اخبار ، مقالات و دانستی های نجوم و فضا

[esfandiyar2002]

همشهری-اين روبات هاي جهنده كه در حال ساخت هستند آن قدر كوچكند كه مي توان هزاران عدد از آنها را در محموله يك كاوشگر اكتشاف مريخ (EX-R-M) جاي داد
گروه علمي فرهنگي- عليرضا سزاوار: در آينده اي نزديك سياره سرخ يعني مريخ، دسته هايي از روبات هايي به اندازه توپ تنيس را مشاهده مي كند كه در جست وجوي حيات به درون غارهاي زيرزميني جهش مي كنند. اين روبات ها انرژي خود را از پيل هاي سوختي مينياتوري به دست مي آورند و براي جهش و حركت از فناوري ماهيچه مصنوعي بهره خواهند برد.
روبات ها كه به دوربين ها و حسگرهاي كوچكي مجهز مي شوند براي جمع آوري اطلاعات به طور مستقل عمل خواهند كرد و به جست وجوي نشانه هاي باقيمانده از حيات ذره بيني مي پردازند كه ممكن است با سرد و خشك تر شدن سياره طي هزاران سال به لايه هاي زيرين سياره عقب نشيني كرده باشند.
روبات هاي مريخ يا Mars-bots توسط «پنلوپ بوستون» استاديار موسسه تحقيقاتي نيومكزيكو و پروفسور «استيون دوبووسكي» از موسسه فناوري ماساچوست (MIT) در حال طراحي هستند.
«ماكس كولمن» مدير مركز جست وجوي حيات در آزمايشگاه پيش رانش جت ناسا كه با اين پژوهش به طور مستقيم مرتبط نيست، مي گويد: در اختيار داشتن تعداد زيادي تجهيزات كوچك كه بتوانند ناحيه اي گسترده تر از يك كاوشگر مجزا را پوشش دهند، راهكاري ابتكاري است. «بوستون» كه مدير تحقيقاتي care and karst دانشگاه است زمان زيادي صرف مطالعه حيات ذره بيني غارهاي زميني كرده است.
وي تصور مي كند كه حيات ذره بيني غارهاي زميني مي تواند مدلي از حيات باشد كه احتمالاً در غارهاي مريخ وجود داشته است، اما براي اكتشاف غارهاي مريخ به تجهيزاتي متفاوت از آنچه كه مريخ پيماها اخيراً روي اين سياره مستقر كردند، نياز است. اين مريخ پيماها نمي توانند نواحي دشوار درون غارها را جست وجو كنند و دست دادن و يا صدمه زدن به آنها نيز بسيار پرهزينه است.
بوستون اضافه مي كند: اين روبات هاي جهنده كه در حال ساخت هستند، آن قدر كوچكند كه مي توان هزاران عدد از آنها را در محموله يك كاوشگر اكتشاف مريخ (EX-R-M) جاي داد. از دست دادن تعدادي از اين روبات ها در شرايط خطرناك غارگردي تاثير منفي روي جمع آوري اطلاعات نخواهد داشت، زيرا به راحتي مي توان تعدادي ديگر از اين روبات ها را جايگزين كرد و جست وجو را ادامه داد، بدون اينكه هزينه سنگيني داشته باشند.
وي در ادامه مي گويد: تعداد آنها در يك ماموريت آنقدر زياد است كه مي توان بر شرايط پرخطر اين نواحي فائق شد. روبات ها پوسته سختي از جنس مواد پيشرفته خواهند داشت كه ممكن است از نوع شفاف و يا حتي غيرشفاف باشد.
اين پوسته ها مي توانند سرماي سخت مريخ، پرتوي شديد فوق بنفش كه آنها را بمباران مي كند و جو نازك مملو از ذرات باردار را تحمل كنند. تعدادي از روبات ها مجهز به دوربين هاي كوچكي خواهند بود و برخي ديگر حسگرهايي خواهند داشت كه متغيرهايي مانند كيفيت هوا، دما، رطوبت و يا رگه هاي بيولوژيكي و شيميايي را اندازه گيري مي كنند.
ممكن است تعدادي از آنها نيز تراشه هاي كامپيوتري مينياتوري را حمل كنند كه براي انجام آزمايش هاي محدود روي خاك و نمونه هاي ديگر طراحي شوند.
هر كدام از روبات ها بر اساس يك برنامه كامپيوتري كه از رفتار برخي حشرات مدل سازي شده، حركت و عمل خواهند كرد. هر روبات به طور كامل از وجود روبات هاي اطراف خود آگاهي خواهد داشت و كاملاً هوشمند است و براي عملي ساختن يك ماموريت به طور گروهي با هم فعاليت مي كنند.
براي مثال، اگر يكي از آنها كه حامل يك حسگر شيميايي است از كار بيفتد و يا گم شود، به طور اتوماتيك روباتي ديگر كه يك حسگر شيميايي را با خود حمل مي كند، وظيفه آن روبات را بر عهده مي گيرد و جست وجو را ادامه مي دهد.
بوستون و دوبووسكي در نظر دارند تا يك سال آينده را صرف ساخت و آزمايش نمونه هاي اوليه و پيشرفته اي كنند كه قرار است طي۱۰ يا ۱۵ سال آينده روي مريخ و يا حتي كره ماه قدم گذاشته و به دنبال سرنخي از حيات بگردند.
منبع: Discovery.com

 

[esfandiyar2002]

همشهری-در حالي كه ناسا گمان مي كرد كه اين دو جست وجوگر ۹۰ روز مريخي دوام خواهند آورد آنها تا كنون ۸۰۰ روز را پشت سر گذاشته اند!

پوپك سيدان: دو جست وجوگر ديرپاي ناسا در مريخ با نام هاي روح (Spirit) و فرصت (Opportunitiy) به افسانه ها خواهند پيوست. در حالي كه دانشمندان ناسا گمان مي كردند كه اين دو روبوت جست وجوگر حداكثر ۹۰ روز مريخي دوام خواهند آورد و حداكثر مسافتي حدود ۶۰۰ متر را طي خواهند كرد، آنها تا كنون ۸۰۰ روز مريخي را پشت سر گذاشته اند. روح ۸/۶ كيلومتر و فرصت ۵/۷ كيلومتر را طي كرده است. همچنين اين دو تا كنون ۱۵۰ هزار تصوير به زمين ارسال كرده و مقادير انبوهي از خاك و سنگهاي مريخ را مورد آزمايش قرار داده اند. از همه مهمتر گزارش هايي كه از هر دو نيمكره سياره ارسال كرده اند اين باور قديمي را تقويت مي كند كه مريخ روزگاري آب داشته است.
با اين كارنامه درخشان در حال حاضر اين دو نشانه هايي از فرسودگي خود را نشان مي دهند . يكي از چرخهاي روح كاملاً از كار افتاده است و به همين علت حركت آن محدود به ۱۰ متر در روز شده است. از سوي ديگر بازوي آپورچونيتي در ناحيه اتصال خود به بدنه دچار مشكل شده است و مهندسان مجبور شده اند در جستجوي راههاي جديدي براي آناليز سنگهاي مريخ باشند. ضعف حركتي روح باعث شد تا چندي پيش، هنگامي كه اين روبوت جست وجوگر در عرض جغرافيايي ۱۵ درجه جنوبي قرار داشت، روزهاي زيادي صرف كند تا بتواند براي رهايي از زمستان سرد و طولاني مريخ خود را به منطقه گرم و آفتابگير در سطح اين سياره برساند. نيمكره جنوبي مريخ نسبت به نيمكره شمالي آن كمتر در معرض نور خورشيد است به همين علت هنگامي كه اين سياره سرخ در مدار غير متعارف خود به دورترين فاصله از خورشيد مي رسد، در هر دو فصل زمستان و تابستان، تنها ۷۰ درصد از نور خورشيد به سلول هاي خورشيدي روح مي رسد. به همين علت در حال حاضر براي صرفه جويي در مصرف انرژي، اين جست وجوگر در سطحي با شيب ۱۰درجه و رو به سمت خورشيد قرار داده شده است و آن طور كه جيم بل، مدير بخش بررسي تصاوير ارسالي، از دانشگاه كورنل مي گويد احتمالاً اين وضع تا شش ماه آينده ادامه خواهد داشت. با اين وجود تيم هدايت كننده اين روبوت بيكار نخواهند نشست و در نظر دارند تا خاك و سنگهاي منطقه را با جزئيات بيشتري مورد مطالعه قرار دهند، اتمسفر اطراف را بررسي كنند و تصاوير ۳۶۰ درجه موزائيكي با استفاده از انواع فيلتر تهيه كنند.
در چنين شرايطي فرصت در نزديكي خط استوا قرار دارد و آنقدر نور خورشيد دريافت مي كند كه مجبور نباشد براي ذخيره سازي انرژي مانند روح بدون حركت بماند. اين جست وجوگر با استفاده از شش چرخ سالم خود روزي ۵۰ متر را به سمت دهانه آتشفشان ويكتوريا طي مي كند. در حالي كه در اوايل ماه مي فاصله آن با اين دهانه عميق ۸۰۰ متري، ۳/۱ كيلومتر بود، اكنون انتظار مي رود حداكثر تا ماه ژوئن و يا جولاي بتواند خود را به آن برساند. در آنجا اين روبوت جستجوگر تمام زمستان را صرف فعاليتهاي اكتشافي، بررسي وضعيت محيط، صخره ها و سنگ هاي آذرين خواهد كرد. كنترل كنندگان اين روبوت جست وجوگر ممكن است مسيرهايي را براي حركت در داخل اين آتشفشان براي تابستان آينده طراحي كنند.
سؤالي كه در اينجا مطرح است، اين است كه اين دو روبوت جست وجوگر تا چه زماني خواهند توانست به كار خود ادامه دهند؟ تا كنون هيچ پاسخي به طور قطعي به اين سؤال داده نشده است. تا پايان زمستان آنها ۱۰ بار بيشتر از طول عمري كه براي آنها پيش بيني شده بود كار كرده اند. تيم دانشمندان مي دانند كه روزي خواهد رسيد كه ديگر هيچ صدايي از اين دو روبوت جست وجوگر نخواهد آمد. در اين باره جيم بل اميدوارانه مي گويد: «ما فكر مي كنيم بتوانيم دومين زمستان خود را هم در مريخ سپري كنيم و كارمان را تا آنجا ادامه مي دهيم كه چرخ هاي اين دو جست وجوگر از حركت باز بمانند.»

