اخبار ، مقالات و دانستی های نجوم و فضا

[faraz-hacker]

چرا ستاره ها پايدارند؟
ميدانيم كه گرانش، يك نيروي جذب كننده است، پس اگر يك بسته ماده در يك ستاره داشته باشيم، گرانش سعي ميكند آن بسته را به سمت مركز ستاره بكشد.

ميدانيم كه گرانش، يك نيروي جذب كننده است، پس اگر يك بسته ماده در يك ستاره داشته باشيم، گرانش سعي ميكند آن بسته را به سمت مركز ستاره بكشد. ولي ما ميدانيم كه بيشتر ستاره ها در حالت كلي از نظر ديناميكي پايدارند، به اين معني كه جسم نميتواند به داخل ستاره سقوط آزاد كند- چيزي در برابر نيروي گرانش مقاومت ميكند. در فيزيك، چيزي كه حركت نمي كند، ساكن ( Static ) ناميده ميشود و طبق قانون اول نيوتن تنها جسمي ساكن است كه برآيند نيروهاي وارد بر آن صفر باشد. پس اگر بسته ماده در يك ستاره ساكن باشد، بايد نيرويي در خلاف جهت گرانش به آن وارد شود. به زبان رياضي تر ميتوان گفت:






كه در آن g نشان دهنده گرانش و b نيروي رانش ( ضد گرانش) است. اكنون نميدانيم كه نيروي رانش چه نوع نيروييست، اما ميدانيم كه نيرويي در ستاره هست كه مواد را به سمت خارج ميراند.

ميتوانيم نيروي گرانش را از رابطه زير محاسبه كنيم:





كه در آن G ثابت جهاني گرانش، M جرم ستاره، m جرم بسته ماده و r فاصله مركز ستاره تا بسته است.

فشار نيروي وارد بر واحد سطح است. ميدانيم كه گازها داراي فشارند، و نمونه اين حكم را در فشار اتمسفر زمين به خوبي حس ميكنيم. رابطه ساده اي براي محاسبه فشار گازها وجود دارد:







P نشان دهنده فشار گاز و T نشان دهنده دما ميباشد. پس فشار با دما رابطه مستقيم دارد. نيروي نتيجه شده از فشار گاز در اين مورد كمي متفاوت است، زيرا براي اعمال نيرو، گاز بايد نامتعادل باشد. در يك ستاره هر چه به مركز نزديكتر ميشويم، فشار افزايش ميابد. پس حتي براي يك بسته كوچك ماده، فشار وارد شده در مركز بيشتر از فشار وارد شده در سطح است. پس نيروي حاصل از فشار گاز در اين حالت به اختلاف فشار بين بالا و پايين بسته بستگي دارد. اكنون نيروي رانش ذكر شده در بالا را به نام حقيقي خودش، يعني فشار گاز ميخوانيم:





در اينجا p به معني فشار و A نشان دهنده سطح است. معادله بالا نشان ميدهد كه فشار گاز برابر است با تغيير بسيار كوچك فشار ضرب در تغيير بسيار كوچك سطح در بسته گاز مورد بررسي.
گفتيم كه براي ساكن ماندن اجسام در ستاره، لازم است تساوي بين نيروهاي وارد بر آنها وجود داشته باشد. دو نيروي مساوي را در بالا معرفي كرديم. با توجه به معادله اول، داريم:





با تبديل m به چگالي ضربدر حجم، به معادله زير ميرسيم:





پس نيروي گرانش برابر است با نسبت تغييرات فشار به تغييرات شعاع.به معادله بالا، معادله تعادل هيدرواستاتيك گفته ميشود. نيروهاي گرانش و فشار گاز ميليونها سال در يك ستاره به حال توازن باقي ميمانند. اگر اين توازن به هم بخورد، تغييرات بسيار بزرگي در اندازه ستاره تنها در عرض چند ساعت به وقوع ميپيوندد.

 

[faraz-hacker]

روزتا منحنی نوری سیارک اِستِین را بدست آورد
فضاپیمای روزتا توانست در اولین رصد خود از سیارک اِستِین، منحنی نوری بسیار دقیقی را از این سیارک بدست آورد.
هدا راشدی

دوربین OSIRIS فضاپیمای «روزتا» سیارک اِستِین-۲۸۶۷ را از فاصله ۱۵۹ میلیون کیلومتری رصد کرد و توانست عکس‌ها و اطلاعات بسیار زیادی را بدست آورد. با اینکه روزتا هنوز از این سیارک بسیار فاصله دارد، دانشمندان مطالعات مقدماتی خود را آغاز کرده‌اند. آن‌ها توانستند اطلاعات اولیه بسیاری را بدست آورند. اطلاعات دقیق‌تر و کامل‌تر مانند دوره تناوب و اندازه آن، برای آمادگی عملیات رصد اصلی در سپتامبر ۲۰۰۸ و در پی آن در جولای ۲۰۱۰ ضروری است. از این رو دانشمندان در حال حاضر برای بدست آوردن چنین اطلاعاتی تلاش می‌کنند.

تغییرات نوری اندازه گیری شده در طی یک روز، حداکثر نور در این منحنی تقریبا ۲۳ درصد از حداقل آن پرنورتر است.

«مایکل کوپرز»(Michael Kuppers) از مرکز تحقیقاتی ماکس پلانک می‌گوید:"دو رصد مقدماتی یکی در دوم و سوم ژانویه ۲۰۰۷ و دیگری در ۱۱ مارس ۲۰۰۶ برای تعیین ویژگی‌های اولیه این سيارک انجام شد. نتیجه آن دو را می‌توان با منحنی نوری بیان کرد. ما منحنی نوری را با استفاده از رصد تغییرات شدت نوری این جرم از جهت‌های مختلف بدست آوردیم".

اطلاعات بدست آمده نشان داده است که دوره تناوب این سیارک کمی بیشتر از ۶ ساعت است که با نتایج رصدهای قبلی از روی زمین مطابقت می‌کند. منحنی بدست آمده نامتقارن است. در نتیجه احتمالا این سیارک شکل نامنظمی دارد. تا به حال اطلاعاتی از حرکات نامنظم و یا حضور قمری در کنار این سیارک بدست نیامده است. در حال حاضر نیز مطالعات بر روی تعیین جهت محور دوران استین متمرکز شده است که با ترکیب نتایج رصدهای زمینی بدست خواهد آمد.

سیارک‌ها به دور خورشید می‌گردند و یکی از اجزای اولیه منظومه شمسی به شمار می‌روند. آن‌ها نیز مانند دنباله‌دارها حاوی اطلاعات مهمی از ماهیت و ساختار منظومه شمسی هستند. فضاپیمای روزتا اطلاعاتی درباره جرم و چگالی آن‌ها بدست می‌آورد و می‌تواند ساختار آن‌ها را مشخص کند. همچنین دمای سطحی آن‌ها را اندازه می‌گیرد و به دنبال گاز و غبار در اطراف آن‌ها می‌گردد.

روزتا بار دیگر این سیارک را در ۵ سپتامبر ۲۰۰۸ مورد بررسی قرار خواهد داد. این دیدار با فاصله کمتری در حدود ۱۷۰۰ کیلومتر و سرعت نسبی در حدود ۹ کیلومتر بر ثانیه اجرا خواهد شد و اطلاعات دقیق‌تری بدست خواهد آمد. این اولین دیدار روزتا با کمربند سیارک‌ها خواهد بود. در ۱۰ جولای ۲۰۱۰ نیز دومین دیدار خود را با لوتتیا-۲۱(Lutetia) در فاصله ۳۰۰۰ کیلومتری و با سرعت نسبی ۱۵ کیلومتر بر ثانیه خواهد کرد.

