منبع: http://iranclimate.ir/1395/03/27/post-91/
=================================================
=======================
=============
نشریه جغرافیا و توسعه: تعداد روزهای یخبندان ایران در هر دهه رو به کاهش ست
پنجشنبه 27 خرداد 1395 ساعت 12:08
با توجه به نتایج پژوهشگران دکتر سید ابوالفضل مسعودیان و دکتر محمد دارند، بطور کلی روند تعداد روزهای یخبندان ایران روبه کاهش است. تنها در گستره ی بسیار کوچکی از ایران روند تعداد روزهای یخبندان مثبت است که بر روی بلندی های زاگرس و البرز دیده میشود. در مناطق پست و هموار ایران روند منفی است.
بر اساس نتایج این یافته که در نشریه جغرافیا و توسعه شماره 39 تابستان 1394 صفحات 49 الی 60 چاپ شده است، یکی ازمهمترین آثارگرمایش جهانی اخیر، کاهشتعداد روزهاییخبندان و افزایش طول دوره ی فصلبدون یخبندان است. نتایج این پژوهش نشان داد کهروند تعداد روزهای یخبندان ایران در بیشتر گستره یایران رو به کاهش است. مناطقی که روند منفی تعدادروزهای یخبندان را نشان می دهند، برروی شمالغرب کشور و نواحی پست و هموار مرکزی، جنوبی وشرقی ایران قرار دارد. روند تعداد روزهای یخبندان درگستره ی بسیار کوچکی از ایران مثبت است که آنهمبر روی ناهمواری های زاگرس و البرز دیده می شود.بیشترین درصد از گستره ی روند منفی تعداد روزهاییخبندان در بین ماه های سال، مربوط به دی ماه وبیشترین درصد ازگستره ی ایران که دارای روند مثبتاست مربوط به اسفند است. بیشترین شیب روندمناطقی که دارای روند مثبت است مربوط به ماه اسفند است.تعداد روزهای یخبندان ایران در فصل تابستان و خردادبدون روند است. بطور کلی میتوان گفت که در فصلگرم سال تعداد روزهای یخبندان ایران ایستا و بدونتغییر است درحالی که در فصل سرد سال تعدادروزهای یخبندان تغییرات بسیار زیادی را از خود نشانمی دهد. روند تعداد روزهای یخبندان سالانه نیزکاهشی است.
شمال استان تهران بیشترین شیب روند کاهشیتعداد روزهای یخبندان را دارد. شیب روند تعداد روزهای یخبندان سالانه در شمال استان تهران 28 تا 35روز در سال به ازای هر دهه رو به کاهش است. بیشترین افزایش تعداد روزهای یخبندان بر روی رشته کوه های البرز در شمال سمنان و جنوب غرب استان خراسان شمالی قراردارد.
میانگین تعداد روزهای یخبندان ایران نشان می دهد که ماههای خرداد تا شهریور ایران عاری از یخبندان است. بیشترین تعداد روزهای یخبندان به ترتیب در ماه دی، بهمن و آذر رخ می دهد. در ماه دی تعداد روزهای یخبندان ایران بطور متوسط به 15 روز می رسد .تعداد روزهای یخبندان درنقاط مختلف پهنه ی ایران با هم بسیار متفاوت است .بیشترین یخبندان ها در محور کوهستانی شمال غرب- جنوب شرق رخ می دهد که عمدتا از نوع یخبندان های تابشی است و در مرتبه دوم در شمالشرق اتفاق می افتد که نتیجه پرفشار سیبری است و عمدتا ازنوع یخبندانهای وزشی است. نوار باریکی در سواحل جنوب ایران از بوشهر تا پسابندر در جنوبشرق ایران در طول سال بدون یخبندان است. دلیل این امر نزدیکی به پهنه های بزرگ آب جنوب و تعدیل دمای هوا در اثر رطوبت جوی و عرض جغرافیایی پایین است.
در ماه فروردین روند تعداد روزهای یخبندان به صورت نوار باریکی بر روی کوههای زاگرس (شهرکرد، خرم آباد) و بر رشته کوههای البرز به صورت پراکنده بر روی سمنان و جنوب گرگان مثبت است. بطور کلی 4.2 درصد از گستره ی ایران روند مثبت و 2.9 درصد از آن روند منفی و 92.9 درصد بدون روند است. در 1.2 درصد از مناطقی که دارای روند منفی است شیب روند تعداد روزهای یخبندان 4 تا 6 روز در دهه کاهشی است و در 9.2 درصد از مناطقی که دارای روند مثبت است،شیب روند 2 تا 4 روز در دهه افزایشی است.
