بیماری آرتروز زانو چیست؟ عوامل ایجاد و راه های درمان و پیشگری
امروزه تقریبا در همه خانواده ها حداقل یگ نفر مبتلا به آتروز زانو وجود دارد و همه به نوعی در خانواده یا در اقوام نزدیک خود به نوعی با این بیماری درگیر و از علایم و مشکلات آن بخوبی آشنایی دارند در این مقاله ما قصد داریم به صورت علمی به این قضیه بپردازیم و علل و عوامل بروز آن، تا راه های مختلف درمان و پیشگیری از این عارضه بشدت شایع و زمین گیر کننده را با شما عزیزان در میان بگذاریم
تعریف آرتروز زانو:
آرتروز زانو یک بیماری شایع در مفصل زانو است که از تخریب یا تحلیل رفتگی لایه غضرفی مابین دو استخوان مفصلی زانو به وجود می آید مفصل زانوی پا همانطور که در عکس پایین مشاهده می شود محل اتصال استخوان ران و استخوان پا می باشد، این دو استخوان بنحوی روی هم قرار گرفته اند تا حرکت اصطلاحا غلطکی مانند روی همدیگر داشته باشند یعنی بر خلاف تصور عمومی حرکت مفصل زانو از نوع لغزشی نمی باشد بلکه همانطور که اشاره شد از نوع غلطکی است به بیان دیگر موقع حرکت زانو شاهد هیچ گونه جابجایی یکی از استخوان ها بر روی دیگری نیستیم بلکه مثل چرخ یک ماشین نقطه تماس آنها با هم دیگر در حین دوران زانو، عوض میشود.
با این توصیف برای اینکه شخص موقع راه رفتن بتواند براحتی و بدون احساس درد در ناحیه زانو قدم بردارد لازم است هیچ گونه سایشی بین دو استخوان مفصلی زانو بوجود نیاید برای این منظور لایه ای غضرفی مانند مابین آن ها وجود دارد که از تماس مستقیم آن دو جلوگیری میکند زمانی که این لایه غضرفی به هر دلیلی تخریب یا تحلیل میرود فرد موقع راه رفتن با احساس درد در ناحیه زانو مواجه میشود که درصورتی که اقدامات پیشگیرانه و درمان کننده صورت نگیرد بمرور عمق و میزان تخریب زیاد تر شده و در نهایت فرد مبتلا به طور کلی قادر به راه رفتن نخواهد بود.
عوامل ایجاد آرتروز:
در حالی که سن یک عامل خطر اصلی برای آرتروز زانو است، اما افراد جوان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. برای برخی افراد ممکن است ارثی باشد. برای برخی دیگر، آرتروز زانو می تواند ناشی از آسیب یا عفونت یا حتی از اضافه وزن باشد. در اینجا به سوالات شما در مورد استئوآرتریت زانو پاسخ داده شده است، از جمله نحوه درمان آن و کارهایی که می توانید در خانه برای کاهش درد انجام دهید.استئوآرتریت چیست؟
استئوآرتریت، که معمولا به عنوان آرتریت ساییدگی شناخته می شود، وضعیتی است که در آن بالشتک طبیعی بین مفاصل – غضروف – از بین می رود. وقتی این اتفاق می‌افتد، استخوانهای مفاصل نزدیک‌تر به یکدیگر ساییده میشوند و از توانایی جذب ضربه غضروفی کمتری برخوردار میشوند. مالش استخوانهای مفصلی منجر به درد، تورم، سفتی، کاهش توانایی حرکت و گاهی اوقات تشکیل خارهای استخوانی می شود.
چه کسانی به آرتروز زانو مبتلا می شوند؟
استئوآرتریت شایع ترین نوع آرتریت است. در حالی که ممکن است حتی در افراد جوان نیز رخ دهد، شانس ابتلا به آرتروز بعد از ۴۵ سالگی افزایش می‌یابد. طبق گزارش بنیاد آرتریت، بیش از ۲۷ میلیون نفر در ایالات متحده به آرتروز مبتلا هستند که زانو یکی از شایع‌ترین مناطق درگیر است. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آرتروز هستند.
چه چیزی باعث آرتروز زانو می شود؟
شایع ترین علت آرتروز زانو افزایش سن است. تقریباً همه در نهایت به درجاتی از آرتروز مبتلا می شوند. با این حال، چندین عامل خطر ابتلا به آرتریت قابل توجه در سنین پایین را افزایش می دهد.
سن. با افزایش سن، توانایی غضروف برای التیام یافتن کاهش می یابد.
۱٫ وزن:
وزن باعث افزایش فشار بر روی تمام مفاصل به خصوص زانوها می شود. هر کیلوگرم وزنی که اضافه می کنید ۳ تا ۴ کیلوگرم وزن اضافی (به دلیل ایجاد ضربه موقع حرکات سریع و بالا پایین جستن های ناگهانی) بر روی زانوهای شما اضافه می کند.
