myro
کاربر تازه وارد
- تاریخ عضویت
- 23 نوامبر 2020
- نوشته‌ها
- 6
- لایک‌ها
- 0
- سن
- 31
کیفیت آب خام مصرفی
کیفیت آب خام مصرفی بهتر است آبی که به عنوان آب تغذیه کننده استخر استفاده می شوددارای کیفیت مطلوب با توجه به معیارها و استانداردهای ذکر شد ه باشد و نیاز به تصفیه آب در حداقل ممکن باشد . بنابراین بطور کلی منبع آب تازه استخر به صورت زیر توصیه شده است.
همانگونه که قبلاً بیان گردید، استخرهای شنا ا ز نظر نوع جریان ورودی و خروجی به استخرهای پر و خالی شونده استخرهای با گردش آب و استخرهای با جریان مداوم طبقه بندی می شوند. نوع بهره برداری از استخرهای شنا، علاوه بر تأثیر برکمیت آب مصرفی برکیفیت آب داخل استخر تأثیر زیادی را می گذارد.
در استخرهای با گردش آب ، برای تأمین کیفیت مناسب آب، تصفیه وسالم سازی آب برگشتی از نظر میکروبی حائز اهمیت زیاد می باشد.
اگر کنترل کیفیت آب از نظر بهداشتی و بهره برداری از این استخرهامناسب باشد. از نظر بهداشتی بهترین نوع استخرها محسوب می شوند.
هم چنین حداقل اتلاف آب در این استخرها وجود دارد . توجه به تصفیه آب در این گونه استخرها مهم می باشد.
د راستخرهای با جریان مداوم، که بطور مرتب جریانی از آب خام قابل قبول و اغلب بدون تصفیه به آنها وارد می شود و به همان میزان آب بصورت سرریز از استخر خارج می گردد بنابراین در این استخرهاکیفیت آب ورودی و پایش کیفیت آب داخل استخر دارای اهمیت می باشد.
گندزدائی و سالم سازی آب از نظر میکروبی
برای گندزدایی آب استخرهای شنا روشهای متعددی مانند استفاده از(UV)کلر، برم، ید، سیانورات های کلره و لامپ های اشعه ماوراء بنفش استفاده میشود. گرچه گزینۀ مناسب تر که با وسعت بیشتری کاربرددارد کلر و تا حدودی برم می باشد. سیانورات های کلره توسط بعضی از مراجع اجازه داده نشده است . استفاده از لامپ های اشعه ماورا بنفش
به خاطر عدم بجا گذاشتن باقمیانده گندزدا و تأثیر زیاد کدورت (UV)بر کارایی آن ،محدود می باشد . ید به طور گسترده استفاده نشده است .
ولی گزارشات حاکی از کاربرد رضایت بخش این ماده در استخرهای UVشنای سرباز ، بوده است . پایداری ید از کلر بیشتر است . اشعه همراه با پراکسید هیدروژن برای گندزدایی استخرهای شنا بطور مؤثربکار رفته است . برم به شکل کلرید برم با آب و آمونیاک واکنش نموده و تشکیل برم آمین ها را می دهد که گزارشات ارجحیت ای ن ترکیب برای از بین بردن باکتریها و ویروس ها نسبت به کلرآمین ها را نشان می دهد. بهر حال کلر ترکیب شیمیایی انتخابی برای گندزدایی آب استخر می باشد. کلر ممکن است به شکل گاز فشرده شده (مایع)محلول هیپوکلریت سدیم
12 یا 15 درصد، هیپوکلریت لیتیوم25تا 35درصد، یا هیپوکلریت کلسیم پودر یا قرص 65 درصد مورد استفاده قرار می گیرد.
نگهداری کلر آزاد باقیمانده در دسترس در حد حداقل 0,6 میلی گرم درلیترمیباشد. ولی اغلب در عمل کلرباقیمانده آزاد 1 تا 3 میلی گرم در لیتر نیاز می باشد. کلر آزاد قابل دسترس و یون (HOCL) مجموع کلر به شکل اسید هیپوکلروس گندزدای قویتری نسبت به HOCL می باشد. ترکیب (OCL-) هیپوکلریت آب و دمای آب بستگی به pHدارد.
غلظت سیانورات باید بین 30 و 100 میلیگرم در لیترنگه داشته شود . رقیق سازی یا جایگزینی آب وقتی غلظت سیانورات از100میلی گرم در لیتر بیشتر گردد . لازم است. گزارش شده است که سیانوراتها با عث تغییرات در اندامهای کبد و کلیه حیوانات آزمایشگاهی و تحریک و سوزش چشم می گردد.
آمونیوم آلوم یا آمونیاک آزاد نباید مورد استفاده قرار گیرد . چون نگهداری کلر آزاد در دسترس در آب استخر غیر عملی می گردد ، چون آمونیاک با کلر واکنش نموده و تشکیل کلر آمین ها یا کلر ترکیبی را میدهد. کلر باقیمانده ترکیبی یک گندزدای با اثر کند می باشد و درباکتری کشی استخرهای تأثیر بسیار کمی دارد . وقتی کلر ترکیبی کلرآمین به 20میلی گرم در لیتر برسد باید توسط کلرزنی / باقیمانده قویتر که باعث گذشتن از نقطه شکست کلرزنی شود به کلر آزادباقیمانده رسید.
کلرآمین ها همچنین باعث ایجاد بوهای کلره شده و همچنین ایجادتحریک و سوزش چشم می نمایند. وقتی عمل کلرزنی مازادانجام می شود، تمهیدات لازم برای تهویۀ کافی (Superchlorination)جهت تری کلرید نیتروژن شکل گرفته، که بدبو و خاصیت انفجاری دارد .
باید در نظر گرفته شود . کلرزنی آب حاوی آهن(به شکل محلول ) باعث بدرنگ شدن آب و ایجاد لک در دیوارهای استخر می گردد. بنابراین درصورت وجود آهن و منگنز در آب، باید از آب حذف شوند.
اگر از برم به عنوان ماده گندزدا استفاده شود، غلظت برم باقیمانده دراستخر برابر 3 تا 5 میلی گرم در لیتر توصیه شده است . برم خالص درحرارت اطاق دارای ر نگ قرمز تیره با بوئی شدیداً تحریک کننده است .
این ماده به سادگی به شکل دمه درآمده، سمی و بسیار خورنده می باشد. این ماده یک گندزدای بسیار مؤثر می باشد. برم معمولاً به شکل جامد در دسترس می باشد.
فرآورده های جانبی ناشی از کلر زنی آب استخر
نتایج تحقیقات انجام شده از اواسط دههء 1970 تاکنون نشان میدهد که کلروفرم و دیگر تری هالومتان ها که در خلال کلر زنی شکل می گیرند ، مهمترین آلاینده های شیمیائی آلی هستند که کیفیت راتحت الشعاع قرار می دهند . گر چه کلر زنی همجنین می تواند مسئول ایجاد ترکیبات متنوع دیگر نظیر اسیدهای هالو استیک ، هالونیتریل ها الوآلدئیدها و کلروفنل ها گردد.
تری ها لومتان ها شامل تری کلرو متان، دی برومو کلرو متان، دی کلرو برومومتان، و بروموفرم می باشد . تاکنون حدود 9 هالو استیک اسید شناسائی شده است که می تواند از کلرزنی به آبهای دارای ناخالصی های آلی بوجود آیند . از این میان دو ترکیب خطرناک اسیدکلرواستیک و اسید تری کلرو استیک دارای ا همیت بیشتری هستند . اطلاعات موجود در رابطه با خطرات بهداشتی این ترکیبات بیشتر از طریق مطالعات انجام شده در آب آشامیدنی می باشد. ولی چون حدود 30 % این ترکیبات فرار بوده، وترکیبات تری هالومتان ( عمده ترکیبات تولیدی) اغلب فرارهستند ،بنابراین از طریق تماس های پوستی و تنفسی نیز خطرات آنها به اثبات رسیده است . بنابراین استحمام و شنا نیز می تواند باعث جذب پوستی و تنفسی این ترکیبات گردد. لذا روشهای جلوگیری از تولید کمتر این ترکیبات و تهویهء مناسب هوای محیط استخر در دفع آلوده کنندهای بیولوژیکی و شیمیائی بویژه این ترکیبات از اهمیت زیادی بر خورداراست
کنترل جلبک ها
جلبک ها با رشد و تکثیر در استخر باعث ایجاد لایه های لزج و لغزنده جلبکی در دیواره ها و کف استخر می گردند. رشد جلبک ها در استخر،کاهش شفافیت آب، افزایش مصرف کلر، تولید بوهای نامطبوع وآب را در پی خواهد داشت رشد جلب ک ها بر pH افزایش سریع دردیواره ها و کف با نفوذ به داخل درزها و شکاف ها و چسبیدن آنها،تمیز سازی و حذف جلبک ها را با مشکل مواجه می نماید. بهترین وساده ترین روش کنترل، جلوگیری و ممانعت از رشد و توسعه جلبک هامی باشد که این امر می تواند با ن گهداری کلر آزاد باقیمانده حداقل برابر0/6میلی گرم در لیتر در آب استخر در تمام اوقات حاصل گردد . این مسئله را نمی توان بوسیله چرخش متناوب و کلرسیناسیون انجام داد.
اگر مشکل رشد جلبکی بروز نماید روشهای کنترلی متفاوتی وجوددارد. این روش ها شامل کلریناسیون سخت، تصفیه با سولفات مس،تصفیه با کواترناری آمونیوم، تخلیه استخر و سائیدن دیواره ها و کف توسط برس های استیل یا نایلونی توسط محلول کلر غلیظ،سود سوز آور یا محلول سولفات مس و تلفیقی از این روشها می باشد.
سود سوزآور باعث سوزش شدید می گردد. بنابراین استفاده از آن توسط اشخاص غیرمتخصص توصیه نمی شود.
همراه با بازچرخش و فیلتراسیون در جلوگیری و تخریب رشد های جلبکی در استخرهای شنا مؤثر می باشد.
سولفات مس زمان زیادی است که بعنوان عامل دارای توانائی کنترل رشد جلبک ها، شناخته شده است بلورهای سولفات مس براحتی میتوانند در آب استخرهای شنا حل گردند. بلورهای سولفات مس را در یک کیسه پارچه ای از جنس کرباس می ریزند و در پیرامون استخر حرکت می دهند. خطراتی در رابطه بااستفاده از سولفات مس همراه با بعضی از آبها وجود دارد، اگر آب دارای قلیائیت بالا باشد، رسوبی شیری رنگ شکل می گیرد . همچنین درآبهای دارای سولفور یا سولفید هیدروژن واکنش نموده و تولید رنگ سیاه می نماید.
اگر در این رابطه مشکلی وجود دارد می توان با آزمایش مقداری از آب در یک سیستم به رفتار آب در اضافه نمودن سولفات مس پی برد .غلظت های بالای سولفات مس منجر به رنگ بری موی افراد می گردد .
بنابراین آب استخرهایی که غلظت زیاد سولفات مس دارند باید رقیق گردد.
ترکیبات کواترناری آمونیوم نیز برای کنترل آلگ ها توصیه شده اند وبعضی نتایج مطلوب و رضایت بخش نیز تا بحال گزارش شده است .ولی باید از کاربرد میزان اضافه آن در آب بخاطر ایجاد کف اجتناب شود.
کنترل pH خورندگی و رسوب گذاری
تنظیم کلریناسیون غیر مداوم یا غیر کافی بخاطر رشدهای جلبکی در نتیجه افزایش ناگهانی درPHاتفاق می افتد.
اگر آلوم استفاده شود منجر به افت pH به سرعت پائین می افتد
اگر pHتصحیح نشود منجر به خوردگی و تحریک و سوزش می گردد.
