علوم فني - مهندسي

[mina123_123]

امنیت در کلمه عبور

در اينجا 8 نكته براي حفاظت از اطلاعات توصيه مي شود :
1 .به هيچ وجه از اسامي استفاده نكنيد فرقي نمي كند كه اسم فاميلتان باشد، يا باشگاه فوتبال مورد علاقه تان. بسياري از برنامه هاي هكر، رمزهاي عبور را با كمك فرهنگ لغت هك مي كنند. فقط چند ساعت طول خواهد كشيد كه با كمك لغات يك فرهنگ لغت، دستيابي به رمز عبور امكان پذير شود.
2.براي رمز عبور خود حداقل از 8 حرف استفاده كنيد:
براي رمز عبوري كه از 4 حرف تشكيل شده است، حدود 45000 حالت وجود دارد. اما براي رمز عبوري كه از 8 حرف و علامتهاي ويژه تشكيل شده است، يك ميليارد حالت مختلف وجود دارد!
3.براي رمز عبور، از حروفي كه در كنار هم قرار گرفته اند استفاده نكنيد!
رمزهاي عبوري مانند “qwert” يا “asdf” ، كار هكرها را براي دستيابي به رمز عبور بسيار آسان مي كند، اين مطلب در تركيب اعداد نيز به همين صورت است؛ مثل " 12345678 ". در كنار هم قرار گرفتن حروف و يا اعداد، دستيابي به هكرها به رمز عبور شما را بسيار راحت مي كند!
4.براي رمز عبور خود، تركيبي از حروف بزرگ و كوچك يا اعداد و علامتهاي ويژه را انتخاب كنيد.
استفاده از علامتهاي ويژه به تنهايي كافي نيست. 5 درصد همه كاربرها بر اين امر اتفاق نظر دارند كه رمز عبوري مثل Martin! را به كار برند!
5.رمز عبور خود را تا حد امكان جايي ننويسيد
حتي اگر كاغذي كه رمز عبور خود را بر روي آن نوشته ايد، در جاي امني مانند كيف تان باشد، از اين كار اجتناب كنيد. عنوان كاغذي كه رمز عبور خود را بر روي آن نوشته ايد، به هيچ عنوان زير صفحه كليد يا به مانيتور خود نچسبانيد!
6.رمز عبور خود را همواره تغيير دهيد.
هر قدر، مدت زمان استفاده از رمز عبورتان بيشتر باشد، خطر هك شدن شما بيشتر خواهد بود. اداره فناوري اطلاعات آلمان فدرال، توصيه مي كند كه هر 90 روز يكبار رمز عبور خود را تغيير دهيد.
7.رمز عبور خود را در كامپيوتر ذخيره نكنيد!
كامپيوتر قادر است رمز عبور شما را ذخيره كند تا شما مجبور نباشيد هر بار آن را وارد كنيد. با اين حال، كسي كه براي هر بار ورود، احتياج به وارد كردن رمز عبور نداشته باشد، خيلي سريع آن را فراموش مي كند: دقت داشته باشيد كه براي تغيير رمز عبور ، بايد حتماً رمز عبور قبلي را وارد كنيد!
8.رمز عبور خود را به شخص ديگري ندهيد!
اگر از شما تلفني يا با ايميل، رمز عبورتان را خواستند، آن را بازگو نكنيد! هكرها معمولاً خود را به عنوان همكاران شركتهاي بزرگ معرفي مي كنند. اين اشخاص كه خود را سرويس كار كامپيوتر معرفي مي كنند، معمولاً توسط تماس تلفني يا ايميل رمز عبور شما را براي حل مشكل كامپيوترتان طلب مي كنند. ولي هيچ شركت معتبر و صاحب نامي از شما رمز عبورتان را نمي خواهد.
روشهاي حرفه اي براي ايجاد كلمه عبور

1.براي ايجاد كلمه عبور، از حروف بزرگ و كوچك و به صورت يك در ميان استفاده كنيد. مثال: cOmPuTeR
2.حروف اول كلمات يك جمله را به عنوان رمز عبور خود انتخاب كنيد.
مثلاًدر جمله:"If sentence is longer password would be safer " كه رمز عبور آن به اين صورت تبديل مي شود: " Isilpwbs "
3.عدد يا تاريخي را براي خود در نظر بگيريد و آن را با دكمه Shift تايپ كنيد.
مثلاً : تاريخ: 13.06.2002 با دكمه Shift به اين كلمه تبديل
مي شود: !#>)^>@))@
4.لغتي را در نظر بگيريد و سپس حروف سمت راست آن را که بر روي صفحه كليد قرار دارد، بنويسيد:
مثال: Hardware تبديل مي شود به: Jstfestr
5.لغت يا تركيبي را براي خود در نظر بگيريد مانند “24Oktober” و بعد آن را بهم بريزيد به اين صورت كه حروف اول آن را با حرف آخر، حرف دوم را با حرف ماقبل آخر و به همين ترتيب بقيه را بنويسيد: 24r4eObkot
6.لغات يك جمله را به اختصار بنويسيد اين اختصارات را خود شما تعيين مي كنيد و از قاعده خاصي پيروي نمي كنند. مثلاً عبارت White meat with cabbage تبديل مي شود به: “whtmtwtcabge”


موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

حال بهتر است به اصل مطلب این مقاله بپردازیم. عکسهای که بوسیله ماهواره از طرفNASA گرفته شده است حاکی از آن است که از سال 1979 تا بحال چیزی بالغ بر 9% از یخهای قطب شمال از بین رفته و ذوب شده است. همچنین از نتیجه گروه تحقیقی دانشمندان محیط زیست دانشگاه حاجه تپه ترکیه (دکتر سایدام و دکتر عزتی) در 100 سال آینده کوه یخی در قطب شمال نخواهد ماند. در این گزارش 1800 صفحه ای با تغییر وضعیت اقلیمی کره زمین به سیلهای مخرب اشاره شده است. با ذوب شدن کوههای یخی همانند ذوب شدن کوه یخی که در 27 دسامبر در کانادا اتفاق افتاد, میزان ابهای دریا افزایش یافته و بیشتر مناطق نزدیک ساحل بزیر آب فرو میرود.
علت اصلی تاثیر گرما بر یخها این است که یخ سفید رنگ است , با انعکاس نور از طرف یخهای سفید رنگ و جذب این نور توسط دریای تیره رنگتر و مناطق خشکی تیره رنگ موجب گرمتر شدن آب اقیانوس میشود, آبهای گرم شده نیز براحتی کوههای یخی را ذوب میکند یعنی بطور خلاصه ذوب شدن یخها بصورت مستقیم توسط انرژی نور خورشید نمیباشد بلکه بصورت غیر مستقیم با انعکاس نور خورشید از طرف یخها میباشد. در نتیجه این مسائل افزایش میزان دی اکسید کربن, گرم شدن اقیانوسها, افزایش مقدار آب اقیانوسها, سوختن جنگلها, خرد شدن یخهای موجود در اقیانوسها, کوچک شدن دریاچه ها, ادامه یافتن خشکسالی, خشک شدن نهرها, زودرسی فصل بهار, دیررسی فصل پائیز, شکفتن زود گلها, تغییر فصل در کوچ پرندگان, فرسایش سواحل, کاهش در حجم برف, اشاعه بیماری و افزایش دما در یرضهای جغرافیایی بالا مشاهده خواهد شد. طبق نظر 300 دانشمند در نقاط مختلف جهان اگر وضعیت اقلیمی کره زمین بدین منوال پیش برود, تا سال 2070 دنیا فاقد هر گونه کوه یخی خواهد شد و با از بین رفتن جنگلها به میزان کویرها اضافه خواهد شد و در نتیجه این واقعه زمینهای کشاورزی کاهش یافته ارتفاع اقیانوسها افزایش یافته و نهایتأ دنیا در پنجه بیماریهای واگیر گرفتار خواهد شد. این تخمینها وحشتناک ولی واقعی میباشد.




موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

تغییرات اقلیمی در 8 سوال

واما دانشمندان بر این معتقدند که توازن طبیعی توسط انسانها و آن هم بدلیل رفع نیاز بشری ایجاد حرارت کاذب میکند و این وضعیت باعث دگرگون کردن سباط و نظم در اقلیم میباشد.

تاثیر گلخانه ای چیست ؟

این حادثه توسط لایه ای که در اتمسفر ایجاد میگردد بوجود می ایید. این لایه موجود در اتمسفر اجازه ورود نور خورشید به سطح کره زمین را میدهد ولی اجازه خروج نور منعکس شده و خروج آن از اتمسفر را نمیدهد. اگر تاثیر گلخانه ای وجود نداشت هم اکنون کره زمین یکی از سرد ترین سیاره ها محسوب میشد.

گازهای دی اکسید کربن و متان واکسید اذت باعث افزایش تاثیر گلخانه ای و نهایتا گرم شدن کره زمین میشوند. گازهای نامبرده شده با مصرف سوختهای فسیلی در صنایع مدرن و کشاورزی رو به افزایش میباشد. بطوریکه میزان گاز کربنیک نسبت به سال 1800 میلادی 30 درصد افزایش پیدا کرده است و این افزایش گازها تاثیر مستقیم بر حادثه گلخانه ای گذاشته و موجب گرم شدن کره زمین میشود.

روش اثبات گرم شدن کره زمین چیست ؟

ثبت کردن میزان حرارت از قرن نوزدهم بصورت منظم انجام میگیرد. در قرن بیستم معدل افزایش حرارت به 0.6 درج سانتیگراد رسیده است. این افزایش دما باعث ذوب شدن یخها و منجر به بالا آمدن سطح دریا ها به ارتفاع 10-20 سانتیمتر میباشد.
یخهای قطب شمال در چند دهساله اخیر تا حدود 40 درصد نازکتر شده در صورتیکه بیشتر قسمتهای قطب جنوب سردتر شده است. ظاهرا مابین حرارت سطح زمین و حرارت تروپسفر نابسامانی مشاهده میگردد.

حرارت تا چه میزانی افزایش پیدا میکند ؟

از زمان بوجود آمدن بشریت تا کنون افزایش دما در سطح کره زمین فقط برابر با 1درجه سانتیگراد بوده است. اگر از متصاعد شدن گازهای تشدید کننده تاثیرات گلخانه ای جلوگیری بعمل نیاید میزان افزایش حرارت کره ای به 1.4-5.8 سانتیگراد در سال 2100 میلادی خواهد رسید. از اینرو میتوان به جدیت موضوع پی برد.
بر فرض اینکه از متصاعد شدن گازهای افزایش دهنده حادثه گلخانه ای جلوگیری بعمل آید. با این تفاسیر سالهای زیادی تاثیرات گلخانه ای باقی خواهد ماند و علت این امر طولانی بودن مدت زمان دوباره یخ زدن یخهای ذوب شده میباشد. بنظر بعضی از دانشمندان بر فرض اینکه در اولین زمان ممکن از ذوب شدن یخهای گرینلند جلوگیری بعمل آید دیگر با گذشت سالهای زیاد هم بصورت اول خود بر نمیگردد و اگر همچین احتمالی صورت بگیرد حداقل در سطح دریا 7 متر افزایش ارتفاع مشاهده خواهد گردید.

وضعیت هوا چگونه میشود ؟

بلاحظ کلی وضعیت نابسامان و سختی در انتظار خواهد بود. در مناطق ساحلی بارانهای شدید و سیل آسا و در نواحی مرکزی خشکسالی حاکمیت خود را ادامه خواهد داد.

تاثیرات احتمالی چیست ؟

- کاهش در میزان منابع آب شیرین
- کاهش در میزان تولید مواد غذائی
- افزایش میزان مرگ و میر در کشورهای فقیر که روشهای علمی مبارزه با تغییرات اقلیمی را اتخاذ ننموده اند
- مرگ و میر گیاهان و حیواناتی که با شرایط جدید عدم سازگاری داشته باشند
- طبق گزارش انجمن بین المللی سلامت (WHO) میزان مرگ ومیر میلیونی توسط مالاریا و سوء تغذیه به بالاترین حد خود میرسد.

چه نمیدانیم ؟

-علت اصلی افزایش میزان حرارت در کره زمین انسان میباشد را نمیدانیم
-با افزایش حرارت و ذوب شدن یخهای غیر متحرک افزایش متان و در نتیجه افزایش تاثیر گلخانه ای را نمیدانیم
-با افزایش حرارت تعداد گیاهان بلند قامت افزایش یافته و جذب کربن دی اکسید موجود در اتمسفر افزایش میابد در نتیجه تاثیر در کاهش حرارت و خنک شدن کره زمین را نمیدانیم.

مشکوکین به این فرضیه چه میگویند ؟

مشکوکین به این فرضیه در خصوص افزایش حرارت کره زمین هیچگونه مخالفتی نمیکنند. فقط علت اصلی این افزایش را فعالیتهای درونی خورشید و نتایج آن را میدانند.




موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

زندگی و مرگ ماهواره ها


...
هر ماهواره حامل تجهیزاتی است که برای انجام ماموریت خود به آن ها نیاز دارد. برای مثال ماهواره ای که مامور مطالعه کائنات است مجهز به تلسکوپ و ماهواره مامور پیش بینی وضع هوا مجهز به دوربین مخصوص برای ثبت حرکات ابرها است. علاوه بر تجهیزات تخصصی، همه ماهواره ها دارای سیستمهای اصلی برای کنترل تجهیزات خود و عملکرد ماهواره می باشند. از جمله سیستم تامین انرژی، مخازن، سیستم تقسیم برق و ... . در هر یک از این بخش ها ممکن است از سلول های خورشیدی برای جذب انرژی مورد نیاز استفاده شود. بخش داده ها و اطلاعات نیز مجهز به رایانه هایی به منظور جمع آوری و پردازش اطلاعات به دست آمده از طریق تجهیزات و اجرای فرامین ارسال شده از زمین می باشد.

1 2 3 4 5




هریک از تجهیزات جانبی و بخشهای اصلی یک ماهواره به طور جداگانه طراحی، ساخته و آزمایش می شوند. متخصصان بخشهای مختلف را کنار هم گذاشته و متصل می کنند تا زمانیکه ماهواره کامل شود و سپس ماهواره در شرایطی نظیر شرایطی که هنگام ارسال از سطح زمین و هنگام استقرار در مدار خود خواهد داشت آزمایش می شود. اگر ماهواره همه آزمایش ها را به خوبی گذراند آماده پرتاب می شود.
پرتاب ماهواره
برخی ماهواره ها توسط شاتل ها در فضا حمل می شوند ولی اغلب ماهواره ها توسط راکت هایی به فضا فرستاده می شوند که پس از اتمام سوخت شان به درون اقیانوس ها می افتند.بیشتر ماهواره ها در ابتدا با حداقل تنظیمات در مسیر مدار خود قرار داده می شوند. تنظیمات کامل را راکت هایی انجام می دهند که داخل ماهواره کار گذاشته می شوند. زمانیکه ماهواره در یک مسیر پایدار در مدار خود قرار گرفت می تواند مدت های درازی در همان مدار بدون نیاز به تنظیمات مجدد باقی بماند.
انجام ماموریت
کنترل بیشتر ماهواره ها در مرکزی بر روی زمین است. رایانه ها و افراد متخصص در مرکز کنترل وضعیت ماهواره را تحت نظر دارند. آنها دستورالعمل ها را به ماهواره ارسال می کنند و اطلاعات جمع آوری شده توسط ماهواره را دریافت می نمایند. مرکز کنترل از طریق امواج رادیویی با ماهواره در ارتباط است. ایستگاه هایی بر روی زمین این امواج را از ماهواره دریافت و یا به آن ارسال می کنند.
ماهواره ها معمولا به طور دائم از مرکز کنترل دستورالعمل دریافت نمی کنند. آنها در واقع مثل روبات های چرخان هستند.روباتی که سلول های خورشیدی خود را برای دریافت انرژی کافی تنظیم و کنترل می کند و آنتن های خود را برای دریافت دستورات خاص از زمین آماده نگه می دارد. تجهیزات ماهواره به صورت مستقل و اتوماتیک وظایف خود را انجام می دهند و اطلاعات را جمع آوری می کنند.
ماهواره ها ی موجود در ارتفاعات بلند مدار ﮋئوسینکرنوس در ارتباط همیشگی و دائم با زمین می باشند. ایستگاه ها ی زمین می تواند دوازده بار در روز با ماهواره های موجود در ارتفاع کوتاه ارتباط برقرار نمایند. در طول هر تماس ماهواره اطلاعات خود را ارسال و دستورالعمل ها را زا ایستگاه دریافت می کند. تبادل اطلاعات تا زمانیکه ماهواره از فراز ایستگاه عبور می کند می تواند ادامه داشته باشد که معمولا زمانی حدود 10 دقیقه است.
چنانچه قسمتی از ماهواره دچار نقص فنی شود اما ماهواره قادر به ادامه ماموریت های خود باشد، معمولا همچنان به کار خود ادامه می دهد. در چنین شرایطی مرکز کنترل روی زمین بخش آسیب دیده را تعمیر و یا مجددا برنامه نویسی می کند. در موارد نادری نیز عملیات تعمیر ماهواره را شاتل ها در فضا انجام می دهند. و اما چنانچه آسیب های وارد آمده به ماهواره به اندازه ای باشد که ماهواره دیگر قادر به انجام ماموریت های خود نباشد مرکز کنترل فرمان توقف ماهواره را صادر می کند.
سقوط از مدار
یک ماهواره در مدار خود باقی می ماند تا زمانیکه شتاب آن کم شود و در چنین حالتی نیروی گرانش ماهواره را به سمت پایین و به سمت اتمسفر می کشاند. سرعت ماهواره هنگام برخورد با مولکول های خارجی ترین لایه اتمسفر کم می شود. هنگامی که نیروی گرانش ماهواره را به سمت لایه های داخلی اتمسفر می کشاند هوایی که در جلوی ماهواره قرار می گیرد سریعا به قدری فشرده و داغ می شود که در این هنگام بخشی و یا تمامی ماهواره می سوزد.
تاریخچه
در سال 1955 اتحاد جماهیر شوروی تحقیقات خود را برای پرتاب ماهواره مصنوعی به فضا آغاز کرد. در تاریخ چهارم اکتبر 1957 این اتحادیه ماهواره اسپاتنیک 1 را به عنوان اولین ماهواره مصنوعی به فضا ارسال نمود. این ماهواره در هر 96 دقیقه یک دور کامل به دور زمین می چرخید و اطلاعات به دست آورده خود را به شکل سیگنال های رادیویی قابل دریافت به زمین ارسال می کرد. در تاریخ 3 نوامبر 1957 اتحاد جماهیر شوروی دومین ماهواره مصنوعی یعنی اسپاتنیک 2 را به فضا فرستاد. این ماهواره حامل اولین حیوانی بود که به فضا سفر کرد. سگی به نام لایکا. پس از آن ایالات متحده ماهواره کاوشگر1 را در تاریخ 31 ژانویه 1958 و ونگارد 1 را در تاریخ 17 مارس همان سال به فضا فرستاد.
نخستین ماهواره ارتباطی اکو1 در ماه آگوست سال 1960 از ایالات متحده به فضا فرستاده شد. این ماهواره امواج رادیویی به زمین می فرستاد. در آوریل 1960 نیز اولین ماهواره هواشناسی تیروس 1 که تصاویر ابرها را به زمین ارسال می کرد فرستاده شد.
نیروی دریایی آمریکا سازنده اولین ماهواره ردیاب، ترانزیت 1ب در آوریل سال 1960 بود. به این ترتیب تا سال 1965 در هر سال بیش از 100 ماهواره به مدارهایی در فضا فرستاده شدند.
از سال 1970 دانشمندان به کمک رایانه و نانو تکنولوژی موفق به اختراع سازه ها و تجهیزات پیشرفته تری برای ماهواره شده اند. علاوه بر سایر کشور ها دیگر سازمانهای تجاری نیز مبادرت به خریداری و ارسال ماهواره نموده اند. در سالهای اخیر بیشتر از 40 کشور و از جمله ایران، ماهواره در اختیار دارند و نزدیک به 3000 ماهواره در مدارها به انجام ماموریت های خود می پردازند.












موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

اگر نتایج پیش بینی نهایی برای مدیریت، غیر قابل قبول باشند، گامهای پروژه می توانند به سرعت به سوی نیازمندیهای نهایی تغییر یافته، متمایل شوند. دستاورد نهایی، پروژه های نرم افزاری هستند که با در برداستن تعداد بیشتری از تصویرهای نهایی، توان تکمیل را دارند و این در صورتی محقق می شود که مدیر پروژه بازده هزینه حقیقی را، از لحظه شروع پروژه اعلام نماید.
2. کلیات

بیش از سه دهه است که EV (ارزش بدست آمده ) به عنوان یک تکنیک اثبات شده و تحت استفاده در مدیریت پروژه، جایگاه خود را برجسته نموده و جای خود را در کنار دیگر ابزار ارزشمند باز کرده است. EV در کاربرد رسمی، به عنوان وسیله ای مؤثر برای نظارت و مدیریت ارشد سیستمهای جدید در مراکز دولتی ایالات متحده شناخته شده است. در یک شکل وسیع، ارزش به دست آمده تکنیکی مفید در مدیریت هرنوع پروژه است که پروژه های نرم افزاری یکی از موارد ویژه کاربردی آن است.



3. مقدمه ای بر مفهوم Earned – Value



الف – تاریخچه

ارزش به دست آمده چند دهه است که از سوی دولت ایالات متحده به صورت سختگیرانه ای برای بسیاری از سازمانها، اجبار شده است تا برای استفاده فرمالیزه و استاندارد از آن جدیت نمایند. نسخه رسمی و استاندارد آن از سال 1967 توصیه شده و این هنگامی بود که سازمان دفاع(DOD) ، سی و پنج معیار سیستمهای کنترل هزینه/زمانبندی (C/SCSC) را بر روی همه مراکز صنعتی خصوصی که خواستار شرکت در سیستمهای عمده دولتی آتی که از انواع قراردادهای هزینه/قابل پرداخت و یا مورد رقابت اکثر شرکتها بودند، در راهنمایی منتشر نمود. پس از آن هر موقع که سیستم عمده جدیدی توسط دولت ایالات متحده آمریکا تهبه می شد که ریسک رشد هزینه توسط آن ارگان ثابت می ماند، این 35 معیار باید توسط پیمانکار رعایت می شد.

اثراجبار C/SCSC مستلزم یک نسخه رسمی و استاندارد از مفهوم "ارزش به دست آمده"مدیریت هزینه و زمانبندی پروژه های عمده انتخابی جدید بود. یک قرارداد به ارزش حداقلی(چندین میلیون دلاری) و یک برنامه زمانی حداقلی(بیش از دوازده ماه)، باید قبل ا ز اعمال معیار، معرفی و تشریح می گردید. معیار ارزش بدست آمده، لزوماً در جهت تهیه سیستم اصلی بودند.

مفهوم C/SCSC بطور ناسازگاری برای بیش از 30 سال به کار گرفته شده و به صورت قالب استاندارد مناسبی برای استفاده در سیستمهای عمده دولتی در آمده است. ارگانها و سازمانهای دیگر دولتی در ایالات متحده و کشورهای دیگر همانند استرالیا، کانادا و سوئد، معیار ارزش بدست آمده مشابهی را در مدیریت استفاده از سیستمهای عمده خود اتخاذ کرده اند.

یک ساختار کاربردی مدیریت علمی در استفاده از مفهوم ارزش به دست آمده، توسعه یافته که عمدتاً توسط DOD (سازمان دفاع) و انستیتو صنعتی نیروی هوایی (AFIT) پیشنهادشده است .

در ادامه بحث به تشریح استفاده عملی از مفهوم ارزش به دست آمده خواهیم پرداخت.





ب – مفاهيم مدیریت ارزش بدست آمده



قبل از بحث درباره استفاده از مدیریت ارزش بدست آمده در برنامه ریزی مدیریت ریسک یک پروژه لازم است که بعضی از مفاهیم پایه روش EV تشریح شود. مهمترین نکته کاربردی مدیریت ارزش بدست آمده، درک مفهوم ساختار شکست فعالیت(WBS : Work Breakdown Structure) می باشد.





ب – 1 ) ساختار شکست فعاليت (WBS)



یک WBS، تقسیم بندی با ساختار درختی یک پروژه به عناصر ترکیبی آن است. یک پروژه بصورت سلسله مراتبی به بخشهای سخت افزاری، نرم افزاری و دیگر وظایف کاری مورد نیاز برای تکمیل پروژه شکسته می شود (این بحث، پروژه های نرم افزاری را مد نظر قرار داده است).

WBS، فقط روند تولید محصول را تعریف نمی کند، بلکه وظایف ضروری کار برای تولید محصول تعیین شده را نیز مشخص می نماید. WBS ابزاری برای سازماندهی اجزای محصول و وظایف کار به یک ساختار قابل شناسایی است که بوسیله آن می توان وظایف جزء را برنامه ریزی، زمانبندی و پیگیری کرد.



WBS با یک عنصر واحد در رأس ساختار درختی شروع می شود که آن، عنصر نماینده کل فعالیتهای پروژه است. این به سطح یک WBS نسبت داده می شود؛ سطوح پایین تر به تناسب، سطوح 2، 3 و ... نامگذاری می گردند.



در ضمیمه 1 نمونه استانداردی از یک مثال WBS برای یک پروژه از دسته بندی توسعه نرم افزار نشان داده شده است.

پایین ترین سطوح یا لایه های WBS دارای معنی و مفهوم با اهمیتی هستند؛ برای اینکه هر لایه، یک عنصر گسسته از کار یا وظیفه ای است که در برابر منابع تخصیص یافته، قابلیت انجام داشته و هزینه و زمان مورد نیاز برای انجام آن، قابل سنجش است.





ادامه بحث ساختار شکست فعاليت (WBS) پروژه نرم افزاری؛

مشخصات بسته کاری(Work Package)



هنگامی که این وظایف(وظایف شکسته شده در بخش قبلی) با پایین ترین سطح، زمانبندی شده و به خود هزینه اختصاص می دهند، بهمراه منابع(انسان و مواد) مورد نیاز و مسؤولیت فردی برای تکمیل آن، بسته کاری(Work Package) را تعریف می کنند. تعریف بسته کاری به مدیریت مؤثر ارزش بدست آمده، بستگی حیاتی دارد. یک بسته کاری(Work Package) باید مشخصات زیر را داشته باشد:



1- بسته کاری(Work Package) واحدهای کاری را در سطوحی که کار در آنجا ایفا می شود، نشان می دهد.

2- از بسته های کاری دیگر متمایز باشد.

3- به یک عنصر منفرد سازمانی، قابل تخصیص باشد.

4- در هر بسته کاری، شروع و تاریخهای تکمیل، زمانبندی شده باشند و مسافت نماهای(milestones) موقتی، کاربردی بوده و حاکی از روند تکمیل فیزیکی باشند.

5- بودجه یا مبلغ معینی داشته باشد که با تعابیر و اصطلاحاتی همچون دلار، نفر-ساعت یا واحدهای قابل اندازه گیری دیگر بیان شود.

6- مدت آن، به یک دوره زمانی کوتاه و نسبی محدود باشد یا توسط مسافت نماهای گسسته ارزش، به قسمتهای جزء تقسیم بندی شده تا اندازه گیری عینی کار انجام شده، تسهیل گردد.

7- با اجزای تفصیلی مهندسی، ساخت یا زمانبندی های دیگر یکپارچه و هماهنگ باشد.

شاید بیشترین انتقاد وارد به استفاده از ارزش بدست آمده در مدیریت ریسک، این تصور است که هرکدام از بسته های کاری در اندازه ای محدود شده اند که در یک دوره زمانی کوتاه و نسبی، قابل تکمیل باشند، یا اینکه شامل مسافت نماهایی گسسته ای هستند که می توان در مقابل بازده کاری، اندازه گیری نمود.

در این مقاله، عبارات و اصطلاحات معتبری به صورت مکرر به کار گرفته شده اند و سعی بر آن خواهد بود که در بخشهای بعدی، به طور ساده ای تشریح شوند.







ب – 2 ) توضيح عبارات و اصطلاحات مديريت EV



در مدیریت ارزش بدست آمده، 3 کمیت معیارها و قالبهای اساسی برای اندازه گیری بازدهی هزینه می باشند؛ این کمیتها از مجموع هزینه های برنامه ریزی شده و واقعی در فازها(مراحل)ی زمانی محاسبه شده و منطبق با هرکدام از پکیج های کاری هستند(از این پس عبارت پکیج کاری به جای بسته کاری به کار برده خواهدشد) که عبارتند از:

1- هزینه بودجه بندی شده برای کار برنامه ریزی شده(BCWS) یا ارزش طراحی شده(یا برنامه ریزی شده)

2- هزینه بودجه بندی شده کار انجام شده(BCWP) یا ارزش بدست آمده

3- هزینه واقعی کار انجام شده(ACWP) یا هزینه واقعی کار تمام شده

مقادیر بالا که در شکل 2 نشان داده شده اند، به صورت زیر تعریف می شوند:



Budgeted Cost of Work Scheduled )BCWS)

مجموع بودجه های لازم برای کل پکیج های کاری برنامه ریزی شده، جهت اتمام کار در یک دوره زمانی معین.



Budgeted Cost of Work Performed )BCWP)

مجموع بودجه های لازم برای پکیج های کاری تکمیل شده و اجزای کامل شده پکیج های کاری ناتمام.



Actual Cost of Work Performed )ACWP)

هزینه های واقعی صرف شده جهت تکمیل کارهای اجرایی در یک دوره زمانی معین؛ برای مقایسه متعادل، ACWP فقط برای کار انجام شده ثبت می شود تا در برابر کارهایی که BCWP آنها نیز گزارش شده، موجود باشد.

ب – 3 ) عبارات و اصطلاحات تکميلی مديريت EV



از سه کمیت توضیح داده شده در قسمت قبلی، می توان بودجه بندی کل برنامه را همچون تعیین کارآیی زمانبندی-هزینه و تدارک هزینه برآورد شده پروژه ای که در حال تکمیل است، مشخص کرد.

پنج عبارت اضافی نیز، جهت ثبت بازده هزینه و زمانبندی و بودجه برنامه، به صورت زیر تعریف می شوند:



Performance Measurement Baseline)PMB)

بیس لاین اندازه گیری کارآیی

مجموع BCWS کل پکیج های کاری برای هر دوره زمانی، که برای کل مدت برنامه محاسبه می شود. PMB طرح بودجه بندی بر مبنای مراحل زمانی(فازهای زمانی) را در برابر بازده محاسبه شده پروژه ارائه می کند.

Budget At Completion )BAC)

بودجه تکمیلی

مجموع کل بودجه های تخصیصی به یک برنامه، علاوه بر PMB؛

معمولاً مبالغی از ذخیره مدیریت کنار گذاشته می شود که جزئی از کل بودجه برنامه بوده و به پکیج های کاری خاصی اختصاص نمی یابد و برای اهداف کنترلی مدیریت ذخیره می شود. BAC، مشتمل بر کل ذخیره های مدیریتی علاوه بر PMB است.



Schedule Variance )SV)

انحراف زمانبندی

این کمیت از تفاوت میان کار زمانبندی شده (BCWS) و کار انجام شده حقیقی با بودجه تعیین شده (BCWP) به دست می آید. انحراف زمانبندی، با ارزش دلار بیان شده و از تفاضل "مقدار کاری که باید در دوره زمانی داده شده، تکمیل شود" و " کاری که واقعاً با همان بودجه تعیین شده به انجام رسیده"، حاصل می گردد.



Cost Variance )CV)

انحراف هزینه

اختلاف میان هزینه برنامه ریزی شده برای کار انجام شده(BCWP) و هزینه واقعی ناشی از انجام کار(ACWP).

CV هم ارزش حقیقی(به واحد دلار) هزینه های بالاسری(overrunning) و هم غیر بالاسری(under running)(در صورت وجود) را نسبت به هزینه برآورد شده اولیه نشان می دهد.



Estimate At Completion)EAC)

برآورد تکمیلی

این کمیت، هزینه های واقعی تحمیلی پروژه تا زمان حال، به اضافه برآوردی از هزینه های کارهای باقیمانده می باشد. در لحظه شروع پروژه BAC و EAC مساوی هستند؛ این تنها ACWP نامساوی با BCWP است که باعث ایجاد عدم تعادل میان EAC و BAC می شود.





ب- 4) کار با EV

ايجاد برنامه جامع پايين به بالا(Bottom-Up)

باید فرایندهای بحرانی را بگونه ای ترکیب کنیم که هم شامل محدوده کاری مشخص زمانبندی و منابع برآوردشده شوند و همچنین یک برنامه یکپارچه پایین به بالا از اجزاء(سلولها) اندازه گیری شده با تشریح کامل، بوجود آید که برنامه های محاسباتی کنترل(Control Account Plans : CAPs) نامیده می شوند. مدیریت پروژه بر مبنای ارزش بدست آمده مطابق CAPهای تفصیلی، اجرا می گردد به طوریکه در نتیجه، طراحی رسمی(Formal) و پایین به بالای پروژه بدست می آید. CAPهای منفرد، یکپارچگی تمامی فرایندهای بحرانی همچون "محدوده کاری"، "برنامه ریزی"، "زمانبندی"، "برآورد و تخمین" و "اجازه اختیار" را بازنمایی می کنند.

اندازه گیری بازده(Performance) در CAPهای تفصیلی جای می گیرد و بازده کل پروژه از مجموع آنها که در CAPهای تفصیلی انعکاس می یابد، بدست می آید. در اصل، هر CAP پروژه یک زیر پروژه از کل پروژه ای است که توسط یک مدیر CAP، "مدیریت"، "اندازه گیری" و "کنترل" می شود.



زمانبندی رسمی CAP ها

هرکدام از CAP های تعریف شده، باید بهمراه یک سیستم زمانبندی رسمی(formal)، برنامه ریزی و زمانبندی شوند.



تخصیص هر CAP به یک واحد اجرایی جهت بازده(کارآیی)

بمنظور حصول بازده، هرکدام از CAPهای تعریف شده باید به یک اجرای کاربردی پایدار، تخصیص یابند. این تخصیص بطور مؤثری، متعهد اجرا در جهت نظارت بر بازدهی و اثربخشی هر CAP می شود.



