ellanorouzi
Registered User
- تاریخ عضویت
- 23 ژانویه 2016
- نوشته‌ها
- 230
- لایک‌ها
- 28
- سن
- 41
در چند سال گذشته به موازات تشدید روند آلودگی هوا در شهرهای ایران، به خصوص کلان‌شهرها، بازار دستگاه‌های تصفیه هوا نیز داغ شده است. این روزها، این موضوع که دستگاه تصفیه هوا تنها یک محصول لوکس نیست، به تدریج در فرهنگ ما جا افتاده است و دستگاه‌های تصفیه هوا به تدریج جایگاه خود را به عنوان یک ضرورت در زندگی افراد پیدا کرده‌اند.
این موضوع باعث شده است که تولیدکنندگان دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی تلاش کنند تا چنین محصولاتی را با کم‌ترین قیمت ممکن به بازار عرضه کنند. گرچه تلاش برای عرضة دستگاه‌های تصفیه هوایی که در توان خرید بسیاری از خانوارها باشد، قابل تقدیر است؛ ولی نباید فراموش کرد که بیشترین استفاده این دستگاه برای افراد سالمند، بیماران، زنان باردار و کودکان است و شعارهای تبلیغاتی گمراه کننده و ادعاهای مبالغه آمیز در بازاریابی چنین محصولی امری نابخشودنی است.
در این مقاله سعی شده است ۷ ادعای اغراق آمیز تولید کنندگان و فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوا، با دلایل علمی، روشن سازی شوند تا مصرف کنندگان بتوانند بدون گمراهی، دستگاه تصفیه هوای مناسب نیاز خود را با آگاهی کامل انتخاب کنند.
۱- تکنولوژی‌های خطرناک تصفیه هوا
در تبلیغات تجاری بسیاری از دستگاه‌های تصفیه هوا عباراتی مانند "شادابی و نشاط با یون منفی" یا "تولید اکسیژن" به چشم می‌خورد که این عبارات مربوط به استفاده از تکنولوژی های پلاسما، فوتوکاتالیتیک و یا مولد اوزون است که همگی در گروه موسوم به ROS (Reactive Oxygen Species) قرار می‌گیرند. مبنای عملکرد این‌گونه دستگاه‌های تصفیه هوا بر پایه واکنش رادیکال‌های آزاد OH با گازهای آلاینده مثل VOC است که از آن در بسیاری از تحقیقات به عنوان عامل سرطان‌زا یاد شده است چرا که اگر این رادیکال ها به صورت آزاد توسط سیستم تنفس استنشاق شوند می‌توانند خطر شکل‌گیری سلول‌های سرطانی را افزایش دهند.
وقتی میتوان برای تصفیه هوا از روش‌های بی‌خطری مثل هپا و کربن فعال استفاده کرد چرا باید ریسک روش‌های ROS را قبول کنیم؟
۲- فیلتر هپا
همانطور که در مورد ۱ ذکر شد، تکنولوژی هپا بدلیل راندمان بسیار بالا و قابلیت زیاد آن در جذب ذرات معلق میکرونی هوا، تبدیل به یک روش رایج و استاندارد برای فیلتراسیون هوا شده است. بسیاری از فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی با اطلاع از پتانسیل بالای تبلیغاتی فیلترهای هپا، سعی می‌کنند تا با استفاده از نام فیلتر هپا تصویری با کیفیت از محصولات خود ایجاد کنند.
اما چیزی که آن ها در مورد دستگاه های تصفیه هوای خود به مصرف کنندگان نمی گویند، ویژگی های یک فیلتر هپای مورد اطمینان است:
• سطح فیلتر هپا: به این معناست که چند متر مربع فیلتر هپا در دستگاه استفاده شده است. اغلب تولیدکنندگان با استفاده از مقدار کمی فیلتر هپا، نام آن را روی دستگاه تصفیه هوا می‌گذارند. در صورتی که سطح فیلتر هپا بسیار مهم است. برای مثال دستگاه تصفیه هوایی که از مقداری بسیار کم برای مثال یک متر مربع فیلتر هپا استفاده کرده است، راندمانی پاین‌تر از دستگاهی با بیشتر از ۵ متر مربع فیلتر هپا دارد. این نکته را با نگاهی ساده به فیلترهای یک دستگاه تصفیه هوا و توجه به ابعاد فیلترها میتوان تشخیص داد.