همچنین اگر pH آب کنترل نشود آلوم در استخرشکل لخته ظاهر می شود.
برای بالا بردن pHآب معمولا کربنات سدیم(سودا اش) به آب استخر اضافه می شود.و این عمل بوسیله پمپ تزریق کننده محلول انجام می شود. محلول شیمیائی را اغلب به قسمت مکش پمپ چرخش آب وارد می نمایند. هیدروکسید سدیم(سود سوز آور) نیز نتایج مطلوبی دربردارد. اما این ماده می تواند باعث سوختگی های شدید گردد . بنابراین استفاده از ان توصیه نمی شود. مگر آنکه افراد واجد صلاحیت وآموزش دیده وجود داشته باشند. بیکربنات سدیم همچنین باعث می گردد pH بسیار بالا رود ولی معمولا هدف از کاربرد آن افزایش قلیائیت کل آب است.
بی سولفات سدیم نیز توصیه می شود و استفاده از آن ایمن تر می باشد . پودر آن رادر آب مخلوط می نمایند . در اطراف استخر پاشیده می شود یا به مکش پمپ اضافه می شود . اسیدها باید با احتیاط حمل شود . هیچ موقع آب به اسید اضافه نشود و بطور آرام اسید به آب اضافه گردد . با اضافه کردن اسید به آب، قلیائیت کاهش می یابد.
تنظیم قلیائیت
کلر به شکل اسیدهیپوکلروس و اسید هیپوکلریک با قلیائیت موجود در1قسمت قلیائیت / آب واکنش می دهد. این قلیائیت با اضافه نمودن قلیائیت بر حسب کربنات کلسیم جبران می شود. به عبارت دیگرکلریناسیون با استفاده از هیپوکلریت سدیم یا کلسیم مقداری قلیائیت به آب اضافه می نماید. برای افزایش قلیائیت بر حسب کربنات کلسیم،می توان از بیکربنات سدیم استفاده نمود . بطوریکه افزودن 680گرم بیکربنات سدیم به 10000 گالن یا 38 مترمکعب آب، 10 میلی گرم در لیتر قلیائیت را افزایش میدهد. برای کاهش دادن 10میلی گرم در لیتر قلیائیت، افزودن 30اونس ( 850 گرم بی سولفات سدیم لازم است. قلیائیت متیل اورانژ بین 80 و 120 میلی گرم در لیتر حفظ گردد.
کنترل رسوب گذاری و ایجاد خورندگی
تعیین حالت پایداری آب، برای جلوگیری از ایجاد رسوب یا ایجادخورندگی توسط آب اهمیت زیادی دارد. به منظور تأمین آبی که تمایل به رسوب گذاری و خورندگی آن حداقل باشد، تعادل بین سختی کلسیم آب pH بر حسب کربنات کلسیم، قلیائیت کل بر حسب کربنات کلسیم وضرورت دارد. بدین منظور لانگلیر شاخصی را تحت عنوان شاخص برای پیش بینی حالت تعادل آب پیشنهاد (Saturation Index) اشباع آب نموده است که بدین منظور کاربرد دارد.
تعیینpH حقیقی آب(PHa)
برای تعیین این شاخص، اندازه گیری(pHs)لازم است. اشباع آب PHsاز رابطه زیر بدست می آید:
PHs = Pca + Palk + C
که در این رابطه:
mg/L CaCO3 منهای لگاریتم غلظت کلسیم بر حسب = Pca
mg/L CaCO 3منهای لگاریتم بر حسب غلظت قلیائیت = Palk
=C ضریبی است که به میزان جامدات آب و درجه حرارت بستگی دارد و از طریق جداول یا نمودارهای مربوطه تعیین می شود.
Is = PHa – PHs
گرچه با Is = 0تمایل آب به رسوب گذاری و خورندگی حداقل است.
آب تمایل به خورندگی دارد. Is < 0
آب تمایل به رسوب گذاری دارد. Is > 0
مثال : اگر مشخصات نمونه آبی به شرح زیر باشد . شاخص اشباع آب را محاسبه نمائید. Is
درجه حرارت : 49 درجه سانتی گراد
سختی کلسیم 120 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم
قلیائیت متیل اورانژ 100 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم
کل جامدات 210 میلی گرم در لیتر
pHa حقیقی) برابر 8)
از نمودار:
Pca = 2/92
Palk = 2/7
C = 1/ 7
pHs =7/33
Is = 8 – 7/32 = 0/68 و آب کمی رسوب گذار
7 3 کنترل شفافیت آب استخر:
کیفیت فیزیکی آب )زلال بودن و شفافیت آن( توسط تست هائی که قبلاًتوضیح داده شد و از طریق مشاهده نمودن آب تعیین می شود. شفافیت آب استخر بوسله فیلتراسیون مداوم حفظ می شود. در جاهائیکه فیلترهای شنی یا آنتراسیتی استفاده می شود، آلوم ماده شیمیایی است که معمولا برای انعقاد و گرفتن مواد معلق، ذرات کلوئیدی و رنگ درآب استفاده می شود. برای حصول بهترین نتیجه، علاوه بر این، برای آلوم باید در مقادیر کم کنترل شده به آب تزریق شده و ، pH کنترل بخوبی با آب باز چرخشی مخلوط می گردد. یکی از راههای انجام این عمل افزودن سولفات آلومینیوم به یک تانک واکنش یا به آب جبرانی استخر می باشد و بعد آن را به قسمت مکش پمپ، در جایی که اختلاط کاملی با آب عبوری پیدا می نماید، وارد می نمایند. بطوریکه قبلا ازرسیدن آب به فیلترها فلوکولاسیون اتفاق می افتدو بطور معمول میزان1کیلوگرم) آلوم در 10000 گالن ( 38 مترمکعب) / 1 تا 8 / 3 تا 4 پوند ( 36آب استخر استفاده میشود.
-3-8 کنترل آهن و منگنز:
اگر آهن یا منگنز در آب مورد استفاده برای تغذیه ا ستخر یا آب جبرانی به استخر موجود باشد، باعث تیرگی و سیاه شدن و امکان ایجاد لک دردیوارهای استخر خواهد شد. بخصوص وقتی کلر به آب اضافه می شود. این مورد باید قبل از استفاده از آب مورد بررسی قرار گیرد.
28 گرم) هیپوکلریت سدیم 5 درصد به حدود یک لیتر آب / 1 اونس ( 35افزوده می شود، اگر در عرض یک تا 2 ساعت تیرگی در آب ایجاد شد،آهن و یا منگنز در آب وجود دارد. که باید از آب جدا شود.
9 3 درجه حرارت آب استخر:
در استخرهای سرپوشیده شنا، مطلوب است که دمای آب و هوای 3گرمتر از دمای آب استخر کنترل گردد . دمای هوا در حدود3در استخر توصیه شده است . استخرهای سرباز در آب و هوای گرم نیازبه چرخش دادن آب یا افزودن مقادیر زیادی یخ برای جلوگیری از گرم شدن زیاد آب دارد . هوادهی به شکل اسپری نمودن آب باز چرخشی به استخر می تواند باعث پائین آوردن دمای استخر به میزان 5 تا 10میشود.همچنین از آب سرد به عنوان جایگزین آب جبرانی،تجهیزات تبادل حرارتی و برج های سرد کننده می تون استفاده نمود.
دمای آب نباید از c 2985 Fفراتر رود.و شنا کردن یا حمام گرفتن طولانی مدت در آبی که دمای آن بیش از این مقدار باشد باعث ایجاد ناتوانی و ضعف در فرد می گردد.
شنا نمودن در آب40باعث ایجاد خستگی و مشکلات تنفسی در زمان کوتاه، 10 دقیقه یا کمترخواهد شد.
10 3 سیستم باز چرخش و فیلتراسیون آب
جهت کنترل کیفیت آب استخر بخصوص استخرهای با جریان آب بازچرخشی، تصفیه آب دارای اهمیت است . این تصفیه عمدتاً شامل صاف نمودن (فیلتراسیون) همراه با و بدون تصفیه شیمیائی است .
هدف عمده از تصفیه آب استخر ن گهداری آب در یک شرایط مطلوب وسالم برای استفاده شناگران می باشد. این هدف ویژه را می توان باتوجه به نیازها ی زیر در نظر گرفت:
نگه داشتن آب، عاری از عوامل بیماریزا و مضرنگه داشتن آب عاری از رشدهای جلبکی اطمینان از عدم وجود مواد سمی و تحریک کننده برای شناگران درآب استخر جلوگیری از تشکیل و ایجاد بو و طعم نامطلوب در آب جلوگیری از خوردگی اطراف استخر، اتصالات و تجهیزات جلوگیری از ایجاد رسوب جلوگیری از ایجاد کدورت و تیرگی و حفظ شفافیت آب استخردر استخر با سیستم بازچرخش آب میزان آب چرخشی باید بنحوی باشد که معمولا هر 6 تا 8 ساعت آب استخر تعویض گردد . برای استخرهای خصوصی که شناگران کمتری استفاده می نمایند. 12 ساعت
ممکن است قابل قبول باشد. ورودی های آب بهتر است در چهار جانب استخر، حداقل 12 اینچ ( 30 سانتی متر ) زیر سطح آب باشد .
زهکش های استخر باید جهت تخلیه کامل استخر ترجیحاً در مدت 4ساعت یا کمتر در نظر گرفته شود. زهکش ها نباید مستقیماً به سیستم جمع آوری اتصال داده شود.
تجهیزات جانبی سیستم باز چرخش آب شامل گرم کننده آب با کنترل حرارتی اتوماتیک برای استخرهای سربسته و بعضی استخرهای روبازمی باشد. محل گرم کننده آب در خروجی آب از فیلتر و ورود آن به استخر می باشد. برای شستشوی فیلتر از آب سر د استفاده می گردد.
دمای آب ورودی به استخر نباید بیش از40 cْ باشد. نصب یک ترمومتر در نزدیک ورودی آب به استخر لازم است.
نصب توری با سوراخ های کمتر از 3 میلی متر جهت گرفتن مو وآشغال ضروری می باشد.
جهت حذف آلایند ه ها، بخصوص آلاینده های معلق و کلوئیدی قبل از بازگردش آب ، آب مورد نظر فیلتر می گردد.توانایی یک سیستم برای تمیز نگه داشتن یک استخر بستگی به اندازه فیلتر، اندازۀ ماسه (شبکه شنی) یا به اندازه آبکش ها، ابعاد لوله ها، تعدادکف گیرها، تعداد ورودیها، نسبت گردش و مشخصات پمپ دارد . این عوامل از استخری به استخر دیگر و بسته به شکل و نوع استخرمتفاوت است همچنین تراکم، سرپوشیده یا روباز بودن استخر از جمله عوامل مهم می باشد. مدت گردش آب می تواند از 6 تا 12 ساعت باشد.
وقتی سیستمی طراحی می شود ظرفیت آن باید با توجه به ظرفیت سایراجزاء سیستم در نظر گرفته شود. همیشه یک پمپ متناسب با نیازهای یک فیلتر انتخاب می شود. مثلاً برای میزان فیلتراسیون معقول در هرفوت مربع از سطح فیلتر با یک فشار معین با ظرفیت پمپاژ طراحی شده برای شستشو باید متناسب باشد اگر این مسائل رعایت نشود اشکالات پیاپی در سیکل فیلتراسیون بروز می کند.
انواع فیلترها
انواع فیلترهای متداول مورد استفاده در تصفیه آب استخرهای شنا
شامل:
تحت فشار یا خلاء) دیاتومه ای) شنی
هر کدام از فیلترها مزایا و معایبی دارند، هزینه انرژی، هزینه های شیمیائی، میزان مصرف آب، گنجایش سیستم تصفیه و هزینه های اولیه همگی متغیر هستند.