روندتعداد روزه ای یخبندان د ر ماه اردیبهشت تقریبا درتمام گسترهی ایران (98.3)بدون روند است و در0.6درصد از گستره ی ایران روند منفی و در 0.7 درصد ازآن روند مثبت است. مناطقی که روند از خود نشانمی دهند شیب روند بسیار کوچک است.
در ماه خردادروند تعداد روزهای یخبندان در تمام ایران زمین بدونروند است.
در فصل تابستان تعداد روزهای یخبندانبدون روند است.
در ماه مهر همانند ماه اردیبهشتروند تعداد روزهای یخبندان تقریباً در بیشتر مناطقایران(99.3درصد از پهنه ی ایران) بدون روند است.
در ماه آبان 10.4درصد از گستره ی ایران روند منفیتعداد روزهای یخبندان را نشان می دهد. مناطقی کهروند منفی نشان می دهند در کرمان، یاسوج، ارومیه ومشهددیده می شود.تنها 2.4درصد از پهنه ی ایرانروند مثبت تعداد روزهای یخبندان را نشان می دهد کهبه صورت بسیار پراکنده بر روی رشته کوههای زاگرس و البرز دیده می شود. بر روی مناطقی که تعداد روزهاییخبندان روند دیده می شود، در 23 درصد از آن شیبروند کاهشی آن 2 تا 4 روز در هر دهه است و حدود 3درصد از آن شیب روند افزایشی 2 تا 4 روز در دههاست.
در ماه آذر روند تعداد روزهای یخبندان در حدود38 درصد از گستره ی ایران منفی است. این مناطق برروی شمال غرب ایران، نواحی مرکزی و شرق ایرانقرار دارد. تنها بر روی حدود 2 درصد ایران روند تعدادروزهای یخبندان مثبت است که بر روی سمنان وجنوب گرگان دیده میشود. شیب روند نیز در مناطقیکه دارای روند هستند زیاد است. حدود 55 درصد ازگستره ی دارای روند دارای شیب روند منفی 2 تا 4 روزدر دهه است و در 1.5درصد از آن شیب روند مثبت2 تا 4 و در 0.5درصد آن 4 تا 6 روز در دهه است.
ر وند تعداد روها ی یخبنداندر دی ماه تقریبا در نصفگسترهی ایران ( 49.4درصد) منفی است. بیشترینگستره ی ایران که روند منفی از خود نشان می دهدمربوط به این ماه از سال است. این مناطق بیشتر درنیمه ی شرقی ایران، جنوب غرب و شمال غرب ایرانقرار دارد. تنها در 0.8درصد پهنه ی ایران روند مثبت است که بر روی سمنان قرار دارد. در 5 درصد ازمناطقی که تعداد روزهای یخبندان دارای روند است،شیب روند 4 تا 6 روز در دهه نزولی است.
در ماه بهمنروند تعداد روزهای یخبندان در 18 درصد از گستره یایران منفی است. این مناطق به صورت پراکنده درنواحی مرکزی، شمال غرب و استان فارس قرار دارد.در 3.4درصد از ایران روند تعداد روزهای یخبندانمثبت است که به صورت بسیار پراکنده بر روی بیرجندو جنوب استان فارس دیده می شود. حدود 22 درصداز مناطقی که دارای روند است، شیب روند آن 2 تا 4روز در دهه نزولی و حدود 9 درصد آن شیب روند 2 تا 4روز در دهه مثبت است.
در بین ماههای سال،بیشترین گستره ی از ایران که روند تعداد روزهاییخبندان مثبت است مربوط به ماه اسفند است. در اینماه از سال گسترهی روند مثبت تعداد روزهاییخبندان بیشتر از گسترهی روند منفی است. مناطقیکه دارای روند منفی تعداد روزهای یخبندان است درنیمه ی مرکزی ایران قرار دارد. در حالی که مناطقی که دارای روند مثبت تعداد روزهای یخبندان است بر رویرشته کوههای زاگرس و البرز، بیرجند و زنجان دیدهمی شود. شیب روند در این ماه از سال بر روی مناطقیکه دارای روند است، بسیار شدید است. حدود 20درصد از مناطق دارای روند دارای شیب مثبت 2 تا 4روز و در 1 درصد آن 4 تا 6 روز در دهه است.
روندسالانه ی تعداد روزهای یخبندان در 47.3 درصد ازگسترهی ایران منفی است که بر روی مناطق پست وهموار نیمه ی مرکزی ایران، جنوب و شمال غرب ایرانقرار دارد. در حدود 5 درصد از ایران روند تعدادروزهای یخبندان مثبت است که بر روی رشته کوههایهزاگرس و البرز و بیرجند قرار دارد. حدود 39 درصدمناطقی که دارای روند است، شیب روند 7 تا 14 روزدر سال نزولی است.در 3.5درصد از مناطقی که دارایروند است، شیب روند 7 تا 14 روز در سال صعودیاست.