• کلاس فیلتر هپا: به این معنا که فیلتر چه سایزی از ذرات را، با چه راندمانی جذب می‌کند. فیلتر هپا دارای کلاس‌های مختلفی است. جذب ذرات بسیار ریز میکرونی، رابطه مستقیم با بالا بودن کلاس فیلتر دارد. دستگاه های تصفیه هوا یک فیلتر اصلی و یک پیش فیلتر دارند. لازم به ذکر است که برای فیلتر اصلی، تنها فیلتر هپا از کلاس H۱۳ طبق استاندارد EN۱۸۲۲ می‌تواند ذرات معلق بزرگتر از ۰.۳ میکرون را با راندمان ۹۹.۹۷ % جذب کند. برای پیش فیلتر که وظیفه جذب ذرات نسبتا درشت را دارد، میتوان از فیلترهای با راندمان متوسط استفاده کرد.
• هوا بندی بدنه فیلتر هپا: در صورتی که یک فیلتر دارای ویژگی‌های مناسب بسیاری باشد اما درست هوابندی نشده باشد، نمی‌تواند راندمان خوبی داشته باشد. به این معنا که اگر فیلتر بدنه مناسبی نداشته باشد، ذرات از کناره فیلتر عبور می‌کنند و خارج می‌شوند.
تنها تعداد بسیار کمی از فروشندگان هستند که حاضرند سطح فیلتر هپای دستگاه تصفیه هوای خود و کلاس آن را در اختیار مشتریان قرار دهند و ادعای خود را توسط دستگاه‌های سنجش ذرات ثابت کنند.
۳- کربن فعال
نگرانی افراد از آلودگی‌های شیمایی و بوهای نامطلوب محیط، در بسیاری از موارد هدف اصلی از تهیه دستگاه تصفیه هواست. به همین دلیل تکنولوژی‌های مختلفی برای کاهش گازها و بوها از سوی تولید کنندگان دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده می‌شود.
رایج ترین تکنولوژی، استفاده از کربن فعال است. کربن فعال به شکل دانه‌دانه (گرانول) بدون شک در کاهش و حذف بسیاری از آلاینده‌های شیمیایی مؤثر است. به شرط این که مقدار زیادی از آن در دستگاه استفاده شده باشد. برای مثال دستگاهی که ۵۰۰ گرم کربن فعال دارد، در مقایسه با دستگاه تصفیه هوایی با ۲ کیلوگرم کربن فعال، راندمان و عمر بسیار پایین تری دارد. با این حال چیزی که در بسیاری از دستگاه‌های تصفیه هوا به اسم کربن فعال مورد استفاده قرار گرفته است، تنها صفحاتی از الیاف است که به غبار کربن فعال آغشته شده‌اند. این صفحات حاوی تنها چندین گرم از کربن فعال واقعی هستند که در نهایت تأثیری در جذب گازها و بو ندارند.
برخی از فروشندگان نیز عنوان می‌کنند که فیلترهای کربن فعال آن‌ها، هر نوع بو و گاز شیمیایی را از هوای محیط جذب می‌کند. ادعایی که به لحاظ علمی به هیچ عنوان درست نیست.
تنها تعداد کمی از تولیدکنندگان و فروشندگان تصفیه هوا هستند که مقدار کربن فعال استفاده شده در دستگاه‌های تصفیه هوای خود را به کیلوگرم بیان می‌کنند.
۴- ظرفیت هوادهی دستگاه
حتی بهترین دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی دنیا نیز نمی‌توانند بدون عبور دادن هوا از روی فیلترهای خود تأثیری بر کیفیت هوا داشته باشند! مقدار هوایی که یک دستگاه می‌تواند تصفیه کند معمولاً بر حسب مترمکعب در ساعت (m۳/h) بیان می‌شود. شرکت‌های سازنده معمولاً با مبالغه در بیان میزان هوای خروجی و استفاده از واحدهای گمراه کننده ( فوت در دقیقه، متر بر ثانیه و ...) مصرف کنندگان خود را به اشتباه می‌اندازند.
یکی دیگر از ترفندهای تبلیغاتی، عنوان کردن ظرفیت هوادهی دستگاه تصفیه هوا بدون فیلتر بجای ظرفیت هوادهی در حالت با فیلتر است.