۲٫ وراثت:
این عامل درواقع شامل جهش‌های ژنتیکی است که ممکن است فرد را بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار دهد. همچنین ممکن است به دلیل ناهنجاری های ارثی در شکل استخوان هایی باشد که مفصل زانو را احاطه کرده اند.
۳٫ جنسیت:
احتمال ابتلا به آرتروز زانو در زنان ۵۵ ساله و بالاتر بیشتر از مردان است.
۴٫ آسیب های استرس مکرر:
که معمولاً نتیجه نوع شغلی است که یک فرد دارد. افرادی که دارای مشاغل خاصی هستند که شامل فعالیت های زیادی است که می تواند به مفصل فشار وارد کند، مانند زانو زدن، به حالت چمباتمه نشستن، یا بلند کردن وزنه های سنگین (۲۵ کیلوگرم یا بیشتر)، به دلیل فشار مداوم روی مفصل، بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو هستند. .
۵٫ ورزشکاری:
ورزشکارانی که در فوتبال، تنیس یا دویدن طولانی مدت فعالیت می کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آرتروز زانو باشند. این بدان معناست که ورزشکاران باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از آسیب زانو انجام دهند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که ورزش متوسط منظم مفاصل را تقویت می کند و می تواند خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهد. در واقع، ضعف عضلات اطراف زانو می تواند منجر به آرتروز شود.
۶٫ بیماری های دیگر:
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، دومین نوع شایع آرتریت، نیز بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند. افراد مبتلا به برخی اختلالات متابولیک، مانند اضافه بار آهن یا هورمون رشد بیش از حد، نیز در معرض خطر ابتلا به آرتروز هستند.
علائم آرتروز زانو چیست؟
علائم آرتروز زانو ممکن است شامل موارد زیر باشد:۱٫ احساس درد در ناحیه زانو، که در هنگام فعالیت زیاد می شود، اما با استراحت کمی بهتر می شود
۲٫ ورم در ناحیه زانو
۳٫ احساس گرما در مفصل
۴٫ سفتی یا گرفتگی در زانو، به خصوص در هنگام صبح یا زمانی که برای مدتی نشسته اید
۵٫ کاهش تحرک زانو، سخت شدن نشستن و برخاستن از صندلی یا ماشین، استفاده از پله ها یا راه رفتن
۶٫ صدای جیرجیر و ترقه که هنگام حرکت زانو شنیده می شود
آرتروز زانو چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص آرتروز زانو با معاینه فیزیکی توسط پزشک شروع می شود. همچنین پزشک سابقه پزشکی شما را می گیرد و علائم را یادداشت می کند. حتماً توجه داشته باشید که چه چیزی باعث بدتر یا بهتر شدن درد میشود تا به پزشکتان کمک کند تا تشخیص دهد که آیا آرتروز یا چیز دیگری ممکن است باعث درد شما شود. همچنین دریابید که آیا فرد دیگری در خانواده شما آرتریت دارد یا خیر. پزشک شما ممکن است آزمایشات اضافی را تجویز کند، از جمله:اشعه ایکس، که می تواند آسیب استخوان و غضروف و همچنین وجود خار استخوان را نشان دهد
اسکن های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
اسکن MRI ممکن است زمانی تجویز شود که اشعه ایکس دلیل واضحی برای درد مفاصل نشان ندهد یا زمانی که اشعه ایکس نشان می‌دهد که سایر انواع بافت مفصلی ممکن است آسیب ببینند. پزشکان ممکن است از آزمایش خون برای رد سایر شرایطی که می توانند باعث درد شوند، مانند آرتریت روماتوئید، نوع متفاوتی از آرتریت ناشی از اختلال در سیستم ایمنی بدن، استفاده کنند.
درمان آرتروز زانو
اهداف اولیه درمان آرتروز زانو تسکین درد و بازگشت تحرک است. برنامه درمانی معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:۱٫ کاهش وزن:
از دست دادن حتی مقدار کمی وزن، در صورت نیاز، می تواند به طور قابل توجهی درد زانو ناشی از آرتروز را کاهش دهد.
۲٫ ورزش:
تقویت عضلات اطراف زانو باعث پایداری مفصل و کاهش درد می شود. تمرینات کششی به حرکت و انعطاف مفصل زانو کمک می کند.
۳٫ مسکن ها و داروهای ضد التهاب:
این شامل انتخاب های بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (ادویل، موترین)، یا ناپروکسن سدیم (Aleve) می شود. داروهای بدون نسخه را بیش از ۱۰ روز بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید. مصرف طولانی تر آنها احتمال عوارض جانبی را افزایش می دهد. اگر داروهای بدون نسخه تسکین ندهند، پزشک ممکن است برای کمک به کاهش درد، یک داروی ضدالتهاب یا سایر داروها را تجویز کند.
