اخبار ، مقالات و دانستی های نجوم و فضا

[stefan]

شاتل ها، كيهان پيماهايي هستند كه سازمان فضايي ايالات متحده از آنها استفاده مي كند و سايوز

هم، كيهان پيماهاي سازمان فضايي روسيه است . پرواز هر دو كيهان پيما، بسيار همانند همديگر

است. هر چ ند پرواز هر دو تا حدودي به هم نزديك است، اما ساختار هريك بسيار متفاوت از

ديگري است . با وجود تفاوت هاي بسيار، هر دو از سه قسمت اصلي تشكيل شده اند كه بترتيب ابتدا

در مورد "شاتل" و سپس در مورد "سايوز" سخن خواهيم گفت.

شاتل

بخش اصلي كه مانند يك هواپيما است ، مدارگرد نام دارد . براي اينكه اين مدارگرد در مدار زمين

قرار بگيرد، بايد به خارج از جو زمين برود . براي اين پرواز، موشك هاي بسيار قدرتمند بالا برنده به

كار مي آيند . در واقع اين تكه، قسمت دوم شاتل است . اين قسمت دو دقيقه و سي ثانيه پس از

پرتاب شاتل از آن جدا و به اقيانوسي در نزديكي محل پرتاب هدايت مي شود تا پس از بازيابي، در

پروازهاي آينده مورد استفاده قرار گيرد . قسمت سوم، دو مخزن عظيم شاتل هستند كه با بيش از

دو ميليون ليتر سوخت از هيدروژن و اكسيژن مايع پر مي شوند . دو مخزن پس از خروج از جو

زمين، جدا شده و به دليل برخورد با جو زمين مي سوزند.

تنها مدارگرد است كه كام ً لا به بيرون جو زمين مي رود، بدنه قسمتهاي مدارگرد از آلياژ آلومينيوم و

موشك هاي بالابرنده، از جنس تيتانيم ساخته شده اند.

سايوز

قسمت اصلي سايوز كه در آخرين پرواز )سرنشين دار ( خود، انوشه انصاري اولين فضانورد ايراني را

به فضا برده بود، در واقع يك كپسول است . اين كپسول كه قسمت مياني سايوز است؛ بايد آن چنان

پايدار باشد كه در هنگام بازگشت به زمين، از هم نپاشد؛ دو قسمت ديگر كه يكي تجهيزات كنترل

و ديگري انبار وسايل موردنياز و يا آزمايش هاي فضايي در آن جاي د ارند، پس از آنكه وظايف خود

را به انجام رساندند، از كپسول جدا مي شوند تا كپسول بتواند به تنهايي به زمين بازگردد.

تفاوت ها

يكي از تفاوت هاي عمده ميان " شاتل " و " سايوز "، روش فرود آمدن آنهاست . كيهان پيماهاي

آمريكايي ناسا همانند هواپيما هستند، ولي سايوز اينگونه نيست، سايوز در واقع يك "كپسول" است

كه فرود مي آيد . اين كپسول به تنهايي وارد جو زمين مي شود و حالت يك چترباز را دارد و به

هنگام فرود، به چيزي متصل شده و فرود مي آيد . پس از فرود اين كپسول، موشك هايي سرعت

سايوز را كم مي كنند، تا اين فرود آرام بوده و دقيقًا م شابه u1610 يك چترباز انجام مي شود . اما شاتل اين

گونه نيست، ابتدا بالا مي رود، كارش را در مدار انجام مي دهد، به جو زمين برمي گردد و به روشي

نظير هواپيما از نيروي محركه استفاده نمي كند بلكه مانند سايوز فرودي آزاد دارد يعني جو زمين

را مي شكافد و سپس همچون "گلايدر" با فرود آزادانه و نه توسط خلبان، بلكه توسط كيهان نورداني

كه كنترل شاتل را بر عهده دارند، همچون يك هواپيما در باندي مخصوص فرود مي آيد.