انواع فیلترهای شنی و ثقلی و فشار بهره برداری آسان دارند.معهذا آب مصرفی آنها بالاست یعنی حدود 10 % آب استخر در خلال تصفیه در داخل سیستم هدر می رود که با فیلترهای دیاتومه ای و شنی با سرعت بالا این میزان تنها 1% از آب استخر است.
هزینه های انرژی فیلترهای دیاتومه ای خلاء و شنی تحت فشار تقریباًبرابر است، لیکن انواع دیاتومه ای تحت فشار و شنی با سرعت بالاهزینه های دو برابر دارند.
فیلترهای دیاتومه ای
فیلترهای دیاتومه ای یا دیاتومه ای خاکی اولین بار در سال 1945 برای استخرهای شنا استفاده شدند . گرچه در استخرهای شنای خصوصی بسیار متداول است ولی برای استخرهای عمومی فقط در استرالیاجدیداً آغاز شده است.
الف ثقلی سریع
ب تحت فشار
ج با سرعت بالا
فیلترهای دیاتومه ای طوری طراحی شده اند که پودر دیاتومه را در یک فضای تخلخلی وارد می کنند . فیلتر به خودی خود آب را تصفیه نمی کندبلکه این عملیات توسط کمک فیلتر (دیاتومه های خاکی ) انجام می شود .
از آنجا که ضروری است که دیاتومه های خاکی در تمام لایه هاضخامت یکسانی داشته باشند طراحی فیلترهای دیاتومه ای بسیار مهم است. این فیلتر از فسیل بقایای جانوران ریز آبی که دیاتومه نامیده می شوند تشکیل شده است. این فسیلها در زیر میکروسکوپ به نحوباور نکردنی نازک و مانند دریچه های شفاف و یا به شکل صدفهایی بااشکال متفاوت و هندسی دیده می شوند . این دیاتومه ها چنان ریزند که اندازه متوسط بیش از هزار عدد از آنها برابر یک اینچ می شود.
تحت شرایط مناسب نور، درجه حرارت و مواد غذایی این گیاهان رشدخوبی می کنند و در طول دوره ژئولوژیکی گذشته انواع متعددی ازاسکلت های این جانوران در مناطق مختلفی از کره زمین تولید شده است. هر اسکلت دارای ساختار، خلل و فرج دارای تقریباً شیبیه به سیلیکات خالص می باشد.
نوع فیلتری که برای استخرهای بزرگ استفاده می شود متشکل ازتانکهای عمودی استوانه ای که داخل آن عناصر فیلترهای لوله ای توخالی معلق هستند، آب استخر که وارد تانک می شود از میان دیاتومه ها عبور کرده و از طریق لوله ها به خروجی جریان یافته وسپس به استخر برمی گردد. این لوله ها در انواع گوناگون و اشکال مختلف ساخته میشوند. متداولترین آن اکسید آلومینیم متخلخل یاسیلندرهای فلزی فلزی متخلخل است که به شکل لوله های پلاستیکی ،هسته فلزی و به شکل مارپیچ است.
وقتی آب استخر در داخل فیلتر به گردش درمی آید ذرات معلق جدامی شوند. معمولا آنقدر ذرات معلق در آب هست که ورودی کوچک (نازک) سطوح را مسدود کند و افزایش فشار بسیار سریع و کاهش جریان آب را باعث شود. به این خاطر اغلب استخرها از طریق تغذیه مقدار کمی دیاتومه اضافی به سیستم هایشان عمل می کنند که دارای تصفیه موفق تر می شوند.
گرچه با این فیلترها می توان میزان فیلتراسیون بالایی د اشت، میزان فیلتراسیون بالاتر در سیلیکاتهای کوتاهتری بدست می آید. میزان 1تا حداکثر 3 گالن در فوت مربع در دقیقه با میزان / فیلتراسیون 5
10 گالن در دقیقه در فوت مربع امکان پذیر – شستشوی معکوس 12است.
فیلترهای شنی ثقلی سریع:
این نوع فیلترها اساساً تشکیل شده است از بستری تمیز از دانه های شن که از بعضی معادن و صخره ها تهیه می شوند. و به منظور جداکردن نهایی ذرات معلق، مانند آلوم به فیلتر اضافه می شود. سرعت فیلتراسیون معمول در حدود 3 گالن در فوت مربع در دقیقه است.
شستشوی فیلترها:
یکی از مهمترین عملیات، شستشوی فی لترهاست و آن وقتی است که ارتفاع آب در صافی افزایش پیدا کند یا وقتی که آب خروجی کیفیت مطلوبی نداشته باشد . شستشو شامل قطع جریان ورودی آب، بازکردن شیر خروجی جریان آب ورودی و سپس ورود آب تمیز دراستخر در جهت معکوس می باشد. این عمل از طریق سیستم لوله کف استخر صورت می گیرد. اغلب سازندگان توصیه می کنند. میزان شستشو باید 12 گالن در دقیقه در فوت مربع فیلتر باشد.
میزان جریان شستشو باید به قدری باشد که بستر شنی را منبسط نموده و ذرات کوچک آلودگی را ازسیستم خارج نماید حالت مؤثربستر شنی وقتی است که بستر شنی حدود 40 % منبسط گردد . به منظور جلوگیری از هدر رفتن شن در عملیات شستشوی معکوس سطح آزاد حداقل معادل 50 % از عمق فیلتراسیون لازم است . عملیات عادی فیلتراسیون شنی سریع نسبتاً ساده می باشد. ولی بعضی از مشکلات باید از طریق نظارت بر عملکرد فیلتر تعیین اصلاح شوند. مثلاً حضورگلوله های گلی در شن نشانگر تصفیه ناکامل است ، دستگاه تصفیه آب صنعتی و یا وجود شکاف دربستر شن نشانگر این است که دانه های شن با ماده دیگری که در آب است بهم بچسبند و کارائی فیلتر را کاهش میدهند. توزیع غیر یکنواخت آب اغلب در این حالت مشاهده می شود . و یا نشانگر این است که لوله هایا مجراها مسدود شده اند و این در اثر بروز شکستگی در کف گیرهاایجاد می شود. احتمال از دست رفتن شن در خلال شستشوی معکوس را می توان با جمع آوری و مشاهده نمونه هایی که از آب تصفیه شده گرفته می شود بررسی کرد ، در صورت مشاهده چنین شرایطی بایدکاملاً بررسی کرد تا عل ت برطرف شود فیلترهای فشاری مشابه فیلترهای شنی تند معمولی است با این تفاوت که کاملاً داخل یک تانک
استیل محفوظ و نگهداری می شوند و کل سیستم تحت فشار عمل می کند. واحدهای فیلتر در این نوع به فضای بالایی کمتری نیاز دارند.
اما به همان اندازه فیلترهای ثقلی به سطح نیاز دارند. فیلترهای تحت فشار باید مجهز به فشارسنج در ورودی و در خروجی لوله ها باشند تامیزان کمبود فشار فوقانی یا تحتانی در آن مشخص شود . اشکال عمده فیلترهای فشاری در این است که اپراتور قادر نیست عملیات فیلتراسیون را مشاهده کند.
ذرات شن متراکم و یا به صور ت دانه های گل درمی آیند و به نحوناخوشایندی بدون دخالت اپراتور شکل می گیرند. سوپاپهای اطمینان هوا در این فیلترها ضروری اند و باید در بالای بدنه فیلتر تعبیه شوندتا کل هوا را پس از تصفیه (شستشوی معکوس) یا در فاصله زمانی منظم تخلیه کنند.
لخته سازی با آلوم
فیلترهای ثقلی سریع (تند) و شنی تحت فشار باید سطوحی پوشیده ازلایه ژلاتین هیدروکسید آلومینیوم داشته باشند تا هرگونه خاک و شن و ذرات کلوئیدی موجود در آب را به جای ماندن در داخل ذرات شن ازبستر شنی خارج کنند . علاوه بر خارج کردن مواد معلق این لایه، جلبکهارا نیز می زداید و مواد رنگی و باکتریهای موجود در آب را نیز جدا
می کند (Al2(SO4)3 18 H2O). آلوم یا سولفات آلومینیوم یکی از کوآگولانتهای بسیار رایج است از آنجا که این ماده اسیدی است نیازمند قلیائیت موجود در آب می باشد، تا واکنش منجر به تشکیل لخته های هیدروکسید آلومینیم گردد.
لازم است که آلوم را بعد از شستشوی معکوس اضافه کنیم. مقدار لازم برای فیلتراسیون مناسب بستگی به تجربه و طراحی فیلتر دارد . به عنوان یک راهنمایی کلی 4 2 او نس آلوم برای هر فوت مربع در سطح فیلتر نیاز است. این ماده باید به صورت محلول 10 % یا کمتر در یک دوره 1 تا 2 ساعته به ورودی فیلتر اضافه شود.
اگر آلوم خیلی سریع به آب اضافه شود ممکن است pH آب به زیر 5/ 5کاهش یابد که در این سطح فلاک تشکیل نمی شود اما از میان فیلترهاعبور می کند. در هر حال وقتی این آب با آب استخر مخلوط می شود pH بالا می رود و باعث تولید فلاک آلوم در آب و کدورت و تیره شدن آب می گردد.
در عملکرد معمول استخر، شستشوی فیلتر بطور متوسط باید هفته ای یک بار صورت گیرد که این بسته به میزان بار استخر اندازه فیلترها ومیزان گردش آب دارد.
رقیق سازی متوالی
مهم است بدانیم که تمام آب استخر تنها از طریق گردش در سیستم فیلتراسیون تصفیه نمی شود.و وقتی فیلتراسیون شروع می شود ابتداآب کثیف خواهد بود و آب کثیف داخل استخر با آب برگشتی فیلترشده و رقیق می گردد. و پالایش آب بواسطه رقیق سازی متوالی انجام می شود. مثلا در استخری که حاوی مقدار معینی گل ورودی است حدود 67 % در گردش اول و 86 % آن در گردش دوم جدا می شود
-3-11 پر کردن اولیه استخر شنا
اگر استخری به منظور تعمیرات خالی شده یا اولین باری است که قراراست در آن فصل آن را پر کنند ویا به نظر میرسد آب مورد استفاده برای پر کردن آن کیفیت نامناسب دارد و د ر اغلب موارد رسد آب به قرمز تیره گرائیده و مقدار قابل توجهی کدورت دارد . اگر چنین آبی رابخواهیم با روش فیلتراسیون شفاف و تصفیه نمائیم چندین روز به طول می انجامد و شستشوی فیلترها نیز باید روزانه چند مرتبه صورت گیرد.
در چنین حالاتی روش سریعتر شفاف کردن آب استفاده ازفلوکولاسیون با آلوم به شرح زیر است:
1 مقدار قلیائیت آب را با اضافه کردن 1,7 کیلو گرم سود سوز آور یا3,5کیلوگرم بیکربنات سدیم برای هر 50 متر مکعب آّ ب تنظیم کنید.
-2 آلوم را به میزان 3,5 پاوند برای هر 50 متر مکعب با حل کردن درآب و توزیع آن در کل سطح آب استخراضافه نمایند . پمپ ها نیز 10دقیقه روشن باشند تا هنگامی که آلوم کاملاً با آب مخلوط شده و تولیدفلاک نمایند.
3 پمپ ها را خاموش نموده و اجازه دهید فلاک رشد کند و در خلال شب توسعه یابد. صبح روز بعد رسوبات ته نشین شده را با پمپ های مکنده خارج کنید.
4 از روش فیلتراسیون معمول و کلرزنی به آب استفاده کرده درانتهای روز آب برای استفاده آماده است.
