GMR
هارد دیسک هایی که وجود دارن ... به این صورت اطلاعات درونشون ذخیره می شه ..
اطلاعات درون حوزهای مغناطیسی که مغناطش بهشون گفته می شه ذخیره می شن ... میدان های مغناطیسی این حوزه ها اگر در یک جهت خاص باشن
صفر و میدان هایی که در جهت دیگه ای هستن ,
یک تعبیر می شن ...
طبیعیه که هر چه هارد دیسک ها کوچیک می شن , این حوزه های مغناطیسی کوچک تر می شن
و میدان هاشون هم ضعیفتر .. در نتیجه خوندن اطلاعات از روی این حوزها هم سخت تر ...
به طور طبیعی از
سیم پیچ های القایی برای خوندن اطلاعات استفاده می شده که به این صورت عمل می کردن ...
در اثر تغییر میدان مغناطیسی , جریان القایی درون سیم پیچ القا می شده ...
با مطالعات بیشتر, اثر جدیدی در فیزیک مواد دیده شد ..
تغییر مقاومت رسانا در اثر میدان مغناطیسی اعمالی ... که مقاومت فلز در جهت میدان مغناطیسی ,
کاهش می یابد و در جهت مخالف , مقاومت
زیاد می شود ... به این اثر MR یا
magnetoresistance می گن ...
تفاوت
MR با
GMR چیه ؟
پیش نیاز رفتن به GMR یا
giant magnetoresistance , رسیدن به تکنولوژی ساخت
لایه های نانو( نانو = ده به توان منفی 9 متر ) بود .. نانو لایه ها , ساختاری که یکی از سه بعدشون در مقیاس نانو باشه ...
فیزیک GMR ....
حرکت الکترون در فلزات جریان الکتریکی بوجود میاره ... و وجود ناخالصی ها و نا همگنی ها باعث انحراف الکترون ها و مقاومت الکتریکی می شه ...
در فلزات مغناطیسی , فلزاتی که قابلیت مغناطیسی شدن دارن و از حوزهای مغناطیسی و مغناطش ( گشتاور مغناطیسی ) برخوردارن , بیشتر فرومغناطیس ها ...
حرکت الکترون و مقاومت فلز به برهمکنش بین اسپین الکترون و مغناطش بستگی داره ...
همراستایی اسپین الکترون و حوزه های مغناطیسی ذاتی فلز , باعث کاهش مقاومت و عدم همراستایی این دو , افزایش مقاومت رو هم راه داره ...
اثر GMR در ساختار لایه ای نانو خودش رو نشون می ده ...یه لایه ی غیر مغناطیسی فلزی ( کروم ) رو بین دو لایه ی فلز مغناطیسی ( فرومغناطیسی مثل آهن ) در اندازه های نانو ساندویچ می کنن ...
جهت مغناطش در لایه ی اول ثابت هستش که با توجه به جهت میدان حوزه های مغناطیسی بیت های روی هارد دیسک تعیین می شه ... و
بیشتر الکترون هایی که همراستا با این جهت هستن عبور می کنن ...
لایه ی سوم جهت متغییری داره که تحت تاثیر میدان مغناطیسی حوزهای مغناطیسی هارد دیسک ( یا همون بیت ها ) هست ...
پس اگر جهت مغناطش ( حوزه های مغناطیسی درون فلز ) در لایه ی سوم موازی با لایه ی اول باشه و همچنین موازی با اسپین الکترون های عبوری از لایه ی اول باشه ...
بیشترین جریان عبوری رو داریم .. و در غیر این صورت , با توجه به میزان انحراف بین مغناطش لایه ی سوم و اول ,
جریان کمتری رد می شه ...
خب , اگر این جریان از یه مقدار مشخصی بیشتر باشه , اون بیت
یک خونده می شه و اگر از یه مقدار کمتر باشه , اون بیت
صفر خونده خواهد شد...
در فلش هایی که توی این صفحه هستن به راحتی این پدیده رو می بینید ! ...
زیر قسمت
Go Right to the Action
این دو فیزیکدان , از لایه های آهن و کروم , استفاده کردن ... که یکی در تغییرات مقاومتی در حدود
50 درصد ( فرانسویه ) و دیگری
10 درصد ( آلمانیه ) رو مشاهده کرده بود ... که این بستگی به تعداد لایه ها داره ...
دلیل اصلی که باعث شده که بین تولید علم GMR و صنعتی شدن این علم , اینقدر فاصله ایجاد بشه ...
مشکل در تولید این نانو لایه ها در مقیاس صنعتی بوده ... فیزیکدان ها از روش افشانشی استفاده کردن , ولی امروزه از روش
کند و پاش یا sputtering , استفاده می کنن ... به زودی هم یه توضیحی در این مورد می دم .. مبحث قشنگیه ! ... ( البته اگر فرصت کنم )
شاید
سؤال براتون پیش بیاد که چرا از لایه های نازک ( نانو فیلم ها ) باید استفاده بشه ... به دلیل اینکه ما داریم از اسپین الکترون استفاده می کنیم , در اصل از شاخه ای از الکترونیک که دیگه به بار بستگی نداره بلکه فاکتور مهم برای ما اسپین الکترون هستش , که به این شاخه می گن اسپینترونیک ...
به همین خاطر باید فاصله ها کم باشه در حد نانو , تا مشخصات الکترون مثل اسپین ثابت بمونه و عوض نشه ...
و اما در مورد لایه ی میانی , می شه از عایق ها هم استفاده کرد , ولی در این صورت باید قطر لایه خیلی کم باشه تا بتونیم از
پدیده ی تونل زنی الکترون استفاده کنیم ... شاید در آینده یه توضیحی در مورد این پدیده ی کوانتومی هم دادم ...
مقاله هایی که در تقریبا بیست سال پیش این دو دانشمند دادن ... و امسال به اون خاطر برنده ی نوبل شدن ...
مقاله ی Albert Fert در سال 1988
مقاله ی Peter Grünberg در سال 1989
نکته ی جالب این مقاله ها اینه که اولا در حد 3 یا 4 صفحه هستن .. و نه محاسباتی دارن و نه دیاگرام های پیچیده ... می شه گفت , یه کار بیشتر آزمایشگاهی بودن ... البته فکر نکنم که امروز دیگه اینطور کارها جایگاهی داشته باشن ... حتی کارهای آزمایشگاهی هم پیچیده شدن ... و عکس ها و دیاگرام های عجیب و غریبی دارن ! ..