زبان و ترجمه : مشاهدات و نکات جالب

[seymour]

Nightmare (کابوس) چه به معنی اصطلاحی اش (خواب بد ، ترسناک) و چه به معنی ریشه ایش (بختک – موجود ترسناک خیالی) بهرحال داره اشاره می کنه به شب (night+mare)

...


حالا مساله اینه که اگه یکی بخواد فرضا ساعت سه و نیم بعد از ظهر ، nightmare ببینه باید چی کار کنه ؟!!

...(یعنی توی day می خواد nightmare ببینه

)


منظورم اینه که واژه فارسی " کابوس " ، یه همچین تناقضی رو ایجاد نمی کنه و به نظرم واژه بهتریه ، نسبت به همتای انگلیسی اش ...

پی نوشت : مطالعه بیشتر (تاپیک ریشه شناسی)

 

[phoenix_i06]

دلیلش مسایل فرهنگی هم هست. احتمالا اونا فقط شب ها می خوابن و قیلوله ندارن!
یاد فیلم هزار دستان افتادم که تو یه قسمتش مفتش (آقای فروهر خدابیامرز) داشت درباره یه قتل از مردم بازجویی میکرد، از هرکی که سوال میکرد موقع قتل کجا بوده (ظهر) می گفتن خواب بودن، اون هم گفت "ملت همیشه خواب"!

Nightmare (کابوس) چه به معنی اصطلاحی اش (خواب بد ، ترسناک) و چه به معنی ریشه ایش (بختک – موجود ترسناک خیالی) بهرحال داره اشاره می کنه به شب (night+mare)

...


حالا مساله اینه که اگه یکی بخواد فرضا ساعت سه و نیم بعد از ظهر ، nightmare ببینه باید چی کار کنه ؟!!

...(یعنی توی day می خواد nightmare ببینه

)


منظورم اینه که واژه فارسی " کابوس " ، یه همچین تناقضی رو ایجاد نمی کنه و به نظرم واژه بهتریه ، نسبت به همتای انگلیسی اش ...

پی نوشت : مطالعه بیشتر (تاپیک ریشه شناسی)

 

[seymour]

دوست عزیزی (کامی) در راستای پست قبلی ام ، نکته جالبی رو گفت :


توی فیلم Dracula :dead and loving himَ ، یه جایی از فیلم کنت ولاد خوابیده و داره خواب می بینه: روز روشنه و رفته بیرون و داره می چرخه ... همزمان بدنش شروع می کنه به تجزیه شدن و از خواب می پره. در تابوت رو باز می کنه و می گه:

a terrible daymare!​

که خب این قضیه ، بحث رو پیچیده تر و بانمک تر کرده ؛ و در واقع یه تناقض اضافی ایجاد می کنه :

...من الان چک کردم دیدم که daymare ظاهرا یه اصطلاح روانشناسیه به معنی "نوعی کابوس که در هنگام بیداری رخ می دهد"

... و اونطوری که من فهمیدم ، اشاره ای نشده به اینکه لزوما باید توی day اتفاق بیفته (وبستر ) ... پس من می تونم ساعت 9:30 شب هم daymare ببینم و دوباره همون قضیه تناقض !!!...

 

[Yen Yen]

پا برهنه وسط بحث!

جدای از اصطلاح روان شناسی خب دراکولا ها هم روز می خوابن دیگه! نه؟

 

[seymour]

قاعدتا ، بله ... یعنی اگه بحث روانشناسی نباشه ، در مورد خون آشام ها با تناقض روبرو نیستیم !! ... اما در مورد انسانهای عادی ، همچنان همون جواب برقراره ...


چطور مگه؟

 

[seymour]

+ واژه Right یه واژه ی جالبیه

... چرا ؟ چون در دو سطح مختلف ، با کلمه " راست " در فارسی ، هم معنی هستش ... یعنی هم اولین معنی اش و هم دومین معنی اش :


1. right میشه راست ( یعنی سمت راست ؛ در مقابل چپ ) ...