 

[esfandiyar2002]

ايرنا: دانشمندان چيني و ايتاليايي در حال گفت وگو براي همكاري مشترك در زمينه ساخت سيستم روبوت كاوشگر ماه هستند. شماري از دانشمندان چيني به اين منظور اخيرا سفري به ايتاليا انجام داده و با همتايان خود به بحث و تبادل نظر پرداختند. پرتاب كاوشگر ماه و كاوش آن، يكي از برنامه هاي بلند مدت فضايي چين پس از پرتاب دو فضاپيماي سرنشين دار محسوب مي شود. دانشمندان چيني اعلام كردند تحقيقات گسترده اي در زمينه ساخت روبوت كاوشگر و تجهيزات مخابراتي و ارتباطي آن در جريان است. ايتاليايي ها نيز از دو سال پيش چنين برنامه اي را در دستور كار تحقيقاتي قرار داده اند و اكنون هر دو كشور در زمينه طراحي اين سيستم، ساخت آن و تجهيزات ذي ربط و برنامه ريزي شبيه سازي آن همكاري دارند. در صورتي كه چين و ايتاليا طرح مذكور را به پيش سوق دهند، در سال ۲۰۰۸ ميلادي سه روبوت به اندازه۴۰تا ۸۰سانتيمتر و وزن ۱۲تا۳۰كيلوگرم ساخته خواهدشد كه داراي سيستم هاي متحرك بوده و كاوش ماه با استفاده از آن آغاز خواهد شد. قرار است مراحل نهايي آزمايش اين سيستم روبوتي كاوشگر ماه در پكن انجام گيرد، اما تاكنون زمان دقيق آن اعلام نشده است.
دانشمندان چين فعاليت گسترده اي را در جهت توسعه علوم فضايي و اكتشاف ماه آغاز كرده اند. بررسي ها نشان مي دهد چين قصد دارد سال آينده ميلادي يك گام بلند براي اجراي برنامه اكتشاف ماه بردارد. در صورت پيشبرد اين برنامه، چين درصدد پرتاب يك ماهواره براي گردش به دور ماه است كه گامي در راستاي پيشبرد برنامه هاي اكتشاف ماه خواهد بود. چين سال هاست كه در زمينه اكتشاف ماه فعاليت مي كند و قصد دارد كاوشگر ماه را در دو يا سه سال آينده به فضا پرتاب كند. سرمايه گذاري چين در برنامه اكتشاف ماه اكنون حدودي۱۶۰ميليون دلار است كه در آينده بيشتر خواهد شد. چين براي برنامه هاي فضايي خود در طول سال نزديك به۵۰۰ميليون دلار هزينه مي كند.

 

[roje_aria79]

حرکت ظاهری ستارگان
اگر آسمان صاف و بی ابر باشد، با غروب خورشید و آغاز شب نور ضعیف ستارگان را به تدریج می‌توان مشاهده کرد. با فرا رسیدن شب ، رژه ستارگان شروع می شود. همانطور که خورشید از مشرق طلوع و در مغرب غروب می‌کند، به نظر می‌رسد که تک تک ستارگان نیز در نتیجه دوران زمین ، طلوع و غروب می‌کنند. هنگامی که عده‌ای از ستارگان در افق مغرب ناپدید می‌شوند، ستارگان جدیدی از مشرق سر بر می‌آورند. منظره آسمان در پگاه بطور قابل ملاحظه‌ای با آنچه در آغاز شب می‌بینیم، متفاوت است.
ستاره قطبی
ساکنان نیمکره شمالی از دیرباز ستاره‌ای را می‌شناسند که تشخیص حرکت آن بسیار دشوار است. این ستاره جدی تقریبا در راستای قطب شمال زمین واقع است. امتداد محور چرخش زمین را به طرف قطب شمال آسمان ، بسیار نزدیک است. درست در راستای مقابل این نقطه ، قطب جنوب آسمان ستاره درخشانی واقع شده است. راستای محور چرخش زمین همواره ثابت نیست، بلکه مانند راستای محور یک فرفره ، به آرامی تغییر می‌کند و بنابراین مکان ستاره قطبی نیز در آسمان تغییر می‌کند. 13000 سال بعد راستای محور زمین در تمامی آسمان از ستاره نسر واقع می‌گذرد. 26000 سال بعد باز هم راستای محور زمین از ستاره جدی می‌گذرد.
ستارگان دور قطب
عده‌ای از ستارگان نزدیک به قطب آسمان ، هیچگاه طلوع و غروب نمی‌کنند، بلکه همواره در بالای افق دیده می‌شوند. اینها را ستارگان دور قطبی می‌نامند. با چرخش زمین به دور محور خود ، ستارگان دایره‌هایی به مرکز قطبهای آسمان رسم می‌کنند. یکی از راههای جالب توجه برای نشان دادن این دایره‌ها ، عکسبرداری با زمان نوردهی بیشتر است. اگر دوربین عکاسی را متوجه آسمان کنیم و دهانه نورگیر آن را مدت زمان بیشتری باز نگه داریم، مسیر دایره شکل ستارگان را برعکس خواهیم دید.
مسیر حرکت ستارگان قطبی
عده ستارگان دور قطبی در هر حال ، به عرض جغرافیایی بستگی دارد. از آنجا که ستاره قطبی همواره در بالای قطب شمال زمین است، ناظر ساکن قطب ، همواره این ستاره را در بالای سر خود خواهد دید. در نظر او همه ستارگان در مسیرهای دایره‌ای به دور ستاره قطبی می‌گردند و هیچ یک طلوع و غروب ندارند! برعکس ، ناظری که در استوا است، ستاره قطبی را در افق شمالی خود می‌بیند. در نظر او هیچ ستاره‌ای دور قطبی نیست و همه آنها طلوع و غروب می‌کنند. اگر این ناظر به طرف شمال حرکت کند، هر چه از استوا دورتر شود، ستاره قطبی را از افق بالاتر خواهد دید.
تعیین زمان و مکان ستارگان
همانطور که از مکان خورشید ، می‌توان در تشخیص اوقات روز استفاده کرد، ستارگان را نیز می‌توان همانند یک ساعت ، در تعیین اوقات شب بکار برد. مثلا می‌توان از گروه ستارگان مشهور به دب اکبر (خرس بزرگ) که در آسیای شمالی ، شمال اروپا و ایالتهای متحد آمریکا جزو ستارگان دور قطبی هستند، استفاده کرد. در گروه ستارگان دب اکبر دو ستاره وجود دارد که اگر خطی از آنها بگذرانیم و آن را امتداد دهیم، به ستاره قطبی خواهیم رسید. این خط همانند عقربه ساعت شمار ساعت غول پیکر آسمانی ماست. دب اکبر در یک شبانه روز یعنی در 24 ساعت ، یکبار ستاره قطبی را دور می‌زند. پس ، از وضعیت این خط می‌توانیم اوقات شب را نیز بدست آوریم.
ستاره دنباله‌دار
وقتی که برای اولین بار ، ستاره دنباله دار در تلسکوپ دیده شد، اساسا یک نقطه کوچک مه آلود به نظر می‌رسید. سر روشن ستاره دنباله دار گیسو نامیده می‌شود. برخی اوقات گیسو ، یک نقطه کوچک و ستاره مانند است که هسته نامیده می‌شود. هسته‌های ستاره‌های دنباله‌دار خیلی کوچک هستند. همچنان که ستاره دنباله‌دار به طرف نزدیکترین نقطه به خورشید در مسیرش پیش می‌رود، روشنتر شده و یک دنباله از آن می‌روید. دنباله یک ستاره دنباله‌دار ممکن است میلیونها کیلومتر امتداد یابد و همیشه از خورشید دور می‌شود.
همانطور که ستاره دنباله‌دار خورشید را دور می‌زند، هسته نیمه جامد غالبا می‌تواند دمای خورشید را تحمل نماید. ستاره دنباله‌دار ایکیاسکی ستاره دنباله دار بزرگ و ... . خورشید در سال 1965 میلادی ، از درون 470000 کیلومتری سطح خورشید عبور کرد و از بین نرفت. سایر ستاره‌های دنباله‌دار که از نزدیکی خورشید عبور می‌کنند، چندان خوش شانس نیستند. ستاره دنباله‌دار وست (Comet west) در سال 1976 میلادی پس از عبور از نزدیکترین نقطه مسیرش تا خورشید حداقل به چهار قسمت تجزیه شد.
ستارگان دوتایی
خورشید ما یک ستاره تنهاست و با نزدیکترین همسایه خود ، چهار سال نوری فاصله دارد. ولی بسیاری از ستارگان واقعا دوتایی هستند. کشش گرانشی خورشید سبب حرکت سیاره‌ها در مدارهای خود می‌شود. در یک ستاره دوتایی ، هر عنصر به دور نقطه تعادل میان دو ستاره ، گردش می‌کند. اعضای دو تاییهای نزدیک به هم ، ممکن است فقط در یک یا دو روز دور کامل بزنند. این کار در دوتاییهای دور از هم ، صد سال یا بیشتر طول می‌کشد. برخی از ستاره‌های دوتایی به راحتی با تلسکوپ قابل تشخیص هستند. با مشاهده اعضای آنها ، بعد از مدتی به نظر می‌رسد که یکی به دور دیگری حرکت کرده است. حتی بزرگترین تلسکوپها نیز نمی‌توانند زوجهای نزدیک را به دو تصویر ستاره‌ای تجزیه کنند. ولی اخترشناسان با مطالعه طیف ستارگان می‌توانند زوجهای بسیار نزدیک به هم را پیدا کنند. با گردش ستارگان در مدارهای خود تغییرات منظمی در طیف آنها دیده می شود. با مطالعه این طیف می‌توان به چگونگی تک تک ستارگان پی برد.

