبا) -شناسی ... astronomy (ستاره شناسی) ، taxonomy ، economy و ...


از نقطه نظر فارسی، معنای زیادی برای این واژه ذکر شده:
val.gif
دهخدا واژه ناموس رو معرب واژه یونانی دونسته و به معنای قانون ، شریعت ، حکم (الهی)... معین نزدیک به 17 معنا با مثال ذکر کرده! از غرور گرفته (گوید خاقانیا! این همه ناموس چیست؟) ، تا شهرت (ناموس شیرمردی کاوس و تهمتن) و ریا (ای شیخ! تا کی از این نفاق و ناموس؟) و غیره ... علت این همه تنوع معنی چیه ؟ ... هممم ... شاید چون هیچکس دقیقا نمی دونسته که معناش چیه ؟ ...


البته استاد انوری هم هست که امروزی تر کار کرده و همون ابتدا به آبرو و عزت و شرف اشاره کرده و البته 7-8 معنای دیگه رو هم ذکر کرده ...
 

Damn

Registered User
تاریخ عضویت
8 سپتامبر 2007
نوشته‌ها
3,428
لایک‌ها
630
محل سکونت
In Lousy time
ناموس هم مال اجنبی هاس؟
frfr.gif



من داشتم جدول حل می کردم ، نوشته بود "واژه ای یونانی به معنای قانون
unknw.gif
" (روزنامه سرمایه بود گمانم) ... جوابش میشد ناموس ... حالا قضیه چی بوده :


اصل این واژه nomos بوده ؛ از یونانی ... به معنای قانون ، شریعت ، احکام موضوعه ... واسه همینه که یکی از کتابهای افلاطون رو ترجمه کرده اند : نوامیس (ظاهرا فارابی ترجمه کرده)... اسم انگلیسی کتاب بوده : laws که ترجمه اسم یونانی کتاب نوموی بوده که جمع نوموس هستش ...


همین واژه بعدا اومده و با تغییراتی بصورت پسوند بکار گرفته شده : onomy- = (تقریبا) -شناسی ... astronomy (ستاره شناسی) ، taxonomy ، economy و ...


از نقطه نظر فارسی، معنای زیادی برای این واژه ذکر شده:
val.gif
دهخدا واژه ناموس رو معرب واژه یونانی دونسته و به معنای قانون ، شریعت ، حکم (الهی)... معین نزدیک به 17 معنا با مثال ذکر کرده! از غرور گرفته (گوید خاقانیا! این همه ناموس چیست؟) ، تا شهرت (ناموس شیرمردی کاوس و تهمتن) و ریا (ای شیخ! تا کی از این نفاق و ناموس؟) و غیره ... علت این همه تنوع معنی چیه ؟ ... هممم ... شاید چون هیچکس دقیقا نمی دونسته که معناش چیه ؟ ...


البته استاد انوری هم هست که امروزی تر کار کرده و همون ابتدا به آبرو و عزت و شرف اشاره کرده و البته 7-8 معنای دیگه رو هم ذکر کرده ...
ایول خدایی
اقا همه اینا از جدول خوندن بدستت رسید ؟
 

fozool

Registered User
تاریخ عضویت
29 می 2004
نوشته‌ها
895
لایک‌ها
36
محل سکونت
تهران
اينم ليست اصطلاحات فرانسوي وارد شده به فارسي
از اينجا
 

seymour

مدیر بازنشسته
کاربر قدیمی پرشین تولز
تاریخ عضویت
3 آگوست 2005
نوشته‌ها
6,209
لایک‌ها
84
محل سکونت
Tehran
alfalfa در انگلیسی به معنی یونجه اس؛ این رو توی یه متنی دیدم (جان اشتاین بک–موشها و آدمها)...بعد به ذهنم رسید که چقدر شبیه واژه " علف " تو زبان خودمونه ...

خلاصه چک کردم و دیدم که بله... همینطوره :
tauruss.gif



گیاه یونجه، اولین بار در عصر برنز (حدود 3000 سال قبل از میلاد) و در ایران استفاده شده و زادگاهش ایران محسوب میشه: احتمالا برای تغذیه اسب هایی که از آسیای مرکزی آورده شده بودند... حدود 500 سال قبل از میلاد هم وارد یونان شده (باز احتمالا از طریق لشکرکشی ارتش ایران که اسبهاش رو با این گیاه تغذیه می کرده)

اعراب به این گیاه al-fesfeseh می گفتند (واژه علف که الان ما استفاده می کنیم از این ریشه اس) و عجیب نیست اگه alfalfa رو غربی ها تحت تاثیر این شکل عربی اش یاد گرفته باشند! ... هر دوی اینها برگرفته از واژه اصیل فارسی اسپست یا اسپستا (aspo-asti) هستند، به معنی غذای اسب..


