شخصيت سالم يعني چه؟
داشتن هر ويژگي شخصيتي، تا زماني كه باعث آسيب به خود فرد و آزار ديگران نشود، به هيچ‌وجه بيماري محسوب نمي‌شود...
داشتن هر ويژگي شخصيتي، تا زماني كه باعث آسيب به خود فرد و آزار ديگران نشود، به هيچ‌وجه بيماري محسوب نمي‌شود...
برخي، هنگام معاشرت با ديگران، ذهنيت‌هاي مختلفي درباره آنها پيدا مي‌كنند؛ مثلا مي‌گويند فلاني چقدر بدبين است، چقدر زود عصباني مي‌شود يا اصلا آدم مرموزي نيست و ظاهر و باطنش يكي است. بيان اين ذهنيت‌ها ممكن است باعث شود فرد مقابل دريابد چگونه شخصيتي دارد و ويژگي يك شخصيت سالم چگونه است. دكتر سيدعلي احمدي ابهري، روان‌پزشك و استاد روان‌پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران، در گفت‌وگو با «سلامت» درباره شخصيت و انواع آن بيشتر برايمان توضيح داده‌اند.
سلامت: شخصيت سالم يعني چه شخصيتي؟
اگر بخواهيم انسان‌ها را از نظر ويژگي‌هاي شخصيتي بررسي كنيم، ابتدا بايد تعريفي از شخصيت داشته باشيم؛ به الگوهاي بارز رفتاري در پاسخ به تجربه‌هاي دروني ذهني يا تجربه‌هايي كه در مورد جهان خارج داريم، «شخصيت» گفته مي‌شود. به اين ترتيب انسان‌ها از لحاظ رفتاري، عقيدتي، سليقه‌اي و ديدگاه با يكديگر متفاوت ميشوند و هر يك ويژگي‌هاي شخصيتي خاص خودشان را پيدا مي‌كنند؛ يعني نوع لباس پوشيدن، آداب و رسوم و روابط اجتماعي هر فردي با ديگري تفاوت دارد اما اين ويژگي‌هاي شخصيتي در بيشتر مردم هر جامعه‌اي نزديك به هم و به‌گونه‌اي است كه تفاوت‌ها چندان به چشم نمي‌آيند. معمولا همه افراد يك جامعه، اين تفاوت‌هاي اندك را مي‌پذيرند و با معيارهاي طبيعي جامعه هماهنگ است. اگر بخواهيم انسان‌ها را در يك طيف گسترده بررسي كنيم، بايد افراد سالم را در يك سر طيف و ناسالم‌ها را در سر ديگر طيف بگنجانيم. اما ويژگي‌هايي وجود دارند كه به سر طيف سالم نزديك‌تر هستند و ما نيز آنها را سالم مي‌دانيم.
سلامت: لطفا درباره اين ويژگي‌ها برايمان بگوييد.
1. برخي انسان‌ها درون‌گرا هستند. اين گروه به خيلي از مسايل بدبين و گوشه‌گيرند، به راحتي به ديگران اعتماد نمي‌كنند، هنگام بحث و پيشامدها زود عصباني ميشوند و پرخاش مي‌كنند، مسووليت‌پذير نيستند.، به وفاداري ديگران ترديد دارند و به‌طور كلي در جامعه به آدم‌هاي خشك و جدي معروفند. برخي از آنها خرافاتي هم هستند و به جادو و فال و رمالي اعتقاد دارند.
2. برخي افراد خصوصيات برون‌گرايي دارند؛ بيشتر تمايل دارند حرف بزنند و هرچه بيشتر خود را نمايش دهند، ظاهر هيجاني دارند و گاهي طوري لباس مي‌پوشند كه غيرعادي جلوه مي‌كنند. آنها علاقه دارند حد و مرزها را بشكنند و از اين كار نيز هيچ ابايي ندارند. ممكن است رفتارهاي خشني از خود نشان دهند و قانون را هم زير پا بگذارند و از اين كار لذت مي‌برند.
3. انسان‌هاي مضطرب، اصلا آدم‌هاي راحت و آرامي نيستند و دوست دارند بيش‌ازحد در كارشان نظم وجود داشته باشد. شايد افكار خيال‌پردازانه نداشته باشند و گوشه‌گير هم نباشند، اما زياد با ديگران نمي‌جوشند و رفتارهاي اجتماعي خيلي خوبي هم از خود نشان نمي‌دهند و تعاملات اجتماعي‌شان دچار مشكل است. وسواسي‌ها نيز به اين گروه تعلق دارند و افراد وسواسي اصولا كمال‌گرا هستند و با قانون همه يا هيچ زندگي مي‌كنند. به طور كلي مضطرب‌ها و وسواسي‌ها، در روابط با ديگران نرم نيستند. بي‌قراري، يكدندگي و لجاجت از خصوصيات بارز آنهاست و قصد دارند براي هر موضوعي دليل‌تراشي كنند و توجيه عقلاني داشته باشند. اهل مزاح و شوخي نيستند و ديگران نيز به سختي مي‌توانند با آنها سازش كنند.