4 نظارت بهداشتی بر آب استخرهای شنا
نظارت بهداشتی بر استخرهای شنا از جنبه های مختلف دارای اهمیت می باشد . نظارت بر ساختمان استخر، تجهیزات و تسهیلات جنبی استخر، نظافت عمومی و رعایت نکات بهداشت عمومی و محیط همه دارای اهمیت می باشد. همچنین یکی از موارد مهم نظارت بر استخرشنا، نظارت بهداشتی بر آب آن می باشد. این نظارت باید از طرف مأمورین بهداشتی انجام گیرد . هدف از نظارت بهداشتی آب اولاً حفظ سلامت شناگران و جلوگیری از انتقال بیماریهای منتقله و در وهلۀ بعدحفظ شرایط بهداشتی آب از نظر فیزیکی و مطلوبیت آب از نظر ظاهری و مسائل زیباشناختی آب می باشد. بطوریکه شناگران از آبی با کیفیت مناسب بهداشتی و ظاهری تمیز، زلال و خوشایند استفاده نمایند.
برنامه نظارت فعالیت های زیر را در برمی گیرد:
منبع آب خام
سیستم پالایش، تصفیه و بازچرخش آب
عملیات مربوط به کنترل آب استخر توسط بهره برداران استخر
آب استخر
-4-1 منبع آب خام:
آب خام استخر باید ماهیت بهداشتی و تمیز داشته باشد و همانگونه که ذکر شد از منابع آب آشامیدنی (در صورت امکان ) آبهای سطحی وزیرزمینی تمیز و غیرآلوده و محافظت شده استفاده گردد . بازدید،نظارت و پایش آب خام میتواند در برنامه های نظارت مورد ملاحظه قرار گیرد.
آزمایش میکروبی آب براساس شاخص کلینوم ها و کلینوم های گرما پای در این زمینه مهم است . نظارت اولیه در این زمینه کافی می باشد و دوره های نظارت بعدی می تواند طولانی مدت باشد.
-4-2 سیستم پالایش تصفیه و بازچرخش آب
با توجه به مطالب ارائه شده در بخش 3 نظارت بر سیستم پالایش،تصفیه و بازچرخش آب . از نظر تناسب سیستم، عدم وجود نقص ومشکلات و اطمینان از عملکرد مطلوب آنها و چرخش منظم آب با دوره زمانی مناسب با توجه به نوع استخر و تعداد شناگران ضرو رت دارد.
-4-3 نظارت بر کنترل آب استخر توسط بهر ه برداران از استخر:
ناظر بهداشتی باید بطریقی اطمینان حاصل نماید که دست اندرکاران استخر، نسبت به تأمین آب سالم و بهداشتی اقدام و به آن متعهدمی باشند. این امر در بازدیدهای دوره ای و بدون اطلاع قبلی، و بامشاهده عملیات انجام شده بر روی آب، بخصوص در زمینه سالمسازی آب از نظر بهداشتی، نبود نقص در عملکرد سیستم های تصفیه وسالم سازی ، ورودی ها و خروجی های آب استخر و همچنین سوابق موجود در زمینۀ اطلاعات ثبت شده مربوط به نتایج آزمایشهای انجام شده بر روی نمونه های آب می باشد.
-4-4 آزمایشهای لازم جهت نظارت بر آب استخرهای شنا
در بازدیدهای دوره ای جهت نظارت بر آب استخر، نمونه های آب توسط ناظرین بهداشتی برداشت شده و مورد آزمایش قرار می گیرد.
قلیائیت، کدورت، ، pH ، آزمایشهای معمول شامل، کلر آزاد، کلر کل درجه حرارت و آزمایشهای میکروبی می باشد.
در آب استخر از pH معمولاً برای اندازه گیری کلر آزاد و کلر کل ومقایسه کننده های رنگی )کمپراتور( استفاده می شود. اساس روش آزمایش با این کمپراتورها مقایسه شد ت رنگ ایجاد شده با افزایش معرف به نمونه و مقایسه آن با دیسکهای رنگی کالیبر شده می باشد.
کمپراتورهای مورد استفاده برای هر تستی متفاوت و دارای دیسکهای رنگی با رنجهای مختلف می باشد. بهتر است محلولهای مصرف درشروع هر فصل دوباره تهیه شود زیرا در طول فصل محلولها ممکن است تحت تأثیر نور خورشید و یا در حین استفاده توسط اپراتورآلوده گشته و از کیفیت آن کاسته شود بنابراین برای نگهداری شرایط خوب در استخرهای شنا باید از معرف های سالم و تازه برای انجام تستها استفاده نموده تا سبب اشتباه در قرائت نتایج نشود.
علاوه بر محلولهای معرف سایر مواردی که سبب توسعه رنگ اشتباه می شوند عبارتند از: روش تست اشتباه، کثیف بودن ظروف شیشه ای ودیسکهای کمپراتور، خطای درجه حرارت و ناخالصیها مانند آهن، منگنزو نیترات ها.
نمونه جمع آوری شده باید فوراً به آزمایشگاه ارسال و تستهای لازم بدون تأخیر انجام شود در طول این دوره باید از تابش خورشیدمحفوظ بمانند تا در قرائت نتایج اشتباه رخ ندهد . برای انجام تست بااستفاده از کمپراتور باید تمام لوله های آزمایش ودیسکها تمیز باشند وبا نمونه آب قبل از استفاده شستشو داده شوند همچنین چون امکان دارد اپراتور در طول دوره نمونه برداری مواد شیمیایی را نگهداری کرده باشد قبل از انجام آزمایش باید دستهای خود را بشویند.
از آنجائیکه با ناخالص هائی مانند منگنز، آهن و یا نیترات ها در آب وجود داشته باشند و ممکن است سبب اشتباه در خواندن نتایج وگزارش اشتباه گردد از این رو لازم است که با انجام تست شاهد چک شوند.
اندازه گیری کلر باقیمانده و کلر کل:
DPD برای اندازه گیری کلر باقیمانده و کل رایج ترین روش می باشد که مصرف آن به شکل محلول و یا قرص موجود می باشد.
با توجه به بروشورهای شرکت سازنده و دستورالعمل DPD با روشهای مربوطه می توان مقدار کلر باقیمانده، کلر کل، کل ترکیبی و مقدارکلرآمین های ترکیبی را اندازه گیری و قرائت نمود.
همچنین می توان برای دقت زیاد از کمپراتورهایی که دارای سل های بزرگتری باشند استفاده کرد زیرا تغییر رنگ برای عمق بیشتر و حجم بیشتر محلول واضح تر و آسان تر گزارش می شود. بهترین روش ودقیق ترین روش همین مقدار کلر در آب روش نیتراسیون آمپرومتریک می باشد که با اندازه گیری میزان جریان در یک محلول بافری انجام می شود و در این روش فرمهای مختلف کلر در آب (آزاد کل مونوکلرآمین، دی کلرآمین و تری کلر آمین) با دقت خیلی زیاد کمتر از0/01پی پی ام در نمونه قابل اندازه گیری می باشد . این وسیله برای انجام عملیات نیاز به یک منبع انرژی دارد و زمان لازم برای انجام آزمایش طولانی تر از روشهای کمپراتور نمی باشد.
همچنین این وسیله باید در شرایط تمیز و عاری از آلودگی نگهداری شود و دقت زیادی در جهت حفظ و نگهداری آن اعمال شود این روش برای انجام کارهای تحقیقاتی در سطح گسترده کاربرد دارد.
اندازه گیری pH
pHمی تواند روی کارایی ضدعفونی کننده ها، سطوح استخر، تجهیزات ثابت فلزی استخر، لوله ها، پمپ ها و شناگران اثر نماید .
که استفاده از کاغذ pH ساده ترین روش برای اندازه گیری pH در محلولهای اسیدی قرمز و در محلولهای قلیائی آبی می باشد .برای خنثی کردن کلر موجود تیوسولفات سدیم با درجه خلوص آزمایشگاهی توصیه می شود و بعد از انجام تست کلر باقیمانده فقط یک کریستال کوچک تیوسولفات باید به ظرف نمونه برداری آب اضافه شود. تیوسولفات سدیم یک عنصر قلیائی است و از اضافه کردن زیادآن باید اجتناب کرد . می توان به جای کریستال تیوسولفات سدیم از1گرم آن در یک لیتر آب مقطر با خلوص آزمایشگاهی / محلول 3استفاده نمود. یک قطره از این محلول می تواند 5 پی پی ام کلر آزاد در15میلی لیتر آب را بدون تأثیر بر روی pH خنثی نماید.
اندازه گیری کدورت:
هدف از اندازه گیری کدورت، برقراری شفافیت در آب می باشد و به گونه ای که در یک مسیر علامت یا ویژگی خاصی در عمیق ترین قسمت آن قابل رویت باشد.
هدف از برقراری شفافیت در اب بر پایه سه اصل استوار است.عدم وجود ذراتی که مانع از تماس مستقیم ضدعفونی کننده بامیکروارگانیسم می شود.
افراد قادر باشند عمق را تخمین بزنند و از وجود خطرات احتمالی به آسانی مطلع شوند و بتوانند با اطمینان خاطر در آب شنا کنند.
ایجاد شرایط دلپذیر، خوشایند و مطلوب در آب استخر برای استفاده کنندگان برای اندازه گیری آب استخرهای شنا از دستگاه کدورت سنج استفاده میشود.
دمای آب- با توجه به درجه حرارت مناسب آب استخر که قبلاً درمورد آن بحث گردید ، اندازه گیری و کنترل دمای آب استخردارای اهمیت است. برای اندازه گیری دمای آب از دماسنج استفاده میشود .
دماسنج را در زیر سطح آب در عمق حدود 40 تا 50 سانتی متری داخل آب فرو برده و دمای آب را اندازه گیری می نمایند.
- آزمایشهای میکروبی آب استخر : از مهمترین ویژه گیهائی که بایدنظارت بر آن وجود داشته باشد ویژه گیهای میکروبی آب می باشد .
آزمایشهای مهم شامل شمارش کلی باکتری های هتروتروف ( شمارش بشقابی) ، مجموع کلیفرم ها ، کلیفرم های مقاوم به حرارت ( مدفوعی)،سودوموناس آئروژنوزآ میباشد . تعیین استرپتوکوکهای مدفوعی نیزمی تواند مد نظر قرار گیرد. دسنورالعمل مربوط به این آزمایشات دردسترس کارشناسان آزمایشگاه های میکروبیولوژی آب و فاضلاب می باشد.
نمونه برداری:
نمونه برداری برای انجام آزمایشات باکتریولوژی و شیمیایی آب استخر از ارتفاع 30 40 سانتیمتری از سطح آب باید انجام شود وموقعیت نمونه برداری باید از نزدیکی محل خروج آب از استخر ونمونه هایی هم از اطراف و مناطق داخلی استخر ( كم عمق، نیمه عمیق وعمیق) و نقاطی که بالاترین تراکم و تعداد شناگران را دارد جمع آوری می شوند، تا بتوان اطلاعات مفید و باارزشی از کیفیت آب استخر ارائه نمود. نمونه برداری از آب استخر باید به طور دوره ای انجام شود تاکارایی اثر تصفیه و ضدعفونی کننده ها بر آب ا ستخر را مشخص نماید .
آزمایشات روتین باید در شروع فعالیت روزانه استخر انجام شود و هرسه ساعت یکبار که استخر بسته می شود نیز انجام گردد.
نمونه برد اری باید در ظروف مناسب از نظر جنس و حجم انجام شود. برای آزمایشات شیمیائی ظروف باید کاملاً تمیز عاری از آلودگی بوده و کاملاً باآب مقطر آبکشی گردد. و علاوه بر این برای آزمایشهای میکروبی ظروف بایداستریل باشد و برای خنثی سازی کلر باقیمانده از تیو سولفات سد یم استفاده شود.
