با اهدای عضو پس از مرگ زندگی دوباره ببخشیم!
امکان پر کردن اینترنتی فرم اهدای عضو مدتیه که فراهم شده کسائی که برای این کار تمایل دارن می تونن با پر کردن فرم عضویت اینترنتی به راحتی عضو شده و حدود یک ماه بعد کارت اهدای عضو خودشون رو دریافت کنن!
جواب تقریبا تمام سوال هایی که ممکنه براتون پیش بیاد این پائین داده شده، در صورتی هم که جواب سوالتون رو پیدا نکردین از این ایمیل بپرسین: [email protected]
پرسش و پاسخ
شما نیز می توانید، پرسش های خود را در ارتباط با مرگ مغزی در صورت قید نشدن در این صفحه با آدرس ایمیل [email protected] مطرح کرده و پاسخ خود را دریافت کنید.
· چه اعضاء و بافت های قابل اهداء می باشد؟
اعضاء قابل اهداء قلب و ريه ها ، کبد و روده ها ، لوزالمعده و کليه ها می باشد. علاوه بر این اعضا، برخی از بافتهای بدن نیز قابل پیوند می باشند. بااهداء قرنيه می توان بينایی رابه فردی که دچار صدمه شديد به چشم شده باز گرداند. تاندون و غضروف باعث باز سازی اعضاء آسيب ديدهٔ مربوطه می شوند. پيوند استخوان می تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود. دريچه قلب برای کودکان با بيماری مادرزادی دريچه ای و بزرگسالان با دريچه آسيب ديده به کار می رود. پيوند پوست نجاتبخش بيماران با سوختگی شديد می باشد. پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان های خون می باشد. برخلاف عضو، بافت می تواند تا 24 ساعت بعد از مرگ فرد اهداء شود و حتی می توان آن را برای مدتهای طولانی ذخيره کرد.
· آيا فرد زنده هم می تواند اهداء کننده باشد؟
بله، در بعضی شرايط.
اهداء کليه يکی از معمولترين اعضاء اهدائی افراد زنده می باشد. زيرا يک فرد سالم با يک کليه هم قادر است به زندگی طبيعی خود ادامه دهد. در ضمن زمان بقاء کليه پيوندی از افراد زنده نسبت به فرد فوت شده طولانی تر است. قسمتی از کبد يا ريه و در موارد نادر قسمتی از روده کوچک نيز قابل اهداء می باشد.
· آیا در صورت مرگ طبیعی نیز امکان اهدای عضو وجود دارد یا خیر؟
بله ؛ بعد از مرگ کامل به صورت طبیعی تا 48 ساعت نسوجی مانند قرنیه ، دریچه قلب ، استخوان و تاندون قابل اهدا می باشند.
· آيا اهداء کنندگان عضو از نظر بيماريهای خاص غربالگری خواهند شد؟
همه اهداء کنندگان عضو از نظر ایدز و هپاتیت و یک سری بدخیمی ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
· آيا داشتن " کارت اهداء عضو " برای اهداء اعضاء پس از مرگ کفایت می کند ؟
بسیار مهم است که نزدیکان نیز در جریان این امر خداپسندانه قرار گیرند تا در زمان فوت فرد در خصوص اهداء عضو غافلگير نشوند و آنرا مصيبتی افزون بر از دست دادن عزیز خود ندانند چرا که ، بنا بر قانون جمهوری اسلامی ایران و اکثریت کشورهای جهان برای اهدای عضو رضایت اولیای دم ضروری میباشد و حتی علارغم داشتن کارت اهدای عضو در صورت عدم رضایت اولیای دم اهدای عضو صورت نخواهد گرفت.
* با در نظر گرفتن لزوم رضایت اولیای دم از اهدای عضو دلیل دریافت کارت چیست ؟
کارت اهدای عضو نشان دهنده آرزوی قلبی فرد در مورد اهدای اعضای خویش می باشد و همین امر می تواند با نشان دادن خواسته ء فرد به اولیای دمش تصمیم گیری را برای آن ها در آن زمان حیاتی آسان تر نماید و ضمنا این کارت می تواند جنبه فرهنگ سازی نیز داشته باشد.