منبع: http://www.sciencedaily.com

 

[faraz-hacker]

قادیر فراوان یخ آب در قطب جنوب مریخ
بررسی‌های جدید قطب جنوب مریخ نشان می‌دهند که مقادیر فراوانی آب یخ‌زده در لایه‌های زیرين سطح مریخ وجود دارد. حجم آب این ناحیه به اندازه‌ای است که در صورت آب شدن می‌تواند دریایی را به عمق ۱۱ متر در سراسر سطح سیاره به وجود آورد!
پيمان اکبرنيا


هر رنگ نشان دهنده‌ی عمق لایه‌ی یخ در زیر سطح است.

این اطلاعات را ابزار مشترک «ناسا» و «آژانس فضایی ایتالیا» که بر روی مدارگرد اروپایی «سریع‌ السیر مریخ»(Mars Express) نصب شده است به دست آورده است. داده‌های جدید از نقشه‌ برداری راداری به دست آمده است. تجهیزات راداری مدارگرد، این نقشه را در بیش از ۳۰۰ برش مقطعی از لایه‌های سطحی قطب جنوب مریخ به دست آورده است. این رادار قادر است یخ را تا عمق ۷/۳ کیلومتر زیر سطح تشخیص دهد.

«جفری پلات»(Jeffrey Plaut) از آزمایشگاه (JPL) می‌گوید:"وسعت این مناطق یخ‌زده از تگزاس آمریکا بیش‌تر است. پیش از این نیز مقدار آب این ناحیه تخمین زده شده بود؛ اما داده‌های جدید راداری بسیار دقیق‌تر است". وی یکی از مسئولان هدایت و تحقیقات رادار و مسئول اطلاع‌ رسانی این یافته‌های جدید است. نتایج این تحقیقات در نسخه‌ی آن‌لاین نشریه‌ی ساینس(Science) منتشر شده است.

«رادار پیشرفته‌ی بررسی زیر سطحی و ژرفاسنجی یونوسفر مریخ»(MARSIS) ضخامت لایه‌های یخی قطب شمال مریخ را نیز بررسی کرده است. «جیووانی پیکاردی»(Giovanni Picardi) استاد دانشگاه «رم» و یکی از مسئولان تحقیقات این ابزار می‌گوید:"رادار ما بسیار خوب عمل می‌کند. مارسیس ابزاری قدرتمند برای بررسی زیر سطح مریخ است و تیم ما به هدف خود یعنی نقشه برداری از یخ‌های قطبی رسیده است.ما انتظار داریم با پیشرفت روش‌های تحلیل داده‌ها، به جزئیات و دقت بیش‌تری دست پیدا کنیم".

هم اکنون بیش‌ترین حجم آب‌های مریخ در این ناحیه‌ی قطبی وجود دارد. اما به نظر می‌رسد که در گذشته‌های دور، آب در سطح مریخ جریان داشته است. شناخت سرگذشت آب در مریخ، ما را در شناخت هرچه بهتر امکان وجود حیات در این سیاره یاری می‌دهد. کلاهک قطب جنوب مریخ حاوی مقادیر زیادی یخ خشک و اندکی یخ آب است. زیر این کلاهک لایه‌های یخ آب مذکور گسترش یافته است. بازتاب امواج رادار نشان می‌دهد که حداقل ۹۰ درصد ترکیبات زیر سطح قطب، حاوی آب یخ زده است.

اما ناحیه‌ای در این نقطه وجود دارد که دانشمندان را شگفت‌زده کرده است. به نظر می‌رسد که در این ناحیه لایه‌ای از آب مایع وجود دارد که با توجه به محیط سرد غیر ممکن است. پلات می‌گوید:"ما نمی‌دانستیم که پایین‌ترین لایه‌ی یخ در چه عمقی قرار دارد. بررسی شکل یخ‌ها به ما اطلاعاتی درباره‌ی پوسته‌ی سیاره می‌دهد. ما در این تحقیق متوجه شدیم که لایه‌های یخی مریخ کم‌تر از زمین به پوسته فشار می‌آورند و این به این معنا است که پوسته و لایه‌های بالایی مریخ سخت‌تر از زمین هستند که دلیل آن می‌تواند سردتر بودن داخل مریخ باشد".

منبع: www.spaceflightnow.com

 

[faraz-hacker]

میرا در اوج درخشش
در اين شب‌ها آسمان میزبان یاقوتی زیباست که صورت فلکی نهنگ (قیطس) را آراسته است. این ستاره که احتمالاً اولین بار ابرخس و رصدگران چینی متوجه حضور آن شدند، در نقشه‌های آسمان به عنوان ستاره اومیکرون قیطس شناخته می‌شود...
حامد پور خرسندي


این روزها اجرامی در آسمان ظاهر می‌شوند که منجمان آماتور را علاقه‌مند به بررسی ستاره‌های متغیر می‌کنند. در حالی نواختر زیبای عقرب این روزها با رنگ آبی-سفید خود همچون الماسی در آسمان صبحگاهی می‌درخشد. آسمان شامگاهی میزبان یاقوتی زیباست که صورت فلکی نهنگ (قیطس) را آراسته است. این ستاره که احتمالاً اولین بار ابرخس و رصدگران چینی متوجه حضور آن شدند، در نقشه‌های آسمان به عنوان ستاره اومیکرون قیطس شناخته می‌شود و همچنین به خاطر تغییرات قدری آن و رنگ زیبایش توسط هولیوس در سال ۱۶۴۲ با نام «میرا» به معنی شگفت اختر معروف شد.
ميرا در آسمان شامگاهي - عکس از Stefan Seip
اما اولین گزارش قابل توجه رصد این ستاره را رصدگری هلندی به نام فابريسيوس انجام داد، او در سال ۱۵۹۶ که در پی رصد عطارد بود، متوجه این ستاره شد. این رصدگر که فکر می کرد نواختری را کشف کرده است، به قدر سنجی این ستاره به مدت حدود ۱۸ روز پرداخت و متوجه پرنور شدن میرا از قدر ۳ به ۲ شد. اما وقتی فابريسيوس در سال ۱۶۰۹ دوباره این ستاره را دید، منجمان علاقه زیادی به رصد این ستاره جدید پیدا کردند و از آن زمان بود که ستاره اومیکرون قیطس مشهورترین ستاره متغیر آسمان شد. در سال ۱۶۳۸ جان هولوردا دوره تناوب این ستاره را حدود ۱۱ ماه اعلام کرد.
ميرا پرنورترين و جذابترين متغير بلنددوره‌ی آسمان است. دوره تناوب اين متغير تقريبا" ۳۳۲ روز و تغييرات درخشندگی آن از قدر ۳ تا ۹ است. تغييرات درخشندگی ميرا ثابت نيست و بين دوره‌های مختلف آن اختلافاتی وجود دارد. بطوريکه گاهی اوقات پرنورتر بوده است. کاشف اورانوس، ويليام هرشل درخشندگی ميرا را در هنگام اوج معادل دبران (قدر ۸۵/۰) تعيين کرد. در بعضی سال‌ها نيز ميرا در اوج درخشندگی از قدر ۵+ گزارش شده است.
این ستاره غول که حدود ۷۰۰ برابر خورشید قطر دارد، امسال رفتار عجیبی را از خود نشان داده است. طبق گزارشات رصدی، قدر ستاره در اواخر دی ماه حدود ۴ بود در حالی که قدر این ستاره این روزها ۴/۲ گزارش شده است.
علاقه‌مندان به رصد میرا می‌توانند، بلافاصله بعد از تاریک شدن آسمان در افق غربی این ستاره را بیابند. اگر می‌خواهید دوره تناوب این ستاره را بدست آورید، یک دوربین دوچشمی متوسط می‌تواند به شما کمک کند و برای تخمین قدر این ستاره اگر هفته‌ای یکبار این کار را انجام دهید، گزارش دقیق‌تری خواهید داشت.