منبع : myro
کیفیت آب خام مصرفی بهتر است آبی که به عنوان آب تغذیه کننده استخر استفاده می شوددارای کیفیت مطلوب با توجه به معیارها و استانداردهای ذکر شد ه باشد و نیاز به تصفیه آب در حداقل ممکن باشد . بنابراین بطور کلی منبع آب تازه استخر به صورت زیر توصیه شده است.
- استفاده منابع آب شهری اگر در دسترس باشد یا منبع آب آشامیدنی قابل قبول.
- استفاده از رودخانه ها یا دریاچه های موجود یا آب شور برای استخرهای آب شود اگر آب تمیز باشد از طریق فیلتراسیون قابل استفاده است.
- استفاده از منابع آب زیرزمینی با توسعه چاه یا چشمه ها در صورت ضرورت
همانگونه که قبلاً بیان گردید، استخرهای شنا ا ز نظر نوع جریان ورودی و خروجی به استخرهای پر و خالی شونده استخرهای با گردش آب و استخرهای با جریان مداوم طبقه بندی می شوند. نوع بهره برداری از استخرهای شنا، علاوه بر تأثیر برکمیت آب مصرفی برکیفیت آب داخل استخر تأثیر زیادی را می گذارد.
در استخرهای با گردش آب ، برای تأمین کیفیت مناسب آب، تصفیه وسالم سازی آب برگشتی از نظر میکروبی حائز اهمیت زیاد می باشد.
اگر کنترل کیفیت آب از نظر بهداشتی و بهره برداری از این استخرهامناسب باشد. از نظر بهداشتی بهترین نوع استخرها محسوب می شوند.
هم چنین حداقل اتلاف آب در این استخرها وجود دارد . توجه به تصفیه آب در این گونه استخرها مهم می باشد.
د راستخرهای با جریان مداوم، که بطور مرتب جریانی از آب خام قابل قبول و اغلب بدون تصفیه به آنها وارد می شود و به همان میزان آب بصورت سرریز از استخر خارج می گردد بنابراین در این استخرهاکیفیت آب ورودی و پایش کیفیت آب داخل استخر دارای اهمیت می باشد.
گندزدائی و سالم سازی آب از نظر میکروبی
برای گندزدایی آب استخرهای شنا روشهای متعددی مانند استفاده از(UV)کلر، برم، ید، سیانورات های کلره و لامپ های اشعه ماوراء بنفش استفاده میشود. گرچه گزینۀ مناسب تر که با وسعت بیشتری کاربرددارد کلر و تا حدودی برم می باشد. سیانورات های کلره توسط بعضی از مراجع اجازه داده نشده است . استفاده از لامپ های اشعه ماورا بنفش
به خاطر عدم بجا گذاشتن باقمیانده گندزدا و تأثیر زیاد کدورت (UV)بر کارایی آن ،محدود می باشد . ید به طور گسترده استفاده نشده است .
ولی گزارشات حاکی از کاربرد رضایت بخش این ماده در استخرهای UVشنای سرباز ، بوده است . پایداری ید از کلر بیشتر است . اشعه همراه با پراکسید هیدروژن برای گندزدایی استخرهای شنا بطور مؤثربکار رفته است . برم به شکل کلرید برم با آب و آمونیاک واکنش نموده و تشکیل برم آمین ها را می دهد که گزارشات ارجحیت ای ن ترکیب برای از بین بردن باکتریها و ویروس ها نسبت به کلرآمین ها را نشان می دهد. بهر حال کلر ترکیب شیمیایی انتخابی برای گندزدایی آب استخر می باشد. کلر ممکن است به شکل گاز فشرده شده (مایع)محلول هیپوکلریت سدیم
12 یا 15 درصد، هیپوکلریت لیتیوم25تا 35درصد، یا هیپوکلریت کلسیم پودر یا قرص 65 درصد مورد استفاده قرار می گیرد.
نگهداری کلر آزاد باقیمانده در دسترس در حد حداقل 0,6 میلی گرم درلیترمیباشد. ولی اغلب در عمل کلرباقیمانده آزاد 1 تا 3 میلی گرم در لیتر نیاز می باشد. کلر آزاد قابل دسترس و یون (HOCL) مجموع کلر به شکل اسید هیپوکلروس گندزدای قویتری نسبت به HOCL می باشد. ترکیب (OCL-) هیپوکلریت آب و دمای آب بستگی به pHدارد.
غلظت سیانورات باید بین 30 و 100 میلیگرم در لیترنگه داشته شود . رقیق سازی یا جایگزینی آب وقتی غلظت سیانورات از100میلی گرم در لیتر بیشتر گردد . لازم است. گزارش شده است که سیانوراتها با عث تغییرات در اندامهای کبد و کلیه حیوانات آزمایشگاهی و تحریک و سوزش چشم می گردد.
آمونیوم آلوم یا آمونیاک آزاد نباید مورد استفاده قرار گیرد . چون نگهداری کلر آزاد در دسترس در آب استخر غیر عملی می گردد ، چون آمونیاک با کلر واکنش نموده و تشکیل کلر آمین ها یا کلر ترکیبی را میدهد. کلر باقیمانده ترکیبی یک گندزدای با اثر کند می باشد و درباکتری کشی استخرهای تأثیر بسیار کمی دارد . وقتی کلر ترکیبی کلرآمین به 20میلی گرم در لیتر برسد باید توسط کلرزنی / باقیمانده قویتر که باعث گذشتن از نقطه شکست کلرزنی شود به کلر آزادباقیمانده رسید.
کلرآمین ها همچنین باعث ایجاد بوهای کلره شده و همچنین ایجادتحریک و سوزش چشم می نمایند. وقتی عمل کلرزنی مازادانجام می شود، تمهیدات لازم برای تهویۀ کافی (Superchlorination)جهت تری کلرید نیتروژن شکل گرفته، که بدبو و خاصیت انفجاری دارد .
باید در نظر گرفته شود . کلرزنی آب حاوی آهن(به شکل محلول ) باعث بدرنگ شدن آب و ایجاد لک در دیوارهای استخر می گردد. بنابراین درصورت وجود آهن و منگنز در آب، باید از آب حذف شوند.
اگر از برم به عنوان ماده گندزدا استفاده شود، غلظت برم باقیمانده دراستخر برابر 3 تا 5 میلی گرم در لیتر توصیه شده است . برم خالص درحرارت اطاق دارای ر نگ قرمز تیره با بوئی شدیداً تحریک کننده است .
این ماده به سادگی به شکل دمه درآمده، سمی و بسیار خورنده می باشد. این ماده یک گندزدای بسیار مؤثر می باشد. برم معمولاً به شکل جامد در دسترس می باشد.
فرآورده های جانبی ناشی از کلر زنی آب استخر
نتایج تحقیقات انجام شده از اواسط دههء 1970 تاکنون نشان میدهد که کلروفرم و دیگر تری هالومتان ها که در خلال کلر زنی شکل می گیرند ، مهمترین آلاینده های شیمیائی آلی هستند که کیفیت راتحت الشعاع قرار می دهند . گر چه کلر زنی همجنین می تواند مسئول ایجاد ترکیبات متنوع دیگر نظیر اسیدهای هالو استیک ، هالونیتریل ها الوآلدئیدها و کلروفنل ها گردد.
تری ها لومتان ها شامل تری کلرو متان، دی برومو کلرو متان، دی کلرو برومومتان، و بروموفرم می باشد . تاکنون حدود 9 هالو استیک اسید شناسائی شده است که می تواند از کلرزنی به آبهای دارای ناخالصی های آلی بوجود آیند . از این میان دو ترکیب خطرناک اسیدکلرواستیک و اسید تری کلرو استیک دارای ا همیت بیشتری هستند . اطلاعات موجود در رابطه با خطرات بهداشتی این ترکیبات بیشتر از طریق مطالعات انجام شده در آب آشامیدنی می باشد. ولی چون حدود 30 % این ترکیبات فرار بوده، وترکیبات تری هالومتان ( عمده ترکیبات تولیدی) اغلب فرارهستند ،بنابراین از طریق تماس های پوستی و تنفسی نیز خطرات آنها به اثبات رسیده است . بنابراین استحمام و شنا نیز می تواند باعث جذب پوستی و تنفسی این ترکیبات گردد. لذا روشهای جلوگیری از تولید کمتر این ترکیبات و تهویهء مناسب هوای محیط استخر در دفع آلوده کنندهای بیولوژیکی و شیمیائی بویژه این ترکیبات از اهمیت زیادی بر خورداراست
جلبک ها با رشد و تکثیر در استخر باعث ایجاد لایه های لزج و لغزنده جلبکی در دیواره ها و کف استخر می گردند. رشد جلبک ها در استخر،کاهش شفافیت آب، افزایش مصرف کلر، تولید بوهای نامطبوع وآب را در پی خواهد داشت رشد جلب ک ها بر pH افزایش سریع دردیواره ها و کف با نفوذ به داخل درزها و شکاف ها و چسبیدن آنها،تمیز سازی و حذف جلبک ها را با مشکل مواجه می نماید. بهترین وساده ترین روش کنترل، جلوگیری و ممانعت از رشد و توسعه جلبک هامی باشد که این امر می تواند با ن گهداری کلر آزاد باقیمانده حداقل برابر0/6میلی گرم در لیتر در آب استخر در تمام اوقات حاصل گردد . این مسئله را نمی توان بوسیله چرخش متناوب و کلرسیناسیون انجام داد.
اگر مشکل رشد جلبکی بروز نماید روشهای کنترلی متفاوتی وجوددارد. این روش ها شامل کلریناسیون سخت، تصفیه با سولفات مس،تصفیه با کواترناری آمونیوم، تخلیه استخر و سائیدن دیواره ها و کف توسط برس های استیل یا نایلونی توسط محلول کلر غلیظ،سود سوز آور یا محلول سولفات مس و تلفیقی از این روشها می باشد.
سود سوزآور باعث سوزش شدید می گردد. بنابراین استفاده از آن توسط اشخاص غیرمتخصص توصیه نمی شود.
همراه با بازچرخش و فیلتراسیون در جلوگیری و تخریب رشد های جلبکی در استخرهای شنا مؤثر می باشد.
سولفات مس زمان زیادی است که بعنوان عامل دارای توانائی کنترل رشد جلبک ها، شناخته شده است بلورهای سولفات مس براحتی میتوانند در آب استخرهای شنا حل گردند. بلورهای سولفات مس را در یک کیسه پارچه ای از جنس کرباس می ریزند و در پیرامون استخر حرکت می دهند. خطراتی در رابطه بااستفاده از سولفات مس همراه با بعضی از آبها وجود دارد، اگر آب دارای قلیائیت بالا باشد، رسوبی شیری رنگ شکل می گیرد . همچنین درآبهای دارای سولفور یا سولفید هیدروژن واکنش نموده و تولید رنگ سیاه می نماید.
اگر در این رابطه مشکلی وجود دارد می توان با آزمایش مقداری از آب در یک سیستم به رفتار آب در اضافه نمودن سولفات مس پی برد .غلظت های بالای سولفات مس منجر به رنگ بری موی افراد می گردد .
بنابراین آب استخرهایی که غلظت زیاد سولفات مس دارند باید رقیق گردد.
ترکیبات کواترناری آمونیوم نیز برای کنترل آلگ ها توصیه شده اند وبعضی نتایج مطلوب و رضایت بخش نیز تا بحال گزارش شده است .ولی باید از کاربرد میزان اضافه آن در آب بخاطر ایجاد کف اجتناب شود.
کنترل pH خورندگی و رسوب گذاری
تنظیم کلریناسیون غیر مداوم یا غیر کافی بخاطر رشدهای جلبکی در نتیجه افزایش ناگهانی درPHاتفاق می افتد.
اگر آلوم استفاده شود منجر به افت pH به سرعت پائین می افتد
اگر pHتصحیح نشود منجر به خوردگی و تحریک و سوزش می گردد.