* آیا به همراه داشتن کارت اهدای عضو به صورت مدام ضروری می باشد ؟
با در نظر گرفتن لزوم رضایت اولیای دم برای اهدای عضو توصیه می شود فرد دارنده کارت اهدا خانوادهء خود را از رضایت قلبی برای این امر مطلع سازد و در صورت اطلاع خانواده از این امر لزومی به همراه داشتن مداوم کارت نیست.
* آیا باطل کردن کارت اهدای عضو بعد از تکمیل فرم امکان پذیر می باشد ؟
بله ؛ در هر زمان که از داشتن کارت منصرف شوید می توانید با اعلام خواسته خود به مسئولین تقاضای خود را لغو کنید. هر چند با در نظر داشتن رضایت اولیای دم برای اهدا تنها با اعلام خواسته خود به اولیای دم خویش میتوانید از این امر خودداری کنید.
· واحد فراهم آوری اعضای پيوندی چگونه از وجود مرگ مغزی مطلع خواهد شد؟
بنا بر قانون، کليه بيمارستانها در سطح کشور اعم از دولتی و غیر دولتی موظفند موارد مرگ مغزی را به اطلاع این واحد برسانند. سپس هماهنگ کنندگان عضو پيوندی در محل حاضر شده و با خانواده فرد اهداء کننده در زمينه ابعاد قانونی و اخلاقی اهداء صحبت خواهند کرد.
* در صورت عدم حضور فرد دارنده کارت در ایران آیا انتقال وی به کشور صورت می گیرد؟
خیر؛ متاسفانه در حال حاضر امکان انتقال بیمار مرگ مغزی و یا عضو اهدایی از کشورهای دیگر به ایران وجود ندارد. ولی ممکن است در آن لحظه خاص فرد در ایران باشد !!!
· مراسم خاکسپاری فرد اهداء کننده چقدر به تاخير خواهد افتاد؟
کل مراحل اهداء و پیوند عضو ( اخذ رضایت از خانوادهٔ فرد اهدا کننده تا پايان برداشت و پيوند عضو ) معمولا ٣٦ ساعت بطول می انجامد.
· آيا خانواده های فرد اهداء کننده و فرد گیرنده عضو پیوندی یکدیگر را ملاقات خواهند کرد ؟
خیر، هويت طرفين محرمانه خواهد ماند، البته تعدادی از خانواده ها تمايل خواهند داشت که از طريق نامه های بی نام و نشان (با همکاری واحد فراهم آوری اعضای پيوندی) با هم مکاتبه داشته باشند و ما نیز هر ساله تحت کنترل واحد پیوند در جشن نفس امکان دیدار آن ها را فراهم می کنیم.
· چه کسی اولویت دريافت اعضاء و بافت های پيوندی را در زمان اهداء خواهند داشت ؟
لیست انتظار بیماران نیازمند در شبکه فراهم آوری اعضای پيوندی تنظیم و به روز میگردد ودر زمان اهداء،تخصیص اعضاء فقط توسط این مرکز صورت خواهد گرفت.
افزون بر سازگاری خونی و بافتی بیمار ، وخامت شرایط بالینی و طول مدت انتظار در لیست پیوند ، فاصله مکانی شخص از واحد فراهم آوری عضو پیوندی نیز در اولویت بندی و انتخاب گیرنده عضو پیوندی نقش دارد.
· آیا برای انتخاب گیرنده عضو پیوندی پارتی بازی صورت می گیرد یا خیر؟
خیر ؛ فردی که مسئول انتخاب گیرنده عضو می باشد فردی ست در وزارت بهداشت و درمان پزشکی که لیست بیماران نیازمند اهدا در اختیار او بوده و ایشان بنا بر اولویت زمان ورود به لیست ،گروه خونی و همخوانی سایز گیرنده و دهنده فردی را انتخاب کرده و اعلام می دارند در نتیجه امکان مداخله افراد در این امر امکان پذیر نمی باشد.