2. right میشه درست و صحیح ... که تو فارسی هم راست رو به همین معنی بکار می بریم ...


گفتگوی تمدنهاس دیگه ! ...

//


+ یه چیز جالب دیگه : انگلیسی ها میگن Blood Sugar ( که بصورت تحت اللفظی میشه : شکر خون ! ) ... ما تو فارسی میگیم " قند خون "! ... شکر رو هم نگه می داریم می ریزیم تو چایی مون !! ...

 

[nsh]

+ یه چیز جالب دیگه : انگلیسی ها میگن Blood Sugar ( که بصورت تحت اللفظی میشه : شکر خون ! ) ... ما تو فارسی میگیم " قند خون "! ... شکر رو هم نگه می داریم می ریزیم تو چایی مون !! .

شايد به اين خاطر كه اونا قند ندارن و بيشتر شكر استفاده ميكنن ولي ما برعكسيم

 

[Yen Yen]

قاعدتا ، بله ... یعنی اگه بحث روانشناسی نباشه ، در مورد خون آشام ها با تناقض روبرو نیستیم !! ... اما در مورد انسانهای عادی ، همچنان همون جواب برقراره ...


چطور مگه؟

منظورم این بود که چرا برای این جور مواقع از همین کلمه day mareاستفاده نکنیم؟ یعنی درسته که این کلمه وجود نداره ولی همه هم معنی اش را می فهمند ( سوال زیر مبتدی )

 

[seymour]

منظورم این بود که چرا برای این جور مواقع از همین کلمه day mareاستفاده نکنیم؟ یعنی درسته که این کلمه وجود نداره ولی همه هم معنی اش را می فهمند ( سوال زیر مبتدی )

اها ... منظورت اینه که اگه از کلمه daymare برای کابوس هایی که در روز می بینیم استفاده کنیم ، دیگه تناقش پیش نمیاد ... خب دلیلش اینه که daymare به این معنا نیست ... بلکه به معنای " کابوسی که در بیداری دیده شود" هستش ...

A kind of incubus which occurs during wakefulness

یعنی بهرحال این کار از نظر فنی درست نیست ... (ولی خب به قول شما ، اگه بقیه به روانشناسی مسلط نباشن ... احتمالا همون برداشتی رو می کنن که دراکولا مدنظرش بود!)

 

[monjamed]

+ واژه Right یه واژه ی جالبیه

... چرا ؟ چون در دو سطح مختلف ، با کلمه " راست " در فارسی ، هم معنی هستش ... یعنی هم اولین معنی اش و هم دومین معنی اش :


1. right میشه راست ( یعنی سمت راست ؛ در مقابل چپ ) ...


2. right میشه درست و صحیح ... که تو فارسی هم راست رو به همین معنی بکار می بریم ...


گفتگوی تمدنهاس دیگه ! ...

//


+ یه چیز جالب دیگه : انگلیسی ها میگن Blood Sugar ( که بصورت تحت اللفظی میشه : شکر خون ! ) ... ما تو فارسی میگیم " قند خون "! ... شکر رو هم نگه می داریم می ریزیم تو چایی مون !! ...

احتمالا اینا اصلا یکی هستن (رایت و راست) یعنی از اون دست واژه هایی که هر دو زبان از نیای مشترک شون به ارث برده‌ن!

 

[seymour]

ابهام جالبی رو یکی از دوستان در جای دیگه مطرح کرد ... واسه من هم جالب بود :


ایشون می گفت که چرا توی همین windows خودمون ، جمله ای داریم به شکل Windows will now check your computer ... یعنی بحثش این بود که چرا همزمان یک future action داریم که در بازه زمانی present مطرح شده ... (wil + now ؟!!)


من چک کردم ... جوابش اینه که اصلا توی این جمله ، زمان آینده مد نظر اصلی ما نیست ... یعنی فعل will به عنوان یک modal verb (خانواده ای از افعال ؛ مثل may ، can ، Should و ...) لزوما راجع به آینده نیست ، بلکه می تونه حالت استنتاجی به خود بگیره ... یعنی براساس اطلاعاتی که داریم ، توضیح میده که وقوع فلان امر قطعیه ... میگه :"الان دیگه ویندوز باید اسکن اش رو شروع کرده باشه و در حین اسکن باشه" ... یه جور پیش بینی ....