سلامت: همه ما انسان‌ها در اين 3 گروه قرار مي‌گيريم؟
نه، ويژگي‌هاي شخصيتي ديگري نيز داريم كه در اين 3 گروه جاي نمي‌گيرند؛ مثلا افراد وابسته نمي‌توانند مستقل عمل كنند و هميشه سعي دارند به كمك ديگران مطرح شوند و اصلا اعتماد‌به‌نفس ندارند. بعضي ديگر خيلي مطيع هستند و اغلب سعي دارند دل ديگران را به دست آورند و براي رسيدن به هدف تملق مي‌كنند. بعضي از افراد نيز هميشه ناراحت هستند. اين افراد افسرده نيستند و علايم افسردگي ندارند ولي خلق پاييني دارند و از آن نيز لذت مي‌برند و اين حالت برايشان به صورت يك عادت درآمده است.
سلامت: اصلا شخصيت ما چگونه شكل مي‌گيرد و چرا بعضي از اين ويژگي‌ها را پيدا مي‌كنيم؟
اين يك مبحث سبب‌شناسي است؛ در باب چگونگي شكل‌گيري شخصيت و عوامل تاثيرگذار تاكنون نظريه‌هاي متفاوتي داده شده است؛ اينكه ژن‌ها در اين مورد نقش دارند يا نه هنوز به درستي قابل اثبات نيست اما عوامل محيطي، تعليم و تربيت، فضاي خانواده و آداب و رسوم جامعه، در شكل‌گيري شخصيت تاثير زيادي دارد.
سلامت: اين ويژگي‌ها مي‌توانند در موفقيت انسان‌ها نقش داشته باشند؟
هر كدام از ويژگي‌هايي كه نام بردم، به ميزان كم مي‌توانند نقش بسيار مفيدي در افراد جامعه داشته باشند. وجود كمي خودشيفتگي، كمي اضطراب و وسواس يا ساير صفت‌ها حتي مي‌تواند باعث موفقيت انسان شود، اما همان‌طور كه مي‌دانيم، اختلال شخصيت نمايشي، نوعي از ناهنجاري‌هاي روان‌شناختي است. اينكه انسان هميشه سعي كند خود را مطرح كند و به رخ ديگران بكشد، اصلا كار صحيحي نيست اما اگر به فكر ظاهر خود نباشد و به نظر ديگران در مورد شكل و ظاهرش اهميت ندهد، او را به سوي شلختگي پيش مي‌برد و اين حركت غيراجتماعي است. ويژگي‌هاي شخصيتي اگر باعث آسيب رساندن به خود فرد و آزار ديگران نشوند، به هيچ‌وجه بيماري محسوب نمي‌شوند. داشتن همه ويژگي‌ها به ميزان اندك كاملا طبيعي است.
منبع : salamat.ir
سلامت: شخصيت سالم يعني چه شخصيتي؟
اگر بخواهيم انسان‌ها را از نظر ويژگي‌هاي شخصيتي بررسي كنيم، ابتدا بايد تعريفي از شخصيت داشته باشيم؛ به الگوهاي بارز رفتاري در پاسخ به تجربه‌هاي دروني ذهني يا تجربه‌هايي كه در مورد جهان خارج داريم، «شخصيت» گفته مي‌شود. به اين ترتيب انسان‌ها از لحاظ رفتاري، عقيدتي، سليقه‌اي و ديدگاه با يكديگر متفاوت ميشوند و هر يك ويژگي‌هاي شخصيتي خاص خودشان را پيدا مي‌كنند؛ يعني نوع لباس پوشيدن، آداب و رسوم و روابط اجتماعي هر فردي با ديگري تفاوت دارد اما اين ويژگي‌هاي شخصيتي در بيشتر مردم هر جامعه‌اي نزديك به هم و به‌گونه‌اي است كه تفاوت‌ها چندان به چشم نمي‌آيند. معمولا همه افراد يك جامعه، اين تفاوت‌هاي اندك را مي‌پذيرند و با معيارهاي طبيعي جامعه هماهنگ است. اگر بخواهيم انسان‌ها را در يك طيف گسترده بررسي كنيم، بايد افراد سالم را در يك سر طيف و ناسالم‌ها را در سر ديگر طيف بگنجانيم. اما ويژگي‌هايي وجود دارند كه به سر طيف سالم نزديك‌تر هستند و ما نيز آنها را سالم مي‌دانيم.
سلامت: لطفا درباره اين ويژگي‌ها برايمان بگوييد.
