panasonic.ir
Registered User
آبیاری قطره ای یکی از روش های پیشرفته و تکامل یافته آبیاریتحت فشار است که در آن آب به صورت قطره توسط قطره چکان به میزان لازم در اختیاردرختان و انواع محصولات وجینی قرار می گیرد و فقط منطقه اطراف ریشه را خیس می کند ودر واقع با مصرف حداقل آب ، نیاز آبی گیاه تامین می گردد . یعنی رساندن آب بهگیاهان به مقدار کم و دفعات زیاد.
آبیاری قطره ای روشی است که آب پس از گذشتن از صافی ودرصورت لزوم همراه با کود محلول مستقیمآ از سطح ویا ازداخل به خاک داده میشود. آب دردرون لوله ودریک شبکه انتقال یافته وبه پای گیاه میرسد وسیله خروجی که آب را قطره قطره به بیرون از لوله میریزد قطره چکان (دریپر) نام دارد دریپرهابا فواره های بسیار تنگ با مسیر طولانی جریان افت فشار درشبکه پخش لوله ها پدید آورده وباعث کاهش فشار آب وخروج آرام آن میشودآب پس از خروج از دریپرها توسط نیروی جاذبه ومونینگی درپروفیل خاک حرکت میکند درنتیجه مساحتی که هر قطره چکان (دریپر) میتواند به آنها آب برساند به واسطه حرکت افقی جریان آب در خاک محدود میگردد
روش آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای روشی است که در آن اب بوسیله فشاری که توسط پمپ ویا اختلاف ارتفاع بوجود می آید وارد لوله های اصلی وفرعی شده وبا استفاده از دریپرهابه صورت قطره درپای درخت یا بوطه چکیده وآب مورد نیاز آن را تامین میکند برای جلو گیری از از ورود اجسام به داخل لوله ها ابتدا آب از صافی های مخصوص گذشته وسپس وار د لوله ها میشود درصورتی که نیاز به دادن سموم وعناصر غذایی به گیاه باشد میتوان این مواد را با روشهای که گفته خواهد شد به اب اضافه نموده ودراختیار گیاه قرارداد. با انجام آزمایشهای گوناگون .مقدار آب مورد نیاز هر گیاه قبلآ مشخص شده است مبا قراردادن تعداد معینی قطره چکان در اطراف هر گیاه مقدار آب مورد نیاز آن در اختیارش قرار میگیرد این روش بازدهی بیشتر ی دارد ومیتوان برای آبیاری باغهای مختلف وبسیاری از گیا هان جالیزی در خاکهای مختلف با زمینهای دارای پستی وبلندی استفاده کرد درصورت وجود مزارع وباغهای بزرگ بهتر است آنها را به قطعه های کوچکتر تقسیم نموده وبه نوبت آبیاری کرد
مزیتهای بالقوه آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای در مقایسه با روش های بارانی یا کرتی، جوی وپشته ایدارای محاسنی است که ازجمله می توان به این موارد اشاره کرد.
1)بهره گیری بیشترازمنابع آب
باتوجه به ماهیت وخصوصیات فنی روش آبیاری قطره ای ، مصرف آب دراین روش کمترازسایرروشهای آبیاری است. درآبیاری قطره ای تنهابخشی ازخاک اطراف بوته گیاه یادرخت آبیاری می شود.کاهش تبخیرازسطح خاک، عدم وجودرواناب سطحی وکنترل نفوذ عمقی ازعواملی هستندکه باعث کاهش مصرف آب ودرنتیجه افزایش بازده آبیاری می شود.دراین روش قسمتهای اضافی خاک معمولاً در روشهای سنتی مرطوب شده وآب آن بمصرف تبخیریاتعرق علفهای هرز می رسدخشک باقی می ماند.دربعضی روشهامانندروش بارانی مقداری ازآب پخش شده توسط آبپاشهامستقیماً درهواتبخیرویاتوسط بادازمزرعه خارج میگردد(بادبردگی)حال آنکه درروش قطره ای چنین مواردی وجودندارد.درروش قطره ای حتی دراراضی شیبدارودامنه تپه هانیزرواناب سطحی وجودنخواهدداشت زیرامعمولاً مقدارآبی که ازقطره چکانهاخارج می شودکمترازشدت نفوذاست. عدم ایجادسله درسطح خاکهای سیلتی ازدیگر مزایای این روش است. باکنترل مقداردبی درقطره چکان می توان ازتلفات عمقی آب درخاکهای شنی جلوگیری نموده ویاشدت پخش آب رامتناسب باظرفیت نفوذخاکهای رسی تنظیم نمود.
اخیراً درتعدادی ازکشورهای جهان استفاده ازپساب تصفیه شده فاضلابهای خانگی درآبیاری قطره ای معمول شده است که ازآن جمله می توان به کشورهای آمریکا واسرائیل اشاره نمود . درکشورهای حاشیه خلیج فارس که باکمبودآب شیرین مواجهند کاربردپساب تصفیه شده فاضلابهای خانگی وصنعتی برای آبیاری قطره ای درختان وگلکاریها به سرعت روبه افزایش است. ازمدیریتهایی که دربرخوردبا آب شوراعمال می شودتناوب محصول، کشت گیاهان مقاوم به شوری ،آبشویی زیاد و برنامه ریزی آبیاری است که درآبیاری که درآبیاری قطره ای باتنظیم برنامه آبیاری وکوتاه کردن فاصله بین آبیاریهااین امکان وجودداردکه محیط رشدریشه را همیشه مرطوب نگهداشته ونمکها را ازاین منطقه دورکرد.