· آیا در قبال عضو اهدا شده پولی به خانوده دهنده داده می شود یا خیر؟
خیر ؛ عضو پیوندی به صورت رایگان و به عنوان هدیه به خانواده گیرنده اهدا می شود و گیرنده نیز پولی بابت عضو پیوندی پرداخت نمی کند و برای تضمین این امر شما می توانید در جشن نفس که هر ساله مصادف با روز مادر برگزار می شود شرکت کرده و با خانواده های دهنده و گیرنده صحبت کرده و سوالات خویش را در این مورد از آن ها بپرسید.
· آيا ممکن است بدن فرد گیرنده ، عضو پيوندی را رد کند ؟
آمار موفقیت پیوند در اکثریت موارد بیش از ٧٠ درصد گزارش شده است. بدن گیرنده عضو پیوندی در صورت عدم مراقبت صحیح فرد از خود و یا در موارد بسیار نادر بطور خود بخودی ، می تواند عضو پیوندی را رد کند.
· اگر عضو پيوندی، توسط بدن فرد گيرنده رد شود چه خواهد شد؟
در اکثریت مواقع در صورت تشخیص بموقع رد پیوند ، امکان درمان آن وجود خواهد داشت. کنترل دقیق بیمار بعد از انجام پیوند عضو ، مصرف مرتب دارو های مربوطه و انجام آزمایشات لازم می تواند از رد کامل پیوند پیشگیری نماید.
· آيا پيوند عضو ميان جنس ها و نژادهای مختلف امکان پذير است ؟
آری، البته اندازه عضو پيوندی در مورد قلب، کبد و ريه حائز اهميت است و بايد مورد توجه قرار گيرد و بويژه انطباق بافتی در خصوص پيوند کليه حياتی است.
· چه مدت بايد يک بيمار نیازمند دریافت عضو پيوندی در لیست انتظار بماند؟
مدت زمانی که بیمار در لیست انتظار خواهد بود می تواند از چند روز تا چند سال بسته به وخامت شرایط بالینی، موجود بودن عضو پيوندی و سازگاری آن تفاوت کند.
· کدام بیماری های زمینه ای مانع اهداء عضو فرد خواهند شد؟
بیماری های عفونی مانند ایدز و اکثر بد خیمی ها مانع از اهداء عضو خواهند شد. البته همه این شرایط در زمان فوت شخص مجدداً ارزیابی می گردند.
· چه کسی می تواند جزو اهدا کنندگان عضو باشد؟
همه می توانند درامر اهداء عضو پيشقدم شوند و محدوديت سنی منظور نشده است. تنها عاملی که می تواند مانع اهداء عضو شود شرايط بالینی فرد اهداء کننده است که در زمان فوت وی توسط پزشک متخصص تشخيص داده خواهد شد.
مراحل اهداء
فرایند فراهم آوری اعضای پیوندی شامل ٥ مرحله می باشد :
1. شناسایی و ارجاع مرگ مغزی
· بیمار در بیمارستان بستری می شود و کلیه اقدامات در جهت حفظ زندگی بیمار بعمل می آید. پس از ارزیابی های اولیه، بیمار با احتمال مرگ مغزی به واحدهای فراهم آوری اعضای پیوندی اعلام می شود.
بر طبق قانون مصوبه همه بیمارستانها در سطح کشور موظفند تا موارد مرگ مغزی را بلافاصله به واحد های فراهم آوری اعضای پیوندی اطلاع دهند.
· هماهنگ کننده ها و تیم تأیید مرگ مغزی در محل حاضر می شوند و و ارزیابی بیمار از نظر مرگ مغزی شروع می شود.
2. تأیید مرگ مغزی و گرفتن رضایت
· پس از تایید مرگ مغزی، هماهنگ کنندگان پیوند با خانواده بیمار در خصوص اهداﺀ عضو صحبت می کنند و در صورت موافقت، تیم جراحی آگاه می شوند.
3. ارزیابی فرد اهداء کننده
· فرد اهداء کننده از نظر اکثر بیماری های بد خیم و یا عفونت های غیر قابل درمان غربالگیری می شود.
4. مراقبت از عضو پیوندی وشناسایی گیرنده مناسب
5. برداشت و پیوند عضو یا بافت مربوطه
· بیمار به اتاق عمل انتقال داده می شود و پس از برداشت اعضای پپوندی و نسوج، فرد اهداء کننده برای مراسم خاک سپاری آماده می شود.
