نوكيا ساخت ايران - گفت‌وگو با رئيس هيئت مديره «سروش رسانه»
حيات نو - محمود اروج‌زاده
اشاره: با اعلام سياست‌هاي جديد دولت جمهوري اسلامي ايران مبني بر ايجاد محدوديت در ورود گوشي‌هاي تلفن همراه خارجي و به دنبال آن وضع تعرفه‌هاي سنگين با اعلام حمايت از توليد داخلي، برخي شركت‌هاي ايراني در اين زمينه فعال شدند، و در پي اخذ امتياز و مذاكره با شركت‌هاي خارجي برآمدند. اين موضوع همچنين در رسانه‌هاي داخلي بازتاب وسيعي ايجاد نمود و براي مدتي جنجال خبري در مطبوعات و صدا و سيما به دنبال داشت. ولي جالب آن كه يكي از 3 شركت فعال در اين زمينه، «سروش رسانه» وابسته به صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران است. اكنون با گذشت دو ماه از اين جنجال، به تدريج شركت‌ها در حال اعلام نتايج مذاكرات خود با طرف‌هاي خارجي، و برنامه‌هاي آينده خود هستند. در جديدترين اظهارنظرها، يكي از شركت‌هاي ايراني وعده عرضه گوشي توليد ايران تا آبان ماه را داده است، اما مهدي افراسيابي، رييس هيئت مديره مؤسسه سروش رسانه(كه همزمان معاون سازمان صدا و سيماست) در گفت‌وگو با حيات نو، مهلت مورد نظر خود براي عرضه نخستين سري گوشي‌ها را پايان سال جاري مي‌داند، زماني كه «نوكيا»هاي ايراني به بازار عرضه خواهند شد.
در مورد ارائه اولين سري موبايل توسط شركت‌هاي ايراني وعده‌هايي داده مي‌شود، مثلا براي آبان ماه، برنامه شما چيست؟
همه شركت‌هايي كه وارد بحث توليد گوشي شدند، بنا بود طبق توافق با وزارت صنايع، حداكثر ظرف 2 ماه برنامه خودشان را ارائه كنند و الان 2 ماه مذكور رو به اتمام است، ولي همه شركت‌ها با اين مشكل مواجه شدند كه توليدكنندگان معتبر خارجي در ابتدا از اين مسئله استقبالي نكردند. علت اين بود كه به ثبات تصميم دولت جمهوري اسلامي ايران اطمينان نداشتند، به همه موارد از جمله تعرفه‌ها. ما 3 شركت، در فاز اول تلاش كرديم كه اين مسئله را به آنها اثبات كنيم، البته واقعيت اين است كه خود ما هم در ابتدا ترديد داشتيم، چون سه خواسته مهم بود كه مهم بود و بايستي بر‌آورده مي‌شد. يكي ثبات تعرفه بود، دوم تفاوت تعرفه بين CBU و SKD چون شما چه گوشي را به صورت كامل وارد كنيد و چه به صورت SKD يكسان محاسبه مي‌شود و اين منطقي نيست و عقل اقتضا مي‌كند كه به اصلا گوشي را به صورت صورت كامل وارد كنيد. (SKD يعني مجموعه سيستم به صورت چند قطعه بزرگ وارد شود و بعد مونتاژ گردد، مثلا 5 يا 6 قطعه) مسئله سوم هم جلوگيري از قاچاق است، چون اگر به فرض خط توليد هم راه بيفتد ولي در صورت وجود قاچاق، اين مسئله تهديد خواهد شد.
اين سه موضوع دغدغه ما و توليد كنندگان خارجي بود. الان هم به اين نقطه رسيده‌ايم كه دولت در اين مسئله مصمم شده است در مورد قاچاق هم بناست كه مخابرات شماره گوشي‌هاي قانوني را ثبت كند و خارج از اين مجرا وارد بازار نشود. الان فضا براي ادامه كار خوب است.
در حال حاضر از توليدكنندگان اروپايي و كره‌اي براي همكاري دعوت هم شده‌ايم و در حال مذاكره هستيم. سه شركت ايراني هم با هم هماهنگ هستيم تا حداكثر منافع ملي را براي كشور فراهم كنيم. تلاش مي‌كنيم از رقابت ايجاد شده بين خارجي‌ها حداكثر استفاده را ببريم. نظرات دولت هم براي پيشبرد كار به زودي تبديل به قانون مي‌شود تا زيربناي اين فعاليت مستحكم باشد.