 

[faraz-hacker]

استان کشف میهمان گیسوبلند زمستان 1385
رابرت مکنات در گفتگو با نجوم از کشف دنباله‌دار مکنات، پُرنورترین دنباله‌دار چهار دههِ اخیر، می‌گوید.
پوریا ناظمی







فصل زمستان و سال نو مسیحی در شرایطی آغاز شد که علاقه‌مندان نجوم در گوشه‌وکنار جهان خیره به منظره‌ای می‌نگریستند که معلوم نیست بار دیگر چه زمانی در برابر چشمان آنها نمایان شود. بار دیگر شکوه ظهور دنباله‌داری گیسو‌بلند و درخشان همه را مجذوب خود کرد. نمایش خیره‌کنندهِ دومین دنباله‌دار درخشان ۵/‌۱ قرن گذشته نفس همگان را در سینه حبس کرد و هر چه زمان گذشت بر شکوه این منظره نیز افزوده شد. گیسوی افشان و بلند دنباله‌دار و هستهِ درخشان و خیره‌کننده آن بار دیگر چشمان بسیاری را به‌آسمان دوخت. اما همهِ هیجان ما و دیگرانی که این منظرهِ بی‌بدیل را دیدند شاید قابل مقایسه با احساسی که رابرت مکنات تجربه کرد نباشد؛ مردی که در ۱۷ مرداد ۱۳۸۵ نخستین بار، از بین ده‌ها قطعه تصویر، لکهِ کوچکی را دید که اندکی در زمینهِ ستاره‌ها نسبت به‌تصاویر قبلی از همان منطقه جابه‌جا شده بود و با محاسبهِ مدار آن نام خود را بر دنباله‌دار دیگری نیز ثبت کرد. اما خود مکنات با سابقهِ کشف ده‌ها دنباله‌دار و صدها سیارک هم باور نمی‌کرد آنچه کشف کرده چنین منظرهِ باشکوهی را پیش چشمان ساکنان زمین به‌نمایش بگذارد. رابرت مکنات ساکن استرالیا و زادهِ اسکاتلند است. او طی حدود دو دهه کارِ حرفه‌ای خود بیش از ۴۰۰ سیارک و ۲۱ دنباله‌دار کشف کرده و در کشف چندین دنباله‌دار دیگر نیز سهیم بوده است. کار او به‌ویژه در سال‌های اخیر با همکاری در طرح جستجوی خُرده‌سیاره‌های سایدینگ‌اسپرینگ (مجموعهِ رصدخانه‌های بزرگ استرالیا) اوج گرفت. او اکنون اخترشناس مدرسه تحقیقاتی-‌آموزشی نجوم و اخترفیزیک دانشگاه ملی استرالیا است.
در این گفتگوی اختصاصی، مکنات از فعالیت‌های حرفه‌ای خود و داستان کشف دنباله‌دار مکنات سخن می‌گوید.

* پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علمی، همکار تحریریه نجوم و دبیر گروه علمی روزنامه جام جم است.

مجله نجوم

* آخرين شماره نجوم
* آرشيو شماره های امسال
* اشتراک ماهنامه نجوم
* آرشيو کامل

* تازه ترين خبرها
* پديده های آسمان
* پرسش و پاسخ
* گالری
* اعضای سايت
* درباره ما

طلوع خورشید
06:52
غروب خورشید
19:09
(Unknown city) - Iran
تنظیم مشخصات
اقامت پلوتون
عطارد 1.5 درجه جنوب اورانوس

 

[faraz-hacker]

بادهای ستارگان خاموش
بادهای تَپ‌اخترها رفتار گذشتهِ ستارگان مرده را بازگو می‌کنند. این یافتهِ جدید اعضای طرح چندملیتی هِس (سامانهِ سه‌بُعدی پُرانرژی) است که دکتر آرش جنتی عطایی، اخترفیزیکدان ایرانی آزمایشگاه ذرات کیهانی و کیهان‌شناسیAPC در پاریس، در نخستین همایش علمی تلسکوپ فضایی گلاست اعلام کرد.
تحریریه نجوم‌
گروهی از اخترشناسان از فرانسه و آفریقای جنوبی، اعضای طرح چند مِلیتی هِس؛HESS) سامانه سه بُعدی پُرانرژی)، نخستین فهرست گونهِ جدید منابع پرتو گاما را منتشر کردند. این منابع یک دوجین ابرهایی از تابش‌های <یادگار مانده> از ستاره‌های مُرده‌اند که دربارهِ گذشتهِ پُرانرژی این اجرام اطلاعاتی را آشکار می‌کنند.

این یافته‌ها را دکتر آرش جنتی عطایی، اخترفیزیکدان آزمایشگاه ذرات کیهانی و کیهان‌شناسی(APC) در پاریس، در بهمن ۱۳۸۵ در نخستین همایش علمی تلسکوپ فضایی گلاست(GLAST) در پالوآلتو، کالیفرنیا، اعلام کرد.
این فهرستِ سحابی‌های <یادگار> از بررسی دقیق و شبیه‌سازی منابعی به‌دست آمد که در دو سال گذشته در طرح هِس کشف شده‌اند. هِس آرایه‌ای از چهار تلسکوپ ۱۲ متری در نامیبیا واقع در آفریقا است.

آرش جَنتی عطایی از کودکی به‌آسمان عشق می‌ورزید و با تلسکوپی کوچک نجوم آماتوری را دنبال می‌کرد. پدر او از فرهیختگان ایرانی، ابوالقاسم جنتی عطایی، استاد تأتر و نویسنده شهیر است. با علاقهِ فراوان به‌نجوم در نوجوانی از تهران به‌پاریس رفت. در رشتهِ فیزیک دکتری اخترفیزیک خود را در سال ۱۳۵۹ از مؤسسه پژوهشی ماری‌کوری، با پایان‌نامه‌ای دربارهِ اولین مشاهدات پرتو گاما سحابی خرچنگ، گرفت. او در کنار پژوهش‌های نجوم گاما همواره به‌ترویج نجوم در میان مردم نیز علاقه‌مند بوده است.
مدتی پیش میزبان او در دفتر ماهنامه نجوم بودیم. اطلاعات زیر حاصل این گفتگو است. یکی از زمینه‌های کاری امروز او جستجوی منشأ پرتوهای کیهانی است. این ذرات پُرانرژی و دارای بار الکتریکی از جهات مختلف آسمان به‌ما می‌رسند. آنها در طیف وسیعی از انرژی‌های مختلف‌اند؛ از یک یا چند گیگاالکترون‌ولت تا ۱۰۲۰ الکترون‌ولت. خوشبختانه -‌و متأسفانه برای اخترشناسان- این پرتوهای پُرانرژی مرگبار مستقیماً‌ به‌زمین نمی‌رسند و بسیاری از ذرات پرتو کیهانی اولیه در جوّ زمین جذب می‌شوند. ویکتور هِس اتریشی، در سال ۱۹۱۱، نخستین‌بار نشان داد منشأ پرتوهایی که روی زمین ثبت می‌شود (پرتوهای ثانویه حاصل از برخورد ذرات پرتو کیهانی و باد خورشیدی با ملکول‌های جوّ زمین) کیهانی است. او در پروازی با بالن با دستگاه سادهِ الکترومتر پِی بُرد که شدت پرتوها در ارتفاعات بیشتر می‌شود؛ پس آنها از آسمان می‌آیند.

 

[یاشار]

سايوز تي.ام آماده پرتاب

ناو كيهاني سايوز تي.ام.آ-10 و پرتابگر آن در ساعت 5 صبح امروز (جمعه 17 فروردين) آخرين مرحله آزمايش قبل از پرتاب را با موفقيت از سر گذراندند و توسط لكوموتيو مخصوص به سكوي پرتاب حمل شدند.

به گزارش سرويس فن‌آوري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، بر اساس اطلاعيه مجتمع علمي- صنعتي امرگيا- سازنده ناو- اين فضاپيما در ساعت 21:31 روز شنبه 7 آوريل (18 فروردين) با سه سرنشين، زمين را به مقصد ايستگاه مداري بين المللي ترك خواهد كرد.

كيهان نوردان اين ناو، آلگ كوتوف فرماندهي، فيودور يورچكين مهندسي پرواز و چارلز سيموني گردشگر فضايي هستند.