 

[roje_aria79]

حرکت در منظومه شمسی
حرکتهای اجسام در فضا ، به علت کشش گرانشی میان آنهاست. اجرام کوچکتر مایلند که به طرف اجسام با جرم بیشتر حرکت کنند. در میان اجسام منظومه شمسی ، خورشید بزرگترین جرم را داراست. از این رو ، تمام سیارات به طرف خورشید که در مرکز منظومه شمسی است، کشیده می شوند.
تاریخچه
یکی از اندیشمندان قرن دوم بعد از میلاد ، به نام بطلیموس که در اسکندریه مصر زندگی می کرد. بر آن شد که نقشه حرکت سیارات را ترسیم کند. وی برای توصیف حرکت سیارات ، از یک الگوی ریاضی استفاده کرد.
نقطه اوج و حضیض
اگر کشش گرانشی نبود ، اینرسی سبب می شد که سیاره ها ، در یک راستا حرکت کنند. ولی سیاره ها ، در نتیجه ترکیب کشش گرانشی و اینرسی ، مسیر خمیده‌ای را می پیمایند. سرعت حرکت سیاره ها همواره به یک اندازه نیست. به همین دلیل ، مسیر حرکت آنها به صورت بیضی است. نزدیکترین فاصله سیاره با خورشید را، حضیض می نامند. در این موقعیت ، حرکت سیاره سریعتر از حالتی است که بیشترین فاصله را از خورشید دارد. نقطه‌ای از مدار که سیاره به بیشترین فاصله از خورشید می رسد ، اوج نامیده می شود. در این نقطه ، سرعت به کمترین مقدار می رسد.
دایرٌة البروج
مدار همه سیارات ، تقریبا در یک صفحه واقع است و این صفحه از استوای خورشید می گذرد. صفحه مدار سیارات به صفحه دایرة البروج مشهور است.
طرح زمین مرکزی
بطلیموس بر آن شد که نقشه حرکت سیارات را ترسیم کند. وی برای توصیف حرکت سیارات ، از یک الگوی ریاضی استفاده کرد. در این الگو ، مرکز تمام حرکتها ، زمین بود. بطلیموس عقیده داشت که سیارات هنگام گردش به دور زمین به دور دایره‌های کوچکی نیز می گردند. به نظر می رسد که برخی از سیارات ، گاه به طرف جلو حرکت می کنند و گاه به طرف عقب. بطلیموس سعی کرد با استفاده از 40 دایره ، حرکت سیارات را توصیف کند. فرضیه او در مورد منظومه شمسی بسیار پیچیده و نقشه حرکت سیارات در آن پر از دایره های درون هم بود.
مدل خورشید مرکزی
در سال 1530 میلادی (909 شمسی) «نیکولائوس کپرنیک» ، حرکت سیارات را در منظومه شمسی به طرز ساده‌ای توصیف کرد. این دانشمند لهستانی که یک کشیش بود، بنیانگذار اخترشناسی نوین محسوب می شود. او عقیده داشت که سیارات به دور خورشید می گردند و مسیر حرکت آنها به شکل دایره است. سرانجام «یوهانس کپلر» توانست چگونگی مقدار و حرکت سیارات را کشف کند. یوهانس کپلر با استفاده از مدل خورشید مرکزی کپرنیک و مشاهدات توام با رنج «تیکو براهه» (Tiko Brahe) که حدود 20 سال به طول انجامیده بود، به ضرورت وجود مدارهای سیاره ای بیضی شکل پی برد. وی در سالهای 1609 و 1619 میلادی سه قانون تجربی خود را پیرامون حرکت سیاره‌ای چاپ کرد. این قوانین زمینه را برای نقشه عظیم اسحاق نیوتن تحت عنوان گرانش آماده نمود.
قوانین کپلر
کپلر یافته های خود را در سه قانون اساسی زیر خلاصه کرد:
1- مدار گردش سیارات به دور خورشید ، به شکل بیضی است و خورشید در یکی از کانونهای آن قرار دارد.
2-خطی مستقیم که سیاره را به خورشید وصل می کند، در فاصله زمانهای مساوی ، مساحت های مساوی را جاروب می کند.
3-مجذور زمان تناوب گردش هر سیاره متناسب است با مکعب نیم محور بزرگ مدار آن.

بررسی منظومه شمسی با مکانیک سماوی
مکانیک نیوتنی:
«ایزاک نیوتن» با استفاده از نتایج تجربی کپلر درباره مدارهای سیاره‌ای ، قانون هماهنگی را در دینامیک و گرانش بیان نمود که آنرا در سال 1687 میلادی در کتاب اصول خود چاپ کرد. اسحاق نیوتن با بینش درخشان و فرمولبندی مفیدی شالوده آنچه را که امروزه به نام مکانیک نیوتنی می شناسیم، بنا نهاد.
پرتاب موشکها
پرتاب هایی را تصویر کنید که از سطح زمین به صورت قائم به طرف بالا پرتاب شده اند. با صرفنظر از اصطکاک جوی که به صورت مدام باعث کاهش تندی پرتاب می گردد، می توانیم از اصل بقای انرژی برای یافتن ارتفاعی که پرتاب به نهایت صعود می نماید، استفاده کنیم.
مدارهای اقمار مصنوعی و سفینه های فضایی
بیشترین وسایل نقلیه فضایی در داخل مدار زمین قرار گرفته اند. یک مدار توقف که از آن وسایل در عمق فضا به طرف ماه و سیارات شتاب داده می شوند. موشکهای چند مرحله ای وسایل نقلیه را به آن طرف جو زمین انتقال می دهند. جایی که در مراحل آخر به طور افقی به وسیله نقلیه شتاب می دهد تا به سرعت مداری مورد نیاز برسد. تندی دورانی زمین (km/s 42/0 در استوا) به پرتاب شدن به طرف شرق جهت می دهد.

 

[roje_aria79]

رصد آسمان شب
آسمان شب یکی از نعمت های طبیعت که خداوند آن را در اختیار بشر قرار داده تا بتواند با آن رابطه برقرار کند و از آن به عنوان راهنما و آزمایشگاه نجومی استفاده کند. آسمان شب، این طبیعت فراموش شده، بیش از 4500 سال است که مورد توجه بشر قرار می گیرد و این آثار باستانی از دیرباز تا کنون مورد کاوش انسان قرار گرفته است.
ما در این مقوله می خواهیم شما را با چگونگی رصد اجرام آسمانی آشنا کنیم تا بتوانید حتی بدون استفاده از هرگونه ابزار، صور فلکی، سیارات و ستارگان مهم را رصد کنید. این روش به گونه ای انتخاب شده که می تواند به کسانی که در آغاز فعالیت رصدی خود هستند، کمک کند.
چگونه به ستارگان نگاه کنیم؟
برای شروع ستاره شناسی و مشاهده ستارگان، به چیزی بیش از چشمانتان و یک دوربین دوچشمی مناسب احتیاج ندارید. کافی است که نقشه آسمان شب را مطابق با جهت جغرافیایی آسمان محل خود قرار داده و به کمک آن به شناسایی و رصد ستارگان بپردازید.
اما برای مشاهده دقیق برخی از اجرام مانند سحابی ها و کهکشان ها به ابزار اپتیکی نیاز داریم. زیرا این ابزار می توانند نور بیشتری را نسبت به چشمانمان جمع آوری می کنند و همچنین قادر به بزرگنمایی هستند. دوربین دوچشمی و تلسکوپ دو ابزار اپتیکی پرکاربرد در این زمینه هستند که هر کدام خصوصیت منحصر به خود را دارد.
آسمان در هر فصل چگونه تغییر می کند؟
آسمان مانند ساعت و تقویم است و با تغییر ساعت در شب، و فصل در سال، تغییر پیدا می کند. برای نمونه به جایگاه و موقعیت ستاره قطبی نسبت به دب اکبر اشاره می کنیم. در ساعت 10 شب اواسط دی ماه، دب اکبر در سمت راست ستاره قطبی قرار دارد و در ساعت 10 شب اواسط فروردین در بالا آن و در همان ساعت در اواسط تیر ماه در سمت چپ ستاره قطبی قرار دارد.

