sina86
Registered User
- تاریخ عضویت
- 27 آپریل 2008
- نوشتهها
- 3,309
- لایکها
- 35
مجلس شورای حوزه های علمیه؛ گذشته، عملکرد و آینده
خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: ششمین انتخابات مجمع طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با هدف تعیین نمایندگان طلاب شهرهای مختلف کشور در سالن اجتماعات مدرسه علمیه فیضیه قم برگزار شد تا طلاب از میان 215 کاندید از 131 حوزه انتخابیه نمایندگان خود را انتخاب کنند.
خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: ششمین انتخابات مجمع طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با هدف تعیین نمایندگان طلاب شهرهای مختلف کشور در سالن اجتماعات مدرسه علمیه فیضیه قم برگزار شد تا طلاب از میان 215 کاندید از 131 حوزه انتخابیه نمایندگان خود را انتخاب کنند.
بیدار کننده آرزوهای دیرین
یک ماه و هفت روز قبل از رحلت امام ***** (ره) ایشان در پاسخ به نامه مرحوم آیت الله مشکینی نوشتند: "نامه جنابعالی در مورد انتخابات حوزه علمیه قم رسید. از جنابعالی و سایر دست اندرکاران تشکر می نمایم"
نامه رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برای امام ***** بخشی از پاسخ حوزه به "منشور روحانیت" بود. نامه ای که در آن با اشاره به وضعیت جامعه و روحانیت بر نکات مهمی اشاره شده بود.
در بخشی از این نامه، حضرت امام (ره) خطاب به جامعه مدرسین حوزه فرموده بودند که "جامعه مدرسین باید طلاب عزیز انقلابی و زحمت کشیده و کتک خورده و جبهه رفته را از خود بدانند، حتما با آنان جلسه بگذارند و از طرحها و نظریات آنان استقبال کنند و طلاب انقلابی هم مدرسین عزیز طرفدار انقلاب را محترم بشمارند و با دیده احترام به آنها بنگرند". این بخش از نامه، مقدمه ای برای برگزاری انتخابات درون حوزوی شد.
در فروردین 68 اولین دوره انتخابات برگزار و گزارش آن به امام ***** ارائه شد. چند ماه بعد نیز اولین دیدار اعضای مجمع طلاب و فضلای حوزه با آیت الله ***** ای برگزار شد که ایشان نیز در تایید این مجمع فرمودند: "نفس این عنوان نماینده و نمایندگان طلاب قم یک عنوان شیرین، امید بخش و بیدار کننده آرزوهای دیرین در باب حوزه های علمیه است. اینکه طلاب قم به این عزم راسخ برسند که باید تشکلی و حضوری و تلاشی برای بهسازی حوزه داشته باشند و عزم در مقام عمل به آنجا برسد که انتخاباتی صورت گیرد و نمایندگانی برگزیده شوند این مژده بسیار بزرگی است. این تشکل، چیز بسیار خوبی است و آنچه را که اتفاق افتاده است، شما محکم حفظ کنید. یعنی انتخاباتی که انجام گرفته و اساسنامه ای که در دستور کار شماست، کار مبارکی است. این را به هیچ وجه متوقف نکنید" و این گونه چنین تشکلی "دموکراتیک" به معنای امروزین آن در حوزه علمیه قم تشکیل شد.
مجلس شورای حوزوی
تعیین تعداد نمایندگان براساس تعداد طلاب هر حوزه انتخابیه است که در شهر قم سکونت داشته باشند. به این ترتیب از 100 تا 200 نفر، یک نماینده و از 201 تا 400 نفر، دو نماینده و از 401 تا 800 نفر، سه نماینده و از 801 نفر به بالا چهار نماینده انتخاب می شوند. چهار ساله بودن دوره نمایندگی و امکان تمدید آن به صورت نامحدود و براساس رای عمومی، امکان برگزاری انتخابات برای دوره دوم و میان دوره ای، تعیین حد نصاب برای کسب حداقل آرا و قبول مسئولیت در قبال همه طلاب و طلاب شهری خاص به همراه قوانین خاص انجام تبلیغات انتخاباتی مانند ممنوعیت نصب پوستر و هرگونه اقلام تبلیغی و تنها برگزاری "نشست های تبلیغی" در مدارس علمیه قم و ممنوعیت تبلیغات 24 ساعت قبل از برگزاری انتخابات از مهمترین شباهتهای این انتخابات با انتخابات مجلس شورای اسلامی است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز وظیفه راهبردی و سیاستگذاری ستاد انتخابات را برعهده دارد. این ستاد را پنج نفر تشکیل می دهند: دو نفر از اعضای جامعه مدرسین، دو نفر از اعضای شورای عالی و معاون جامعه و روحانیت جامعه مدرسین حوزه.
ساختار و عملکرد
اساسنامه مجمع مشتمل بر یک مقدمه و شش فصل شامل چهل ماده و دو تبصره و یک خاتمه در اردیبهشت 1369 در مجمع تصویب و به تایید جامعه محترم مدرسین، مراجع تقلید و مقام معظم ***** رسید. آیین نامه انتخاباتی نیز با هشت فصل و 40 ماده و هشت تبصره و یک خاتمه در تیر ماه همان سال تصویب شد.
براساس این اساسنامه، مجمع عمومی طلاب منتخب، بالاترین مقام تصمیم گیرنده است که اعضای هیئت رئیسه را با رای گیری، برای مدتی یک سال انتخاب می کند. این هئیت اداره مجمع عمومی و دیگر موضوعات محوله شده از سوی مجمع را برعهده دارد.
براساس اساسنامه و قوانین داخلی مجمع، علاوه بر واحد نظارت و تهذیب، کمیسیونهای دائمی، غیردائمی و ویژه نیز با هدف ارائه یا بررسی طرحها، در جهت نیل به اهداف و وظایف مجمع تشکیل می شود.
