یادم میاد یکی دو سال پیش توی سایت webreference.com یه آمار روزانه دیدم راجع به نوع مرورگر. قشنگ یادم میاد که اون موقع 85% بازدید کننده ها از IE استفاده می کردن. بعد از اون من هر از چند گاهی به اون سایت سر می زنم و همون آمار روزانه رو می خونم. الان سهم IE آمده زیر 70%. من الان حدود یک سال هست که از Mozilla استفاده می کنم. Mozilla و Netscape و Firefox (Firebird سابق) از موتور gecko استفاده می کنن. برای همین خروجی اونها در اکثر مواقع یک شکل هست. توی این مدت من IE و Mozilla رو با هم مقایسه کردم. چیز هایی که در ادامه می نویسم نظرات من در مورد این دو تا برنامه است:
- اولین برتری Mozilla به IE که به چشم می خوره اینه که در Mozilla میشه چند تا Tab رو توی یک پنجره باز کرد. من شخصا از این ویژگی خیلی خوشم میاد. یک سری برنامه های جانبی مثل MyIE این ویژگی رو به شما میدن ولی من اصلا از اونها خوشم نمیاد. من سالها با Delphi کار کردم. نوشتن یه برنامه مثل MyIE توی دلفی مثل آب خوردنه. از طریق مفاهیمی مثل Automation و OLE و COM Objects میشه به برنامه هایی که قابلیت هاشون رو از طریق یک سری Interface نرم افزاری در دسترس قرار دادن وصل شد و از توابع اونها استفاده کرد. مثلا شما بتونین توی برنامه خودتون قابلیت های MS Word رو از طریق Automation استفاده کنید. وقتی مدیر شما قابلیت های شگفت آور برنامه شما رو می بینه فکر می کنه شما معجزه کردین! من از این کارها کردم. اشکال اینجاست که شما تا موقعی که برای انجام یک کار تابعی در interface دارین همه چیز بر وفق مراده. ولی اگر همچین تابعی پیدا نکنید بیچاره میشین. چون به توی اون نرم افزار دسترسی ندارین. این برنامه ها خیلی کند هستن و خیلی حافظه میخان. چون شما در واقع دو تا برنامه رو اجرا کردین، نه یک برنامه Stand Alone رو. بر عکس IE، Mozilla به جای اینکه به شما یک Interface بده، یک زبان برنامه نویسی به نام XUL به شما میده که توی اون میتونین هر قابلیت جدید که دوست دارین بسازین و به Mozilla یا Firefox اضافه کنید. بحث XUL اونقدر گسترده است که من بیشتر از این چیزی راجع به اون نمی گم ( در واقع نمی دونم که بگم). اگر علاقه مند هستید از XUL بیشتر بدونین به سایت
www.mozdev.org برین یا کتاب برنامه نویسی با XUL رو بخرین. من این کتاب رو توی خیابان انقلاب جلو دانشگاه دیدم.
- توی Mozilla میتونین Theme های مختلف داونلود کرده و شکل اون رو تغییر بدین. ولی توی IE تفریبا ممکن نیست.
- یکی از قابلیت های Mozilla که من کلی باهاش حال می کنم اینه که می تونین بعضی از کد های Javascript رو غیر فعال کنین. مثلا کدی که اندازه و محل پنجره رو تغییر میده، کدی که متن Statusbar رو تغییر میده یا کدی که Statusbar رو مخفی می کنه. توی IE اصلا همچین چیزی ممکن نیست.
- توی Mozilla می تونین مواردی مثل Cookie ، Image و Pop up رو برای هر سایت جداگانه فعال یا غیر فعال کنید.
- توی Mozilla میتونین از بین چند فایل CSS برای یک صفحه، یکی رو انتخاب کنین. همچین چیزی توی IE اصلا نیست.
- یکی از ایرادهای اساسی IE اینه که اگر شما روی یک تصویر که Link هم هست راست کلیک کرده و Property رو انتخاب کنید فقط مشخصات اون Link رو می بینید. چیزی راجع به عکس نمی بینید. در صورتی که Mozilla در همچین مواقعی دو قسمت مجزا به نام Image Properties و Link Properties نشون میده که اطلاعات کاملی توی اون هست.
- توی Mozilla وقتی توی یک Frame یا IFrame راست کلیک می کنید یک منو هست که نوی اون دستور های جالبی وجود داره: می تونین فریم رو Reload کنید، توی یک پنجره یا تب جدید باز کنید، آدرس و سایر مشخصات اون رو ببینید، Source اون رو ببینید و یا حتی فقط اون فریم رو Bookmark کنید. توی IE هیچکدوم از اینها نیست.
- Mozilla یک ابزار عالی برای برنامه نویسان وب هست. شما می تونین توی Mozilla با استفاده از Venkman که یک دیباگر فوق العاده قوی برای ادیت Javascript هست برنامه هاتون رو اصلاح کنید. می تونین توی DOM Inspector ساختار درختی صفحه و بقیه اشیا رو ببینید. می تونین توی Javascript Console لیست خطاهای صفحه رو ببینید. می تونین HTTP Headers مربوط به صفحه و Request و Response های هر صفحه رو ببینید. اگر توی سایتتون از Cookie استفاده میکنید Cookie Manager اطلاعات بسیار مهمی راجع به هر کوکی به شما میده. مثل طول عمر، آدرس، محتوا و.... اگر View Source را انتخاب کنید سورس صفحه به صورت چند رنگ به نمایش در میاد. توی Mozilla برنامه ای به اسم Composer هست که با اون می تونین Webpage طراحی کنید. هیچکدام از اینها در IE نیست.
البته IE هم مزایایی برای خودش داره:
- IE از VBScript پشتیبانی می کنه ولی Mozilla نه. VBScript یک زبان اسکریپت نویسی من در آوردی از مایکروسافت هست که توی IE قرار داده. این زبان استاندارد نیست. یعنی شما توی سایت W3C چیزی راجع به اون پیدا نمی کنید. ولی Javascript (با JScript اشتباه نگیرید) استاندارد خاص خودش رو داره که Mozilla از اون پیروی می کنه. حتی Jscript که مایکروسافت از Javascript مشتق کرده استاندارد نیست. اگر یک برنامه نویس استاندارد های W3C رو رعایت کنه برنامه اش روی IE و Mozilla به راحتی اجرا میشه. یکی از سایت هایی که از VBScript توی صفحه هاش استفاده کرده، سایت پرشن بلاگ هست که جای بسی تعجبه. پس پشتیبانی از VBScript مزیتی برای IE نیست.
- IE پشتیبانی کامل تری از CSS داره. مثلا نمایش عمودی متن، Alpha Blending برای عکس ها و یک سری افکت برای متن ها. من خودم شخصا از هیچ کدوم از این موارد تا حالا استفاده نکردم. Mozilla توی نسخه 1.7 از Alpha Blending پشتیبانی کرده. در کل نبود این موارد در Mozilla اهمیت زیادی نداره.
- بعضی برنامه ها مثل DAP توی IE بهتر کار می کنن تا Mozilla مثلا همین DAP چند تا منو توی IE داره که توی Mozilla کار نمی کنن. البته اشکال از Mozilla نیست. بلکه برنامه نویس های این نرم افزارها هنوز از قابلیت های جدید Mozilla استفاده نکردن. بعضی ها هم این کار رو کردن. مثلا Acrobat Reader 5 با Mozilla خیلی خوب ارتباط بر قرار میکنه و فایل های PDF رو توی خود Mozilla نشون میده در حالی که نسخه 4 اون اینجوری نبود.
- یکی از موارد ضعف Mozilla در نمایش دادن Toolbar های اضافه هست. مثل Google Toolbar و مانند اون. Mozilla توی این مورد ضعیف هست. تنها Toolbar اضافه ای که برای Mozilla دیدم Google Toolbar بوده که اونم توی سایت Google نیست و باید از سایت mozdev.org گرفت. این یعنی این Toolbar رو Google ننوشته. به نظر من این بزرگترین نقطه ضعف Mozilla هست.
خب، این نظرات من بود. حالا شما یه چیزی بگین.