حدود دو شبانه روز پس از پرتاب، ناو كيهاني سايوز تي.ام.آ-10 به ايستگاه فضايي بين المللي خواهد پيوست كه در حال حاضر دو آمريكايي به نام هاي مايكل لوپز آلگريا و سونيتا ويليامز و يك كيهان نورد روس به اسم ميخاييل تيورين در آن فعاليت دارند.

تيورين و لوپز- آلگريا كه در 18 سپتامبر سال گذشته ميلادي با انوشه انصاري به فضا پرتاب شده بودند، از 20 سپتامبر در اين ايستگاه مستقر هستند.

اين دو تن قرار است حدود يك هفته پس از اتصال سايوز تي.ام.آ-10 به همراه چالرلز سيموني به زمين بازگردند اما سونيتا ويليامز كه در 10 دسامبر سال گذشته ميلادي با كيهان پيماي ديسكاوري به فضا پرتاب شد و از 11 دسامبر به عنوان سومين عضو گروه كيهان نوردان كشيك ايستگاه فضايي در آن مستقر است به پرواز خود ادامه خواهد داد .

آلگ كوتوف افسر نيروي هوايي روسيه، اوكرايني الاصل است و در سال 1965 در سمفروپل اوكراين به دنيا آمد. وي داراي درجه دكتري پزشكي است و سال ها در مركز آموزش فضانوردان به عنوان پزشك فعاليت داشت. كوتوف در سال 1996 به عنوان فضانورد برگزيده شد و پرواز با سايوز تي.ام.آ-10 نخستين سفر فضايي او محسوب مي شود.

فيودور يورچكين در سال 1959 در باتومي از منطقه خودمختار آجاري در گرجستان به دنيا آمد. در سال 1983 از موسسه هوايي مسكو با درجه مهندسي مكانيك فارغ التحصيل شد. در 2001 از دانشگاه مسكو دكتري اقتصاد گرفت.

وي كه در سال 1997 به جرگه فضانوردان روسيه پيوسته است در سال 2002 با كيهان پيماي آتلانتيس سفري 11 روزه به مدار زمين داشت و از ايستگاه فضايي بين المللي بازديد كرد.

چالرز سيموني، گردشگر فضايي، متولد 1948 در بوداپست مجارستان است. وي بعد از فروپاشي شوروي به آمريكا مهاجرت و به عنوان طراح نرم افزار هاي رايانه‌يي همكاري با شركت ماكروسافت را آغاز كرد. او به همراه يورچكين و كوتوف، سفري 10 روزه را به انجام خواهد رساند و سپس با سايوز تي.ام.آ-9، همراه با تيورين و لوپز آلگريا به زمين باز خواهد گشت.

به گزارش ايسنا، تاكنون 14 گروه كشيك دائمي در ايستگاه فضايي فعاليت مداوم داشته‌اند و در پايان كار، هر گروه، ايستگاه را به دسته بعدي سپرده است.

كوتوف و يورچكين تا سپتامبر در ايستگاه فضايي فعاليت خواهند داشت اما سونيتا ويليامز در جريان ماموريت بعدي كيهان پيماهاي شاتل با يك كيهان نورد تازه نفس تعويض خواهد شد.

 

[یاشار]

پرتاب شاتل «آتلانتيس» بار ديگر به تعويق افتاد

آژانس فضانوردي آمريكا (ناسا) بار ديگر پرتاب شاتل فضايي آتلانتيس را براي به اتمام رساندن تعميرات بر روي مخزن سوخت اين شاتل كه در ماه فوريه دچار آسيب ديدگي شده بود، به تعويق انداخت.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ناسا اميدوار بود كه اين شاتل كه قرار است تجهيزاتي را به ايستگاه فضايي بين المللي برساند، براي پرتاب در ماه مه آماده شود، اما مقامات ناسا اعلام كردند كه 8 ژوئن (18 خرداد) زودترين تاريخ ممكن براي پرتاب اين شاتل است.

مديران ناسا پس از مطالعه و بررسي در زمينه جايگزيني يك مخزن جديد براي ماموريت آتلانتيس در نهايت به اين نتيجه رسيدند كه مخزن آسيب ديده شاتل قابل تعمير است و نسبت به پيشرفت تعميرات انجام شده بر روي اين مخزن ابراز رضايت كردند.

گفتني است كه تاخير در پرتاب آتلانتيس زمان پروازهاي ساير ماموريت‌هاي شاتل را كه ناسا اميدوار بود امسال انجام شوند، به تعويق انداخت. اين امر هم چنين مدت زمان اقامت سونيتا ويليامز، فضانورد آمريكايي در ايستگاه فضايي را طولاني‌تر كرده است.

 

[یاشار]

ستاره‌شناسان مدعي كشف شواهدي از آب در سياره‌اي خارج از منظومه شمسي شدند

يك ستاره شناس در آمريكا در تحقيقات خود موفق به كشف شگفت‌انگيز شواهدي از وجود آب براي اولين بار در سياره‌اي در خارج از منظومه شمسي شده است.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، تراويس بارمن، ستاره شناسي در رصدخانه لوويل در آريزونا كه به اين شواهد دست يافته است در اين زمينه گفت: در اين پژوهش بخار آب در اتمسفر يك سياره گازي شكل و بزرگي شبيه به سياره مشتري مشاهده شده است.

اين سياره در فاصله 150 سال نوري از زمين در صورت فلكي PEGASUS واقع شده و HD 209458B نام دارد.

اين در حالي است كه چندين دانشمند ديگر در ماه فوريه سال جاري گزارش كرده بودند كه نتوانسته‌اند شواهدي از وجود آب در اتمسفر اين سياره پيدا كنند.

با من در مصاحبه‌اي در اين زمينه اظهار كرد: من بسيار مطمئن هستم و اين خبر قطعا خبر خوبي است.

رصدخانه لوويل يك موسسه تحقيقاتي نجوم با مالكيت خصوصي است.

اين مطالعات كه نتايج آن در مجله آستروفيزيكال منتشر مي‌شود از سوي آژانس فضانوردي آمريكا (ناسا) حمايت شده است.

 

[یاشار]

ماراتن فضايي 42 كيلومتري در 338 كيلومتري زمين

سونيتا ويليامز، فضانورد 41 ساله ناسا كه هم‌اكنون در ايستگاه فضايي بين‌المللي در ارتفاع 338 كيلومتري بر فراز زمين به سر مي‌برد، قصد دارد مسافت 42 كيلومتر را به شكل افقي در فضا بپيمايد.

اين فضاپيمايي افقي به منظور جلوگيري از تضييع ماهيچه‌هاي اين فضانورد صورت مي‌گيرد.

اين پيمايش فضايي به شيوه‌ گردش‌نمايي متوازن (gyroscopic balance system ) انجام مي‌شود تا بر مدار ايستگاه تاثيري نگذارد.

اين زن فضانورد برحسب چالش‌هايي كه حين پياده‌روي فضايي پيش مي‌آيد نياز به ايجاد تغييراتي در لباس‌هاي خود است.

سونيتا ويليامز مي‌گويد: يكي از چيزهاي جالب كار در فضا اين است كه نه چيزي بر آدم مي‌افتد نه آدم به جايي سقوط مي‌كند.

وي افزود: حتي عرق تن در فضا تبخير نمي‌شود و در عوض در حجمي معين از اندازه به دور محور خود شروع به چرخش مي‌كند.

 

[یاشار]

آژانس فضانوردي آمريكا (ناسا)، اعلام كرد كه خطاي انساني عامل شكست و ناكامي ماموريت فضاپيماي 154 ميليون دلاري ارزياب جهاني مريخ (Mars Global Surveyor) بوده است.

مهندسان در اوايل ماه نوامبر تماس خود را با فضاپيما از دست دادند و برقراري مجدد ارتباط امكان پذير نشد.

ناسا اعلام كرد كه تغييرات اشتباه در حافظه رايانه فضاپيما باعث گرم شدن بيش از اندازه باتري شده بود.

اين فضاپيما با طول عمر 10 سال هزاران تصوير از سياره مريخ به زمين ارسال كرد.