2)رشد بهترگیاه وافزایش محصول
در آبیاری قطره ای نیازآبی گیاه بطورروزانه تأمین می شودلذارطوبت خاک درمنطقه توسعه ریشه هادرطول دوره رشدتقریباً ثابت باقی مانده وگیاه کمترازنوسانهای تنش آب صدمه می بیند. مقایسه مقدارمحصول تولیدی در آبیاری قطره ای باسایرروشهای نشان داده است که تولیدی محصول دراین روش معمولاً بیشتر ویاحداقل مساوی باسایرروشهابوده است. به عبارت دیگر آبیاری قطره ای باعث کاهش مقدارمحصول نمی شود.
3)کاهش زیان وارده به گیاه دراثرشوری آب
آبیاری قطره ای دراستفاده ازآب شورنسبت سایرروشهای آبیاری ارجح است .این امررامی توان حداقل به 3دلیل دانست. اول اینکه درروش قطره ای فاصله آبیاریهاکوتاه بوده ومنطقه توسعه ریشه هاهمواره خیس نگهداشته می شود . لذامحلول خاک که ریشه های گیاه آب وموادغذایی موردنیازخودراازآن دریافت می دارندتقریباً درطول دوره رشدگیاه رقیق مانده وغلظت نمک درآن کم است. حال آنکه درسایرروشها بدلیل زیاد بودن فاصله آبیاریها خاک درروزهای قبل ازآبیاری نسبتاً خشک بوده و محلول خاک از نظر نمک غلیظ می گردد. جذب آب درچنین شرایطی باعث واردشدن نمک به داخل گیاه وصدمه زدن به آن می شود.دوم اینکه در آبیاری قطره ای برخلاف روشهایی مانند بارانی ، آب مستقیماً روی گیاه پاشیده نشده ویونهای کلروسدیم موجوددرسطح برگ که باعث سوختگی آنهاشود تجمع پیدانمی کند . سوم اینکه در آبیاری قطره ای حجم مرطوب شده خاک که اصطلاحاً به آن پیازرطوبتی گفته می شود بطرف خارج ازگیاه روبه گسترش بوده ونمک نیزدرجبهه رطوبت بطور مرتب ازنقطه ریزش قطره چکان به خارج ازآن رانده می شود.بطوریکه اگرقطره چکان کنارگیاه ویادرجای مناسبی قرارگرفته باشدنمک ازدسترس ریشه هادورمی شود.البته عدم استقرارصحیح قطره چکان می تواندبرعکس نمک رابطرف ریشه هارانده وباعث صدمه زدن به آن می شود.
4)امکان بکارگیری کود و سم همراه با آب آبیاری
درآبیاری قطره ای این امکان وجودداردتاکودهای شیمیایی محلول رابتدریج وهمراه باآب آبیاری دراختیارگیاه قرارداد.بدین ترتیب خطرشسته شدن کودهابه عمق خاک ویاخارج شدن آنها همراه با رواناب سطحی وجود ندارد.افزایش کارایی مصرف کود درآبیاری قطره ای به دلیل مصرف کم کوداست که فقط درکناربوته یادرخت ودرعمق توسعه ریشه هاواردمی گیرد ودیگری مربوط به زمان مصرف آن می باشد.بدین ترتیب که چون آبیاری بطورروزانه صورت می گیردمی توان کودپاشی رامنطبق بامرحله ای ازرشدکه گیاه شدیداً به آن نیازداردانجام داد . دلیل دیگرتوزیع یکنواخت کوددر منطقه ریشه هاوعدم شسته شدن کودبه اعماق خاک است.علاوه بر کودهاسایر مواد مانندقارچ کشها،حشره کشهاو یا علف کشهارا نیز می توان توام با آب واردخاک نمود.
5)جلوگیری ازرویش علفهای هرز
درآبیاری قطره ای آب قبل ازواردشدن به سیستم ازصافیهای مخصوص گذشته وتصفیه می شود.لذا امکان واردشدن بذرعلفهای هرزبه داخل زمین وجودندارد.ازطرف دیگرچون سطح سایه اندازگیاه آبیاری شده وقسمتهای دیگرزمین خشک باقی می ماندشرایط برای رشدعلفهای هرزفراهم نمی باشد.البته درقسمتی ازخاک که قطره چکانها وجوددارند علفهای هرزبه سرعت رشدمی کندکه باید با استفاده ازعلف کشهایا روشهای مکانیکی با آنهامبارزه کرد.
6)نیازکمتربه نیروی انسانی
سیستم آبیاری قطره ای رابه سادگی می توان خودکارنمودونیازآن را به کارگر کاهش داد. با استفاده ازشیرهای برقی ، زمان قطع و وصل جریان آب برنامه ریزی شده ونیازی به کارگربرای انجام این کارهاوجودندارد.کاربردهمزم� �� �ن کودوسم با آبیاری می تواند تا حد زیادی درنیروی کارمورد نیاز برای انجام کود پاشی یا سم پاشی صرفه جویی نماید.ازمحاسن دیگر آبیاری قطره ای این است که همزمان باعمل آبیاری کارگران می توانند در بین ردیف های گیاهی یا درخت ها رفت و آمد نموده وبه انجام کارهای مربوطه بپردازند درصورتی که در سایر روشهای آبیاری می بایست چند روزی صبر کرد تا خاک برای رفت وآمد کارگرها یا ماشین ها مناسب شود.
7)صرفه جویی درانرژی
سیستم آبیاری قطره ای درمقایسه باسایرروشهای آبیاری تحت فشاربه انرژی کمتری نیازدارد. زیرا فشارآب دراین سیستم بمراتب کمترازسیستم بارانی است.