تفاوت عمده ديگر اين است كه شاتل ها مي توانند بارهاي بسيار سنگيني را با خود به فضا ببرند . در

آخرين پرواز شاتل آتلانتيس، كي هان نوردان بيش از هفده تن اسكلت فلزي را به فضا بردند تا

ايستگاه فضايي را گسترش دهند . اما سايوز هرگز چنين قابليتي ندارد و بر همين اساس است كه

اعلام شد اگر شاتل ها نتوانند پرواز كنند، شايد پروژه ايستگاه فضايي به دست فراموشي سپرده

شود.

كيهان پيماهاي ناسا همچن ين مي توانند زباله هايي را از ايستگاه فضايي به زمين بياورند. به عبارتي

ديگر، ماهواره هايي را كه ديگر استفاده نمي شود، توسط دست مكانيكي شاتل گرفته، داخل خود

كشيده و به كره زمين بازگردانند . همه اينها، در واقع برتري هاي شاتل است . اما سايوز هم برا ي

خود برتري قابل توجهي دارد و آن اينكه بسيار ارزان و كم هزينه تر از شاتل است و در كل رفت و

برگشت آن هزينه هاي كمتري دارد.

اما همانگونه كه گفته شد، سايوز را نمي توان براي توسعه ايستگاه بين المللي فضايي در نظر گرفت

كه عمده ترين پروژه مشترك سازمان هاي فضايي گوناگون در روي كره زمين است.

به همين دليل، بزرگترين و عمده ترين تفاوت و برتري شاخص شاتل اين است كه از اين وسيله

براي توسعه ايستگاه فضايي بين المللي استفاده مي شود.

يكي از تفاوت هاي ديگر، منابع سوخت هستند كه چند سالي است در شاتل ها مشكل آفرين شده

اند. شاتل ه ا مخازن سوخت بسيار بزرگي دارند؛ مخازني با حجمي بيش از دو ميليون ليتر سوخت

شامل "هيدروژن مايع " و "اكسيژن مايع "، البته هنگامي كه گفته مي شود مخازن ممكن است كه

بعضي از افراد تعجب كنند، چون تنها يك مخزن نارنجي رنگ غول پيكر را مي بينند . اين مخزن در

حقيقت در داخ ل خود داراي دو مخزن است . يك مخزن سوخت "اكسيژن مايع " و ديگري، مخزن

سوخت "هيدروژن مايع "، اين مخازن بعد از اين كه شاتل به سمت بالا مي رود، در حدود هشت

دقيقه پس از پرواز، از شاتل جدا مي شوند و به داخل جو بر مي گردند و مي سوزند، چراكه يك بار

مصرف هستند.

مشكلاتي كه براي شاتل ايجاد مي شود، u1575 از لوله هاي سوخت رساني مخازن به داخل شاتل آغاز مي

گردد. به هنگام جداشدن مخازن از شاتل، عايق لوله ها به بدنه شاتل اصابت كرده و باعث آسيب

ديدن بدنه شاتل مي شود . مث ً لا در مورد شاتل "كلمبيا" در سال ۲۰۰۳ كه اين امر فاجعه ساز بود و

متاسفانه موجب انفجار گرديد.

يك اتفاق جالب نيز براي عايق ها در سال ۱۹۹۵ پديد آمد و آن اينكه، داركوب ها در اين سال بر

روي عايق ها نشسته و اين عايق ها را مي كندند و دانشمندان نيز براي اينكه داركوب ها را فراري

بدهند، از عروسك هايي به شكل جغد استفاده مي كردند تا د اركوب ها را بترسانند . از سال ۱۹۹۵

اين جغدهاي مصنوعي، همواره براي خود، جايي بر روي شاتل ها باز كرده اند . البته بديهي است كه

قبل از پرواز، اين جغدها برداشته مي شوند!