فراهم کردن یک baseline که CAP ها را خلاصه می کند

باید یک baseline برای اندازه گیری بازده کل پروژه فراهم گردد، بگونه ای که مجموع CAP های تشریح شده را بازنمایی کند.



اندازه گیری بازده در برابر زمانبندی

باید بازده زمانبندی پروژه را در برابر زمانبندی برنامه ریزی شده و اصلی پروژه، بطور متناوب اندازه گیری کنیم.



اندازه گیری اثربخشی هزینه در برابر هزینه های تحمیلی

باید بصورت دوره ای، میزان اثربخشی بازده پروژه را طوری اندازه گیری کنیم که رابطه میان EV اجرایی پروژه و هزینه های تحمیلی جهت دستیابی به EV را مشخص کند.




موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

طرح پروژه سندی پویاست كه می‌تواند در دوره زندگی پروژه تغییر یابد. و همانند ‌نقشه‌‌، جهت‌گیری ‌پروژه‌ را مشخص‌ می‌كند. تصور كلی بر اینست كه طرح ‌پروژه ‌معادل دوره زمانی پروژه ‌است. اما دوره زمانی یكی از ‌مولفه‌های طرح ‌است. طرح ‌پروژه ‌محصول ‌عمده فرایند‌ برنامه‌ریزی كلی پروژه است. لذا همه مستندات برنامه‌ریزی را در بر می‌گیرد. برای مثال، طرح پروژه ‌ساخت ‌یك ساختمان اداری جدید نه تنها شامل مشخصات ساختمان ‌است، بلكه بودجه ‌و زمان‌بندی‌، خطرات، پارامترهای ‌كیفیت، عوامل ‌‌محیطی و غیره ‌را نیز در بر می‌گیرد.

اجزای ‌طرح ‌پروژه ‌عبارتند از:

- خطوط ‌‌راهنما: كه گاهی اوقات ‌معیارهای كارآیی ‌نامیده ‌می‌شوند. زیرا كارآیی ‌‌كلي‌ پروژه ‌‌با این معیارها سنجیده ‌می‌شود.

- طرحهای‌ مدیریت‌ خطوط ‌‌راهنما: این ‌طرحها شامل ‌مستندسازی‌ مدیریت ‌واریانسها در پروژه هستند.

- سایر محصولات ‌فرایند برنامه‌ریزی: این ‌محصولات ‌شامل ‌طرحهایی‌ برای مدیریت ‌خطر، كیفیت، تداركات، استخدام‌ و ارتباطات هستند.



مرحله ‌2: تعریف نقشها و مسئولیت ها

-شناسایی ذینفعان- یعنی كسانیكه كه به پروژه ‌یا خروجی آن علاقمندند. شناسايي ‌ذينفعان ‌چالش‌ برانگیز و در پروژه‌های ‌پر خطر و بزرگ ‌دشوار است.



مرحله ‌3: توسعه بیانیه‌ حوزه كار

بیانیه ‌حوزه ‌‌كار از مهمترین ‌اسناد در طرح ‌پروژه ‌است. این بیانیه برای حصول اتفاق نظر با ذینفعان ‌درباره پروژه ‌به ‌كار می‌رود. این ‌سند در دوره ‌زندگی ‌پروژه ‌رشد و تغییر می‌كند. بیانیه‌حوزه‌ كار شامل:

- نیاز كسب ‌و كار و مساله ‌كسب ‌و كار است

- اهداف ‌پروژه‌، به منظور حل ‌مشكلات ‌كسب ‌و كار

- مزایای انجام پروژه

- حوزه ‌‌پروژه



مرحله ‌4: توسعه‌ خطوط‌ راهنمای ‌‌پروژه

خطوط‌ راهنمای ‌حوزه ‌پروژه. به ‌محض ‌اینكه ‌یافته‌های ‌پروژه ‌در بیانیه ‌حوزه‌ پروژه‌ تایید شدند، باید به صورت ساختار تقسیم فعالیت درآیند. در این حالت، خطوط راهنما شامل همه یافته‌های تولید شده در پروژه است و لذا همه كارهای انجام شده را شناسایی می‌كند. این یافته‌ها باید غیر انحصاری باشند. برای مثال، ساخت یك اداره، یافته‌های بسیاری از جمله نحوه ساخت، توصیه‌ها، طرح‌ها و دورنماها را در بر می‌گیرد.

- خطوط راهنمای زمان بندی و هزینه

- شناسایی فعالیت‌های مورد نیاز برای تولید هر یك از یافته‌های شناسایی شده در خطوط راهنمای حوزه پروژه. شرح مبسوط نحوه وابستگی وظایف‌ به ‌عوامل متعدد نظیر تجربه تیم، خطرات پروژه، عدم قطعیت، ابهام مشخصه‌ها، میزان هزینه مورد نیاز و ....

- شناسایی منابع هر فعالیت

- تخمین زمان مورد نیاز برای تكمیل هر فعالیت

- تخمین هزینه هر فعالیت ‌با استفاده از میانگین نرخ ساعات هر منبع.

- بررسی محدودیت‌های منبع یا زمان واقعی مورد نیاز هر منبع

- تعیین فعالیت‌های وابسته و توسعه مسیر بحرانی

- تعیین تقویم زمانی همه فعالیت‌ها به صورت (هفتگی، ماهانه، فصلی، سالانه)، به عبارتي هرفعالیت به چه میزان زمان نیاز دارد و زمان شروع و پایان آن چه هنگام است.

این فرایند یكباره شكل نمی‌گیرد، بلكه‌ در خلال پروژه، برخی یا همه این گام‌ها تكرار خواهند شد.



مرحله 5: ساخت طرح‌های مدیریت خطوط‌ راهنما

به محض اینكه خطوط راهنمای حوزه، زمان بندی و هزینه پروژه را بنا نهاديد، طرح‌های مدیریت این خطوط راهنما، ایجاد می‌شوند. معمولا همه طرح‌های مدیریتی شامل فرایند بازنگری و تصویب برای اصلاح خطوط راهنما هستند. معمولا سطوح مختلف تصویب برای انواع مختلف تغییرات لازم است. همه درخواست‌های جدیدحوزه، زمان یا بودجه پروژه‌ را تغيير نمي‌دهند، اما برای مطالعه درخواست‌های جدید و تعیین میزان تاثیرشان بر پروژه، به یك فرایند نیاز داریم.



مرحله 6 : ارتباطات

طرح ارتباطات ‌یكی از جوانب مهم طرح پروژه ‌است. این سند به موارد ذیل اشاره دارد:

- هر فرد در پروژه چه گزارشاتی، در چه فرمتی و با چه رسانه‌ای را درخواست مي‌كند.

- اطلاعات پروژه در كجا ذخیره می‌شوند و چه كسی می‌تواند به اطلاعات دسترسی پیدا كند.

- چه پارامترهایی برای حصول اطمینان از كیفیت محصول مورد توجه قرارگرفته‌اند.

- چه تدابیری برای رویارویی با عدم قطعیت‌ها اندیشیده شده است.

به محض اینكه طرح پروژه تكمیل شد،باید محتوای آن به ذینفعان كلیدی ارائه شود.



مراحل بعدی عبارتند از: اجرا و كنترل طرح پروژه.

توسعه یك طرح شفاف پروژه زمان‌بر است. مدیر پروژه شاید بخواهد هرچه سریعتر به مرحله اجرا برسد. اما اگر برای ایجاد یك طرح شفاف پروژه، زمان صرف كند، به آسانی می‌تواند موفقیت پروژه‌ را تضمین كند.

 

[mina123_123]

هزینه یابی كیفیت از مباحث جدید مدیریتی است كه مي‏تواند وضعیت و عملكرد شركت را از ابعاد مختلف مانند حسابداری بهای تمام شده (حسابداری صنعتی)، كنترل كیفیت، تعمیرات و نگهداری، زنجیره تامین، مدیریت تولید، انبارها، یمنی و بهداشت، آموزش و بهسازی و موارد دیگر نشان دهد و با تهایه ترازنامه كیفیت در شركت و مقیسه روند هزینه های كیفیت مي‏توان هزینه كیفیت در شركت را كنترل و بهبود بخشید.
تاكید و كار بر روی مفهایم هزینه یابی كیفیت در طول زمان، نكات مهم و ارزشمندی را مشخص كرده است كه از اهمیت بالیی برخوردارند. برخی از ین نكات عبارتند از:
- هزینه های كیفیت در گزارشهای حسابداری به طور كامل ثبت نمي شوند و اغلب هزینه های واقعی كیفیت بسیار بیشتر از موارد گزارش شده هستند.
- هزینه های كیفیت نبید تنها در مورد فعالیتهای عملیاتی و تولیدی درنظر گرفته شوند بلكه فعالیتهای خدماتی و پشتیبانی نیز تاثیر عمده ای در افزیش یا كاهش هزینه های كیفیت دارند، بنابرین بید هزینه های مربوط نیز در هزینه های كیفیت مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرند.
- كاهش هزینه های كیفیت در چارچوب برنامه های استراتژیك سازمانها قرار دارد.

1- هزینه های كیفیت كدامند؟
سه دیدگاه اصلی در مورد تعریف هزینه های كیفیت وجود دارد كه عبارتند ازهزینه های رسیدن به كیفیت مطلوب از طریق طراحی و سازماندهای
هزینه های عملیاتی واحد كنترل كیفیت (تجهایزات، حقوق و دستمزد و…)
هزینه هایی كه از كیفیت پیین و نامطلوب محصول ناشی مي‏شود (شامل ضیعات، افت قیمت محصول و...).
در ین پژوهش، هزینه كیفیت برابر با مجموع هزینه های سه گروه پیشگفته در نظر گرفته شده و تلاش بر ین است سیستم هزینه‏ی جامعی طراحی شود كه تمامی دیدگاه‏های هزینه‏ی یادشده را در برگیرد.
گام برداشتن در جهت بهبود كیفیت، به تعریف پروژه‏های بهبود كیفی و همزمان با آن توسعه سیستم حسابداری نیاز دارد؛ به طوری كه بتوان اطلاعات مورد نیاز به منظور بررسی عملكرد پروژه‏های بهبود كیفیت را به دست آورد. بنابرین یك گام اساسی در كاهش هزینه‏ ها، اصلاح و توسعه سیستم حسابداری است؛ به گونه ی كه بتوان هزینه های كیفیت را محاسبه كرد و ضمن ارائه گزارش‏های مناسب، به اندازه‏گیری اثربخشی فعالیت‏ها و پروژه‏های كاهش هزینه پرداخت و راهكارهای عملی بری كنترل و بهبود هزینه های كیفیت و به تبع آن، عملیات تضمین و كنترل كیفیت ارائه كرد.
به منظور اصلاح و توسعه سیستم حسابداری بید هزینه های كیفیت را طبقه‏بندی كرد و به هر یك از گروه‏های هزینه‏ی، كد هزینه تخصیــص داد.
به منظور اندازه‏گیری هزینه های كیفیت لازم است ابتدا اجزی هزینه های كیفیت شناسیی و طبقه‏بندی شده، سپس كلیه هزینه های مرتبط با كیفیت بر اساس آمار داده‏های هزینه‏ی موجود یا طرح مدون جمع‏آوری اطلاعات، مشخص و در قالب طبقه‏بندی شده دسته بندی شوند. تنها در ین صورت است كه مي‏توان راهكارهای مناسبی بری حذف هزینه های عمده كیفیت ارائه و اجرا كرد.

2- طبقه ‏بندی كارشناسان، هزینه ‏های كیفیت را در چهار گروه اصلی قرار مي‏دهند. این گروه ‏بندی در مقایسه با سایر گروه‏بندي‏های رایج، از پذیرش و مقبولیت بیشتری برخوردار است. این چهارگروه عبارتند از: الف - هزینه‏ های شكست درونی (درون سازمانی) ب – هزینه ‏های شكست برونی ج – هزینه‏ های ارزیابی كیفیت د – هزینه ‏های طرح ریزی، پشتیبانی و پیگیری كیفیت هر یك از این گروه‏های اصلی نیز زیر مجموعه‏ هایی دارند.
الف : هزینه‏ های شكست درونی (درون سازمانی) این هزینه‏ ها شامل ایرادهایی است كه در مراحل مختلف پیش از تحویل محصول به مشتری بروز مي‏كنند و سازمان به روش‏های مختلف از قبیل بازرسی و آزمایش توسط كاركنان واحد كنترل كیفیت خود یا بازرسان خارجی به این عیوب پی مي‏برد و به حذف آنها اقدام مي‏كند. زیر گروه‏های تشكیل‏ دهنده این گروه عبارتند از: 1ـ هزینه‏ های دورریز یا اسقاطی : محصولات و اقلامی كه به علت عدم انطباق با مشخصه‏های مهندسی تعریف شده، قابلیت ارائه به مشتریان و یا استفاده در كاربردهای دیگر را نداشته باشند، به عنوان دورریز یا اسقاط درنظرگرفته مي‏شوند. مانند تغییر شكل ورق‏های فولادی به علت بالا بودن دمای كوره ‏های لعاب . 2ـ هزینه‏ های تعمیر و دوباره‏ كاری محصولات تولیدی شركت: محصولاتی كه در داخل شركت ساخته مي‏شوند و به دلیل مطابقت نداشتن با مشخصه ‏های مورد نیاز، قابل استفاده نیستند، در برخی موارد با تكرار برخی فعالیت‏های اصلاحی یا انجام فعالیت‏های تعمیراتی قابل استفاده مي‏شوند كه هزینه این گونه فعالیت‏ها باید از فعالیت‏های تولیدی تفكیك و در سرفصل هزینه‏ های كیفیت منظور شود. اصلاح سوختگی رنگ بدنه خودروها، رگلاژ كردن درهای خودرو و … مثال‏های این نوع هزینه ‏ها هستند. 3ـ هزینه‏ های تحلیل شكست: هزینه ‏های مربوط به بررسی و تحلیل كارشناسی علل بروز ایراد در محصول و چاره ‏اندیشی در خصوص راه حل‏های رفع و جلوگیری از تكرار آنها در این زیر گروه قرار مي‏گیرند. كلیه هزینه ‏های مربوط به گروه ‏های مهندسی، R&D و مشاوران و جلسات متعددی كه با حضور مدیران و كارشناسان ارشد به منظور رفع علت وقوع ضایعات تشكیل مي‏شود، در این گروه از هزینه‏ ها جای مي‏گیرند. 4ـ تعمیر واصلاح اقلام معیوب دریافتی: شامل هزینه‏ های مربوط به آماده سازی اقلام دریافتی از تامین‏كنندگان مواد مورد استفاده كه به علت عدم رعایت مشخصه‏های درخواستی از طرف تامین‏كننده، به شكل فعلی قابلیت به كارگیری و استفاده را ندارند و باید تعمیر یا اصلاح شوند. (قطعات دریافتی از شركت‏های طراحی ومهندسی و یا دیگر ساپلایرها). 5ـ هزینه‏ های ناشی از نگهداری نامناسب مواد اولیه : هزینه ‏های ناشی از مناسب نبودن نحوه انبارش كه به صدمه دیدن اقلام مصرفی منجر مي‏شود، در این گروه قرار مي‏گیرند. مثال‏هایی از این دست عبارتند از :  فاسد شدن لاستیك در زیر نور آفتاب  فاسد شدن رنگ و مواد شیمیایی به دلیل گرمای محل نگهداری  زنگ زدگی فولاد در مجاورت رطوبت و یا ریزش باران  افت كیفی روغن‏ها به دلیل نفوذ آب و یا اتمام تاریخ مصرف  از بین رفتن محصولات كشاورزی در كارخانه‏ های مواد غذایی كلیه مواردی كه شرایط محیطی و جوی بر كیفیت ‎آنها تاثیر مي‏گذارد، در این سرفصل گنجانده مي‏شود. 6ـ هزینه‏ های آزمایش مجدد اقلام اصلاح شده : در صورتی كه محصولی تعمیر و اصلاح شود یا دوباره كاری روی آن صورت گیرد، نیازمند بازرسی و آزمایش به منظور كسب اطمینان از قرار گرفتن در حدود تلرانس قابل‏ قبول است. هزینه‏ های آزمایش‏های مربوط باید از بازرسی و آزمایش‏هایی كه در شرایط عادی تولید انجام مي‏شوند، تفكیك و به طور جداگانه محاسبه شود، مانند رنگ بدنه خودروهایی كه پس از پولیش كردن دوباره تست مي‏شوند. 7ـ هزینه درجه بندی كیفیت محصولات زیر سطح قابل قبول : هزینه ناشی از فروش محصولات با قیمتی پایین‏تر، به دلیل مطابقت نداشتن مشخصه ‏های آنها با محصولات استاندارد در این زیرگروه قرار مي‏گیرد. اگر به هر دلیل محصولات تولید شده در سطوح كیفیت درجه دو یا پایین‏تر ارزیابی شوند، با قیمت كمتر به فروش خواهند رسید كه این كاهش درآمد را نیز مي‏توان به عنوان هزینه‏ های كیفیت محاسبه كرد.
ب - هزینه ‏های شكست برونی (برون سازمانی) این گروه، هزینه ‏هایی را دربرمي‏گیرد كه پس از دریافت محصول توسط مشتری ایجاد مي‏شوند و تا پیش از به كارگیری محصول توسط مشتری، مشخص و كشف نشده‏اند. عناصر این گروه از هزینه ‏ها عبارتند از: 1ـ هزینه‏ های ضمانت: این زیرگروه دربرگیرنده هزینه ‏های گارانتی شامل هزینه ‏های تعویض، تعمیر ویا جایگزینی محصولات، حمل ونقل و نصب مجدد است. 2ـ هزینه‏ های برگشت محصول توسط مشتری و شكایات مشتریان: هزینه ‏های فعالیت‏هایی كه برای پاسخگویی به مشتریان شاكی و جلب رضایت آنها از سوی شركت تقبل مي‏شود، شامل هزینه‏ های تماس‏هاس تلفنی، نفر ـ ساعت مورد نیاز برای تكمیل فرم‏های نظرخواهی از مشتریان و پروژه‏ های صدای مشتری و در بعضی موارد پرداخت خسارت به مشتریان. 3ـ هزینه ‏های اصلاح محصولات دردست مشتریان: هزینه ‏های تعویض، تعمیر یا جایگزینی محصولات معيوبی كه شركت برای رفع ایرادهایشان به تعویض و اصلاح اقدام مي‏كند . در سال‏های اخیر بسیاری از كارخانه‏ های خودروساز نقص فنی موجود در خودروهای فروخته شده خود را به اطلاع خریداران محصول مورد نظر مي‏رسانند و به تعویض و اصلاح نقص فنی به صورت رایگان اقدام مي‏كنند. چنین عملیاتی هزینه‏ های نیروی انسانی، قطعات جایگزین و … را در بر خواهد داشت.
ج - هزینه‏ های ارزیابی این هزینه ‏ها برای تعیین مطابقت یا عدم مطابقت مشخصه‏ های محصول با ویژگي‏های كیفی مورد نظر صرف مي‏شوند. برخی از زیر گروه‏ های این گروه عبارتند از:
1ـ هزینه‏ های ارزیابی پیمانكاران فرعی : پیمانكاران فرعی تامین كنندگان مواد و قطعات، خدمات و محصولات مورد استفاده شركت باید پیش از خرید مورد ارزیابی قرار گیرند و از توانایی و قابلیت آنها در برآورده كردن نیازهای شركت اطمینان حاصل شود. همچنین هنگام ارائه محصول موردنظر و در حین مصرف نیز باید هزینه‏ های بررسی كارشناسی شركت عرضه كننده و سیستم‏های آن، جمع ‏آوری اطلاعات بازخورد مجموعه ‏های مصرفی و تحلیل آنها در این زیر گروه محاسبه شود.
2ـ هزینه بازرسی و آزمایش ورودي‏ها : این زیرگروه شامل هزینه ‏های مربوط به بازرسی و آزمایش مواد اولیه خریداری شده در هنگام ورود به شركت، اعزام كارشناس به محل تامین‏ كنندگان كالاها و مواد یا استفاده از خدمات بازرسی شركت‏های شخص ثالث بازرسی كننده در محل تامین‏ كنندگان كالاست. كلیه هزینه‏ های نیروی كار، تجهیزات، مواد مصرف شده برای آزمایش و تست‏های مخرب به منظوركنترل اقلام ورودی به شركت در این گروه دسته بندی مي‏شود.
3ـ بازرسی و آزمایش حین فرایند : شامل هزینه فعالیت‏های بازرسی و آزمایش مجموعه ‏ها و قطعات حین فرایند برای كسب اطمینان از صحت و دقت فرایندهای انجام شده بر روی آنهاست. این هزینه ‏ها شامل هزینه نیروی كار كنترل كیفیت، تجهیزات و مواد مورد نیاز برای آزمایش و همچنین هزینه ‏های خدمات مشاوره‏ای برای بازرسی و آزمایش اقلام حین تولید مي‏شود.
4ـ بازرسی و آزمایش محصول نهایی : هزینه بازرسی و آزمایش كه بر روی محصول نهایی و به منظور تعیین پذیرش یا عدم پذیرش كالای نهایی تولید شده و مشخص كردن قابلیت ارائه محصول به مشتری انجام مي‏شود، شامل هزینه‏ های نیروی كار، تجهیزات و مواد است. در صورتی كه كالای آماده شده برای ارسال به مشـتری، بیش از حد قابل قبول اقلام معیوب داشته باشد باید مورد بازرسی صد در صد قرار گیرد و اقلام معیـوب آن تا رسیدن به حد قابل قبول جداسازی شود. هزینه این بازرسی اضافه باید مشخص و در حساب‏ها تفكیك شود. هزینه ‏های بازرسی محصول نهایی به ندرت صفر مي‏شوند زیرا به منظور جلوگیری از هزینه ‏های بیشتر باید كه محصولات نهایی مورد بازرسی قرار گیرند اما افزایش میزان اشكالات باعث مي‏شود عمق بازرسي‏ها بیشتر شود و هزینه‏ های بازرسی محصول روند صعودی پیدا كند.
5ـ هزینه‏ های ایجاد و ممیزی سیستمهای كیفیت : شامل هزینه ‏های فعالیت‏های ممیزی در مورد محصول كه به منظور كسب اطمینان از صحت بازرسی و آزمون‏ها و كنترل انجام صحیح فرایند و مطابقت و یا ردیابی مشخصه‏ های محصول توسط بازرسان داخلی شركت یا بازرسان خارجی انجام مي‏شود. این ممیزي‏ ها مي‏تواند در مورد محصولات ورودی، نیمه ساخته یا محصول نهایی صورت گیرد. (ممیزی ISO، اندازه ‏گیری شاخص‏ های NPMS، ممیزی EFQM و ممیزی دیگرسیستم‏های كیفیت)
6ـ هزینه ‏های كنترل تجهیزات بازرسی و اندازه ‏گیری: این گروه از هزینه ‏ها شامل هزینه‏ های مربوط به كنترل تجهیزات بازرسی و اندازه‏گیری و حفظ آنها در شرایط مطلوب است؛ به گونه ‏ای كه بتوان به مقادیر اندازه ‏گیری شده توسط این دستگاه‏ها اعتماد كرد. عمده این هزینه ‏ها دربرگیرنده تدارك تجهیزات مناسب و كالیبراسیون آنهاست.
7ـ بررسی كیفیت موجودی انبارها : در صورتی كه اقلام سالم خریداری شده مدت زمان طولانی و یا در شرایط نامناسب در انبارها نگهداری شوند، ممكن است كیفیت مواد افت كند؛ بنابراین موجودی انبارها در دوره‏های مختلف احتمالاً مورد ارزیابی قرار مي‏گیرد. در حقیقت هزینه‏ های مربوط به بررسی كیفیت موجودي‏هایی كه در انبار شركت نگهداری مي‏شوند، به منظور كسب اطمینان از حفظ كیفیت مورد نیاز برای استفاده از آنها در تولید محصولات یا انجام بازرسی و آزمون‏هاست. هزینه انبارگردانی برای حسابرسی شركت نباید در این سرفصل لحاظ شود.
د - هزینه ‏های طرح ریزی، پشتیبانی و پیگیری كیفیت شامل هزینه فعالیت‏هایی كه برای جلوگیری از بروز ایرادها وخرابي‏ها در محصولات صرف مي‏شوند. صرف این هزینه ‏ها باعث كاهش خرابی و ایراد در محصول تولیدی در مراحل مختلف ـ از ورود محصولات به شركت تا تحویل محصول نهایی ـ مي‏شود. اصلي‏ترین زیرگروه‏های موجود در این گروه عبارتند از: 1ـ هزینه ‏های طرح ریزی كیفیت: شامل هزینه فعالیت‏هایی كه به منظور تهیه طرح‏های كیفیت برای تولید محصولات مختلف، تهیه طرحهای جامع كیفیت در شركت، سیستم اطلاعاتی كیفیت، تست قابلیت برآورده كردن نیازها و… صورت مي‏گیرد. همچنین هزینه ‏های تهیه، تكثیر و توزیع دستورالعمل‏ها، رویه ‏ها وجزوه‏ها و مستندات مربوط به نحوه پیاده كردن طرح‏های تهیه شده نیز در همین گروه لحاظ مي‏شود. 2ـ هزینه‏ های آموزش : هزینه ‏های جمع آوری نیازهای آموزشی، برنامه ‏ریزی، آماده سازی و اجرای دوره‏های آموزشی مورد نیاز به منظور حفظ یا ارتقای سطح كیفیت محصولات تولیدی شركت در این زیر گروه قرار مي‏گیرند. این آموزش‏ها مي‏توانند آموزش‏های تخصصی چگونگی انجام كار یا آموزش‏های مرتبط با مفاهیم عمومی ‏كیفیت باشند. همچنین هزینه‏ های خرید كتب و نشریات تخصصی، تهیه و تكثیر جزوه‏ های آموزشی، شركت در سمینارها، ایاب و ذهاب و اقامت كارشناسان در داخل و خارج از كشور و كلیه هزینه ‏های آموزش در این سر فصل قابل دسته بندی هستند. زیرا آموزش به منظور جلوگیری از حوادث در حین كار، كاهش خرابي‏ها، دوباره كاري‏ها و بهبود كیفیت در شركت صورت مي‏پذیرد. 3ـ هزینه‏ های طراحی و كنترل فرایند: هزینه فعالیت‏های مرتبط با بررسی قابلیت‏‏ها و توانایي‏های فرایند و بازرسي‏هایی كه در خط تولید شكل مي‏گیرند و همچنین فعالیت‏هایی كه به منظور كسب اطمینان از صحت انجام كارها در فرایند تولید انجام مي‏شوند، در این گروه قرار دارند. این فعالیت‏ها به منظور پاسخگویی به چنین پرسش‏هایی صورت مي‏گیرند: وجود كدام یك از ایسـتگاه‏های كنترل كیفی منطقی است؟ ایا تعداد ایسـتـگاه‏های كنـترل كیفی كافی است؟ روش‏های مناسبتری برای كنترل كیفی وجود ندارد؟ استفاده از ابزار‏ها و تجهیزات جدید توجیه كافی دارد؟ ایا استفاده از حسگرها (سنسورها) مي‏تواند به كاهش هزینه‏ های كیفیت كمك كند و یا كیفیت را افزایش دهد؟ 4ـ هزینه‏ های گزارش‏دهی: گزارش ‏دهی كیفیت، وضعیت كیفی محصول و نمرات منفی محصولات، گزارش مربوط به نتایج نظرسنجی از مشتریان، گزارش‏های فعالیت‏های بازرسی و آزمایش و دیگر گزارش‏های مورد نیاز مدیران میانی و ارشد شركت، در بر گیرنده هزینه‏ هایی است كه باید در این زیر گروه قرار گیرند.در این زمینه جدای هزینه نفر – ساعت، باید هزینه ‏های اداری مربوط را نیز در نظر گرفت. نكته قابل توجه در مورد گروه بندی فوق و زیر گروه‏های مربوط، آن است كه بسیاری از این زیرگروه‏ها در حالت عادی در سر فصل حسابداری یا اصلا دیده نشده اند یا به صورت مستقل وجود ندارند كه تشخیص این حساب‏ها یكی از اهداف اصلی سیستم حسابداری كیفیت است. به عنوان مثال، زیر گروه بازرسی و آزمون مجدد كه از اجزای گروه هزینه ‏های شكست داخلی است، معمولا در سر فصل‏های حسابداری وجود ندارد و حسابداران به بازرسی و آزمون‏های مجدد مانند بازرسی و آزمون اولیه نگاه مي‏كنند و تفاوتی بین این دو قائل نیستند. این موضوع نیاز به تغیییر در سیستم حسابداری شركت‏ها را برای تطبیق با تعاریف هزینه ‏های كیفیت و فراهم آمدن امكان جمع آوری اطلاعات هزینه ‏های كیفیت گوشزد مي‏كند.
3 – تطبیق هزینه ‏های كیفیت با سیستم حسابداری شركت با توجه به سر فصل‏های هزینه یابی كیفیت و شرایط موجود در شركت، هزینه ‏های كیفیت را به سه روش زیر محاسبه مي‏كنیم : 1- بعضی از هزینه ‏های كیفیت در سر فصـل‏های حـسـابداری شركت وجود دارند كه مبلغ مانده این حساب‏ها جزو هزینه‏ های كیفیت لحاظ مي‏شود. 2- آن دسته از هزینه ‏های كیفیت كه در صورت حساب كل شركت دیده نمي‏شوند اما مي‏توان آنها را در حساب‏های معین یا تفصیلی شركت مشاهده كرد. 3 - هزینه‏ هایی كه در سرفصل حسـاب‏های كل، معین و تفصیلی دیده نمي‏شوند و یا با عنوان دیگری محاسبه مي‏شوند كه برای محاسبه هزینه‏ های كیفیت باید این سر فصل‏ها به وجود ایند.
4 - ترازنامه هزینه یابی كیفیت: ترازنامه كیفیت نشانگر محاسبه هزینه‏ های كیفیت به صورت ریالی است و ارتباط بین هزینه‏ های كیفیت را آشكار مي‏كند. با مقایسه ترازنامه كیفیت برای چند سال مي‏توان موثر بودن سیستم هزینه یابی كیفیت در شركت را استدلال كرد. افزایش هزینه‏ های ارزیابی و پیشگیری، كاهش هزینه ‏های شكست درونی و برونی را به همراه خواهد داشت و عكس این قضیه نیز صادق است. بر این اساس، هزینه ‏های شكست درونی و برونی در سمت راست ترازنامه كیفیت وهزینه‏ های ارزیابی و پیشگیری در سمت چپ محاسبه مي‏شود. با توجه به بالا بودن هزینه‏ های شكست درونی و برونی نسبت به هزینه‏ های ارزیابی و پیشگیری، برای تراز كردن ترازنامه باید تفاوت مبلغ هزینه ‏های شكست درونی و برونی و هزینه‏ های ارزیابی و پیشگیری را با عنوان هزینه ‏های كیفی قابل كنترل به وقوع پیوسته نشان داد كه كاهش این هزینه ‏ها در بلند مدت را باید اثربخش بودن سیستم هزینه ‏یابی كیفیت تلقی كرد. پس از تهیه ترازنامه كیفیت، مبلغ ریالی هزینه شكست برونی بسیار حائز اهمیت است. مشكلاتی كه پس از تحویل محصول بروز مي‏كند، تا حدود قابل توجهی بیانگر ناكارآمد بودن و ضعف روش‏های كنترل كیفیت است كه این عامل را مي‏توان از طریق پیگیری و افزایش بودجه هزینه پیشگیری طرح‏ریزی كیفیت، و هزینه طراحی و كنترل فرایند بازرسی و هزینه گزارش‏دهی بهبود بخشید. توجه به دلایل شكست برونی مي‏تواند بیانگر مواردی باشد كه احتمالاً از دید كارشناسان شركت دور مانده است؛ از این رو مي‏توان از گزارش‏های مربوط به منظور بهبود فرایند طراحی كیفیت استفاده كرد.