 

[Behrooz]

بر اساس نتايج به دست آمده از فعاليت كاوشگر فضايي ژاپن خرده سياره‌ها هيچ خطري براي زمين در بر ندارد.


به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بر اساس اطلاعات به دست آمده از كاوشگر فضايي ژاپن موسوم به «هايا بوسا» خرده سياره‌ها بسيار كمتر از آن چيزي كه تصور ميش‌ده است براي زمين خطر دارند و در واقع وجود آنها هيچ خطري براي زمين در بر ندارد.


اين كاوشگر فضايي كه از سوي دانشمندان ژاپني به فضا پرتاب شده به بررسي وجود خرده سياره‌ها و خطرات احتمالي آنها براي زمين پرداخته است.


اين در حالي است كه از زمان پرتاب اين كاوشگر فضايي به دليل وجود مشكلات ارتباطاتي و جدا شدن يكي از قطعات آن، ارتباط آن با زمين دچار اختلال شده است.


با اين حال دانشمندان علوم فضايي جهان اين ماموريت را موفقيتي بزرگ براي پيشرفت علوم فضايي ارزيابي مي‌كنند.


در همين خصوص يكي از دانشمندان ژاپني اين پروژه، گفت: نتايج به دست آمده از كاوشگر «هايابوسا» بسيار جالب و تكان دهنده بوده است.


به گفته وي، اين كاوشگر در آينده نيز به منظور تجسم عيني وضعيت خرده سياره‌ها نسبت به زمين بسيار سودمند خواهد بود.

 

[Behrooz]

معاون رييس آژانس فدرال فضايي روسيه (روس كاسموس) اعلام كرد: در آينده‌اي نزديك عمليات استخراج فلزات نادر خاكي در كره ماه آغاز خواهد شد.


به گزارش خبرنگار «فن‌آوري» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) در آسياي ميانه، «يوري نوسنكو» افزود: اين فلزات گران‌بها پس از حمل به زمين، در تجهيزات الكترونيكي مدرن پزشکي مورد استفاده قرار خواهند گرفت.


نوسنكو خاطر نشان كرد: بدون دليل نيست كه من از ذغال سنگ، نفت و يا گاز سخني به ميان نياوردم بلكه بحث فلزات نادر خاكي درميان است، زيرا با توجه به شرايط حمل و نقل دشوار از كره ماه به زمين بايد از آنها شروع كرد كه كمبودشان در آينده ممكن است بر روي زمين مشهود شود.

 

[Behrooz]

مريخ نورد «فرصت» در شن هاي روان به دام افتاده و در تلاش است خود را آزاد كند. مهندسان اميدوارند اين مريخ نورد بتواند اين كار را به راحتي انجام دهد، چرا كه در سال گذشته، اين مريخ نورد توانست به سادگي از وضعيتي بدتر از اين خلاصي يابد.
تله شني
دوشنبه هشتم خردادماه، فرصت در حال عبور از معبر باريكي در بين ناهمواري هاي سطح مريخ بود كه چرخ هايش در شن گير كرد. خوشبختانه اين بار چرخ ها به اندازه حادثه آوريل ۲۰۰۵ فرو نرفته اند. در آن حادثه، فرصت پنج هفته تمام در يك توده شن ۳۰ سانتي متري كه تپه برزخي نام گرفت، گير كرده بود، ولي در نهايت توانست با حركت دادن چرخ هايش در جهت عكس، خود را آزاد كند. استيو اسكوايرس از اعضاي گروه تحقيقاتي فرصت در مقايسه شرايط فعلي اين مريخ نورد با حادثه تپه برزخي مي گويد: «در آوريل گذشته، هر شش چرخ فرصت تقريباً به طور كامل فرو رفته بودند؛ اما اين بار تنها دو چرخ عقب گير كرده اند. پس از آن توقف نفس گير در برزخ مريخي، مهندسان تصميم گرفتند براي جلوگيري از هرگونه پيشامد مشابه، لغزش چرخ ها را به طور منظم بيازمايند. براي اين كار، دوربين هاي نصب شده در مريخ نورد مسافت طي شده را اندازه گيري مي كنند و رايانه مركزي اين مقدار را با مسافت طي شده بر اساس تعداد گردش هاي چرخ ها مقايسه مي كند. اگر اين دو مقدار متفاوت باشند، گردش چرخ ها متوقف مي شود.»
اين بار قرار بود فرصت ۲۴ متر حركت كند، اما پس از ۱.۵ متر جابجايي، حركت متوقف شد. سيستم اندازه گيري لغزش به موقع مشكل را متوجه شد، وگرنه احتمالاً فرصت در شرايط بدتري نسبت به تپه برزخي قرار مي گرفت. تجربه تپه برزخي سبب شد مهندسان به شيوه مناسب خروج از شن هاي روان دست يابند. در اين روش، چرخ ها مدام در جهت عكس حركت مي چرخند. در هر گردش، آج هاي روي چرخ شن را از جلوي چرخ به پشت آن منتقل مي كند و مريخ نورد به آرامي خارج مي شود. در ساعت ۳۰:۱ بامداد پنج شنبه به وقت جهاني، دستورهاي خروج از تله شني ارسال شد. كارشناسان اميدوارند فرصت به سرعت از اين وضعيت خلاص شود و اين تله شني را بررسي كند. آنها مي خواهند با بررسي دقيق هندسه اين منطقه، دليل به دام افتادن فرصت را بررسي كنند. پس از آن، فرصت مسير خود را به سوي جنوب و گودال ويكتوريا ادامه خواهد داد. بيش از يك سال است كه فرصت با سرعت ۳۰ متر در روز به سوي اين گودال در حركت است و هنوز ۹۰۰ متر ديگر با آن فاصله دارد.
حمام آفتاب
در سوي ديگر سياره سرخ، مريخ نورد «روح» هم متوقف مانده است. روح در اوج زمستان محلي مريخ به دام افتاده است و انرژي توليدي سلول هاي خورشيدي آن به ۳۲۰ وات-ساعت كاهش يافته است. ( دي ماه ۱۳۸۲ )
(ژانويه ۲۰۰۴ )كه روح بر سطح مريخ فرود آمد، انرژي توليدي سلول هاي خورشيدي اش ۹۰۰ وات-ساعت بود). مهندسان در تلاشند توان توليد انرژي روح را افزايش دهند و از اين رو، آن را در محلي با شيب ۱۱ درجه به سوي شمال متوقف كرده اند تا پرتوهاي خورشيد به بهترين شكل به آن بتابند.
البته روح در اين وضعيت بيكار نيست. دوربين هاي اين مريخ نورد درتلاشند يك تصوير پانوراماي ۳۶۰ درجه با هر ۱۳ فيلتر رنگي از اطراف خود تهيه كنند و تاكنون توانسته اند نيمي از اين تصوير را آماده كنند. ديگر ابزارهاي علمي روح هم به بررسي سنگ ها و شن هاي اطراف و همچنين آسمان مريخ مشغولند. روح تا مردادماه در همين نقطه باقي خواهد ماند و پس از آن، اندكي دوران پيدا مي كند تا آزمايش هايي را بر بستري سنگي كه هم اكنون در دسترس بازوي روباتيكش نيست، انجام دهد. به احتمال بسيار زياد، تا اواخر پاييز كه زمستان مريخ به پايان مي رسد، روح ،حركتش را از سر نمي گيرد.

