پس تمام گمانه زن هایی که می گفتند بانک مرکزی قادر به تهیه وتوزیع چنین حجمی از سکه در موعد مقرر نیست درست فهمیده بودند. با این ترفند بانک مجبور نیست همه سکه ها را در سررسید تحویل دهد.از ابتدای این هفته خبری در تالار نقرهای پیچیده که اگر این خبر حتی به طور نصفه و نیمه محقق شود معاملات آتی سکه بورس کالا متحول میشود.
شنبه این هفته بود که یک خبر از شورای بورس و اوراق بهادار به بیرون درز کرد. خبری که بهدلیل بزرگیاش خیلیها آن را جدی نگرفتند و از نشدنی بودن آن صحبت کردند، اما پیگیریهای خبرنگار «گسترش صنعت» نشان میدهد که این بحث بهزودی در هیات مدیره بورس کالا مطرح و در صورت موافقت بانک مرکزی این امر خیلی زود اجرایی میشود. براساس این خبر منتشر شده، مسوولان بورس درنظر دارند تا حواله سکههایی را که در بانک ملی پیشفروش میشود در بورس کالا عرضه کنند و از این طریق میلیونها سکهای که مردم از بانک ملی خریداری کردهاند به بورس کالا راه مییابد.
در اینباره سخنگوی بانک ملی به خبرنگار «گسترش صنعت» گفت: براساس آخرین آمار در مرحله اول پیشفروش سکه بالغ بر چهار میلیون قطعه سکه که ۳۲ تن طلا را شامل میشود و در مرحله دوم پیشفروش تاکنون بیش از سه میلیون و ۸۰۰ هزار قطعه سکه فروخته شده است. به این ترتیب درصورتیکه عرضه حوالههای سکه در بورس عملی شود، حجم و ارزش معاملات سکه و گردش مالی بورس کالا به میزان قابل توجهی افزایش مییابد. حسین دشتی درباره تصمیم شورای بورس مبنی بر عرضه حواله سکههای پیشفروش شده در بانک ملی گفت: تاکنون تصمیمی در اینباره ابلاغ نشده و این امر در حیطه اختیارات بانک مرکزی است، به این ترتیب در صورتیکه بانک مرکزی با این امر موافقت کند حواله سکهها در بورس عرضه میشود.
همه چیز به بانک مرکزی بستگی دارد
عضو شورای بورس نیز در این خصوص به خبرنگار «گسترش صنعت» گفت: برای عرضه حواله سکههای پیشفروش شده در بورس کالا، ابتدا باید هیات پذیرش این موضوع را بررسی کند و در صورت توافق روند عرضه انجام شود.
محمدرضا پورابراهیمی افزود: البته بهطور منطقی و علمی این کار شدنی است، بهطوری که خریداران سکه پیشفروشی از بانکها میتوانند تا زمان رسیدن موعد تحویل سکه، حوالههای خود را در بورس معامله کنند که از این طریق این اوراق در بورس دست به دست میشوند و در زمان سررسید تسویه فیزیکی آن انجام میشود.
به گفته پورابراهیمی برای عملی شدن این کار همه چیز به نظر بانک مرکزی بستگی دارد و امیدواریم این بانک با موافقت خود علاوه بر کنترل بازار سکه بر جذابیت معاملات بورس بیفزاید.
ارسال پیشنهاد به وزارت اقتصاد
اما در همین رابطه معاون اجرایی سازمان بورس از پیشنهاد راهاندازی معاملات سلف سکه از سوی هیات مدیره سازمان بورس به وزارت اقتصاد خبر داد و گفت: در صورت موافقت بانک مرکزی اگر این ابزار راهاندازی شود علاوه بر کاهش فشار بانک مرکزی برای تحویل، تقاضای بازار نیز جمع میشود.
علی سعیدی از مطرح شدن معاملات سلف سکه در سازمان بورس خبر داد و اظهار کرد: با توجه به تصویب اوراق سلف نفتی و امکان استفاده آن برای سایر کالاها پیشنهاد راهاندازی این ابزار برای سکه مطرح شد.
وی افزود: بر اساس این مساله اوراق سلف سکه میتواند در کنار معاملات آتی انجام شود. وقتی بانک مرکزی به دنبال پیشفروش سکه در قبال پولی که از مردم دریافت میکند چهار یا شش ماه آینده سکه را تحویل میدهد اگر کسی پس از گذشت یک ماه به پول خود نیاز داشت از طریق این ابزار میتوان اوراقی را که از بانک مرکزی در زمان پیشخرید دارد در بورس بفروشد.
مدیر اجرایی سازمان بورس بیان کرد: این اوراق وقتی در بورس معامله شود ممکن است چندین دست بچرخد و در زمان سررسید هم تسویه فیزیکی دارد و هم نقدی. این نوع تسویه مانند معاملات آتی است با این فرق که در آتی پول و کالا هر دو در آینده پرداخت میشود ولی در سلف پول ابتدا از فرد اخذ شده و در زمان سررسید یا کالا یا به صورت نقد تسویه میشود.
سعیدی با بیان اینکه در صورتی که این نوع ابزار البته بنا به درخواست بانک مرکزی راهاندازی شود فشاری که در زمان سررسید به بانک مرکزی وارد میشود کم خواهد شد، تاکید کرد:در صورتی که از این ابزار استفاده شود بخشی از سفتهبازی که وجود دارد در این بازار جذب میشود.
وی تصریح کرد: سکه کالای مصرفی نبوده که بگوییم در چهار ماه آینده فرد نیاز به ۱۰۰ سکه دارد، بنابراین بیشتر افرادی که اقدام به پیشخرید سکه از بانک مرکزی کردهاند به این کالا به عنوان سرمایه و پشتوانه نگاه میکنند و در صورت راهاندازی معاملات سلف سکه این افراد نیز در بازاری قانونمند به معامله سکه میپردازند.
عضو هیات مدیره سازمان بورس تاکید کرد: اگر بخشی از این فضای سفته بازی که در سکه بهوجود آمده به این بازار وارد شده و تبدیل به اوراق بهادار شود علاوه بر کاهش فشار بر بانک مرکزی برای تحویل فیزیکی، تقاضاها نیز از بازار جمع میشود.
سلف سکه مشکل فقهی ندارد
وی در پاسخ به این پرسش که این پیشنهاد در چه مرحلهای است گفت: هیات مدیره سازمان این پیشنهاد را به وزارت اقتصاد ارائه کرده و چون ابزاری است که بانک مرکزی به عنوان تنها ضربکننده سکه و ناظر بر این بازار قرار است از ابزار سلف سکه استفاده کند باید موافقت و درخواست خود را ارائه کند تا این ابزار به صورت کامل طراحی و به اجرا درآید.
این مقام مسوول افزود: همانطور که در معاملات آتی بخش بزرگی از انگیزههای سفتهبازی جذب شد، راهاندازی این اوراق نیز به این مساله کمک میکند. همچنین، سلف و سلف موازی پیش از این در کمیته فقهی تایید شده و از این نظر نیز مشکلی وجود ندارد ولی راهاندازی این ابزار بستگی به نظر استفادهکننده یعنی بانک مرکزی دارد.