این جمله قشنگ رو در وصف این کاربرد داشته باشید: 'inferential fact of the present'


از موارد دیگه ای که جناب(!)will همون willی که میشناسیم نیست :


* عادات : He will always be willing to help you
* دستور : All students will now please rise
* حقایق : This engine will only run on petrol



جایی خوندم که چنین کاربردهایی ، اکثرا British به نظر میاد ... یعنی می تونیم در مقابل هریک از جملات بالا ، یک جمله مرسوم تر(=امریکایی تر؟!) رو در قالب زمان present استفاده کنیم ...

 

[seymour]

گربه سياه

(... گربه ي سياه نه ها ! ... گربه سياه بدون کسره ، مثل شله زرد!)


داشتم يه مقاله ورزشي ميخوندم ، يه جاش نوشته بود که فلان مربي ، bete noire اون يکي مربيه(باشه بابا ... ونژه و فرگوسن رو مي گفت) ... مي دونستم که Noire در فرانسوي ميشه سياه (مثلا فيلم نوآر) ، بنابراين از روي مفهوم احتمالي حدس زدم که احتمالا منظورش گربه سياه باشه ...

همينطور هم بود .. از نظر لغوي Bête Noire يعني black beast (جانور سياه) ... که اينجا به شکل گربه سياه استفاده مي کنيم ... يعني شخص/موجود/چيزي که مورد نفرت/دردسر/اعصاب خورد کني يه نفر ديگه باشه و حوصله و تحملش رو نداريم ... حالا کل وجودش نه ، اما مخصوصا يه رفتار يا ويژگي اش واسه ما نقطه ضعف شده ... مثلا تيم هاي عربي گربه سياه تيم ملي هستن

...

مثال در متن :

Even more regrettable.. is the presence of her old bete noire, the extravagantly disgusting Sir Les Patterson.​

جالبه که خود انگليسي ها اصطلاح ديگه اي واسه اين قضيه دارند : pet peeve ... تفاوت اصلي نسخه انگليسي (و احتمالا فرانسوي) با استفاده ما در فارسي اينه که ما صرفا واسه موجودات زنده و بخصوص آدمها اينو به کار ميبريم ... اما اونا بجز اين کاربرد ممکنه يه رفتار رو هم گربه سياه بدونن ... مثلا “گربه سياه يارو اينه که بقيه موقع رانندگي با موبايل حرف بزنن !” ... يا "بپرن وسط حرفش" ...

 

[Nereid]

مرسی جالب بود! pet peeve رو شنیده بودم ولی اینکه تو فارسی بگیم "گربه سیاهه فلانی اینه و اونه " رو نه
هرچند میدونستم گربه سیاه اصلا موجود محبوبی نیس نزد اغلب ایرانیا:wacko:

 

[pany]

Nightmare (کابوس) چه به معنی اصطلاحی اش (خواب بد ، ترسناک) و چه به معنی ریشه ایش (بختک – موجود ترسناک خیالی) بهرحال داره اشاره می کنه به شب (night+mare)

...


حالا مساله اینه که اگه یکی بخواد فرضا ساعت سه و نیم بعد از ظهر ، nightmare ببینه باید چی کار کنه ؟!!

...(یعنی توی day می خواد nightmare ببینه

)


منظورم اینه که واژه فارسی " کابوس " ، یه همچین تناقضی رو ایجاد نمی کنه و به نظرم واژه بهتریه ، نسبت به همتای انگلیسی اش ...