مرگ مغزی
در مرگ مغزی، خونرسانی به مغز متوقف شده، اكسیژن رسانی به آن انجام نمی گیرد.مغز تمام کارکرد خود را از دست می دهد و دچار تخریب غیر قابل برگشت می گردد. اگرچه پس از مرگ مغزی اعضای دیگر از جمله قلب، کبد و کلیه ها هنوز دارای عملکرد هستند، بتدریج در صی چند روز آینده، از کار خواهند افتاد.
بیمار مرگ مغزی، صحبت نمی کند، نمی بیند، به هیچ یک از تحریکات خارجی پاسخی نمی دهد و بدون استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی قادر به تنفس نخواهد بود.
· علل شایع مرگ مغزی كدامند؟
تصادفات رانندگی، وارد آمدن ضربه شدید به سر، سقوط از ارتفاع، غرق شدن در آب، مسمومیت ها، خونریزی های داخلی مغز و همچنین سكته مغزی.
· مرگ مغزی چگونه رخ میدهد؟
هر گونه آسیب شدید به مغز می تواند منجر به تورم بافتی شود. از آنجاییکه مغز در یك فضای بسته (استخوان جمجمه) قرار دارد و جایی برای این افزایش حجم وجود ندارد، بر بخش های پایین تر مغز (ساقه مغز) فشار آورده، مانع جریان گردش خون به قسمت های بالا یی می گردد و بیش از پیش مانع اكسیژن رسانی میشود.
این فرایند ممكن است در عرض چند دقیقه یا چند روز بدرازا بكشد. قلب به کمک دستگاه تنفس مصنوعی به فعالیت ادامه داده، به اعضای دیگر اكسیژن می رساند، در حالیكه بافت مغز و ساقه مغز كه وظیفه كنترل تنفس و ضربان قلب را بر عهده دارند از این ماده حیاتی(اكسیژن) محروم مانده، دچار مرگ می شوند.
· چرا در مرگ مغزی، بیمار تا مدتی دارای ضربان قلب و تنفس می باشد؟
قلب تا زمانی كه دارای اكسیژن رسانی باشد، به ضربان خود ادامه میدهد. در بیمار مرگ مغزی، دستگاه تنفس مصنوعی ( ونتیلاتور ) اكسیژن لازم را برای ضربان قلب فراهم خواهد کرد و بمحض جدا کردن دستگاه از بیمار قلب هم از كار خواهد افتاد.
· كما چیست؟ آیا همان مرگ مغزی است؟
كما در واقع یك نوع اختلال در كاركرد مغز است كه شخص دچار كاهش شدید سطح هوشیاری میگردد و به هیچ یک از تحریكات پیرامونش، پاسخ نمیدهد.
در كما شانس بهبودی برای برخی بیماران وجود دارد، در صورتیكه در مرگ مغزی بهبودی بیمار غیر ممکن و مرگ وی ظرف چند روز حتمی است.
· زندگی نباتی چیست و چه فرقی با مرگ مغزی دارد؟
زندگی نباتی، همان مرگ مغزی نیست.
این وضعیت تقریبا همیشه در پی كما رخ می دهد. با اینکه شخص بیدار بنظر می رسد( چشمانش باز است ) و دارای یك سری حركات غیر ارادی اعضای خویش است، هیچ عملكرد ذهنی و شناختی ندارد.
در واقع بیمارانی هستند كه بدنبال آسیب شدید مغزی، برای سالهای متمادی زنده می مانند و به نظر هوشیارند، بدون اینكه بتوانند با محیط اطراف خود ارتباطی برقرار كنند.
· آیا از ظاهر فرد بیمار میتوان فهمید كه او دچار مرگ مغزی شده است؟
خیر، فردی كه دچار مرگ مغزی شده، مانند کسی است که در خوابی عمیقی فرو رفته است. ریه هایش به كمك دستگاه تنفس مصنوعی ( ونتیلاتور ) از هوا پر می شوند، قلبش بسبب اكسیژن رسانی دارای ضربان است و حتی پوست او گرم و برنگ صورتی می باشد.