کمیسیونهای دائمی تشکیلات و مدیریت، تحقیقات علمی، تحقیق و بررسی، گزینش و جذب نیرو، رزمی و دفاعی، مالی و اقتصادی، امور حوزه و دانشگاه و سیاسی است. کمیسیون پیگیری فرامین امام و *****، جنبش نرمافزاری و تولید علم و طرح و برنامه نیز کمیسیونهای غیر دائمی این مجمع هستند. کمیسیون های ویژه نیز در مواقع خاص تشکیل می شود. دبیرخانه مجمع نیز با عنوان واحد امور اجرایی زیرنظر رئیس مجمع فعالیت می کند.
براساس اساسنامه ایجاد ارتباط و هماهنگی هرچه بیشتر بین طلاب و فضلای حوزه با جامعه مدرسین حوزه، تنظیم و تقویت امور حوزه در جهت اسلام ناب محمدی و تحکیم مبانی جمهوری اسلامی با ارائه طرحهای مناسب به جامعه مدرسین و مدیریت حوزه علمیه قم، جذب نیروهای لایق جهت تحصیل در حوزه، بالا بردن سطح عملی حوزه، اصلاح و تنظیم مراحل آموزشی، کتب و مواد درسی و ایجاد رشتههای تخصصی مورد نیاز، رشد و گسترش آموزه های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، گسترش تبلیغات اسلامی از طریق اعزام مبلغین و نشر کتب مفید و سایر وسایل ارتباط جمعی، ایجاد زمینه رشد و شکوفایی استعدادها برای تقویت علمی و اخلاقی حوزه، تهذیب حوزه از انحراف فکری و سیاسی، تربیت مجتهدان، محققان، نویسندگان و مبلغان شایسته و آگاه به زمان، جذب نیروهای خلاق و کارآمد برای تدریس در حوزه و دانشگاه، امام جمعه، ایجاد ارتباط با حوزههای علمیه، ائمه جمعه و علمای بزرگ شهرستانها و ارتباط با مراکز حوزوی خارج از کشور، بهبود شرایط و امکانات تحصیلی و رفع نسبی نیازها و مشکلات مالی طلاب حوزه و تقویت مدیریت حوزه با بسیج تمامی نیروها از مهمترین اهداف مجمع طلاب و فضلای حوزه تعیین شده است.
در ماده 9 شرح وظایف شورای عالی حوزه نیز آمده است: این شورا از «مجمع نمایندگان و فضلا» در تهیه و ارائه طرحها و برنامه های خود استفاده کند. بسیاری از طرحهای مجمع با گذشت زمان، بنیان مراکزی تاثیرگذار را در حوزه های علمیه ایجاد کرد. اگرچه تاخیر در اجرای این مصوبات را باید لزوم دوران گذار حوزه برای فعالیتهای قانونمند دانست. تشکیل مرکز خدمات حوزه علمیه قم با تدوین اساسنامه مؤسسه خیریه مالی - خدماتی حوزه علمیه قم از سوی این مجمع آغاز شد. تدوین طرح اعزام روحانی به مناطق محروم که در قالب طرح هجرت سالهاست که در حال اجراست. تدوین و ارائه طرح ایجاد مراکز پرسش و پاسخ برای حوزه در سال 1372 که مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه بر همین اساس در سال 78 تشکیل شد. بسیاری دیگر از طرحهای مجمع نیز اگرچه در طول سالهای گذشته به ظاهر به بایگانی سپرده شد اما در نهایت تصمیم گیران حوزه ناچار به اجرای آن در قالبهای مختلف شده و خواهند شد.
انتخابات ششم
در مجمع طلاب و فضلای حوزه، شخصیت های مختلفی حضور داشتند که سالها بعد و حتی همزمان با حضور خود در مجمع طلاب و فضلای حوزه، دارای سمت های مختلف سیاسی و حوزوی بودند. شاخص ترین این افراد حجت الاسلام حسینی بوشهری است که همزمان با ریاست مجمع، مدیریت حوزه علمیه قم را برعهده داشت. حجت الاسلام علی بنایی و حجت الاسلام حسین تهرانی نیز سالها نماینده نماینده مجلس شورای اسلامی بودند. در این میان نام محمد فاکر میبدی نیز دیده می شود. بر این نامها باید اسامی بیشتری را افزود اما در میان 215 کاندیدای فعلی نیز نام های مشهور فراوانی دیده می شود. سقای بی ریا مشاور امور روحانیون رئیس جمهور، قاسم روان بخش فعال سیاسی حوزه، محسن صالح نویسنده و تحلیگر سیاسی، علی بنایی نماینده مجلس شورای اسلامی، علی عماد معاون پژوهشی حوزه، ملک دار معاون امور طلاب و دانش آموختگان، عباس رضوانی نسب مدیر کل امور طلاب از کاندیدای این انتخابات هستند.
مسیر آینده
نگاهی آماری به اخبار منتشر شده از مجمع در رسانه های گروهی نشانگر آن است که بیشترین اخبار منتشر شده از مجمع طلاب و فضلای حوزه بی ارتباط با مباحث سیاسی نیست که این موضوع می تواند به عنوان یک "آفت " برای این مجمع به حساب آید. مجمع باید تلاش کند تا بیش از آنکه یک نهاد سیاسی شناخته شود یک نهاد فرهنگی به شمار آید. لزوم تغییرات جدی در اساسنامه و شرح وظایف نیز باید به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد. این مجمع باید جایگاه خود را در نهادهای تصمیم ساز حوزه نیز شفاف تر کند تا بتواند اعتماد جمع بیشتری از طلاب را به دست آورد.