هزینه ‏های شكست درونی:

هزینه مواد وقطعات دور ریز و ضایعات هزینه تعمیر و دوباره كاری محصولات هزینه تحلیل شكست هزینه تعمیر و اصلاح اقلام معیوب هزینه نگهداری نا مناسب مواد اولیه هزینه آزمایش مجدد محصولات اصلاح شده هزینه درجه بندی كیفیت محصولات زیر سطح قابل قبول

هزینه ‏های شكست برونی:

هزینه ضمانت هزینه برگشت محصول توسط مشتری و شكایات مشتریان هزینه اصلاح محصولات در دست مشتریان

هزینه‏ های ارزیابی :

هزینه ارزیابی پیمانكاران فرعی، تامین كنندگان مواد، قطعات و خدمات هزینه بازرسی وآزمایش مواد وقطعات در بدو ورود هزینه بازرسی و آزمایش حین فرایند هزینه بازرسی و آزمایش محصول نهایی هزینه‏ های ایجاد و ممیزی سیستم‏های كیفیت هزینه كنترل تجهیزات بازرسی و اندازه ‏گیری هزینه مربوط به بررسی كیفی موجودی انبارها

هزینه‏ های پیشگیری:

هزینه طرح ریزی كیفیت هزینه آموزش هزینه طراحی و كنترل فرایند بازرسی هزینه ‏های گزارش‏ها و آمار مربوط به كیفیت هزینه ارزیابی پیمانكاران فرعی

هزینه‏ های كیفی قابل كنترل به وقوع پیوسته:

جمع : جمع : 5 - نتایج پژوهش

1ـ5 ـ گزارش هزینه‏ های كیفیت و سیستم‏های ردیابی خطا : پس از محاسبه ترازنامه كیفیت مي‏توان با توجه به سهم هر یك از هزینه‏ های كیفیت، از مجموع هزینه كیفیت گزارش تهیه و هزینه های عمده كیفیت شركت را دسته بندی كرد. سپس از طریق تمركز بر هزینه ‏های عمده كیفیت، به تهیه سیستم ردیابی خطا اقدام كرد و دلایل هزینه‏ های كیفیت را مورد بحث قرار داد. 2ـ 5 ـ گزارش هزینه ‏های ضایعات و دوباره كاری بر اساس علت بروز خطا : با مشخص شدن زیرمجموعه‏ های هزینه ‏های شكست درونی مي‏توان درخصوص وضعیت ضایعات و همچنین دوباره كاری از نظر مبلغ ریالی، دلایل،برنامه ریزی برای تعدیل آنها و.. بحث و تصمیم گیری كرد. با توجه به طبیعی بودن حدی از ضایعات و دوباره كاری به ویژه در صنایعی كه محصولات پیچیده ‏تری را تولید مي‏كنند، تاكید ما باید بر ضایعات و دوباره كاري‏های بیش از حد انتظار باشد. 3ـ5 ـ گزارش تحلیل اثرات وجود سیستم كنترل كیفیت و سیستم تضمین كیفیت بر كیفیت نهایی محصول: عواملی را كه نشان دهنده كارایی و اثر بخشی سیستم كنترل كیفیت هستند، مي‏توان با توجه به وضعیت روند نمره منفی خودرو، وضعیت شكایات مشتریان، كاهش هزینه شكست برونی و مواردی از این دست مورد ارزیابی قرار داد.با مشخص كردن شاخص‏های مناسب برای سیستم كنترل كیفیت و محاسبه آنها مي‏توان تحلیل مناسبتری را در این زمینه ارائه داد. 4ـ5 ـ گزارش ارزیابی عملكرد پیمانكاران: با محاسبه هزینه ارزیابی پیمانكاران فرعی، تامین‏ كنندگان مواد، قطعات و خدمات مي‏توان وضعیت تعهد پیمانكاران به كیفیت محصولاتشان را مورد ارزیابی قرار داد. در صورت بالا بودن این دسته از هزینه ‏های كیفیت، تاكید بر عواملی مانند پروژه ارزیابی پیمانكاران، شرایط تنظیم قراردادها، مذاكره با سازندگان جدید و سایر راهكارها ضروری است. 5ـ5 ـ گزارش مقایسه‏ای هزینه‏ های پیشگیری از خطا در برابر كاهش هزینه ‏های خطا: با مقایسه هزینه‏ های پیشگیری و هزینه ‏های شكست درونی و برنامه ‏ریزی درخصوص هزینه ‏های قابل كنترل به وقوع پیوسته، مي‏توان دلایل و مبالغ این هزینه ‏ها را مشخص و راهـكارهای لازم را برای كاهش آنها ارائه كرد. در صورتی كه شركت هزینه‏ های پیشگیری و ارزیابی را افزایش دهد، مي‏توان كاهش هزینه ‏های شكست درونی و برونی را انتظار داشت؛ در غیر این صورت مشكلات اساسی در سیستم كیفیت شركت وجود دارد. 6ـ5 ـ گزارش بررسی كارایی سیستم ردیابی علت خطا : با مقایسه روند ترازنامه كیفیت در طول حداقل سه سال و با در نظر گرفتن حجم تولید، استانداردهای جدید كیفیت خودرو، پیشرفت تكنولوژی ابزار وتجهیزات جدید كنترل كیفیت مي‏توان به تأثیر سیـستم ردیابی خطا در سازمان پی برد. 7ـ5 ـ هزینه‏ های كنترل كیفیت در برابر ضایعات : پس از تهیه ترازنامه كیفیت و مقایسه آن با جمع مانده حساب‏های ذیل مي‏توان نسبت ضایعات را با جمع هزینه ‏های كنترل كیفیت و همچنین روند گذشته مقایسه كرد و در انتها برنامه‏ریزی مطلوبی برای كنترل وكاهش ضایعات انجام داد. با توجه به این كه وجود ضایعات در شركت‏ها بدیهی است اما میزان ضایعات معقول باید مشخص شود و در حقیقت تلاش ما باید در جهت كنـترل ضایعات بیش از اندازه معقول باشد. 8ـ5 ـ بررسی و ارزیابی روشهای انبارداری : با محاسبه مبلغ ریالی مربوط به كنترل كیفی اقلام موجود در انبارها مي‏توان درخصوص كارا بودن روش‏های دپوی مواداولیه، چیدمان و شرایط نگهداری مطلوب مواد اولیه اظهار نظر كرد. در این زمینه مقایسه مبلغ ریالی با سال‏های پیش و دلایل افت كیفی مواد و موجودي‏های انبار به كارشناسان كمك مي‏كند تا بتوانند درخصوص برنامه‏ریزی و رفع مشكلات احتمالی اقدام كنند. 9ـ5 ـ بررسی و ارزیابی اثربخشی روش‏های بسته‏ بندی و حمل و نقل : این نوع هزینه جزء هزینه ‏های شكست درونی محاسبه مي‏شود؛ هر چند محاسبه آن مشكل و بر اساس تخمین است. شكسته شدن اقلام در حین حمل و نقل، واژگون شدن جعبه ‏ها و پالت‏ها، حوادث هنگام جابه جایی اقلام و … را مي‏توان جزء هزینه ‏های كیفیت این مبحث تلقی كرد. هرچند محاسبه مبلغ ریالی این نوع از هزینه‏ ها با مشكلات خاص خود روبه روست اما مي‏توان با نظرات كارشناسی و تجارب قبلی به صورت تخمینی آنها را محاسبه كرد. 10ـ5 ـ بررسی و ارزیابی كارایی شركت‏های تامین كننده : با توجه به محاسبه هزینه‏ های ارزیابی كیفیت كه در ترازنامه توضیح داده شده است، كارشناسان مي‏توانند عملكرد تامین‏كنندگان قطعات را درخصوص كیفیت قطعات و مواد ارزیابی كنند و در صورت بالا بودن این دسته از هزینه ‏ها، راهكارهای مناسب برای بهبود قطعات و مواد دریافتی از تامین كنندگان ارائه دهند. از جمله این موارد اجرای پروژه ارزیابی سازندگان، تاكید بر كیفیت در زمان تنظیم قرارداد با سازندگان و… است. 6- خلاصه در این گزارش ابتدا مفاهیم هزینه یابی كیفیت معرفی شد. هزینه یابی كیفیت پیش نیاز سنجش كارایی و اثربخشی فعالیت‏ها و پروژه ‏های بهبود در شركت‏هاست. هزینه یابی كیفیت در سه مرحله اساسی قابل اجراست:

1- تعیین گروه بندی هزینه ‏ها

2- تدوین سر فصل‏های حسابداری و تطبیق و به روز كردن سیستم حسابداری شركت

3- جمع آوری داده‏های عملیات شركت و تحلیل نتایج

در ادامه گزارش، پس از تعاریف مختلف از هزینه‏ های كیفیت، طبقه بندی هزینه‏ های كیفیت بر اساس جامع ترین تعریف صورت گرفت. نتیجه نهایی این گروه بندی، یك ساختار درختی از هزینه‏ های كیفیت بود كه كل این هزینه‏ ها را در چهار گروه اساسی (هزینه‏ های شكست درونی، هزینه‏ های شكست برونی، هزینه‏ های ارزیابی و هزینه‏ های پیشگیری) دسته ‏بندی مي‏كرد و هر گروه نیز زیرگروه‏های مربوط به خود را داشت. پس از طراحی و معرفی نمودار طبقه بندی هزینه‏های كیفیت، هزینه‏ های كیفیت با سر فصل‏های حسابداری شركت تطبیق داده شد. در این مرحله بعضی از هزینه ‏های كیفیت در سر فصل حساب‏های شركت وجود داشت و گروهی از هزینه ‏های كیفیت را مي‏بایستی در حساب‏های معین و تفصیلی جست وجو كرد و در مواردی كه هزینه كیفیت جزء دو گروه بالا نبود، سر فصل‏های جدید برای اعمال در سیستم حسابداری ارائه شد. در بخش پایانی گزارش، نحوه استفاده از داده‏های سیستم هزینه یابی كیفیت برای تهیه ترازنامه كیفیت و گزارش‏های مفید شرح داده شد.


موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

صدایی از هزار توی اینترنت


تنها صداست که می‌ماند" حتی در اینترنت اما این بار به نام پادکست، مرکز آموزش همشهری این بار با پادکست میزبان طرفداران ارتباطات بود.صدا در اینترنت" موضوع کارگاهی بود که مرکز آموزش همشهری برای علاقه‌مندان برگزار کرد. در این کارگاه جواد آتش افروز برنامه‌ساز رادیو، مازیار ناظمی سردبیر برنامه‌های اقتصادی رادیو، زهرا صفائیان، ‌گوینده برنامه‌های رادیویی و سام فرزانه، روزنامه‌نگار تجربیات خود را در مورد این پدیده جدید اینترنتی ارائه کردند.مخاطبان کارگاه روز چهارشنبه 26 مهر مرکز آموزش همشهری علاوه بر علاقه‌مندان مباحث ارتباطات، اعضای تحریریه همشهری محله نیز بودند. آنها قرار است اولین پادکست خود را تولید کنند.

1 2 3 4 5







View Profile > سام فرزانه روزنامه‌نگار در ابتدای این کارگاه گفت: پادکست تقلیدی از رادیو است که در اینترنت به کاربرده می‌شود. پادکست در واقع فایل mp3 است که می‌توان آن را دانلود کرد و گوش داد . پادکست رادیو اینترنتی است که همراه با موسیقی و ترجیحا با موضوع مشخص در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
یک فایل پادکست را می‌توان با نرم افزار های ساده ای مثل Adobe Audition یا jetAudio به وجود آورد. با این نرم‌افزار‌ها می‌توان علاوه بر گرافیک، حجم صدای میوسیقی و کلام را تحت کنترل درآورد. حتي شما می‌توانید توپوق‌های خود را هم حذف کنید‌؛ اما من توصیه میکنم این کار را نکنید چرا که شنیدن مطلبی با توپوق شنیدنی‌تر از مطلبی است که لحن رسمی و خشکی دارد.
وی در ادامه تعدادی از پادکست‌هایی که برای سایت میراث خبر ساخته بود را برای شرکت کنندگان در کارگاه همشهری به اجرا درآورد.
او گفت: از آنجایی که پادکست نیز به مانند وبلاگ یک رسانه شخصی است ، نمی‌توان برایش اصول خاصی در نظر گرفت اما در پادکست سعی کنید خودتان باشید .تنها در این صورت است که کسانی پیدا می‌شوند که از همین خود شما خوششان می‌آید و مخاطبتان می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه موسیقی، طنز، پادکست، خبر، تکنولوژی، سیاست و دین موضوعاتی هستند که بیشترین مخاطب‌ را دارند گفت: به دلیل قانون کپی رایت که در اکثر کشور‌های جهان حاکم است، استفاده از موسیقی در پادکست‌ها با محدودیت مواجه است.
جواد آتش افروز را با برنامه‌هاي زنده راديويي مثل صبح جمعه با شما و كمي بعدتر صبح روز تعطيل مي‌شناسند. او در مورد تجربيات خود درباره ساخت برنامه راديويي گفت:من يك برنامه سازم، كارم را زماني شروع كردم كه دستگاه‌هاي فعلي وجود نداشت كه هر كس بتواند از خانه خود برنامه‌اي راديويي را ضبط كند. من اينجا تنها مي‌توانم در مورد نحوه ساخت برنامه راديويي اطلاعاتي را به شما بدهم.
توليدكننده يك برنامه راديويي در ابتدا بايد بداند هدف و مخاطبش چه كسي است؟ و در مرحله بعد با اعتقاد با كاري كه انجام مي‌دهد موضوعي را كه به آن اشراف كامل دارد درست ، خوب، ساده و روان ارائه دهد.
وي با اشاره به تجربيات سي ساله خود در راديو به كساني كه از حدود دو هفته ديگر پادكستي رسمي را راه اندازي خواهند كرد، افزود: تجربه به من نشان داده است كه گوينده نبايد از موضع بالا با مخاطب صحبت كند. اين كار باعث دور شدن مخاطب از برنامه او خواهد شد. من هميشه به عنوان يك برنامه ساز راديويي موسيقي را بر اساس احساسم انتخاب مي‌كنم و اعتقاد دارم يك سردبير، تهيه كننده و مجري چه در راديو و چه در اينترنت بايد به موضوعات مختلف و موسيقي اشراف داشته باشد.
جواد آتش افروز با اشاره به اينكه برنامه سلام مردم ايران دومين برنامه راديویي من است كه با كامپيوتر ساخته مي‌شود، گفت: با يك مجري ، يك ميكسر و يك ميكروفن مي‌توان كاري را كه تشكيلات عريض و طويل راديويي انجام مي‌دهند در يك اتاق كوچك انجام داد، فقط بايد بدانيم ضرب آهنگ موسيقي و كلام كجاست و كجا بايد اين دو را با هم تلفيق كرد .
"اميد ، نشاط ، تلاش" كلمات مشتركي هستند كه در قاليچه‌هاي اهدايي مردم به برنامه مجله بامدادي راديو جوان نقش بسته است.
زهرا صفائيان، برنامه‌ساز و مجري اين برنامه از تجربيات خود در ساخت برنامه‌هاي راديويي گفت: كلمات اميد ، نشاط و تلاش تنها واژه نيستند بلكه حاصلي هستند كه از ارتباط با مخاطبان جوان به دست آورده‌ايم.
وي به يكي از تجربياتش اشاره كرد و گفت: دختري نوجوان كه به تازگي پدر و مادرش را در يك تصادف از دست داده بود ، با برنامه ما تماس گرفت و گفت " از چه اميدي حرف مي زنيد وقتي كه من و برادرم كنار مزار والدينمان قرار مي‌گيريم ، تنها چيزي كه وجود دارد تنهايي است؟" شب جمعه بعد اتفاق جالبي افتا ، دانشجويان دانشگاه اصفهان با گوش كردن به اين برنامه به شكل خودجوش، مزار اين دو عزيز را پيدا كرده بودند و تابلويي را با اين مضمون در آنجا نصب كرده بودند" شما تنها نيستيد، دوستان شما در مجله بامدادي با شما هستند ".
وي ادامه داد : برنامه‌هاي راديويي مي‌توانند مخاطب را درگير يك موضوع كنند. همشهري محله هم مي‌تواند نبض تهران را در دست بگيرد . هر چه اطلاعات مردمي‌تر، قابل فهم ، پذيرفتني و جذاب باشد ، زودتر به نتيجه خواهيد رسيد.
مازيار ناظمي كارشناس ارشد ارتباطات و سر دبير برنامه‌هاي اقتصادي راديو كه بيشتر صداي او را در گزارش‌هاي ورزشي شنيده‌ايم، گفت : پادكست يا راديو شخصي خيلي هم شخصي نيست و توليدات صوتي نیز همان مسوليت ساير رسانه ها را به همراه دارد. در حال ورود به عصري هستيم كه حريفاني بي اما و اگرهاي پيشين، وجود دارد. براي كساني كه در دانشگاه مريلند هفته‌اي يك بار پادكست به زبان فارسی توليد مي‌كنند، خط قرمزي وجود ندارد اما ما بايد خط قرمزها را بشناسيم .
وي افزود : بهتر است در پادكست‌هاي خود چيزي فراتر از نوشتار به چاپ رسيده ارائه دهيد، در غير اين صورت صدا و سيما هم اين كار را به خوبي انجام مي‌دهد.
وي با اشاره به بحث‌هاي اقتصادي و امكان تبليغات در پادكست گفت: فرض كنيد سرويس ارائه كننده خدمات پادكست كه در حال حاضر مجاني است، هزينه‌اي طلب كند، اينجاست كه از هم اكنون بايد به فكر بود.
فرج الله صبا - روزنامه نگار - بعد از پايان كارگاه آموزشي گفت: بهتر است كه پادكست را راديوي اينترنتي ترجمه نكينيم؛ چرا كه در غير اين صورت قوانين حاكم بر راديو به اشتباه بر آن حاكم خواهد شد.



موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

اطلاعات و فناوري ؛ دو روي سكه جامعه اطلاعاتي


امروزه توليد اطلاعات و دانش در تمام ابعاد علمي، فني و كاربردي و پراكندن آن با ابزارها و امكانات ارتباطي با هدف به اشتراك گذاري آنها در سطح ملي يا بين المللي، فرآيندي تحول زا و مثبت در عرصه تبادلات اقتصادي، فرهنگي و آموزشي است. فراهم‌شدن امكان دسترسي عمومي به اطلاعات حوزه‌هاي مختلف موردنياز مردم و به كارگيري آنها براي توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي و اجتماعي و آموزشي از جمله مزيت‌هايي است كه عايد توليدكنندگان و كاربران اطلاعات مي‌شود امروزه توليد اطلاعات و دانش در تمام ابعاد علمي، فني و كاربردي و پراكندن آن با ابزارها و امكانات ارتباطي با هدف به اشتراك گذاري آنها در سطح ملي يا بين المللي، فرآيندي تحول زا و مثبت در عرصه تبادلات اقتصادي، فرهنگي و آموزشي است. فراهم‌شدن امكان دسترسي عمومي به اطلاعات حوزه‌هاي مختلف موردنياز مردم و به كارگيري آنها براي توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي و اجتماعي و آموزشي از جمله مزيت‌هايي است كه عايد توليدكنندگان و كاربران اطلاعات مي‌شود.



View Profile > امكان دسترسي آسان‌تر و سريع‌تر به اطلاعات حاصل از نتايج تحقيقات، نظريه‌هاي علمي، آزمايش‌ها و پژوهش‌ها، بررسي و تجزيه و تحليل مفاهيم، كاربرد فناوري‌ها براي كسب دانش و كاربرد فناوري‌ها براي توليد و توزيع دانش همه از جمله ويژگي‌هايي است كه بشر امروز در ورود به جامعه اطلاعاتي يا به عبارت بهتر جامعه جهاني اطلاعاتي با آنها مواجه است و از آنها بهره‌مند مي‌گردد. از اين رو هر يك از شهروندان جامعه اطلاعاتي با برخورداري از مواهب دموكراسي اطلاعاتي بوجود آمده در سايه جامعه اطلاعاتي كه نتيجه تفكر توسعه بر مبناي دانايي‌محوري است مي‌توانند علاوه بر تاثير پذيرفتن از شرايط حاضر به عنوان عامل و حتي شاخصي تاثير گذار در اشاعه فرهنگ دانش محوري در جامعه عمل كنند. جامعه اطلاعاتي با توجه و نگاه از بالا به علوم و دانش‌هاي مختلف فني، تجربي، انساني و حتي هنري در صدد است تا از تمام عناصر و نيروهاي موجود براي رسيدن به چهارچوب‌هاي نظري و عملي توسعه دانايي محور استفاده كند. در چنين فضايي است كه افراد و جامعه همچون عناصر پيكره يك سيستم مدام در حال داد و ستد خواهند بود و كالايي كه در اين ميان رد و بدل مي‌شود، اطلاعات است و در اين شرايط جامعه اطلاعاتي به افراد امكان مي‌دهد كه فراگيري صحيح را بياموزند و آنها را از نحوه طبقه بندي، بازيابي و به كار گرفتن اطلاعات به گونه‌اي آگاه مي‌سازد كه براي ديگران نيز امكان آموختن دانش را فراهم كنند.
جامعه اطلاعاتي اين توانايي را به افراد مي‌دهد تا به صورت مستمر به فراگيري دانش بپردازند زيرا همواره اطلاعات موردنياز خود را در دسترس دارند و از همين رو آنها مي‌توانند در تمام لحظه‌هاي زندگي از دانش و اطلاعاتي كه در اختيار دارند، استفاده نمايند. اطلاعاتي كه در زندگي شخصي و كاري افراد مي‌تواند راهگشاي بسياري از مسائل باشد و زمينه‌هاي استفاده از اطلاعات را در امور اقتصادي، آموزشي، علمي، تحقيقاتي و اطلاع رساني را فراهم كنند.
با اين تفاسير امروزه كارشناسان از اطلاعات به عنوان مهمترين ويژگي جهان مدرن ياد مي‌كنند به گونه‌اي كه بيشترين توجه سياستمداران و مديران كشورها وقف اطلاعاتي شدن زندگي اجتماعي شده است. آنها معتقدند اطلاعات به چنان اهميتي دست يافته كه شايستگي آن را دارد تا به صورت نماد عصر حاضر با آن برخورد شود و به عنوان محور برنامه‌هاي كلان و كوچك توسعه قرار گيرد.
در بررسي استانداردهاي جامعه اطلاعاتي مي‌بينيم كه الگوهاي زندگي عادي و شغلي، اوقات فراغت، **** آموزشي، اطلاع رساني و عرصه داد و ستد مشخصا از توسعه و پيشرفت اطلاعات و دانش فني توزيع و توليد آن متاثر است. كارشناسان اين تحولات را نشات گرفته از رشد فزاينده توليد انبوه اطلاعات در طيف گسترده و فراواني رسانه‌هاي جمعي كه اكثر آنها نيز به صورت الكترونيكي ظهور مي‌يابد، مي‌دانند.
كارشناسان جامعه اطلاعاتي را جامعه‌اي مي‌دانند كه در آن ارتباطات، عامل انتقال دهنده واقعي براي ايجاد تغيير و تحول در هر فرد به منظور دستيابي عملي به اطلاعات است و توليد ارزش‌هاي اطلاعاتي عامل تعيين كننده‌اي در توسعه جامعه است. ‌
توسعه فناوري ارتباطات و اطلاعات و گسترش گرايش جوامع به استفاده از وب و فناوري‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي وب مدار، نگرش‌ها و فرصت‌هاي نويني را در فرآيند توسعه جامعه اطلاعاتي فراهم كرده و زمينه مناسبي براي ارتباطات دوسويه ميان فرهنگ‌ها و اقتصادها و مراكز علمي دنيا بوجود آورده است. ‌
فناوري اطلاعات و ارتباطات به عنوان بستر همگرايي و تعالي انديشه‌ها و توانايي‌هاي دانش نوين الگوها و استانداردهاي جامعه اطلاعاتي را با هدف دستيابي به توسعه بر مبناي دانايي با نگرش جهاني ترسيم و به اجرا در خواهد آورد.
از سوي ديگر فناوري اطلاعات و ارتباطات به علت كانون همگرايي دو اصل مهم فرهنگ سازي يعني محتواي اطلاعاتي و دانشي و ابزارهاي اطلاع رساني و ارتباطي تاثير مهم و به سزايي در ايجاد تحولات و تغييرات فرهنگي در الگوي دانش مصرفي مردم دارد. از اين طريق مي‌توان فرآيند دانش سازي و دانش پراكني را در سطح جامعه مديريت و كنترل كرد و اين ديدگاه را به تمامي امور جامعه تسري بخشيد.
مديريت امور بر پايه دانش در تمامي ساختارهاي جامعه مي‌تواند نطفه فرآيندي بزرگ‌تر و جامع‌تر را بيافريند، فرايندي كه از آن به عنوان توسعه دانايي محور ياد مي‌شود و زمينه ساز بهره گيري و استفاده بهينه از مزاياي پديده جهاني شدن است.
تحولات گذار از عصر صنعتي به عصر اطلاعات
از نيمه‌هاي دوم قرن بيستم به تدريج شاهد افول عمر عصر صنعتي بوديم. هرچند پايان عمر عصر صنعتي بر اساس يك قرارداد و تحت شرايط و توافق خاصي صورت نگرفت و در يك ديد واقع بينانه امري تئوريك و نسبي است اما شرايط و رخدادهاي اتفاق افتاده در طول چند دهه به صورت زنجيره وار منجر به پايان يافتن عمر اين عصر شد.
تحولات پرشتاب علمي ـ تكنولوژي به عنوان موتور محرك تحول جديد مطرح شدند و رشد و تكامل بشر در عصر صنعتي توانمندي لازم را براي ورود به عصر اطلاعات را فراهم كرد. سال‌هاي آغازين دهه 70 در غرب همراه با آغاز حركت‌هاي زيادي براي ايجاد تحول در زمينه اطلاعات و اطلاع رساني بود. ‌ در سال‌هاي آغازين دهه 80 گرايش به استفاده از كامپيوترهاي كوچك در ادارات و پس از آن خانه‌ها زياد شد و در نتيجه بسياري از كارهاي جاري تحت تاثير اين تغيير قرار گرفت. از سال 1990 به بعد سير تحولات در توسعه اشتراك گذاري اطلاعات با ظهور و توسعه شبكه‌هاي كامپيوتري سرعت بيشتري به خود گرفت و با شكل گيري وب گسترده جهاني تحولي فراتر از حد انتظار را براي جهانيان ايجاد كرد.
در اين زمان فعاليت‌ها و فرآيندهاي اقتصادي و اطلاع رساني و آموزشي با استفاده از بسترهاي ايجاد شده رنگ و بوي ديگري به خود گرفتند تا از اين طريق مردم بتوانند خدمات خود را در ابعاد جهاني ارائه و يا تامين كنند. در آغاز هزاره سوم و با بهره گيري و تلفيق اينترنت و سيستم‌هاي اطلاعاتي تحول جديدي ايجاد شد و آن به وجود آمدن سيستم‌هاي وب مدار بود كه ضمن بالابردن راندمان كاري و حذف كاغذ از فرآيندهاي ارتباطي و كاري سازمان‌ها به آنها امكان انجام كارهاي غيرحضوري را نيز مي‌داد. تمام فعاليت‌هاي انجام شده در جهت توسعه و تسهيل امكان به اشتراك گذاري اطلاعات بوده است و افرادي كه به عنوان توسعه دهنده فناوري و يا كاربر آن بوده‌اند خواسته و ناخواسته فعاليت‌هاي خود را بر مبناي اطلاعات قرار داده‌اند. اطلاعات به تعبير جالب برخي از كارشناسان كالاي قرن بيستم لقب گرفته است و محور تمام برنامه ريزي‌ها و اختراعات و توليدات فناورانه نيز به شمار مي‌رود.
اطلاعات و چالش‌هاي جهاني
كارشناسان اطلاعات را حاصل تجزيه و تحليل مجموعه‌اي از داده‌هاي همگن مي‌دانند كه در اثر تركيب با مجموعه‌اي ديگر از اطلاعات تشكيل دهنده دانش خواهند بود.
عصر حاضر با دو پديده مختلف روبروست: 1- انفجار اطلاعات كه حاصل رشد سريع و بي سابقه در كميت و حجم و تنوع و شكل اطلاعات و انتشارات است و باعث كاهش نيم عمر اطلاعات در جهان شده است. 2- انفجار جمعيت و توسعه نايافتگي حاصل از آن.
كارشناسان معتقدند اين دو پديده از نظر جغرافيايي با يكديگر نسبت عكس دارند يعني در جوامعي كه اطلاعات به عنوان محور توجه و برنامه‌ريزي درآمده، انفجار جمعيت كمتر بوده و انفجار اطلاعات كاملا محسوس است به گونه‌اي كه حتي زندگي روزمره مردمان اين گونه كشورها مبتني بر بهره گيري مناسب از اين اطلاعات است. اين درحاليست كه در كشورهاي توسعه نيافته كه از معضل رشد بي حد و حصر جمعيت رنج مي‌برند، ضعف مشهودي در توليد و توزيع اطلاعات و بهره‌گيري كارآمد از اطلاعات موجود وجود دارد.
نكته‌اي كه اين روزها باعث اشتباه در دريافت مفهوم كلي و حقيقي اطلاعات مي‌شود، محدود كردن اطلاعات در حوزه دانش فناوري اطلاعات است و به نظر مي‌رسد كه اگر تصوير و جايگاه روشني از فناوري اطلاعات به دست آوريم مي‌توانيم جايگاه اصلي اطلاعات را نيز تعريف و شناسايي كنيم.
با اين توضيح مي‌توان فناوري اطلاعات را به مثابه منشوري عنوان كرد كه اطلاعات علوم مختلف فني و تجربي و انساني و هنري مي‌توانند در گذر از اين منشور ضمن بهينه سازي و توسعه كمي و كيفي موجب افزايش تمركز بر روي علوم مختلف نيز بشوند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهند كه در جوامع توسعه نيافته كه هنوز در گير و دار عصر كشاورزي و صنعتي هستند و اطلاعات در آنها جايگاه مناسبي نيافته، مشكلات و نقص‌ها و ضعف‌هاي عمده‌اي نيز از همين محل ناشي و گريبان گير برنامه ريزان و مسوولان آنها مي‌شود.
بنا بر اين مي‌توان نتيجه گرفت عدم توسعه مناسب كاربري اطلاعات كه ترجيحا نيز بايد در بستر فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطي صورت گيرد، ارتباط مستقيمي با مشكلات كشورهاي توسعه نيافته در مصرف انرژي، محيط زيست، اقتصاد، توسعه سياسي و فرهنگي - آموزشي و ديگر شاخص‌ها و معيار‌ها دارد.
بدون شك ارتقاي جايگاه دانش در جامعه سطح تفكر و نوع عملكرد مردم را در فعاليت‌ها و موضع گيري‌هاي مختلف اجتماعي تغيير مي‌دهد و باعث افزايش كمي و كيفي در نحوه بهره گيري و بهره دهي ايشان به جامعه مي‌شود. نكته حائز اهميت در توجه دولت‌ها به مساله اطلاعات ارتباط مستقيم و اثر گذار اطلاعات در توسعه و تاثير توسعه در افزايش اطلاعات است. اين تاثير و تاثر مي‌تواند در ابعاد گفتمان‌هاي زير ساختي توسعه يعني توسعه اقتصادي، توسعه فرهنگي، توسعه سياسي و توسعه علمي بروز و ظهور پيدا كند.
شكاف اطلاعاتي و شكاف ديجيتالي
يكي از مهمترين چالش‌هايي كه جامعه جهاني اين روزها با آن دست به گريبان است تعيين و تفسير عامل مشكل ساز و معضل ساز توسعه يافتگي در برخي كشورها و عقب ماندگي در برخي ديگر از كشورهاست. به زعم كارشناسان جهان امروز با دو پديده حاصل از مدرنيته روبروست. يكي شكاف اطلاعاتي و ديگري شكاف ديجيتالي كه حاصل اولي فقر اطلاعاتي و حاصل دومي فقر ارتباطي است.
گذشته از نقش انحصارطلبي‌ها و قدرتمندي كشورهاي سرمايه دار در بوجود آمدن اين دو پديده چالش‌هاي مختلفي در پيش روي مردم جهان پيشرفته و جهان توسعه نيافته وجود دارد. به نظر مي‌رسد همانگونه كه رشد و پيشرفت بشر در دانش‌ها و علوم مختلف موجبات توسعه توانمندي او را در توليد فناوري‌هاي نو فراهم آورده و همچنين توسعه فناوري‌ها نيز به رشد و توسعه دانش و اطلاعات كمك كرده، ضعف‌ها و مشكلات و نقص‌هاي موجود در گسترش دانش و اطلاعات نيز با كمبودهاي ناشي از عدم رشد مناسب فناورهاي ارتباطي ارتباط مستقيم و تنگاتنگي دارد اما اتفاقي كه به تازگي در حال تبديل شدن به يك چالش جدي جهاني است، تلفيق دو پديده شكاف ديجيتالي و شكاف اطلاعاتي توسط كشورهاي پيشرفته و استفاده از بستر‌هاي اطلاعاتي-ديجيتالي موجود به عنوان اهرم فشار عليه كشورهاي ضعيف و توسعه نايافته است.
به عنوان نمونه يكي از بحث‌هاي چالش برانگيزي كه در چند ماهه اخير مقارن با اجلاس جامعه اطلاعاتي مورد توجه قرار گرفته، موضوع حاكميت اينترنت به عنوان مهمترين و بزرگترين بستر بين المللي اشتراك‌گذاري اطلاعات است. در اين بين آمريكا كه خود را سردمدار و محق مديريت جهاني اينترنت مي‌داند با تلاش‌ها و اقدامات و مخالفت‌هاي بسياري سعي در اثبات ادعاي خود دارد. ‌
اينگونه رفتارها و ديدگاه‌هاي حاكم بر فضاي دنياي اطلاعات زمينه ساز شكل گيري طبقه بندي جديد با ويژگي فقر اطلاعاتي در اثر بروز شكل جديد از برتري طلبي به شكل غلبه الكترونيكي در عرصه جهاني است. بدين ترتيب فصل جديدي در روند توسعه جامعه اطلاعاتي جهاني در حال شكل‌گيري است كه ظاهرا حكايت از تمايل كشورهاي توسعه يافته بر استيلاي بلامنازع در اين عرصه دارد. به گونه‌اي كه هم اكنون نيز به صورت آشكار با دو زيرگروه فقراي اطلاعاتي و ثروتمندان اطلاعاتي برمي خوريم.
در اينچنين شرايطي زماني كه جريان اطلاعات در جامعه از تحرك بيشتري برخوردار شود و جامعه جهاني از جريان توزيع آزادانه و منصفانه اطلاعات فاصله بگيرد و اصول و چارچوب‌هاي دموكراسي ديجيتالي اطلاعاتي در جهان زير پا گذاشته شود، كشورهايي كه از وضعيت اجتماعي و اقتصادي بهتري بهره‌مندند، سريع‌تر از كشورهاي ضعيف اين اطلاعات را تصاحب مي‌كنند و در نتيجه با رشد تمايز اطلاعاتي، تبعيض ميان طبقه برتر سياسي ـ اقتصادي و علمي و اقشار مادون آن رو به فزوني خواهد گذاشت و آن اختلاف و شكاف مابين اين دو گروه زمينه‌ساز استفاده نا به جاي كشورهاي پيشرفته از شرايط موجود به عنوان اهرم فشارهاي اقتصادي، سياسي و علمي خواهد شد.
تاثيرات توسعه ناهمگون فناوري اطلاعات در تعميق شكاف ديجيتالي
فناوري اطلاعات با حذف موانع و مرزهاي جغرافيايي فاصله‌هاي فيزيكي را از ميان برداشته است و از اين طريق مسائل و مشكلات بسياري را حذف كرده است اما در عين حال، اين نگراني و معضل را نيز با خود به ارمغان آورده است كه فناوري اطلاعات منجر به جداسازي و ايجاد انفكاك بيشتري در بين اقشار اجتماعي شود و جامعه‌اي را بوجود آورد كه به دو بخش <برخوردار> و <غيربرخوردار> از فناوري تقسيم شده است.
در نتيجه، اين روند با خطر شكل گيري طبقه بندي‌هاي تازه‌اي در جهان، نابرابري‌هاي جديد فرهنگي و علمي همراه باشد. مسائلي مانند كيفيت، دسترسي، برابري و توجيه هزينه در اين رابطه قابل طرح هستند. علاوه بر اينكه موضوع دسترسي در ارتباط با طبقات اجتماعي، جنسيت و حرفه طبقه بندي مي‌شود، نابرابري‌هاي منطقه‌اي زيادي در ميزان دسترسي به زيرساخت و تجهيزات فناوري وجود دارد. دسترسي به شبكه ارتباطي و اطلاعاتي براي بسياري از مردم جهان امكان پذير نيست. آمارها نشان مي‌دهند كه درحال حاضر تنها يك نفر از هر 20 نفر در دنيا به اينترنت دسترسي دارند و بيشتر آنها نيز در اروپا يا آمريكاي شمالي زندگي مي‌كنند كه فقط پنج جمعيت جهان را تشكيل مي‌دهد. اين درحالي است كه در سراسر آفريقا فقط 14 ميليون خط تلفن يعني كمتر از شهرهاي مانهاتان يا توكيو وجود دارد. با اين حساب قريب به 80 درصد جمعيت دنيا هرگز امكان اتصال به اينترنت را نداشته‌اند.
در ايالات متحده كه تلويزيون و تلفن در منازل به حد اشباع رسيده است و دسترسي به فناوري اطلاعات در سطح بسيار بالايي است، هنوز تفاوت فاحشي بين كاربران مختلف فناوري اطلاعات در اقشار اجتماعي مختلف به چشم مي‌خورد. در سال 1998 حدود 40 درصد خانوارها در ايالات متحده كامپيوتر شخصي داشتند اما فقط 25 درصد خانوارهاي سياه پوست و اسپانيايي تبار داراي كامپيوتر شخصي بودند.
در سال 2000 تقريبا يك سوم جمعيت ايالات متحده در خانه‌هاي خود از اينترنت استفاده مي‌كردند اما اين رقم براي اسپانيايي تبارها فقط 16 درصد و براي سياه پوستان كمتر از 19 درصد بود. در نتيجه طي يك دوره كوتاه بين 1998 و 2000 شكاف دسترسي به اينترنت بين جمعيت سياه پوست و ميانگين ملي از 15 درصد به 18 درصد و براي اسپانيايي تبارها از 14 درصد به 18 درصد افزايش پيدا كرد.
در انگلستان هنوز كامپيوتر شخصي در بيشتر خانوارها نفوذ پيدا نكرده است و حدود دو سوم خانوارها در انگليس كامپيوتر شخصي ندارند و دسترسي به اينترنت از خانه‌ها فقط براي اقليتي محدود فراهم است. درحال حاضر نيمي از كساني كه در انگليس به اينترنت دسترسي دارند از اقشار بسيار بالاي جامعه هستند.
به تمام اينها بايد وضعيت قاره آفريقا كه جايگاه اكثريت كشورهاي غيرتوسعه يافته است را اضافه كنيم كه زيرساخت فناوري اطلاعات از كمترين ميزان گسترش برخوردار است اما در درون آفريقاي جنوبي نيز سفيدپوستان داراي تعداد بيشتري تلفن نسبت به رنگين پوستان در منازل خود هستند و از امكانات بيشتري در بهره گيري از اينترنت نسبت به سايرين برخوردارند.
جهان همواره از دو بخش <برخوردار> و <غير برخوردار> تشكيل شده است. شكاف اجتماعي نوين <شكاف ديجيتال> است. يعني فاصله بين كساني كه از منافع فناوري نوين بهره‌مند هستند و آنهايي كه از آن بي‌بهره‌اند. اين اطلاعات و آمار نشان مي‌دهند كه اين موضوع شكاف ديجيتالي به يك چالش جهاني مبدل شده است و براي همين هم لازم است با ديدگاه كلاني براي حل آن اقدام كرد.
شكاف ديجيتال يك واقعيت است. تقريبا 90 درصد كاربران اينترنت در كشورهاي توسعه يافته هستند كه روي هم رفته 16 درصد جمعيت جهان را تشكيل مي‌دهند. آفريقا و كشورهاي عربي فقط يك درصد جمع كاربران اينترنت جهان را دارا هستند. اين ارقام گوياي آن است كه بخش بزرگي از جمعيت جهان از پيشرفت‌هاي فناوري دور مانده است و هنوز در عصر پيش از جامعه اطلاعاتي زندگي مي‌كند.
كشورهاي درحال توسعه نمي‌توانند اين واقعيت را ناديده بگيرند. هيچ گزينه‌اي جز آنكه سطح آموزش جوامع خود را ارتقا دهند، وجود ندارد.
يكي از راه‌هاي موجود در اين امر بهره گيري از فناوري اطلاعات براي جهش به سوي هزاره نوين است. در غير اين صورت، شكاف ديجيتال به رشد خود ادامه خواهد داد هرچند كه بسياري از كشورهاي درحال توسعه براي بهره گيري از فناوري‌هاي ديجيتال كوشش به عمل آورده‌اند ولي كاربرد جدي آن با اهداف آموزشي، هنوز در حد آرماني دور دست براي آنان باقي مانده است.
حق دسترسي به اطلاعات و انتشار اطلاعات
يكي از مهمترين اصول جامعه اطلاعاتي در ابعاد ملي و بين المللي آن براي تحقق شعار دموكراسي ديجيتالي و اطلاعاتي، دسترسي آزادانه شهروندان دهكده جهاني به اطلاعات و دانش‌هاي پايه و فني مورد نياز است البته اين به معناي نقض حقوق معنوي و مادي توليدكنندگان دانش نيست.
حق دسترسي به اطلاعات عبارت از آگاه سازي، فراهم آوري و تسهيل شرايط براي دستيابي مردم كشورهاي مختلف به اطلاعاتي است كه در اختيار دولت‌ها قرار دارد. به عبارت ديگر در جامعه اطلاعاتي دولت‌ها مالك اطلاعات نيستند بلكه فقط نقش جمع آوري، توزيع و مديريت اطلاعات را در جامعه به عهده دارند. مفهوم دموكراسي اطلاعاتي و ديجيتالي در دو واژه اطلاعات و ارتباطات نهفته است. به عبارت بهتر در جامعه‌اي كه آزادي بيان وجود داشته باشد، انديشه‌ها بارورتر و در نتيجه دانش‌ها غني‌تر مي‌شوند و بالعكس در جامعه‌اي كه آزادي انديشه مستولي باشد، افراد هميشه چيزي براي نشر و بيان دانش در اختيار خواهند داشت.
با كمي دقت مي‌توان به همپوشاني بسيار ظريف و اعجاب انگيزي كه بين نقش متعامل آزادي بيان به عنوان ابزار ارتباطي عناصر فعال در جامعه اطلاعاتي و آزادي انديشه وجود دارد به عنوان موتور دانش ساز و دانشمند پرور پي برد.
لذا مي‌توان دموكراسي را زايچه آزادي بيان و آزادي انديشه شناخت و از اين رو در بررسي جايگاه آزادي بيان و آزادي انديشه در جامعه اطلاعاتي مبتني بر فناوري اطلاعات بايد اينگونه عنوان كرد كه در بستر دنياي شبكه‌اي وب جهان گستر كه بزرگترين عرصه تعامل اطلاعاتي و ارتباطي مابين مردم جهان است بايد امكان دسترسي به اين كتابخانه جهاني اطلاعات و پس از آن حق دستيابي همگاني به اطلاعات اين كتابخانه براي تمام مردم جهان يكسان باشد و هيچ دولت و كشوري خود را محق نداند كه در دو بعد ارتباطي و انديشه‌اي حقوق ديجيتالي و اطلاعاتي مردم كشور خود و ساير كشورها را زير پا بگذارد. ‌
تحريم‌هاي همه جانبه كه شامل تحريم‌هاي اقتصادي، علمي و فني است، اخراج سايت‌هاي يك كشور از سرورها، هك، محدودكردن دسترسي ‌ IP آدرس‌هاي برخي مناطق جهان جزو ناملايمتي‌ها و مشكلاتي است كه برخي كشورها در برابر ساير كشورها ايجاد مي‌كنند.



موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

از بدو مطرح شدن هوش مصنوعي به عنوان يک Dicipline در علوم رايانه، دو طرز تفکر در تحقق سيستم هاي هوشمند مطرح بوده است، شايد بتوان آن دو را در پردازش نمادين و پردازش عددي تعريف نمود. براي درک پردازش نمادين مي توانيم به يک مثال اشاره داشته باشيم. فرض کنيد از يک نوازنده پيانو سوال مي کنيم که چگونه پيانو مي نوازي؟! اين نوازنده با استفاده از يک سري بيانات و شايد حرکات، روش کار خود را به ما نشان مي دهد و به احتمال زياد شيوه عمل او را هم درک مي کنيم و اگر کمي جديت به خرج دهيم شايد حتي بتوانيم چند نت را هم به گونهء جميع تکرار نماييم. حال فرض کنيد، مي خواهيم اين رفتار را با استفاده از يک فرمول رياضي( پردازش عددي) مدل کرده و مثلا با استفاده از يک ربات تکرار کنيم. سوال اين خواهد بود که آيا مدل رياضي که منحصر به روابط بين يک سري کيفيتهاي رقمي است، قادر به انجام اين عمل خواهد بود؟


View Profile > فکر مي کنم جواب شما منفي باشد. در ادامه به يک وضعيت ديگر اشاره مي کنم. فرض کنيد مي خواهيد از يک خيابان که ماشين ها با سرعت عبور مي کنند، بگذريد. آيا روش تصميم گيري شما در رابطه با عبور کردن بر مبناي پردازش يک سري اندازه گيري انجام شده است؟ براي مثال آيا سرعت ماشين را تخمين زده و با در نظر گرفتن عرض خيابان، سرعت خود را محاسبه مي کنيد؟ به احتمال زياد در اين صورت مطمئناً شانس رسيدن شما به آن طرف خيابان بسيار پايين مي باشد و يا زمان بسيار زيادي طول خواهد کشيد که تصميم به عبور از خيابان را به مرحله اجرا در آوريد. در اين گونه شرايط ، روش برخورد ما به اين صورت خواهد بود که: " به نظر مي رسد ماشين آهسته حرکت مي کند؛ به آن طرف خيابان خواهم رسيد" در اين نوع پردازش انسان مواجه با تعداد زيادي نماد symbols مي باشد و با استفاده از اين نمادها براي تصميم گيري اقدام مي کند. اين نوع تصميم گيريها به طور واضح در رفتار آدمي مشاهده مي شود و طبيعي است که پردازش نمادين از جايگاهي ويژه در علم هوش مصنوعي برخوردار است.
در کنار پردازش نمادين در انسان مي دانيم که مغز انسان از يک مجموع منسجم سلول هاي عصبي تشکيل شده است و مدل هاي ارائه شده براي اين سيستم عصبي بر مبناي پردازش عددي عمل مي کند. چگونگي عمل سيستم طبيعي عصبي به طور واضح براي انسان مشخص نشده است و از آنجا که مدل هاي ارائه شده ، از قابليتهاي بسيار بالايي برخوردار هستند و در کاربردهاي زيادي از خود کارآيي خوبي ارائه کرده اند، به نظر مي رسد از واقعيت امر زياد دور نباشند. بنا براين، شايد بتوان گفت، انسان به طور کلي در سطح بالاي تصميم گيري از پردازش نمادين استفاده مي کند و در سطوح حسی و واکنشهای عصبی خود يک نوع پردازش عددي را به کار مي گيرد. بنابراين، رفتار هوشمندانه آدمي ناشي از يک روش نمادين تفکر در کنار محاسبات عصبي مغز مي باشد.
همانگونه که مطرح شد، اين دو محور در هوش انسان از بدو پيدايش هوش مصنوعي، به صورت دو ديدگاه معرفي شده اند.
از يک ديد، هدف ساختن مغز مصنوعي(شبکه هاي عصبي مصنوعي) است که در صورت وجود اين سخت افزار مي توان توقع داشت ماشيني که به اين وسيله مجهز شود، رفتار هوشمندانه از خود نشان دهد.
از ديدگاه دوم، هدف، مدل سازي روش تفکر انسان است که با استفاده از آن انسان تصميم گيريهاي هوشمندانه مي کند. در دهه هاي 50 و 60 محور اول به عنوان محور اصلي در مخلوقات هوش مصنوعي مطرح بوده است ولي در دهه 70، پردازش نمادين به عنوان فهم روش تفکر در طراحي سيستم هاي هوشمندان مطرح شد. خوشبختانه، در ده سال اخير محققان به اين نتيجه رسيده اند که براي ساختن يک سيستم هوشمند که بتواند در حوزه هاي (Domains) مختلف عمل کند، و با يک مساله پيچيده را حل کند، اعتماد کردن به يک روش(يا بينش) کافي نخواهد بود و از اينرو فلسفه هوش مصنوعي ترکيبي (Hybrid Artificial Intelligence) مطرح شده است.
به طور کلي سه روش ترکيب تکنيکهاي هوش مصنوعي در جهت ساخت يک سيستم هوشمند ارائه شده است که در ذيل به اختصار به آنها مي پردازيم.
در روش اول از يک تکنيک خاص جهت اجراي يک function در يک تکنيک ديگر هوش مصنوعي استفاده مي کنيم. براي مثال در طراحي يک سيستم کنترلي فازي چندين بلوک وجود دارد که هر کدام کار مشخصي را انجام مي دهند. يکي از اين بلوکها جهت انجام Fuzzification طراحي مي شود. در يک سيستم ترکيبي مي توان از شبکه هاي عصبي در انجام اين کار استفاده نمود. البته در اينجا در مورد مزايا يا معايب اين ترکيب سخني گفته نخواهد شد. در يک مثال ديگر مي توان به کاربرد روشهاي ژنتيکي در امر يادگيري شبکه هاي عصبي اشاره نمود.
در روش دوم جهت ساخت يک سيستم پيچيده، آن سيستم را تجزيه نموده( به زير سيستم هاي کوچکتر تقسيم نموده) و بعد از آن هر زير سيستم را با يک روش مناسب هوشمند پياده سازي مي کنيم. براي مثال جهت کنترل يک فرآيند پيچيده صنعتي از شبکه هاي عصبي جهت پيشگويي و مدل سازي يک سري از پارامترهاي کليدي استفاده مي شود و نتايج به دست آمده جهت تصميم گيريهاي کلي به يک سيستم خبره داده مي شود. سيستم خبره در اصل حکم يک مدير پروسه متخصص را دارد که با استفاده از پارامترهاي توليد شده در سطح پايين تر تصميم گيري مي کند. بسياري از مسائل پيچيده از اين طبيعت برخوردار هستند و شکستن آن به مسائل کوچکتر و به کارگيري روش مناسب براي حل هر کدام به صورت مجزا و در نهايت ادغام کردن نتايج به دست آمده، به حل درست مساله اصلي کمک خواهد نمود.
روش آخر استفاده از يک روش هوشمند در پياده سازي يک روش ديگر مي باشد. براي مثال مي توان به پياده سازي يک سيستم خبره با استفاده از شبکه هاي عصبي اشاره نمود. در اينجا هر نرون در شبکه عصبي يک قانون در پايگاه دانش مي باشد و با استفاده از محاسبات عصبي روش استنتاج را پياده مي کنيم. مثال ديگر به کارگيري گرامرها در تحليل و نمايش دانش آموخته شده در شبکه هاي عصبي مي باشد.
البته توجه به اين نکته لازم مي باشد که يک سيستم ترکيبي هوشمند نبايد الزا ما از روشهاي هوشمند در پياده سازي استفاده کند. در پياده سازي يک سيستم شايد نياز به بکارگيري روشهاي آماري، رياضي و تحليلي... نيز وجود داشته باشد.




موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

دکتر محسن جهانشاهي

مواد جديد همواره يكي از پيشران‌هاي توان‌زاي كليدي براي ساخت سيستم‌ها و كاربردهايي با اثرات چشمگير بوده‌اند. اين مواد مي‌توانند موانع فرآيندهاي قبلي را بشكنند و نهايتاً كاربردهايي با منافع بالقوه جهاني را توليد كنند. مواد در مقياس نانو، يعني موادي كه ويژگي‌هايشان در سطح كمتر از ميكرو (كوچكتر از 10 -6 m ) يا نانو ( 10 - 9 m ) قابل كنترل است. خواص مواد در چنين ابعد و اندازه‌هايي با مواد متعارف اساساً متفاوت است و به همين لحاظ تحقيقات در حوزة نانومواد روز به روز فعال‌تر مي‌شود


1 2 3 4 5





Print Article | E-mail Article سحر ميرشاهي

مدیر سایت / فارغ التحصیل مهندسی علوم و صنایع غذایی از دانشگاه شهید چمران اهواز


View Profile > نانوبيوذرات ، ذرات كلوئيدي و جامدي هستند كه شامل اجزاء ماكرومولكولي با اندازه 10-1000nmc با شيمي سطح پيچيده هستند. بسته به روش توليد، نانوذرات به شكل نانوكپسول‌ يا نانوكره هستند نانوكره‌ها سيستم‌هاي ماتريسي مي‌باشند در حالي كه نانوكپسول‌ها سيستم‌هاي وزيكولاراند.
نانوكپسول‌ها نانوذراتي هستند كه داراي يك پوسته و فضاي خالي داخل آن جهت قرارگرفتن و حمل مواد مورد نظر باشند. فسفوليپيدها با يك سر آب‌دوست و يك سر آب‌گريز وقتي در يك محيط آبي قرار مي‌گيرند، تشكيل كپسول‌هايي مي‌دهند كه سر آب‌دوست آن در بيرون و سر آب‌گريز مولكول در درون آن قرار مي‌گيرند، از پليمرهايي مثل ليپيد و پروتئين نيز مي‌توان براي ساخت نانوكپسول استفاده كرد.

درخت‌سان‌ها ( Denderimers ) ماكرومولكول‌هايي با ساختار منتظم و پرشاخه سه‌بعدي، كه به خاطر دانسيته بالاي گروه‌هاي فعال كاربردهاي زيادي دارند. درخت‌سان‌ها به دليل رقابت طراحي و ساخته‌شدن با دقت كاملاً اتمي بيشترين توانمندي را در مقايسه با نانوحفرات، نانوكپسول‌ها و نانوذرات از خود نشان مي‌دهند.

كاكليت‌ها ( Cochleates ) رسوبات دوظرفيتي فسفوليپيدي پايدار از مواد طبيعي هستند. اين مواد ساختارهاي چندلايه‌اي هستند كه از ورقه‌هاي دولايه‌اي بزرگ و پيوسته چربي كه به شكل مارپيچ درآمده‌اند، تشكيل شده‌اند. آنها محتوياتشان را از طريق لايه سيال خارجي به غشاء سلول‌هاي هدف انتقال مي‌دهند. كاكليت‌ها دربرابر عوامل محيطي مقاوم هستند و ساختار لايه‌اي محكم‌شان آنها را دربرابر تجزيه توسط مولكول‌هاي شكننده Cochleates محافظت مي‌كند، حتي اگر در شرايط سخت محيطي يا دربرابر آنزيم قرار گيرند.

ويروس ظريف‌ترين نانوبيوذره موجود در طبيعت است و به خاطر تنوع‌اش يك موضوع محبوب براي تحقيقات است. براساس دانش موجود در مورد نانوساختاري و قابليت ساخت آن،‌ استفاده از خودآرايي براي ساخت نانوتركيبات قابل استفاده در صنعت بسته به بخش‌هاي تشكيل‌دهنده تركيب دارد. ويروس‌ها مي‌توانند كلون شوند،‌ اين ذرات فعال و قابل تشخيص هستند، همچنين مي‌توانند تغييرات محيط‌شان را حس كنند. براي ساخت ويروس‌ها بايد قادر به ساخت اسيد نوكلئوئيك،‌ پروتئين و ليپيدهاي قطبي باشيم.

ذرات ويروس‌مانند ( Virus Like Particles ) ( VLps )، بيان نوتركيب ساختمان اصلي پروتئين‌هاي بسياري از ويروس‌ها، LP V را توليد مي‌كند. چنين ذراتي مورفولوژي شبيه به كپسيدهاي خالي از ويروس دارند كه از آن منشاء گرفته‌اند، بنابراين ساختارشان شبيه به ويروس اصلي است در عين حال غيرفعالند.

پروتئين نانوذرات، اندازه پروتئين‌ها به طور طبيعي كمتر از مقياس نانو است. با استفاده از روش‌هاي سنتز ذرات در نانوتكنولوژي مي‌توان پروتئين‌هايي توليد كرد كه در مقياس نانو باشند. اين ذرات نانوپروتئيني در سيستم‌هاي انتقال دارو (به عنوان حامل دارو)،‌ ژن‌درماني، توليد كرم‌هاي ضدآفتاب و مواد آرايشي و همچنين در توليد علف‌كش‌هاي نانويي كاربرد دارند.

بطور خلاصه نانوبيوموادها به خاطر اندازه كوچكشان بسيار مورد توجه‌اند و كاربردهاي بسياري دارند از جمله:

• دارورساني،‌ نانوبيومواد به خاطر اندازه كوچكشان مي‌توانند به داخل سلول نفوذ كنند كه باعث تجمع مؤثر دارو مي‌شود و دوم اينكه استفاده از مواد زيست‌تخريب‌پذير براي آماده‌سازي نانوبيوذرات باعث پايداري دارو تا رسيدن به هدف حتي بعد از چند روز يا چند هفته مي‌شود.

• به‌كارگيري نانوبيومواد در پاكسازي محيط زيست.

• استفاده از نانوبيومواد در محصولات آرايشي و بهداشتي مانند كرم‌هاي ضدآفتاب و رنگدانه‌ها، برخي داروها

• انتقال ژن و ژن‌درماني

• توليد واكسن

• استفاده در علف‌كش‌ها و سموم نباتي

• افزودن طعم و رنگ دلخواه به غذا

• آشكارسازي تهديدهاي بيولوژيكي مثل سياه‌زخم، آبله و سل و محدوده وسيعي از بيماري‌هاي ژنتيكي

• افزودن ميكرونوترينت‌هاي حساس به حرارت و pH مثل بتاكاروتن،‌ اسيد چرب 1 مگا3

• درخت‌سان‌ها به دليل دانسيته بالاي گروه‌هاي فعال براي زمينه وسيعي از كاربردها مثل سنسورها كاتاليست‌ها يا موادي براي رهايش كنترل‌شده و انتقال به مكان‌هاي خاص مناسب‌اند.

• Cochleate ها مي‌توانند براي كپسوله‌كردن و انتقال بسياري از مواد فعال زيستي مثل تركيباتي كه به سختي در آب حل مي‌شوند،‌داروهاي پروتئيني و پپتيدي. مواد مغذي حساس به حرارت و pH و شرايط نامساعد محيطي استفاده شوند.

• حفظ سلامت غذا، نانوذرات با چسبندگي خاص قادرند به صورت برگشت‌ناپذير به بعضي از انواع باكتري متصل شوند و مانع آلوده‌كردن ميزبان توسط آنها شوند.

نكته‌اي كه بايد به آن توجه شود اين است كه براي اينكه سيستم‌هاي انتقال (دارو، غذا و ژن) مؤثر باشند،‌ تركيبات فعال كپسوله‌كننده بايد به مكان‌هاي مشخص برسند، غلظت‌شان بايد در يك سطح مناسب براي مدت‌زمان طولاني ثابت باشد و از تجزيه نابهنگام آنها جلوگيري شود. نانوذرات توانايي بيشتري در كپسوله‌كردن و آزادسازي نسبت به سيستم‌هاي قديمي‌تر دارند و به‌خصوص به خاطر اندازه كوچكشان مي‌توانند مستقيماً به سيستم گردش خون وارد شوند.

2- نانولوله‌ها و نانوكامپوزيت‌ها:

نانولوله‌هاي كربني اولين نسل محصولات نانو هستند كه در سال 1991 كشف و به جهان عرضه شدند. نانولوله‌ها از پيچيده‌شدن ورقه‌هاي گرانيت با ساختاري شبيه شانه عسل بدست مي‌آيند. اين لوله‌ها بسيار بلند و نازك هستند و ساختارهايي پايدار، مقاوم و انعطاف‌پذير دارند.

نانولوله‌ها قوي‌ترين فيبرهاي شناخته‌شده‌اند، 100-1 برابر قوي‌تر از واحد وزني استيل هستند و مي‌توانند جايگزين سراميك‌هاي معمولي، آلومينوم و حتي فلزات در ساخت هواپيما، چرخ‌دنده‌ها،‌ ياتاقان‌ها، اجزاء ماشين، دستگاه‌هاي پزشكي، وسايل ورزشي و دستگاه‌هاي صنعتي توليد غذا شوند.

مطالعات اخير پيشنهاد مي‌كند كه از نانولوله‌هاي كربني براي اهداف بيولوژيكي مثل كريستاليزاسيون پروتئين‌ها و ساخت بيوراكتورها و بيوسنسورها استفاده شود. نانولوله‌هاي كربني در محيط‌هاي آبي نامحلول‌اند. بنابراين براي كاربردهيا بيولوژيكي بايد بر اين مسأله غلبه كرد.

پيوند گروه‌هاي Functional به نانولوله‌هاي كربني براي كاربردهاي پزشكي بسيار مفيدند به عنوان مثال اتصال نانولوله‌ها به يك توالي خاص DNA مي‌تواند باعث اتصال به يك پروتئين در سلول سرطاني شود و اتصال هم‌سلولي به يك بخش ديگر از همان نانولوله‌ مي‌تواند يك «پيكان راهنما» براي حمله به سلول سرطاني و نابودكردن آن باشد. نانولوله‌هاي كربني به خصوص نانولوله‌هاي چندلايه با ساختار كاملاً تعريف‌شده نانويي، مي‌توانند براي ساختن بيوسنسورها استفاده شوند.

ساخت غشاه با استفاده از نانولوله‌ها پتانسيل استفاده در سيستم‌هاي غذايي را دارد. غشاهاي بسيار باريك انشعاب‌پذير نانولوله‌اي مي‌توانند براي اهداف آناليزي به عنوان بخشي از يك سنسور براي تشخيص مولكولي آنريم‌ها، آنتي‌بادي‌ها،‌پروتئين‌هاي مختلف و DNA باشند،‌ همچنين از اين غشاءها براي جداسازي مولكول‌هاي زيستي مثل پروتئين‌ها مي‌توان استفاده كرد.

در حال حاضر انتخاب‌پذيري و بازده غشاها در صنايع غذايي و دارويي مطلوب نيست، بيشتر به خاطر كنترل محدودشده ساختار آنها و ميل تركيبي شيميايي‌شان با كاربردي‌كردن نانولوله‌ها با يك روش دلخواه، غشاهاي نانولوله‌اي مي‌توانند مولكول‌ها را براساس اندازه، شكل و ميل تركيبي‌شان از هم جدا كند. به عنوان مثال غشاهايي كه شامل نانولوله‌اي Monodisperse طلا با قطر داخلي كمتر از 1nm ، مي‌شوند مي‌توانند هم براي جداسازي مولكول‌ها و هم براي انتقال يون‌ها از محلولي كه در يك سمت غشاء قرار گرفته به محلولي كه در سمت ديگر غشاء است،‌ استفاده شوند.

با هيدروفوب‌كردن داخل نانولوله‌ها، غشاءهاي نانولوله‌اي ترجيحاً مولكول‌هاي خنثي هيدروفوب‌ را استخراج كرده و عبور مي‌دهند. در حال حاضر اين تكنولوژي براي كاربردهاي صنعتي (غذايي و دارويي) بسيار گران است اما مي‌تواند در آينده براي جداسازي مولكول‌هاي زيستي ارزشمند (مثل پروتئين‌ها،‌ پپتيدها، ويتامين‌ها يا مواد معدني) استفاده شوند. اين مواد در زمينه تهيه غذاهاي تقويتي يا مكمل‌هاي رژيمي يا داروها مي‌توانند استفاده شوند.

يك زمينه ديگر كاربرد نانولوله‌هاي كربني توسعه غشاءهاي رساناي الكتريكي است. به خاطر نسبت بالاي طول به قطر، نانولوله‌هاي كربني مي‌توانند پليمرهاي سنتزي را كه نارساناي الكتريكي هستند، به پليمرهاي رسانا تبديل كنند، اگر اين پليمرها براي توسعه غشاءهاي جديد استفاده شوند ميزان جداسازي طعم‌ها و مواد مغذي افزايش خواهد يافت.

نانولوله‌هاي پپتيدي: از ورقه‌هاي B پروتئين با تعداد مساوي آمينواسيدها L و D تشكيل شده‌اند. اين ورقه‌ها با خودساماني از طريق پيوندهاي هيدروژني، تشكيل نانولوله را مي‌دهند. در اين نانولوله‌ها تمام زنجيره‌هاي جانبي بر روي سطح خارجي قرار دارد.

خواص سطحي نانولوله و سوراخ داخلي با ترتيب آمينواسيدها تغيير مي‌كن و طول آن بستگي به تعداد Residue ها دارد.

برخي از كاربردهاي نانولوله‌هاي پپتيدي در اينجا آورده شده است:

• باوجود توسعه آنتي‌بيوتيك‌ها، همچنان مقاومت بشر در برابر باكتري‌ها كم است،‌ چون باكتري‌ها به راحتي مي‌توانند نسبت به آنتي‌بيوتيك‌ها مقاوم گردند، نانولوله‌هاي پپتيدي مي‌توانند يك نوع آنتي‌باكتري باشند. اين نانولوله‌ها به خاطر اندازه كوچكشان به راحتي وارد ديواره سلولي باكتري شده و در آنجا با تشكيل پيوند با ديواره سلولي،‌ باز مي‌شوند و اين باعث ايجاد روزنه در ديواره سلولي باكتري و درنهايت مرگ آن مي‌گردد.

• مي‌توانند حامل‌هاي مناسبي براي انتقال دارو باشند.

• موادي مثل پروتئين‌ها و ليپيد يا آنزيم با اتصال به ديواره خارجي آن،‌ از نانولوله پپتيدي يك بيوسنسور مي‌سازند.

• نانولوله‌هاي پپتيدي را مي‌توان به عنوان پايه‌اي براي ساخت بيوسراميك‌ها مورد استفاده قرار داد. بيوسراميك‌ها در ساخت استخوان يا دندان مصنوعي كاربرد بسيار دارند.

• نانولوله‌هاي پپتيدي مي‌توانند پايه‌اي براي ته‌نشست مواد معدني مثل كربنات كلسيم، اكسيد آهن، دي‌اكسيد سيليكون و هيدروكسي آپتيات باشند.

كامپوزيت‌هاي ساخته‌شده در مقياس نانو با مورفولوژي و خواص سطحي خاص يك گروه جديد از موا با خواص منحصر به فرد هستند. در ساخت اولين نانوكامپوزيت‌ها از زيست كاني‌سازي الگوبرداري كرده‌اند. زيست كاني‌سازي فرآيندي است كه يك ماده الي (پروتئين، پپتيد يا ليپيد) با يك ماده غيرآلي (مثل كربنات كلسيم) واكنش مي‌دهد و ماده با استقامت افزوده مي‌سازند.

نانوكامپوزيت‌ها جايگزين خوبي براي بطري‌هاي پلاستيكي نوشيدني‌ها هستند، استفاده از پلاستيك براي ساخت بطري باعث فساد و تغيير طعم نوشيدني مي‌شوند. نانوكامپوزيت‌ها مي‌توانند به عنوان مواد بسته‌بندي جديد استفاده شوند. يك مثال نانوكامپوزيت‌هاي تشكيل‌شده از نشاسته سيب‌زميني و كلسيم كربنات است. اين فوم مقاومت خوبي به حرارت دارد و سبك و زيست‌تخريب‌پذير است و مي‌توان براي بسته‌بندي مواد غذايي به كار رود.

نانوساختارها همچنين مي‌توانند از مواد طبيعي، خاك‌هاي كريستالي طبيعي به خصوص Montomorillouite مواد آتشفشاني و دسكي شكل نازك در مقياس نانو، منابع محبوبي براي توليد نانوخاك هستند.

اين ماده به عنوان يك ماده افزودني در توليد نانوكامپوزيت‌ استفاده مي‌شود. افزودني فقط 3-5% از اين ماده پلاستيك را سبك‌تر، قوي‌تر و مقاوم‌تر به حرارت مي‌كند و خواص ممانعت‌كنندگي بهتر دربرابر اكسيژن، دي‌اكسيد كربن، رطوبت و مواد فرار دارد. اين خواص براي بسته‌بندي مواد غذايي بسيار مفيدند و استفاده از آنها مي‌تواند زمان نگهداري مواد غذايي مثل گوشت‌هاي فرآيندي، پنير، آرد قنادي، غلات و غذاهاي كنسروشده را افزايش دهد.

3- نانوفيلترها، نانوسنسورها و مواد هوشمند:

فيلترها براساس اندازه منافذشان دسته‌بندي مي‌شوند و بر اين اساس به ميكروفيلترها آلترافيلترها و نانوفيلترها دسته‌بندي مي‌شوند. نانوفيلتراسيون در اصل فيلتراسيون با فشار پايين‌تر از اسمز معكوس است، بنابراين قيمت تمام‌شده نانوفيلترها و انرژي مصرفي كمتر است.

نانوفيلترها علاوه بر بازيابي عناصري مثل نمك و كلسيم از آب، قادر به بازيابي ويروس‌ها و باكتري‌ها نيز مي‌باشند بنابراين مي‌توانند در رفع، آلودگي‌هاي آب‌هاي ذخيره نوشيدني انسان‌ها و آب‌هاي كشاورزي استفاده شوند.