پی نوشت : مطالعه بیشتر (تاپیک ریشه شناسی)

برای خواب بعد از غذا ( ظهر ) nap بکار میره . take nap = خوابیدن , چرت زدن
nigh mare رو نباید به صورت 2 تا لغت ترجمه کرد , night mare همون معنی کابوس رو میده ( در مورد انگلیسی بریتانیا نمیدونم ) و بیشتر حالت یک اصطلاح رو داره و برای کابوسی که در nap (خواب روزانه) مبینیم باز هم night mare بکار میره
موفق باشین

 

[seymour]

نمی دونم قبلا این کلمه رو شنیدید یا نه !!!

Pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis
این کلمه طولانی ترین لغت در زبان انگلیسی هست که نام یه جور بیماری ریویه که در اثر استنشاق غبار سیلیکا ایجاد می شه.
توضیح و تلفظش رو می تونید تو ویکیپدیا بخونید

چطوری ساحل ؟ ... آره این بحثش هی پیش میاد که مثلا کدوم لغت بلندترینه ؛ مثلا اسم اون یاور پروتئینه که سه متره ... ولی خب فکر کنم بهترین کار این باشه

برای خواب بعد از غذا ( ظهر ) nap بکار میره . take nap = خوابیدن , چرت زدن
nigh mare رو نباید به صورت 2 تا لغت ترجمه کرد , night mare همون معنی کابوس رو میده ( در مورد انگلیسی بریتانیا نمیدونم ) و بیشتر حالت یک اصطلاح رو داره و برای کابوسی که در nap (خواب روزانه) مبینیم باز هم night mare بکار میره
موفق باشین

دوست خوب ، واضحه که اون قضیه رو یه حالت طنزآمیز مطرح کردم ... طعنه زدیم که کابوسی که در روز دیده بشه توی اسمش از کلمه night استفاده شده ! ... وگرنه مشخصه که معنای لغوی اش اونجا اولویت نداره ..

 

[pany]

چطوری ساحل ؟ ... آره این بحثش هی پیش میاد که مثلا کدوم لغت بلندترینه ؛ مثلا اسم اون یاور پروتئینه که سه متره ... ولی خب فکر کنم بهترین کار این باشه

دوست خوب ، واضحه که اون قضیه رو یه حالت طنزآمیز مطرح کردم ... طعنه زدیم که کابوسی که در روز دیده بشه توی اسمش از کلمه night استفاده شده ! ... وگرنه مشخصه که معنای لغوی اش اونجا اولویت نداره ..

man nafahmidam , bebakhshid

 

[H_R]

نمی دونم قبلا این کلمه رو شنیدید یا نه !!!

Pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis
این کلمه طولانی ترین لغت در زبان انگلیسی هست که نام یه جور بیماری ریویه که در اثر استنشاق غبار سیلیکا ایجاد می شه.
توضیح و تلفظش رو می تونید تو ویکیپدیا بخونید

معلم زبان ما یک دفعه این قضیه رو مطرح کرد بعد جز حز ش رو معنی کرد ( این در حقیقت از ترکیب چند کلمه به وجود اومده ) ولی جالبه که بدونید یه عنوان شوخی بچه مدرسه ای ها میگند که SMILES طولاتی ترین کلمه الگلیسی اه

چون از این S اش تا اون S اش یک مایله ! D:

 

[seymour]

بانمکه : slim chance و fat chance یه معنی رو میدن !! .. (slim = لاغر ؛ fat = چاق)

به معنای شانس خیلی کم و در حد صفر ... (فرضمون اینه که slim chance یعنی نزدیک به صفر ، fat chance یعنی مطلقا صفر!)... مثلا :

Fat chance that you’ll ever know (عمراً هیچوقت نمی فهمی)


حالا فرقی هم با هم دارن یا نه ؟ ... بله – مثلا slim رو بیشتر داخل جمله استفاده می کنن ؛ fat رو میشه مستقل گفت (یا اول جمله – بصورت ندایی میاد اغلب! ؛ مثلا : fat chance , Richard = عمراً ، ریچارد!) ... و طبیعتا slim chance معنای کنایی نداره (معناش literal بید!) ، درحالیکه fat chance معنای کنایی داره (در واقع رسما برعکس شده! – نمونه مشابهbig deal که میشه "مهم نیست!")

