فراگیری آسان زبان PHP

[سید محمود مخمصه]

فيلم هاي آموزشي زبان PHP در يك مجموعه جداگانه براي شما فراهم شده است . بخشي از اين فيلم ها براي همه قابل دسترس است و كساني كه ميخواهند به مجموعه كامل اين فيلم ها دسترسي داشته باشند بايد حتما در وب سايت ثبت نام كنند . براي ديدن مجموعه ويدئو ها (فيلم ها) بايد وارد مجموعه فيلم هاي آموزشي PHP شويد .

 

[سید محمود مخمصه]

رای استفاده از تاریخ به منظور نمایش و چاپ آن در PHP از تابع date استفاده می کنیم .
تابع date():
این تابع به طور کلی دو پارامتر می گیرد . اولین پارامتر که اجباری نیز هست فرمت تاریخ را نشان می دهد و باید به صورت رشته ای باشد . دومین پارامتر که اختیاریست مربوط میشود به مفهوم timestamp. شکل کلی فراخوانی تابع date به شکل زیر است :

date(format , timestamp);

 

[سید محمود مخمصه]

پارامتر timestamp با مفهوم timestamp در لینوکس در ارتباط است . حال timestamp چیست ؟ timestamp در حقیقت یک عدد صحیح بلند است که تعداد ثانیه های سپری شده از اولین لحظه روز 1 ژانویه 1970 را نشان می دهد . در حقیقت مکانیزم تابع date در PHP اینگونه کار می کند که باید به عنوان timestamp یک عدد به آن بدهیم تا این تابع تاریخی که در دل این عدد نهفته است را به ما بدهد حال این تاریخ چگونه و با چه فرمتی به ما نشان داده شود ؟ این همان چیزیست که در پارامتر اول یعنی format مشخصمی کنیم . خب پس اکنون که فهمیدیم تابع date به timestamp نیاز دارد چرا این پارامتر اختیاریست ؟ جواب ساده است : اگر این پارامتر timestamp را برای تابع date مشخص نکنید این تابع به صورت خودکار از timestamp جاری سرور استفاده می کند و در واقع تاریخ جاری سرور را باز می گرداند .

 

[سید محمود مخمصه]

به عنوان مثال اگر به جای timestamp عدد صفر را قرار دهید تاریخ بازگردانده شده ساعت 01:00 بامداد روز اول ژانویه 1970 خواهد بود . البته این تاریخ بر حسب گرینویچ محاسبه شده ، اگر سرور شما در تهران باشد با توجه به فاصله سه ساعت و 30 دقیقه ای تهران و گرینویچ این تاریخ برابر خواهد بود با : 04:30 بامداد روز اول ژانویه 1970 .

 

[سید محمود مخمصه]

واضح است که حفظ کردن یک عدد طولانی که تعداد ثانیه های سپری شده است ، از حفظ کردن خود تاریخ بسیار سخت تر است پس چرا با timestamp کار می کنیم ؟ پاسخ این سئوال در سادگی محاسبات تاریخ نهفته است مثلا اگر بخواهیم بدانیم 54 روز پس از یک تاریخی که کاربر وارد کرده است چه روزیست (چه تاریخی در تقویم دارد ؟) باید بررسی کنیم آیا ماه 29 روزه است ؟ 30 روزه است و یا 31 روزه ؟و آیا این 54 روز در دو ماه پخش می شود یا در سه ماه ؟ (مثلا اگر روز وارد شده کاربر 29 فروردین 1391 باشد 54 روز بعد می شود 21 خرداد 1391 پس می بینیم که سه ماه را درگیر کرده) پس محاسبات و بررسی های برنامه نویس بسیار پیچیده می شود ؟ اما اگر timestamp این روز را داشته باشیم (که داریم) کافیست آنرا با حاصل ضرب 54 روز در 24 ساعت در 60 دقیقه در 60 ثانیه که می شود 4665600 ثانیه جمع کنیم و سپس از عدد حاصله تاریخ را استخراج کنیم به همین راحتی و با کدی که در یک خط قابل نوشتن است . اینجا یکی از نقاطی است که زبان PHP قدرت خود را به رخ رقیبان می کشد !
اما نگران حفظ کردن timestamp نباشید چرا که اصلا نیازی به چنین کاری نیست چرا که این پارامتر را از خود تاریخ بیرون می کشیم . (اینجاست که خواننده به یاد اسن سئوال فلسفی می افتد که اول مرغ بوجود آمد یا تخم مرغ ؟؟؟) برای دانستن چگونگی این کار لازمست که پارامتر فرمت را بیشتر بررسی کنیم و بعد به این قضیه بپردازیم . پس فعلا در مثال ها از timestamp استفاده نمی کنیم تا مقدار جاری سرور در نظر گرفته شود .