بسیاری از سازندگان حتی این دادة ضروری را نیز در اختیار مصرف کنندگان نمی‌گذارند و به جای آن اندازة اتاق مناسب را اعلام می‌کنند، بدون آنکه به تعداد دفعات تعویض هوایی که دستگاه می‌تواند در هر ساعت ایجاد کند، اشاره‌ای کنند. بر اساس استانداردهای تاسیسات، هوای هر اتاق در هر ساعت، ۲ بار نیاز به تعویض دارد.
تعداد دفعات تعویض هوا = ظرفیت هوادهی دستگاه به متر مکعب در ساعت تقسیم بر(طول* عرض* ارتفاع) متر مکعب فضای مورد نظر
تنها تعداد کمی از تولید کنندگان و فروشندگان تصفیه هوا هستند که میزان هوای خروجی واقعی محصولات خود را عنوان می‌کنند و حتی تعداد کمتری نیز هستند که روش علمی جهت انتخاب دستگاه تصفیه هوای مناسب را در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهند.
۵- راندمان دستگاه
معمولاً در مورد راندمان حذف آلودگی‌های هوا، اطلاعات درستی به مصرف کنندگان داده نمی‌شود. عباراتی همچون "حذف ۱۰۰ % همه ذرات معلق آلرژی‌زا" و یا "جذب همة آلاینده‌های هوا"، قصد دارد که مصرف کنندگان را مطمئن سازد که این دستگاه‌های تصفیه هوا، همة انواع آلودگی‌ها را از هوای محیط‌های داخلی حذف می‌کنند.
ادعاهایی که در مورد دستگاه‌های تصفیه هوای مبتنی بر فیلتر هپا مطرح می شوند، معمولاً از بازدهی فیلتراسیونی برابر با ۹۷/۹۹% یاد می کنند. در اکثر موارد این ادعا درست نیست. راندمان واقعی برای ذرات معلق بزرگتر از ۳/۰ میکرون، در اغلب دستگاه های تصفیه هوای رایج در بازار کمتر از ۸۰% است. مگر این که فیلتر هپا از کلاس H۱۳ باشد و فیلتر نیز کاملا هوابند بوده باشد.
اما نکته‌ای که باید بدانید این است که راندمان کلی یک دستگاه تصفیه هوا با راندمان فیلترها به تنهایی متفاوت است.
چندین دلیل برای این که دستگاه‌های تصفیه هوای مبتنی بر فیلتر هپا نمی‌توانند به راندمان واقعی فیلتر هپا دست پیدا کنند وجود دارد:
۱. از فیلترهای با راندمان بالا استفاده نمی‌شود.
۲. طی فرایند چین زدن، کاغذ فیلتر آسیب می‌بیند. (کاغذ فیلتر هپا شکننده است).
۳. بین فیلتر چین خورده و بدنه فیلتر نشتی هوا وجود دارد.
۴. بین بدنه فیلتر هپا و بدنه دستگاه تصفیه هوا نشتی هوا وجود دارد.
تنها تعداد کمی از تولید کنندگان و فروشندگان تصفیه هوا هستند که راندمان واقعی و کلی محصولات خود را عنوان می‌کنند و حتی تعداد کمتری نیز این ادعای عنوان شده را با دستگاه های سنجش اثبات می‌کنند.
۶- عمر فیلترها
فیلتر هپا و کربن اکتیو پس از اشباع شدن نیاز به تعویض دارند. در اینجا به چند دلیل برای نیاز به تعویض مکرر فیلترهای دستگاه‌های تصفیه هوا اشاره می‌کنیم:
• عدم تعبیة پیش فیلتر مناسب برای محافظت فیلترهای کربن فعال و هپا که منجر به اشباع شدن سریع آن‌ها خواهد شد.
• استفاده از مقادیر کم فیلتر با ظرفیت کم جذب آلاینده‌ها
• عنوان کردن طول عمر فیلتر بر اساس زمان سپری شده (مثلاً هر ۶ ماه یکبار) بجای در نظر گرفتن زمان کارکرد واقعی و میزان آلودگی محیط
• ادغام چندین مرحله فیلتر در یک مرحله. بدین ترتیب مصرف کننده مجبور به تعویض همة فیلترها در یک زمان می‌شود حتی اگر تنها یکی از فیلترها اشباع شده باشد.