دالي پركنيز، كارشناس ناسا در اين زمينه گفت: از دست دادن اين فضاپيما نتيجه مجموعه‌اي از اتفاقات در ارتباط با يك خطاي رايانه‌يي و پنج ماه پيش از بروز نقص در باتري بوده است.

در آخرين ارتباطي كه مهندسان ناسا با اين فضاپيما داشتند به آن دستور دادند كه وضعيت صفحات خورشيدي خود را تنظيم كند.

 

[یاشار]

دانشمندان ابراز هوشمند غبارمانند طراحي مي‌كنند

دانشمندان انگليسي در تلاشند ابزارهاي هوشمند بسيار ريزي را كه همانند ذرات گرد و غبار با باد جابه‌جا مي‌شوند براي استفاده در ماموريت‌هاي كاوش و شناسايي در سيارات دور طراحي كنند.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين ابزار داراي يك تراشه رايانه‌يي هستند كه با يك ورقه پلاستيكي پوشيده شده و مي‌توانند با تغيير ولتاژ تغيير شكل داده و به حركت در بيايند.

جزئيات درباره طراحي اين ابزار در نشست ملي نجوم در پريسنتون ارائه شده است.

دكتر جان باركر از دانشگاه گلاسكر در اين باره اظهار داشت كه اين ذرات مي‌توانند از شبكه‌هاي بي‌سيم براي تشكيل گروه‌ها و دسته‌هاي انبوه استفاده كنند.

به گزارش ايسنا، ايده ساخت و استفاده از ابزار ميليمتري براي كشف سيارات دور ايده جديدي نيست اما دكتر باركر و دستياران وي بررسي جزئي و كاربردي در زمينه تحقق اين ايده را آغاز كرده‌اند.

اين ذرات غبار هوشمند را مي توان به طور گروهي به شكل مخروطي روي فضاپيماهاي كاوشي سيارات جاسازي كرده و سپس در اتمسفر سيارات مختلف آزاد كرد تا با نيروي باد حركت كنند و به اكتشافات خود ادامه دهد.

 

[یاشار]

سنگي كه احتمالا از سفينه موجودات فضايي به زمين افتاده آزمايش مي‌شود

"بيل بيتي" مهندس تحقيقات "دانشگاه واشنگتن" قرار است يك تكه سنگ را كه گفته مي‌شود ‪ ۶۰‬سال پيش از يك سفينه فضايي ناشناخته به زمين افتاده است را آزمايش كند.

به گزارش خبرگزاري يونايتدپرس، "فيليپ ليپسون" و "شارلت لوفور" كه تصدي "موزه اسرار سياتل" را بر عهده دارند سال‌ها بر روي داستاني كه در ژوئن ‪ ۱۹۷۴‬آغاز شد تحقيق كرده‌اند. در آن زمان يك كارمند دولت سه روز بعد از اينكه مردي از اهالي "تاكوما" گفت يك بشقاب پرنده فلز و گدازه به درون قايق وي انداخته‌است ، قسم خورد كه بشقاب پرنده‌هايي را ديده است.

ليپسون و لوفور گفتند آنها معتقدند كه ‪ ۶۰‬سال پيش يك بمب افكن ‪B-52‬ درحاليكه قراضه‌هاي يك شيئي ناشناخته فضايي يا بشقاب پرنده را حمل مي‌كرد، سقوط كرده است.

آنها اكنون يك تكه سنگ سياه رنگي را در اختيار دارند كه مي‌تواند بهترين سرنخ باشد و بيتي هفته جاري آنرا آزمايش مي‌كند.

بيتي گفت، از آنجا كه اين سنگ پر از حباب است مي‌توان گفت كه ابتدا به شكل مايع بوده است.

وي افزود، بايد ابتدا سنگ بستر تپه‌اي را كه اين سنگ آنجا پيدا شده است آزمايش كنيم. اگر سنگ بستر شبيه اين تكه سنگ باشد پس احتمالا مشابه هستند. اما اگر كاملا متفاوت با سنگ بستر آنجا متفاوت باشد در آن صورت داستان بسيار جالب خواهد شد.

 

[یاشار]

يك سياره قابل سكونت در خارج از منظومه شمسي كشف شد

اخترشناسان براي اولين سياره‌اي را در خارج از منظومه شمسي كشف كرده‌اند كه با داشتن دمايي مشابه زمين يك سياره قابل سكونت محسوب مي‌شود.

پژوهشگران كشف اين سياره را كه در ف‌اصله ‪ ۱۲۰‬ميليارد مايلي زمين قرار دارد را گام بزرگي در جستجوي حيات در كيهان توصيف كرده‌اند.

پايگاه اينترنتي آسوشيتدپرس گزارش داد در اين سياره احتمالا آب به شكل مايع وجود دارد و در ابعاد كهكشاني، فاصله آن با زمين نسبتا كم است.

اما ستاره‌اي كه اين سياره به حول آن مي‌چرخد و به كوتوله سرخ شهرت دارد بسيار كوچكتر، كم نورتر و سردتر از خورشيد ما است.

هنوز چيزهاي بسياري در مورد اين سياره كشف نشده است. اين سياره نخستين سياره در خارج از منظومه شمسي است كه با استانداردهاي يك سياره قابل سكونت مطابقت دارد.

گزارش ايرنا به نقل از اسوشيتدپرس حاكي است "مايكل مير" اخترشناس دانشگاه ژنو و يكي از ‪ ۱۱‬دانشمند اروپايي كه اين سياره را كشف كرده‌اند مي‌گويد اين كشف گام مهمي به سوي يافتن حيات در كيهان محسوب مي‌شود.

نتايج اين كشف هنوز منتشر نشده و براي انتشار براي مجله ‪astrophysics‬ ‪ astronomy and(‬ستاره‌شناسي و فيزيك آسمان)ارسال شده است.

آلن باس از موسسه كارنگي واشنگتن كه در آنجا گروهي از اخترشناسان آمريكايي در رقابت با اروپايي‌ها به دنبال كشف سياره‌اي مشابه زمين هستند يك كشف را نقطه عطف مهمي در اين زمينه توصيف كرد.

اين كشف با كمك تلسكوپ رصدخانه جنوبي اروپا در لا سيلا شيلي انجام شد كه مجهز به ابزار مخصوصي است كه مي‌تواند به كشف ساير اجرام كيهاني كمك كند.

اين سياره به دوره ستاره "‪ "Gliese 581‬مي‌چرخد. كوتوله‌هاي سرخ ستارگان بسيار كوچك و كم انرژي هستند كه نور قرمز كم سويي دارند و عمر آنها از ستارگاني مانند خورشيد بيشتر است. تا چند سال پيش امكان وجود سيارات حاوي حيات به دور اين ستارگان مطرح نبود.

سياره جديد كه "‪c‬ ‪ "581‬نام گرفته است راهگشاي مطالعه سياراتي خوهد بود كه به دور ستارگان كم نور مي‌چرخند. حدود ‪ ۸۰‬درصد ستارگان نزديك زمين از نوع كوتوله‌هاي سرخ هستند.

وزن سياره تازه كشف شده پنج برابر زمين است و در تئوري بايد جو داشته باشد.

محققان معتقدند ميانگين دماي اين سياره ‪ ۳۲‬تا ‪ ۱۰۴‬درجه است كه از نظر اخترشناسان دماي مناسبي براي حيات است.

تاكنون تمامي ‪ ۲۲۰‬سياره‌اي كه اخترشناسان در خارج از منظومه شمسي كشف كرده‌اند خيلي داغ يا خيلي سرد يا خيلي بزرگ و گازي مانند مشتري بوده‌اند. اما سياره جديد به نظر براي حيات مناسب مي‌رسد.

استفاني يودراي نويسنده و اخترشناس مي‌گويد سياره جديد علاوه بر دماي مناسب احتمالا مملو از آب مايع است. اين فرض براساس فرضيه نحوه تشكيل سيارات است و هيچ شواهدي در اين زمينه موجود نيست.

وجود آب مايع براي حيات ضروري است.