نانوفيلترها مي‌توانند به فيلتراسيون سريع خون كمك فراواني كنند. در حال حاضر مسموميت خوني يكي از مشكلات جدي در جهان است و خطر عفونت در واحدهايي كه نياز به مراتب شديدتري دارند بيشتر است، چون مريض‌ها آسيب‌پذيرترند. اگر مسموميت خوني اتفاق بيافتد بايد خون هرچه سريع‌تر از عامل مسموميت پاك شود.

براي تشخيص عامل عفونت پلاسما و Endo toxin بايد از هم جدا شوند تا عامل عفونت شناسايي شود. با استفاده از نانوفيلترها مي‌توان در يك مرحله پلاسما و Endo toxin را جدا كرده و عامل مسموميت را شناسايي كرد و علاوه بر اين خون را تميز كرد.

علاوه بر اين نانوفيلترها مي‌توانند در جداسازي‌هاي بيولوژيكي باكتري، ويروس، اسيدنوكلوئيك تصفيه DNA ، جذب پروتئين‌ها و اسيدنوكلوئيك‌ها، سوبسترا براي كشت Batch ، آلترافيلتراسيون محصولات آشاميدني و غذايي و استريليزه كردن سرم‌هاي پزشكي و سيالات بيولوژيكي استفاده شوند.

نانوتكنولوژي با ساخت سنسورها در ابعاد كوچك ما را قادر خواهند ساخت كه بتوانيم بسياري از پارامترها را با دقت بيشتري ارزيابي كنيم. با استفاده از مولكول‌هاي بيولوژيكي قادر خواهيم بود كه نانوسنسور بسازيم. نانوسنسورها كاربردهاي بسياري در سه حوزه مهم نانوبيوتكنولوژي (پزشكي، كشاورزي و صنايع غذايي) دارند كه شامل:

• آشكارسازي عوامل و كميت‌هاي شيميايي و بيولوژيكي

• توالي‌سنجي DNA

• در تشخيص بيماري‌ها و توليد داروها

• در آزمايش‌هاي مؤثر و سريع بر روي داروهاي جديد

• سيستم‌هاي كنترلي قابل حمل و نقل براي حفظ سلامت محصولات كشاورزي و غذايي در انبارها و حمل و نقل و انتقال

• سيستم‌هاي مجتمع نانوسنسوري براي اندازه‌گيري، گزارش‌دهي و كنترل هوشمند گياهان يا دام‌ها

• بيوسنسورهاي دقيق‌تر براي شناسايي پروتئين‌ها

• آشكارسازي سريع عوامل بيماري‌زا

مواد هوشمند، مواد واكنشي ( Reactive Material ) كه در تركيب با حسگرها و تحريك‌كننده‌ها و شايد هم كامپ&


• در آزمايش‌هاي مؤثر و سريع بر روي داروهاي جديد

• سيستم‌هاي كنترلي قابل حمل و نقل براي حفظ سلامت محصولات كشاورزي و غذايي در انبارها و حمل و نقل و انتقال

• سيستم‌هاي مجتمع نانوسنسوري براي اندازه‌گيري، گزارش‌دهي و كنترل هوشمند گياهان يا دام‌ها

• بيوسنسورهاي دقيق‌تر براي شناسايي پروتئين‌ها

• آشكارسازي سريع عوامل بيماري‌زا

مواد هوشمند، مواد واكنشي ( Reactive Ma t erial ) كه در تركيب با حسگرها و تحريك‌كننده‌ها و شايد هم كامپيوترها به شرايط و تغييرات محيطي پاسخ مناسب مي‌دهند، پليمرهاي هوشمند نمونه‌هايي از اين دسته مواد هستند. از اين پليمرها مي‌توان در ساخت مواد بسته‌بندي جديد براي محصولات غذايي استفاده كرد، اين مواد مي‌توانند به مصرف‌كننده هشدار بدهند كه غذا يا محصولات كشاورزي فاسد شده است. لوازم آرايشي جز صنايع چندميليون دلاري است كه از اين سري مواد هوشمند سود خواهند برد.

4- ماشين‌هاي نانوتكنولوژي :
بعضي از كارشناسان مفهوم ساخت و توليد مولكولي را كه در آن اشياء اتم به اتم (يا مولكول به مولكول) ساخته مي‌شوند، را ابداع كرده‌اند. با استفاده از اين روش و بلوك‌هاي سازنده مي‌توان ماشين مولكولي را توليد كرد. ماشين‌هاي مولكولي كه از آنها با عنوان نانوروبات ياد مي‌شود مي‌توانند كاربردهاي زيادي داشته باشند.

نانوروبات‌ها قادرند اطلاعات بسياري را براي ما فراهم كنند به عنوان مثال در علوم پزشكي با استفاده از نانوروبات‌ها، قادر به انجام جراحي‌هايي خواهيم بود كه اكنون بدون اثرات نامطلوب مانند بيهوشي طولاني و اثرات جراحي بر روي بدن بيمار امكان‌پذير نيستند. اين نانوروبات‌ها همچنين قادر خواهند بود كه جريان‌هاي نامطلوب را از رگ‌هاي بدن پاك كنند و به اين ترتيب از سكته‌هاي قلبي كه بر اثر بسته‌شدن رگ‌ها ايجاد مي‌شوند، جلوگيري مي‌شود. نانوربات‌ها مي‌توانند بدون ايجاد عوارض جانبي در بدن حضور داشته باشند و با مونيتورسازي دائم وضعيت سلامت انسان علاوه بر درمان بيماري‌ها به پيشگيري نيز كمك كنند.

نانوربات‌ها مي‌توانند براي ثبت برخي پارامترهاي مهم فيزيكي يا بيولوژيكي براي محافظت مواد غذايي يا محصولات كشاورزي نيز استفاده شوند.

همچنين با استفاده از نانوربات‌ها مي‌توان سلامت محصول يا دام را به طور مرتب بررسي كرد.

• مسيرهاي بيوتكنولوژيكي نانوتكنولوژي (نانوبيوتكنولوژي) زمينه‌هاي تحقيقاتي وسيعي را هموار مي‌سازد و مي‌توانند به لحاظ هزينه كمتر تحقيقات انتخاب مناسبي براي سرمايه‌گذاري كشورهاي در حال توسعه باشد.

در حال حاضر فرصت‌هاي تجاري صنعتي و توليدي كوتاه‌مدت مورد علاقه سرمايه‌گذاران مي‌تواند مربوط به توليد نانوبيوذرات باشد، چون علاوه بر كاربردهاي وسيعي كه به بخش‌هايي از آن در اين گزارش اشاره شد، تكنولوژي توليد ساده‌تري دارند، همچنين ارزان‌ترند و در حال حاضر در بسياري از كشورها به مرحله توليد انبوه رسيده‌اند.

فرصت‌هاي ميان‌مدت مي‌تواند شامل توليد نانوبيوسنسورها، نانوفيلترها و نانومواد هوشمند باشد اما فرصت‌هاي تجاري بلندمدت يا سرمايه‌گذاري‌هاي طولاني‌مدت را بايد به نانوماشين‌ها و نانوربات‌ها اختصاص داد.

البته در كنار سرمايه‌گذاري در بخش صنعت بايد به سرمايه‌گذاري در زمينه تحقيقات نيز توجه كرد چون اولويت‌هايي كه توسط بخش R&D معين مي‌گردد مي‌تواند راهگشاي بخش صنعت باشد.

بنابراين در سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت و ميان‌مدت حتماً بايد بر روي تحقيقات نانوبيوتكنولوژي نيز تأكيد شود. با گسترش آزمايشگاه‌هاي اختصاصي نانوتكنولوژي و مراكز تحقيقاتي درنهايت مي‌توان به راهكارهاي مناسب توسعه اين فناوري نوين

موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

دکتر محسن جهانشاهي

مواد جديد همواره يكي از پيشران‌هاي توان‌زاي كليدي براي ساخت سيستم‌ها و كاربردهايي با اثرات چشمگير بوده‌اند. اين مواد مي‌توانند موانع فرآيندهاي قبلي را بشكنند و نهايتاً كاربردهايي با منافع بالقوه جهاني را توليد كنند. مواد در مقياس نانو، يعني موادي كه ويژگي‌هايشان در سطح كمتر از ميكرو (كوچكتر از 10 -6 m ) يا نانو ( 10 - 9 m ) قابل كنترل است. خواص مواد در چنين ابعد و اندازه‌هايي با مواد متعارف اساساً متفاوت است و به همين لحاظ تحقيقات در حوزة نانومواد روز به روز فعال‌تر مي‌شود


View Profile > نانوبيوذرات ، ذرات كلوئيدي و جامدي هستند كه شامل اجزاء ماكرومولكولي با اندازه 10-1000nmc با شيمي سطح پيچيده هستند. بسته به روش توليد، نانوذرات به شكل نانوكپسول‌ يا نانوكره هستند نانوكره‌ها سيستم‌هاي ماتريسي مي‌باشند در حالي كه نانوكپسول‌ها سيستم‌هاي وزيكولاراند.
نانوكپسول‌ها نانوذراتي هستند كه داراي يك پوسته و فضاي خالي داخل آن جهت قرارگرفتن و حمل مواد مورد نظر باشند. فسفوليپيدها با يك سر آب‌دوست و يك سر آب‌گريز وقتي در يك محيط آبي قرار مي‌گيرند، تشكيل كپسول‌هايي مي‌دهند كه سر آب‌دوست آن در بيرون و سر آب‌گريز مولكول در درون آن قرار مي‌گيرند، از پليمرهايي مثل ليپيد و پروتئين نيز مي‌توان براي ساخت نانوكپسول استفاده كرد.

درخت‌سان‌ها ( Denderimers ) ماكرومولكول‌هايي با ساختار منتظم و پرشاخه سه‌بعدي، كه به خاطر دانسيته بالاي گروه‌هاي فعال كاربردهاي زيادي دارند. درخت‌سان‌ها به دليل رقابت طراحي و ساخته‌شدن با دقت كاملاً اتمي بيشترين توانمندي را در مقايسه با نانوحفرات، نانوكپسول‌ها و نانوذرات از خود نشان مي‌دهند.

كاكليت‌ها ( Cochleates ) رسوبات دوظرفيتي فسفوليپيدي پايدار از مواد طبيعي هستند. اين مواد ساختارهاي چندلايه‌اي هستند كه از ورقه‌هاي دولايه‌اي بزرگ و پيوسته چربي كه به شكل مارپيچ درآمده‌اند، تشكيل شده‌اند. آنها محتوياتشان را از طريق لايه سيال خارجي به غشاء سلول‌هاي هدف انتقال مي‌دهند. كاكليت‌ها دربرابر عوامل محيطي مقاوم هستند و ساختار لايه‌اي محكم‌شان آنها را دربرابر تجزيه توسط مولكول‌هاي شكننده Cochleates محافظت مي‌كند، حتي اگر در شرايط سخت محيطي يا دربرابر آنزيم قرار گيرند.

ويروس ظريف‌ترين نانوبيوذره موجود در طبيعت است و به خاطر تنوع‌اش يك موضوع محبوب براي تحقيقات است. براساس دانش موجود در مورد نانوساختاري و قابليت ساخت آن،‌ استفاده از خودآرايي براي ساخت نانوتركيبات قابل استفاده در صنعت بسته به بخش‌هاي تشكيل‌دهنده تركيب دارد. ويروس‌ها مي‌توانند كلون شوند،‌ اين ذرات فعال و قابل تشخيص هستند، همچنين مي‌توانند تغييرات محيط‌شان را حس كنند. براي ساخت ويروس‌ها بايد قادر به ساخت اسيد نوكلئوئيك،‌ پروتئين و ليپيدهاي قطبي باشيم.

ذرات ويروس‌مانند ( Virus Like Particles ) ( VLps )، بيان نوتركيب ساختمان اصلي پروتئين‌هاي بسياري از ويروس‌ها، LP V را توليد مي‌كند. چنين ذراتي مورفولوژي شبيه به كپسيدهاي خالي از ويروس دارند كه از آن منشاء گرفته‌اند، بنابراين ساختارشان شبيه به ويروس اصلي است در عين حال غيرفعالند.

پروتئين نانوذرات، اندازه پروتئين‌ها به طور طبيعي كمتر از مقياس نانو است. با استفاده از روش‌هاي سنتز ذرات در نانوتكنولوژي مي‌توان پروتئين‌هايي توليد كرد كه در مقياس نانو باشند. اين ذرات نانوپروتئيني در سيستم‌هاي انتقال دارو (به عنوان حامل دارو)،‌ ژن‌درماني، توليد كرم‌هاي ضدآفتاب و مواد آرايشي و همچنين در توليد علف‌كش‌هاي نانويي كاربرد دارند.

بطور خلاصه نانوبيوموادها به خاطر اندازه كوچكشان بسيار مورد توجه‌اند و كاربردهاي بسياري دارند از جمله:

• دارورساني،‌ نانوبيومواد به خاطر اندازه كوچكشان مي‌توانند به داخل سلول نفوذ كنند كه باعث تجمع مؤثر دارو مي‌شود و دوم اينكه استفاده از مواد زيست‌تخريب‌پذير براي آماده‌سازي نانوبيوذرات باعث پايداري دارو تا رسيدن به هدف حتي بعد از چند روز يا چند هفته مي‌شود.

• به‌كارگيري نانوبيومواد در پاكسازي محيط زيست.

• استفاده از نانوبيومواد در محصولات آرايشي و بهداشتي مانند كرم‌هاي ضدآفتاب و رنگدانه‌ها، برخي داروها

• انتقال ژن و ژن‌درماني

• توليد واكسن

• استفاده در علف‌كش‌ها و سموم نباتي

• افزودن طعم و رنگ دلخواه به غذا

• آشكارسازي تهديدهاي بيولوژيكي مثل سياه‌زخم، آبله و سل و محدوده وسيعي از بيماري‌هاي ژنتيكي

• افزودن ميكرونوترينت‌هاي حساس به حرارت و pH مثل بتاكاروتن،‌ اسيد چرب 1 مگا3

• درخت‌سان‌ها به دليل دانسيته بالاي گروه‌هاي فعال براي زمينه وسيعي از كاربردها مثل سنسورها كاتاليست‌ها يا موادي براي رهايش كنترل‌شده و انتقال به مكان‌هاي خاص مناسب‌اند.

• Cochleate ها مي‌توانند براي كپسوله‌كردن و انتقال بسياري از مواد فعال زيستي مثل تركيباتي كه به سختي در آب حل مي‌شوند،‌داروهاي پروتئيني و پپتيدي. مواد مغذي حساس به حرارت و pH و شرايط نامساعد محيطي استفاده شوند.

• حفظ سلامت غذا، نانوذرات با چسبندگي خاص قادرند به صورت برگشت‌ناپذير به بعضي از انواع باكتري متصل شوند و مانع آلوده‌كردن ميزبان توسط آنها شوند.

نكته‌اي كه بايد به آن توجه شود اين است كه براي اينكه سيستم‌هاي انتقال (دارو، غذا و ژن) مؤثر باشند،‌ تركيبات فعال كپسوله‌كننده بايد به مكان‌هاي مشخص برسند، غلظت‌شان بايد در يك سطح مناسب براي مدت‌زمان طولاني ثابت باشد و از تجزيه نابهنگام آنها جلوگيري شود. نانوذرات توانايي بيشتري در كپسوله‌كردن و آزادسازي نسبت به سيستم‌هاي قديمي‌تر دارند و به‌خصوص به خاطر اندازه كوچكشان مي‌توانند مستقيماً به سيستم گردش خون وارد شوند.

2- نانولوله‌ها و نانوكامپوزيت‌ها:

نانولوله‌هاي كربني اولين نسل محصولات نانو هستند كه در سال 1991 كشف و به جهان عرضه شدند. نانولوله‌ها از پيچيده‌شدن ورقه‌هاي گرانيت با ساختاري شبيه شانه عسل بدست مي‌آيند. اين لوله‌ها بسيار بلند و نازك هستند و ساختارهايي پايدار، مقاوم و انعطاف‌پذير دارند.

نانولوله‌ها قوي‌ترين فيبرهاي شناخته‌شده‌اند، 100-1 برابر قوي‌تر از واحد وزني استيل هستند و مي‌توانند جايگزين سراميك‌هاي معمولي، آلومينوم و حتي فلزات در ساخت هواپيما، چرخ‌دنده‌ها،‌ ياتاقان‌ها، اجزاء ماشين، دستگاه‌هاي پزشكي، وسايل ورزشي و دستگاه‌هاي صنعتي توليد غذا شوند.

مطالعات اخير پيشنهاد مي‌كند كه از نانولوله‌هاي كربني براي اهداف بيولوژيكي مثل كريستاليزاسيون پروتئين‌ها و ساخت بيوراكتورها و بيوسنسورها استفاده شود. نانولوله‌هاي كربني در محيط‌هاي آبي نامحلول‌اند. بنابراين براي كاربردهيا بيولوژيكي بايد بر اين مسأله غلبه كرد.

پيوند گروه‌هاي Functional به نانولوله‌هاي كربني براي كاربردهاي پزشكي بسيار مفيدند به عنوان مثال اتصال نانولوله‌ها به يك توالي خاص DNA مي‌تواند باعث اتصال به يك پروتئين در سلول سرطاني شود و اتصال هم‌سلولي به يك بخش ديگر از همان نانولوله‌ مي‌تواند يك «پيكان راهنما» براي حمله به سلول سرطاني و نابودكردن آن باشد. نانولوله‌هاي كربني به خصوص نانولوله‌هاي چندلايه با ساختار كاملاً تعريف‌شده نانويي، مي‌توانند براي ساختن بيوسنسورها استفاده شوند.

ساخت غشاه با استفاده از نانولوله‌ها پتانسيل استفاده در سيستم‌هاي غذايي را دارد. غشاهاي بسيار باريك انشعاب‌پذير نانولوله‌اي مي‌توانند براي اهداف آناليزي به عنوان بخشي از يك سنسور براي تشخيص مولكولي آنريم‌ها، آنتي‌بادي‌ها،‌پروتئين‌هاي مختلف و DNA باشند،‌ همچنين از اين غشاءها براي جداسازي مولكول‌هاي زيستي مثل پروتئين‌ها مي‌توان استفاده كرد.

در حال حاضر انتخاب‌پذيري و بازده غشاها در صنايع غذايي و دارويي مطلوب نيست، بيشتر به خاطر كنترل محدودشده ساختار آنها و ميل تركيبي شيميايي‌شان با كاربردي‌كردن نانولوله‌ها با يك روش دلخواه، غشاهاي نانولوله‌اي مي‌توانند مولكول‌ها را براساس اندازه، شكل و ميل تركيبي‌شان از هم جدا كند. به عنوان مثال غشاهايي كه شامل نانولوله‌اي Monodisperse طلا با قطر داخلي كمتر از 1nm ، مي‌شوند مي‌توانند هم براي جداسازي مولكول‌ها و هم براي انتقال يون‌ها از محلولي كه در يك سمت غشاء قرار گرفته به محلولي كه در سمت ديگر غشاء است،‌ استفاده شوند.

با هيدروفوب‌كردن داخل نانولوله‌ها، غشاءهاي نانولوله‌اي ترجيحاً مولكول‌هاي خنثي هيدروفوب‌ را استخراج كرده و عبور مي‌دهند. در حال حاضر اين تكنولوژي براي كاربردهاي صنعتي (غذايي و دارويي) بسيار گران است اما مي‌تواند در آينده براي جداسازي مولكول‌هاي زيستي ارزشمند (مثل پروتئين‌ها،‌ پپتيدها، ويتامين‌ها يا مواد معدني) استفاده شوند. اين مواد در زمينه تهيه غذاهاي تقويتي يا مكمل‌هاي رژيمي يا داروها مي‌توانند استفاده شوند.

يك زمينه ديگر كاربرد نانولوله‌هاي كربني توسعه غشاءهاي رساناي الكتريكي است. به خاطر نسبت بالاي طول به قطر، نانولوله‌هاي كربني مي‌توانند پليمرهاي سنتزي را كه نارساناي الكتريكي هستند، به پليمرهاي رسانا تبديل كنند، اگر اين پليمرها براي توسعه غشاءهاي جديد استفاده شوند ميزان جداسازي طعم‌ها و مواد مغذي افزايش خواهد يافت.

نانولوله‌هاي پپتيدي: از ورقه‌هاي B پروتئين با تعداد مساوي آمينواسيدها L و D تشكيل شده‌اند. اين ورقه‌ها با خودساماني از طريق پيوندهاي هيدروژني، تشكيل نانولوله را مي‌دهند. در اين نانولوله‌ها تمام زنجيره‌هاي جانبي بر روي سطح خارجي قرار دارد.

خواص سطحي نانولوله و سوراخ داخلي با ترتيب آمينواسيدها تغيير مي‌كن و طول آن بستگي به تعداد Residue ها دارد.

برخي از كاربردهاي نانولوله‌هاي پپتيدي در اينجا آورده شده است:

• باوجود توسعه آنتي‌بيوتيك‌ها، همچنان مقاومت بشر در برابر باكتري‌ها كم است،‌ چون باكتري‌ها به راحتي مي‌توانند نسبت به آنتي‌بيوتيك‌ها مقاوم گردند، نانولوله‌هاي پپتيدي مي‌توانند يك نوع آنتي‌باكتري باشند. اين نانولوله‌ها به خاطر اندازه كوچكشان به راحتي وارد ديواره سلولي باكتري شده و در آنجا با تشكيل پيوند با ديواره سلولي،‌ باز مي‌شوند و اين باعث ايجاد روزنه در ديواره سلولي باكتري و درنهايت مرگ آن مي‌گردد.

• مي‌توانند حامل‌هاي مناسبي براي انتقال دارو باشند.

• موادي مثل پروتئين‌ها و ليپيد يا آنزيم با اتصال به ديواره خارجي آن،‌ از نانولوله پپتيدي يك بيوسنسور مي‌سازند.

• نانولوله‌هاي پپتيدي را مي‌توان به عنوان پايه‌اي براي ساخت بيوسراميك‌ها مورد استفاده قرار داد. بيوسراميك‌ها در ساخت استخوان يا دندان مصنوعي كاربرد بسيار دارند.

• نانولوله‌هاي پپتيدي مي‌توانند پايه‌اي براي ته‌نشست مواد معدني مثل كربنات كلسيم، اكسيد آهن، دي‌اكسيد سيليكون و هيدروكسي آپتيات باشند.

كامپوزيت‌هاي ساخته‌شده در مقياس نانو با مورفولوژي و خواص سطحي خاص يك گروه جديد از موا با خواص منحصر به فرد هستند. در ساخت اولين نانوكامپوزيت‌ها از زيست كاني‌سازي الگوبرداري كرده‌اند. زيست كاني‌سازي فرآيندي است كه يك ماده الي (پروتئين، پپتيد يا ليپيد) با يك ماده غيرآلي (مثل كربنات كلسيم) واكنش مي‌دهد و ماده با استقامت افزوده مي‌سازند.

نانوكامپوزيت‌ها جايگزين خوبي براي بطري‌هاي پلاستيكي نوشيدني‌ها هستند، استفاده از پلاستيك براي ساخت بطري باعث فساد و تغيير طعم نوشيدني مي‌شوند. نانوكامپوزيت‌ها مي‌توانند به عنوان مواد بسته‌بندي جديد استفاده شوند. يك مثال نانوكامپوزيت‌هاي تشكيل‌شده از نشاسته سيب‌زميني و كلسيم كربنات است. اين فوم مقاومت خوبي به حرارت دارد و سبك و زيست‌تخريب‌پذير است و مي‌توان براي بسته‌بندي مواد غذايي به كار رود.

نانوساختارها همچنين مي‌توانند از مواد طبيعي، خاك‌هاي كريستالي طبيعي به خصوص Montomorillouite مواد آتشفشاني و دسكي شكل نازك در مقياس نانو، منابع محبوبي براي توليد نانوخاك هستند.

اين ماده به عنوان يك ماده افزودني در توليد نانوكامپوزيت‌ استفاده مي‌شود. افزودني فقط 3-5% از اين ماده پلاستيك را سبك‌تر، قوي‌تر و مقاوم‌تر به حرارت مي‌كند و خواص ممانعت‌كنندگي بهتر دربرابر اكسيژن، دي‌اكسيد كربن، رطوبت و مواد فرار دارد. اين خواص براي بسته‌بندي مواد غذايي بسيار مفيدند و استفاده از آنها مي‌تواند زمان نگهداري مواد غذايي مثل گوشت‌هاي فرآيندي، پنير، آرد قنادي، غلات و غذاهاي كنسروشده را افزايش دهد.

3- نانوفيلترها، نانوسنسورها و مواد هوشمند:

فيلترها براساس اندازه منافذشان دسته‌بندي مي‌شوند و بر اين اساس به ميكروفيلترها آلترافيلترها و نانوفيلترها دسته‌بندي مي‌شوند. نانوفيلتراسيون در اصل فيلتراسيون با فشار پايين‌تر از اسمز معكوس است، بنابراين قيمت تمام‌شده نانوفيلترها و انرژي مصرفي كمتر است.

نانوفيلترها علاوه بر بازيابي عناصري مثل نمك و كلسيم از آب، قادر به بازيابي ويروس‌ها و باكتري‌ها نيز مي‌باشند بنابراين مي‌توانند در رفع، آلودگي‌هاي آب‌هاي ذخيره نوشيدني انسان‌ها و آب‌هاي كشاورزي استفاده شوند.

نانوفيلترها مي‌توانند به فيلتراسيون سريع خون كمك فراواني كنند. در حال حاضر مسموميت خوني يكي از مشكلات جدي در جهان است و خطر عفونت در واحدهايي كه نياز به مراتب شديدتري دارند بيشتر است، چون مريض‌ها آسيب‌پذيرترند. اگر مسموميت خوني اتفاق بيافتد بايد خون هرچه سريع‌تر از عامل مسموميت پاك شود.

براي تشخيص عامل عفونت پلاسما و Endo toxin بايد از هم جدا شوند تا عامل عفونت شناسايي شود. با استفاده از نانوفيلترها مي‌توان در يك مرحله پلاسما و Endo toxin را جدا كرده و عامل مسموميت را شناسايي كرد و علاوه بر اين خون را تميز كرد.

علاوه بر اين نانوفيلترها مي‌توانند در جداسازي‌هاي بيولوژيكي باكتري، ويروس، اسيدنوكلوئيك تصفيه DNA ، جذب پروتئين‌ها و اسيدنوكلوئيك‌ها، سوبسترا براي كشت Batch ، آلترافيلتراسيون محصولات آشاميدني و غذايي و استريليزه كردن سرم‌هاي پزشكي و سيالات بيولوژيكي استفاده شوند.

نانوتكنولوژي با ساخت سنسورها در ابعاد كوچك ما را قادر خواهند ساخت كه بتوانيم بسياري از پارامترها را با دقت بيشتري ارزيابي كنيم. با استفاده از مولكول‌هاي بيولوژيكي قادر خواهيم بود كه نانوسنسور بسازيم. نانوسنسورها كاربردهاي بسياري در سه حوزه مهم نانوبيوتكنولوژي (پزشكي، كشاورزي و صنايع غذايي) دارند كه شامل:

• آشكارسازي عوامل و كميت‌هاي شيميايي و بيولوژيكي

• توالي‌سنجي DNA

• در تشخيص بيماري‌ها و توليد داروها

• در آزمايش‌هاي مؤثر و سريع بر روي داروهاي جديد

• سيستم‌هاي كنترلي قابل حمل و نقل براي حفظ سلامت محصولات كشاورزي و غذايي در انبارها و حمل و نقل و انتقال

• سيستم‌هاي مجتمع نانوسنسوري براي اندازه‌گيري، گزارش‌دهي و كنترل هوشمند گياهان يا دام‌ها

• بيوسنسورهاي دقيق‌تر براي شناسايي پروتئين‌ها

• آشكارسازي سريع عوامل بيماري‌زا

مواد هوشمند، مواد واكنشي ( Reactive Material ) كه در تركيب با حسگرها و تحريك‌كننده‌ها و شايد هم كامپ&


• در آزمايش‌هاي مؤثر و سريع بر روي داروهاي جديد

• سيستم‌هاي كنترلي قابل حمل و نقل براي حفظ سلامت محصولات كشاورزي و غذايي در انبارها و حمل و نقل و انتقال

• سيستم‌هاي مجتمع نانوسنسوري براي اندازه‌گيري، گزارش‌دهي و كنترل هوشمند گياهان يا دام‌ها

• بيوسنسورهاي دقيق‌تر براي شناسايي پروتئين‌ها

• آشكارسازي سريع عوامل بيماري‌زا

مواد هوشمند، مواد واكنشي ( Reactive Ma t erial ) كه در تركيب با حسگرها و تحريك‌كننده‌ها و شايد هم كامپيوترها به شرايط و تغييرات محيطي پاسخ مناسب مي‌دهند، پليمرهاي هوشمند نمونه‌هايي از اين دسته مواد هستند. از اين پليمرها مي‌توان در ساخت مواد بسته‌بندي جديد براي محصولات غذايي استفاده كرد، اين مواد مي‌توانند به مصرف‌كننده هشدار بدهند كه غذا يا محصولات كشاورزي فاسد شده است. لوازم آرايشي جز صنايع چندميليون دلاري است كه از اين سري مواد هوشمند سود خواهند برد.

4- ماشين‌هاي نانوتكنولوژي :
بعضي از كارشناسان مفهوم ساخت و توليد مولكولي را كه در آن اشياء اتم به اتم (يا مولكول به مولكول) ساخته مي‌شوند، را ابداع كرده‌اند. با استفاده از اين روش و بلوك‌هاي سازنده مي‌توان ماشين مولكولي را توليد كرد. ماشين‌هاي مولكولي كه از آنها با عنوان نانوروبات ياد مي‌شود مي‌توانند كاربردهاي زيادي داشته باشند.

نانوروبات‌ها قادرند اطلاعات بسياري را براي ما فراهم كنند به عنوان مثال در علوم پزشكي با استفاده از نانوروبات‌ها، قادر به انجام جراحي‌هايي خواهيم بود كه اكنون بدون اثرات نامطلوب مانند بيهوشي طولاني و اثرات جراحي بر روي بدن بيمار امكان‌پذير نيستند. اين نانوروبات‌ها همچنين قادر خواهند بود كه جريان‌هاي نامطلوب را از رگ‌هاي بدن پاك كنند و به اين ترتيب از سكته‌هاي قلبي كه بر اثر بسته‌شدن رگ‌ها ايجاد مي‌شوند، جلوگيري مي‌شود. نانوربات‌ها مي‌توانند بدون ايجاد عوارض جانبي در بدن حضور داشته باشند و با مونيتورسازي دائم وضعيت سلامت انسان علاوه بر درمان بيماري‌ها به پيشگيري نيز كمك كنند.

نانوربات‌ها مي‌توانند براي ثبت برخي پارامترهاي مهم فيزيكي يا بيولوژيكي براي محافظت مواد غذايي يا محصولات كشاورزي نيز استفاده شوند.

همچنين با استفاده از نانوربات‌ها مي‌توان سلامت محصول يا دام را به طور مرتب بررسي كرد.

• مسيرهاي بيوتكنولوژيكي نانوتكنولوژي (نانوبيوتكنولوژي) زمينه‌هاي تحقيقاتي وسيعي را هموار مي‌سازد و مي‌توانند به لحاظ هزينه كمتر تحقيقات انتخاب مناسبي براي سرمايه‌گذاري كشورهاي در حال توسعه باشد.

در حال حاضر فرصت‌هاي تجاري صنعتي و توليدي كوتاه‌مدت مورد علاقه سرمايه‌گذاران مي‌تواند مربوط به توليد نانوبيوذرات باشد، چون علاوه بر كاربردهاي وسيعي كه به بخش‌هايي از آن در اين گزارش اشاره شد، تكنولوژي توليد ساده‌تري دارند، همچنين ارزان‌ترند و در حال حاضر در بسياري از كشورها به مرحله توليد انبوه رسيده‌اند.

فرصت‌هاي ميان‌مدت مي‌تواند شامل توليد نانوبيوسنسورها، نانوفيلترها و نانومواد هوشمند باشد اما فرصت‌هاي تجاري بلندمدت يا سرمايه‌گذاري‌هاي طولاني‌مدت را بايد به نانوماشين‌ها و نانوربات‌ها اختصاص داد.

البته در كنار سرمايه‌گذاري در بخش صنعت بايد به سرمايه‌گذاري در زمينه تحقيقات نيز توجه كرد چون اولويت‌هايي كه توسط بخش R&D معين مي‌گردد مي‌تواند راهگشاي بخش صنعت باشد.

بنابراين در سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت و ميان‌مدت حتماً بايد بر روي تحقيقات نانوبيوتكنولوژي نيز تأكيد شود. با گسترش آزمايشگاه‌هاي اختصاصي نانوتكنولوژي و مراكز تحقيقاتي درنهايت مي‌توان به راهكارهاي مناسب توسعه اين فناوري نوين

موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

مجتبي برزگر , حسن علم خواه


مقدمه : نانوکامپوزيتهاي خاک رس / پليمر بهبود فوق‌العاده‌اي در بسياري از خواص فيزيکي و مهندسي پليمرهايي که در آنها از مقدار کمي پرکننده استفاده مي‌شود، ايجاد مي‌کند. اين تکنولوژي که امروزه مي‌تواند کاربرد تجاري نيز پيدا کند، توجه زيادي را طي سالهاي اخير به خود جلب کرده است. عمدة پيشرفت‌هايي که در اين زمينه بوقوع پيوسته، طي پانزده سال اخير بوده و در اين مقاله به اين پيشرفتها و همچنين مزيتها، محدوديتها و برخي مسايل و مشکلات آن خواهيم پرداخت.