 

[Behrooz]

رصدخانه فضايي پرتو ايكس چاندرا در يكي از رصدهاي طولاني خود توانسته است جزئيات جديد و مهمي را در مورد يك ستاره نوتروني كه دنباله اي از ذرات پرانرژي را به دنبال خود مي كشد، آشكار كند. رصدهاي پيشين، اين ستاره نوتروني را در مرز يك سحابي ابرنواختري نشان داده بود و اين موقعيت عجيب همراه با جهت گيري دنباله مواد، آن را به جسمي اسرارآميز بدل كرده بود.
برايان گائنزلر، از مركز اخترفيزيك اسميث سونيان كه اين ستاره نوتروني را با استفاده از تلسكوپ فضايي چاندرا بررسي كرده است، مي گويد: «رفتار اين ستاره نوتروني و دنباله اش به ما نشان مي دهند كه محيط گازي اطرافشان چه خصوصياتي دارد؛ كار ما درست مثل آن است كه حركت يك بادبادك را در هوا بررسي كنيم. البته ما هنوز مطمئن نيستيم كه اين ستاره نوتروني چطور از مكان فعلي خود سر درآورده است .»
اين ستاره نوتروني CXOU J061705/3+222127 نام دارد و به اختصار J0617 خوانده مي شود. رصدهاي پيشين نشان داده است كه اين ستاره در نزديكي مرز خارجي حبابي از گازهاي داغ و منبسط شونده قرار گرفته كه بقاياي ابرنواختري IC443 را تشكيل مي دهند. دانشمندان عقيده دارند كه J0617 نزديك به ۳۰ هزار سال پيش همزمان با انفجار ابرنواختري مولد سحابي متولد شده است و با سرعت هشتصدهزار كيلومتر در ساعت از محل انفجار دور مي شود. اما شگفت انگيزتر از سرعت ستاره نوتروني، دنباله ستاره است كه جهت گيري اش تقريبا عمود بر مسيري است كه انتظار مي رود ستاره نوتروني از مركز سحابي فرار كند. اين عدم انطباق مسيرها، دانشمندان را در مورد ارتباط اين ستاره نوتروني و ابرنواختر مولد سحابي مشكوك كرده بود.
گائنزلر و همكارانش با استفاده از رصدخانه فضايي چاندرا نشان داده اند كه ستاره نوتروني J0617 دقيقا در همان انفجاري پديد آمده است كه سحابي ابرنواختري تشكيل شده است. نخستين دليل اين است كه شكل دنباله ستاره نوتروني نشان مي دهد اين ستاره با سرعت مورد انتظار حركت مي كند كه اندكي بيش از سرعت صوت در گاز بسيار داغ سحابي ابرنواختري با دماي يك ميليون درجه كلوين است. براي مقايسه جالب است بدانيد اگر اين ستاره نوتروني دنباله دار در خارج از سحابي قرار داشت، سرعت حركتش به زحمت به ۲۰هزار كيلومتر بر ساعت مي رسيد. از سوي ديگر، دماي اندازه گيري شده براي اين ستاره با دماي ستاره اي نوتروني كه همزمان با سحابي ابرنواختري IC443 متولد شده است، همخواني دارد.
با اين حال اين پرسش هنوز باقي است كه به چه دليلي دنباله اين ستاره نوتروني در اين جهت عجيب قرار گرفته است. گروه تحقيقاتي مركز اخترفيزيكي اسميث سونيان حدس مي زنند ستاره سنگيني كه۳۰ هزار سال پيش در اين منطقه منفجر شده است، پيش از انفجار با سرعت بسيار زيادي حركت مي كرده است و در نتيجه، محل انفجار مركز فعلي سحابي ابرنواختري نيست. آنها حدس مي زنند بعدها ذرات پرسرعت گاز درون سحابي دنباله ستاره نوتروني را از هم خطي خارج كرده اند. اگر ستاره نوتروني در جايي غير از مركز سحابي متولد شده باشد و اين ذرات گاز، سحابي باشند كه دنباله را منحرف كرده اند، ستاره نوتروني بايد در مسيري نزديك به خط عمود و در جهت دورشدن از مركز سحابي ابرنواختري حركت كند.
اما اين همه ماجرا نيست. گروهي ديگر از پژوهشگران به سرپرستي مارگاريتا كارووشكا از مركز اخترفيزيك اسميث سونيان توانسته اند جزئيات بيشتري از اين ستاره نوتروني را آشكار كنند. آنها توانسته اند دنباله باريكي از گازهاي سردتر از محيط را بيابند كه به نظر مي رسد از ستاره نوتروني خارج شده اند و هم جهت با دنباله امتداد يافته اند. آنها همچنين عارضه اي نقطه اي شكل را در سحابي پرتو ايكس اطراف ستاره نوتروني يافته اند كه ماهيتش هنوز مشخص نيست. كارشناسان حدس مي زنند آزمودن اين فرضيه ها و بررسي دقيق تر جزئيات اين ستاره نوتروني به ۱۰ سال رصد نياز دارد و بدين ترتيب، سحابي ابرنواختري IC443 به يكي از هدف هاي دائمي رصدخانه فضايي چاندرا تبديل مي شود.

 

[roje_aria79]

خوشه بندی کهکشان
در سلسله مراتب **** ساختمانی جهان ، کهکشانها ، خود واحدهایی در سیستمهای عالی‌تر هستند. کهکشانهای منفرد کمیاب هستند و در عوض ، آنچه فراوان است کهکشانهای چند تایی و دسته‌های کهکشانی با تعداد عضو کمتر (از مرتبه 10) و اندازه‌ای تا 3mpc است. در شعاع 16mpc از ما ، 55 گروه کهکشان وجود دارد ولی تعداد بسیار کمی از کهکشانهای منفرد وجود دارد که آنها را نمی‌توان به گروه یا دسته خاصی نسبت داد. برخی از گروهها (بیشتر آنهایی که شامل کهکشانهای بیضوی هستند) در یک هاله تابان با اندازه‌هایی تا حد 1.3mpc مستقر شده‌اند.
تعریف خوشه‌های کهکشان
خوشه‌های کهکشانها سیستمهای بزرگتر و سنگینتری از گروههای کهکشانها هستند که قطر آنها ، از 2 تا 5mpc متغیر است. تعداد اعضاء در خوشه کهکشانهای فقیر ، می‌تواند کم (حدود 210) و در یک خوشه غنی تا 10 3 باشد. برخی از خوشه‌ها ، منظم هستند و با رفتن به سمت مرکز خوشه ، تعداد کهکشانها ، افزایش پیدا می‌کنند. در این قبیل خوشه‌ها ، اکثریت با کهکشانهای بیضوی است. از طرف دیگر ، خوشه‌های نامنظم دارای هیچ تمرکز نشاندار و مشخصی از کهکشانها نیستند و در آنها اکثریت با کهکشانهای مارپیچی و نامنظم است.
کاربرد خوشه های کهکشانها
خوشه‌های کهکشانها ، غالبا به عنوان واحدهای اساسی در جهان بزرگ مقیاس در نظر گرفته می‌شوند و تشخیص آنها از فواصل زیاد ساده است. از این رو برای ساختن رابطه سرعت و فاصله مورد استفاده قرار می‌گیرند. این رابطه از روی مشاهدات بدست آمده و دلیل ملموسی بر انبساط جهان عرضه می‌کند.
ابر‌خوشه‌ها
بزرگترین سیستم کهکشانی که تا کنون شناخته شده ، نزدیک به 10 5 عضو دارد و بسته به مقیاس فاصله مورد پذیرش ، اندازه‌ای بین 30 تا 60mpc دارد. چنین سیستمهایی ، خوشه‌های خوشه‌ها ، ابر‌خوشه‌ها یا ابری از کهکشانها ، خوانده می‌شوند.ابر‌خوشه محلی نیز چنین اندازه‌ای دارد. مرکزش در درون یا نزدیکی خوشه سنبله قرار دارد و از روی چرخش آن جرم کلی 10 5 برای آن بدست آمده‌است. کهکشانها در حاشیه ابر ‌خوشه محلی ، یعنی نزدیک لبه جنوبی آن واقع شده است.
مشخصات خوشه‌های کهکشانی
بسیاری از گروهها و خوشه‌های کهکشانها ، سیستمهای ناپایداری هستند. سرعت ‌نسبی کهکشانها در خوشه یا گروه (و بنابراین انرژی جنبشی کل آنها) غالبا بیش از حد بالاست. از این رو ، جرمهای مشاهده شده (و انرژی پتانسیل منتجه از آن ) کوچکتر از آن است. در رشته‌های کهکشانها ، یعنی در گروههایی که کهکشانها به دنبال هم قرار دارند، ناپایداری آشکاری باید وجود داشته باشد. اگر یک عضو رشته نسبت به سایر اعضاء ، دارای سرعت چند هزار کیلومتر بر ثانیه باشد باید از رشته فرار کند. یک چنین کهکشان پر سرعتی باید از هسته یک عضو بسیار فعال رشته، بیرون رانده باشد.