· آیا بیمار بدنبال مرگ مغزی درد را احساس می كند؟
خیر. پس از وقوع مرگ مغزی، در انسان هیچگونه احساس درد و اندوهی وجود نخواهد داشت.
· آیا مواردی از مرگ مغزی بوده است که بهبود یافته باشند؟
خیر، امکان بهبودی و بازگشت بیمار مرگ مغزی به هیچ عنوان وجود ندارد.
مواردی که شنیده اید فرد دچار مرگ مغزی شده و سپس بهبود یافته است، در واقع مرگ مغزی نبوده است.
این بیماران در کمای عمیق بوده ولی نزدیکان آنها به دلیل آگاهی ناکافی چنین بردشت نادرستی کرده اند.
باورهای رایج
با برخی باورهای رایج ولی نادرست در رابطه با اهداﺀ چه باید كرد؟
عمده ترین علت كمبود عضو پیوندی و عدم دسترسی آسان به آن، وجود باورها و ظهور نگرش های نادرست عمومی در رابطه اهداﺀ عضو است.
انسانها هیچ وقت نتوانستند و یا نخواستند خود را به جای یك بیمار نیازمند عضو پیوندی قرار دهند و دردها و رنجهای جانكاه آنان را حس كنند و فقط موقعی با این دردمندان هم صدا می شوند كه كار از كار گذشته و خود خدای نا كرده بصورت بیماری اورژانسی نیازمند درمان عمل جراحی هستند در صورتیكه چنانچه ما در یابیم كه هر یك از ما هیچ وقت نمی توانیم خود را از سایرین جدا بشناسیم و چه بسا خود روزی به عضو پیوندی نیازمند شویم همواره خواهیم كوشید كه دیگران را با اهدای عضو خویش تشویق و ترغیب كنیم تا اگر خود یا خانواده خویش هم گرفتار آمدیم به آسانی با پیوند عضو حیات دوباره یابیم و تا هنگامی كه اهدای عضو به بانك فرآورده های پیوندی كشور به باور عمومی مردم عادی كوچه و بازار نرسد و ضرورت آن از سوی همه هموطنان احساس نگردد اینچنین كم و كاستی های درد آور همچنان باقی خواهد بود.
به امید روزی كه همگان برای اهدای اعضای خویش جهت نجات هموطنان از یكدیگر پیشی بجوییم و خود و خدای مهربان خویش را راضی نگاه داریم.
· دین من اهدای عضو را تایید نمی کند.
خیر ، تمامی ادیان بر این باورند که عمل اهداﺀ عضو یک حرکت خداپسندانه و عشق به
همنوع محسوب می شود.
در دین مبین اسلام بر این مهم تأکید شده است، در قرآن کریم سورهٔ مائده آیه ٣٢ آمده
است:
"و هر که نفسی را حیات بخشد مانند آن است که همه مردم را حیات بخشیده است. "
· چون مبتلا به بیماری زمینه ای هستم، نمی توانم اهداﺀ کننده عضو یا نسج باشم.
خیر، صلاحیت فرد برای اهداﺀ عضو پیوندی تنها در زمان فوت وی توسط پزشکان متخصص تیم پیوند تشخیص داده می شود و بجز تعداد محدودی از بیماریهای عفونی و یا بدخیمی ها، ابتلا به سایر بیماریها منعی برای اهداﺀ نمی باشد.
· سن من برای اهداﺀ کننده بودن بالاست.
خیر، هیچ محدودیت سنی برای اهداﺀ عضو وجود ندارد.
· حتی اگر رضایت به اهداﺀ تنها برخی از اعضای بدن خویش داده باشم، همه اعضاﺀ و بافتهای بدن من برداشت خواهند شد.
خیر، تیم تخصصی برداشت عضو پیوندی ، فقط مجاز به برداشت اعضاﺀ و نسوجی می باشد که اجازه آنها توسط فرد اهداﺀ کننده با خانواده وی داده شده باشد.
· چون مبتلا به بیماری آب مروارید (کاتاراکت) هستم، نمی توان از نسج قرنیه جهت پیوند استفاده کرد.
خیر، ابتلا به بیماری آب مروارید و ضعف بینایی هیچ کدام منعی برای استفاده از نسج قرنیه نمی باشند.
