آسمان مرداد ماه
بارش شهابي اين ماه را از دست ندهيد
با اينكه 10 روز از مرداد ماه گذشته ولي پديده غالب اين ماه يعني بارش هاي شهابي آن هنوز از راه نرسيده پس هنوز فرصت داريم. ولي قبل از بررسي پديده ها بد نيست ابتدا نقشه آسمان شب در اين ماه را ببينيم. اين نقشه را از لينك هاي پايين دريافت كنيد.
مشاهده پیوست starmapAug2007.pdf
اگر با نقشه خواندن مشكل داريد به پست بعدي رجوع كنيد. اين نقشه تقريبا مربوط به ساعت 10 شب در اين ماه است.
در اين ماه هم صورت هاي فلكي مهم تير ماه يعني «دجاجه» (Cygnus) ، عقاب (Aquila) و شلياق (Lyra) با سه ستاره معروف خود يعني «ذَنَب» (Deneb) ، «نَسْر طائر» (Altair) و «نسر واقع»(Vega) سه قطب تشكيل دهنده مثلث تابستاني بر آسمان حكمراني مي كنند.
در اين ماه مي توان گذر راه شيري را از صورت هاي فلكي عقاب ، دجاجه و به خصوص عقرب و البته در يك شب صاف و بدون آلودگي نوري و البته بدون گرد و غبار به وضوح مشاهده كرد. اين مشكل آخري مخصوصا در شهر ها دوستداران آسمان شب را در اين فصل كمي آزار مي دهد.
صورت فلكي دجاجه
صورت فلكي دجاجه در بسياري از اوقات آن با شكل ظاهري آن صليب شناخته مي شود ولي از آنجاييكه در نيمكره جنوبي صورت فلكي ديگري به نام صليب جنوبي وجود دارد اين صورت فلكي پس از نام دجاجه با نام صليب شمالي شناخته مي شود.
در روايات يوناني آمده است كه دجاجه نماد آن قوئي است كه زئوس ، خداي خدايان، خود را به شكل آن در آورده تا بتواند «لدا» ، همسر تينداروس ، شاه اسپارتا را اغوا كند. اين صورت فلكي در امتداد مسير راه شيري قرار دارد.
دُمِ قو با ستاره آلفا (α) دجاجه يا به عبارت بهتر «ذَنَب» كه برگرفته از نام عربي به معناي دمب يا دم است مشخص مي شود. اين ستاره كم نور ترين ستاره مثلث تابستاني با قَدْر 1.3 است. اما دو ستاره ديگر از نزديكترين ستارگان به خورشيد هستند و ذنب در فاصله 3000 سال نوري قرار دارد و در واقع اين ستاره با توجه نور ساطع شده از آن و نيز فاصله دورش بايد ستاره قدرتمندي باشدو همينطور هم هست . اين ستاره يك اَبَر غول با سطحي روشن و داغ است كه 250000(دويست و پنجاه هزار) برابر خورشيد از خود نور بيرون مي دهد. اگر اين ستاره در جايگاه پرنورترين ستاره آسمان يعني«شعراي يماني» (Sirus) قرار مي گرفت ، به اندازه نصف ماه تابش داشت و حتي در روز روشن هم ديده مي شد.
وضعيت سيارات در اين ماه
عطارد : ديده نمي شود
زهره: كمي پس از غروب خورشيد غروب مي كند.
مريخ: مشاهده پس از نيمه شب تا صبح
مشتري : مشاهده از ابتداي شب تا ساعتي بعد از نيمه شب
زحل: همراه خورشيد غروب مي كند.
پديده هاي نجومي
اگر پديده هاي نجومي كه به ابزار و وسائل خاصي نياز است را به كنار بگذاريم ولي نمي توانيم از پديده غالب اين ماه يعني بارش هاي شهابي به راحتي گذشت چرا كه يكي از زيباترين آن ها خواهد بود.
در مرداد ماه بارش هاي شهابي مهم در صورت فلكي «برساوش» (Perseus) كه تحت عنوان «بارش هاي برساوشي» به شهرت رسيده ، تمركز يافته و پيشنهاد مي كنم اگر موقعيت درستي داريد و وضعيت جوي مساعد است از آن غافل نشويد.
اوج اين بارش شهابي امسال در21 تا 23 مرداد ماه رخ مي دهد و شدت آن ممكن است بگونه اي باشد كه شايد بتوان يك شهاب در دقيقه را مشاهده كرد كه در ظاهر ، از بخش شمالي صورت فلكي برساوش جدا مي شوند . نقطه نورباران خيلي نزديك به ستاره گاماي برساوش است اما وضعيت بگونه اي است كه تا نيمه هاي شب نمي توان بارش خوبي پيش بيني كرد و در ادامه و در اوايل صبح وضعيت بارش بهتر مي شود .
براساس پيش بيني هاي سازمان بين المللي بارش هاي شهابي اوج اين بارش به وقت ايران بين ساعات 8 تا 10.30 صبح 22 مرداد است كه به دليل وجود نور خورشيد بهترين زمان ساعات قبل از صبح است.
http://www.jb.man.ac.uk/public/Perseids3.jpg
كانون بارش ها
بارش شهابي برساوشي از نظر زيبايي ديدني است . اين شهاب ها معمولا درخشنده اند و گاهي در آسمان شعله ور مي شوند و با بر افروختگي به سوي زمين مي آيند. اين رگبار بسيار وسيع است و از يك هفته قبل تا يك هفته بعد از تاريخ اوج آن يعني 21 تا 23 مرداد ماه ، همچنان ادامه دارد. اين شهاب ها در مسير عبور دنباله دار «سويفت – تاتل» قرار دارند كه مداري به نسبت طويل دارد و در هر 135 سال يكبار خورشيد را دور مي زند كه آخرين ديدار آن در سال 1992 بود.
ديگر رويداد هاي نجومي اين ماه
11 مرداد : مقارنه بين ماه و زهره
17 مرداد: ماه كامل در آسمان