اکثر آزمون‌ها و ارزیابی‌هایی که بر روی دستگاه‌های تصفیه هوا انجام می‌شود، تنها چند ساعت اول از عمر آن‌ها را شامل می‌شود، در حالیکه کارایی واقعی این گونه محصولات را باید در دراز مدت سنجید. متأسفانه بسیاری از سازندگان برای کاهش قیمت تمام شده محصولات، اجزاء و ملزوماتی را حذف می‌کنند که راندمان دراز مدت دستگاه‌های تصفیه هوا را کاهش می‌دهد.
یکی از این روش‌های کاهش هزینه، استفاده از پیش فیلترهای کم اثر است. این امر در دستگاه‌های تصفیه هوای مبتنی بر فیلترهای هپا، باعث پر شدن و بسته شدن بسیار سریع مجاری هوا و در نتیجه افت جریان هوا و کاهش تعداد دفعات تعویض هوا در هر ساعت خواهد شد. این نکته زمانی با اهمیت تر به نظر می رسد که سازندگان اعلام می‌کنند که فیلترهای هپا تنها یک بار در هر ۳ تا ۵ سال باید تعویض شوند.
پیش‌فیلترهای ضعیف، همچنین باعث می‌شوند که دانه‌های کربن فعال نیز به سرعت ظرفیت جذب سطحی را از دست بدهند. به این ترتیب که ذرات معلق (که در حالت درست باید توسط پیش فیلترها جذب شوند)، خلل و فرج دانه‌های کربن فعال را پر کرده و ظرفیت سطح جذبی گازهای شیمیایی را از بین می‌برند.
نگهداری نادرست و عدم تعویض به موقع فیلترها در بسیاری از مدل‌ها، یک دلیل دیگر برای ضعف عملکرد دراز مدت دستگاه‌های تصفیه هوا است.
دستگاه‌های تصفیه هوایی که از الیاف باردار شده نیز استفاده می‌کنند نیز به سرعت قدرت جذب خود را از دست می‌دهند مخصوصاً اگر در مجاورت دود سیگار قرار داشته باشند.
آنچه که سازندگان و فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوا به مصرف‌کنندگان نمی‌گویند، آن است که فیلترهای هپا و کربن اکتیو به هیچ عنوان قابل شست و شو نیستند.
۷- ابعاد دستگاه
دستگاه تصفیه هوا یا المان زیبایی؟
اگرچه جنبه‌های ظاهری برای هر محصول به ویژه لوازم خانگی اهمیت زیادی دارد، اما باید در نظر داشت که کارکرد و کیفیت دستگاه تصفیه هوا در برابر زیبایی فراموش نشود.
متاسفانه این اتفاق در بسیاری از محصولات تصفیه هوای رایج در بازار دیده می‌شود. برای مثال:
۱. محل ورود و خروج هوای دستگاه تصفیه هوا بسیار نزدیک به هم طراحی شده است.
این اتفاق باعث می‌شود هوای خروجی، بلافاصله و مجددا وارد دستگاه تصفیه هوا شود و عملا دستگاه تنها هوای محیط بسیار کوچک پیرامون خود را تصفیه می‌کند. دستگاه‌های تصفیه هوای کوچک به همین دلیل راندمان بسیار کمی در تصفیه هوا دارند.
۲. قرارگیری ورودی هوا ( هوای آلوده) در بالا یا کناره‌های دستگاه تصفیه هوا
این اتفاق باعث می‌شود آلودگی که در سطح زمین نشست کرده با جریان هوا از زمین بلند شود و خود باعث آلودگی محیط شود.
۳. متناسب نبودن اندازه ورودی و خروجی هوا
این موضوع باعث می‌شود ظرفیت هوادهی فن کاهش پیدا کند. علاوه بر این صدای دستگاه تصفیه هوا نیز به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.
آنچه که تولیدکنندگان و فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوا به مصرف کنندگان نمی‌گویند، آن است که یک دستگاه تصفیه هوای زیبا اما کوچک و با طراحی غیر حرفه‌ای، نمی‌تواند هوا را به درستی تصفیه کند.