۴٫ درمان با امواج فراصوت و گرمایش موضعی(روش جدید درمان آرتروز زانو):این روش درمانی یکی از جدیدترین و موثرترین نوع درمان گزارش شده است در این روش معمولا با استفاده از دستگاه ماساژور یا زانوبند های مخصوصی که امواج فراصوت با طول موج حدودا ۱ تا ۱٫۵ مگاهرتز با شدت مناسب و کنترل شده تولید میکنند استفاده میشود میزان بهبودی در این روش در حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد گزارش شده است در این روش با گرمایش سطحی با مدار گرمایشی سطحی و نیز گرمایش عمقی با استفاده از امواج فراصوت بافت غضرفی آسیب دیده به دلیل افزایش جریان خونی و شکل پذیری بافت غضرفی در اثر افزایش دما موجب بهبودی آن میشود.
۵٫ تزریق کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک به زانو:
استروئیدها داروهای ضد التهابی قوی هستند. اسید هیالورونیک به طور معمول در مفاصل به عنوان یک نوع مایع روان کننده وجود دارد.
۶٫ درمان های جایگزین
برخی از درمان‌های جایگزین که ممکن است مؤثر باشند عبارتند از کرم‌های موضعی با کپسایسین، طب سوزنی یا مکمل‌ها، از جمله گلوکزامین و کندرویتین یا SAMe.
۷٫ استفاده از وسایلی مانند بریس
دو نوع بریس وجود دارد: بریس‌های «تخلیه‌کننده» که وزن را از سمت زانو که تحت تأثیر آرتروز قرار گرفته است، برمی‌دارد. و بریس های “حمایت کننده” که برای کل زانو پشتیبانی می کنند.
۸٫ فیزیوتراپی و کاردرمانی
اگر در فعالیت های روزانه مشکل دارید، فیزیوتراپی یا کاردرمانی می تواند کمک کننده باشد. فیزیوتراپیست ها راه هایی را برای تقویت عضلات و افزایش انعطاف پذیری در مفصل به شما آموزش می دهند. درمانگران روش هایی را به شما آموزش می دهند تا فعالیت های منظم و روزانه مانند کارهای خانه را با درد کمتر انجام دهید.
۹٫ عمل جراحی:
زمانی که درمان های دیگر جواب نمی دهد، جراحی آخرین گزینه است که روشی تهاجمی است که گذشته از هزینه بالا و تحمیل درد و رنج زیاد میزان اثرگذاری و بهبودی بعد از آن جای تامل دارد.
آیا از جراحی برای درمان آرتروز زانو استفاده می شود؟
اگر پزشک شما بخواهد استئوآرتریت زانو را با جراحی درمان کند، گزینه‌ها آرتروسکوپی، استئوتومی و آرتروپلاستی هستند.
آرتروسکوپی از یک تلسکوپ کوچک (آرتروسکوپ) و سایر ابزارهای کوچک استفاده می کند. جراحی از طریق برش های کوچک انجام می شود. جراح از آرتروسکوپ برای دیدن فضای مفصل استفاده می کند. هنگامی که به آنجا رسید، جراح می تواند غضروف آسیب دیده یا ذرات شل را حذف کند، سطح استخوان را تمیز کند و در صورت کشف آن آسیب ها، انواع دیگر بافت را ترمیم کند. این روش اغلب در بیماران جوانتر (سنین ۵۵ سال و کمتر) به منظور به تاخیر انداختن جراحی جدی تر استفاده می شود.
استئوتومی روشی است که هدف آن بهبود تراز زانو با تغییر شکل استخوان‌ها است. این نوع جراحی ممکن است در صورت آسیب دیدگی در یک ناحیه از زانو توصیه شود. همچنین اگر زانوی خود شکسته باشد و به خوبی بهبود نیافته باشد، ممکن است توصیه شود. استئوتومی دائمی نیست و ممکن است بعداً جراحی بیشتری لازم باشد.
جراحی تعویض مفصل یا آرتروپلاستی یک عمل جراحی است که در آن مفاصل با قطعات مصنوعی ساخته شده از فلز یا پلاستیک جایگزین می شوند. جایگزینی ممکن است یک طرف زانو یا کل زانو را درگیر کند. جراحی تعویض مفصل معمولاً برای افراد بالای ۵۰ سال مبتلا به استئوآرتریت شدید انجام می شود. اگر مفصل پروتز بعد از چندین سال فرسوده شود، ممکن است نیاز به تکرار جراحی بعدا باشد. اما با پیشرفت های مدرن امروزی، اکثر مفاصل جدید بیش از ۲۰ سال دوام خواهند داشت. جراحی خطرات جدی دارد، و به عنوان آخرین راه درمان پیشنهاد می شود.
برای تهیه زانوبند اسپیلاوایزر،روش نوین درمان آرتروز زانو کلیک کنید.