· شخص گیرنده عضو پیوندی، خصوصیات بد و خوب فرد اهدا كننده را كسب می كند.
اگرچه این باور در میان تعدادی از گیرندگان عضو پیوندی وجود دارد، از نظر علمی تا كنون به اثبات نرسیده است. بنابر این بهتر است در چنین مواردی نخست در فكر نجات حیات بیمار پیوندی باشیم و بس. می دانیم كه اعضای پیوندی فاقد "حافظه" است بنابراین این دلیل خود می تواند آن باور را تضعیف یا رد نماید و دلایل دیگری كه به هر صورت طرح آن در اینجا نمی گنجد.
· پس از مرگ، هزینه های مربوط به انتقال و برداشت اعضای پپوند ی بر خانواده من تحمیل می گردد.
خیر، تأمین کلیه هزینه های مربوط به امر اهداﺀ عضو شامل بستری، برداشت و پپوند بر عهده وزارت بهداشت و درمان می باشد و هیچ هزینه ای توسط فرد اهداﺀ کننده پرداخت نخواهد شد.
· اگر کارت اهداﺀ عضو داشته باشم، کیفیت مراقبتهای پزشکی در زمان حوادث تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
خیر، در زمان حادثه، تمام اقدماتی که برای حفظ جان بیمار لازم است، انجام خواهد شد. امکان اهدای عضو فقط زمانی در نظر گرفته خواهد شد که دیگر هیچ اقدامی نجاتبخشی امکان پذیر نبوده و مرگ مغزی تایید شده باشد.
همچنین باید متذکر شد که تیم پزشکان از تیم پپوند عضو کاملا مجزا می باشند.
· اهداﺀ عضو پس از مرگ، باعث تغییر شکل پیکر من خواهد شد.
خیر، فرایند برداشت عضو هیچ تغییراتی در ظاهر فرد اهداﺀ کننده بوجود نخواهد آورد. این فرایند در اتاق عمل و با بیشترین مراقبت و احترام برای فرد اهداﺀ کننده توسط تیم جراحی متخصص انجام خواهد گرفت. پس از عمل برداشت، محل جراحی شده بخیه زده شده و با پانسمان پوشانده خواهد شد.
نگرش های دینی
دين مبين اسلام ، اهميت فوق العاده اي براي نجات جان انسانها قائل است. چنانچه در قرآن کريم سوره مبارکه مائده آيه ٣٢ به تصريح اشاره شده است که هرگاه کسي باعث بقاي نفسي شود مانند آنست که باعث نجات جان تمام انسانها شده است. مرحوم علامه طباطبايي در ذيل و تفسير آيه مذکور ميفرمايند: هر که يکي را زنده نگه دارد چنان است که همه مردم را زنده نگه داشته است حضرت امام خميني (ره) در سال ١٣٦٨ در پاسخ به استفتاء جواز پيوند اعضا از فردي که دچار مرگ مغزي شده است و حيات وي غير قابل برگشت است فرموده اند :
« بسمه تعالي بر فرض مذکور چنانچه حيات انسان ديگري متوقف بر اين باشد با اجازه صاحب قلب يا کبد و امثال آن جايز است »
مراحل پیوند عضو
1- ثبت نام بیماران کاندید دریافت عضو پیوندی پس از تأیید پزشک مربوطه
2- معرفی بیماران به آزمایشگاه مرجع واحد فراهم آوری اعضاء پیوندی جهت انجام آزمایشهای بافتی سرولوژیک
3- ارسال اطلاعات بیمار نیاز به مرکز مدیریت پیوند و بیماری های خاص
4- قرار گرفتن بیمار در لیست بیماران کاندید پپوند عضو
5- فرا خوانی بیمار و گروه پزشکی پیوند در صورت فراهم شدن عضو پیوندی مناسب با نیازهای بیمار
6- آماده سازی بیمار جهت انجام پیوند در صورت فراهم شدن عضو پیوندی
منبع:
سایت ایران - اهدا(دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ؛ بیمارستان دکتر مسیح دانشوری ؛ واحد فراهم آوری اعضای پیوندی)
پر کردن فرم عضوین اینترنتی
:wub::specool:
