اخبار ، مقالات و دانستی های نجوم و فضا

[roje_aria79]

صور فلکی
از زمانهای کهن، مردم در آسمان شب در میان گروههای ستارگان، اشکالی خیالی دیده اند. با استفاده از خطوط، آنها ستارگان این گروهها را به یکدیگر متصل کرده و اشکالی به نام صورت فلکی را تشکیل داده اند. امروز طبق سیستمی بین المللی آسمان پیرامون زمین به 88 منطقه تقسیم می شود و هر منطقه در بر گیرنده یک صورت فلکی است. طرح هر صورت فلکی نمایانگر شی یا جانداری است و تعدادی از آنها به یاد شخصیتهای اسطوره ای نامگذاری شده اند. از زمین، ستارگان هر صورت فلکی مجاور یکدیگر به نظر می آیند، اما در حقیقت آنها فاصله بسیاری از همدیگر دارند. همگی آنها در فواصل مختلفی از زمین قرار دارند. اگر می توانستیم از جای دیگری از فضا به صورت فلکی جبار نگاه کنیم، طرح ستاره ای آن از آنچه که از زمین می بینیم، متفاوت می باشد.

کره آسمان

از زمین، صورتهای فلکی چنین به نظر می رسند که به داخل کره ای تو خالی معروف به کره آسمان چسبیده اند. ظاهراً این کره هر 24 ساعت یکبار در مسیری شرقی _ غربی بدور زمین می گردد. شبکه ای از خطوط معروف به بعد و میل به اختر شناسان کمک می کند تا محل ستارگان کره آسمان را بیابند و نقشه های ستارگان، تصویر کرهای فرضی بر روی صفحه ای تخت هستند.
ستاره قطبی و دبها

آنهایی که در نیمکره شنالی زندگی می کنند، می توانند به قطب شمال کره آسمان بنگرند. ستاره قطبی به این قطب بسیار تزدیک است. بر خلاف سایر ستارگان، به نظر نمی آید که با گردش زمین به دور محورش، ستاره قطبی در آسمان حرکت کند. صور فلکی پیرامون ستاره قطبی عبارتند از دب اکبر (خرس بزرگ) و دب اصغر (خرس کوچک). ستاره قطبی همواره این چنین در مجاورت قطب شمال سماوی قرار نداشته و همیشه نیز چنین باقی نخواهد ماند. چون زمین اندکی در محورش تکان می خورد، قطب شمال همیشه به نقطه ای ثابت در کره آسمان اشاره نمی کند. در عوض در طی 25800 سال ، بخش شمالی محور زمین دایره کوچکی را در نیمه شمالی کره آسمان بجای می گذارد. ستارگانی که به این دایره نزدیکترند، به نوبت قطب شمال کره آسمان را نشان می دهند.
قدر ظاهری

هنگامی که به ستارگان درخشان در اسمان شب می نگریم، برخی از بقیه درخشانترند. ستاره شناسان برای بیان میزان درخشندگی ستارگان، از یک مقیاس درخشندگی به نام قدر ظاهریاستفاده می کنند. برای اولین بار هیپارخوس، منجم یونانی قرن دوم پیش از میلاد، ستارگان را این چنین طبقه بندی کرد. سپس دامنه مقیاسش برای در بر گرفتن اجرام سماوی درخشانتر و کم نورتر، افزایش یافت.
صلیب جنوبی

ساکنان نیمکره جنوبی کره آسمان بنگرند. هیچ ستاره درخشانی مجاور این قطب نیست، اما صورت فلکی صلیب جنونی نشانه ای برای یافتن آن است. اگر چه صلیب جنونی از تمام صور فلکی کوچکتر است، اما در زمینه روشن کهکشان راه شیری جنوبی، یافتن آن آسان است. با گذشت زمان، نقطه ای از کره آسمان که محور چرخش زمین رو به آن است، تغییر مکان می دهد. در طی سالها این تغییر تنها به اندازه عرض ظاهری ماه است، ولی در خلال قرنها، این جابجایی شدید است. مثلاً اگر شهرهای نیمکره شمالی نظیرونکوور یا لندن در 3 هزار سال قبل از میلاد وجود داشتند، ساکنانشان می توانستند صورت فلکی صلیب جنوبی را ببیند.
منطقه البروج
چنین به نظر می رسد که همزمان با گردش زمین به دور خورشید، خورشید در مقابل زمینه متغیری از ستارگان حرکت می کند. مسیر سالیانه خورشید به دایره البروج و پهنه ای از آسمان که با زاویه تقریبی 9 درجه از طرفین آن گسترده می شود، به منطقه البروج معروف است. تمدنهای باستانی برای اندازه گیری زمان، منطقه البروج را به 12 صورت فلکی تقسیم کردند ولی اکنون صورت فلکی دیگری به نام حوا به این باریکه آسمان افزوده شده است.
صور فلکی مهم
برخی از 88 صور فلکی از سایری معروفتند، و طرحهایی دارند که فوراً تشخیص داده می شوند. این طرحها همچون نشانه به ستاره شناسان در یافتن آنها در آسمان شبانه کمک می کنند. بهترین نمونه، جبار (شکارچی)، از درخشنانترین صور فلکی اسمان، است. صورت فلکی معروف دیگر دب اکبر (خرس بزرگ) است . دب اکبر شامل هفت ستاره درخشان است که برای مدتهای طولانی علاوه بر ستاره شناسی، در دریانوردی نیز راهنمای مفیدی بوده اند.
آندرومدا----------------- المراة المسلسله- شمال
آريس------------------- حمل- شمال
لينکس------------------ سياهگوش- شمال
اوريگا------------------ ارابه ران- شمال
ليرا--------------------- شلياق(چنگ رومي)- شمال
بوتيس------------------ عوا(گاوران)- شمال
کاملوپارداليس----------- زرافه- شمال
سرطان----------------- خرچنگ- شمال
کانيزوناتيکي------------ سگهاي شکاري- شمال کانيس ماينر------------ کلب اصغر- شمال
کاسيوپيا--------------- ذات الکرسي- شمال
پگاسوس-------------- فرس اعظم(اسب بالدار)-شمال
پرسيوس-------------- برساوش- شمال
سفيوس---------------- قيفاووس- شمال
پيسيز ------------------حوت- شمال
کمابرنيسيس------------ گيسوان برنيکه- شمال
ساجيتاريوس-----------قوس(رامي)- عقرب-شمال
سيگنوس-------------- دجاجه(قو)- شمال
تاروس------------ ثور- شمال
دراکو---------------- اژدها- شمال
ايکوليوس------------ قطعه الفرس- شمال
اورسا ميجر--------- دب اکبر- شمال
جميني-------------- جوزا(دوپيکر)- شمال
اورسا ماينر--------- دب اصغر- شمال
هرکوليس------------ هرکول- شمال
ولپکيولا------------- ثعلب(روباه)-شمال
کرونا بورياليس-------- اکيل شمالي- شمال
ساجيتا ---------------- سهم(تير)- شمال
لئو---------------------- اسد- شمال
لاسرتا------------------- چلپاسه(سوسمار)- شمال
دولفینوس------------دلفین-شمال
ماينر---------------- اسد اصغر- شمال
----------------------------------------------------------------
آکوئيلا------------------ عقاب- هردو
مونوسرس--------------- تکشاخ- هردو
آفيکوس---------------- حوا(مار افساي)- هردو
اريون----------------- شکارچي(جبار)- هردو
سيتوس---------------- قيطس- هردو
سرپنس --------------- حيه(مار)- هردو
ويرگو--------------- سنبله- هردو
هايدرا--------------- شجاع(مار باريک)- هردو
سکستانز------------- السدس- هردو
------------------------------------------------------------------
گراس-------------- درنا- جنوب
ولا ----------------- بادبان- جنوب
هايدروس------------- هيه الماء(مار آبي)- جنوب
ولانز---------------- ماهي پرنده- جنوب
هارولوجيوم--------- ساعت- جنوب
تريانگولوم آسترال---- مثلث جنوبي- جنوب
اريدانوس------------ نهر- جنوب
توکانا--------------- طوقان- جنوب
فروناکس------------ کوره- جنوب
تلسکوپيوم------------ تلسکوپ- جنوب
کريتر----------------- باطيه- جنوب
اسکالپتر--------------- حجار(سنگتراش)-جنوب
کراکس---------------- صليب جنوبي- جنوب
اسکاتوم--------------- سپر- جنوب
آنتليا--------------------- تلمبه- جنوب
لئوآپوس------------------- مرغ بهشتي- جنوب
درادو---------------- ماهي طلايي(ابوسيف)- جنوب
پيکسيس---------------- قطب نما- جنوب
کرونا آستراليس-------- اکيل جنوبي- جنوب
سيرسينوس------------- دوپرگار- جنوب
پيسيزآسترينوس--------- حوت جنوبي- جنوب
کلومبا -----------------حمامه(کبوتر)- جنوب
پايپس------------------ کشتي دم- جنوب
کروس---------------- کلاغ- جنوب
پيکتور----------------- سه پايه نقاش- جنوب
شاملئون---------------- حربا(آفتاب پرست)- جنوب
ليبرا-------------------- ميزان- جنوب
آرا--------------------- آتشدان- جنوب
لوپوس----------------- گرگ- جنوب
آکواريوس-------------- دلو- جنوب
لپوس------------------- خرگوش(ارنب)- جنوب
منزا--------------------- کوهميز- جنوب
سيلوم-------------------- قلم- جنوب
ميکروسکوپيوم----------- ميکروسکوپ- جنوب
موسکا------------------ ذبابه(مگس)- جنوب
نرما-------------------- گونيا- جنوب
کانيس ميجر------------ کلب اکبر- جنوب
اکتناز------------------ ثمن- جنوب
کاپريکوموس----------- جدي- جنوب
کارينا----------------- حمال- جنوب
پاو------------------- طاووس- جنوب
سنتاروس------------- قنطروس- جنوب
رتيکولوم-------------- شبکه- جنوب
فونيکس--------------- عنقا(سيمرغ)- جنوب

 

[esfandiyar2002]

مدارگرد تجسسي مريخ (MRO) مرحله اي بسيار حساس از ماموريت خود براي استقرار در مداري بيضوي حول سياره سرخ را به سلامت پشت سر گذاشته است. اين كاوشگر ظرف شش ماه آينده به تدريج از ارتفاع خود خواهد كاست تا در موقعيت مطلوب براي آغاز مطالعات علمي خود قرار گيرد. ام آر او كه روز دوازده اوت ۲۰۰۵ به فضا پرتاب شده بود، سطح مريخ و اتمسفر آن را با دقت و موشكافي بي سابقه اي بررسي خواهد كرد. موتور فضاپيما در ساعت ۲۱:۲۴ به وقت گرينويچ، زماني كه به بخش جنوبي سياره نزديك مي شد، روشن شد تا از سرعت آن كاسته شده و فرصت براي تسخير آن توسط جاذبه مريخ فراهم شود.
حدود ۲۰ دقيقه بعد، ام آر او هنگام گذر از پشت سياره و قرار گرفتن در سايه، به جاي انرژي خورشيدي به باطري هايش متوسل شد كه با يك دوره سكوت دلهره آور براي كنترل كننده هاي زميني ناسا همراه بود. با برقراري مجدد تماس راديويي پس از نيم ساعت، تيم ماموريت ام آر او در آزمايشگاه رانش موشكي نفس راحتي كشيدند. جيم گراف، مدير پروژه ام آر او پيش از آغاز مانور حساس اين فضاپيما گفت: «مريخ به ما ياد داده است كه هيچگاه زيادي به خود اعتماد نكنيم. دو عدد از چهار مدارگرد اخير ناسا كه به مريخ فرستاده شده در اين مرحله از كار افتاده اند. مريخ غيرقابل پيش بيني است.»
اين كاوشگر به سه ماهواره ديگر كه در مدار سياره سرخ مي گردند ملحق مي شود: مارس گلوبال سروير و مارس اوديسه هر دو متعلق به ناسا و ماهواره اروپايي مارس اكسپرس. ام آر او. اكنون در مداري بيضوي دور مريخ كه تكميل آن ۳۵ ساعت طول مي كشد و دورترين نقطه آن از سطح، ۴۴ هزار كيلومتر است دور مي زند. اين فضاپيما حامل شش ابزار علمي است و گنجينه اي غني از اطلاعات را درباره سياره سرخ به زمين مخابره خواهد كرد. ام آر او به بررسي جو مريخ، مطالعه مواد معدني حاوي آب روي سطح آن و همچنين كاوش سطوح زيرين سياره در جستجوي يخ برخواهد آمد. اين مدارگرد همچنين دوربين هايي حمل مي كند كه عكس هايي با نماي نزديك از سطح برخواهد داشت.
دكتر متيو گنگ، از امپريال كالج لندن، مي گويد: «مدارگردهاي قبلي مي توانستند اجرامي به بزرگي يك اتوبوس دو طبقه را روي سطح مريخ مشاهده كنند. اما اين فضاپيما قادر به مشاهده اشيايي به اندازه يك ميز شام خواهد بود. اين بدان معني است كه ما قادر خواهيم بود چيزهايي مثل يك چشمه كوچك آب داغ كه در سطح مي جوشد را ببينيم، البته اگر چنين چيزي وجود داشته باشد. همچنين ممكن است قادر به مشاهده چيزهايي مثل صخره هاي بزرگي باشيم كه ممكن است براي كاوشگرهايي كه قرار است در آينده روي سطح مريخ فرود آيند خطرناك باشند.» تيم ماموريت ام آر او در ناسا مي گويد اطلاعاتي كه اين مدارگرد تهيه خواهد كرد ۱۰ برابر مجموع اطلاعاتي است كه ماموريت هاي قبلي جمع آوري كرده اند.

 

[esfandiyar2002]

مدارگرد مريخ شواهد بيشتري را در مورد وقوع پديده شفق قطبي در مناطقي از مريخ كه در آنها ناپايداري ميدان مغناطيسي به ثبت رسيده، جمع آوري كرد. فضاپيماي سريع السير مريخ ساختاري از الكترون هاي شتاب گرفته را در قسمت شب سياره مريخ نمايان ساخت كه به پديده تماشايي شفق قطبي كه در عرض هاي شمالي زمين و در سيارات بزرگترمنظومه شمسي يعني مشتري و زحل شاهد آن هستيم شبيه است.
شفق هاي قطبي زماني شكل مي گيرد كه ذرات پرانرژي حاصل از بادهاي خورشيدي به بالاترين سطح از اتمسفر برخورد مي كند. پس از وقوع اين اتفاق انرژي به صورت انوار رنگارنگ در آسمان پخش مي شود. محققان با اندازه گيري شدت نورهاي دريافتي متوجه شدند مقدار انرژي آزاد شده توسط ذرات شتاب دار، با آن چه در زمين دريافت مي كنيم قابل مقايسه است، اما علت تعجب دانشمندان از اين است كه مريخ ميدان مغناطيسي ضعيفي دارد و وقوع پديده شفق قطبي يا چيزي مشابه آن در مريخ دور از ذهن است.
اما چند سال پيش طبق فرضيه اي امكان ايجاد شفق در مريخ مطرح شد. طبق داده هاي سريع السير مريخ كه در سال ۲۰۰۴ به ثبت رسيد وقوع اين پديده در بخش هايي از مريخ كه آشفتگي ميدان مغناطيسي داشتند مشاهده شد. اما قطعي شدن اين فرضيه به زماني موكول مي شود كه بتوانيم اتمسفر بالاي مريخ را با دقت بيشتري بررسي كنيم. در ضمن عدم توانايي ما بر ديدن قسمت تاريك مريخ از زمين، كار را مشكل تر كرده است.

 

[roje_aria79]

نگاهي بر دنباله دارهاي اين ماه
آسمان اين ماه ميزبان دنباله دارهايي درخشان است.كوه هاي يخي سرگرداني كه از دوردست هاي منظومه ي شمسي سفر خود را آغاز كرده و پس از پرنور شدن…خود را در پهنه ي وسيع آسمان پنهان مي كنند!
مسعود رفيعي
آسمان اسفند ۱۳۸۴ ميزبان دو دنباله دار با قدر کمتر از ۱۱ است كه با اپتيك مناسب و تجربه رصدي کافي مي توانيد از ديدن آنها لذت ببريد. اسامي و مشخصات آنها به ترتيب نورانيت بدين شرح است:
۱. (C/2006 A1 ( Pojmanski (اولين دنباله دار كشف شده در سال ۲۰۰۶ ميلادي!)
اين روزها در آسمان صبحگاهي است و از قدر حدود ۶ مي درخشد.اين دنباله دار داراي دمي زيبا و كشيده است و با كمي دقت مي توان رنگ سبز گيسوي فشرده آن را تشخيص داد.

نقشه شماره ۱- مسير حرکت (C/2006 A1 ( Pojmanski

نقشه شماره ۲- مسير حرکت (C/2006 A1 ( Pojmanski

نمودار تغييرات قدر نسبت به زمان (C/2006 A1 ( Pojmanski

۲.(C/2005 E2 ( McNaught

در اوايل کشفش بسيار شفاف و کوچک بود اما در حال حاضر از چهره محوي برخوردار است. اين روزها در پرنورترين حالت خود از قدر ۱۰ قرار دارد و به آرامي در آسمان حرکت مي کند.

مسير حرکت (C/2005 E2 ( McNaught

نمودار تغييرات قدر نسبت به زمان (C/2005 E2 ( McNaught

 

[roje_aria79]

دنباله داری در آسمان صبحگاهی
دنباله دارپوجمانسکی به آسمان صبحگاهی نقل مکان کرده و این روزها می توان پیش ا زطلوع خورشید آن را در نزدیکی سیاره زهره یافت
دنباله دار جدیدی به آسمان صبحگاهی نقل مکان کرده است . دنباله دار پوجمانسکی از زمان کشفش در ژانویه در حال پرنور شدن است و این روزها می توان آن رادر شرق سیاره زهره ، پیش از طلوع خورشید جستجو کرد.
این دنباله دار این روزها به شکل لکه مه آلودی از قدر ۵ در آسمان می درخشد و می توان با کمک یک دوربین ۲ چشمی دنباله کوچکی از آن را تشخیص داد.

در نقشه زیر مسیر این دنباله دار در آسمان صبحگاهی مشخص شده است.

 

[roje_aria79]

مطالب ساده و زیبا از نجوم

نزديکترين ستاره به زمين
نزديکترين ستاره به زمين غير از خورشيد از صورت فلکي جنوبي ٬ قنطورس يا آلفا نام دارد ٬ که 7/4 سال نوری از زمين فاصله دارد . بد نيست بدانيم که يک سال نوری برابر است با ده هزار ميليارد کيلومتر!! برای اينکه تجسمي از اين فاصله در ذهن خود داشته باشيد ، يک نقشه نجومي را در نظر بگيريد ، که در آن فاصله زمين و خورشيد از يکديگر يک سانتيمتر است در اين صورت ستاره آلفا در دو هزار و پانصد متری کره زمين خواهد بود ! و اگر ما بتوانيم به ساکنان ستاره آلفا در صورتي که سکنه ای داشته باشد ، پيامي بفرستيم ، و اين پيام با سرعت نور همچون پيامهای راديويي حرکت کند ، آنها پيام ما را بعد از چهار سال و هشت ماه خواهند شنيد . يعني اگه با تلفن با هم صحبت کنيم ، سلام ما هشت سال و هشت ماه طول خواهد کشيد که به آنها برسد.

ستاره نوترونی و پل سار
تولد یک ستاره نوترونی پس از انفجارستاره هایی رخ می دهد که جرمشان 4 الی 8 برابر جرم خورشید ماست.این انفجار را سوپر نوا گویند که نتیجه افزایش حجم بیش از اندازه ستارگان بدنبال فعل وانغعا لات هسته ای وگرمای شدید درون انها است. هنگامی که یک ستاره بزرگ منفجر می شودانچه از ان باقی می مانددرناحیه مرکزی تحت گرانش بسیار قوی در هم فشرده شده وشامل ترکیبی از اکترونهاوپروتوتونها با مقدارفراوانی نوترون است به همین دلیل به ان ستاره نوترونی گفته می شود.میدان گرانش یک ستاره نوترونی300000برابر میدان گرانش زمین است در مقايسه با خورشيد.قطر یک ستاره نوترونی 10 کیلومتر وجرمش 4/1 جرم خورشید است پل سارها ستاره های نوترونی هستند که مواد تشکیل دهنده انها بطور دورانی در چرخش هستندوقتی اززمین پل سارها رصد شوند پرتوهای مخروطی شکلشان دیده می شود که نشان می دهد این ستاره از صفر تا 180 در چرخش است طبق پیش بینی انیشتین تشعشعات گرانشی که در فضا موجوار در حرکتند عامل کیهانی مهمی است که مانع چرخش خیلی سریع و ناهمگون پل سار می شود
خط وط ميدان گرانش بسيار قوی يک ستاره نوترونی که بادوره چرخش يک ميليون ثانيه است درچرخش (spin)است

مقايسه مريخ وماه
فاصله زمين تا خورشيد ۹۳ميليون مايل و فاصله مريخ تا خورشيد۱۴۲ميليون مایل
طول يک روز زمينی ۲۳ساعت و ۵۶دقيقه و طول يک روز مريخی ۲۴ساعت و ۳۷دقيقه
(هر مایل ۶۰۹/۱کیلومتر است)
یک سال زمین ۳۶۵ روز ویک سال مریخ ۶۸۷ روز
مواد تشکيل دهنده اتمسفر زمين اکسيژن نيتروژن هيدروژن بخار اب ودی اکسيد کربن
و.مواد تشکيل دهنده اتمسفر مريخ بيشتر دی اکسيد کربن ومقداری بخار اب است که
تنها ۱۳٪ ان را اکسیژن تشکیل می دهد.
جاذبه مریخ ثلت جاذبه زمین است در حدود ۳/۳ متر بر مجذور ثانیه
دمای روز مریخ ۲۷ درجه و دمای شب در ان ۱۳۷- درجه سانتیگراد است
زمين فقط يک قمر (ماه) دارد و مريخ دوقمر زيبا به نامهای فوبوس و دموس دارد .مریخ
همواره برای بشر جذاب بوده ودر رابطه با ان تحقیقات زیادی صورت گرفته در همین راستا
اژانس فضايی اروپا اسا در برنامه فضايی خود بنام ارورا در نظر دارد فرود انسان
را بر اين ستاره مرموز بين سالهای ۲۰۲۵-۲۰۱۵ ميلا دی محقق گرداندو بسیار امیدوارند که
کاوشگر مریخشان (بیگل ۲ )به کمک بازوهای مکانیکی خود بتواند از خاک مریخ نمونه برداری
کند فرق اصلی این کاوشگر اروپایی با کاوشگرهای امریکایی روورها این است که دارای چرخ
برای گردش روی مریخ نمی باشد .در شکل زیر بیگل ۲ را می بینید
اين اقا پروفسور کولين پيلينگر است که در کنار مدلش از بیگل ۲ ایستاده


صلیب جنوبی
صورت فلکی صلیب جنوبی را می توان به آسانی در آسمان نیمکره ی جنوبی پیدا کرد. این صورت فلکی به سمت قطب جنوب آسمان است که درست بالای قطب جنوب زمین واقع شده است و در ضمن نشاندهنده ی صورت فلکی قنطوروس می باشد که جهت آن به سوی روشن ترین ستاره ی این صور فلکی یعنی آلفا-قنطوروس است.آلفا قنطوروس دومین ستاره ی نزدیک به ما است.


مریخ سرگردان
به نظر می رسد مریخ از سایر سیارات سرگردان تر باشد. علت این امر آن است که سرعت چرخش مریخ به دور خورشید کمتر از سرعت زمین است و مدارش نیز بزرگتر از مدار زمین می باشد. در نتیجه زمانی که زمین به مریخ رسیده و از آن جلو می افتد به نظر می رسد مریخ به عقب برگشته است.


دنباله های آتش
دنباله ی برخی از ستارگان دنباله دار را می توان در شب دید. ستاره ی دنباله دار هیل باپ در سال 1997 میلادی از کنار زمین عبور کرد. جریانی که درست در عقب هسته ی ستاره ی وجود دارد. دنباله ی رنگی متمایل به آبی دارد که از جنس گاز است. دنباله ی روشن تری که به طرف راست کشیده شده است ذرات گرد و غباریست که هنگام نزدیک شدن به خورشید از آن پرتاب می شود.

نکته های جالب خواندنی
1_ همه ی اجسامی که با جوٌ زمین برخورد می کنند کاملا نمی سوزند.
2_ شهاب سنگهای بزرگ هر 000/10 سال یکبار با سطح زمین برخورد میکنند.
3_ وقتی جسمی با زمین برخورد می کند شهاب سنگ نامیده می شود.
4_ اجسام بزرگتر با نیروی بسیار زیادی با زمین برخورد کرده و گودالهایی را در روی آن به وجود می آورند. یکی از گودالها به اسم آریزونای آمریکاست.

ستارگان چشمک زن
اگر شب هنگام که هوا تاریک و صاف است به آسمان نگاه کنید ستارگان را می بینید در یک شب کاملا صاف می بینید هزاران ستاره را ببینید . اگر آنها را با دقت کافی بررسی کنید متوجه می شوید که حتی دو ستاره شبیه به هم به نظر نمی رسند. ستارگان از نظر روشنی چشمک زدن و حتی رنگ با یکدیگر تفاوت دارند.

رنگ دما
رنگ ستارگان بسته به درجه حرارت سطح آنها متفاوت است. به عنوان مثال دمای یک ستاره ی سرخ کمتر یک ستاره ی نارنجی است. که دمای آن هم کمتر از دمای یک ستاره ی زرد است.

علت سوسوزدن ستارگان
نوریک ستاره کم و بیش از موانع متعددی در فضا عبور کرده و به زمین می رسد گرچه قبل از رسیدن به زمین نور آن باید از جو نیز بگذرد نور ستاره هنگام عبور از هوا می تواند توسط جریانها و ذرات هوا شکسته شود. این امر باعث می شود که از دید یک ناظر زمینی ستاره به نظر چشمک یا سوسو بزند.
از کوچک به بزرگ
اندازه ی ستارگان متفاوت است. خورشید ستاره ی ما ستاره ی بزرگی نیست! و گا ستاره ای به رنگ سفید آبی است که چندین برابر خورشید می باشد. دبران که یک ستاره ی نارنجی رنگ است حدودا 20 برابر خورشید است.(بتل گوس) یک ستاره ی سرخ و عظیم است 600 برابر خورشید می باشد (بتل گوس) همان (آلفای جبار) یا (یدالجوزای الیمنی) است.

هفت خواهران
در زمستان به سمت شمالی آسمان نگاه کنید. گروه کوچکی از ستارگان را می بینید که کنار هم گرد آمده اند و جزئ گروهی از ستارگان به نام صورت فلکی (ثور) هستند این مجموعه ی ستارگان را خوشه ی روین با هفت خواهران می نامند. اگر جه با چشم غیر مسلح فقط شش تای آنها را می توان دید. این ها گروهی از ستارگان هستند که با هــــم تشکیل یک خوشه را داده اند. نورانی ترین ستاره های این خوشه یک ستاره آبی رنگ درخشان است . علت رنگ آبی آنها بخاطر این است که بسیار سریع می سوزند ( چپ) و ستارگان تند سوز عمر زیادی ندارند. این نشان میدهد که ستاره های آبی رنگ در زمان نه چندان دوری متولد شده اند.

نامگذاری ستارگان
مردم همیشه داستان هایی درباره ستارگان ساخته و پرداخته اند و آنها را به گروههایی مرتبط کرده و نام شخصیتهایی را بر روی آنها گذاشته اند شما می توانید از این گروهها برای تقسیم بندی آسمان و پیداکردن مسیرتان از ستاره ای به ستاره ی دیگر استفاده کنید.

دیدار با ستارگان
تقسیم بندی ستارگان بر اساس گروههایی به نام صورت فلکی است. برای نشان دادن این صورتهای فلکی به طور واضح آسمان را به چند بخش ستاه ای تقسیم کرده اند. این تقسیم بندی ها نشان دهنده صور فلکی اصلی است که شامل بروج دوازده گانه و شکارچی (جبار) با کمربند سه ستاره گرزجنگی و سپرش می باشد.

شکارچی در حال تیراندازی
برای پیدا کردن ستاره ی شعرای یمانی می توان از صورت فلکی شکارچی (جبار) استفاده کرد. سه ستاره ی کمربند جبار به سوی صورت فلکی ثور (گاونر) هدایت می کند. با استفاده از
ستاره ی پای شکارچی (رجل الجبار) و ستاره ی نیانی کمربندش می توانید ستاره ی کاستور (راس پیکرپیشین) را در صورت فلکی جوزا (دوپیکر) پیدا کنید.

راهنمایان شمالی
بخشی از صورت فلکی دب اکبر را هفت ستاره تشکیل می دهند. این هفت ستاره را (بگردان بزرگ) یا (گاو آهن) می نامند. دو ستاره ای که در لبه سمت راست قرار دارند ما را به سمت ستاره ی قطبی و صورت فلکی قطبی اسد (شیر) راهنمایی می کنند.دب اکبر هم چنین هدایت کننده ی ما به سوی صورتهای فلکی سیاهگوش وسماوک رامح (نگهبان شمالی) می باشد.

فضا از كجا شروع ميشود؟
فضا از بالاي جو شروع ميشود.هر چه بالاتر رويم هوا رقيقتر ميشود.در ارتفاع تقريبا 160 كيلومتري هوا به قدري رقيق ميشود كه در واقع چيزي از آن باقي نميماند.فضا از اين نقطه آغاز ميشود.

مدار چيست؟
مدار مسيري است دايره اي و يا بيضي شكل كه اجرامي در فضا ان را طي ميكنند.سيارات روي مدار محور دايره اي شكل خورشيد ميگردند و اقمار حول مداري به دور سيارات گردش ميكنند.براي قرار گرفتن يك فضاپيما در مدار زمين،فضاپيما بايد به آن سوي جو پرواز كند.فضاپيما بايد سرعت خود را لااقل به28 هزار كيلومتر در ساعت برساند، يعني تقريبا معادل 8 كيلومتر در ثانيه.اگر فضاپيما نتواند به اين سرعت برسد، به زمين سقوط خواهد كرد.

كدام سياره آن قدر دا‎غ است كه سرب در آن ذوب ميشود؟
گرمترين سياره، نزديكترين سياره به خورشيد،يعني تير يا عطارد نيست بلكه ناهيد،دومين سياره منظومه شمسي است.سطح اين سياره بسيار داغ است، زيرا برعكس تير، ناهيد داراي جو است.جو همانند شيشه هاي گلخانه به گرم كردن سطح سياره كمك ميكند.دماي اين سياره در حدود 500 درجه سانتيگراد است كه براي ذوب كردن بسياري از فلزات مانند قلع، سرب و روي كافي است.

سيارات داخلي و خارجي كجا قرار دارند؟
سيارات داخلي چهار سياره اي هستند كه نزديك خورشيدند،يعني تير،ناهيد،زمين و مريخ.پنج سياره ي ديگر يعني مشتري، كيوان، اورانوس، نپتون و پلوتون از خورشيد بسيار دورند و به همين دليل سيارات خارجي ناميده ميشوند.

كدام سيارات حلقه هايي به دور خوذ دارند؟
سه سياره ي مشتري، اورانوس و كيوان حلقه هايي به دور خود دارند.حلقه ها كمربندهاي باريكي از سنگهاي بزرگند كه حول محوري به دور سياره ميگردند.حلقه ي كيوان، اين سياره را به زيباترين سياره ي آسمان تبديل كرده است.ستاره شناسان عقيده دارند كه نپتون نيز داراي حلقه هايي است.

كدام سياره آن قدر كند حركت ميكند كه طول روز آن برابر دو سال زميني است؟
عطارد به قدري به خورشيد نزديك است كه خورشيد چرخش آن را كند كرده است.اين سياره به قدري كند

 

[roje_aria79]

شناخت صورت فلکی صلیب جنوبی(در نیمکره جنوبی زمین)
--------------------------------------------------------------------------------
مقدمه
این صورت فلکی ابتدا جزئی از صورت فلکی مجاور ، قنطورس بود و در سال 1598 برای اولین بار در آسمان مشاهده شد. چلیپا حول قطب جنوبی کره آسمان می‌چرخد. صلیب جنوبی (چلیپا) یکی از 88 صورت فلکی است و عموما زیباترین صورت فلکی شناخته شده است. صلیب جنوبی از چهار ستاره پر نور تشکیل شده است که زیبایی آن را دو چندان می‌کند. ستارگان صلیب جنوبی در هر منطقه‌ای قابل رویت نیست و برای رصد کنندگان عرضهای جغرافیایی میانه مانند ایران همیشه زیر افق است و زمانی قابل رویت هستند که در بیشترین ارتفاع از افق قرار داشته باشند. این صورت فلکی بیشتر مورد توجه مردم استرالیا و زلاندنو قرار دارد، بطوری که تصویر این صورت فلکی روی پرچم کشور استرالیا قرار دارد.

ستارگان صلیب جنوبی
صلیب جنولی با نام علمی Southern Cross Co که در کهکشان راه شیری قرار گرفته و در نیمکره جنوبی می‌توان پیدا کرد با چهار ستاره به شکل بعلاوه و یا همان صلیب همانند شناخته شده است که بر خلاف دیگر صورت فلکیها نامش با شکل ظاهری آن همخوانی دارد. روشنترین ستاره این صورت فلکی صلیب با نام علمی (α) صلیب است و در قاعده صلیب قرار دارد. ستارگان دیگر صورت فلکی صلیب جنوبی با توجه به درخشندگی آنها بدین ترتیب است: بکروکس (Betacrux) ، گاکروکس (Gacrux). صلیب جنوبی برای عکسبرداری مناسب نیست، چون ستارگان سمت راست صلیب رنگ مایل به زرد دارند و در عکس کمتر بوده و در عکس قابل تشخیص نخواهد بود.

ستارگان جنوبی این نقشه ستارگان ، تصویر نیمه جنوبی کره آسمان بر روی صفحه‌ای تخت است.

ماهیت ستارگان صلیب جنوبی
ستارگان صلیب جنوبی به احتمال زیاد از یک منشأ بوده است و طبق نظریه‌ای ممکن است که همه ستارگانش از یک توده ماده شکل گرفته و با گذشت زمان از یکدیگر دور شده و شکل کنونی را بوجود آورده‌اند. بجز چهار ستاره مشخص در این صورت فلکی در اطراف سه ستاره (بجز صلیب) ستارگانی کم نوری هستند که با چشم غیر مسلح قابل رویت نیستند و تشکیل خوشه‌ای می‌دهند، این ستارگان کم نور نیز مانند چهار ستاره دیگر هستند و احتمالا از یک منشأ می‌باشند. همه ستارگان در یک فاصله از منظومه شمسی قرار گرفته است و با سرعت متوسط 24 کیلومتر در ثانیه در مسیرهای موازی در حال دور شدن از ما هستند. این ستارگان بسیار سوزان هستند و در گروه ستارگان بسیار سوزان قرار می‌گیرند.

 

[esfandiyar2002]

ناسا اعلام نمود كه طرح جديدي براي اتمام پروژه ناتمام ايستگاه بين المللي فضايي دارد تا سازه اين ايستگاه را پس از ۴ سال وقفه، تمام كند. بنابر گزارش رويتر از فلوريدا، ناسا همچنين قصد دارد تا سال آينده يك آزمايشگاه مجهز نيز در ايستگاه فضايي راه اندازي نمايد.
ناسا از سال ۲۰۰۳ و پس از انفجار فضاپيماي كلمبيا اين پروژه را متوقف كرده بود. كلمبيا به دليل اشكال در مخزن سوخت منفجر شد و كليه سرنشينانش از بين رفتند.پس از آن فقط ديسكاوري به اين ايستگاه فرستاده شد كه با مشكلات بسيار ناشي از مخزن سوخت به زمين برگردانده شد.
ناسا اميدوار است تا ماه مي فضاپيماي ديگري را به ايستگاه فضايي ارسال نمايد. ديسكاوري جولاي سال ۲۰۰۵ به مأموريت مشابهي رفته بود كه توانست بعضي از ابزارهاي لازم را به ايستگاه برساند ولي هنگام بازگشت دچار مشكل شد. فضاپيماي ناسا قرار بوده طي فواصل مختلف، قسمت هاي مختلف ايستگاه فضايي را به مقصد برساند ولي پس از سقوط كلمبيا، براي مدتي اين پروژه متوقف ماند. فضاپيماي ناسا كه مخصوص حمل قطعات است تا سال ۲۰۱۰ مي تواند به مأموريت فرستاده شود و پس از آن از رده خارج خواهد شد.
در طرح جديد ناسا، جلسه اي بين ۱۶ كشور مختلف كه در پروژه ايستگاه فضايي مشاركت دارند، مقرر شد كليه مأموريت هاي غيرضروري و بازديدها حذف گرديده و فضاپيما فقط قطعات را به ايستگاه ارسال نمايد تا علاوه بر كاهش هزينه ها، پروژه ساخت سريع تر انجام شود. ناسا معتقد است كه با حذف مأموريت هاي اضافي مي تواند تا سال ۲۰۱۰ و پيش از از رده خارج شدن فضاپيما، اين پروژه را به پايان برساند. طبق طرح جديد ناسا، فضاپيما مي بايست ۱۶مرتبه ديگر قطعات را به ايستگاه برساند. اين درحالي است كه پيش از حادثه كلمبيا، ناسا ۲۸مأموريت را براي اتمام پروژه در نظر گرفته بود.
طبق طرح جديد ناسا، ۶مأموريت اول فضاپيما براي انتقال قطعات كوچكتر و اجزاي ساخته شده توسط ژاپن مي باشد كه در سال ۲۰۰۷ انجام خواهد شد. ۷مأموريت بعدي مخصوص ارسال قسمت هاي اصلي ايستگاه مي باشد كه در سال ۲۰۰۸ انجام مي شود.
در سال ۲۰۰۹ نيز ۶ فضانورد براي تكميل نهايي ايستگاه خواهند رفت. در حال حاضر دو فضانورد در ايستگاه فضايي مشغول به كار مي باشند و انتظار مي رود در اولين مأموريت نفر سومي هم به آنها اضافه گردد.

 

[zhao goang]

با تشکر از مطالب استاد roje_aria79 هم در این فروم و هم در فروم هنرهای رزمی...

خواستم یکی از زیبا ترین عکسهای اعماق آسمان ( M33 ) را برایتان گذاشته باشم.

سال خوبی برایتون آرزو می کنم.:blush:

شما را به فروم هنرهای رزمی دعوت می کنم.
متشکرم
http://forum.persiantools.com/showthread.php?t=32117

Xie Xie​

 

[roje_aria79]

با تشکر از مطالب استاد roje_aria79 هم در این فروم و هم در فروم هنرهای رزمی...

با تشکر از استاد و دوست عزیزم zhao goang من هم به نوبه خودم پیشاپیش به شما و بقیه دوستان عزیز سال نو را تبریک میگم و سال توام با شادی برای شما گرامیان آرزومندم.
تصویر بسیار زیبایی از کهکشانM33 که اگه اشتباه نکنم یکی از شاهکارهای هابل باید باشه.(کهکشان مارپیچیM33 )خیلی زیبا بود.
با تشکر از شما و دیگر دوستانی که زحمت این فروم را میکشید. امیدوارم که همیشه موفق و پیروز باشید.

 

[roje_aria79]

اینم یه عکس خیلی خوشگل دیگه یه شاهکار از هابل

مارپیچ خوش طرح(بزرگترین پرتره های کهکشانی )

تازه ترین تصویر تلسکوپ هابل از کهکشان مارپیچی 101 M با اندازه 192 مگا پیکسل یکی از بزرگترین پرتره های کهکشانی تهیه شده است که از ترکیب 51 عکس نمای نزدیک هابل که طی یک دهه اخیر گرفته شده اند و ترکیب تصاویر نمای کامل تلسکوپهای زمینی CFHT در هاوایی و کیت پیک در آریزونا به دست آمده است. در این تصویر میلیونها ستاره در کهکشان 101 M تفکیک شده اند، کهکشانی در خشان از قدر 8 در فاصله 25 میلیون سال نوری از ما در دسته ملاقه دب اکبر که به دلیل شکل بارز بازوهایی آن در دسته مارپیچی های خوش طرح قرار دارد.

 

[roje_aria79]

پدیده های نجومی این ماه


جمعه 26 اسفند 15:30
سماک اعزل 0.3 درجه جنوب ماه (اختفا)
این اختفا از ایران دیده نمی شود، اما بار بعدی که ماخ در فروردین ماه سماک اعزل را می پوشاند، اختفا از ایران قابل مشاهده است.


يکشنبه 28 اسفند 15:30
مشتری 4.9 درجه شمال ماه


دوشنبه 29 اسفند 22:05
زمین در اعتدال بهاری
لحظه تحویل سال، عید نوروز، زمانی است که زمین به نقطه اعتدال بهاری در مدارش می‌رسد. این زمان طول شب و روز در تمام نقاط زمین برابر است.


سه‌شنبه 1 فروردين 07:30
قلب العقرب 0.2 درجه شمال ماه (اختفا)
این اختفا از ایران دیده نمی شود.


چهارشنبه 2 فروردين 23:30
تربيع آخر


جمعه 4 فروردين 17:30
اقامت عطارد


شنبه 5 فروردين 13:30
زهره در بيشترين کشيدگی غربی(47)
زهره پرنورترین چیزی است که در آسمان صبحگاهی این روزها دیده می شود. هنگام بیشترین کشدگی، از دید ما در آسمان زمین، بیشترین فاصله را از خورشید می گیرد.


يکشنبه 6 فروردين 06:30
نپتون 3.5 درجه شمال ماه

یکشنبه 6 فروردين 06:30 زهره 5.4 درجه شمال ماه

يکشنبه 6 فروردين 10:30 زهره 1.8 درجه شمال نپتون


دوشنبه 7 فروردين 19:30
اورانوس 1.2 درجه شمال ماه (اختفا)
دوشنبه 7 فروردين 22:30
عطارد 2.0 درجه شمال ماه


سه‌شنبه 8 فروردين 09:30
ماه در حضيض
نزدیک ترین فاصله به زمین


چهارشنبه 9 فروردين 14:30
ماه نو (خورشید گرفتگی)
این خورشیدگرفتگی از تمام ایران با درصد گرفتگی بالایی دیده می شود و در کشور ترکیه کسوف کامل اتفاق می افتد.
چهارشنبه 9 فروردين 20:30
اقامت پلوتون


دوشنبه 14 فروردين 23:30
مريخ 3.5 درجه جنوب ماه


چهارشنبه 16 فروردين 15:30
تربيع اول
چهارشنبه 16 فروردين 16:30
اقامت زحل


پنجشنبه 17 فروردين 07:30
پولوکس 1.7 درجه شمال ماه


جمعه 18 فروردين 05:30
زحل 3.8 درجه جنوب ماه


شنبه 19 فروردين 23:30
عطارد در بيشترين کشيدگی غربی(28)


يکشنبه 20 فروردين 08:30
قلب الاسد 2.5 درجه جنوب ماه
يکشنبه 20 فروردين 17:30
ماه در اوج


پنجشنبه 24 فروردين 20:30
ماه بدر
پنجشنبه 24 فروردين 21:30
سماک اعزل 0.3 درجه جنوب ماه (اختفا)


شنبه 26 فروردين 16:30
مشتری 4.8 درجه شمال ماه

 

[meli]

کلی دنباله این تاریخا می گشتم!

 

[esfandiyar2002]

به دليل كاهش بودجه ناسا مأموريت ترميم تلسكوپ فضايي هابل و كاوش در قمر مشتري لغو مي شود، اما در عوض بودجه تحقيقات كوچكتر افزايش مي يابد. مايكل گريفين مدير اجرايي ناسا سعي دارد نظر بوش را در مورد پروازهاي فضايي همراه با سرنشين جلب نمايد.
ناسا براي تأمين اين هزينه ها خواستار كاهش ۱۴درصدي تحقيقات هوانوردي است، حتي به بودجه علوم فضايي كه گل سرسبد آژانس است تا ۵سال آينده فقط يك درصد اضافه مي شود. يعني ناسا قادر نخواهد بود تلسكوپ فضايي براي جست وجوي سياراتي مثل زمين يا كاوش در قمر يخ زده مشتري بفرستد.
بودجه ناسا تمام مخارج آن را تأمين نمي كند. اما برخلاف اعتراض هاي قبلي در مورد اينكه هزينه اتمام ايستگاه فضايي نبايد از سهام آژانس تأمين شود اين پروژه با كسري ۲ميليارد دلاري مواجه است. با اين وجود ناسا مي تواند تحقيقات كوچكتري انجام دهد. با اين بودجه ۵۰۰ميليون دلار در ۵سال آينده براي گسترش صنعت راكت فضايي فراتر از ويژگي هاي معمول، دريافت مي كند. پيشگاماني مثلx space- در حال طراحي راكت هاي فضايي هستند كه هزينه پرتاب هاي فضايي آنها بسيار كمتر از هزينه بالاي شاتل (ده هزار دلار در هر پوند) است. علاوه بر اين ناسا به دنبال راهي است كه فضانوردان و محموله ها را با هزينه كمتري به ايستگاه فضايي بفرستد تا بودجه خود را بيشتر صرف تحقيق كند تا نقل و انتقال.
در سال گذشته برنامه هزينه هاي ناسا موجب افزايش ۲/۳درصدي بودجه آن شد و از طرف كساني كه از پروازهاي فضايي همراه با سرنشين حمايت مي كنند مورد تجليل قرار گرفت و حتي موجب ترديد دانشمنداني شد كه نقش انسان را در پروازهاي فضايي همسان با ربات مي دانند و معتقدند در تحقيقات فضايي به جاي انسان بايد از ربات استفاده كرد. در عين حال عده اي اينكه بودجه برنامه هاي علمي صرف ادامه تحقيقات شاتل شود را شكست بزرگي براي برنامه فضايي آمريكا مي دانند و معتقدند كه آژانس بودجه برنامه هاي موفقيت آميز و كم هزينه را صرف برنامه هايي مي كند كه در نهايت با شكست مواجه مي شوند.
منبع:Christian science monitor

 

[esfandiyar2002]

تلسكوپ فضايي اسپيتزر ناسا، با بررسي چند كهكشان در حال تركيب، پوششي از بلور هاي كوچك در اطراف مراكز به هم پيوند خورده اين كهكشان ها يافته است. اين ذرات شباهت زيادي به خرده شيشه دارند. اين بلورها دانه هاي سيليكاتي هستند كه در كوره هاي ستاره اي به وجود آمده اند. دانه هاي تازه كشف شده، اولين موارد بلور هاي سيليكاتي شناخته شده در خارج از كهكشان ما هستند.
دكتر هنريك اسپون از دانشگاه كورنل مي گويد: «ما از كشف اين بلورهاي ظريف و كوچك در مركز يكي از بي ثبات ترين مناطق عالم، بسيار شگفت زده هستيم. اين بلور ها به راحتي از بين مي روند اما در اين مورد، ظاهراً اين بلور ها توسط ستارگان پرجرم، سريع تر از روند ناپديد شدن، در حال توليد هستند.» اين كشف نهايتاً در فهم روند تحول كهكشان ها و به خصوص كهكشان راه شيري كه در چندين ميليارد سال آينده با كهكشان اندرومدا تركيب خواهد شد، كمك بزرگي خواهد كرد.
دكتر لي آرموس از آزمايشگاه پيشرانه موشكي ناسا در دانشگاه كلتك مي گويد: «تصور ما بر اين است كه توفاني از غبار در مركز كهكشان هاي در حال تركيب در حال شكل گيري است. اين بلور هاي سيليكاتي در اين توفان قرار گرفته و در نهايت به صورت پوششي عظيم از غبار و شيشه در اطراف هسته هاي كهكشان ها قرار مي گيرند.» سيليكات ها، مانند شيشه، براي تبديل شدن به بلور به گرما نياز دارند. اين ذرات جواهر مانند، در كهكشان راه شيري در مقادير كم و در اطراف بعضي از ستاره ها مانند خورشيد يافت مي شوند. اين ذرات روي زمين، روي سواحل شني برق مي زنند و در شب، برخورد اين ذرات همراه با ذرات ديگر با جو را مي توان مشاهده كرد. اخيراً اين ذرات توسط تلسكوپ اسپيتزر درون دنباله دار تمپل ۱ (كه سفينه «برخورد ژرف» با آن برخورد كرده است) نيز ديده شده است.
كهكشان هايي كه اين بلورها به وفور در آنها يافت مي شود، تفاوت عمده اي با كهكشان ما دارند. در درون اين كهكشان ها كه «كهكشان هاي فوق نوراني فروسرخ» ناميده مي شوند، مقادير بسيار عظيمي از اين بلور هاي سيليكاتي يافت مي شوند. با وجود آنكه تعدادي از اين نوع كهكشان ها به طور واضح رصد نشده اند، بيشتر موارد كشف شده از دو كهكشان مارپيچي در حال تركيب تشكيل شده اند. هسته تركيبي اين نوع كهكشان ها مملو از ستارگان پرجرم، پرنور و كم سن است. در مركز بعضي از آنها نيز سياهچاله هاي بسيار پرجرم وجود دارد. اختر شناسان مي گويند كه بلور هاي سيليكاتي در مركز اين نوع كهكشان ها، توسط ستاره هاي پرجرم ايجاد مي شوند. بر اساس تحقيقات دكتر اسپون و تيم او، اين ستاره هاي پرجرم، بلور ها را قبل و همچنين در هنگام وقوع انفجار هاي ابر نواختري در فضا پخش مي كنند. اما اين بلور هاي ظريف براي مدت طولاني دوام نمي آورند. ذرات پرتاب شده توسط انفجار هاي ابر نواختري به اين بلور ها برخورد كرده و آنها را بمباران مي كنند. نتيجه اين بمباران، گرم شدن بلور ها و در نهايت ذوب شدن و تبديل آنها به موادي بدون شكل است. تمام اين اتفاقات در بازه زماني كوتاهي صورت مي گيرد.
دكتر اسپون اين پديده را به شكلي ساده بيان مي كند: «دو كاميون حامل آرد را در نظر بگيريد كه در يك خيابان و در جهت مخالف هم در حال حركتند. اگر اين دو كاميون با هم برخورد كنند، براي مدتي كوتاه ابري سفيد روي خيابان تشكيل مي شود. با استفاده از تلسكوپ اسپيتزر، ما برخورد و تركيب دو كهكشان و تشكيل ابري موقتي از بلور هاي سيليكاتي را مشاهده مي كنيم.»
طيف سنج فرو سرخ تلسكوپ اسپيتزر، اين بلور هاي سيليكاتي را در ۲۱ كهكشان از ۷۷كهكشان بررسي شده يافته است. اين ۲۱كهكشان در محدوده ۲۴۰ميليون تا ۹‎/۵ميليارد سال نوري از ما قرار دارند و در تمام مناطق آسمان پخش شده اند. اين كهكشان ها در زمان مناسب رصد شده و در نتيجه بلورها در آنها مشاهده شده اند. اما در ۵۶ كهكشان ديگر، اين بلور ها در آينده نزديك ايجاد خواهند شد.

 

[roje_aria79]

موسيقي افلاک‌
آذرخش‌هاي زحل، طوفان‌هاي مريخ، باران‌هاي تيتان و امواج صوت در دلِ خورشيد، نغمه‌هاي ناشنيده طبيعت‌اند كه دانسته‌هاي علمي تازه‌اي را از كيهان در اختيار ما مي‌گذارند.

طوفان نزديك مي‌شود. باد تُندي در ميان تيرَك‌هاي دستگاه زوزه مي‌كشد. همچنان كه باد آرام مي‌گيرد، صداي غُرِش طوفاني دوردست در چشم‌انداز بي‌آب و علف مي‌پيچد و قطرات باران به‌نرمي بر بدنهِ فلزي دستگاه صدا مي‌كند.
اما اين رَگبار، رگباري بهاري در كُره زمين نيست. ما در زَمهَرير طاقت‌فرساي سطح تيتان هستيم. اين دستگاه نيز كاوشگري فرود آمده بر منطقه طوفان‌خيز قطب جنوب اين قمر بزرگ زحل است كه در فاصلهِ ۲/ ۱ ميليارد كيلومتري ما قرار گرفته است. باران نيز بارش آب نيست بلكه متان يخزده است.

البته تيتان بهترين فرصت را براي شنيدن صداي رگبار در دنيايي بيگانه به‌ما مي‌دهد اما در هر سياره يا قمري كه جوّ داشته باشد امكان شنيدن صداها هست. گرچه تصوير و صدا دو شيوهِ اصلي ما در شناخت دنياي اطراف است، اما دانشمندان به‌قرار دادن ميكروفون در مأموريت‌هاي سياره‌اي بي‌مِيل بوده‌اند. هيچ‌كس در حِكمتِ وجود دوربين در فضاپيماهايي كه دنياهاي ديگر را كاوش مي‌كنند شكي ندارد، اما ارزش علمي ميكروفون كمتر معلوم است. ولي با وجود اين صدا بسيار تأثيرگذار است.

صوت هر جايي كه امواج مكانيكي فشار بتوانند انتشار يابند وجود دارد. امواج صوتي نه‌فقط در جوّ مريخ، زهره و تيتان منتشر مي‌شوند بلكه در داخل خورشيد نيز طنين مي‌اندازند و نيز در ميان گاز اطراف يك سياهچالهِ در‌حال رشد پخش مي‌شوند. ديگر اصوات كيهاني وقتي پديد مي‌آيند كه گازهايي از ذرات باردار- مثل آنهايي كه در شَراره‌هاي خورشيدي و شفق‌هاي قطبي هستند- با ميدان مغناطيسي سياره برهم‌كنش مي‌كنند. نتيجه، امواج راديويي است كه دانشمندان مي‌توانند به‌صداهايي برگردانند كه براي ما قابل شنيدن باشد.

اگر يك قطب از اين ستاره‌هاي نوتروني به‌طور اتفاقي از مقابل زمين بگذرد، اخترشناسان تپ‌هاي منظمي از امواج راديويي و نوري رديابي مي‌كنند. اين اجرام، كه تَپ‌اَختر نام دارند، چنان منظم مي‌تپند كه دقيق‌ترين ساعت‌هاي كيهان به‌حساب مي‌آيند.

تلسكوپ‌هاي راديويي عظيم نظير بشقاب ۷۶ متري لاوِل در رصدخانه جدرل بانك در مَنچِستر انگليس، تيك‌تاكِ تپ‌اخترها را دريافت مي‌كنند. به‌نظر مايكل كريمِر از اين مركز اخترشناسان غالباً تپ‌اخترها را با زمان‌سنجي مواقع دريافتِ تپ تجزيه و تحليل مي‌كنند. اما او معتقد است كه گوش دادن به اين كه تپ‌ها چه قدر منظم‌اند بسيار آموزنده است.

حالا يك تپ‌اختر چگونه صدايي ايجاد مي‌كند؟ تابش تپ‌اختر بادبان(Vela) كه از اَبَرنواختري حدود ۱۰،۰۰۰ سال پيش پديد آمد، ۱۱ بار در ثانيه از مقابل ما مي‌گذرد. كريمر مي‌گويد صداي آن <شبيه آن است كه كسي در آسمان طبل مي‌نوازد.

آواي سياره سرخ‌
به‌نظر مي‌رسد كه مريخ بهترين دنياي بيگانه براي بررسي‌هاي صوتي باشد. در سطح مريخ، جوّ دي‌اُكسيد كربني سياره كمتر از يك درصد جوّ زمين تراكم دارد. با اين حال سياره سرخ بادهاي چنان شديدي ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند ابرها را جابه‌جا كند، تپه‌هاي شِني را شكل دهد، گردبادهايي را ايجاد كند و غبار را در طوفان‌هاي بزرگ به‌ارتفاعات بالا بفرستد.

به‌طور حتم در جوّ مريخ فرايندهايي رخ مي‌دهند كه صداهاي قابل شنيدني ايجاد مي‌كنند. در صداهاي سيارات پُتانسيل علمي بالايي نهفته است. به‌همين دليل با يك بسته ابزارهاي صوتي كه بر مريخ فرود بيايد مي‌توان اطلاعات ارزشمندي را دربارهِ عواملي نظير سرعت محلي بادها به‌دست آورد. يك مجموعه از اين بسته‌ها به‌ما امكان مي‌دهد نظريه‌هايي را در مورد الگوهاي اقليمي سراسر مريخ بيازماييم.>

آزمايش‌ها نشان مي‌دهند كه صداهايي در مريخ وجود دارند كه با فناوري فعلي ميكروفون‌ها شنيده مي‌شوند

 

[Behrooz]

هنگامي كه فضاپيماي وويجر در 26 سال پيش به زحل رسيد، با تصاويري حيرت‌آور از ساختارهاي پره‌اي غيرعادي در حلقه‌هاي اطراف زحل در حالي به زمين بازگشت كه تلسكوپ فضايي هابل وجود اين پره‌ها را در دهه 90 ميلادي تاييد كرد؛ با اين حال پس از چندي اين پره‌ها ناپديد شدند.

به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)‌، بر اين اساس اين اعتقاد وجود دارد كه اين پره‌ها زماني كه ذرات باردار الكتريكي در بالاي سطح اين حلقه‌ها جمع شوند، موجب پراكنده شدن نور خورشيد مي‌شوند و اكنون دانشمندان و ستاره‌شناسان جهان بر اين باورند كه ممكن است در جولاي سال جاري ميلادي اين پره‌ها بار ديگر نمايان شوند.

در همين حال دانشمندان و ستاره‌شناسان جهان مي‌گويند، همزمان با كاهش زاويه حلقه‌هاي زحل نسبت به خورشيد،‌ اين پره‌ها پديدار خواهند شد.

اين پره‌ها تا 6 هزار مايل طول و يكهزار و 500 مايل عرض دارند اما زمانيكه فضاپيماي كاسيني در جولاي سال 2004 ميلادي به زحل رسيد، اثري از اين پره‌ها در هيچ جا مشاهده نشد.

 

[Behrooz]

اخترشناسان ستاره‌اي را كشف كرده اند كه در اطراف آن فوران هايي از ماده تحت كنترل ميدان مغناطيسي، ديده مي شود.

به گزارش سرويس «علمي» ايسنا، اين ستاره در حدود 8500 سال نوري از ما فاصله دارد و در صورت فلكي عقاب واقع است و در حال تبديل شدن به سحابي سياره نماست.

اين گونه ستارگان عموما سحابي هايي كشيده و طويل ايجاد مي كنند.

پوسته بيروني ستاره به سمت بيرون رانده شده و به شكل فواره از ستاره خارج مي شوند.اين فواره ها به شكلي پرپيچ و خم از ستاره به سمت بيرون دفع مي شوند و اين نشان دهنده دوران آرام ستاره به دور خود است.

اخترشناسان با استفاده از راديو تلسكوپ VLBA (مجموعه اي از 10 راديو تلسكوپ در نقاط مختلف دنيا كه قطر هر كدام به 25 متر مي رسد) به مطالعه اين ستاره پرداختند و دريافتند كه مولكول هايي كه از اين ستاره در حال مرگ خارج مي شوند، در فواره هايي باريك كه توسط ميدان مغناطيسي قوي ستاره محدود شده‌اند قرار گرفته و به سمت بيرون حركت مي كنند.

اين ستاره (به نام W43A) كه در صورت فلكي عقاب قرار دارد، در مرحله تشكيل يك سحابي سياره نماست. سحابي سياره نما پوسته اي از گاز درخشان به دور ستاره در حال مرگ است كه از مواد خارج شده از ستاره تشكيل مي‌شود.

در سال 2002، اخترشناسان ستاره‌اي را كشف كردند كه مواد را به صورت دو فواره از خود خارج مي كرده است. اين كشف، گام بزرگي در فهم چگونگي تشكيل سحابي هاي سياره نماي كشيده بود.

«ووتر ولمينگز» از رصدخانه «جودرل بنك» در دانشگاه منچستر مي گويد: سوال بعدي اين بود كه چه پديده اي در حال محدود كردن اين فواره هاي ماده مي باشد. نظريه پردازان ابتدا ميدان مغناطيسي را مورد ظن قرار دادند و حالا، با كشف جديد، ما اولين مدارك را دال بر اثر ميدان مغناطيسي بر اين فواره ها در دست داريم.

ولمينگز اضافه مي كند: دانشمندان سابقا ميدان هاي مغناطيسي را در فوران هاي مواد در اطراف كوازارها و پروتوستار ها تشخيص داده بودند اما مدارك نشان دهنده تاثير ميدان مغناطيسي بر محدوديت اين فواره ها نبوده است. حال، رصدهاي انجام شده توسط تلسكوپ VLBA، ارتباط مستقيم بين ميدان مغناطيسي و اين فواره هاي محدود شده را به وضوح نشان مي دهد.

دانشمندان با استفاده از تلسكوپ VLBA و بررسي مسير و قطبش امواج راديويي ساطع شده از مواد درون فواره‌ها، توانستند قدرت و جهت اين ميدان مغناطيسي را كه در اطراف فواره ها قرار داشته و آنها را محدود مي‌كنند، بدست آورند.

"فيليپ دايموند" از رصدخانه ي جودرل بنك مي گويد:رصد هاي ما، مدل هاي نظري اخير را تاييد مي كنند كه بر اساس آنها اين فواره هاي محدود شده توسط ميدان مغناطيسي اشكال پيچيده اي را كه گاهي در سحابي سياره نما ديده مي شود ايجاد مي كنند.

ستاره ها در طول زندگي عادي خود مانند خورشيد انرژي خود را از واكنش هاي هسته‌يي اتم هاي هيدروژن كه در هسته ي آنها رخ مي دهد به دست مي آورند. به تدريج كه اين ستاره ها به انتهاي زندگي خود نزديك مي شوند ،شروع به پخش و رها كردن لايه هاي بيروني خود در فضا مي كنند تا در نهايت رمبش كرده و به يك كوتوله سفيد كه در ابعاد زمين است تبديل مي شوند.

تابش هاي شديد فرابنفش كه از كوتوله ي سفيد ساطع مي شود موجب درخشش گاز هاي رها شده در فضا و ايجاد يك سحابي سياره نما مي شوند.اين دوره ي تبديل از يك ستاره به سحابي سياره نما بيش از چند دهه به طول نمي‌انجامد و در نتيجه ستاره W43A فرصت بسيار خوبي براي اخترشناسان است تا اين دوره كوتاه را مشاهده كنند.

با وجود آنكه اكثر ستاره هايي كه سحابي هاي سياره نما را به وجود مي آورند خود كروي هستند، اكثر سحابي‌هاي بوجود آمده اين خاصيت را ندارند، در عوض اشكال پيچيده اي را به نمايش مي گذارند؛ مثلا بسياري از سحابي‌هاي سياره نما به شكل كشيده و دراز مي باشند.

به نوشته نجوم، رصدهاي اوليه از ستاره W43A ،يكي از شيوه هاي تشكيل سحابي هاي كشيده را بر دانشمندان آشكار كرده است.

رصدهاي آينده دانشمندان را ياري خواهد كرد تا شيوه هاي ديگر تشكيل اين فواره ها را بهتر درك كنند.

مواد رصد شده كه در درون فواره‌ها قرار داشتند، در منطقه اي در فاصله 200 ميليارد كيلومتري از ستاره اصلي واقع شده و در حال تقويت و تابش امواج راديويي در فركانس 22 گيگا هرتز مي باشند.

اين مناطق به همان طريقي كه ليزر امواج نور مرئي را تقويت مي كند، امواج مايكروويو را قوي تر مي سازند و به همين دليل به «ميزرها» معروفند.

رصد هاي اوليه نشان دادند كه اين فواره ها به شكلي پرپيچ و خم در حال خروج از ستاره هستند و اين واقعيت نشان مي دهد كه ستاره اصلي، به آرامي دوران مي كند.

 

[Behrooz]

به تازگي رصدخانه اي از آژانس فضايي اروپا كه در طيف گاماو ايكس فعاليت مي كند موفق به آشكارسازي نوعي درخش در طيف X شد كه به نظر متخصصان منشاء آن مي تواند يك جسد ستاره اي (stellar cropse ) باشد .
صدرا جزايري
اين نوع از ستارگان كوچك ، فعال ترين ميدان مغناطيسي را در بين ديگر اعضاي كيهان دارند . البته آن ها را با نام (anomalous X-ray pulsar) به معناي تپنده ي نامنظم پرتو ايكس ، نيز مي شناسند .

اولين آن ها در سال ۱۹۷۰ به وسيله ي ماهواره ي Uhuru X-ray شناسايي كردند . در واقع آن ها اجرام بسيار كميابي هستند و تلاش براي تكميل ليست AXP ها تنها تا كشف ۷عدد از آن ها پيش رفته است .

ساطع كردن مقداري انرژي در پرتو ايكس در واقع بخاطر وجود همدمي است كه بخشي از جرمش در حال فرو افتادن در يك لاشه ي ستاره اي است . اما اين سناريو تنها زماني اتفاق مي افتد كه ما يك ميدان مغناطيسي ميليون ها برابر قوي تر از ميداني كه مي توانيم در زمين در آزمايشگاه به آن دست پيدا كنيم داشته باشيم .

داده ها ي رصدي و طيف سنجي خبر از اين دارند كه اين ريز ستاره ها مي توانند چنين قدرتي در ميدان مغناطيسي خود داشته باشند .نمونه ي جديد يافت شده به صورت نامنظم هر ۶ تا ۱۲ ثانيه يك پالس نسبتاً قوي در پرتو x گسيل مي کند.

امّا شايد اين سوال پيش بيايد كه تفاوت يك AXP با يك مگنتار چيست ؟

۱- دوره هاي پالس يك مگنتار منظم است امّا تناوب پالس يك AXP نامنظم است و پالس هاي آن برخلاف يك ستاره ي نوتروني تپنده ،انفجاري است .

۲- مقدار انرژي آزاد شده در يك گسيل از يك AXP بسيار بيشتر است .

۳- يك AXP از ميدان مغناطيسي بسيار قوي تري نسبت به يک مگنتار برخوردار است.

 

[Behrooz]

فضاپيماي سريع السير مريخ ساختاري از الكترون هاي شتاب گرفته را در قسمت شب سياره مريخ نمايان ساخت كه به پديده ي تماشايي شفق قطبي كه در عرض هاي شمالي زمين و در سيارات غول منظومه شمسي يعني مشتري و زحل شاهد آن هستيم شبيه است .


مدارگرد مريخ(Mars orbiter) شواهد بيشتري را در مورد وقوع پديده ي شفق قطبي در مناطقي از مريخ كه در آن ها ناپايداري ميدان مغناطيسي به ثبت رسيده ، جمع آوري كرد .

فضاپيماي سريع السير مريخ ساختاري از الكترون هاي شتاب گرفته را در قسمت شب سياره مريخ نمايان ساخت كه به پديده ي تماشايي شفق قطبي كه در عرض هاي شمالي زمين و در سيارات غول منظومه شمسي يعني مشتري و زحل شاهد آن هستيم شبيه است .

شفق هاي قطبي زماني شكل مي گيرد كه ذرات پر انرژي حاصل از بادهاي خورشيدي به بالاترين سطح از اتمسفر برخورد مي كند . پس از وقوع اين اتفاق انرژي به صورت انوار رنگارنگ در آسمان پخش مي شود .
نمايي خيالي از شفق هاي مريخي!
محققان با اندازه ي گيري شدت نورهاي دريافتي متوجه شدند مقدار انرژي آزاد شده توسط ذرات شتاب دار ، با آن چه در زمين دريافت مي كنيم قابل مقايسه است .امّا علت تعجب دانشمندان از اين است كه مريخ ميدان مغناطيسي ضعيفي دارد و وقوع پديده ي شفق قطبي يا چيزي مشابه آن در مريخ دور از ذهن است .

امّا چند سال پيش طبق فرضيه اي امكان ايجاد شفق در مريخ پيشنهاد شد .طبق داده هاي سريع السير مريخ كه در سال ۲۰۰۴ به ثبت رسيد وقوع اين پديده در بخش هايي از مريخ كه آشفتگي ميدان مغناطيسي داشتند مشاهده شد .


اما قطعي شدن اين فرضيه به زماني موكول مي شود كه بتوانيم اتمسفر بالايي مريخ را با دقّت بيشتري بررسي كنيم . در ضمن عدم توانايي ما بر ديدن قسمت تاريك مريخ از زمين ،كار را مشكل تر كرده است.