هر چند اخيراً پيشرفتهاي عمده‌اي در توسعة روشهاي سنتزي و کاربرد آنها در پليمرهاي مهندسي صورت گرفته و تحقيقاتي نيز در مورد خيلي از خواص مهندسي آنها صورت گرفته، ولي با اينحال، براي فهميدن مکانيزم‌هايي که باعث افزايش کارايي در نانوکامپوزيتهاي مرسوم به الياف تقويت مي‌شوند، مزيتها و امتيازاتي دارد، ولي هنوز نتوانسته تاثيري در بازار کامپوزيتهايي که در آنها جزء اليافي درصد بالايي دارد، ايجاد کند.
موضوع فناوري نانو طي سالهاي اخير بطور فزاينده‌اي مطرح شده است. عرصة نانو، محدوده‌اي بين ابعاد ميکرو و ابعاد مولکولي است و اين محدوده‌اي است که دانشمندان مواد و شيميدان‌ها در آن به مطالعاتي پرداخته‌اند و اتفاقاً مورد توجه آنها نيز قرار گرفته است، مانند مطالعه در ساختار بلورها. ولي تکنولوژي که توسط علوم مواد و شيمي توسعه يافته و به نانومقياس معروف است، نبايد به عنوان نانوتکنولوژي تلقي شود. هدف اصلي در نانوتکنولوژي ايجاد کاربردهاي انقلابي و خواص فوق‌العاده مواد، با سازماندهي و جنبش آنها و همچنين طراحي ابزار در مقياس نانو مي‌باشد.
تعريف
نانوکامپوزيت‌هاي خاک­رس / پليمر يک مثال موردي از نانوتکنولوژي هستند. در اين نوع مواد، از خاک­رس‌هاي نوع اسمکتيت (Smectite-type) از قبيل هکتوريت، مونت موريلونيت و ميکاي سنتزي، به عنوان پرکننده براي بهبود خواص پليمرها استفاده مي‌شود. خاک­رس‌هاي نوع اسمکتيت، ساختاري لايه‌اي دارند و هر لايه، از اتمهاي سيليسيم کوئورانيه شده بصورت چهار وجهي که به يک صفحه هشت وجهي با لبه‌هاي مشترک از Al(OH) 3 يا Mg(OH) 2 متصل شده، تشکيل شده است. با توجه به طبيعت پيوند بين اين اتمها، انتظار مي‌رود اين مواد خواص مکانيکي فوق‌العاده‌اي را در جهت موازي اين لايه‌ها نشان دهند ولي خواص مکانيکي دقيق اين لايه‌ها هنوز شناخته نشده‌اند. اخيراً با استفاده از روشهاي مدل‌سازي تخمين زده شده که ضريب يانگ در راستاي لايه‌ها، پنجاه تا چهارصد برابر بيشتر از يک پليمر عادي است. لايه‌ها نسبت صفحه‌اي (aspect ratio) بالايي دارند و هر لايه تقريباً يک نانومتر ضخامت دارد، در حاليکه شعاع آن از سي نانومتر تا چند ميکرون، متفاوت مي‌باشد. صدها يا هزاران عدد از اين لايه‌ها بوسيله يک نيروي واندروالسي ضعيف، روي هم انباشته مي‌شوند تا يک جزء رسي را تشکيل دهند. با يک پيکربندي مناسب اين امکان وجود دراد که رس‌ها را به اشکال و ساختارهاي گوناگوني، درون يک پليمر، به شکل سازمان‌يافته قرار دهيم.
در گذشته، عمدتاً به اين شکل از دانه‌هاي رسي براي افزايش کارايي پليمر استفاده مي‌شود که آنها را در حد ميکروني خرد مي‌کردند تا از آنها در توليد پليمرهاي تقويت شده بوسيله پرکننده‌هاي در اندازه ميکرون، استفاده کنند. همانطور که در شکل 1 نشان داده شده.
مي‌توان تصور کرد که خواص مکانيکي فوق‌العاده لايه‌هاي منفرد در اجزاي خاک­رس نتوانند در يک سيستم به طرز موثري عمل کنند و پيوندهاي ضعيف بين دو لايه منشاء ايراد در اين کار مي‌باشد. معمول است که از ميزان بالايي از خاک­رس استفاده شود تا به بهبود کافي هر ضرايب دست يابيم، در حاليکه اين کار باعث کاهش استحکام و سختي پليمر مي‌شود.














شکل 1: اصول کاربردي متفاوت در ساخت ميکرو و نانوکامپوزيت‌هاي رايج
اصلي که در نانوکامپوزيت‌هاي خاک­رس / پليمر رعايت مي‌شود، اين است که نه تنها دانه‌هاي رسي را از هم جدا مي‌کنند، بلکه لايه‌هاي هر دانه را نيز از هم جدا مي‌کنند (همانطور که در شکل 1 بصورت شماتيک نشان داده شده است) با انجام اين عمل، خواص مکانيکي فوق‌العاده هر لايه نيز بطور موثر بکار مي‌آيد و اين در حالي است که در اجزاي تقويت­شده نيز بطور چشمگيري افزايش پيدا مي‌کند، زيرا هر جزء رسي خود از صدها تا هزارات لايه تشکيل شده است.
ويژگيها نانوکامپوزيت­هاي خاک رس / پليمر
يکي از دستاوردهاي تحقيقات اين است که مشخص شده که بسياري از خواص مهندسي هنگاميکه از ميزان کمي معمولاً چيزي کمتر از 5% وزني، پرکننده استفاده شود، بهبود قابل توجهي مي‌يابد. در پليمرهايي چون نايلون (nylon-6) 6 هرگاه از چنين ميزان کمي پرکننده استفاده شود، يک افزايش 103 درصدي در ضريب يانگ، 49 درصدي در قدرت کشساني و 146 درصدي در مقاومت در برابر تغيير شکل بر اثر گرما، از خود نشان مي‌دهد. ساير خواص فيزيکي بهبود يافته عبارتند از: مقاومت در برابر آتش، مقاومت بارير (barrier resistance) و هدايت يوني.
امتياز ديگر نانوکامپوزيتهاي خاک رس / پليمر اين است که تاثير قابل توجهي بر خواص اپتيکي پليمر ندارند. ضخامت يک لايه رس منفرد، بسيار کمتر از طول موج نور مرئي است، بنابراين نانوکامپوزيت‌هاي خاک­رس / پليمر که خوب ورقه شده باشد، از نظر اپتيکي شفاف مي‌باشد. ميکرو نانوکامپوزيت‌هايي که تصويرشان در شکل 1 نشان داده شده، از ترکيب خاک­رس و پلي­پروپيلن و با استفاده از روش سرد کردن سريع جهت به حداقل رساندن اثر کريستاليزاسيون، ساخته شده‌اند. ميکروکامپوزيت‌هاي مرسوم، قهوه‌اي و مات به نظر مي‌رسند، در حاليکه نانوکامپوزيت‌ها تقريباً شفاف و بيرنگند. با اين دلايل، نتيجه مي‌گيريم که نانوکامپوزيتهاي خاك­رس/ پليمر نمايش خوبي از نانوتکنولوژي مي‌باشد. با سازماندهي و چينش ساختار کلي در پليمرها در مقياس نانومتر، مواد جديد با خواص نو يافت شده‌اند. نکته ديگر در توسعه نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر اين است که اين تکنولوژي، فوراً مي‌تواند کاربرد تجاري پيدا کند، در حاليکه بيشتر نانوتکنولوژي‌هاي ديگر، هنوز در مرحله مفاهيم و اثبات هستند.

كاربردهاي نانوکامپوزيت­هاي خاک رس / پليمر
اولين کاربرد تجاري اين مواد با استفاده از نانوکامپوزيت خاك­رس / نايلون 6 بعنوان روکش نوار زمان‌سنج براي ماشينهاي تويوتا در همکاري با ube در سال 1991 بود. به فاصله کمي بعد از آن Unikita نانوکامپوزيت نايلون6 را بعنوان محافظ روي موتورهاي GDI شرکت ميتسوبيشي معرفي کرد. در آگوست 2001، ژنرال موتورز و باسل، کاربرد نانوکامپوزيت‌هاي خاك­رس / پليمر را بعنوان جزء مکمل COMC ساخاري و شورلت اکستروژن‌ها به همگان اعلام کرد. اين امر با کاربرد اين نانوکامپوزيت‌ها در درب‌هاي شورلت ايمپالاز (Impalas) صورت گرفت.
اخيراً شرکت نوبل پليمرز (Noble/Polymers) نانوکامپوزيت‌هاي خاك­رس / پلي‌پروپيلن را براي استفاده در صندلي‌هاي هندا آکورد ساخته است و اين در حالي است که Ube دارد نانوکامپوزيت‌هاي خاك­رس / نايلون12 (clay/nylon-12) را براي استفاده در اجزاي سيستم سوخت‌رساني، توليد مي‌کند.
علاوه بر کاربرد در صنعت خودرو، نانوکامپوزيت­هاي خاك­رس / پليمر، به صنايع نوشيدني‌ها نيز راه يافته‌اند. Alcos CSZ نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر چندلايه را در کاربردهاي جديد خود (بعنوان مواد خطي – سدي) (barrier liner materials) بکار مي‌برد. شرکت Honey well محصولات نانوکامپوزيت خاك­رس / پليمري Aegis TM NC resin را در بسته‌بندي نوشيدني‌ها بکار مي‌برد و اخيراً شرکت‌هاي Mitsubishi Gas Chemical و Nano car ، نانوکامپوزيتهاي Nylon-MXD6 را براي ساخت بطري‌هاي چند لايه (polyethylene terephtalate) PET ساخته است.
تاريخچه نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر
اگرچه تحقيقات در مورد ترکيب خاك­رس/ پليمر به قبل از 1980 برمي‌گردد، ولي کارهايي که در آن زمان صورت گرفت را نبايد در تاريخچه نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر به حساب آورد، چرا که هيچگاه به نتيجه چشمگيري براي بهبود خواص فيزيکي و مهندس آنها ختم نشد. در حقيقت مي‌توان منشاء نانوتکنولوژي خاك­رس / پليمر را کارهاي شرکت تويوتا که تلاش براي لايه‌لايه کردن دانه‌هاي رسي در نايلون6 شروع شد، دانست. آنها فاش ساختند که توانسته‌اند بهبود قابل توجهي در خواص پليمرها، با تقويتشان بوسيله خاک رس در مقياس نانومتر، ايجاد کنند. از آن موقع به بعد تحقيقات وسيعي در اين زمينه در سطح جهان انجام شده است. در حال حاضر اين بهبودها به ساير پليمرهاي مهندسي از جمله پلي­پروپيلن (PP) ، پلي­اتيلن، پلي­استايرن، پلي­وينيل کلريد،­ آکريلونيتريل، پليمرهاي بوتا اي ان اسنايرن (ABS) ، پلي­متيل متاکريلات، PET ، کوپليمرهاي اتيلن سوينيل استات، پلي­اکريلونيتريل، پلي­کربنات، پلي­اتيلن اکسيد (PEO) ، اپوکسي رزين، پلي­اميد، پلي­لاکتيد، پلي­کاپرولاکتون، فنوليک رزين، پلي­پي­فنيلن وينيلن، پلي­پيرول، لاستيک، استارک (آهار)، پلي­اوراتان، پلي­وينيل پيريدين، سرايت کرده.
تکنولوژي ساخت نانوکامپوزيت­هاي خاک­رس / پليمر
مرحله نهايي در ساخت نانوکامپوزيت­هاي خاك­رس / پليمر، جدا جدا کردن لايه‌هاي رسي و پخش آن در پليمر مي‌باشد. استراتژي کار بستگي دارد به سازگاري و همگون بودن رس و پليمري که استفاده مي‌شود. اين تعيين مي‌کند که آيا نياز به عمليات مقدماتي روي خاك­رس يا پليمر قبل از مخلوط کردن هست يا نه. اگر سطح لايه‌هاي سيليکاتي با پليمر، سازگار و همگون باشد، اختلاط مستقيم بين اين دو مي‌تواند اتفاق بيفتد، بدون اينکه نياز به عمليات مقدماتي باشد. چنين مواردي بيشتر وقتي اتفاق مي‌افتد که پليمر قابل حل در آب، مانند PEO يا PVP استفاده کنيم، چرا که اين پليمرها و سطح لايه‌هاي سيليکات، هر دو آبدوست هستند و نيروهاي دوقطبي يا وان‌دروالسي بين لايه‌هاي سيليکات، باعث سهولت جذب مولکولهاي آبدوست و ايجاد فشارهاي عمودي روي لايه مي‌شود که در نتيجه باعث جداکردن تک‌تک لايه‌هاي رسي در اين پليمرها مي‌گردد.
اما به هر حال، بيشتر پليمرها آب گريز و در نتيجه با دانه‌هاي رسي آبدوست، ناسازگار هستند. در اين موارد نياز به يکسري عمليات مقدماتي روي خاک­رس يا پليمر داريم. پرکاربردترين روش‌هاي براي اصلاح دانه‌هاي رسي، استفاده از آمينواسيدها، نمکهاي آمونيم آلي و يا فسفونيم تترا ارگانيک‌هاست تا سطح آبدوست رس‌ها را به آب گريز تبديل کنيم. دانه‌هاي رسي که به اين روش اصلاح مي‌شوند، ارگانوکلي ناميده مي‌شوند. در مورد پليمرهايي که فاقد هرگونه گروه عاملي مي‌باشند، مانند پلي­پروپيلن (PP) ، معمولاً از تکنيک­هاي افزودن گروه عاملي قطبي روي زنجيره پليمري استفاده مي‌شود و يا اينکه در طي فرآيند ساخت، پليمرهاي پيوند خورده را بصورت مستقيم وارد مي‌کنند. مثلاً در نانوکامپوزيت­هاي رسي / پلي­پروپيلن (clay PP) از مالئيک اسيد پيوند خورده به پلي­­پروپيلن، بصورت مستقيم استفاده شده است. در طي پيشرفتهاي اخير، از مخلوطي که پلي پروپيلن، پروپيلن پيوند خورده با مالئيک ايندريد و ارگانوکلي استفاده شده است.
روشهاي زيادي در توليد نانوکامپوزيتها استفاده شده، ولي سه روشي که از ابتداي کار توسعه بيشتري يافته‌اند عباراند از: پليمريزاسيون in situ ، ترکيب محلول القاشدن و فرآيند ذوبي .
روش اينسيتو عبارت است از وارد نمودن يک پيش ماده پليمري بين لايه‌هاي رسي و آنگاه پهن کردن و سپس پاشيدن لايه‌هاي رسي درون ماده زمينه (matrix) با پليمريزاسيون. ابتکار اين روش بوسيله گروه تحقيقاتي شرکت تويوتا بود و زماني رخ داد که مي‌خواستند نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر6 را بسازند. اين روش قابليت و توانايي توليد نانوکامپوزيتهايي با لايه لايه شدگي خوب را دارد و در محدوده وسيعي از سيستم­هاي پليمري، کاربرد دارد. اين روش براي کارخانه‌هاي پليمر خام مناسب است تا در فرآيندهاي سنتزي پليمر، نانوکامپوزيت‌هاي رسي / پليمر بسازند و مخصوصاً براي پليمرهاي ترموستينگ (پليمرهايي که در برابر گرما مستحکم‌تر مي‌شوند) بسيار مفيد است.
روش ترکيب محلول القا شده (solution induced interceletion) از يک حلال براي بارگيري و پخش رس‌ها در محلول پليمري استفاده مي‌شود. اين روش هنوز مشکلات و موانع زيادي را در راه توليد تجاري نانوکامپوزيت‌ها پيش رو دارد. قيمت بالاي حلالهاي مورد نياز و همچنين مشکل جداسازي فاز حلال از فاز محلول توليد شده، از جمله اين موانع هستند. همينطور در اين روش، نگرانيهايي از نظر امنيت و سلامتي وجود دارد . با اين وجود اين روش در مورد پليمرهاي محلول در آب قابل اجرا و مقرون به صرفه است، بخاطر قيمت پايين آب که بعنوان حلال استفاده مي‌شود و همچنين امنيت بيشتر و خطر کمتر آن براي سلامتي.
در روش فرآيند ذوبي، ترکيب خاك­رس و پليمر در حين ذوب شدن انجام مي‌شود. بازده و کارآيي اين روش به اندازه روش اينسيتو نيست و کامپوزيتهاي توليد شده، ورقه‌ورقه شدگي کمي دارند. به هر حال اين روش مي‌تواند در صنايع توليد پليمر قديمي که در آنها از روشهاي قديمي مانند قالبگيري و تزريق (Extrution and injection molding) استفاده مي‌شود، بکار رود و اتفاقاً نقش مهمي در افزايش سرعت پيشرفت توليد تجاري نانوکامپوزيت‌هاي رس / پليمر ايفا کرده است.
علاوه بر اين سه روش با روش‌هاي ديگر نيز در حال توسعه هستند که عبارتند از: ترکيب جامد، کوولکانيزاسيون و روش سل-ژل. اين روشها بعضاً در مراحل ابتدايي توسعه هستند و هنوز کاربرد وسيع پيدا نکرده‌اند.

رقابت نانوکامپوزيت­هاي خاک­رس / پليمر با کامپوزيتهاي اليافي
با پيدا شدن سروکله تکنولوژي نانوکامپوزيت، جهشي در زمينه تقويت پليمرها بوجود آمده، و معقول به نظر مي‌رسد که فکر کنيم نانوکامپوزيت­هاي خاك­رس / پليمر، بتوانند جاي کامپوزيتهاي تقويت شده با الياف مرسوم را بگيرند.
از نظر تئوري، تقويت پليمرها در مقياس نانويي، امتيازات برتري نسبت به کامپوزيتهاي تقويت­شده با الياف دارند. ضعف کامپوزيت­هاي تقويت شده با الياف، در واقع يک شکست در راه استفاده مفيد از خواص ذاتي و طبيعي مواد است. مثلاً سعي مي‌کنيم که با بکارگيري پيوندهاي قوي کووالانسي و استفاده از صفحه‌هاي آروماتيک ساختار گرافيتي، مواد کربني را مستحکم‌تر کنيم. در حاليکه الياف کربني که امروزه استفاده مي‌شود، تنها 3 تا 4 درصد استحکام نظري صفحات آروماتيک را به دست مي‌دهند. عدم اتصال داخلي بين صفحات آروماتيک در ساختار الياف کربني، مانع دستيابي به استحکام مطلوب مواد مي‌شود، در حاليکه اين مشکل در مورد نانوکامپوزيتهاي تقويت­شده با پرکننده‌هاي لايه‌اي وجود ندارد. هنگاميکه از پرکننده‌هاي لايه‌اي و ورقه‌اي در زمينه پليمري استفاده مي‌شود، اتصالات و پيوندهاي داخلي بوجود آيد و بنابراين حداکثر استفاده از خواص ذاتي و طبيعي لايه‌هاي منفرد مي‌شود.
در حقيقت خواص مکانيکي بدست آمده، در بهترين نانوکامپوزيت‌هاي خاك­رس / پليمر بسيار کمتر از کامپوزيتهايي است که از درصد بالايي الياف، براي تقويت استفاده مي‌کنند. در حال حاضر بيشترين پيشرفتها و بهبودها در خواص مکانيکي نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / نايلون6 بدست آمده که در آنها 4 درصد وزني از خاك­رس بارگذاري شده است. شکل 2 ضريب و قدرت کشساني اين نانوکامپوزيت را با نايلون 60 و نايلون 60 تقويت شده با 48 درصد وزني، الياف خرده شيشه‌اي نشان مي‌دهد. مشاهده مي‌شود که بهترين نانوکامپوزيت خاك­رس / پليمري، هنگاميکه حجم بالايي از جز را تقويت‌کننده اليافي مطرح باشد، نمي‌تواند با کامپوزيتهاي اليافي همساني و رقابت کند. به منظور دستيابي به خواص مکانيکي بهتر عناصر تقويت‌کننده بيشتري در نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر مورد نياز است، در حاليکه چنين کاري غيرممکن است. زيرا هنگاميکه عمل لايه لايه شدن اتفاق مي‌افتد، سطح تماس لايه‌هاي رسي صدها و بلکه هزاران برابر مي‌شود و اين باعث مي‌شود که مولکولهاي پليمر کاني، براي خيس کردن تمام سطح تقويت‌کننده‌هاي رسي نداشته باشيم.




شکل 2
در هر حال، هنگاميکه بحث استفاده از درصد پايين پرکننده مطرح باشد، در اين حالت نانوکامپوزيت‌هاي خاك­رس / پليمر را با کامپوزيتهاي تقويت شده بوسيله الياف، مقايسه کنيم، مي‌بينيم که نانوکامپوزيتها تقويت بهتري را نسبت به کامپوزيتهاي اليافي مرسوم، نشان مي‌دهند. اطلاعات بدست آمده بوسيله تحقيقات Fornes و Panl در مورد ضريب يانگ نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / نايلون6 و کامپوزيت­هاي نايلون6 تقويت شده با الياف شيشه‌اي در محدوده استفاده از 10 درصد وزني پرکننده، در شکل 3 رسم شده است. مي‌توان مشاهده نمود که نانوکامپوزيتها کارآيي بيشتري را در بهبود ضريب يانگ نسبت به کامپوزيتهاي اليافي نشان مي‌دهند.


شکل 3
از مقايسه بالا مشهود مي‌گردد نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر در محدوده بارگذاري درصد پايين از الياف، امتيازاتي نسبت به کامپوزيتهاي تقويت شده با الياف دارند و مطمئناً بازار کامپوزيتهاي اليافي مرسوم با حجم پايين از جزء اليافي، با پيشرفت نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمري تحت تاثير قرار خواهد گرفت، ولي فعلاً تابحال، پيشرفت در نانوکامپوزيت­ها تاثير کمي روي بازار کامپوزيتهاي تقويت شده با الياف گذاشته است.
مشكلات توسعه نانوکامپوزيت­هاي خاک­رس / پليمر
علاوه بر پرکننده‌ها، عمده مشکلات پيش­روي پيشرفت نانوتکنولوژي خاك­رس / پليمر عبارتنداز: عدم شناخت مکانيزمهاي موثر در افزايش کارايي، به کاربردي پليمرهاي ترموستينگ و عدم پايداري ارگانوکلي‌ها در برابر حرارت.
اگرچه مدل‌سازي‌هاي زيادي در جهت پيشبرد درک از مکانيزم افزايش کارايي عمده خواص فيزيکي و مهندسي در استفاده از نانوکامپوزيت‌هاي خاك­رس / پليمر انجام شده، ولي هنوز مسافت زيادي را پيش­رو داريم. به­عنوان مثال، هنوز خواص فيزيکي مهندسي لايه‌هاي منفرد سيليکات، دقيقا شناخته نشده‌اند. از اين رو مشکل است که يک مکانيزم تقويت‌کننده ايجاد کنيم، و از طرفي، ساختار ذغال باقيمانده ناشي از احتراق نانوکامپوزيت خاك­رس / پليمر هنوز روشن نيست. بدون آن ممکن نيست مکانيزمي براي ايجاد مقاومت در برابر آتش، براي آن طراحي کنيم. مدل‌سازيها و تحقيقات تجربي اساسي، بايد در جهتي هدايت شود که در آينده اين موانع برطرف شوند.
به کاربردن پليمرهاي ترموستينگ، مشکل عمده ديگري در توسعه نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر مي‌باشد. ترکيب خاک­رس با يک پيش ماده پليمر ترموستينگ مي‌تواند عامليت يک پليمر را تغيير دهد. تغيير در عامليت بر ميزان اتصالات عرضي تاثير مي‌گذارد و بخوبي مشخص است که عمده خواص مهندسي پليمر‌هاي ترموستينگ، تابعي از ميزان تعداد اتصالات عرضي است. با اين وجود گزارش‌هايي هم وجود داشته مبني بر بهبود خواص مکانيکي سيستمهاي پليمري تروستينگي که ميزان اتصالات عرضي آن پايين بوده است، از جمله اپوکسي رزين با T g پايين و پلي اوراتان‌ها.
آخرين مسئله مستقيماً بر مي‌گردد به نگراني در مورد تجاري‌سازي نانوتکنولوژي خاك­رس / پليمر، کمبود ارگانوکلي‌هاي پايدار در برابر گرما و نيز از نظر تجاري در دسترس، از موانع ثبت شده در اين مسير هستند. بيشتر ارگانوکلي‌هاي در دسترس، از جايگزيني کاتيون فلزي درون ساختار رس، با نمکهاي آمونياک آلي تهيه مي‌شوند. اين نمکهاي آمونيم در مقابل گرما ناپايدارند و حتي در دماهاي کمتر از 170 درجه سانتيگراد از بين مي‌روند. مسلماً چنين مواد فعال سطعي (سورفکتنت) براي بيشتر پلاستيکهاي مهندسي هنگاميکه از تکنولوژي فرآيند ذوب شدن براي ساختن نانوکامپوزيت‌ها استفاده شود، صاحب نيستند و ساخت نانوکامپوزيتهايي که در آن از ارگانوکلي‌هاي اصلاح شده بوسيله نمکهاي آمونيم بکار رفته، با استفاده از تکنيک‌هاي ديگر، به يک معضل تبديل شده است. اگرچه تعداد زيادي سورفکتنت پايدار در برابر گرما، مثل فسفونيم شناخته شده‌اند، ولي اين سورفکتنت‌ها براي کاربرد تجاري، مقرون به صرفه نيستند. نوآوري‌هايي در جهت اصلاح رس‌هاي آبدوست با استفاده از پليمرها و اليکومرهاي چند عاملي انجام شده تا ارگانوکلي‌هاي پايدار در برابر گرما براي توليد نانوکامپوزيتهاي رس / پليمر بسازند.
خلاصه و نتيجه‌گيري:
پيشرفت‌هاي عمده در توسعه نانوکامپوزيت­هاي خاك­رس / پليمر به پانزده ساله اخير بر مي‌گردد و مزيتها و محدوديتهاي اين تکنولوژي روشن شده است. با اين حال، تا شناخت مکانيزم‌هاي افزايش کارايي و بهبود خواص مهندسي آنها و اينکه بتوانيم ريزساختارهاي آنها را سازماندهي و چينش کنيم تا به خواص مهندسي ويژه دست پيداي کنيم، راه طولاني در پيش رو داريم.
در مواقعي که از درصد پايين پرکننده استفاده شود، نانوکامپوزيتهاي خاك­رس / پليمر اين پتانسيل را دارند تا جايگزين کامپوزيتهاي مرسوم تقويت شده با الياف شوند.



موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

در حال حاضر استاندارد بين الملليISO/IEC 17025 که در نتيجه تجربيات وسيع حاصل از اجرايISO/IEC Guide 25 و استاندارد اروپايي EN45001 تهيه شده است، جايگزين هر دوي آنها شده است. اين استاندارد شامل کليه الزاماتي است که آزمايشگاه هاي آزمون و کاليبراسيون بايد آنها را برآورده سازند تا بتوانند اثبات کنند که يک سيستم کيفيت را به کار گرفته و از نظر فني صلاحيت داشته و قادر به فراهم آوردن نتايج معتبر ‌مي باشد {1و2} مراجع تأييد صلاحيت که صلاحيت آزمايشگاه‌هاي آزمون و کاليبراسيون را به رسميت مي‌شناسد، بايد اين استاندارد را به عنوان مبناي تأييد صلاحيت خود قرار دهند.

آزمايشگاه هايي که بخشي از يک سازمان بزرگتر مي‌باشند يا خدمات ديگري هم ارايه مي‌نمايند، قادر به اجراي سيستم کيفيتي هستند که با استانداردهاي ISO9001 يا ISO9002 و نيز با اين استانداردهاي ذکر شده كه مرتبط با گستره خدمات آزمون و کاليبراسيون که در سيستم کيفيت آزمايشگاه منظور شده است، در نظر گرفته مي‌شود. آزمايشگاه هاي آزمون و کاليبراسيوني که الزامات ISO 17025را برآورده نمايند، خودبه‌خود الزامات استانداردهاي ISO 9001 و ISO 9002 را نيز برآورده خواهند نمود. با اين حال گواهي انطباق با استانداردهاي ISO 9001 و ISO 9002 به تنهايي حاکي از صلاحيت آزمايشگاه در فراهم آوردن و ارائه داده‌ها و نتايج فني معتبر نخواهد بود] 4 و [3.

در صورتي که آزمايشگاه‌ها الزامات استاندارد ISO 17025 را برآورده نمايند و توسط مراجعي که داراي موافقت نامة شناسايي متقابل با مراجع هم تراز خود در ساير کشورهاي استفاده کننده از اين استاندارد هستند، تأييد صلاحيت شوند، پذيرش نتايج آزمون و کاليبراسيون کشورها آسان خواهد شد. به کارگيري اين استاندارد همکاري بين آزمايشگاه ها و ساير سازمان‌ها را تسهيل و به تبادل اطلاعات، تجارب و نيز هماهنگ کردن استانداردها و روش‌هاي اجرايي کمک مي‌کند.

مسئوليت هر آزمايشگاه اين است که فعاليتهاي آزمايش و کاليبراسيون خود را به نحوي انجام دهد که الزامات اين استاندارد رعايت شود و خواسته‌هاي مشتريان، مراجع قانوني يا سازمانهايي که آزمايشگاهها را به رسميت مي‌شناسند، نيز برآورده گردد. اين استاندارد شامل دو بخش الزامات مديريتي و الزامات فني مي‌باشد. برآورده شدن اين دو به معني داشتن صلاحيت بر اساس ISO 17025 است.

الزامات بخش مديريتي

الزامات مديريتي شامل موارد زير است:

1. سازماندهي و نحوه آن

2. سيستم کيفيت مديريت

3. کنترل مدارک

4. بازنگري درخواست‌ها، پيشنهادها و قراردادها

5. واگذاري آزمون و کاليبراسيون به پيمانکاران فرعي

6. خريد خدمات و ملزومات

7. ارائه خدمات به مشتريان

8. اقدامات پيشگيرانه

9. کنترل سوابق

10. مميزي‌هاي داخلي

11. بازنگري‌هاي مديريتي

12. شكايات

هر يک از موارد فوق داراي روشهاي عملياتي و اجرايي خاص خود و رويه‌هايي مي‌باشد که هر آزمايشگاه ملزم به رعايت آن در چارچوب‌هاي تعريف شده مي‌باشد.

الزامات بخش فني

بخش الزامات فني شامل موارد زير است:

1. کارکنان

2. جايگاه و شرايط محيطي کار

3. روشهاي آزمون و کاليبراسيون و صحه گذاري بر روشها

4. تجهيزات و امکانات

5. نمونه‌برداري

6. جابجايي اقلام مورد آزمون و کاليبراسيون

7. تضمين کيفيت نتايج آزمون و کاليبراسيون

8. گزارش‌دهي نتايج

در اين خصوص نيز روشهاي اجرايي و عملياتي جهت برقراري الزامات وجود دارد. آزمايشگاه در منظر کلي و عمومي بايد کارکنان مديريتي و فني داشته که داراي اختيارات و منابع لازم براي انجام وظايف خود باشد و وقوع هر انحرافي را از سيستم کيفيت يا از روشهاي اجرايي مربوط به انجام آزمونها و يا کاليبراسيون شناسايي کنند و اقداماتي براي پيشگيري يا به حداقل رساندن اين انحرافات انجام دهند. ترتيب آزمايشگاه ها بايد طوري باشد که بتواند از اين كه مديريت و کارکنان آن از هر گونه فشار و تأثيرپذيري نابجاي تجاري، مالي و غيرة داخلي و خارجي که اثر نامطلوبي بر کيفيت کار آزمايشگاه داشته باشد، اطمينان حاصل كنند.

آزمايشگاه بايد خط مشي‌ها و روش‌هاي اجرايي داشته باشد که بر اساس آن بتواند از حفاظت اطلاعات محرمانه و حقوق مالکيت معنوي مشتريانش اطمينان داشته باشد. همچنين آزمايشگاه بايد خط مشي‌ها و روشهاي اجرايي داشته باشد که بر اساس آن بتواند از دخالت در هر نوع کاري که باعث کاهش اعتماد به صلاحيت، بي‌طرفي، درستي قضاوت يا درستي عمل آن گردد جلوگيري نمايد. آزمايشگاه بايد سازمان و ساختار مديريتي آزمايشگاهي، جايگاه در سازمان اصلي و روابط ميان مديريت کيفيت، عمليات فني و خدمات پشتيباني را تعيين نمايد.

همچنين آزمايشگاه بايد مسئوليت، اختيارات و روابط ميان تمامي کارکنان را تعيين کند كه بر کيفيت آزمونها و يا کاليبراسيون تأثير گذار است و بوسيله اشخاصي آشنا با روش‌هاي آزمون، روش‌هاي اجرايي مربوط با اهداف هر آزمون و نيز ارزيابي نتايج داشته و نظارت کافي بر کارکنان انجام دهندة آزمايش و کاليبراسيون، از جمله کارورزان داشته باشد.

آزمايشگاه بايد مديريت فني داشته باشد که مسئوليت کلي عمليات فني و فراهم کردن منابع لازم براي حصول اطمينان از کيفيت مورد نياز عمليات آزمايشگاهي را بر عهده گيرد. آزمايشگاه بايد يکي از کارکنان را به عنوان مدير کيفيت منصوب نمايد که صرفنظر از ساير وظايف و مسئوليتهاي وي، مسئوليت و اختيارات معيني داشته باشد. براي حصول اطمينان از اين که سيستم کيفيت در آزمايشگاه اجراء و در تمام اوقات رعايت مي‌شود، مدير کيفيت بايد به عالي‌ترين سطح مديريتي که تصميم‌گيري در مورد خط مشي و منابع آزمايشگاه در آن سطح انجام مي‌گيرد، دسترسي مستقيم داشته باشد. آزمايشگاه بايد جانشين‌هايي براي کارکنان کليدي مديريت تعيين نمايد ]5[.