امید است با در نظر گرفتن موارد ذکر شده، افراد بتوانند دستگاه تصفیه هوایی متناسب با نیاز خود و با راندمانی واقعی انتخاب کنند. چرا که پاکیزگی هوایی که در آن تنفس می‌کنیم، از مهم ترین عناصر حیات است.
منبع : دستگاه تصفیه هوا
این موضوع باعث شده است که تولیدکنندگان دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی تلاش کنند تا چنین محصولاتی را با کم‌ترین قیمت ممکن به بازار عرضه کنند. گرچه تلاش برای عرضة دستگاه‌های تصفیه هوایی که در توان خرید بسیاری از خانوارها باشد، قابل تقدیر است؛ ولی نباید فراموش کرد که بیشترین استفاده این دستگاه برای افراد سالمند، بیماران، زنان باردار و کودکان است و شعارهای تبلیغاتی گمراه کننده و ادعاهای مبالغه آمیز در بازاریابی چنین محصولی امری نابخشودنی است.
در این مقاله سعی شده است ۷ ادعای اغراق آمیز تولید کنندگان و فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوا، با دلایل علمی، روشن سازی شوند تا مصرف کنندگان بتوانند بدون گمراهی، دستگاه تصفیه هوای مناسب نیاز خود را با آگاهی کامل انتخاب کنند.
۱- تکنولوژی‌های خطرناک تصفیه هوا
در تبلیغات تجاری بسیاری از دستگاه‌های تصفیه هوا عباراتی مانند "شادابی و نشاط با یون منفی" یا "تولید اکسیژن" به چشم می‌خورد که این عبارات مربوط به استفاده از تکنولوژی های پلاسما، فوتوکاتالیتیک و یا مولد اوزون است که همگی در گروه موسوم به ROS (Reactive Oxygen Species) قرار می‌گیرند. مبنای عملکرد این‌گونه دستگاه‌های تصفیه هوا بر پایه واکنش رادیکال‌های آزاد OH با گازهای آلاینده مثل VOC است که از آن در بسیاری از تحقیقات به عنوان عامل سرطان‌زا یاد شده است چرا که اگر این رادیکال ها به صورت آزاد توسط سیستم تنفس استنشاق شوند می‌توانند خطر شکل‌گیری سلول‌های سرطانی را افزایش دهند.
وقتی میتوان برای تصفیه هوا از روش‌های بی‌خطری مثل هپا و کربن فعال استفاده کرد چرا باید ریسک روش‌های ROS را قبول کنیم؟
۲- فیلتر هپا
همانطور که در مورد ۱ ذکر شد، تکنولوژی هپا بدلیل راندمان بسیار بالا و قابلیت زیاد آن در جذب ذرات معلق میکرونی هوا، تبدیل به یک روش رایج و استاندارد برای فیلتراسیون هوا شده است. بسیاری از فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی با اطلاع از پتانسیل بالای تبلیغاتی فیلترهای هپا، سعی می‌کنند تا با استفاده از نام فیلتر هپا تصویری با کیفیت از محصولات خود ایجاد کنند.
اما چیزی که آن ها در مورد دستگاه های تصفیه هوای خود به مصرف کنندگان نمی گویند، ویژگی های یک فیلتر هپای مورد اطمینان است:
• سطح فیلتر هپا: به این معناست که چند متر مربع فیلتر هپا در دستگاه استفاده شده است. اغلب تولیدکنندگان با استفاده از مقدار کمی فیلتر هپا، نام آن را روی دستگاه تصفیه هوا می‌گذارند. در صورتی که سطح فیلتر هپا بسیار مهم است. برای مثال دستگاه تصفیه هوایی که از مقداری بسیار کم برای مثال یک متر مربع فیلتر هپا استفاده کرده است، راندمانی پاین‌تر از دستگاهی با بیشتر از ۵ متر مربع فیلتر هپا دارد. این نکته را با نگاهی ساده به فیلترهای یک دستگاه تصفیه هوا و توجه به ابعاد فیلترها میتوان تشخیص داد.