نكته بسيار مهم اين است كه شاتل ها عمري بيست ساله و يا بيشتر دارند و در واقع فرسوده شده

اند. بر همين اساس شركت عظيم "لاكهيد مارتين " كه سازنده مخازن سوخت شاتل ها است،

قراردادي را در تاريخ ۳۱ آگوست ۲۰۰۶ با ناسا به امضا رساند كه بر اساس آن قرار است كيهان

پيماهاي جديدي را براي اين سازمان ساخته و تحويل دهد . البته سال تحويل اين كيهان پيماهاي

جديد ۲۰۱۵ ا ست كه در اين سال وارد بازار و خط سرويس شده و مسافران را به كيهان خواهد برد .

هزينه ساخت يا به عبارتي قيمت اين قرارداد سه ميليارد و نهصد ميليون دلار است.



نام اين كيهان پيما كه در سال ۲۰۱۵ اولين سفر به كيهان را آغاز خواهد كرد، "اوريون " است .

عملكرد اوريون ها همچون كيهان پيماهاي سايوز است؛ يعني يك موشك بالا مي رود، موشك جدا

مي شود و سپس كپسول به زمين باز مي گردد و چون در سال ۲۰۱۰ قرار است كه توسعه ايستگاه

فضايي به پايان برسد، ديگر نيازي به ارسال محموله هاي سنگين به ايستگاه نخواهد بود و در نتيجه

شاتل ها مي توانند در اين سال بازنشسته شوند.


www.aerospacetalk.com

 

[یاشار]

كشف آب داغ جامد در خارج از منظومه شمسي

ایرنا: ستاره شناسان اروپايي اعلام كردند، يك سياره عجيب به اندازه نپتون كه بيشتر از آب جامد و داغ پوشيده شده است در نزديكي زمين كشف شده است.

به گزارش پايگاه اينترنتي رويترز از واشنگتن، اين كشف مدركي است كه نشان مي‌دهد ممكن است سياره‌هاي ديگر از اقيانوس پوشيده شده باشند.

"رصدخانه ژنو" اعلام كرد، سياره "‪ "GJ 436b‬به دور ستاره‌اي قرمز و سرد به سرعت مي‌چرخد و ‪ ۳۰‬سال نوري از ما فاصله داد.

"فردريك پونت" ستاره شناسي كه در اين كشف مشاركت داشت در گفت و گوي تلفني با خبرنگار رويترز گفت، سطح اين سياره به علت نزديكي به ستاره خود گرم است و به دليل جرم خود تحت فشار بالايي قرار دارد.

پونت گفت، آب‌هاي اين سياره به دليل فشار منجمد مي‌شود اما داغ است.

وي افزود، اين موضوع كمي عجيب به نظر مي‌رسد. ما عادت داريم كه ببينيم آب در "دما"هاي مختلف حالت عوض مي‌كند اما در واقع در اثر فشار نيز آب مي‌تواند به حالت جامد درآيد.

محققان مي‌گويند، اين سياره احتمالا زير لايه‌اي از هيدروژن نيز پوشيده شده است و اين شرايطي است كه بعيد است حيات بتواند در آن به وجود آيد اما اگر در اين سياره آب وجود داشته باشد، ممكن است در ساير سيارات منظومه شمسي ما نيز آب، و در نتيجه، زندگي وجود داشته باشد.

پونت گفت، اين اكتشاف نشان مي‌دهد كه سياره‌هاي اقيانوسي زيادي وجود دارد.

 

[roje_aria79]

موج ضربه‌ی کمانی
در ٢۴ ژانويه ۲۰۰۱ فضاﭘيمای كِلاستِر فرآيندی بر روی زمين رصد كرد كه طی آن مغناطکره ترميم می‌يابد. اين فرآيند ۲۰ سال ﭘيش در تئوری‌های فيزيک و اخترفيزيک ﭘيش‌بينی شده بود، اما فقط در حد یک نظريه باقی مانده ‌بود.