سيستم کيفيت آزمايشگاه

آزمايشگاه بايد يک سيستم کيفيت متناسب با گسترة فعاليت‌هاي خود ، اجرا نموده و برقرار نگه دارد. آزمايشگاه بايد خط مشي‌ها، سيستم‌ها، برنامه‌ها، روش‌هاي اجرايي و دستورالعمل‌هاي خود را تا حدي که براي تأمين کيفيت نتايج آزمون ضروري باشد، مستند سازد. مستندات سيستم بايد به کارکنان ذيربط اطلاع داده شود. خط مشي‌ها و اهداف سيستم کيفيت آزمايشگاه بايد در يک نظامنامة کيفيت تعيين گردد. اهداف کلي بايد در يک بيانيه خط مشي کيفيت مدون شود و بيانيه به امضاي بالاترين مقام اجرايي برسند. اين بيانيه حداقل بايد شامل موارد زير باشد:

1. تعهد مديريت آزمايشگاه نسبت به اعمال رويه عرضه‌اي خوب و نيز کيفيت خدمات آزمايش و کاليبراسيون ارائه شده به مشتريان

2. بيانيه مديريت درباره استاندارد خدمات آزمايشگاه

3. آزمايشگاه بايد کليه کارکنان مرتبط با فعاليتهاي آزمايش را با مستندات کيفيت آشنا ‌سازد و خط مشي‌ها و روش‌هاي اجرايي را در کار خود اعمال ‌نمايد.

4. تعهد مديريت آزمايشگاه در مورد برآورده کردن الزامات

مستندسازي مدارک و کنترل آن، تصويب و صدور مدارک، ارائه خدمات به مشتريان، الزامات فني و نحوه اجراي آن، دستورالعمل‌هاي مستند شده و شرايط محيطي و عملي آزمايشگاه، تجهيزات، خريد ملزومات و غيره بصورت جزء اين استاندارد رويه و دستورالعمل‌هاي خاص خود را دارد.

مزاياي اخذ استاندارد ISO17025

برخي از مزاياي اخذ اين استاندارد عبارتست از:

1. ارتقا سطح آزمايشگاه‌هاي عضو و كسب اعتبار بين‌المللي

2. افزايش اطمينان از صحت نتايج ارايه شده توسط آزمايشگاه‌ها

3. كسب اطمينان از كاليبره شدن مستمر تجهيزات آزمايشگاه‌ها

4. تسهيل همكاري ميان آزمايشگاه‌ها و ساير سازمانها

5. استاندارد كردن روشهاي اجرايي و مديريتي آزمايشگاه‌ها

6. ارتقاء سطح مشتري مداري آزمايشگاه‌ها

7. امكان پذيرش آزمايشگاه‌ها به عنوان آزمايشگاه مرجع از طرف موسسه استاندارد

8. امكان ارايه خدمات در سطح بين المللي

9. انطباق استانداردهاي ISO 9001-9002 با مقدمات اين استاندارد

مشكلات اخذ استاندارد ISO17025

برخي از مشكلات اجراي اين استاندارد براي آزمايشگاه‌هاي شبكه عبارتست از:

1. آزمايشگاه ها بايستي براي كاليبراسيون جديدترين نسخه نرم افزار کاليبراسيون را روي كامپيوتر براي تحليل نتايج آزمايش نصب نماييد، اما بخاطر برخي از تحريم ها اين امكان وجود ندارد.

2. آزمايشگاه ها بايستي بطور تناوب تجهيزات خود را با مواد مرجع تاييد شده يا CRM

(Certificate Reference Materials) كاليبره نمايند. اكثر اين مواد در اختيار شركت هاي آمريكايي مثل NBS مي باشد كه براحتي در اختيار ايران قرار نمي دهند.

مراجع

[1]. ISO/IEC 17025

[2]. http://www.fasor.com/iso25/

[3]. ISO 9001

[4]. ISO 9000-2, 3

[5]. كتابچه الزامات عمومي احراز صلاحيت آزمايشگاهها

موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

مدار روغن در لکوموتيوهاي آلستوم به دو بخش تقسيم ميشود : 1- مداراصلي 2- مدار پيش روغنکاري
مداراصلي: پمپ روغن مورد استفاده در مدار اصلي روغنكاري موتور لكوموتيوهاي آلستوم يك پمپ مكانيكي است كه در عقب موتور ( طرف توربوشارژ ) درسمت B موتورخانه قراردارد که با چرخش ميل لنگ و در نتيجه چرخش پمپ مكانيكي روغن از داخل کارتل پس از عبور از يک عدد صافي استرينر فلزي تعبيه شده در كف كارتل مكش شده و اين روغن پمپاژ شده وارد مدار مي گردد



با توجه به مکانيکي بودن پمپ روغن به منظور عملكرد صحيح پمپ و جلوگيري از خسارت به آن يک عدد سوپاپ فشارشکن در مدار بعد از پمپ روغن تعبيه شده که درصورت گرفتگي مسير و هر علت ديگري كه در مدار روغن باعث شود كه امكان جريان روغن نباشد مدار روغن مسيرکوتاه شده و
روغن مكش شده از داخل کارتل مجددا ًبه داخل کارتر ريخته شده و با توجه به اينکه محل قرارگيري سنسورهاي حسگر فشار روغن در مدار بعد از محل قرارگيري سوپاپ فشارشکن قرار دارند درصورتي که اين مسيرکوتاه صورت گيرد و اتفاق بيافتد توسط سنسورهاي حسگر فشار روغن (PS1 و PS2 ) با توجه دور لحظه اي موتور و دنده اي كه لكوموتيو در آن ميباشد يكي از اين دو سنسور حسگر فشار روغن (PS1 در دورهاي زير دور 700 دور در دقيقه يا PS2 در دورهاي بالاي
دور 700 دور در دقيقه ) عمل كرده و باعث خاموشي لوکوموتيو مي شوند .


در حالت نرمال كار موتور روغن مكش شده از كارتر به سمت خنك كننده روغن پمپاژ ميشود . در بالاي خنك كننده روغن يك عدد سوپاپ حرراتي قرار دارد كه چهار عدد المنت حرراتي( ترموستات ) داخل آن با توجه به درجه حرارت روغن پمپاژ شده ( در77 درجه باز و در82 درجه كاملا بسته ) وظيفه تنظيم كننده اتوماتيك دما روغن پمپاژي را به عهده دارد . روغن در مسير خود بعد از پمپ و فشارشكن روغن به دو شاخه شده يک مسير با عبور از خنک کننده روغن ( با توجه به دماي روغن ) و
تبادل حرراتي روغن با لوله هاي آب داخل خنك كننده به سمت محفظه صافي روغن عبور ميکند و مسير دوم با عبور روغن از سوپاپ حرارتي بالاي خنک کننده روغن به سمت محفظه صافي هاي روغن روانه ميگردد.
يك عدد خنك كننده روغن در سمت B موتور خانه جهت تبادل حرراتي روغن پمپا‍‍ژ شده توسط پمپ روغن و آبي كه از مدار آب LT در لوله هاي آب داخل آن جريان دارد وجود دارد .

محفظه صافي روغن

خنك كننده روغن
روغن عبوري وارد محفظه صافي هاي دوقلوي روغن شده وتصفيه مي گردد .
روغن تصفيه شده دو انشعاب مي يابد : يك انشعاب جهت روانکاري و خنک کاري اجزاي متحرک موتور و يک انشعاب نيز جهت روانكاري توربوشارژ مورد استفاده قرار ميگيرد.
روغنهاي برگشتي از دو مسير فوق الذکر به داخل کارتل مجدد برمي گردد .
درلکوموتيوهاي ورودي سريهاي اول يک مداري جهت روغنکاري سيت سوپاپهاي سرسيلندر تعبيه شده بود كه در آن روغن توسط يك پمپ كوچك برقي روغن پودر شده را در ايربند ها ( ورودي هوا به سرسيلندرها ) پاشش ميكرد که با توجه به عدم کارايي اين سيستم و مشکلاتي که اين سيستم در لکوموتيوها بوجود آورد اين سيستم توسط شرکت MAN از روي لکوموتيو ها باز گرديد.

مدارپيش روغنکاري:
درسمتA موتورخانه يک عدد پمپ الکتريکي آبي رنگ وجود دارد که اين پمپ از طريق باطريهاي لکوموتيو تغذيه ميشود . با راه اندازي اين پمپ در هنگام استارت لکوموتيو روغن از داخل کارتل مکش شده و پس از عبور از يک عدد صافيV شکل فلزي که درسمت A موتور نزديک پمپ پيش روغنکاري قرار گرفته روغن از زيرخنک کننده روغن وارد مدار روغن شده و ادامه مدار روغن مشابه مدار مکانيکي مي باشد .

كارتر موتور
كارتر ( كارتل ) در يك موتور بصورت يك مجموعه مشبك بندي ساخته شده و محل ذخيره و نگهداري مقدار روغني است كه با توجه به طراحي خاص هر موتور طراحي و ساخته شده است و اين طراحي خاص تعيين كننده حجم روغني است كه كارتر موتور قابليت نگهداري آن حجم خاص روغن را دارد . وجود صفحات مشبك بندي شده داخل كارتر از ايجاد حركات موجي سيال ( روغن ) در داخل كارتر جلوگيري مي كند .


با توجه به تاثير پذيري كاركرد موتور از ميزان سطح روغن داخل كارتر جهت هر موتور شاخصي خاص طراحي و ساخته شده است كه بر روي اين شاخص ميزان مطلوبيت ميزان سطح روغن مدرج شده و در محلي خاص از بلوكه موتور نصب ميگردد .
در موتورهاي لكوموتيو هاي ‌آلستوم در سمتA بلوكه موتور روي درب كارتر سيلندر 5A محل قرارگيري شمشيرك ( شاخص خاص تعيين ميزان سطح روغن ) قراردارد كه بر روي شمشيرک هاي نصب شده فعلي سه خط LOW ( كم ) و HIGH ( پر ) و خط INIT FILL وجود دارد که ميزان مطلوب روغن برابر خط سوم INIT FILL ميباشد.
در شمشيرک نوع قديمي چهار خط وجود داشت سه خط LOW ( كم ) و HIGH ( پر ) و خط INIT FILL و خط چهارم كه به فاصله 25 ميليمتر از خط INIT FILL علامت گذاري شده بود .
در شمشيرک نوع جديد و فعلي خط INIT FILL برابر با خط چهارم(كه به فاصله 25 ميليمتر از خط INIT FILL علامت گذاري شده بود) در شمشيرک نوع قديم ميباشد.
شمشیرک نوع اول ( قدیم )
25mm
→ ←

low high INIT FILL خط شاخص چهارم

شمشیرک نوع دوم ( جدید)


low high INIT FILL

ظرفيت روغن كارتر لكوموتيو هاي آلستوم 850 ليتر ميباشد
در لكوموتيو هاي ‌آلستوم دو محل روغنگيري در دو طرف موتور مقابل سيلندرهاي 7Bو 6A و يك محل قرارگيري شمشيرك تنها روي درب كارتل سيلندر 5A طراحي شده است .

شير تخليه روغن كارتل در قسمت عقب موتور ( زير كوپلنيگ موتور ) بصورت يك شير گازي قرار دارد كه بعد از اين شير توسط يك لوله لاستيكي به زير شاسي بغل منبع سوخت( بغل لوله لاستيكي تخليه آب LT ) منتقل ميگردد .



موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

تاريخچه ريزپردازنده
ريزپردازنده پتانسيل هاي لازم براي انجام محاسبات و عمليات مورد نظر يك رايانه را فراهم مي سازد. در واقع ريزپردازنده از لحاظ فيزيكي يك تراشه است. اولين ريزپردازنده در سال ۱۹۷۱ با نام Intel ۴۰۰۴ به بازار عرضه شد. اين ريزپردازنده قدرت زيادي نداشت و تنها قادر به انجام عمليات جمع و تفريق ۴ بيتي بود. تنها نكته مثبت اين پردازنده استفاده از يك تراشه بود، زيرا تا قبل از آن از چندين تراشه براي توليد رايانه استفاده مي شد. اولين نوع ريزپردازنده كه بر روي كامپيوتر خانگي نصب شد. ۸۰۸۰ بود. اين پردازنده ۸ بيتي بود و بر روي يك تراشه قرار داشت و در سال ۱۹۷۴ به بازار عرضه گرديد. پس از آن پردازنده اي كه تحول عظيمي در دنياي رايانه بوجود آورد ۸۰۸۸ بود. اين پردازنده در سال ۱۹۷۹ توسط شركت IBM طراحي و در سال ۱۹۸۲ عرضه گرديد. بدين صورت توليد ريزپردازنده ها توسط شركت هاي توليدكننده به سرعت رشد يافت و به مدل هاي ۸۰۲۸۶، ۸۰۳۸۶، ۸۰۴۸۶، پنتيوم ۲، پنتيوم ۳، پنتيوم ۴ منتهي شد.
اين پردازنده ها توسط شركت intel و ساير شركت ها طراحي و به بازار عرضه شد. طبيعتاً پنتيوم هاي ۴ جديد در مقايسه با پردازنده ۸۰۸۸ بسيار قوي تر مي باشند زيرا كه از نظر سرعت به ميزان ۵۰۰۰ بار عمليات را سريعتر انجام مي دهند. جديدترين پردازنده ها اگر چه سريعتر هستند گران تر هم مي باشند. كارآيي رايانه ها بوسيله پردازنده آن شناخته مي شود. ولي اين كيفيت فقط سرعت پروسسور را نشان مي دهد نه كارآيي كل رايانه را. به طور مثال اگر يك رايانه در حال اجراي چند نرم افزار حجيم و سنگين است و پروسسور پنتيوم ۴ آن ۲۴۰۰ كيگاهرتز است، ممكن است اطلاعات را خيلي سريع پردازش كند. اما اين سرعت بستگي به هاردديسك نيز دارد. يعني اين كه پروسسور جهت انتقال اطلاعات زمان زيادي را در انتظار مي گذراند.
پروسسورهاي امروزي ساخت شركت Intel، پنتيوم ۴ و سلرون هستند. پروسسورها با سرعت هاي مختلفي برحسب گيگاهرتز (معادل يك ميليارد هرتز با يك ميليارد سيكل در ثانيه است) براي پنتيوم ۴ از ۴/۱ گيگاهرتز تا ۵۳/۲ متغير است و براي پروسسور سرعت از ۸۵/۰ گيگاهرتز تا ۸/۱ گيگاهرتز است. يك سلرون همه كارهايي را كه يك پنتيوم ۴ انجام مي دهد را مي تواند انجام دهد اما نه به آن سرعت.
پردازنده دو عمل مهم انجام مي دهد:
۱- كنترل تمام محاسبات و عمليات
۲- كنترل قسمت هاي مختلف
پردازنده در رايانه هاي شخصي به شكل يك قطعه نسبتاً تخت و كوچك به اندازه ۸ يا ۱۰ سانتي متر مربع كه نوعي ماده، مانند پلاستيك يا سراميك روي آن را پوشانده است تشكيل شده در واقع فرآيند بوجود آمدن اين مغز الكترونيكي به اين گونه مي باشد كه از سيليكان به علت خصوصيات خاصي كه دارد جهت ايجاد تراشه استفاده مي شود. بدين گونه كه آن را به صورت ورقه هاي بسيار نازك و ظريف برش مي دهند و اين تراشه ها را در درون مخلوطي از گاز حرارت مي دهند تا گازها با آنها تركيب شوند و بدين صورت طبق اين فرآيند شيميايي سيليكان كه از جنس ماسه مي باشد به فلز و بلور تبديل مي شود كه امكان ضبط و پردازش اطلاعات را در بردارد. اين قطعه كار ميليونها ترانزيستور را انجام مي دهد.
پردازنده وظايف اصلي زير را براي رايانه انجام مي دهد:
۱- دريافت داده ها از دستگاه هاي ورودي
۲- انجام عمليات و محاسبات و كنترل و نظارت بر آنها
۳- ارسال نتايج عمليات با دستگاه هاي خروجي
پردازنده مانند قلب رايانه است و از طريق كابلهاي موجود با واحدهاي ديگر مرتبط مي شوند.
در واقع از نظر فني عملكرد پردازنده با دو ويژگي تعيين مي شود:
۱- طول كليد- تعداد بيت هايي كه يك پردازنده در هر لحظه پردازش مي كند و طول اين كلمات معمولاً ۴ و ۸ و ۱۶ و ۳۲ و يا ۶۴ بيتي مي باشد.
۲- تعداد ضربان الكترونيكي كه در يك ثانيه توليد شده است و با واحد مگاهرتز سنجيده مي شود.
محل قرارگيري پردازنده ها بر روي مادربرد مي باشد. بنابراين بايستي هماهنگي لازم بين مادربرد و پردازنده وجود داشته باشد. اين هماهنگي باعث بالا رفتن عمليات رايانه مي شود. در غير اين صورت نتيجه خوبي بدست نمي آيد.
نكته: بر روي پردازنده حروف و ارقامي ديده مي شود كه در واقع نشان دهنده شماره سريال ها ،سرعت، ولتاژ، مدل، نسل و نام سازنده آن مي باشد. با توجه به نوع دستورالعمل ها يك ريزپردازنده با استفاده از واحد منطبق و حساب خود (ALU) قادر به انجام عمليات محاسباتي مانند جمع و تفريق و ضرب و تقسيم است. البته پردازنده هاي جديد اختصاصي براي انجام عمليات مربوط به اعداد اعشاري نيز مي باشند. ريزپردازنده قادر به انتقال داده ها از يك محل حافظه به محل ديگر مي باشند و مي توانند تصميم گيري نمايند و از يك محل به محل ديگر پرش داشته باشد تا دستورالعمل هاي مربوط به تصميم اتخاذ شده را انجام دهد.

موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

نانولولة کربني مي تواند صنعت ساختمان را متحول کند

نانولولة کربني

نسل جديدي از کربن است که از مواد نانوکربني ساخته شده است. اين ماده که مستحکم‌تر از فولاد، سبک‌تر از آلومينيوم و رساناتر از مس است، کاربردهاي زيادي دارد که موارد کليدي آن شامل الکترونيک، حسگرها، مواد و مصالح ساختماني، پرکن‌ها ( Fillers ) و غيره است. مثلاً‌ اين ماده به‌عنوان پرکن در صنايع پلاستيک و رنگ به عنوان جايگزين کربن سياه استفاده مي‌شود که يکي از کاربردهاي رايج آن است.

خواص نانولوله کربني

خواص فلزي و شبه فلزي کربن نانوتيوب با تغيير در ساختار، به جاي تغيير در ترکيب بدست مي‌آيد. اين خواص ويژه در نانوالکترونيک کاربردهاي زيادي به وجود مي‌آورند.

از ديدگاه مکانيکي، کربن نانوتيوب ( CNT ) قوي‌ترين ماده‌اي است که تا به‌حال شناخته شده است. اين ماده بسيار مستحکم به شدت انعطاف‌پذير نيز هست به‌طوريکه قابليت خم شدن به شکل دايره و يا حتي گره‌خوردن را دارد. اين رفتار مکانيکي ويژه، علاقه‌مندي زيادي جهت استفاده از آن در مصالح ساختماني ايجاد کرده است. پتانسيل‌هاي استفاده از CNT هنوز قابل تامل و تعمق است.

کاربرد نانوتيوب در صنعت ساختمان

حداقل سه عرصة گسترده تحقيقاتي براي توليد محصولات مورد نياز ساختمان وجود دارد:

• به دليل خواص مکانيکي عالي CNT ، استفاده از آنها در زمينه‌هاي پليمر شيشه و ساختمان قابل توجه است.

• CNT به عنوان اجزاي ساخت سيستم‌هاي انتقال حرارت، به علت خواص ويژه هدايت حرارتي آن مورد توجه است.

• استفاده از CNT با طول زياد به شکل ريسمان، در پل‌هاي معلق کاربرد دارد.

مثلاً‌ در بتون، از گذشته تا حال، فايبرهاي فولادي (بتن آرمه) استفاده مي‌شده‌اند. بنابراين بتون، مستعد استفاده از کربن نانوتيوب است انتظار مي‌رود با استفاده از CNT به خواص بهتري در بتون دست يابيم.

دلايل رجحان نانولولة کربني عبارتند از:

• خواص ويژة مکانيکي هدايت حرارتي و الکترونيکي

• نسبت طول به قطر بسيار بالا (اگر قطر کربن نانوتيوب‌ها 1 نانومتر در نظر گرفته شود، طول، 1 هزار برابر قطر است در حالي که تلاش مي‌شود به طول‌هاي بيشتر دست يافته شود و پژوهشگران مستعد استفاده از کربن نانوتيوب است حتي به ابعاد سانتي‌متر هم رسيده‌اند.

3- اندازه کوچک فايبرها و قابليت پخش­شدن بالا در زمينة سيمان و بتن (تقويت‌کنندة عالي)

نانوتيوب‌ها با اجزاء و ترکيبات سيمان پيوند حاصل کرده و باعث کنترل مناسب سيستم سيمان مي­شوند.

جمع‌بندي:

با توجه به کاربردهاي بالقوه کربن نانوتيوب، نياز به اين ماده در صنايع داخلي ديده مي‌شود. صنعت ساختمان با توجه به زلزله‌خيز بودن ايران، يکي از صنايعي است که لزوم بهينه‌سازي ساخت‌وساز و مصالح ساختماني در آن مشاهده مي‌شود.

کشور ايران در تامين منابع اوليه توليد کربن نانوتيوب غني است و از طرف ديگر تحقيقات زيادي تا به امروز در سطح جهان در اين زمينه انجام شده است. در بسياري از نقاط جهان اين ماده به صورت تجاري توليد مي‌شود ولي همچنان تحقيقات براي رسيدن به خلوص بالا و نسبت طول به قطر بيشتر ادامه دارد.

آنچه تاکنون روشن شده اين است که رسيدن به خلوص بالا و طول بلند، براي کربن نانوتيوبي که در سيمان و بتون استفاده مي­شود، در اولويت نيست؛ در همين شرايط موجود هم استفاده از آنها خواص بسيار مطلوبي حاصل مي‌کنند و نوع ناخالص آن نيز مي‌تواند اثر معجزه‌آسايي در مصالح به‌عنوان تقويت‌کننده ساختماني داشته باشد.


موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

اینترنت از طریق کابل برق


اتصال به اینترنت ممکن است تا چند وقت دیگر از طریق اتصال به خروجی های برق به آسانی میسر شود . مخابرات خط قدرت از خطوط الکتریکی موجود به منظور انتقال پهنای باند مخابراتی به درون محیط های شبکه خانگی و ارائه سرویس های مخابراتی درون خانه ها و شرکت ها استفاده می کند .
با وجود مزایایی که مخابرات خط قدرت می تواند ارائه دهد ، اموری همچون چگونگی استاندارد سازی و مشکلات اقتصادی باقی می ماند که توسعه این تکنولوژی را به عقب انداخته است .بدون تکامل و توسعه در ایجاد استاندارد های مناسب و رگولاسیون به صورت جهانی ، نمی توان مخابرات خط قدرت را به عنوان یک تکنولوژی درخور و بدون خطر مورد استفاده قرار داد .

1 2 3 4 5





Print Article | E-mail Article سحر ميرشاهي

مدیر سایت / فارغ التحصیل مهندسی علوم و صنایع غذایی از دانشگاه شهید چمران اهواز


View Profile >
ایده بکارگیری شبکه های قدرت برای اهداف مخابراتی به زمانی حدود 8 دهه قبل بر می گردد . اگرچه شبکه های الکتریکی آن زمان اساساً برای انتقال انرژی با کمترین تلفات ، و بدون در نظر داشتن نیاز های مخابراتی طراحی شده بودند اما خیلی زود دانشمندان موفق شدند هر دو کار یعنی انتقال انرژی با اتلاف کم و ارسال اطلاعات به صورت حقیقی را به صورت عملی و در حد رضایت بخشی ممکن سازند .
در ابتدا تنها PSU ها قادر بودند به صورت مفیدی از این امکان بهره ببرند اما این وضعیت اخیراً تغییر کرده است . تغییر قاعده ای که در بازارهای انرژی و مخابرات در سال 1998 انجام شد به نوعی یک ابتکاری بود که به پیشرفت تکنولوژی مخابرات خط قدرت کمک خواهد کرد .
به این ترتیب ، PSU ها در آینده نزدیک با رقبایی مواجه خواهند شد که می خواهند زمینه های کاری جدید را در بازار مخابرات و با توجه به پتانسیل این تغییر قاعده فراهم کنند .
تولید الکتریسیته می تواند گسترده تر شده به وسیله سرویس های value-added خاص ، همچون قرائت خودکار اندازه از راه دور (دور سنجی) ، طرح های شناسایی تعرفه و تنوع تعرفه ، یا دیگر سرویس هایی به منظور اتوماسیون ساختمان و نهایتاً به منظور تقویت مصرف کنندگان .
مبحث مایل آخر در حوزه اتصال شبکه های الکتریکی به درون یک محیط بسته نیز یکی از مباحث جذاب در این تکنولوژی به شمار می رود ، از طرفی این تکنولوژی قادر است به عنوان یک جایگزین حقیقی برای شبکه های مخابرات بین المللی موجود ، از همه نوع از جمله سرویس های صوتی ، سرویس های دیتا و خصوصاً فاکس و دسترسی به اینترنت پر سرعت- کم هزینه برای تمامی منازل مورد استفاده قرار گیرد . بنابراین هدف اصلی ارائه روشی برای بهره برداری از خطوط قدرت داخلی به عنوان شبکه های گسترده محلّی پر سرعت که بتوانند اطلاعات صوتی و تصویری دیجیتال را در کنار دیگر اطلاعات حمل کنند می باشد .
این موضوع به واسطه جذابیت بالای آن بسیار گسترده مورد توجه قرار دارد چنانچه در ایالت متحده گام های رو به جلویی توسط Home Plug Alliance برداشته شده و اتحادیه اروپا نیز در طرح تکنولوژی های جامعه اطلاعاتی ISI به آن می پردازد .
مطالعات بیشمار و آزمایشات پایکار بسیار زیاد نشان داده است که با ارائه یک رنج فرکانسی در حدود 20 مگاهرتز می توان نرخ دیتا را تا حداکثر چند صد مگابیت بر ثانیه با استفاده از ظرفیت کانال شبکه های توزیع در مراحل ولتاژ ضعیف و ولتاژ متوسط بدست آورد .
این نتیجه به صورت بالقوه یک نوآوری بزرگ است که می تواند ارزش اقتصادی قابل ملاحظه ای داشته باشد . به عنوان یک نمونه امکان دسترسی به اینترنت از طریق پریزهای برق روی دیوار را می توان نام برد . امری که باعث خواهد شد عظیم ترین علوم و دانش بشری در تمامی جهان و در یک زمان برای همگی در دسترس باشد و از طرفی هزینه های دسترسی بالای اینترنت که هم اکنون مانع بزرگی برای کاربران است به طرز قابل توجه ای تغییر خواهد کرد .
در مقابل انتشار رادیویی ، کاربران اینترنت قادر خواهند بود موضوعات مورد نظرشان را خودشان انتخاب کنند و به این ترتیب رسانه های گران بهای کنونی به زودی به رسانه های پیش پا افتاده بدل خواهد شد اینها همگی به دلیل آسان و ارزان بودن دسترسی به اینترنت از طریق خروجی های الکتریسیته روی دیوار خواهد بود . با همزمانی استفاده از توان الکتریکی از طریق خروجی های دیواری امکان خرید و تجارت ، دستیابی به اطلاعات و همچنین مخابرات جهانی در یک زمان ممکن خواهد شد .
البته استفاده از شبکه های الکتریکی بدون محدودیت نیز نمی باشد ، زیرا سرویس های موجود همچون باند های رادیویی موج بلند –کوتاه و متوسط و باند های رادیویی آماتور فعلی یک باند فرکانسی از حدود 9KHZ تا 20 KHZ را پوشش داده اند .
برای اختصاص فرکانس و تعیین سطح محدودیت ها ، راه حل هایی پیدا شده است . نظر به اینکه مخابرات روی شبکه های قدرت بطور اساسی Wire borne است ، مقیاس های مناسبی برای جلوگیری از تشعشع سیگنال های غیر مجاز نیز پیدا شده است . هم اکنون تلاش های اصلی برای پیدا کردن راه حل هایی که نتیجه آنها سازگاری الکترومغناطیسی (EMC) باشد در جریان است .


موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

تكنولوژي درقرن گذشته در هرچه ريزتر كردن دانه هاي بزرگتر پيشرفت چشمگيري داشت ، بطوريكه به مزاح گفته شد كه ديگر كشف ذرات ريز اتمي ((Sub-Atomic)) نه تنها جايزه نوبل ندارد ، بلكه به آن جريمه هم تعلق مي گيرد ! تكنولوژي نو درقرن حاضر مسير عكس را طي مي كند . يعني مواد مادون ريز را بايد تركيب كرد تا دانه هاي بزرگتر كارآمد به وجود آ ورد .

درست همان روشي كه در طبيعت براي توليد كردن حاكم است . مجموعه هاي طبيعي ، تركيبي از دانه هاي مادون ريز قابل تشخيص با خواص مشابه و يا متفاوت با اندازه هاي در حدود نانو است .

اثر تحقيقات در فناوريهاي مادون ريز هم اكنون در درمان بيماريها و يا دست يافتن به مواد جديد به ظهور رسيده است . موارد بسياري در مرحله تحقيقات كاربردي و آزمايشي است .اكنون ساخت رايانه هاي بسيار كوچكتر و ميليونها بار سريعتر در دستور كار شركتهاي تحقيقاتي قرار دارد .

در بياني كوتاه نانوتكنولوژي يك فرايند توليد مولكولي است . همانطور كه طبيعت مجموعه ها را بطور خودكار مولكول به مولكول ساخته و روي هم مونتاژ كرده است ، ما هم بايد براي توليد محصولات جديد ، با اين اعتقاد كه هرچه در طبيعت توليد شده قابل توليد در آزمايشگاه نيز هست ، نظير طبيعت راهي پيدا كنيم . البته منظور اين نيست كه چند هسته از مواد راپيدا كنيم و با رساندن انرژي و خوراك پس از چند سال يك نيروگاه از آن بسازيم كه شهري را برق دهد . بلكه براي تركيب و تكامل خودكار توليدات مادون ريزكه به نحوي در مجموعه هاي بزرگتر مصرف دارد ، راهي بيابيم . در اندازه هاي مادون ريز ، روشها و ابزارآلات متعارف فيزيكي مانند تراشيدن و خم كردن و سوراخ كردن و...جوابگو تيستند .

براي ساختن ماشينهاي ملكولي بايد روش پروسه هاي طبيعي را دنبال كرد .

با تهيه نقشه هاي ساختاري بدن يعني آرايش ژنها و DNA كه ژنم ناميده شده است و به موازات آن دست يافتن به تكنولوژي مادون ريز ، در دراز مدت تحولات بسياري در هستي ايجاد خواهد شد . توليد مواد جديد ، گياهان ، جانداران و حتي انسان متحول خواهد شد . اشكالات ساختاري موجودات در طبيعت رفع مي شود و با تركيب و خواص اورگانيك گياهان و جانوران ، موجودات جديدي با خواص فوق العاده و شخصيتهاي متفاوت بوجود خواهد آمد .آينده علوم و مهندسي كه چندين گرايشي Multi- Disciplinary )) است ، به طرف توليد ماشينهاي مولكولي سوق داده خواهد شد تا در نهايت بتواند مجموعه هاي كارآيي از پيوندهاي ارگانيك و سايبريك را عرضه نمايد .

هستي را به رايانه ( سخت افزار ) و برنامه ( نرم افزار ) كه دو پديده مختلف ولي ادغام شده هستند ، مي توان تشبيه كرد . سخت افزار مصداق ماده ( اغلب اتم هيدروژن ) و نرم افزار يا برنامه ، قابليت نهفته در خلقت آن است .

اتم به نظر ساده و ابتدايي هيدروژن در طي ميلياردها سال با قابليت نهفته در خود توانسته است ميليونها نوع آرايش مختلف را در هستي بوجود آورد . بشر از بوجود آوردن اساس ماده عاجز است . ولي در برنامه ريزيهاي جديد و يافتن اشكال ديگري از آنچه در طبيعت وجود دارد ، پيش خواهد رفت . طبيعت را خواهد شناخت و به اصطلاح ، قفلهاي شگفت آور آن را باز خواهد كرد . احتمالا انسان در شرايط مناسبتري از درجه حرارت و فشار كه درتشكيل طبيعي مواد مختلف از هيدروژن لازم است ، بتواند اتمهاي مورد نباز خود را توليد كند ، سيارات ديگري را در نهايت در اختيار بگيرد و بعيد نيست كه نواده هاي دوردست ما بتوانند در نيمه هاي راه ابديت در اكثر نقاط جهان هستي و كهكشانها سكني گزينند.

به احتمال زياد قبل از پايان هزاره سوم انسانها در بدن خود انواع لوازم مصنوعي و ديجيتالي راخواهند داشت. . از بيماري ، پيري ، درد ستون فقرات ، كم حافظه اي و... رنج نخواهند برد .قابليت فهم و تحليل اطلاعات در مغز آنها در مقايسه با امروز بي نهايت خواهد شد . در هزاره هاي آينده انسانهاي طبيعي مانند امروز احتمالا براي مطالعات پژوهشي نگهداري شده و به نمونه هاي آزمايشگاهي و بطور حتم قابل احترام تبديل خواهند شد و مردمان آينده از اينهمه درد و ناراحتي كه اجداد آنها در هزاره هاي قبل كشيده اند ، متعجب و متاثر خواهند بود .

اكنون جا دارد همگام با تحولات جديد در مهندسي و علوم ، دانشگاهها و مراكز تحقيقاتي بطور جدي به پژوهشهاي تكنولوژي مادون ريز مشغول شوند تا حداقل ما هم بتوانيم مرزهاي دانش روز را به نسلهاي آينده تحويل دهيم و در تشكلهاي جديد هستي سهمي داشته باشيم . باشد هرچه زودتر به خود آييم و عمق شكوهمند و معجزه آساي انديشه بشررا دريابيم و از كوتاه بيني و افكار فرسوده موروثي فاصله بگيريم . گفته شيخ اجل سعدي در آينده مصداق واقعي تري خواهد داشت :

چه انتظاري بايد از نانوتكنولوژي داشت :

اين تكنولوژي جديد توانايي آن را دارد كه تاثيري اساسي بر كشورهاي صنعتي در دهه هاي آينده بگذارد . در اينجا به برخي از نمونه هاي عملي در زمينه نانوتكنولوژي كه بر اساس تحقيقات و مشاهدات بخش خصوصي به دست آمده است ، اشاره مي شود .