1. برخي انسان‌ها درون‌گرا هستند. اين گروه به خيلي از مسايل بدبين و گوشه‌گيرند، به راحتي به ديگران اعتماد نمي‌كنند، هنگام بحث و پيشامدها زود عصباني ميشوند و پرخاش مي‌كنند، مسووليت‌پذير نيستند.، به وفاداري ديگران ترديد دارند و به‌طور كلي در جامعه به آدم‌هاي خشك و جدي معروفند. برخي از آنها خرافاتي هم هستند و به جادو و فال و رمالي اعتقاد دارند.
2. برخي افراد خصوصيات برون‌گرايي دارند؛ بيشتر تمايل دارند حرف بزنند و هرچه بيشتر خود را نمايش دهند، ظاهر هيجاني دارند و گاهي طوري لباس مي‌پوشند كه غيرعادي جلوه مي‌كنند. آنها علاقه دارند حد و مرزها را بشكنند و از اين كار نيز هيچ ابايي ندارند. ممكن است رفتارهاي خشني از خود نشان دهند و قانون را هم زير پا بگذارند و از اين كار لذت مي‌برند.
3. انسان‌هاي مضطرب، اصلا آدم‌هاي راحت و آرامي نيستند و دوست دارند بيش‌ازحد در كارشان نظم وجود داشته باشد. شايد افكار خيال‌پردازانه نداشته باشند و گوشه‌گير هم نباشند، اما زياد با ديگران نمي‌جوشند و رفتارهاي اجتماعي خيلي خوبي هم از خود نشان نمي‌دهند و تعاملات اجتماعي‌شان دچار مشكل است. وسواسي‌ها نيز به اين گروه تعلق دارند و افراد وسواسي اصولا كمال‌گرا هستند و با قانون همه يا هيچ زندگي مي‌كنند. به طور كلي مضطرب‌ها و وسواسي‌ها، در روابط با ديگران نرم نيستند. بي‌قراري، يكدندگي و لجاجت از خصوصيات بارز آنهاست و قصد دارند براي هر موضوعي دليل‌تراشي كنند و توجيه عقلاني داشته باشند. اهل مزاح و شوخي نيستند و ديگران نيز به سختي مي‌توانند با آنها سازش كنند.
سلامت: همه ما انسان‌ها در اين 3 گروه قرار مي‌گيريم؟
نه، ويژگي‌هاي شخصيتي ديگري نيز داريم كه در اين 3 گروه جاي نمي‌گيرند؛ مثلا افراد وابسته نمي‌توانند مستقل عمل كنند و هميشه سعي دارند به كمك ديگران مطرح شوند و اصلا اعتماد‌به‌نفس ندارند. بعضي ديگر خيلي مطيع هستند و اغلب سعي دارند دل ديگران را به دست آورند و براي رسيدن به هدف تملق مي‌كنند. بعضي از افراد نيز هميشه ناراحت هستند. اين افراد افسرده نيستند و علايم افسردگي ندارند ولي خلق پاييني دارند و از آن نيز لذت مي‌برند و اين حالت برايشان به صورت يك عادت درآمده است.
سلامت: اصلا شخصيت ما چگونه شكل مي‌گيرد و چرا بعضي از اين ويژگي‌ها را پيدا مي‌كنيم؟
اين يك مبحث سبب‌شناسي است؛ در باب چگونگي شكل‌گيري شخصيت و عوامل تاثيرگذار تاكنون نظريه‌هاي متفاوتي داده شده است؛ اينكه ژن‌ها در اين مورد نقش دارند يا نه هنوز به درستي قابل اثبات نيست اما عوامل محيطي، تعليم و تربيت، فضاي خانواده و آداب و رسوم جامعه، در شكل‌گيري شخصيت تاثير زيادي دارد.
سلامت: اين ويژگي‌ها مي‌توانند در موفقيت انسان‌ها نقش داشته باشند؟
هر كدام از ويژگي‌هايي كه نام بردم، به ميزان كم مي‌توانند نقش بسيار مفيدي در افراد جامعه داشته باشند. وجود كمي خودشيفتگي، كمي اضطراب و وسواس يا ساير صفت‌ها حتي مي‌تواند باعث موفقيت انسان شود، اما همان‌طور كه مي‌دانيم، اختلال شخصيت نمايشي، نوعي از ناهنجاري‌هاي روان‌شناختي است. اينكه انسان هميشه سعي كند خود را مطرح كند و به رخ ديگران بكشد، اصلا كار صحيحي نيست اما اگر به فكر ظاهر خود نباشد و به نظر ديگران در مورد شكل و ظاهرش اهميت ندهد، او را به سوي شلختگي پيش مي‌برد و اين حركت غيراجتماعي است. ويژگي‌هاي شخصيتي اگر باعث آسيب رساندن به خود فرد و آزار ديگران نشوند، به هيچ‌وجه بيماري محسوب نمي‌شوند. داشتن همه ويژگي‌ها به ميزان اندك كاملا طبيعي است.
منبع : salamat.ir