تصوير‌ هابل از یک موج ضربه‌ی کمانی در نزدیکی ستاره «LL-جبار»
در قلب سحابی بزرگ این صورت فلکی. این پدیده وقتی به وجود می‌آی
د که دو جریان گازی به هم برخورد کنند.​

«كِلاستِر» در حين ماموريت خود با موج ضربه‌‌هایی روبرو شد كه از جلوی سطح زمين می‌آمدند. آن‌ها در حالت عادی ﭘديده‌ای طبيعی تلقی می‌شوند اما اين بار آن‌ها از سویی آمده ‌بودند كه به طرف خورشيد بود. این موج ضربه‌ها تقريبا به اندازه يک چهارم فاصله زمين تا ماه از سطح زمين فاصله داشتند كه دلیل آن جريان ذرات الكتريكی باردار خورشيد بود.
اين ذرات باردار را با نام باد خورشيدی می‌شناسیم كه در اوج فعالیت‌های خورشیدی به بیش‌ترین مقدار خود می‌رسند؛ اگر در هنگام تابش با ميدان مغناطيسی زمين برخورد كنند ناگهان از سرعت آن‌ها كاسته می‌شود و با كم شدن ناگهانی سرعت اين ذرات، ناحيه‌ای چگال از این ذرات به وجود می‌آيد. اين فرآيند به نام «ضربه‌ی كمانی» شناخته می‌شود که باعث تقويت نيروها در گاز يونيده می‌شود. دقيقا مثل آب‌هايی كه در جلوی يک كشتی از محل خود به بيرون رانده‌ می‌شوند.
در ٢۴ ژانويه ۲۰۰۱ چهار فضاﭘيمای كلاستر تقريبا در ارتفاع ۱۰۵۰۰۰كيلومتری از سطح زمين بودند. هر كدام از آن‌ها نيز تقريبا ۶۰۰ كيلومتر از هم فاصله داشتند. در همين حال همه آن‌ها با هم ضربه‌ی کمانی را دريافت كردند. دانشمندان در ابتدا تصور می‌كردند كه همه آن‌ها ﭘديده يكسانی را ثبت كردند، در حالی كه مطالعات و تحليل‌های بعد از آن نشان داد كه اطلاعات هر كدام از آن‌ها با يكديگر متفاوت است! آن‌ها نوسانات بسيار شديدی را در ميدان مغناطيسی و الكتريكی زمين ثبت كردند، همچنين تغييرات شديدی نيز در تعداد ﭘروتون‌های رسيده از بادهای خورشيدی در همين زمان بدست آمد.
«واسيلی لوبزين» (Vasili Lobzin) از دانشمندان و سرﭘرست اين ﭘروژه می‌گويد:"ويژگی‌های ضربه(شوک) دريافتی هر كدام از فضاﭘيماها ﭘس از مطالعات و آزمايش‌های مكرر دلايل متقاعد كننده‌ای را برای توجيه مدل ترميم فراهم كرده ‌است". «والديمير كراسنوسلسكيخ» (Vladimir Krasnoselskikh) اين نظريه را با مدل كاملی در سال ۱۹۸۵ ارائه داده است. اطلاعات بدست آمده امكان كشف‌های بزرگ‌تر را در مورد اين ﭘديده به اخترفيزيكدانان خواهد داد. ستاره‌های منفجر شده و يا بادهای ستاره‌ای قوی می‌توانند از علل اين گونه موج ضربه‌ها باشند. ضربه‌های كمانی همچنين می‌توانند به ذرات در فضا شتاب دهند.
كراسنوسلسكيخ می‌گويد:"هرچند شرايط به وجود آمدن اين ضربه در اطراف زمين وجود دارد اما نمونه‌های آن را در مورد اجرام سماوی ديگر نيز می‌توان يافت. در اخترفيزيک نمونه‌های اين شرايط ديده‌ شده ‌است". حقايقی را كه كلاستر روشن كرد هديه‌ای ارزشمند برای كمک به ﭘيشرفت فيزيک فضا بود. «ﻓﻴﻠﻴﭗ اسكوبت» (Philippe Escoubet) از دانشمندان اِسا می‌گويد:"درک فيزيک اين ﭘديده برای توجيه و كشف ﭘديده‌های ﭘيچيده اخترفيزيک و همچنين ﭘيش‌بينی وضعيت فضای اطراف زمين بسيار مفيد است".
منبع

 

[roje_aria79]

اختفاي ديدني ماه و زحل
در نيمه شب يکم خرداد و بامداد دوم خرداد ۱۳۸۶ پديده کم نظيري رخ مي‌دهد: زحل با حلقه‌هاي زيبايش در پشت ماه پنهان مي‌شود. رصد تلسکوپي اين پديده از زيباترين مناظري است که در آسمان شب مي‌توان ديد.

