اثر اول
زن جوان در گوشه ی اتاقی تقریبن خالی و خلوت ایستاده و دارد از کوزه گلی، شیر در کاسه ی گلی می ریزد. با نگاه دقیق دارد شیر را اندازه می گیرد. دست های قوی ش، کوزه ی شیر را نگه داشته اند. نور روز که از پنجره می تابد، کلاه سپید، پیشانی گرد و بلند را روشن کرده و تاخوردگی آستین ها را واقعی جلوه می دهد. موضوع ساده است، اما دختر شیر دوش در سده ی هفدهم جنبه ی قوی دیگری هم دارد. کار او روزمره اما مهم است. او با دادن شیر و نان دیگران را تغذیه می کند.
دختر شیردوش چهارمین یا پنجمین نقاشی از ژانر خاص ورمیر است. این نقاشی ها نشان می دهند که ورمیر در سال های پیش از 1660 به جست و جوی فضای خلوت و صمیمی بود تا رابطه ی موجود انسانی با فضا و محیط او را نشان دهد
اثر دوم
در این نگاره، صحنه ای از اغواگری به دقت ثبت شده است. زنی زیبا در پیراهن سرخ ابریشمین و جام شراب سفید در دست که تازه از مرد، با ادب ِ اشراف زادگان دریافت کرده است. صورت را سوی بیننده گردانده و از خنده ش پیداست که نه از گرفتن جام شراب بدش آمده و از نگاه ِ خواهان مرد. خنده ش چنان گشاده است که پاره ای از مفسران باور دارند اندکی مست است و آماده ی پذیرش خواسته ی مرد. در انتهای صحنه مرد جوانی سر به دست تکیه داده و چرت می زند.
این پرده ی ورمیر از ژانر فضای خانگی است که در میانه ی سده ی هفدهم خواهان بسیار داشت. در این ژانر اخلاق و عادات معمول و به خصوص عشق و فریب نشان داده می شود
اثرسوم
راز ِ ترکیب بندی های خوب اندیشیده شده ی ورمیر را همیشه نمی توان گشود. جای گذاری ظریف فیگور در فضا و حس استثنایی ش در رابطه ی اشیاء را تنها با سلطه ی او به ژرف نمایی نمی توان توضیح داد. گفته اند – یا ادعا شده است- که او با خط کش و گونیا کار می کرده است یا روش خاصی برای ایجاد تناسب در درون پرده به کار می برده است. هر چه باشد؛ موفقیت او در حس ِ یگانه ی او برای نظم به مثابه ی ابزار بیان ِ احساس پنهان است.
این نگاره نمونه ی خوبی است. ورمیر در این پرده، بیش از پرده های دیگر موفق شده است تا کنتراست موثر میان ِ جای گذاری اشیاء و قدرت بیان ایجاد کند. موضوع ساده است: زن جوانی در روپوش آبی رنگ ایستاده و در خلوت اتاق اش دارد نامه می خواند. در ظاهر بی حرکت ایستاده، اما سکون ِ او تنها ظاهر ِ ماجراست. ترکیب بندی پرده پر از هیجانی نهفته است.
ورمیر، زن را درست در مرکز پرده جای داده است. میان ِ صندلی و میز پیش زمینه. اشیای دیگر در پس زمینه به پرده ژرفا می دهند و موقعیت زن را در فضا به تر به نمایش می گذارند
اثر چهارم
توان ِ شاعرانه ی ورمیر، در هماهنگی کارها و ظرافت کاربرد نظم در نگاره هاش است. پرده هایی از زندگی روزمره، اما در شکل ایده آل، خوب اندیشیده، با تعادل و استیل تا هر چیزی نقش خود را به خوبی ایفا کند.
صندلی ها، میزها، دیوارها، نقشه ها و پنجره ها در اتاق های ورمیر با نظم از پیش اندیشیده قرار گرفته اند. جای اشیاء اتفاقی نیست. همان گونه که شکل، جنس و رنگ شان در هماهنگی کامل با فیگور اصلی هستند. نور عامل خیره کننده ای است. ورمیر حس قوی برای شکل اشیاء داشت. با استادی از جنس رنگ برای آفریدن فضا استفاده می کرد. شعر ِ تصویری ِ ورمیر به شکل قوی در زن با تنگ آب حضور دارد. زن در حرکتی ساکن برابر دریچه ی بازکرده با دست راست ایستاده و تنگ آبی به دست چپ دارد. با حرکتی گشاده می گذارد تا نور سرد روز به درون بتابد. حالت اش آرام است. این آرامش با شکل های هندسی قوی محیط زن برجسته تر می شود. شفافیت فضای آرام در این جا آن قدر مسلط است که شرح صحنه آسان نیست. اشیاء نیز کمکی نمی کنند
اثر پنجم
ورمیر چشم انداز شهرش را از زاویه ی جنوب و از آن سوی کانال اسخی (Schie) کشیده است. این کانال راه های آبی روتردام، اسخیدام و بندر دلفت را به هم وصل می کند. ابرهای تیره بر پیش زمینه و دو سوی کانال، سایه انداخته اند. در چشم انداز دیوارها، دو دروازه ی شهر را به روشنی می توان دید: یکی دروازه ی اسخیدام و دیگری دروازه ی روتردام با برج ِ دوگانه. در پشت ِ آن مرکز شهر قرار دارد. بام های سفالی خانه های کنار کانال و برج کلیسای نو زیر نور آفتاب می درخشند.
چشم انداز دلفت از زمره ی نگاره های سنت مکان نگاری (نقشه نگاری ِ جغرافیایی) در جمهوری سرزمین های پایین دست (جمهوری ندرلند) است. چنین مکان نگاری هایی اغلب و بدون استثناء چشم انداز گسترده ی شهر را از آن سوی رودخانه یا کانال ِ شهر رسم می کند و جزیی از هنر نقاشی مکان نگارانه به شمار می آیند
گزارشي از روشنك بيگناه