• کلاس فیلتر هپا: به این معنا که فیلتر چه سایزی از ذرات را، با چه راندمانی جذب می‌کند. فیلتر هپا دارای کلاس‌های مختلفی است. جذب ذرات بسیار ریز میکرونی، رابطه مستقیم با بالا بودن کلاس فیلتر دارد. دستگاه های تصفیه هوا یک فیلتر اصلی و یک پیش فیلتر دارند. لازم به ذکر است که برای فیلتر اصلی، تنها فیلتر هپا از کلاس H۱۳ طبق استاندارد EN۱۸۲۲ می‌تواند ذرات معلق بزرگتر از ۰.۳ میکرون را با راندمان ۹۹.۹۷ % جذب کند. برای پیش فیلتر که وظیفه جذب ذرات نسبتا درشت را دارد، میتوان از فیلترهای با راندمان متوسط استفاده کرد.
• هوا بندی بدنه فیلتر هپا: در صورتی که یک فیلتر دارای ویژگی‌های مناسب بسیاری باشد اما درست هوابندی نشده باشد، نمی‌تواند راندمان خوبی داشته باشد. به این معنا که اگر فیلتر بدنه مناسبی نداشته باشد، ذرات از کناره فیلتر عبور می‌کنند و خارج می‌شوند.
تنها تعداد بسیار کمی از فروشندگان هستند که حاضرند سطح فیلتر هپای دستگاه تصفیه هوای خود و کلاس آن را در اختیار مشتریان قرار دهند و ادعای خود را توسط دستگاه‌های سنجش ذرات ثابت کنند.
۳- کربن فعال
نگرانی افراد از آلودگی‌های شیمایی و بوهای نامطلوب محیط، در بسیاری از موارد هدف اصلی از تهیه دستگاه تصفیه هواست. به همین دلیل تکنولوژی‌های مختلفی برای کاهش گازها و بوها از سوی تولید کنندگان دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده می‌شود.
رایج ترین تکنولوژی، استفاده از کربن فعال است. کربن فعال به شکل دانه‌دانه (گرانول) بدون شک در کاهش و حذف بسیاری از آلاینده‌های شیمیایی مؤثر است. به شرط این که مقدار زیادی از آن در دستگاه استفاده شده باشد. برای مثال دستگاهی که ۵۰۰ گرم کربن فعال دارد، در مقایسه با دستگاه تصفیه هوایی با ۲ کیلوگرم کربن فعال، راندمان و عمر بسیار پایین تری دارد. با این حال چیزی که در بسیاری از دستگاه‌های تصفیه هوا به اسم کربن فعال مورد استفاده قرار گرفته است، تنها صفحاتی از الیاف است که به غبار کربن فعال آغشته شده‌اند. این صفحات حاوی تنها چندین گرم از کربن فعال واقعی هستند که در نهایت تأثیری در جذب گازها و بو ندارند.
برخی از فروشندگان نیز عنوان می‌کنند که فیلترهای کربن فعال آن‌ها، هر نوع بو و گاز شیمیایی را از هوای محیط جذب می‌کند. ادعایی که به لحاظ علمی به هیچ عنوان درست نیست.
تنها تعداد کمی از تولیدکنندگان و فروشندگان تصفیه هوا هستند که مقدار کربن فعال استفاده شده در دستگاه‌های تصفیه هوای خود را به کیلوگرم بیان می‌کنند.
۴- ظرفیت هوادهی دستگاه
حتی بهترین دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی دنیا نیز نمی‌توانند بدون عبور دادن هوا از روی فیلترهای خود تأثیری بر کیفیت هوا داشته باشند! مقدار هوایی که یک دستگاه می‌تواند تصفیه کند معمولاً بر حسب مترمکعب در ساعت (m۳/h) بیان می‌شود. شرکت‌های سازنده معمولاً با مبالغه در بیان میزان هوای خروجی و استفاده از واحدهای گمراه کننده ( فوت در دقیقه، متر بر ثانیه و ...) مصرف کنندگان خود را به اشتباه می‌اندازند.
یکی دیگر از ترفندهای تبلیغاتی، عنوان کردن ظرفیت هوادهی دستگاه تصفیه هوا بدون فیلتر بجای ظرفیت هوادهی در حالت با فیلتر است.
بسیاری از سازندگان حتی این دادة ضروری را نیز در اختیار مصرف کنندگان نمی‌گذارند و به جای آن اندازة اتاق مناسب را اعلام می‌کنند، بدون آنکه به تعداد دفعات تعویض هوایی که دستگاه می‌تواند در هر ساعت ایجاد کند، اشاره‌ای کنند. بر اساس استانداردهای تاسیسات، هوای هر اتاق در هر ساعت، ۲ بار نیاز به تعویض دارد.