اين سياره به خاطر دما و فاصله نسبتا نزديك آن به احتمال زياد هدف بسيار مهم ماموريتهاي فضايي آينده براي جستجوي حيات ماوراي زمين خواهد بود.

منظومه ستاره‌اي سياره جديد ‪ ۲۰/۵‬سال نوري با ما فاصله دارد و جزو ‪۱۰۰‬ ستاره‌اي است كه نزديكترين فاصله را با زمين دارند. اين ستاره به حدي كم نور است كه بدون تلسكوپ قابل رويت نيست، اما جايي در مجموعه فلكي ميزان ‪ Libra‬قرار دارد.

استفان هاوكينگ فيزيكدان فضايي مشهور نيز پيش بيني كرد سياراتي مثل زمين وجود داشته باشد كه هنوز پاي بشر به آنجا نرسيده است.

اين سياره هر ‪ ۱۳‬روز يك بار به دور ستاره خود مي‌چرخد.

قدرت جاذبه اين سياره ‪ ۱/۶‬برابر زمين است بنابراين در آن يك فرد ‪۶۳‬ كيلويي ‪ ۱۰۸‬كيلو وزن خواهد داشت.

فاصله اين سياره با ستاره خود ‪ ۱۴‬بار نزديكتر از زمين تا خورشيد است.

اوردي مي‌گويد ستاره كوتوله سرخ در آسمان ‪ ۲۰‬بار بزرگتر از ماه به نظر مي‌رسد و احتمالا به دور محور خود نمي‌چرخد يعني يك طرف هميشه آفتاب و طرف ديگر هميشه تاريك است.

فاصله زمين با اين سياره نيز مشكل ديگري است. دانشمندان نمي‌دانند چگونه در طول عمر انسان به اين سيارات سفر كنند.

دو گروه از اخترشناسان يكي در اروپا و ديگري در آمريكا براي كشف اولين سياره نظير ‪ 581c‬در خارج از منظومه شمسي با يكديگر رقابت داشته‌اند.

محققان اروپايي با استفاده از دسگاه ‪ ۱۰۰ ، HARPS‬ستاره مختلف را رصد كردند تا اين سياره را بيابند. با اين حال دانشمندان بيشترين تلاش خود را صرف رصد ستارگاني شبيه خورشيد ما كرده‌اند. تلكسوپ اروپا در ‪۹۰‬ درصد مواقع جستجوي خود را معطوف ستارگان شبيه زمين مي‌كند.

 

[جاوید ایران]

تصویری زیبا از یک سحابی مربعی شکل با تقارنی شگفت انگیز، این تصویر ترکیبی از داده های تلسکوپ Hale واقع در بالای تپه های پالومار در کالیفرنیا و همچنین داده های تلسکوپ کک 2، واقع در موناکی در هاوایی است. این سحابی تازه کشف شده مربع قرمز نامیده می شود و ستاره های آن کمک بسیاری در درک باقیمانده های ستاره ای به دانشمندان می کند.



M83، يک کهکشان مارپيچ ميله ای از قدر هشتم است که از درخشنده ترين کهکشان های آسمان جنوبی محسوب ميگردد. به لحاظ قرار گرفتن در آسمان نيمکره جنوبی، ديدارش کمی برای ناظران شمالی سخت است. مکان آن در 18 درجه ای جنوب ستاره سماک اعزل، نزديک انتهای دم صورت فلکی مار آبی است. در اين صورت فلکی دهها کهکشان ديگر وجود دارد که همه ضعيف تر از قدر 11 هستند.



تصويیي زيبا از ماه، يگانه قمر زمين. اين تصوير با دوربين Nikon Coolpix 4800 و سرعت 250/1 روی حساسيت 100 و سوار بر تلسکوپ تال 120، بدون موتور و پردازش نهايی بدست آمده است.



عینک های قرمز/ آبی خود را بر چشم زده و به تپه ای که در وسط تصویر است نگاه کنید. تصویری از صورت انسان را از این تپه مشاهده می کنید، تصویری که در سال 1976 در ناسا انتشار یافت. این عکس زیبا از ترکیب عکسهای دو مدارگرد مریخ یعنی MRO و MGS حاصل شده است. این تصویر زیبا جزئیاتی از ناهمواری های تپه ای منفرد بر روی مریخ را نشان می دهد که به روش سه بعدی سازی به گونه ای بسیار دقیق آنها را مشاهده می کنید.



رصدخانه جدید ناسا در فضا اولین عکس سه بعدی را از خورشید ثبت کرد. این رصدخانه خورشیدی که STEREO نام دارد، شامل دو مدارگرد است که هر دو در 25 اکتبر 2006 به مدار خورشید فرستاده شدند، یکی از آنها جلوی خورشید و دیگری در پشت خورشید قرار دارد، داده هایی که از این مدارگردها ثبت می شود بعد از ترکیب و پردازش، تصویری سه بعدی از خورشید را نمایان می کند.

 

[stefan]

ماموریت سپیده دم ( Dawn )

زمان پرتاب : ژوئن 2007
هدف : مدارگرد سیارکی


" سپیده دم" بخشی از مجموعه ماموریت های "اکتشاف" ( Discovery) ناسا است. این فضاپیما به سوی دو سیارک سرس (Ceres) و وستا (Vesta) ، دو تا از بزرگترین سیارکهای منظمه شمسی، خواهد رفت. هر یک از این دو سیارک فرآیند تکاملی بسیار متفاوتی داشتند که در چند میلیون سال اولیه پیدایش منظومه شمسی شکل گرفته است. سپیده دم با رصد هر دو آنها با ابزار های یکسان، در حقیقت به مطالعه و بررسی منظومه شمسی روزهای آغازین می پردازد و ویژگی های هر سیارک را نیز مورد بررسی قرار می دهد.

همچنین این فضاپیما با خود تراشه ای را حمل می کند که 360،000 نفر نام خود را در آن ثبت کرده اند تا به روی یکی از سیارکهای منظومه شمسی بفرستند.


ماموریت ققنوس (Phoenix)


زمان پرتاب: آگوست 2007

هدف: جستجوی آب در عرضهای شمالی مریخ


ماموریت ققنوس اولین ماموریت از برنامه جدید ناسا برای فرستادن فضاپیماهای کوچک و کم هزینه است. نام این ماموریت، که به نام پرنده ای افسانه ای است که پس از نابودی، حیات ِ دوباره می گیرد، به این دلیل انتخاب شده است که این فضاپیما قرار است از سطح نشینی استفاده کند که ماموریت شکست خورده Mars Surveyor Lander قرار بود از آن استفاده کند.

در ادامه جستجوی آب در مریخ، بهترین مکان برای بررسی، قطب ها هستند. ققنوس در بخش قطب شمال مریخ فرود خواهد آمد و در آنجا با بازوی روبوتیک خود لایه های یخ را تاعمق تقریبا نیم متر حفاری می کند؛ این لایه ها لایه هایی هستند که به دلیل تغییرات آب و هوایی فصلی ممکن است حاوی ترکیبات آلی باشند که برای شکل گرفتن حیات ضروری اند.

همچنین برای به روز کردن اطلاعات جوی و هواشناسی در مریخ، این فضاپیما جو مریخ را تا ارتفاع 20 کیلومتری مورد بررسی قرار خواهد داد.


ماموریت رصدخانه هرشل ( Herschel)

زمان پرتاب: سال 2007

هدف: رصد در طول موج فروسرخ دور


رصدخانه هرشل یک تلسکوپ فضایی است که کیهان را در طول موج فروسرخ دور رصد خواهد کرد. قرار است این رصدخانه علاوه بر اجرام نزدیک از نظر زمان و مکان، اطلاعات جدیدی را از ستارگان و کهکشان های دوردست و اولیه عالم نیز به ما بدهد. همچنین نگاه ویژه ای نیز بر منظومه شمسی خواهد داشت.