ولی اینا مهم نیستن ، مهم اینه که ما می خوایم گیر بدیم ...

 

[seymour]

بمیر ...!

داریم: Lethal ... که صرفا به معنای "کشنده – مهلک"(یا وابسته به اون) نبوده در گذشته دور ... بلکه نوع خاصی از مرگ: مرگ با در نظر گرفتن جنبه معنوی قضیه ؛ مرگ (از نظر) روحانی ... (در حال حاضر، معنای منسوخی هست، اما) هنوز هم این حالتش رو حفظ کرده شاید: چیزی که به قصد از بین بردن جانها و ایجاد مرگه ...

Lethal از letum میاد (= مرگ؛ لاتین) که خودش تحت تاثیر واژه یونانی Lethe به معنای "(میل به) فراموشی" هستش ... در حکایات اساطیری، اگه یه نفر از آب رودخانه Lethe در Hades (دنیای زیرزمینی) می نوشید ، گذشته اش رو فراموش می کرد ... (توی مانگای angel sanctuary با دست زدن به آب این اتفاق میفتاد مثلا!) ... و خب در اون حکایات هم فراموشی گذشته و رد شدن از رودخانه همانا و خداحافظی با زندگی همانا !

واژه های هم-رده : deadly (دلیل محتمل و محرز برای مرگ – deadly disease)..........و mortal (مرگ داره رخ میده – یا به زودی ایشالا!! – mortal wound) ...... و قشنگ تر از بقیه : fatal (که میگه گریزی نیست از اون چیزی که منجر به مرگ و نابودی میشه – fatal consequence) که از لاتین fatum میاد به معنای اعلان پیشگویانه و نظر خدایان ... بابا، همون fate خودمون دیگه...




* خلاصه مطلب جالبی بود از وبستر ...

 

[seymour]

در مورد اینکه فارسی از نظر دایره واژگان ضعیف تر از انگلیسی هستش زیاد صحبت کردیم ... بصورت انتقامی(!) در مورد واژه هایی که فارسی داره و انگلیسی نداره هم فکر کنم یکی دو پست داشتیم ... سایت Cracked.com در همین راستا فهرست "10 واژه باحالی که زبانهای خارجی دارند و انگلیسی هم بهشون نیاز داره" رو منتشر کرده ... بخونیم:


10. Bakku-shan: دختری که زیباست؛ تا وقتی که به سمت شما برنگرده!

... قد و قامت و مو و انحناهای مناسب داره، اما صورت زیبا نداره ... (مثل حکایت اون همشهری که میگه از پشت شبیه دیوید بکهامم)


*واژه مشابه در انگلیسی: butter face = همه چیزش خوبه،but her face=but-t-er face ... در واقع باکوشان(چان؟) یه نسخه پیشرفته ترشه ...

--------------

9. Espirit d'escalier: توی مهمونی، یه نفر یه تیکه سنگین به شما میندازه و شما کم میارید ... چند لحظه بعد، تازه یه جواب دندون شکن جور می کنید ؛ حیف که دیره ... فرانسوی ها به این میگن Espirit d'escalier یا wit of the staircase = تیکه ی راه پله .. یعنی تازه وقتی جمع کردید و دارید از پله ها پایین میرید (صحنه رو ترک می کنید) به ذهنتون میرسه و لعنت که دیر شده! ...

------------

8. Mamihlapinatapai: نگاهی که بین دو نفر رد و بدل بشه و حاکی از یه تمایل "مشترک اما ابراز نشده" اس ؛ اینطور که هر طرف منتظره که دیگری وارد عمل بشه ، اما این اتفاق هیچ وقت نمیفته (بخصوص در قالب romance میطلبه) ... ویکی نوشته که این واژه در کتاب رکوردهای گینس بعنوان موجزترین واژه ثبت شده !

این واژه متعلق به زبان yaghan هستش که زبانی مهجور متعلق به بومی های جنوبی ترین ناحیه امریکای جنوبیه ..