همچنین اگر pH آب کنترل نشود آلوم در استخرشکل لخته ظاهر می شود.
برای بالا بردن pHآب معمولا کربنات سدیم(سودا اش) به آب استخر اضافه می شود.و این عمل بوسیله پمپ تزریق کننده محلول انجام می شود. محلول شیمیائی را اغلب به قسمت مکش پمپ چرخش آب وارد می نمایند. هیدروکسید سدیم(سود سوز آور) نیز نتایج مطلوبی دربردارد. اما این ماده می تواند باعث سوختگی های شدید گردد . بنابراین استفاده از ان توصیه نمی شود. مگر آنکه افراد واجد صلاحیت وآموزش دیده وجود داشته باشند. بیکربنات سدیم همچنین باعث می گردد pH بسیار بالا رود ولی معمولا هدف از کاربرد آن افزایش قلیائیت کل آب است.
بی سولفات سدیم نیز توصیه می شود و استفاده از آن ایمن تر می باشد . پودر آن رادر آب مخلوط می نمایند . در اطراف استخر پاشیده می شود یا به مکش پمپ اضافه می شود . اسیدها باید با احتیاط حمل شود . هیچ موقع آب به اسید اضافه نشود و بطور آرام اسید به آب اضافه گردد . با اضافه کردن اسید به آب، قلیائیت کاهش می یابد.
تنظیم قلیائیت
کلر به شکل اسیدهیپوکلروس و اسید هیپوکلریک با قلیائیت موجود در1قسمت قلیائیت / آب واکنش می دهد. این قلیائیت با اضافه نمودن قلیائیت بر حسب کربنات کلسیم جبران می شود. به عبارت دیگرکلریناسیون با استفاده از هیپوکلریت سدیم یا کلسیم مقداری قلیائیت به آب اضافه می نماید. برای افزایش قلیائیت بر حسب کربنات کلسیم،می توان از بیکربنات سدیم استفاده نمود . بطوریکه افزودن 680گرم بیکربنات سدیم به 10000 گالن یا 38 مترمکعب آب، 10 میلی گرم در لیتر قلیائیت را افزایش میدهد. برای کاهش دادن 10میلی گرم در لیتر قلیائیت، افزودن 30اونس ( 850 گرم بی سولفات سدیم لازم است. قلیائیت متیل اورانژ بین 80 و 120 میلی گرم در لیتر حفظ گردد.
کنترل رسوب گذاری و ایجاد خورندگی
تعیین حالت پایداری آب، برای جلوگیری از ایجاد رسوب یا ایجادخورندگی توسط آب اهمیت زیادی دارد. به منظور تأمین آبی که تمایل به رسوب گذاری و خورندگی آن حداقل باشد، تعادل بین سختی کلسیم آب pH بر حسب کربنات کلسیم، قلیائیت کل بر حسب کربنات کلسیم وضرورت دارد. بدین منظور لانگلیر شاخصی را تحت عنوان شاخص برای پیش بینی حالت تعادل آب پیشنهاد (Saturation Index) اشباع آب نموده است که بدین منظور کاربرد دارد.
تعیینpH حقیقی آب(PHa)
برای تعیین این شاخص، اندازه گیری(pHs)لازم است. اشباع آب PHsاز رابطه زیر بدست می آید:
PHs = Pca + Palk + C
که در این رابطه:
mg/L CaCO3 منهای لگاریتم غلظت کلسیم بر حسب = Pca
mg/L CaCO 3منهای لگاریتم بر حسب غلظت قلیائیت = Palk
=C ضریبی است که به میزان جامدات آب و درجه حرارت بستگی دارد و از طریق جداول یا نمودارهای مربوطه تعیین می شود.
Is = PHa – PHs
گرچه با Is = 0تمایل آب به رسوب گذاری و خورندگی حداقل است.
آب تمایل به خورندگی دارد. Is < 0
آب تمایل به رسوب گذاری دارد. Is > 0
مثال : اگر مشخصات نمونه آبی به شرح زیر باشد . شاخص اشباع آب را محاسبه نمائید. Is
درجه حرارت : 49 درجه سانتی گراد
سختی کلسیم 120 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم
قلیائیت متیل اورانژ 100 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم
کل جامدات 210 میلی گرم در لیتر
pHa حقیقی) برابر 8)
از نمودار:
Pca = 2/92
Palk = 2/7
C = 1/ 7
pHs =7/33
Is = 8 – 7/32 = 0/68 و آب کمی رسوب گذار
7 3 کنترل شفافیت آب استخر:
کیفیت فیزیکی آب )زلال بودن و شفافیت آن( توسط تست هائی که قبلاًتوضیح داده شد و از طریق مشاهده نمودن آب تعیین می شود. شفافیت آب استخر بوسله فیلتراسیون مداوم حفظ می شود. در جاهائیکه فیلترهای شنی یا آنتراسیتی استفاده می شود، آلوم ماده شیمیایی است که معمولا برای انعقاد و گرفتن مواد معلق، ذرات کلوئیدی و رنگ درآب استفاده می شود. برای حصول بهترین نتیجه، علاوه بر این، برای آلوم باید در مقادیر کم کنترل شده به آب تزریق شده و ، pH کنترل بخوبی با آب باز چرخشی مخلوط می گردد. یکی از راههای انجام این عمل افزودن سولفات آلومینیوم به یک تانک واکنش یا به آب جبرانی استخر می باشد و بعد آن را به قسمت مکش پمپ، در جایی که اختلاط کاملی با آب عبوری پیدا می نماید، وارد می نمایند. بطوریکه قبلا ازرسیدن آب به فیلترها فلوکولاسیون اتفاق می افتدو بطور معمول میزان1کیلوگرم) آلوم در 10000 گالن ( 38 مترمکعب) / 1 تا 8 / 3 تا 4 پوند ( 36آب استخر استفاده میشود.
-3-8 کنترل آهن و منگنز:
اگر آهن یا منگنز در آب مورد استفاده برای تغذیه ا ستخر یا آب جبرانی به استخر موجود باشد، باعث تیرگی و سیاه شدن و امکان ایجاد لک دردیوارهای استخر خواهد شد. بخصوص وقتی کلر به آب اضافه می شود. این مورد باید قبل از استفاده از آب مورد بررسی قرار گیرد.
28 گرم) هیپوکلریت سدیم 5 درصد به حدود یک لیتر آب / 1 اونس ( 35افزوده می شود، اگر در عرض یک تا 2 ساعت تیرگی در آب ایجاد شد،آهن و یا منگنز در آب وجود دارد. که باید از آب جدا شود.
9 3 درجه حرارت آب استخر:
در استخرهای سرپوشیده شنا، مطلوب است که دمای آب و هوای 3گرمتر از دمای آب استخر کنترل گردد . دمای هوا در حدود3در استخر توصیه شده است . استخرهای سرباز در آب و هوای گرم نیازبه چرخش دادن آب یا افزودن مقادیر زیادی یخ برای جلوگیری از گرم شدن زیاد آب دارد . هوادهی به شکل اسپری نمودن آب باز چرخشی به استخر می تواند باعث پائین آوردن دمای استخر به میزان 5 تا 10میشود.همچنین از آب سرد به عنوان جایگزین آب جبرانی،تجهیزات تبادل حرارتی و برج های سرد کننده می تون استفاده نمود.
دمای آب نباید از c 2985 Fفراتر رود.و شنا کردن یا حمام گرفتن طولانی مدت در آبی که دمای آن بیش از این مقدار باشد باعث ایجاد ناتوانی و ضعف در فرد می گردد.
شنا نمودن در آب40باعث ایجاد خستگی و مشکلات تنفسی در زمان کوتاه، 10 دقیقه یا کمترخواهد شد.
10 3 سیستم باز چرخش و فیلتراسیون آب
جهت کنترل کیفیت آب استخر بخصوص استخرهای با جریان آب بازچرخشی، تصفیه آب دارای اهمیت است . این تصفیه عمدتاً شامل صاف نمودن (فیلتراسیون) همراه با و بدون تصفیه شیمیائی است .
هدف عمده از تصفیه آب استخر ن گهداری آب در یک شرایط مطلوب وسالم برای استفاده شناگران می باشد. این هدف ویژه را می توان باتوجه به نیازها ی زیر در نظر گرفت:
نگه داشتن آب، عاری از عوامل بیماریزا و مضرنگه داشتن آب عاری از رشدهای جلبکی اطمینان از عدم وجود مواد سمی و تحریک کننده برای شناگران درآب استخر جلوگیری از تشکیل و ایجاد بو و طعم نامطلوب در آب جلوگیری از خوردگی اطراف استخر، اتصالات و تجهیزات جلوگیری از ایجاد رسوب جلوگیری از ایجاد کدورت و تیرگی و حفظ شفافیت آب استخردر استخر با سیستم بازچرخش آب میزان آب چرخشی باید بنحوی باشد که معمولا هر 6 تا 8 ساعت آب استخر تعویض گردد . برای استخرهای خصوصی که شناگران کمتری استفاده می نمایند. 12 ساعت
ممکن است قابل قبول باشد. ورودی های آب بهتر است در چهار جانب استخر، حداقل 12 اینچ ( 30 سانتی متر ) زیر سطح آب باشد .
زهکش های استخر باید جهت تخلیه کامل استخر ترجیحاً در مدت 4ساعت یا کمتر در نظر گرفته شود. زهکش ها نباید مستقیماً به سیستم جمع آوری اتصال داده شود.
تجهیزات جانبی سیستم باز چرخش آب شامل گرم کننده آب با کنترل حرارتی اتوماتیک برای استخرهای سربسته و بعضی استخرهای روبازمی باشد. محل گرم کننده آب در خروجی آب از فیلتر و ورود آن به استخر می باشد. برای شستشوی فیلتر از آب سر د استفاده می گردد.
دمای آب ورودی به استخر نباید بیش از40 cْ باشد. نصب یک ترمومتر در نزدیک ورودی آب به استخر لازم است.
نصب توری با سوراخ های کمتر از 3 میلی متر جهت گرفتن مو وآشغال ضروری می باشد.
جهت حذف آلایند ه ها، بخصوص آلاینده های معلق و کلوئیدی قبل از بازگردش آب ، آب مورد نظر فیلتر می گردد.توانایی یک سیستم برای تمیز نگه داشتن یک استخر بستگی به اندازه فیلتر، اندازۀ ماسه (شبکه شنی) یا به اندازه آبکش ها، ابعاد لوله ها، تعدادکف گیرها، تعداد ورودیها، نسبت گردش و مشخصات پمپ دارد . این عوامل از استخری به استخر دیگر و بسته به شکل و نوع استخرمتفاوت است همچنین تراکم، سرپوشیده یا روباز بودن استخر از جمله عوامل مهم می باشد. مدت گردش آب می تواند از 6 تا 12 ساعت باشد.
وقتی سیستمی طراحی می شود ظرفیت آن باید با توجه به ظرفیت سایراجزاء سیستم در نظر گرفته شود. همیشه یک پمپ متناسب با نیازهای یک فیلتر انتخاب می شود. مثلاً برای میزان فیلتراسیون معقول در هرفوت مربع از سطح فیلتر با یک فشار معین با ظرفیت پمپاژ طراحی شده برای شستشو باید متناسب باشد اگر این مسائل رعایت نشود اشکالات پیاپی در سیکل فیلتراسیون بروز می کند.
انواع فیلترها
انواع فیلترهای متداول مورد استفاده در تصفیه آب استخرهای شنا
شامل:
تحت فشار یا خلاء) دیاتومه ای) شنی
هر کدام از فیلترها مزایا و معایبی دارند، هزینه انرژی، هزینه های شیمیائی، میزان مصرف آب، گنجایش سیستم تصفیه و هزینه های اولیه همگی متغیر هستند.