 

[سید محمود مخمصه]

ارامتر فرمت در تابع تاریخ PHP رشته ایست از کاراکتر ها که هر کدام معنا و مفهوم خاص خود را دارند و ما فقط در یک رشته آنها را قالب بندی می کنیم به مثال زیر توجه کنید :

<?php
echo date("Y-m-d")."<br />";
echo date("Y/m/d")."<br />";
echo date("Y.m.d")."<br />";
?>

خروجی کد فوق به شکل زیر است :

2012-04-19
2012/04/19
2012.04.19

 

[سید محمود مخمصه]

به این نکته دقت کنید که هر کاراکتری که در رشته فرمت بنویسید اگر جزء کاراکترهای قالب بندی تاریخ در PHP نباشد عینا ظاهر خواهد شد و در غیر این صورت اثر آن ظاهر می شود مثلا اثر کاراکتر m نشان داده ماه به صورت دو رقمی است . این نکته را هم مد نظر داشته باشید که تابع date به بزرگی و کوچکی کاراکتر های پارامتر فرمت حساس است (Case Sensitive). مثلا حرف Y سال را به صورت 4 رقمی چاپ می کند در صورتیکه حرف y سال را به صورت دو رقمی چاپ می کند .

 

[سید محمود مخمصه]

منبع: include کردن فایل ها در PHP

 

[سید محمود مخمصه]

سایت هایی که تا به حال دیده اید را در ذهنتان مرور کنید ...همه آنها از جمله همین سایت حاضر بخش های مانند یک Header خاص ، و یا یک منوی بالا یا منوی سمت راست یا چپ ، Footer و از این قبیل دارند . اگر وب سایتی دارای چندین صفحه (مثلا 100 صفحه) باشد تکلیف چیست ؟ آیا باید در همه صفحات این Header ، منو و یا زیر نویس را ایجاد کرد ؟ یعنی یک تکه کد را چندین بار کپی کنیم ؟ (عدم استفاده مجدد از کد) . فرض کنیم که این کار را هم کردیم . اگر خواستیم تغییری در این سه بخش (یا امثال آنها) ایجاد کنیم چه ؟ هر 100 صفحه را تغییر دهیم ؟ قطعا منطقی به نظر نمی رسد . راهکار اصلی برای چنین وضعیت هایی استفاده از include در PHP می باشد . include مفهومیست که در آن یک قطعه کد که قبلا نوشته شده و در یک فایل ذخیره شده (چه HTML و چه PHP) می تواند با یک دستور در چندین فایل مختلف ظاهر شود و مورد استفاده قرار گیرد .
include در PHP با دو تابع قابل انجام است :
include : در صورتیکه به هر دلیلی نتواند فایل را include کند، با ایجاد یک هشدار (Warning) این مطلب را به اطلاع کاربر رسانده و اجرای برنامه را ادامه می دهد.
require : در صورتیکه به هر دلیلی نتواند فایل را include کند ، با ایجاد یک Fatal Error از برنامه خارج شده و برنامه را ادامه نخواهد داد .

 

[سید محمود مخمصه]

در مثال زیر نحوه استفاده از دستور include را می بینید :

<html>
<head>
</head>
<body>
<?php
include('menu.php');
?>
</body>
</html>

 

[سید محمود مخمصه]

که محتویات فایل منو در زیر قابل مشاهده است :

<a href="/index.php" >Home</a>
<a href="/about.php">About</a>
<a href="/contact.php">Contact</a

>

 

[سید محمود مخمصه]

حال نتیجه اجرای کد فوق باعث مانند اینست که صفحه واحدی که کدی به شکل زیر دارد را اجرا کنیم :

<html>
<head>
</head>
<body>
<a href="/index.php" >Home</a>
<a href="/about.php">About</a>
<a href="/contact.php">Contact</a>
</body>
</html>

 

[سید محمود مخمصه]

یعنی include کردن یک فایل دقیقا شبیه اینست که محتویات آن فایل را در فایلی که دستور include را فراخوانی کرده و دقیقا در جایی که دستور فراخوانی شده جایگذاری (کپی - پیست) کنیم . به همین علت است که در فایلی که قرار است include شود تگ های html ، head و body وجود ندارد .
یک کاربرد دیگر دستور include برنامه نویسی ماژولار یا پیمانه ای است . در این نوع برنامه نویسی تمامی توابع سودمند و پر کاربرد در یک فایل جداگانه نوشته می شوند و به هنگام نیاز آن فایل include شده و توابع آن فراخوانی می گردند . این دستور در نوشتن برنامه هایی که به سبک پیمانه ای و یا سه لایه ای (MVC) نوشته می شوند کاربرد فراوان دارد .

 

[سید محمود مخمصه]

هر مطلبی که در تگ body نوشته شود عینا در صفحه نمایش می یابد . اگر بخواهیم مطالب با یک نظم خاصی در صفحه ظاهر شوند می توانیم آنها را پاراگراف بندی کنیم . برای این کار می توان از تگ p یا <p> استفاده کرد .