شما با چه طرف‌هاي خارجي وارد مذاكره شده‌ايد؟
ما با نوكيا مذاكره كرده‌ايم، البته در مذاكره با طرف‌هاي خارجي بين ما 3 شركت هماهنگي وجود دارد. به هر حال نوكيا رسما اعلام آمادگي كلي كرده است. با كره‌اي ها هم صحبت كرده‌ايم، LG هم از طريق نماينده‌شان در ايران ابراز علاقه كرده كه البته ما منتظر نتيجه كارمان با نوكيا هستيم. شركت ITM با شركت فرانسوي TELME و شركت‌هاي چيني صحبت كرده‌اند و جواب مثبت هم گرفته‌اند. به نظرم با هماهنگي خودمان و توجه به تنوع گوشي‌ها كار خوب پيش مي‌رود. برنامه ما اين است كه با توليد چند مدل گوشي براي منطقه‌مان، بعد از امكان صدور آنها سراغ مدل‌هاي جديد برويم. مجموعاً تعهد 2 ماهه كه ذكر كردم محقق نشده ولي به اين نتيجه رسيده‌ايم كه دولت در اين قضيه مصمم است كه از سالي يك ميليارد دلار گردش در اين حوزه در اين قضيه سرمايه‌گذاري كند كه به اشتغال تبديل مي‌شود، بنابراين شرايط مساعد است، و كار به خوبي پيش مي‌رود. قانون لازم تدوين مي‌شود و تفاوت تعرفه‌هاي مورد نظرمان هم اعمال مي‌شود، مخابرات هم طبق مصوبه ستاد مبارزه با قاچاق بحث ثبت گوشي‌ها را انجام مي‌دهد. با اين ساز و كار‌ها طرف‌هاي خارجي هم راحت‌تر وارد مي‌شوند.
آنها براي اين كار سرمايه‌گذاري هم خواهند كرد يا فقط برند خودشان را در اختيار مي‌گذارند؟
تلاش ما اين است كه در سرمايه‌گذاري هم مشاركت كنند.
آيا با ارائه توليدات، شما خواهيد توانست با محصولات خارجي رقابت كنيد؟
ببينيد محصولي كه ارائه مي‌شود در واقع همان محصول خارجي است. البته در اين ميان نقش توزيع كننده هم بسيار مهم است كه بتواند مشتري را براي خريد توليدات ما قانع كند و يا برعكس.
براي شبكه توزيع هم برنامه‌اي داريد؟
هنوز نه، ولي به نظرم براي موفقيت بايد حتماً روي شبكه توزيع هم فكري بكنيم و تعامل مثبتي با آن داشته باشيم.
شما روي گوشي‌هاي در چه حدود قيمت كار كرده‌ايد؟
ما روي سه مدل فكر كرده‌ايم، روي 80-70 دلار تا 400 دلار. يعني 80 دلار، 150 دلار و 350 دلار با سطح قابليت‌هاي مختلف. اين همان چيزي است كه مطابق مطالعات بازار ما با نياز كاربران منطبق است، اين مطالعات نشان مي‌دهد كه نوكيا در ايران سهم بزرگي را در دست دارد و اين سهم در ايران حتي از ميانگين سهم جهاني نوكيا بيشتر است.
پس شما همان مدل‌هاي موجود جهاني را توليد مي‌كنيد و نه مدل‌هاي جديد؟
بله همينطور است، سعي خواهيم كرد همزمان جديدترين مدل‌هايي كه در جهان عرضه مي‌شود را ما در ايران توليد و عرضه كنيم.
پس «نوكيا مدل ايراني» نخواهيم داشت؟
خير، در آينده سعي خواهيم كرد كه نرم‌افزارهاي گوشي‌ها را خودمان توليد كنيم و بومي نماييم و در اين زمينه مي‌توانيم فعاليت خوبي داشته باشيم.
نوع همكاري شما 3 شركت ايراني در چه حد است؟
در بين ما حتي صحبت تقسيم كار هم هست، يعني يكي از شركت‌ها كه خط توليد آماده و انعطاف‌پذير دارد اين كار را به عهده بگيرد، ما با توجه به رابطه با صدا و سيما تبليغات را بر عهده مي‌گيريم، و به همين ترتيب هر كدام وظايف مشخصي را انجام مي‌دهيم.
احتمال دارد 3 شركت به يك كنسرسيوم تبديل شويد؟
اصرار وزارت صنايع براي تضمين انجام كارمان همين است. ولي نظر ما اين است كار به صورت طبيعي پيش برود. و حتي در صورت نياز، كنسرسيوم هم در آينده تشكيل شود.
تعهد شما توليد 2 ميليون گوشي تا پايان امسال است، اين كار به نظر شما در اين زمان كوتاه عملي است؟
من اميدوارم بتوانيم و البته كار نشدني نيست.
روي انتقال تكنولوژي چقدر فكر كرده‌ايد؟
تجربه‌هاي گذشته ايران در زمينه انتقال تكنولوژي چندان موفق نبوده و به نظرم همانطور كه گفتم توان ما بيشتر در بخش نرم‌افزار است و نه سخت‌افزار، چرا كه ارزش افزوده بيشتري هم دارد.
حيات نو - محمود اروج‌زاده