انواع فیلترهای شنی و ثقلی و فشار بهره برداری آسان دارند.معهذا آب مصرفی آنها بالاست یعنی حدود 10 % آب استخر در خلال تصفیه در داخل سیستم هدر می رود که با فیلترهای دیاتومه ای و شنی با سرعت بالا این میزان تنها 1% از آب استخر است.
هزینه های انرژی فیلترهای دیاتومه ای خلاء و شنی تحت فشار تقریباًبرابر است، لیکن انواع دیاتومه ای تحت فشار و شنی با سرعت بالاهزینه های دو برابر دارند.
فیلترهای دیاتومه ای
فیلترهای دیاتومه ای یا دیاتومه ای خاکی اولین بار در سال 1945 برای استخرهای شنا استفاده شدند . گرچه در استخرهای شنای خصوصی بسیار متداول است ولی برای استخرهای عمومی فقط در استرالیاجدیداً آغاز شده است.
الف ثقلی سریع
ب تحت فشار
ج با سرعت بالا
فیلترهای دیاتومه ای طوری طراحی شده اند که پودر دیاتومه را در یک فضای تخلخلی وارد می کنند . فیلتر به خودی خود آب را تصفیه نمی کندبلکه این عملیات توسط کمک فیلتر (دیاتومه های خاکی ) انجام می شود .
از آنجا که ضروری است که دیاتومه های خاکی در تمام لایه هاضخامت یکسانی داشته باشند طراحی فیلترهای دیاتومه ای بسیار مهم است. این فیلتر از فسیل بقایای جانوران ریز آبی که دیاتومه نامیده می شوند تشکیل شده است. این فسیلها در زیر میکروسکوپ به نحوباور نکردنی نازک و مانند دریچه های شفاف و یا به شکل صدفهایی بااشکال متفاوت و هندسی دیده می شوند . این دیاتومه ها چنان ریزند که اندازه متوسط بیش از هزار عدد از آنها برابر یک اینچ می شود.
تحت شرایط مناسب نور، درجه حرارت و مواد غذایی این گیاهان رشدخوبی می کنند و در طول دوره ژئولوژیکی گذشته انواع متعددی ازاسکلت های این جانوران در مناطق مختلفی از کره زمین تولید شده است. هر اسکلت دارای ساختار، خلل و فرج دارای تقریباً شیبیه به سیلیکات خالص می باشد.
نوع فیلتری که برای استخرهای بزرگ استفاده می شود متشکل ازتانکهای عمودی استوانه ای که داخل آن عناصر فیلترهای لوله ای توخالی معلق هستند، آب استخر که وارد تانک می شود از میان دیاتومه ها عبور کرده و از طریق لوله ها به خروجی جریان یافته وسپس به استخر برمی گردد. این لوله ها در انواع گوناگون و اشکال مختلف ساخته میشوند. متداولترین آن اکسید آلومینیم متخلخل یاسیلندرهای فلزی فلزی متخلخل است که به شکل لوله های پلاستیکی ،هسته فلزی و به شکل مارپیچ است.
وقتی آب استخر در داخل فیلتر به گردش درمی آید ذرات معلق جدامی شوند. معمولا آنقدر ذرات معلق در آب هست که ورودی کوچک (نازک) سطوح را مسدود کند و افزایش فشار بسیار سریع و کاهش جریان آب را باعث شود. به این خاطر اغلب استخرها از طریق تغذیه مقدار کمی دیاتومه اضافی به سیستم هایشان عمل می کنند که دارای تصفیه موفق تر می شوند.
گرچه با این فیلترها می توان میزان فیلتراسیون بالایی د اشت، میزان فیلتراسیون بالاتر در سیلیکاتهای کوتاهتری بدست می آید. میزان 1تا حداکثر 3 گالن در فوت مربع در دقیقه با میزان / فیلتراسیون 5
10 گالن در دقیقه در فوت مربع امکان پذیر – شستشوی معکوس 12است.
فیلترهای شنی ثقلی سریع:
این نوع فیلترها اساساً تشکیل شده است از بستری تمیز از دانه های شن که از بعضی معادن و صخره ها تهیه می شوند. و به منظور جداکردن نهایی ذرات معلق، مانند آلوم به فیلتر اضافه می شود. سرعت فیلتراسیون معمول در حدود 3 گالن در فوت مربع در دقیقه است.
شستشوی فیلترها:
یکی از مهمترین عملیات، شستشوی فی لترهاست و آن وقتی است که ارتفاع آب در صافی افزایش پیدا کند یا وقتی که آب خروجی کیفیت مطلوبی نداشته باشد . شستشو شامل قطع جریان ورودی آب، بازکردن شیر خروجی جریان آب ورودی و سپس ورود آب تمیز دراستخر در جهت معکوس می باشد. این عمل از طریق سیستم لوله کف استخر صورت می گیرد. اغلب سازندگان توصیه می کنند. میزان شستشو باید 12 گالن در دقیقه در فوت مربع فیلتر باشد.
میزان جریان شستشو باید به قدری باشد که بستر شنی را منبسط نموده و ذرات کوچک آلودگی را ازسیستم خارج نماید حالت مؤثربستر شنی وقتی است که بستر شنی حدود 40 % منبسط گردد . به منظور جلوگیری از هدر رفتن شن در عملیات شستشوی معکوس سطح آزاد حداقل معادل 50 % از عمق فیلتراسیون لازم است . عملیات عادی فیلتراسیون شنی سریع نسبتاً ساده می باشد. ولی بعضی از مشکلات باید از طریق نظارت بر عملکرد فیلتر تعیین اصلاح شوند. مثلاً حضورگلوله های گلی در شن نشانگر تصفیه ناکامل است ، دستگاه تصفیه آب صنعتی و یا وجود شکاف دربستر شن نشانگر این است که دانه های شن با ماده دیگری که در آب است بهم بچسبند و کارائی فیلتر را کاهش میدهند. توزیع غیر یکنواخت آب اغلب در این حالت مشاهده می شود . و یا نشانگر این است که لوله هایا مجراها مسدود شده اند و این در اثر بروز شکستگی در کف گیرهاایجاد می شود. احتمال از دست رفتن شن در خلال شستشوی معکوس را می توان با جمع آوری و مشاهده نمونه هایی که از آب تصفیه شده گرفته می شود بررسی کرد ، در صورت مشاهده چنین شرایطی بایدکاملاً بررسی کرد تا عل ت برطرف شود فیلترهای فشاری مشابه فیلترهای شنی تند معمولی است با این تفاوت که کاملاً داخل یک تانک
استیل محفوظ و نگهداری می شوند و کل سیستم تحت فشار عمل می کند. واحدهای فیلتر در این نوع به فضای بالایی کمتری نیاز دارند.
اما به همان اندازه فیلترهای ثقلی به سطح نیاز دارند. فیلترهای تحت فشار باید مجهز به فشارسنج در ورودی و در خروجی لوله ها باشند تامیزان کمبود فشار فوقانی یا تحتانی در آن مشخص شود . اشکال عمده فیلترهای فشاری در این است که اپراتور قادر نیست عملیات فیلتراسیون را مشاهده کند.
ذرات شن متراکم و یا به صور ت دانه های گل درمی آیند و به نحوناخوشایندی بدون دخالت اپراتور شکل می گیرند. سوپاپهای اطمینان هوا در این فیلترها ضروری اند و باید در بالای بدنه فیلتر تعبیه شوندتا کل هوا را پس از تصفیه (شستشوی معکوس) یا در فاصله زمانی منظم تخلیه کنند.
لخته سازی با آلوم
فیلترهای ثقلی سریع (تند) و شنی تحت فشار باید سطوحی پوشیده ازلایه ژلاتین هیدروکسید آلومینیوم داشته باشند تا هرگونه خاک و شن و ذرات کلوئیدی موجود در آب را به جای ماندن در داخل ذرات شن ازبستر شنی خارج کنند . علاوه بر خارج کردن مواد معلق این لایه، جلبکهارا نیز می زداید و مواد رنگی و باکتریهای موجود در آب را نیز جدا
می کند (Al2(SO4)3 18 H2O). آلوم یا سولفات آلومینیوم یکی از کوآگولانتهای بسیار رایج است از آنجا که این ماده اسیدی است نیازمند قلیائیت موجود در آب می باشد، تا واکنش منجر به تشکیل لخته های هیدروکسید آلومینیم گردد.
لازم است که آلوم را بعد از شستشوی معکوس اضافه کنیم. مقدار لازم برای فیلتراسیون مناسب بستگی به تجربه و طراحی فیلتر دارد . به عنوان یک راهنمایی کلی 4 2 او نس آلوم برای هر فوت مربع در سطح فیلتر نیاز است. این ماده باید به صورت محلول 10 % یا کمتر در یک دوره 1 تا 2 ساعته به ورودی فیلتر اضافه شود.
اگر آلوم خیلی سریع به آب اضافه شود ممکن است pH آب به زیر 5/ 5کاهش یابد که در این سطح فلاک تشکیل نمی شود اما از میان فیلترهاعبور می کند. در هر حال وقتی این آب با آب استخر مخلوط می شود pH بالا می رود و باعث تولید فلاک آلوم در آب و کدورت و تیره شدن آب می گردد.
در عملکرد معمول استخر، شستشوی فیلتر بطور متوسط باید هفته ای یک بار صورت گیرد که این بسته به میزان بار استخر اندازه فیلترها ومیزان گردش آب دارد.
رقیق سازی متوالی
مهم است بدانیم که تمام آب استخر تنها از طریق گردش در سیستم فیلتراسیون تصفیه نمی شود.و وقتی فیلتراسیون شروع می شود ابتداآب کثیف خواهد بود و آب کثیف داخل استخر با آب برگشتی فیلترشده و رقیق می گردد. و پالایش آب بواسطه رقیق سازی متوالی انجام می شود. مثلا در استخری که حاوی مقدار معینی گل ورودی است حدود 67 % در گردش اول و 86 % آن در گردش دوم جدا می شود
-3-11 پر کردن اولیه استخر شنا
اگر استخری به منظور تعمیرات خالی شده یا اولین باری است که قراراست در آن فصل آن را پر کنند ویا به نظر میرسد آب مورد استفاده برای پر کردن آن کیفیت نامناسب دارد و د ر اغلب موارد رسد آب به قرمز تیره گرائیده و مقدار قابل توجهی کدورت دارد . اگر چنین آبی رابخواهیم با روش فیلتراسیون شفاف و تصفیه نمائیم چندین روز به طول می انجامد و شستشوی فیلترها نیز باید روزانه چند مرتبه صورت گیرد.
در چنین حالاتی روش سریعتر شفاف کردن آب استفاده ازفلوکولاسیون با آلوم به شرح زیر است:
1 مقدار قلیائیت آب را با اضافه کردن 1,7 کیلو گرم سود سوز آور یا3,5کیلوگرم بیکربنات سدیم برای هر 50 متر مکعب آّ ب تنظیم کنید.
-2 آلوم را به میزان 3,5 پاوند برای هر 50 متر مکعب با حل کردن درآب و توزیع آن در کل سطح آب استخراضافه نمایند . پمپ ها نیز 10دقیقه روشن باشند تا هنگامی که آلوم کاملاً با آب مخلوط شده و تولیدفلاک نمایند.
3 پمپ ها را خاموش نموده و اجازه دهید فلاک رشد کند و در خلال شب توسعه یابد. صبح روز بعد رسوبات ته نشین شده را با پمپ های مکنده خارج کنید.
4 از روش فیلتراسیون معمول و کلرزنی به آب استفاده کرده درانتهای روز آب برای استفاده آماده است.