جالبتر اینکه یه واژه دیگه برای یونجه Lucerne هستش که حدس بزنید.... باز هم ریشه فارسی داره!! .. حدس می زنن که Lucerne، از واژه لاجورد گرفته شده باشه که اشاره داره به گل های آبی رنگ یکی از گونه های اصلی یونجه (medicago sativa = علف مادها!)


مطالعه بیشتر: اینجا.
 

seymour

مدیر بازنشسته
کاربر قدیمی پرشین تولز
تاریخ عضویت
3 آگوست 2005
نوشته‌ها
6,209
لایک‌ها
84
محل سکونت
Tehran
Tiara و تارک

در انگلیسی، tiara یعنی تاج و کلاه پادشاهان و اشخاص عالیرتبه (الان اغلب برای زنان – اما مثلاً به مهمترین کلاه پاپ هم میگن papal tiara - عکس زیر)... ضمناً در اصطلاح عامیانه، به معنای دختر زیبا هم به کار میره..

attachment.php

ما در فارسی واژه تاره یا تارک رو داریم به معنای فرق/میان سر و کلاهی که روی سر قرار می گیره... که خودش در واقع اسم مصغر تار (به معنای میان و فرق سر) هستش.

این واژه، در اواسط قرن 16 مستقیماً از لاتین وارد انگلیسی شده، که ریشه اون هم از یونانی ذکر شده.. در اکثر منابع، دیگه از یونان عقب تر نیومده اند، اما در همه اشاره شده که این واژه اساساً به معنای سرپوش پادشاهان و اشراف ایرانی بوده و حتی مثلاً نسخه 1913 وبستر، ریشه واژه رو فارسی دونسته...

در منابع اشاره شده که تارک پادشاه (ایران)، افراشته و برجسته بود، و تارک افراد زیردستش (اشراف و روحانیون) از جنس نرم تر و افتاده به یک سوی سر...


جالبه، الان خوندم که براساس دائره المعارف کاتولیک، جدا از اینکه نام تاج پاپ ریشه فارسی داره، حتی طراحی اش هم (که سه طبقه اس – عکس بالا) براساس اونچه در آثار بجای مونده از مجسمه های آشوری و ایرانی دیده شده، صورت گرفته!(عکس زیر - مقایسه کنید با عکس بالا)

attachment.php
 

فایل های ضمیمه

  • tiaracardsm.jpg
    tiaracardsm.jpg
    12.7 KB · نمایش ها: 94
  • sargon-crown.jpg
    sargon-crown.jpg
    19.3 KB · نمایش ها: 94

seymour

مدیر بازنشسته
کاربر قدیمی پرشین تولز
تاریخ عضویت
3 آگوست 2005
نوشته‌ها
6,209
لایک‌ها
84
محل سکونت
Tehran
کفن و coffin ؟!

واژه coffin در انگلیسی به معنای تابوت و محفظه ای که جسد درش قرار می گیره هستش..

ریشه اش به لاتین (cophinus) و از اونجا به یونانی (kophinos) برمی گرده؛ به معنای جعبه و محفظه کوچک و صندوقچه .. این واژه، قرن 14 و از فرانسوی به انگلیسی راه پیدا کرده، اما تا یک قرن بعد، به معنای لغوی اش استفاده میشد (یعنی بعنوان جعبه)، و از قرن 15 بوده که کارکرد مخصوص بهشت زهرا رو پیدا می کنه...


از سوی دیگه ما در فارسی واژه کفن رو استفاده می کنیم به معنای جامه یا پارچه ای برای پوشاندن جسد.. که یک واژه عربی هستش به همین شکل و اساساً به معنای پوشاندن و نهفتن (دهخدا)...

کفن و کافین؟! .. من بررسی که کردم، ارتباط خاصی با هم ندارن یا حداقل بدست نیومده؛ اما بهرحال شباهت ظاهری و معنایی شون جالبه؛ نه؟.. از این موارد من واسه خودم زیاد یادداشت کرده ام که به دو واژه مشابه برخورده ام (از دو زبان مختلف) و بعد یا من نتونستم ارتباطی بین دوتاشون پیدا کنم، یا اساساً شباهت شون تصادفی بوده.. بعداً باز هم مثالهایی از این دست می زنم..
 

Hamed4u

Registered User
تاریخ عضویت
31 مارس 2006
نوشته‌ها
73
لایک‌ها
0
سلام
کلمه " شروق "
به چه معناست و درست چطوری می خوننش؟
 
بالا