تعداد دفعات تعویض هوا = ظرفیت هوادهی دستگاه به متر مکعب در ساعت تقسیم بر(طول* عرض* ارتفاع) متر مکعب فضای مورد نظر
تنها تعداد کمی از تولید کنندگان و فروشندگان تصفیه هوا هستند که میزان هوای خروجی واقعی محصولات خود را عنوان می‌کنند و حتی تعداد کمتری نیز هستند که روش علمی جهت انتخاب دستگاه تصفیه هوای مناسب را در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهند.
۵- راندمان دستگاه
معمولاً در مورد راندمان حذف آلودگی‌های هوا، اطلاعات درستی به مصرف کنندگان داده نمی‌شود. عباراتی همچون "حذف ۱۰۰ % همه ذرات معلق آلرژی‌زا" و یا "جذب همة آلاینده‌های هوا"، قصد دارد که مصرف کنندگان را مطمئن سازد که این دستگاه‌های تصفیه هوا، همة انواع آلودگی‌ها را از هوای محیط‌های داخلی حذف می‌کنند.
ادعاهایی که در مورد دستگاه‌های تصفیه هوای مبتنی بر فیلتر هپا مطرح می شوند، معمولاً از بازدهی فیلتراسیونی برابر با ۹۷/۹۹% یاد می کنند. در اکثر موارد این ادعا درست نیست. راندمان واقعی برای ذرات معلق بزرگتر از ۳/۰ میکرون، در اغلب دستگاه های تصفیه هوای رایج در بازار کمتر از ۸۰% است. مگر این که فیلتر هپا از کلاس H۱۳ باشد و فیلتر نیز کاملا هوابند بوده باشد.
اما نکته‌ای که باید بدانید این است که راندمان کلی یک دستگاه تصفیه هوا با راندمان فیلترها به تنهایی متفاوت است.
چندین دلیل برای این که دستگاه‌های تصفیه هوای مبتنی بر فیلتر هپا نمی‌توانند به راندمان واقعی فیلتر هپا دست پیدا کنند وجود دارد:
۱. از فیلترهای با راندمان بالا استفاده نمی‌شود.
۲. طی فرایند چین زدن، کاغذ فیلتر آسیب می‌بیند. (کاغذ فیلتر هپا شکننده است).
۳. بین فیلتر چین خورده و بدنه فیلتر نشتی هوا وجود دارد.
۴. بین بدنه فیلتر هپا و بدنه دستگاه تصفیه هوا نشتی هوا وجود دارد.
تنها تعداد کمی از تولید کنندگان و فروشندگان تصفیه هوا هستند که راندمان واقعی و کلی محصولات خود را عنوان می‌کنند و حتی تعداد کمتری نیز این ادعای عنوان شده را با دستگاه های سنجش اثبات می‌کنند.
۶- عمر فیلترها
فیلتر هپا و کربن اکتیو پس از اشباع شدن نیاز به تعویض دارند. در اینجا به چند دلیل برای نیاز به تعویض مکرر فیلترهای دستگاه‌های تصفیه هوا اشاره می‌کنیم:
• عدم تعبیة پیش فیلتر مناسب برای محافظت فیلترهای کربن فعال و هپا که منجر به اشباع شدن سریع آن‌ها خواهد شد.
• استفاده از مقادیر کم فیلتر با ظرفیت کم جذب آلاینده‌ها
• عنوان کردن طول عمر فیلتر بر اساس زمان سپری شده (مثلاً هر ۶ ماه یکبار) بجای در نظر گرفتن زمان کارکرد واقعی و میزان آلودگی محیط
• ادغام چندین مرحله فیلتر در یک مرحله. بدین ترتیب مصرف کننده مجبور به تعویض همة فیلترها در یک زمان می‌شود حتی اگر تنها یکی از فیلترها اشباع شده باشد.