 

[roje_aria79]

تحولات افلاک
جهان ، خواه تکاملی باشد خواه به حالت پایدار ، نکته‌ای است که بر کهکشانهای منفرد یا خوشه‌های کهکشانها مستقیما اثری ندارد. حتی اگر کهکشانهای دور ، آنقدر از ما دور شوند که از میدان بهترین وسایل ممکن خارج شوند، کهکشان ما دست نخورده باقی خواهد ماند ستارگان آن در میدان جاذبه‌اش محکم نگهداشته می‌شوند. کهکشانهای دیگر خوشه محلی نیز ما را ترک نخواهند کرد. اما داخل کهکشان ما به هیچ وجه از تغییر ، که احتمالا منجر به فاجعه‌ای برای سیاره ما و زندگی آن است، مصون نخواهد بود.
نظریات فلاسفه یونان باستان
مفهوم کامل تغییرات در اجرام آسمانی یک مفهوم جدید است. فیلسوفان یونان باستان ، بخصوص ارسطو ، عقیده داشتند که افلاک کامل و تغییر ناپذیرند. هر تغییر یا تباهی و زوال منحصر به نواحی ناقص است که در زیر زیرترین کره ، یعنی کره ماه قرار دارند. این عقیده معقول به نظر می‌رسید ، زیرا مسلما از نسلی به نسل دیگر و از قرنی به قرن دیگر ، تغییر مهمی در افلاک مشاهده نمی‌شد. اما ستارگان دنباله‌دار اسرار آمیز که آمدن و رفتن آنها غیر منتظره بود، هرچند وقت یکبار بطور ناگهانی پدیدار می‌شدند.
ارسطو تلاش می‌کرد که با اعتقاد بر اینکه این ستارگان تعلق به جو متغیر و فساد پذیر زمین هستند، پیدایش آنها را با کامل بودن افلاک تطبیق دهد. این عقیده تا اواخر قرن شانزدهم حکمفرما بود. اما در سال 1577 ، تیکو براهه (Tyche Brahe) اختر شناس دانمارکی به اندازه گیری پارالاکس ستاره دنباله‌دار روشنی پرداخت و کشف کرد که پارالاکس ماه قابل اندازه گیری است. او ناگزیر به این نتیجه رسید که ستاره دنباله‌دار دورتر از ماه است و بنابراین در افلاک تغییر و نقص وجود دارد.
تاریخچه تغییرات در افلاک
در واقع تغییرات ، حتی در ستارگان ، از زمانهای بسیار پیش مورد توجه بوده است. اما ظاهرا هیچگونه شگفتی پدید نیاورده است. به عنوان مثال ستارگان متغیری وجود دارند که روشنایی آنها از یک شب تا شب دیگر تغییر محسوسی می‌کند و حتی با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است. هیچ کدام از اخترشناسان یونانی به تغییرات روشنایی هیچ ستاره‌ای اشاره نکرده‌اند. ممکن است نوشته‌های مربوط به چنین اشاراتی گم شده باشد. همچنین ممکن است اخترشناسان یونانی هرگز به مشاهده این پدیده‌ها نپرداخته‌اند.
یکی از موارد جالب توجه ، ستاره الغول ، دومین ستاره روشن صورت فلکی برساووس است که ناگهان دو سوم روشنایی خود را از دست می‌دهد و سپس آن را باز می‌یابد و این تغییر بطور منظم در هر 69 ساعت پیش می‌آید. نه اخترشناسان یونانی بر کاهش نورالغول اشاره کرده‌اند و نه اختر شناسان عرب قرون وسطی. اما یونانیان این ستاره را در سر وروسا (Nedusa) (در اسطوره‌های یونانیان باستان به هر یک از سه خواهری گفته می‌شد که به جای گیسو بر سرشان مار روییده بود و اگر کسی به آنها نگاه می‌کرد، سنگ می‌شد) و این ممکن است به آن سبب باشد که پیشینیان درباره این ستاره نگران بودند.
آتش بازی آسمانی
هسته ستاره ابرغول در حال مرگ در کمتر ازیک ثانیه فرو بپاشد.
این فروپاشی ناگهانیسبب می‌شود که موجی ضربه‌ای ایجاد
شودکه لایه‌های بیرونی ستاره را به بیرون می‌اندازد.

مشهورترین پدیده
مشهورترین پدیده ، ظهور ناگهانی ستارگان جدید در آسمان بود. این پدیده را حتی یونانیان نیز نمی‌تواستند نادیده بگیرند. هیپا رکوس در 134 قبل از میلاد گفته است که از مشاهده ستاره جدیدی در صورت فلکی عقرب چنان تحت تأثیر قرار گرفته است که به کشیدن نخستین نقشه ستارگان پرداخته است تا در آینده بتوان ستارگان جدید را به آسانی تشخیص داد.
ستارگان نواختر
در سال 1592 ، هنگامی که در صورت فلکی ذات الکرسی ستاره جدیدی با روشنی قابل توجه ، مشاهده شد، نجوم اروپایی از خواب طولانی برخاسته بود. تیکو براهه جوان ستاره جدید را به دقت رصد کرد و کتاب نواختران (Denous Stella) را نوشت. بر اساس نام این کتاب است که هر ستاره جدید را نواختر خوانده‌اند.
سحابیهای سیاره‌ای
با تحقیق درباره تغییر مکانهای دوپلر که در ضمن تشکیل نواختران رو می‌دهد و از روی بعضی از جزئیات ظریف طیفهای آنها ، آشکار شده است که نواختران ستارگانی در حال انفجارند. در بعضی از موارد ماده ستاره را که به صورت گاز منبسط در فضا می‌وزد و بوسیله باقیمانده ستاره روشن شده است، می‌توان دید. چنین ستارگانی را سحابیهای سیاره‌ای (Planetary nebulae) می‌نامند.
این نوع تشکیل نواختر لزوما به معنی مرگ یک ستاره نیست. البته این یک فاجعه خطرناک است. زیرا درخشندگی چنین ستاره‌ای ممکن است در کمتر از یک روز یک میلیون برابر شود. اما انفجار ظاهرا یک تا دو درصد از جرم ستاره را از آن جدا می‌کند و دوباره ، پس از آن ، ستاره به زندگی عادی خود برمی‌گردد. اگر خورشید به یک نواختر مبدل می‌شد، هر نوع زندگی در زمین از میان می‌رفت و احتمالا این سیاره تبخیر می‌شد.
ابر نواخترها
قابل توجه‌ترین نواختری که پس از اختراع تلسکوپ ظاهر شد ستاره‌ای بود که ارنست هارویک (Ernest Hanwrg) اخترشناس آلمانی ، در سال 1885 در کهکشان امراة المسلسه کشف کرد و به آن نام امراة المسلسه S داده شد. اگر این ستاره کمی روشن بود، با چشم غیر مسلح نیز دیده می‌شد. در آن زمان کسی نمی‌دانست که کهکشان مزبور چقدر دور است یا چقدر بزرگ است. اما پس از نتیجه گیریهای هابل درباره فاصله این کهکشان ، ناگهان روشنایی نواختری که در سال 1885 ظاهر شده بود، اخترشناسان را دچار حیرت کرد. این نو اختر می‌بایست 10000 برابر روشن‌تر از نواختران معمولی باشد. این یک ابر نواختر (Super nova) بود.
تفاوت بین یک نواختر و یک ابر نواختر
رفتار فیزیکی ابر نواختران آشکارا با رفتار فیزیکی نواختران متفاوت است و اخترشناسان به بررسی جزئیات طیفهای آنها مشتاقند. اشکال اصلی این است که ابر نواختران کمیابند. به عقیده تسویکی ، در هر هزار سال بطور متوسط سه ابر نواختر در کهکشان ظاهر می‌شود. روشنایی یک ابر نواختر (با قدرمطلقهایی از مرتبه 14- و بطور تصادفی 17- ) فقط می‌تواند نتیجه یک انفجار کامل یعنی تکه تکه شدن یک ستاره ، باشد.
قانون جرم – درخشندگی
ادینگتون ، در سال 1924 ، متوجه این نکته شد که درون هر ستاره می‌بایستی بسیار داغ باشد. چون جرم ستاره بسیار زیاد است، نیروی گرانشی آن بسیار بزرگ است. اگر ستاره در خود فرو نریزد، می‌بایستی این نیروی بزرگ با فشار داخلی ستاره ، که برابر آن است و از |انرژی تابشی سرچشمه می‌گیرد، متعادل باشد. هر چه جرم ستاره بیشتر باشد، دمای مرکزی لازم برای تعادل با نیروی گرانشی بیشتر است.
ستارگان سنگینتر برای اینکه به چنین دمای بالا و فشار تابشی برسند، می‌بایستی تندتر انرژی مصرف کنند و از ستارگان سبکتر روشنتر باشند. این در واقع جرم – درخشندگی است. البته رابطه بین جرم و درخشندگی یک رابطه توانی است. زیرا درخشندگی با توان ششم یا هفتم جرم تغییر می‌کند. اگر جرم سه برابر شود، در این صورت درخشندگی با ضریب 3 ، که شش یا هفت برابر در خودش ضرب شود، افزایش می‌یابد، یعنی مثلا 750 برابر می‌شود.
غولهای زیر قرمز
تا سال 1965 ، محل صدها ستاره که از شدت سردی نمی‌درخشیدند تعیین شد. این ستارگان از روی تابش زیر قرمز آنها آشکار شده بودند و به همین سبب آنها را غولهای زیر قرمز نامیدند، زیرا مقادیر عظیم ماده رقیق ساخته شده‌اند. احتمالا این ستارگان انبوهی از غبار و گازند که روی هم انباشته شده‌اند و به تدریج داغ و داغتر شده‌اند. سرانجام آن قدر داغ خواهند شد که شروع به درخشش کنند. ملحق شدن آنها به ردیف اصلی بستگی به جرم کل ماده‌ای دارد که انباشته شده است.
منابع انرژی ستارگان
تا این اواخر ، تبدیل هیدروژن به هلیوم تنها منبع انرژی ستارگان شناخته شده بود. تا اینکه مسئله مربوط به غولهای سرخ مطرح شد. تا وقتی که ستاره‌ای به مرحله غول سرخ می‌رسد، بیشتر هیدروژن آن از دست رفته است. در این صورت چطور می‌تواند به تابش انرژی آن هم با چنین مقادیر عظیمی ادامه دهد؟ هویل نظر داد که هلیوم مرکزی انقباض پیدا می‌کند و در نتیجه دمای آن به حدی بالا می‌رود که هسته‌های هلیوم می‌توانند با یکدیگر جوش بخورند و با آزاد کردن انرژی اضافی ، هسته کربن تشکیل دهند.
دیوید آلبرگو (David E.Albarger) ، فیزیکدان آمریکایی ، در سال 1959 نشان داد که چنین واکنشی در آزمایشگاه امکانپذیر است. این واکنش بسیار نادر و از نوعی است که احتمال وقوع آن بسیار کم است. اما در یک غول سرخ آن قدر اتم هلیوم وجود دارد که چنین جوش خورد نهایی می‌توانند صورت گیرند و مقادیر انرژی لازم را فراهم کنند.
سخن آخر
ممکن است بین افزایش دمای قسمت مرکزی و افزایش فشار تابشی ، تعادل برقرار شود و وضع ستاره به کمک یک انفجار بزرگ عوض نشود. در این صورت دمای قسمت مرکزی ستاره ممکن است آن قدر بالا برود که بر طبق عقیده هویل ، اتمهای آهن شکسته شوند و هلیوم تشکیل دهند. اما برای ایجاد این پدیده باید برای تمام اتمها انرژی فراهم شود. تنها منبعی که ستاره می‌تواند از آن انرژی بگیرد، میدان گرانشی است. وقتی که ستاره انقباض پیدا می‌کند، انرژی بدست می‌آورد.
این انرژی به میزانی است که می‌تواند برای تبدیل آهن به هلیوم مصرف شود. اما انرژی لازم به قدری زیاد است که برای فراهم کردن آن باید حجم ستاره به کسر کوچکی از حجم اولیه‌اش تبدیل شود و بر اساس عقیده هویل این پدیده باید در تقریبا در یک ثانیه روی دهد. لذا در یک چشم بر هم زدن ستاره از میان رفته و یک کوتوله سفید تولید می‌شود. و این سرنوشتی است که در آینده بسیار بسیار دور در انتظار خورشید ماست و ستارگانی که از خورشید روشنتر هستند زودتر و شاید در ظرف 5 میلیارد سال ، به این مرحله از زندگی برسند.