انتظار مي رود كه مقياس نانومتر به يك مقياس با كارايي بالا و ويژگيهاي منحصربفرد ، طوري ساخته خواهند شد كه روش شيمي سنتي پاسخگوي اين امر نمي تواند باشد .

· نانوتكنولوژي مي تواند باعث گسترش فروش سالانه 300 ميليارد دلار براي صنعت نيمه هاديها و 900 ميليون دلار براي مدارهاي مجتمع ، طي 10 تا 15 سال آينده شود .

· نانوتكنولوژي ، مراقبتهاي بهداشتي ، طول عمر ، كيفيت و تواناييهاي جسمي بشر را افزايش خواهد داد .

· تقريبا نيمي از محصولات دارويي در 10 تا 15 سال آينده متكي به نانوتكنولوژي خواهد بود كه اين امر ، خود 180 ميليارد دلار نقدينگي را به گردش درخواهد آورد .

· كاتاليستهاي نانوساختاري در صنايع پتروشيمي داراي كاربردهاي فراواني هستند كه پيش بيني شده است اين دانش ، سالانه 100 ميليارد دلار را طي 10 تا 15 سال آينده تحت تاثير قرار دهد .

· نانوتكنولوژي موجب توسعه محصولات كشاورزي براي يك جمعيت عظيم خواهد شد و راههاي اقتصادي تري را براي تصويه و نمك زدايي آب و بهينه سازي راههاي استفاده از منابع انرژيهاي تجديد پذير همچون انرژي خورشيدي ارائه نمايد . بطور مثال استفاده از يك نوع انباره جريان گذرا با الكترودهاي نانولوله كربني كه اخيرا آزمايش گرديد ، نشان داد كه اين روش 10 بار كمتر از روش اسمز معكوس ، آب دريا را نمك زدايي مي كند .

· انتظار مي رود كه نانوتكنولوژي نياز بشر را به مواد كمياب كمتر كرده و با كاستن آلاينده ها ، محيط زيستي سالمتر را فراهم كند . براي مثال مطالعات نشان مي دهد در طي 10 تا 15 سال آينده ، روشنايي حاصل از پيشرفت نانوتكنولوژي ،مصرف جهاني انرژي را تا 10 درصد كاهش داده ، باعث صرفه جويي سالانه 100 ميليارد دلار و همچنين كاهش آلودگي هوا به ميزان 200 ميليون تن كربن شود.

در چند سال گذشته بازارچند ميليارد دلاري برپايه نانوتكنولوژي كسترش يافته اند . براي مثال در ايالات متحده ، IBM براي هد ديسكهاي سخت ، يك سري حسگرهاي مغناطيسي را ابداع كرده است .

Eastern Kodak و 3M تكنولوژي ساخت فيلمهاي نازك نانو ساختاري را به وجود آورده اند . شركت Mobil كاتاليستهاي نانو ساختاري را براي دستگاههاي شيميايي توليد كرده است و شركت Merck ، داروهاي نانوذره اي را عرضه كرده است . تويوتا در ژاپن مواد پليمري تقويت شده نانوذره اي را براي خودروها و Samsung Electronics در كره ، در حال كار بر روي سطح صفحات نمايش توسط نانولوله هاي كربني هستند . بشر درست در ابتداي مسير قرار دارد و فقط چندين محصول تجاري از نانوساختارهاي يك بعدي بهره مي گيرند ( نانو ذرات ، نانو لوله ها ، نانو لايه و سوپر لاستيكها ) . نظزيات جديد و روشهاي مقرون به صرفه توليد نانوساختارهاي دو و سه بعدي از موضوعات مورد بررسي آينده مي باشند.

نانو تكنولوژي يا كاربرد فناوري در مقياس يك ميليونيم متر، جهان حيرت انگيزي را پيش روي دانشمندان قرار داده است كه در تاريخ بشريت نظيري براي آن نمي توان يافت. پيشرفتهاي پرشتابي كه در اين عرصه بوقوع مي پيوندد، پيام مهمي را با خود به همراه آورده است: بشر در آستانه دستيابي به توانايي هاي بي بديلي براي تغيير محيط پيرامون خويش قرار گرفته است و جهان و جامعه اي كه در آينده اي نه چندان دور به مدد اين فناوري جديد پديدار خواهد شد، تفاوت هايي بنيادين با جهان مالوف آدمي در گذشته خواهد داشت.

به گزارش ايرنا نانو تكنولوژي نظير هر فناوري ديگري چونان يك تيغ دولبه است كه مي توان از آن در مسير خير و صلاح و يا نابودي و فنا استفاده به عمل آورد. گام اول در راه بهره گيري از اين فناوري شناخت دقيق تر خصوصيات آن و آشنايي با قابليت هاي بالقوه اي است كه در خود جاي داده است. در خصوص نانو تكنولوژي يك نكته را مي توان به روشني و بدون ابهام مورد تاكيد قرار داد: اين فناوري جديد هنوز، حتي براي متخصصان، شناخته شده نيست و همين امر هاله ابهامي را كه آن را در برگرفته ضخيمتر مي كند و راه را براي گمانزني هاي متنوع هموار مي سازد.

كساني بر اين باورند كه اين فناوري نظير هيولايي فرانكشتين در داستان مري شلي و يا همانند جعبه پاندورا در اسطوره هاي يونان باستان، مرگ و نابودي براي ابناي بشر درپي دارد. در مقابل گروهي نيز معتقدند كه به مدد توانايي هاي حاصل از اين فناوري مي توان عالم را گلستان كرد.

در حال حاضر 450 شركت تحقيقاتي- تجاري در سراسر جهان و 270 دانشگاه در اروپا، آمريكا و ژاپن با بودجه اي كه در مجموع به 4 ميليارد دلار بالغ مي شود سرگرم انجام تحقيقات در عرصه نانو تكنولوژي هستند. در اين قلمرو اتمها و ذرات رفتاري غيرمتعارف از خود به نمايش مي گذارند و از آنجا كه كل طبيعت از همين ذرات تشكيل شده، شناخت نحوه عمل آنها، به يك معنا شناخت بهتر نحوه شكل گيري عالم است. به اين ترتيب دانشمنداني كه در اين قلمرو به كاوش مشغولند، به يك اعتبار با ذهن و ضمير خالق هستي و نقشه شگفت انگيز او در خلقت عالم آشنايي پيدا مي كنند، اما از آنجا كه دانايي توانايي به همراه مي آورد، شناسايي رازهاي هستي مي تواند توان فوق العاده اي را در اختيار كاشفان اين رازها قرار دهد. تحقيق در قلمرو نانو تكنولوژي از اواخر دهه 1950 آغاز شد و در دهه 1990 نخستين نتايج چشمگير از رهگذر اين تحقيقات عايد گرديد.

از جمله آنكه يك گروه از محققان شركت آي بي ام موفق شدند35 اتم گزنون را بر روي يك صفحه از جنس نيكل جاي دهند و با كمك اين تك اتمها نامي را بر روي صفحه نيكلي درج كنند. محققان ديگر به بررسي درباره ساختارهاي ريز موجود در طبيعت نظير تار عنكبوت ها و رشته هاي ابريشم پرداختند تا بتوانند موادي نازك تر و مقاوم تر توليد كنند. در اين ميان ساخت يك نوع مولكول جديد كربن موسوم به باكمينسترفولرين يا كربن- 60 راه را براي پژوهشهاي بعدي هموارتر كرد. محققان با كمك اين مولكول كه خواص حيرت انگيز آن هنوز در درست بررسي است، لوله هاي موئينه اي در مقياس نانو ساخته اند كه مي تواند براي ايجاد ساختارهاي مختلف در تراز يك ميليونيم متر مورد استفاده قرار گيرد. بررسي هايي كه در ابعاد نانو بر روي مواد مختلف صورت گرفته و خواص تازه اي را آشكار كرده است. به عنوان مثال ذرات سيليكن در اين ابعاد از خود نور ساطع مي كنند و لايه هاي فولاد در اين مقياس از استحكام بيشتري در قياس با صفحات بزرگتر اين فلز برخوردارند.

برخي شركتها از هم اكنون بهره برداري از برخي يافته هاي نانوتكنولوژي را آغاز كرده اند. به عنوان نمونه شركت آرايشي اورال از مواد نانو در محصولات آرايشي خود استفاده مي كند تا بر ميزان تاثير آنها بيفزايد. ساخت ديودهاي نوري با استفاده از مواد نانو موجب مي شود تا 80درصد در هزينه برق صرفه جويي شود. توپهاي تنيسي كه با كربن 60 ساخته شده و روانه بازار گرديده سبكتر و مستحكمتر از توپهاي عادي است. شركتهاي ديگر با استفاده از مواد نانو پارچه هايي توليد كرده اند كه با يك بار تكاندن آنها مي توان حالت اتوي اوليه را به آنها بازگرداند و همه چين و چروكهايشان را زايل كرد. با همين يك بار تكان همه گردوخاكي كه به اين پارچه ها جذب شده اند نيز پاك مي شوند. نوارهاي زخم بندي هوشمندي با اين مواد درست شده كه به محض مشاهده نخستين علائم عفونت در مقياس مولكولي، پزشكان را مطلع مي سازند.

از همين نوع مواد همچنين ليوانهايي توليد شده كه قابليت خود- تميزكردن دارند. لنزها و عدسيهاي عينك ساخته شده از جنس مواد نانو ضد خش هستند و يك گروه از محققان تا آنجا پيش رفته اند كه درصددند با مواد نانو پوششهاي مناسبي توليد كنند كه سلولهاي حاوي ويروسهاي خطرناك نظير ويروس ايدز را در خود مي پوشاند و مانع خروج آنها مي شود. مهمترين نكته درباره موقعيت كنوني فناوري نانو آن است كه اكنون دانشمندان اين توانايي را پيدا كرده اند كه در تراز تك اتمها به بهره گيري از آنها بپردازند و اين توانايي بالقوه مي تواند زمينه ساز بسياري از تحولات بعدي شود. يك گروه از برجسته ترين محققان در حوزه نانوتكنولوژي بر اين اعتقادند كه مي توان بدون آسيب رساندن به سلولهاي حياتي، در درون آنها به كاوش و تحقيق پرداخت. شيوه هاي كنوني براي بررسي سلولها بسيار خام و ابتدايي است و دانشمندان براي شناخت آنچه كه در درون سلول اتفاق مي افتد ناگزيرند سلولها را از هم بشكافند و در اين حال بسياري از اطلاعات مهم مربوط به سيالهاي درون سلول يا ارگانلهاي موجود در آن از بين مي رود.

يك گروه از محققان كه در گروهي موسوم به اتحاد سيستمهاي زيستي گرد آمده اند، سرگرم تكميل ابزارهاي ظريفي هستند كه هدف آن بررسي اوضاع و احوال درون سلول در زمان واقعي و بدون آسيب رساندن به اجزاي دروني سلول يا مداخله در فعاليت بخشهاي داخلي آن است. ابزاري كه اين گروه مشغول ساخت آن هستند رديف هايي از لوله ها يا سيمهاي بسيار ظريفند كه قادرند وظايف مختلفي را به انجام برسانند از جمله آنكه هزاران پروتئيني را كه به وسيله سلولها ترشح مي شود شناسايي كند. گروههاي ديگر از محققان نيز به نوبه خود سرگرم توليد دستگاهها و ابزارهاي ديگر براي انجام مقاصد علمي ديگر هستند.

به عنوان نمونه يك گروه از محققان سرگرم تكميل فيبرهاي نوري در ابعاد نانو هستند كه قادر خواهند بود مولكولهاي مورد نظر را شناسايي كنند. گروهي نيز دستگاهي را دردست ساخت دارند كه با استفاده از ذرات طلا مي تواند پروتئين هاي معيني را فعال سازد يا از كار بيندازد. به اعتقاد پژوهشگران براي آنكه بتوان از سلولها در حين فعاليت واقعي آنها اطلاعات مناسب به دست آورد، بايد شيوه تنظيم آزمايشها را مورد تجديدنظر اساسي قرار داد. سلولها در فعاليت طبيعي خود امور مختلفي را به انجام مي رسانند: از جمله انتقال اطلاعات و علائم و داده ها ميان خود، ردوبدل كردن مواد غذايي و بالاخره سوخت و ساز و اعمال حياتي. يك گروه از روش تازه اي موسوم به الگوي انتقال ابر - شبكه استفاده كرده اند كه ساخت نيمه هاديهاي نانومتري به قطر تنها 8 نانومتر را امكان پذير مي سازد. هريك از اين لوله هاي بسيار ريز بالقوه مي توانند يك پادتن خاص يا يك اوليگو نوكلئو اسيد و يا يك بخش كوچك از رشته دي ان اي بر روي خود جاي دهند.

با كمك هر تراشه مي توان 1000 آزمايش متفاوت بر روي يك سلول انجام داد. براي دستيابي به موفقيت كامل بايد بر برخي از محدوديتها غلبه شود، ازجمله آنكه درحال حاضر براي بررسي سلولها بايد آنها را در درون مايعي قرار داد كه مصنوعاً محيط زيست طبيعي سلولها را بازسازي مي كند، اما يون موجود در اين مايع مي تواند سنجنده هاي موئينه را از كار بيندازد. براي رفع مشكل، محققان سلولها را درون مايعي جاي مي دهند كه چگالي يون آن كمتر است. گروههاي ديگري از محققان نيز در تلاشند تا ابزارهاي مناسب در مقياس نانو براي بررسي جهان سلولها ابداع كنند. يكي از اين ابزارها چنانكه اشاره شد يك فيبر نوري است كه ضخامت نوك آن 40 نانومتر است و بر روي نوك نوعي پادتن جا داده شده كه قادر است خود را به مولكول مورد نظر در درون سلول متصل سازد. اين فيبر نوري با استفاده از فيبرهاي معمولي و تراش آنها ساخته شده و بر روي فيبر پوششي از نقره اندود شده تا از فرار نور جلوگيري به عمل آورد. نحوه عمل اين فيبر نوري درخور توجه است.

از آنجاكه قطر نوك اين فيبر نوري، از طول موج نوري كه براي روشن كردن سلول مورد استفاده قرار مي گيرد به مراتب بزرگتر است، فوتونهاي نور نمي توانند خود را تا انتهاي فيبر برسانند، درعوض در نزديكي نوك فيبر مجتمع مي شوند و يك ميدان نوري بوجود مي آورند كه تنها مي تواند مولكولهايي را كه در تماس با نوك فيبر قرار مي گيرند تحريك كند. به نوك اين فيبر نوري يك پادتن متصل است و محققان به اين پادتن يك مولكول فلورسان مي چسبانند و آنگاه نوك فيبر را به درون يك سلول فرو مي كنند. در درون سلول، نمونه مشابه مولكول فلورسان نوك فيبر، اين مولكول را كنار مي زند و خود جاي آن را مي گرد. به اين ترتيب نوري كه از مولكول فلورسان ساطع مي شد از بين مي رود و فضاي درون سلول تنها با نوري كه به وسيله ميدان موجود در فيبر نوري بوجود مي آيد روشن مي شود و درنتيجه محققان قادر مي شوند يك تك مولكول را در درون سلول مشاهده كنند.

مزيت بزرگ اين روش در آن است كه باعث مرگ سلول نمي شود و به دانشمندان اجازه مي دهد درون سلول را در هنگام فعاليت آن مشاهده كنند. نانو تكنولوژي همچنين به محققان امكان مي دهد كه بتوانند رويدادهاي بسيار نادر يا مولكولهاي با چگالي بسيار كم را مشاهده كنند. به عنوان مثال بلورهاي مينياتوري نيمه هاديهاي فلزي در يك فركانس خاص از خود نور ساطع مي كنند و از اين نور مي توان براي مشخص كردن مجموعه اي از مولكولهاي زيستي و الصاق برچسب براي شناسايي آنها استفاده كرد. به نوشته هفته نامه علمي نيچر چاپ انگلستان يك گروه از محققان دانشگاه ميشيگان نيز توانسته اند سنجنده خاصي را تكميل كنند كه قادر است حركت اتمهاي روي را در درون سلولها دنبال كند و به دانشمندان در تشخيص نقايص زيست عصبي مدد رساند.

از ابزارهاي در مقياس نانو همچنين مي توان براي عرضه مؤثرتر داروها در نقاط موردنظر استفاده به عمل آورد. در آزمايشي كه بتازگي به انجام رسيده نشان داده شده است كه حمله به سلولهاي سرطاني با استفاده از ذرات نانو 100برابر بازده عمل را افزايش مي دهد. محققان اميدوارند در آينده اي نه چندان دور با استفاده از نانو تكنولوژي موفق شوند امور داخلي هر سلول را تحت كنترل خود درآورند. هم اكنون گامهاي بلندي در اين زمينه برداشته شده و به عنوان نمونه دانشمندان مي توانند فعاليت پروتئينها و مولكول دي ان اي را در درون سلول كنترل كنند. به اين ترتيب نانو تكنولوژي به محققان امكان مي دهد تا اطلاعات خود را درباره سلولها يعني اصلي ترين بخش سازنده بدن جانداران به بهترين وجه كامل سازند.


موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir

 

[mina123_123]

نانوتكنولوژي از كجا آمده است؟
براي اولين بار ريچارد فينمن برنده جايزه نوبل فيزيك پتانسيل نانوعلم را در يك سخنراني تكان‌دهنده با نام " درپايين اتاقهاي زيادي وجود دارد"، مطرح كرد . فينمن اصرار داشت، كه دانشمندان ساخت وسائلي را،كه براي كار در مقياس اتمي لازم است، شروع كنند. اين موضوع مسكوت ماند، تا اينكه اريك دركسلر (دانشجوي تحصيلات تكميليMIT) نداي فينمن را شنيد و يك قالب‌كاري براي مطالعه "وسايلي كه توانايي حركت دادن اشياء مولكولي و مكان آنها را با دقت اتمي دارند" ايجاد كرد، كه در سپتامبر 1981 در مقاله‌اي با نام " پروتئين راهي براي توليدانبوه مولكولي ايجاد ميكند" آن را ارائه داد.

در نيم قرن گذشته شاهد حضور حدود پنج فناوري عمده بوديم، كه باعث پيشرفت هاي عظيم اقتصادي در كشورهاي سرمايه گذار و ايجاد فاصله شديد بين كشورهاي جهان شد. متأسفانه در كشور ما بدليل فقدان جرات علمي و عدم تصميم گيري بموقع ، به اين فرصتها پس از گذشت ساليان طلائي آن بها داده مي شد كه البته سودي هم براي ما به ارمغان نمي آورد، همچون فنآوري الكترونيك و كامپيوتر در دو سه دهه گذشته كه امروزه عليرغم توانائي دانشگاهي و داشتن تجهيزات آن، هيچگونه حضور تجاري در بازارهاي چند صد ميلياردي آن نداريم. فناوري نانو جديدترين اين فرصتها ست، كه كشور ما بايد براي حضور يا عدم حضور درآن خيلي سريع تصميم خود را اتخاذ كند.

علم و فناوري نانو ( نانو علم و نانو تكنولوژي) توانائي بدست گرفتن كنترل ماده در ابعاد نانومتري (ملكولي) و بهره برداري از خواص و پديده هاي اين بعد در مواد، ابزارها و سيستم هاي نوين است. اين تعريف ساده خود دربرگيرنده معاني زيادي است. به عنوان مثال فناوري نانو با طبيعت فرا رشته اي خود، در آينده در برگيرنده همه ي فناوريهاي امروزين خواهد بود و به جاي رقابت با فن آوري هاي موجود، مسير رشد آنها را در دست گرفته و آنها را به صورت « يك حرف از علم» يكپارچه خواهد كرد.

ميليونها سال است كه در طبيعت ساختارهاي بسيار پيچيده با ظرافت نانومتري ( ملكولي ) - مثل يك درخت يا يك ميكروب - ساخته مي شود. علم بشري اينك در آستانه چنگ اندازي به اين عرصه است، تا ساختارهائي بي نظير بسازد كه در طبيعت نيز يافت نمي شوند. فناوري نانو كاربردهاي را به منصه ظهور مي رساند كه بشر از انجام آن به كلي عاجز بوده است و پيامدهائي را در جامعه برجا مي گذارد كه بشر تصور آنها را هم نكرده است. به عنوان مثال:

o ساخت مواد بسيار سبك و محكم براي مصارف مرسوم يا نو

o ورشكستگي صنايع قديمي همچون فولاد با ورود تجاري مواد نو

o كاهش يافتن شديد تقاضا براي سوخت هاي فسيلي

o همه گير شدن ابر كامپيوترهاي بسيار قوي، كوچك و كم مصرف

o سلاحهاي سبك تر، كوچكتر، هوشمند تر، دوربردتر، ارزانتر و نامرئي تر براي رادار

o شناسائي فوري كليه خصوصيات ژنتيكي و اخلاقي و استعدادهاي ابتلا به بيماري

o ارسال دقيق دارو به آدرس هاي مورد نظر در بدن و افزايش طول عمر

o از بين بردن كامل عوامل خطرناك جنگ شيميائي و ميكروبي

o از بين بردن كامل ناچيز ترين آلاينده هاي شهري و صنعتي

o سطوح و لباسهاي هميشه تميز و هوشمند

o توليد انبوه مواد و ابزارهائي كه تا قبل از اين عملي و اقتصادي نبوده اند ،

o و بسياري از موارد غير قابل پيش بيني ديگر!

دكترDrexler در همايش جهاني **** علمي در زمينه نانوتكنولوژي اظهار كرده است: "در جهان اطلاعات ، تكنولوژيهاي ديجيتالي كپي‌برداري را سريع، ارزان، كامل و عاري از هزينه‌بري يا پيچيدگي محتوايي نموده‌اند. حال اگر همين وضعيت در جهان ماده اتفاق بيافتد چه مي‌شود. هزينه توليد يك تن ‌تري بيت تراشه‌هاي RAM تقريبا" معادل با هزينه بري ناشي از توليد همان مقدار فولاد مي‌شود".

دكترSmalley رئيس هيئت تحقيقاتي دانشگاه رايس و كاشف Buckyballs مي‌گويد:

" نانوتكنولوژي روند زيانبار ناشي از انقلاب صنعتي را معكوس خواهد كرد". در مقدمه مقاله نانوتكنولوژي كه توسط آقايان Peterson و Pergamit در سال 1993 نگاشته شده چنين آمده است :

" تصور كنيد قادريد با نوشيدن دارو كه در آب ميوه مورد علاقه‌تان حل شده است سرطان را معالجه كنيد . يك ابر كامپيوتر را كه به اندازه يك سلول انسان است در نظر بگيريد. يك سفينه فضايي 4 نفره كه به دور مدار زمين مي‌گردد با هزينه‌اي در حدود يك خودروي خانوادگي تجسم كنيد" .

موارد فوق، فقط تعداد محدودي از محصولات انتظار رفته از نانوتكنولوژي هستند. انسان در معرض يك انقلاب اجتماعي تسريع شده و قدرتمند است كه ناشي از علم نانوتكنولوژي است. در آينده نزديك گروهي از دانشمندان قادر به ساخت اولين آدم آهني با مقياس نانومتري مي‌گردند كه قادر به همانندسازي است. طي چند سال با توليد پنج ميليارد تريليون نانوروبات ، تقريبا" تمامي فرايندهاي صنعتي و نيروي كار كنوني از رده خارج خواهند شد. كالاهاي مصرفي به وفور يافت‌شده ، ارزان، شيك و با دوام خواهند شد. دارو يك جهش سريع و كوانتومي را به جلو تجربه خواهد نمود. سفرهاي فضايي و همانندسازي امن و مقرون به صرفه خواهند شد. به اين دلايل و دلائلي ديگر، سبكهاي زندگي روزمره در جهان بطور زيربنايي متحول خواهد شد و الگوي رفتاري انسانها تحت‌الشعاع اين روند قرار خواهد گرفت.

سه فناوري تسخيركننده

از طرفي شايد بتوان گفت تسخيركنندگان علم و فناوري آينده در سه گروه فناوري اطلاعات، نانوفناوري و زيست فناوري خلاصه مي شوند.

قرارگيري مقادير و حجم زيادي از اطلاعات در فضائي كوچك از ابعاد هم گرائي نانوفناوري و فناوري اطلاعات مي باشد از طرفي در زيست فناوري و يا به عبارتي براي زيست شناسان قرار گيري حجم زيادي از اطلاعات در يك فضاي بسيار كوچك موضوعي بسيار آشنا مي باشد.

در كوچكترين سلول انساني همه اطلاعات مربوط به يك موجود زنده از قبيل رنگ مو، رشد استخوان و عصب ها وجود دارد. حتي در قسمت بسيار كوچكي از سلول به نام DNA كه شامل حدوداً پنجاه اتم مي باشد همه اين اطلاعات ذخيره مي گردد ( نه تنها سطح يا به عبارتي تعداد اتم ها بلكه نحوه قرار گرفتن اين زنجيره ها در ذخيره سازي اطلاعات زيستي اهميت دارد). شايد يكي از علل هم گرائي اين فناوري و فناوري اطلاعات وجود همين مسائل مشترك اين سه فناوري است.

ابزارهاي جديد براي كارهاي ظريف

اگر شما از دانشمندان علوم سطح بپرسيد كه چه پيشرفتهاي عمده دستگاهي باعث شده‌اند تا نانوتكنولوژي در خطوط مقدم تحقيقات علوم فيزيكي قرار گيرد، تقريبا" همه آنها به داستان ميكروسكوپ پروب اسكن‌كننده SPM (Scanning probe microscope SPM: در SPM يك پروب نانوسكوپي در ارتفاع ثابتي بر بالاي بستري از اتم‌ها حفظ مي‌شود. اين فاصله مي‌تواند آن‌قدر كم باشد كه الكترون‌هاي اتم‌هاي تيرك و سطح با هم تعامل داشته باشند. اين تعاملات مي‌تواند آن‌قدر قوي باشد، كه اتم‌ها از جا كنده شده و به جاي ديگري بروند.)

اشاره مي‌كنند. عليرغم تازه واردگي به عرصه تحليل دستگاهي، استفاده از ميكروسكوپي تونل‌زني اسكن‌كننده STM (Scanning tunneling microscope STM : وسيله‌اي براي تهيه تصوير از اتمهاي روي سطوح مواد، كه نقش مهمي در درك توپوگرافي و خواص الكتريكي مواد و رفتار قطعات ميكروالكترونيكي دارند. STM بر خلاف يك ميكروسكوپ نوري، براي تهيه تصوير نيروهاي الكتريكي را با يك پروب نازك‌شده به حد تيزي يك اتم آشكار مي‌كند. پروب سطح را جاروب كرده، بي‌نظمي‌هاي الكتريكي حاصل از پوسته‌هاي الكتروني يا ابرالكتروني پيرامون اتم‌ها را به كمك يك كامپيوتر به تصوير مبدل مي‌كند. به دليل يك اثر مكانيك كوانتومي موسوم به «تونل‌زني»، الكترون‌ها مي‌توانند به سادگي از تيرك به سطح و بالعكس بجهند. درجه وضوح تصاوير در حدود nm1 يا كمتر است. از STM مي‌توان براي جابجايي تك به تك اتم‌ها و تهيه نقشه‌هاي پروضوح از سطوح مادي استفاده كرد.) ، ميكروسكوپي نيروي اتمي (AFM) و ديگر تكنيكهاي مشتق‌شده از اين دو مورد اصلي در بسياري از آزمايشگاهها ، به دليل حجم زياد اطلاعاتي كه از مقياس نانومتر به دست مي دهند، متداول و حتي گريزناپذير شده است. ريچارد فينمن طي يك سخنراني در همايش جامعه فيزيك آمريكا در 1959 در مؤسسه تكنولوژي كاليفرنيا كه بعد در آنجا استاد فيزيك شد ايده‌هايي بنيادي در زمينه كوچك‌سازي نوشتجات، مدارها و ماشين‌ها ايراد كرد : " آنچه من مي‌خواهم به شما بگويم، مسئله دستكاري و كنترل اشياء در مقياس كوچك است. ترديدي وجود ندارد كه در نوك يك سوزن آنقدر جا هست كه بتوان تمام دايره‌‌المعارف بريتانيكا را جا داد." فينمن براي به تفكر واداشتن محققين و تاكيد نمودن بر عقيده‌اش مبني بر امكان فيزيكي چنين معجزه‌اي ، جايزه‌هايي 1000 دلاري براي اولين افرادي كه به اهداف مشخص شده اي در كوچك‌سازي كتابها و موتورهاي الكتريكي دست يابند تعيين كرد. فينمن تاكيد كرد : " من در حال خلق ضد جاذبه نيستم كه به فرض روزي اگر قوانين (فيزيك) آنچه ما مي‌پنداريم، نبودند عملي شود. من صحبت از چيزي مي‌كنم اگر قوانين آنچه ما مي‌پنداريم باشند، عملي خواهد بود. ما به آن دست پيدا نكرده‌ايم چون خيلي ساده هنوز درصدد انجام آن نبوده‌ايم."

وضعيت جهاني

از فناوري نانو به عنوان "رنسانس فناوري" و" روان كننده جريان سرمايه گذاري " ياد مي شود.ورود محصولات متكي بر اين فناوري جهشي بس عظيم در رفاه و كيفيت زندگي و توانائي هاي دفاعي و زيست محيطي به همراه خواهد داشت و موجب بروز جابجائي هاي بزرگ اقتصادي خواهد شد . هم اكنون بخش هاي دولتي و خصوصي كشورهاي مختلف جهان شامل ژاپن ، آمريكا، اتحاديه اروپا، چين، هند، تايوان، كره جنوبي، استراليا، اسرائيل و روسيه در رقابتي تنگاتنگ بر سر كسب پيشتازي جهاني در لااقل يك حوزه از اين فناوري به سر ميبرند . هم اكنون روي هم رفته حدود 30 كشور دنيا در زمينه فناوري نانو داراي "برنامه ملي" يا درحال تدوين آن هستند، وطي پنچ سال گذشته بودجه تحقيق و توسعه در امر فناوري نانو را به 5/3 برابر افزايش داده اند. كشورهاي ژاپن و آمريكا نيز فناوري نانو را اولين اولويت كشور خود در زمينه فناوري اعلام كرده اند .

و امّا بطور كلي و خلاصه اينكه:

o نانوتكنولوژي چست؟

o نانوتكنولوژي مطالعه ذرات در مقياس اتمي براي كنترل آنهاست. هدف اصلي اكثر تحقيقات نانوتكنولوژي شكل‌دهي تركيبات جديد يا ايجاد تغييراتي در مواد موجود است. نانوتكنولوژي در الكترونيك، زيست‌شناسي، ژنتيك، هوانوردي و حتي در مطالعات انرژي بكار برده ميشود.

o چرا " Nano"؟

o nano كلمه‌اي يوناني به معني كوچك است و براي تعيين مقدار يك ميليارديم يا 9- 10 يك كميت استفاده مي‌شود. چون يك اتم تقريباً" 10 نانومتر است، اين اصلاح براي مطالعه عمومي روي ذرات اتمي و مولكولي بكاربرده ميشود.

o تفاوت بين نانوعلم و نانوتكنولوژي چيست؟

o نانو علم صرفا" تحقيق است ولي نانوتكنولوژي كاربرد تحقيقات براي حل مسائل و ساخت مواد جديد است.

o دركسلر آن را با كتابي بنام " موتورهاي خلقت" دنبال كرد و توسعه مفهوم نانوتكنولوژي را همانند يك كوشش علمي ادامه داد. اولين نشانه هاي ثبت‌شده از اين مفهوم نانوتكنولوژي تغيير مكان دادن اشيا مولكولي، در سال 1989 بود، موقعي كه دانشمندي در مركز تحقيقات آلمادنIBM اتمهاي منفردگزنون را روي صفحه نيكل حركت داد، تا نام IBM را روي سطح نيكل نقش كند.

o آيا نانوتكنولوژي خيالي‌تر از علم است؟

o از موقعي كه اولين مقاله در دهه گذشته منتشر شد، از نانوتكنولوژي همانند چوبدست سحرآميزي براي ساخت كودكان طراح تا ماشينهاي توليد اكسيژن براي استعمار كره مريخ، تصور مي‌شد. هيجانات از واقعيات جلوتر بود، اما پيشرفت واقعي با مسائلي پيش‌پا افتاده شروع شد.چند سال پيش محققين در دانشگاههاي كاليفرنيا، رايس وMIT موفق به ساخت نانوذراتي شدند، كه به دانشمندان كمك مي‌كردند. تعدادي از اساتيد اين دانشگاهها شركتهايي تأسيس كردند، كه وسايل موردنياز براي تحقيقات مقياس نانو را مي‌ساختند. اكنون آنها به شدت دنبال حفاظت كارهايشان از طريق ثبت اختراع هستند، تا زمينه توليد فرايندهايشان را فراهم كنند. كاربردهاي علمي نانوعلم هنوز كم است. اما مقداري از توليدات اوليه اكنون وارد بازار مي‌شوند.

o كارهاي علمي انجام‌شده بوسيله نانوتكنولوژي چيست؟

o بيشترين كار علمي روي ايجاد تغييراتي در مواد شيميايي يا نقشه‌برداري از تركيبات زيستي، مانند DNA و سلولهاي سرطاني است. بعضي ازاولين محصولات تجاري، بهبود توليدات شيميايي كنوني يا روشهاي پزشكي است.


موسسه آموزش عالي آزاد ماهان
برگزار کنند کلاسهاي کنکور کارشناسي ارشد کارداني به کارشناسي دکتري برگزار کننده آزمونهاي آزمايشي 8 مرحله کارشناسي ارشد و 5 مرحله کارداني به کارشناسي آزمونهاي کشوري ماهان کتاب و جزوه کارشناسي ارشد کتاب و جزوه کارداني به کارشناسي کتاب کار کتاب آزمون **** آموزشي هدفمند نشريه صعود و دارای گواهينامه ISO 9001:2000 موسسه ماهان
قوی ترین مرکز برگزار کننده دوره های مدیریت و MBA در ایران MBA یکساله و MBA کنکور
www.mahan.ac.ir