<html>
<head>
<title>This is a TEST !</title>
</head>
<body>
<p>
Hello World !
</p>
</body>
<html>

 

[سید محمود مخمصه]

با اين كار يك متن بسيار ساده خواهيم داشت . حال براي اينكه از نظر ظاهري يكسري تغييرات در اين پاراگراف اعمال كنيم بايد از Attribute هاي اين تگ استفاده كنيم . هر تگ در html يكسري Attribute دارد كه با آنها مي توان تغييراتي در شكل و شمايل آن تگ و محتوياتش داد . مهم ترين Attribute كه تقريبا در تمام تگ ها مشترك است Style مي باشد . همان چيزي كه ما در زبان فارسي و عاميانه خود مي گوئيم استيل . همانطور كه از كاربرد اين كلمه در زبان خودمان برمي آيد اين خصوصيت راجع به شكل و شمايل ظاهري صحبت مي كند . خصوصيت Style مجموعه اي از خصايص ديگر است و به شكل كلي زير به كار مي رود :

<tag style="attribute1: value; attribute2: value;...."> </tag>[/SIZE]

 

[سید محمود مخمصه]

همانطور كه در شكل كلي بالا پيداست ابتدا نام خصوصيت نوشته شده و سپس علامت كالن ) گذاشته شده و بعد از آن مقدار اين خصيصه نوشته مي شود . اگر خواستيم خصيصه هاي ديگري را نيز اضافه كنيم بايد بعد از مجموعه اول يك علامت ( گذاشت و سپس مجموعه دوم را به شكل اولي نوشت . ترتيب نوشتن مجموعه ها در اين بين هيچ اهميتي ندارد .
حال اين خصيصه ها چه هستند و چه مقاديري مي گيرند ؟ اين بحثي است كه در مطلب بعدي در سايت قرار مي گيرد .

 

[سید محمود مخمصه]

در مطلب قبلي گفته شد كه Style به شكل كلي زير مي آيد :

style="Attr1:value;Attr2:value..."

بسته به اينكه خصيصه Style در چه تگي بكار رود ، خصيصه هاي مختلفي را در خود جاي مي دهد . البته در اكثر موارد خصيصه هاي يكساني وجود دارد و بسته به مورد خصيصه هاي جديدي به مجموعه اضافه شده يا از آن كم مي شود .

 

[سید محمود مخمصه]

خصيصه font-family :
اين خصيصه براي تعيين نوع خط محتواي تگ استفاده مي شود به عنوان مثال فرض كنيد در مثال مطلب قبلي بخواهيم محتواي پاراگراف با نوع خط tahoma ظاهر شود در اين صورت بايد كد به شكل زير در آيد :

<p style="font-family : tahoma">
Hello World !
</p>

در اين مورد بايد توجه داشت يك فونت استاندارد را انتخاب كرد كه بر روي همه كامپيوتر ها وجود داشته باشد . چرا كه فونتي كه اينجا تعيين مي كنيد اگر بر روي سيستم كاربر وجود نداشته باشد محتويات پاراگراف با فونت پيش فرض سيستم (Times New Roman) نمايش داده خواهد شد .
اگر به هر حال مصر هستيد كه از يك نوع فونت خاص مثلا B Nazanin استفاده كنيد مي توانيد اين كار را به شكل زير انجام دهيد :

<p style="font-family : B Nazanin , tahoma">
Hello World !
</p>

اين كار به مرورگر وب مي گويد براي فونت ، B Nazanin ارجحيت دارد ولي اگر B Nazanin بر روي سيستم كاربر وجود نداشت به سراغ فونت Tahoma برو . هر چند فونتي را كه مي خواهيد مي توانيد به ترتيب در اين ليست اضافه كنيد منتها بايد بدانيد در انتهاي ليست حداقل بايد يك فونت استاندارد وجود داشته باشد تا اتفاق غير منتظره اي براي نمايش صفحه نيفتد .

 

[سید محمود مخمصه]

خصيصه Color :
اين خصيصه براي تعيين رنگ متن محتواي تگ استفاده مي شود . به شكل زير :

<p style="font-family : B Nazanin , tahoma ; color:Orange" >
Hello World !
</p>

نتيجه اجراي اين كد به شكل زير خواهد بود :

Hello World![/SIZE]

 

[سید محمود مخمصه]

براي رنگدهي دو روش وجود دارد : 1 - رنگدهي با نام رنگ . 2 - رنگدهي با كد رنگ
1- براي رنگدهي با نام رنگ همانند مثال فوق بايد نام رنگ را نوشت . نكته اينجاست كه به اين روش فقط مي توان رنگ هاي محدودي كه داراي نام هستند را اعمال نمود . اگر بخواهيم رنگ ها را به صورت حرفه اي بكار ببريم بايد حتما از كد آنها استفاده كنيم .