4 نظارت بهداشتی بر آب استخرهای شنا
نظارت بهداشتی بر استخرهای شنا از جنبه های مختلف دارای اهمیت می باشد . نظارت بر ساختمان استخر، تجهیزات و تسهیلات جنبی استخر، نظافت عمومی و رعایت نکات بهداشت عمومی و محیط همه دارای اهمیت می باشد. همچنین یکی از موارد مهم نظارت بر استخرشنا، نظارت بهداشتی بر آب آن می باشد. این نظارت باید از طرف مأمورین بهداشتی انجام گیرد . هدف از نظارت بهداشتی آب اولاً حفظ سلامت شناگران و جلوگیری از انتقال بیماریهای منتقله و در وهلۀ بعدحفظ شرایط بهداشتی آب از نظر فیزیکی و مطلوبیت آب از نظر ظاهری و مسائل زیباشناختی آب می باشد. بطوریکه شناگران از آبی با کیفیت مناسب بهداشتی و ظاهری تمیز، زلال و خوشایند استفاده نمایند.
برنامه نظارت فعالیت های زیر را در برمی گیرد:
منبع آب خام
سیستم پالایش، تصفیه و بازچرخش آب
عملیات مربوط به کنترل آب استخر توسط بهره برداران استخر
آب استخر
-4-1 منبع آب خام:
آب خام استخر باید ماهیت بهداشتی و تمیز داشته باشد و همانگونه که ذکر شد از منابع آب آشامیدنی (در صورت امکان ) آبهای سطحی وزیرزمینی تمیز و غیرآلوده و محافظت شده استفاده گردد . بازدید،نظارت و پایش آب خام میتواند در برنامه های نظارت مورد ملاحظه قرار گیرد.
آزمایش میکروبی آب براساس شاخص کلینوم ها و کلینوم های گرما پای در این زمینه مهم است . نظارت اولیه در این زمینه کافی می باشد و دوره های نظارت بعدی می تواند طولانی مدت باشد.
-4-2 سیستم پالایش تصفیه و بازچرخش آب
با توجه به مطالب ارائه شده در بخش 3 نظارت بر سیستم پالایش،تصفیه و بازچرخش آب . از نظر تناسب سیستم، عدم وجود نقص ومشکلات و اطمینان از عملکرد مطلوب آنها و چرخش منظم آب با دوره زمانی مناسب با توجه به نوع استخر و تعداد شناگران ضرو رت دارد.
-4-3 نظارت بر کنترل آب استخر توسط بهر ه برداران از استخر:
ناظر بهداشتی باید بطریقی اطمینان حاصل نماید که دست اندرکاران استخر، نسبت به تأمین آب سالم و بهداشتی اقدام و به آن متعهدمی باشند. این امر در بازدیدهای دوره ای و بدون اطلاع قبلی، و بامشاهده عملیات انجام شده بر روی آب، بخصوص در زمینه سالمسازی آب از نظر بهداشتی، نبود نقص در عملکرد سیستم های تصفیه وسالم سازی ، ورودی ها و خروجی های آب استخر و همچنین سوابق موجود در زمینۀ اطلاعات ثبت شده مربوط به نتایج آزمایشهای انجام شده بر روی نمونه های آب می باشد.
-4-4 آزمایشهای لازم جهت نظارت بر آب استخرهای شنا
در بازدیدهای دوره ای جهت نظارت بر آب استخر، نمونه های آب توسط ناظرین بهداشتی برداشت شده و مورد آزمایش قرار می گیرد.
قلیائیت، کدورت، ، pH ، آزمایشهای معمول شامل، کلر آزاد، کلر کل درجه حرارت و آزمایشهای میکروبی می باشد.
در آب استخر از pH معمولاً برای اندازه گیری کلر آزاد و کلر کل ومقایسه کننده های رنگی )کمپراتور( استفاده می شود. اساس روش آزمایش با این کمپراتورها مقایسه شد ت رنگ ایجاد شده با افزایش معرف به نمونه و مقایسه آن با دیسکهای رنگی کالیبر شده می باشد.
کمپراتورهای مورد استفاده برای هر تستی متفاوت و دارای دیسکهای رنگی با رنجهای مختلف می باشد. بهتر است محلولهای مصرف درشروع هر فصل دوباره تهیه شود زیرا در طول فصل محلولها ممکن است تحت تأثیر نور خورشید و یا در حین استفاده توسط اپراتورآلوده گشته و از کیفیت آن کاسته شود بنابراین برای نگهداری شرایط خوب در استخرهای شنا باید از معرف های سالم و تازه برای انجام تستها استفاده نموده تا سبب اشتباه در قرائت نتایج نشود.
علاوه بر محلولهای معرف سایر مواردی که سبب توسعه رنگ اشتباه می شوند عبارتند از: روش تست اشتباه، کثیف بودن ظروف شیشه ای ودیسکهای کمپراتور، خطای درجه حرارت و ناخالصیها مانند آهن، منگنزو نیترات ها.
نمونه جمع آوری شده باید فوراً به آزمایشگاه ارسال و تستهای لازم بدون تأخیر انجام شود در طول این دوره باید از تابش خورشیدمحفوظ بمانند تا در قرائت نتایج اشتباه رخ ندهد . برای انجام تست بااستفاده از کمپراتور باید تمام لوله های آزمایش ودیسکها تمیز باشند وبا نمونه آب قبل از استفاده شستشو داده شوند همچنین چون امکان دارد اپراتور در طول دوره نمونه برداری مواد شیمیایی را نگهداری کرده باشد قبل از انجام آزمایش باید دستهای خود را بشویند.
از آنجائیکه با ناخالص هائی مانند منگنز، آهن و یا نیترات ها در آب وجود داشته باشند و ممکن است سبب اشتباه در خواندن نتایج وگزارش اشتباه گردد از این رو لازم است که با انجام تست شاهد چک شوند.
اندازه گیری کلر باقیمانده و کلر کل:
DPD برای اندازه گیری کلر باقیمانده و کل رایج ترین روش می باشد که مصرف آن به شکل محلول و یا قرص موجود می باشد.
با توجه به بروشورهای شرکت سازنده و دستورالعمل DPD با روشهای مربوطه می توان مقدار کلر باقیمانده، کلر کل، کل ترکیبی و مقدارکلرآمین های ترکیبی را اندازه گیری و قرائت نمود.
همچنین می توان برای دقت زیاد از کمپراتورهایی که دارای سل های بزرگتری باشند استفاده کرد زیرا تغییر رنگ برای عمق بیشتر و حجم بیشتر محلول واضح تر و آسان تر گزارش می شود. بهترین روش ودقیق ترین روش همین مقدار کلر در آب روش نیتراسیون آمپرومتریک می باشد که با اندازه گیری میزان جریان در یک محلول بافری انجام می شود و در این روش فرمهای مختلف کلر در آب (آزاد کل مونوکلرآمین، دی کلرآمین و تری کلر آمین) با دقت خیلی زیاد کمتر از0/01پی پی ام در نمونه قابل اندازه گیری می باشد . این وسیله برای انجام عملیات نیاز به یک منبع انرژی دارد و زمان لازم برای انجام آزمایش طولانی تر از روشهای کمپراتور نمی باشد.
همچنین این وسیله باید در شرایط تمیز و عاری از آلودگی نگهداری شود و دقت زیادی در جهت حفظ و نگهداری آن اعمال شود این روش برای انجام کارهای تحقیقاتی در سطح گسترده کاربرد دارد.
اندازه گیری pH
pHمی تواند روی کارایی ضدعفونی کننده ها، سطوح استخر، تجهیزات ثابت فلزی استخر، لوله ها، پمپ ها و شناگران اثر نماید .
که استفاده از کاغذ pH ساده ترین روش برای اندازه گیری pH در محلولهای اسیدی قرمز و در محلولهای قلیائی آبی می باشد .برای خنثی کردن کلر موجود تیوسولفات سدیم با درجه خلوص آزمایشگاهی توصیه می شود و بعد از انجام تست کلر باقیمانده فقط یک کریستال کوچک تیوسولفات باید به ظرف نمونه برداری آب اضافه شود. تیوسولفات سدیم یک عنصر قلیائی است و از اضافه کردن زیادآن باید اجتناب کرد . می توان به جای کریستال تیوسولفات سدیم از1گرم آن در یک لیتر آب مقطر با خلوص آزمایشگاهی / محلول 3استفاده نمود. یک قطره از این محلول می تواند 5 پی پی ام کلر آزاد در15میلی لیتر آب را بدون تأثیر بر روی pH خنثی نماید.
اندازه گیری کدورت:
هدف از اندازه گیری کدورت، برقراری شفافیت در آب می باشد و به گونه ای که در یک مسیر علامت یا ویژگی خاصی در عمیق ترین قسمت آن قابل رویت باشد.
هدف از برقراری شفافیت در اب بر پایه سه اصل استوار است.عدم وجود ذراتی که مانع از تماس مستقیم ضدعفونی کننده بامیکروارگانیسم می شود.
افراد قادر باشند عمق را تخمین بزنند و از وجود خطرات احتمالی به آسانی مطلع شوند و بتوانند با اطمینان خاطر در آب شنا کنند.
ایجاد شرایط دلپذیر، خوشایند و مطلوب در آب استخر برای استفاده کنندگان برای اندازه گیری آب استخرهای شنا از دستگاه کدورت سنج استفاده میشود.
دمای آب- با توجه به درجه حرارت مناسب آب استخر که قبلاً درمورد آن بحث گردید ، اندازه گیری و کنترل دمای آب استخردارای اهمیت است. برای اندازه گیری دمای آب از دماسنج استفاده میشود .
دماسنج را در زیر سطح آب در عمق حدود 40 تا 50 سانتی متری داخل آب فرو برده و دمای آب را اندازه گیری می نمایند.
- آزمایشهای میکروبی آب استخر : از مهمترین ویژه گیهائی که بایدنظارت بر آن وجود داشته باشد ویژه گیهای میکروبی آب می باشد .
آزمایشهای مهم شامل شمارش کلی باکتری های هتروتروف ( شمارش بشقابی) ، مجموع کلیفرم ها ، کلیفرم های مقاوم به حرارت ( مدفوعی)،سودوموناس آئروژنوزآ میباشد . تعیین استرپتوکوکهای مدفوعی نیزمی تواند مد نظر قرار گیرد. دسنورالعمل مربوط به این آزمایشات دردسترس کارشناسان آزمایشگاه های میکروبیولوژی آب و فاضلاب می باشد.
نمونه برداری:
نمونه برداری برای انجام آزمایشات باکتریولوژی و شیمیایی آب استخر از ارتفاع 30 40 سانتیمتری از سطح آب باید انجام شود وموقعیت نمونه برداری باید از نزدیکی محل خروج آب از استخر ونمونه هایی هم از اطراف و مناطق داخلی استخر ( كم عمق، نیمه عمیق وعمیق) و نقاطی که بالاترین تراکم و تعداد شناگران را دارد جمع آوری می شوند، تا بتوان اطلاعات مفید و باارزشی از کیفیت آب استخر ارائه نمود. نمونه برداری از آب استخر باید به طور دوره ای انجام شود تاکارایی اثر تصفیه و ضدعفونی کننده ها بر آب ا ستخر را مشخص نماید .
آزمایشات روتین باید در شروع فعالیت روزانه استخر انجام شود و هرسه ساعت یکبار که استخر بسته می شود نیز انجام گردد.
نمونه برد اری باید در ظروف مناسب از نظر جنس و حجم انجام شود. برای آزمایشات شیمیائی ظروف باید کاملاً تمیز عاری از آلودگی بوده و کاملاً باآب مقطر آبکشی گردد. و علاوه بر این برای آزمایشهای میکروبی ظروف بایداستریل باشد و برای خنثی سازی کلر باقیمانده از تیو سولفات سد یم استفاده شود.
منبع : myro