 

[esfandiyar2002]

انوشه انصاري، نخستين فضانورد ايراني كه از وي به عنوان نخستين زن گردشگر فضايي جهان ياد مي‌شود اينك تمرينات آماده سازي خود را در مركز تمرينات فضايي روسيه پشت سر مي گذارد.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، وي پس از آنكه علاقه جدي خود به ماموريت‌هاي فضايي خصوصي را با مشاركت در جايزه ايكس - پرايز ثابت كرد، از جايزه ديگري براي طراحي و ساخت فضايپيماهاي سفر به ماه حمايت كرد و بعد از آن با انتشار خبري هيجان‌انگيز طرح ساخت نخستين بندرگاه‌هاي فضايي در راس الخيمه را اعلام كرد.

انوشه انصاري كه 38 سال دارد از حدود 20 سال پيش پيش در آمريكا اقامت داشته و مديريت يك شركت بزرگ فعال در زمينه فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات را برعهده دارد.

انصاري سرانجام در گامي بزرگ قرار دادي با سازمان فضايي روسيه منعقد كرد تا به عنوان نخستين زن توريست فضايي جهان و نخستين ايراني عازم فضا شود؛ بدين ترتيب وي در پروازي كه تا پيش از تابستان سال آينده انجام خواهد شد به فضا خواهد رفت و ايستگاه بين المللي فضايي، ‌يك هفته ميزبان وي خواهد بود.


به گزارش ايسنا، وي هم اكنون مشغول سپري كردن دوره آموزشي خود در روسيه است.

به نوشته نجوم، با وجود اينكه انوشه انصاري براي پرواز بعدي در فهرست قرار ندارد اما با توجه به اينكه ذخيره يك گردشگر فضايي ژاپني است خود را آماده مي كند تا در صورت لغو پرواز توريست ژاپني در شهريور ماه امسال به ايستگاه سفر كند.

 

[roje_aria79]

پدیده های نجومی ماهMay آسمان :

يکشنبه 21 خرداد 03:30
قلب العقرب 0.1 درجه شمال ماه (اختفا)
يکشنبه 21 خرداد 22:30
ماه بدر
جمعه 26 خرداد 03:30
نپتون 3.1 درجه شمال ماه
جمعه 26 خرداد 20:30
ماه در حضيض
جمعه 26 خرداد 22:30
پلوتون در مقابله
شنبه 27 خرداد 22:30
اورانوس 0.6 درجه شمال ماه (اختفا)
يکشنبه 28 خرداد 10:30
مريخ 0.6 درجه شمال زحل
يکشنبه 28 خرداد 19:30
تربيع آخر
دوشنبه 29 خرداد 20:30
اقامت اورانوس
سه‌شنبه 30 خرداد 04:30
عطارد 5.8 درجه جنوب پولوکس
سه‌شنبه 30 خرداد 23:30
عطارد در بيشترين کشيدگی شرقی(25)
چهارشنبه 31 خرداد 17:30
انقلاب تابستانی(دقیقا معادل اولین روز تابستان)
يکشنبه 4 تير 21:30
ماه نو
سه‌شنبه 6 تير 09:30
پولوکس 2.1 درجه شمال ماه
سه‌شنبه 6 تير 21:30
عطارد 5.0 درجه جنوب ماه
چهارشنبه 7 تير 17:30
زحل 3.0 درجه جنوب ماه
پنجشنبه 8 تير 04:30
مريخ 2.2 درجه جنوب ماه
جمعه 9 تير 09:30
قلب الاسد 2.0 درجه جنوب ماه
يکشنبه 11 تير 00:30
ماه در اوج
يکشنبه 11 تير 12:30
زهره 4.1 درجه شمال دبران
دوشنبه 12 تير 21:30
تربيع اول
سه‌شنبه 13 تير 07:30
اقامت عطارد
سه‌شنبه 13 تير 22:30
سماک اعزل 0.1 درجه شمال ماه (اختفا)
چهارشنبه 14 تير 09:30
زمين در اوج مداری
پنجشنبه 15 تير 03:30
مشتری 4.4 درجه شمال ماه
جمعه 16 تير 01:30
اقامت مشتری
شنبه 17 تير 12:30
قلب العقرب 0.2 درجه شمال ماه (اختفا)

 

[roje_aria79]

الهه زيبايي

درخشش صبحگاهي سياره زهره بر فراز كاروانسراي تاريخي قصر بهرام.

 

[faraz-hacker]

اینجا کسی المپیادی هست .من امسال که سال اولم بود 3 درصد کم اوردم و وقتی که الان نتیجه مرحله دوم را می بینم که از کلاس ما 6 نفر قبولی داده و انها جلویی من بودن و تنها فرقشان این بود که من تنبلی کردم می خوام خودم را بکشم نمیدونم به نظر شما اگه ادم سال دوم قبول بشه خیلی بده؟؟؟یکم هم سوالها و مطالب المپیاد حل کنید مخصوصا مکانیک سماوی

 

[esfandiyar2002]

ماهواره كلودست با ارسال تصاويري از درون ابرها براي اولين بار اسراري از اوضاع اقليمي زمين را براي دانشمندان فاش كرده است.

به گزارش بخش خبر شبكه فن آوري اطلاعات ايران،از ایرنا، ماهواره آمريكايي كانادايي ‪ CloudSat‬كه ماه آوريل همراه كاوشگر كاليپسو ‪ calipso‬براي مطالعه اوضاع اقليمي زمين به مدار زمين پرتاب شد قرار بود اسرار دروني ابرها را بررسي كند. ماموريت كاوشگر ‪ Calipso‬پي بردن به راز ذرات كوچك معلق در هوا تعيين شده بود.

گرام استفانس پژوهشگر طرح كلودست و استاد دانشگاه ايالتي كلرادو مي‌گويد براي اولين بار درون ابرها را مشاهده كرديم.

وي افزود اكنون مي‌توان توفانهاي استوايي با عمق ‪ ۱۵‬كيلومتر را كه در وسعت هزاران كيلومتر تشكيل مي‌شوند تماشا كرد.

وي گفت درحال حاضر فعاليت رادار ادامه دارد و ظرف ‪ ۹‬ماه آينده اولين اطلاعات معتبر در بين جامعه علمي منتشر خواهد شد.

ماهواره كلودست اولين تصوير خود را ‪ ۳۰‬ثانيه پس از فعال شدن رادار گرفت. اين عكس نشانگر يك جبهه توفان گرم بر فراز درياي شمال در اقيانوس اطلس شمالي است كه درحال نزديك شدن به گريلند است. تصاوير راداري به طور همزمان بارش باران و ابرهاي توفان را نشان مي‌دهد.

در اين تصاوير برخاستن هواي گرم بر فراز هواي سردتر و بارش باران در زير جبهه قابل مشاهده است.

اين ماهواره اولين تصاوير ابرها و توفانهاي برف را نيز بر فراز قطب جنوب نشان داد.