اکثر آزمون‌ها و ارزیابی‌هایی که بر روی دستگاه‌های تصفیه هوا انجام می‌شود، تنها چند ساعت اول از عمر آن‌ها را شامل می‌شود، در حالیکه کارایی واقعی این گونه محصولات را باید در دراز مدت سنجید. متأسفانه بسیاری از سازندگان برای کاهش قیمت تمام شده محصولات، اجزاء و ملزوماتی را حذف می‌کنند که راندمان دراز مدت دستگاه‌های تصفیه هوا را کاهش می‌دهد.
یکی از این روش‌های کاهش هزینه، استفاده از پیش فیلترهای کم اثر است. این امر در دستگاه‌های تصفیه هوای مبتنی بر فیلترهای هپا، باعث پر شدن و بسته شدن بسیار سریع مجاری هوا و در نتیجه افت جریان هوا و کاهش تعداد دفعات تعویض هوا در هر ساعت خواهد شد. این نکته زمانی با اهمیت تر به نظر می رسد که سازندگان اعلام می‌کنند که فیلترهای هپا تنها یک بار در هر ۳ تا ۵ سال باید تعویض شوند.
پیش‌فیلترهای ضعیف، همچنین باعث می‌شوند که دانه‌های کربن فعال نیز به سرعت ظرفیت جذب سطحی را از دست بدهند. به این ترتیب که ذرات معلق (که در حالت درست باید توسط پیش فیلترها جذب شوند)، خلل و فرج دانه‌های کربن فعال را پر کرده و ظرفیت سطح جذبی گازهای شیمیایی را از بین می‌برند.
نگهداری نادرست و عدم تعویض به موقع فیلترها در بسیاری از مدل‌ها، یک دلیل دیگر برای ضعف عملکرد دراز مدت دستگاه‌های تصفیه هوا است.
دستگاه‌های تصفیه هوایی که از الیاف باردار شده نیز استفاده می‌کنند نیز به سرعت قدرت جذب خود را از دست می‌دهند مخصوصاً اگر در مجاورت دود سیگار قرار داشته باشند.
آنچه که سازندگان و فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوا به مصرف‌کنندگان نمی‌گویند، آن است که فیلترهای هپا و کربن اکتیو به هیچ عنوان قابل شست و شو نیستند.
۷- ابعاد دستگاه
دستگاه تصفیه هوا یا المان زیبایی؟
اگرچه جنبه‌های ظاهری برای هر محصول به ویژه لوازم خانگی اهمیت زیادی دارد، اما باید در نظر داشت که کارکرد و کیفیت دستگاه تصفیه هوا در برابر زیبایی فراموش نشود.
متاسفانه این اتفاق در بسیاری از محصولات تصفیه هوای رایج در بازار دیده می‌شود. برای مثال:
۱. محل ورود و خروج هوای دستگاه تصفیه هوا بسیار نزدیک به هم طراحی شده است.
این اتفاق باعث می‌شود هوای خروجی، بلافاصله و مجددا وارد دستگاه تصفیه هوا شود و عملا دستگاه تنها هوای محیط بسیار کوچک پیرامون خود را تصفیه می‌کند. دستگاه‌های تصفیه هوای کوچک به همین دلیل راندمان بسیار کمی در تصفیه هوا دارند.
۲. قرارگیری ورودی هوا ( هوای آلوده) در بالا یا کناره‌های دستگاه تصفیه هوا
این اتفاق باعث می‌شود آلودگی که در سطح زمین نشست کرده با جریان هوا از زمین بلند شود و خود باعث آلودگی محیط شود.
۳. متناسب نبودن اندازه ورودی و خروجی هوا
این موضوع باعث می‌شود ظرفیت هوادهی فن کاهش پیدا کند. علاوه بر این صدای دستگاه تصفیه هوا نیز به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.
آنچه که تولیدکنندگان و فروشندگان دستگاه‌های تصفیه هوا به مصرف کنندگان نمی‌گویند، آن است که یک دستگاه تصفیه هوای زیبا اما کوچک و با طراحی غیر حرفه‌ای، نمی‌تواند هوا را به درستی تصفیه کند.
امید است با در نظر گرفتن موارد ذکر شده، افراد بتوانند دستگاه تصفیه هوایی متناسب با نیاز خود و با راندمانی واقعی انتخاب کنند. چرا که پاکیزگی هوایی که در آن تنفس می‌کنیم، از مهم ترین عناصر حیات است.
منبع : دستگاه تصفیه هوا