طول موج فروسرخ دور، طول موجی است که چشمهای انسان قادر به دیدن آن نیست و برای اخترشناسان اهمیت بسیاری دارد، زیرا بخش زیادی از کیهان در این طول موج تابش می کند؛ مانند بخش هایی که به دلیل دمای بسیار کم نمی توانند در طول موج های مرئی یا پرتو X تابش کنند، اما در دمایی حتی کمتر از سردترین نقطه زمین، همچنان می توانند در طول موج فروسرخ دور تابش کنند.

این ماموریت را سازمان فضایی اروپا (اسا) ترتیب داده است و 10 کشور، از جمله آمریکا، در طراحی و ساخت این رصدخانه همکاری داشته اند. انتظار می رود این تلسکوپ حداقل تا 3 سال داده های مناسبی برای ما بفرستد.



ماموریت پلانک (Plank)


زمان پرتاب : سال 2007

هدف : نقشه برداری از تابش ریزموج زمینه کیهان


فضاپیمای پلانک ِ سازمان فضایی اروپا، در ادامه ماموریت های COBE و MAP، به مطالعه ساختار تابش ریزموج زمینه کیهان، که بازمانده کیهان آغازین است، می پردازد. این فضاپیما از ساختارهای بزرگ مقیاس نقشه برداری خواهد کرد.

ماموریت برنامه ریزی شده پلانک، دوبار نقشه برداری کامل از آسمان در طی 15 ماه است، اما انتظار می رود تا 5 سال قادر به گرفتن داده باشد.

داده های پلانک بر بسیاری از موضوع های مطرح در اخترفیزیک و کیهان شناسی، مانند نظریه های کیهان اولیه و ساختار کیهان، تاثیر خواهد گذاشت.

پلانک و هرشل در 3 ماه اول 2007م. با یک موشک پرتاب خواهند شد. پس از پرتاب از هم جدا می شوند و در دو مدار مختلف دور نقطه لاگرانژی 2 زمین-خورشید قرار می گیرند.


منبع

 

[stefan]

در دهه‌ی ۱۹۶۰ شوروی در صدد آن برآمد تا تعدادی فضانورد را به مریخ بفرستد. اگرچه در آن زمان راکت نیرومند حمل‌کننده و تجربه‌ی طولانی اقامت در مدار وجود نداشت.

طرح شوروی در سال ۱۹۶۰ این‌گونه بود

ابتدا چند راکت باید قسمت‌های ۸۰ تنی را به یک مدار پایین بفرستند تا با استفاده از آن قسمت‌ها، فضاپیمایی بین سیاره‌ای با جرمی در حدود ۲۵۰ تن در مدار قرار گیرد. به دلیل این‌که این سفر بیش از دو سال به طول می‌انجامد تنها منبعی که می‌تواند انرژی موتورهای الکترو راکت را تامین کند انرژی هسته‌ای است. در ظاهر نیروی بالابرنده کم این موتورها در مدت چند ماه سرعت فضاپیما را کم می‌کند. پس از گذشتن فضاپیما از حلقه‌ی شعاع زمین، گروهی متشکل از ۶ فضانورد خود را به کنار فضاپیما می‌رسانند. بر اساس این طرح، در هنگام ورود به مریخ باید تمام ورود و خروج‌ها از کابین خدمه صورت گیرد و سپس سکو‌های اکتشافی و راکتورهای هسته‌ای خود را روی آن ایجاد کنند. این سفر درمدار مریخ حدود یک سال به طول می‌انجامید. در اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰ پروژه شکل واقعی‌تری به خود گرفت. در این طرح اندازه‌های فضاپیما بسیار کوچک‌تر شد. فضاپیمای مریخی به شکل یک سوزن بلند درآمد. یک خارج‌کننده برای امنیت راکتور تعبیه شد و تعداد خدمه تا ۴ نفر کاهش یافت.

تاریخچه‌ی جدید

در اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰ شوروی استفاده از ایستگاه‌های مداری را تجربه کرد که این تجربه پایه‌گذار ایده‌های سفر به مریخ بود. ایده‌ی استفاده کردن از دستگاه‌ها با انرژی هسته‌ای از بین رفت و شوروی در صدد استفاده از انرژی خورشیدی برآمد. یکی از سازنده‌های اصلی راکت «انرژی» به نام «گارشکف» گفت که استفاده از انرژی خورشیدی به منظور فراهم کردن حداکثر امنیت پرواز است. موتورهایی که با انرژی هسته‌ای کار می‌کردند حداکثر امنیت را تامین نمی‌کردند. راکت‌ها و موتورهای هسته‌ای که در قرن گذشته در شوروی در شهر «سمی‌پلاتینسکی» و همچنین در «نوادا» آمریکا مورد استفاده قرار گرفتند پرتوهای رادیو اکتیو را از خود ساطع می‌کردند. این راکت‌ها را در قرن گذشته در جو رها می‌کردند. راکت‌های هسته‌ای کنار گذاشته شده که به اندازه‌ی کافی مورد استفاده قرار گرفته بودند می‌توانستند موتورهای الکترو راکتور را تغذیه کنند. اما این طرح به شدت باعث افزایش وزن فضاپیما می‌شد. نصب دستگاه ضد تششع رادیو اکتیو برای محافظت سرنشینان نیز اطمینان کافی را تامین نمی‌کرد. از این رو شوروی در پروژه‌ی سال ۱۹۸۷ دو راکتور دیگر را طراحی کرد. به هر حال باز هم امنیت لازم تامین نمی‌شد و شوروی به فکر استفاده از انرژی خورشیدی افتاد.

تکنولوژی به کار رفته

جرم اولیه‌ی فضاپیمای بین سیاره‌ای در مدار زمین باید حدود ۴۰۰ تن باشد. هنگامی که فضاپیما در مداری زمین را دور می‌زند طی روندی آخرین مونتاژ‌ها روی آن انجام می‌شود(چون در آغاز قطعات فضاپیما جدا از هم است) تا پس از مدتی به طور خودکار ماموریت خود را شروع کند. روسیه سال‌های قبل بیش از ۱۰۰ مونتاژ موفق در فضا انجام داده است. ایجاد پایگاه‌های مونتاژ مداری در ایستگاه فضایی بین‌ المللی هم اکنون در حال بررسی است. اگر ایستگاه فضایی بین المللی در لحظه‌ی مونتاژ در مدار نباشد روسیه می‌تواند ایستگاه مداری جدید و نه چندان بزرگی را به وجود آورد. گارشکف گفت:"ما نمی‌خواهیم پروژه‌هایمان را با چند نوع از راکت‌های حمل کننده محدود کنیم. فضاپیما را می‌توانند با سری از موشک‌های حمل کننده‌ی روسی «پروتون» به مدار منتقل کنند. از این موشک‌ها می‌توان برای حدود ۲۰ پرتاب استفاده کرد. راکت حمل‌کننده‌ی روسی به نام «آنگارا ۷» ظرفیت حمل ۴۰ تن بار را دارد. این راکت که امروز در کارخانه‌ی «خرونیچو» تولید می‌شود، می‌تواند با ۱۰ پرتاب قطعات لازم برای مونتاژ را به مدار زمین بفرستد. قوی‌ترین راکت حمل‌کننده ی روسیه(انرژی) می‌توانست در نهایت با ۴ پرتاب قطعات لازم را برای مونتاژ به مدار حمل کند و بر اساس نوآوری و ایده‌های نوین در تولید این حمل‌کننده، این راکت می‌تواند بدون شک این قطعات لازم را حمل کند".

موتورها

گارشکف در گفت و گوی خود افزود:"هم اکنون روسیه در صدد است که فضاپیمایی را به مریخ بفرستد که با انرژی خورشیدی کار می‌کند. این فضاپیما از دستگاهی تشکیل شده است که شامل ۴۰۰ موتور کوچک مجزا است. کشش کل موتورها ۳۰ کیلوگرم است. نیروی کشش هر موتور به همراه تبدیل کننده‌های انرژی و قسمت‌های هدایت و باتری‌های خورشیدی کمتر از ۱۰۰ گرم است. صرف نظر کردن از ۱ تا ۵ عدد از موتورها به هیچ عنوان اثری در کیفیت پرواز ندارد. چنین ساختار موتوری برای هر منظوری کاربرد دارد. مشکل اصلی در پروژه‌ی سفر به مریخ تامین امنیت آن است. پس طرح استفاده از انرژی خورشیدی برای ما بهترین طرح به شمار می‌آید".