ماهواره كلودست همچنين تصاوير جديدي از ابرها و توفانها در آفريقا شامل توفانهاي مجزا و توفانهايي كه بخشي از سامانه‌هاي بزرگتر توفانهاي استوايي است ارسال كرده است.

استفانس گفت رادار ماهواره بدون نقص كار كرده است هرچند اين داده ها هنوز مقدماتي است، اما تصاوير هيجان انگيزي از آب و هواي زمين ارايه مي‌كند.

تمام انواع سامانه ابرها مشاهده شد و رادار توانايي خود را براي نفوذ به درون بارانها نشان داد.

تصاوير و اطلاعات ماهواره كاليپسو كه با همكاري سازمانهاي فضايي آمريكا و فرانسه ساخته شده است تا هفته آينده آماده انتشار نيست.

 

[faraz-hacker]

اقا این حفظی ها چیه یکم محاسباتی خیلی اماتوری هست .فکر کنم با کروی شروع کنیم بد نیست.نمی دونم چرا اشخاصی مثل اقای ایرجی در این جمع ها شرکت نمی کنند(معلمم بود(المپیاد))

 

[esfandiyar2002]

اروپا در حال طراحي و استقرار ماهواره‌ مسيرياب اختصاصي خود موسوم به «گاليله» (Galileo) است كه در واقع مشابه ماهواره آمريكايي «جي‌پي‌اس» است.

به گزارش سرويس «فن‌آوري» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين سيستم كه تا چهار سال ديگر فعال خواهد شد، به 30 ماهواره مجهز است كه با تشكيل شبكه‌اي فضايي، دقيق‌تر از مشابه آمريكايي خود عمل خواهد كرد.‌

گاليله بر اساس برنامه تعيين شده، تا پايان سال 2010 ميلادي آماده بهره‌برداري خواهد شد.

قبل از آغاز بهره‌بردارى كارشناسان اروپايى با انجام آزمايش‌هاي تكنيكي مختلف ضريب دقت و اشكالات احتمالي ماهواره را بررسى مى‌كنند.

كارشناسان مركز هوا و فضاپيمايي آلمان به همراه مينى‌بوس حاوى تجهيزاتشان در سفري 10 روزه به دور آلمان اثر سيگنال‌هاي ماهواره‌يي مانند فرستنده‌هاي راديويي يا تلويزيوني و يا رادار بر روي گيرنده‌هاي مسيرياب گاليه را بررسي مى‌كنند.

اين گروه بايد مشخص ‌كند ساير سيگنال‌هاى ماهواره‌اى تا چه اندازه كارآيى گاليله را تحت‌تأثير قرار خواهد داد.

مينى‌بوس آبى گروه پر از تجهيزات الكترونى است كه اطلاعات مورد نياز را در اختيارشان قرار مى‌دهد. بر روى سقف دو آنتن نصب شده است.

الكساندر اشتاينگاس و همكارانش از مركز هوا و فضاپيمايى آلمان پروژه را دنبال مى‌كنند.

او مى‌گويد: گاليله مجهزتر از سيستم جى‌پى‌اس است كه در اين سال‌ها ساخته شده، ما دقيق‌تر هستيم. هر دو سيستم به طور عمده و اساسى قدرت بالايى دارند.

اين ماهواره‌ها ويژه شهرها هستند، در مكان‌هايى كه حضور ساختمان‌ها موجب اختلال در دريافت سيگنال مى‌شود فعالند؛ اما ما سرويس حفاظتى هم ارائه مى‌كنيم كه مى‌توانند در موارد امنيتى مورد استفاده قرار بگيرند؛ يعنى اينكه گاليله مانند سيستم امروزى جى‌پى‌ا‌س رايگان نخواهد بود.

شركت‌هاى خدماتى پولى خواهند بود. گذشته از اين نكته، در حال حاضر مشكل اين جاست كه ماهواره‌هايى مانند ماهواره‌هاى تلويزيونى و راديويى و يا حتى موتور لوكوموتيو و جرثقيل، دريافت سيگنال‌هاى ماهواره‌ را مختل مى‌كنند.

به گزارش ايسنا، اشتينگاس مى‌گويد: مساله‌اى كه دقت مكان‌يابى را تحت تأثير قرار مى‌دهد احتمالا تا محدود‌ه‌اى به شعاع 10 متر دقت گيرنده‌ها به هم مى‌ريزد. در بدترين حالت مى‌توانند موجب شوند كه گيرنده به طور كامل از كار بيافتد و هيچ مكانى را نشان ندهد.

اختلال در ارسال سيگنا‌ل به ارزيابى نادرست موقعيت توسط ماهواره‌ى گاليله ‌منجر خواهد شد. اشتباهى كه مى‌تواند به قيمت جان انسانها تمام شود.

اشتاينگاس مى‌گويد: به سيستم فرود هواپيما فكر كنيد، دقت بالا هنگام مه‌، زمانى كه تنها به دستگاه مسيرياب بايد اطمينان كرد. جايى كه كوچكترين اشتباه احتمالى بايد به سرعت هشدار داده شود تا بتوان به موقع فرود يا پرواز را لغو كرد.

در مقايسه با سيستم امريكايى جى‌پى‌اس ماهواره اروپايى گاليله بايد در مورد مسيرهاى كشتيرانى نيز با دقت بيشترى عمل كند.

مدير پروژه، الكساندرا اشتاينگاس اضافه مى‌كند: مثلا لنگرگيرى اتومات در تعميرگاه‌هاى كشتى و يا بنادر، اين جا جان انسانها در ميان است‌، جايى كه مسئله واقعا حفظ امنيت كامل در پهلو گيرى و لنگر اندازى كشتى است.

كريستين وبر يكى ديگر از كارشناسان گروه است كه روى صندلى مينى‌بوس نشسته و روبرويش قفسه‌اى پر از وسايل الكترونيكى است.

روى همه دستگاه‌ها، كامپيوترى است كه وبر تمام مدت صفحه مانيتورش را زير نظر دارد.

وبر در مورد اين پروژه 10 روزه مى‌گويد: در حال حاضر چيز زيادى ديده نمى‌شود. من الان باندها را وصل مى‌كنم. باند بالا، چيزى معلوم نيست. طيف بايد به حالت نرمال كامل مسطح باشد. تا قسمتى، نمودارها ناهموار هستند گاه نيز قله‌هاى تيزى دارند. اينها دقيقا اختلالاتى هستند كه ما مى‌خواستيم ببينيم.

به گزارش ايسنا، در ضمن حركت در بندر هامبورگ، وبر اطلاعات را بايگانى مى‌كند. در هر ثانيه تقريب يك سى‌دى پر مى‌شود. بررسى و سنجش اطلاعات در مركز اطلاعاتى در ابرفافن‌هوفن انجام خواهد شد.

آنجا كارشناسان به بررسى جزئيات مى‌پردازند تا مشخص شود چه نوعى از سيگنالها موجب اختلال مى‌شوند و چگونه روى گيرنده‌هاى ماهواره‌اى اثر مى‌كنند. شناسايى نوع اختلال رفع آن را مقدور مى‌سازد.

گيرنده‌ها بايد مجهزتر شوند. هدف آن است كه گيرنده هنگام اختلال هشدار دريافت كند، هشدارى كه گيرنده را مطلع كند در اين لحظه نبايد به دستگاه اطمينان كند. رفع اختلال در مسيرهاى هوايى و كشتيرانى مهمترين قسمت است.

دويچوله در ادامه اين گزارش به نقل از الكساندرا اشتاينگاس آورده است: اين اختلالات در مورد مسيرهاى زمينى هم مخرب هستند: در اين مورد هم مخرب هستند اما كمتر خطرناكند‌، اگر شما يكبار اشتباه بپيچيد، خيلى بد نيست. اما اگر اين اختلال كشتى ملكه مارى دوم (بزرگترين كشتى مسافربرى دنيا كه چندى پيش در هامبورگ لنگر انداخته بود) را با آن عظمتش يكبار به ديواره بند هامبورگ بكوبد آنوقت شوخى بردار نيست.

 

[esfandiyar2002]

استيو لندزي (فرمانده)، مارك كلي(خلبان) مايك فوسوم (متخصص ماموريت) ليزا نواك (متخصص ماموريت) استيو ويلسون (متخصص ماموريت) پيرز سلر (متخصص ماموريت) و توماس ريتر(متخصص ماموريت) هفت فضانوردي هستند كه در ماموريت اكتشافي Expedition 13 راهي ايستگاه فضايي بين‌المللي خواهند شد.


به گزارش سرويس «فن‌آوري» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، طي روزهاي آتي اين هفت فضانورد به همراه مديران ارشد برنامه شاتل‌هاي فضايي در يك سري جلسات حضوري و توجيهي حضور خواهند يافت تا به بررسي ابعاد گوناگون و دقيق‌تر اين ماموريت مهم فضايي پرداخته شود.


شاتل «ديسكاوري» در اول جولاي سال 2006 (دهم تيرماه) كه مي‌تواند تا 19 جولاي هم به تعويق افتد، اين هفت فضانورد را به ايستگاه فضايي بين‌المللي منتقل خواهد كرد.