به خاطر سرعت کشش کم موتورها فضاپیما ۲ تا ۳ ماه در مداری به دور زمین می‌گردد و لازم به ذکر است که کل سفر ۲ سال به طول می‌انجامد. کشش کم موتورها به این دلیل به وجود می‌آید که این موتورها در تمام مدت در حال کار کردن هستند یعنی اول برای خارج شدن از گرانش زمین سرعت می‌گیرد و سپس وقتی که در مدار زمین قرار می‌گیرد تحت گرانش شدید سیاره‌های دیگر است و نمی‌تواند با همان سرعت اولیه خارج شدن از جو به مسیر خود ادامه دهد. پس سرعت را کم می‌کند و وقتی که در مدار سیاره مریخ قرار می‌گیرد ترمز می‌کند. و این اصل حرکت بسیاری از فضاپیماها است. تمام سفر ۲ سال طول می‌کشد.

 

[stefan]

یک بار یا چند بار؟

حال کمی پروژه ی ناسا را بررسی می‌کنیم. فضاپیمای بین سیاره‌ای با موتور الکترو راکتوری به مداری که وسایل آماده شده برای مونتاژ رسیده بودند، به مدار مریخ می‌رسد و وسایل روی هم سوار می‌شوند(عمل مونتاژ انجام می شود). سرنشین به نقطه‌ی صفر یا نقطه‌ی فرود نقل مکان می‌کند، به مریخ پرواز می‌کند، روی سطح این سیاره کار می‌کند و در نهایت به فضاپیما بر می‌گردد و قطعات را از هم جدا می‌کند. این طرح آینده‌ی آمریکا برای پرواز اکتشافی به سیاره‌ی سرخ است. فضاپیمای مریخی روسی می‌تواند چند بار مورد استفاده قرار بگیرد. سفینه‌ی بین سیاره‌ای روسی در نزدیکی زمین متوقف نمی‌شود بلکه از کنار آن عبور می‌کند. از مدار زمین خارج شده و به کپسول اختصاصی می‌رود(پس از انجام ماموریت به زمین بر نمی‌گردد). در این زمان است که سرنشین با کپسول اختصاصی خود به زمین بر می‌گردد. خود فضاپیما منبعی دارد که می‌تواند آن را حداقل تا ۱۵ سال تغذیه کند.

فرود فضایی

فضاپیمای روس‌ها ماموریت خود را با حداکثر امنیت انجام می‌دهد. مدل ماموریت در ایستگاه مداری شبیه‌سازی می‌شود. ماموریت دیگر فرود بر روی سطح مریخ است و تامین امنیت به عنوان یک مساله دشوار مطرح می‌شود. گارشکف افزود:"وسیله‌ای که قرار است در مریخ فرود بیاید در زمین آزمایش می‌شود تا احتیاجی به انجام عملیات اضافی هنگام پرواز بین سیاره‌ای را نداشته باشیم و طرح فرود تا حد امکان ساده باشد".

گارشکف طرح پرواز را مانند طرح فرود تشریح می‌کند:"پس از ورود به مدار نزدیک مریخ وسیله‌ی فرود از مجموعه جدا می شود. هنگام اولین پرواز وسیله‌ی فرود کاملا خودکار بر روی سطح مریخ فرود می‌آید، سرنشین بدون فرود آمدن و از مدار، ماموریت هدایت را بر عهده خواهد داشت. تکنولوژی موجود اجازه‌ی انجام تمرین همه‌ی کارها را می‌دهد. گارشکف می‌گوید:"فرود و برگشت از سطح مریخ خطرناک‌ترین بخش این سفر اکتشافی است. ما تصمیم نداریم که سرنشین در وسیله‌ی فرود بنشیند. زیرا فعلا تضمینی برای این که این وسیله بتواند فرود خودکار موفقیت‌آمیزی روی سطح انجام دهد وجود ندارد. به همین دلیل در اولین پرواز، انسان بر سطح مریخ فرود نخواهد آمد. و همه‌ی این‌ها همان هدف اصلی پروژه‌ی مریخ یعنی فرود انسان بر مریخ است. به همین دلیل فضاپیمای ما پس از برگشت به زمین پس از اندک زمانی باید حرکت جدید را به سمت مریخ با لباس‌های فضانوردی مخصوص مریخ آغاز کند".


nojum.ir

 

[stefan]

کوتوله‌های قهوه‌ای تا به‌حال دنیاهایی شبیه سیارات گازی و ناتوان در تولید همجوشی هسته‌ای هیدروژن تصور می‌شدند که نور بسیار ضعیف آنها فقط در تابش فروسرخ ردیابی می‌شد. اما خبرهای تازه حاکی از وجود کوتوله‌های قهوه‌ای گوناگونی است که ویژگی‌های عجیبی دارند.

کوتوله‌های قهوه‌ای تا‌به‌حال دنیاهایی شبیه سیارات گازی و ناتوان در تولید همجوشی هسته‌ای هیدروژن تصور می‌شدند که نور بسیار ضعیف آنها فقط در تابش فروسرخ ردیابی می‌شد، اما خبرهای تازه حاکی از کوتوله‌ای قهوه‌ای است که تحت تأثیر میدان مغناطیسی همدمِ ستاره‌ای خود گرم و تابان شده است. کوتولهِ قهوه‌ای دیگری منبع تابش‌های تَپ­‌مانند رادیویی -‌مثل تَپ‌اخترها- شناخته شده و کوتوله‌ای دیگر که مانند یک ستاره در حال تغذیه کوتولهِ سفیدی در همسایگی خود است.

کوتوله‌های قهوه‌ای اجسامی اسرارآمیزند که برای ستاره بودن زیادی کوچک و برای سیاره بودن زیادی بزرگ‌اند. آنها را گاهی <ستارهِ نارس> می‌نامند زیرا جرمشان آن‌قدر کم است که نمی‌توانند در هستهِ خود همجوشی هسته‌ای -‌عامل اصلی درخشش ستاره‌ها- راه بیندازند (گرچه کوتوله‌های قهوه‌ای پُرجرم‌تر در دوران جوانی مدت نسبتاً کوتاهی با همجوشی دوتریومِ ضعیف می‌درخشند اما گرمای مرکزی کافی برای همجوشی هیدروژن -‌مانند ستاره‌ها- ندارند). این اجرام از ۱۵ تا ۸۰ برابر مشتری -‌پُرجرم‌ترین سیارهِ منظومهِ شمسی- جرم دارند. دانشمندان سال‌ها می‌دانستند که آنها وجود دارند اما تا سال ۱۳۷۴/۱۹۹۵ هنوز چنین جرمی کشف نشده بود. البته تا به حال چند دوجین از آنها کشف شده‌اند.

 

[stefan]

شبکه‌ تلويزيوني‌ العربيه‌ اعلام‌ کرد سفينه‌ فضايي‌ روسي‌ که‌ راهي‌ ايستگاه‌ بين المللي‌ فضا بود
اندکي‌ پس‌ از پرتاب‌ منفجر شد.‌
به‌ گزارش‌ واحد مرکری خبر به نقل از اين‌ شبکه‌ تلويزيوني‌ ‌ اين‌ سفينه‌ فضايي‌ روسي‌ که‌ حامل
دو و نيم‌ تن‌ اذوقه‌ و تجهيزات‌ براي‌ ايستگاه‌ بين‌ المللي‌ فضا بود پس‌ از پرتاب‌ ازپايگاه‌ بايکونور
در قزاقستان‌ منفجر شد‌ العربيه‌ افزود قرار بود بود اين‌ فضا پيما روز سه‌ شنبه‌ به‌ ايستگاه‌ فضايي
‌ بين‌ المللي‌ ملحق‌ شود.