تا جايي كه به ياد مي‌آورم تمام اختفاهاي زحل با ماه را كه تاكنون ديده‌ام زماني روي‌داده‌اند كه ماه كامل بوده‌است. ماهِ كامل از قدر نزديك ۱۴- حدود چهارصدهزار بار درخشان‌تر از زحل هنگام مقابله (قدر صفر) است. با اين‌كه زحل آن‌قدر درخشان است كه نزديك ماه كامل هم زياد رنگ نمي‌بازد، اما رصد اختفاي آن در زماني كه ماهِ تربيع در آسمان است تجربهِ بسيار جذاب‌تري است.

در شامگاه يکم خرداد بعد از غروب خورشيد، ماه و زحلِ زرد رنگ كه اين روز‌ها از قدر ۵/۰ مي‌درخشد بين صورت‌هاي فلكي خرچنگ و اسد در دو درجه‌اي هم قرار دارند. آن‌شب ماه در مسيرش به سمت زحل ستاره‌هاي بسياري را مي‌پوشاند. مهم‌ترين آنها ستارهِ قدر ششم ۹۸۵۶۱‌ SAO است. آغاز اين اختفا در تمام ايران ديده مي‌شود. زمان شروع آن از ديد ناظران مختلف بين ۲۲:۳۰ براي مرزهاي شمال‌غربي تا ۲۲:۴۷در سيستان و بلوچستان تغيير مي‌كند.

اگر طول جغرافيايي محل رصد شما كمتر از ۵۸ يا عرض جغرافيايي آن شمالي‌تر از ۳۱ باشد پايان اختفا را هم خواهيد ديد. از ديد بسياري از شهرهاي ايران اختفاي كم‌نظير ماه و زحل لحظاتي پس از آشكار شدن اين ستارهِ قدر ششم از سوي روشن ماه، يعني حدود ۳۰ ‌:‌۲۳ دقيقه، شروع مي‌شود.
قطر ظاهري زحل در آن زمان ۵/۱۷ ثانيهِ قوس است (بدون حلقه‌ها). پس با تلسكوپ‌هاي كوچك هم به خوبي تفكيك مي‌شود. پيشنهاد مي‌كنم از پشت يك تلسكوپ ۶ تا ۸ اينچي از بزرگنمايي ۱۰۰ تا ۲۰۰ برابر براي رصد اختفا استفاده كنيد. ارتفاع ماه و زحل هنگام شروع اختفا از افقِ بسياري از نقاط ايران كمتر از ۱۰ درجه است. پس محلي را براي رصد انتخاب كنيد كه افق غرب-شمال‌غرب آن كاملاً باز باشد. بهتر است محل رصد را روي يك تپه يا كوه برگزينيد، وگرنه پايان اختفا را از دست مي‌دهيد.
۳۰ ثانيه طول مي‌كشد كه زحل كاملاً پشت ماه پنهان شود. بهترين روش براي ثبت اختفا فيلمبرداري است. زحل آن‌قدر پُرنور است كه با دوربين‌هاي فيلمبرداري خانگي هم به آساني ثبت مي‌شود. ابزاري مثل وِب‌كَم،, يا هر دوربيني كه بتواند طي چند ثانيه ده‌ها عكس بگيرد هم بسيار مناسب است.
نزديك به ۵۳ دقيقهِ بعد، (يعني حدود ۰۰:۲۰بامداد دوم خرداد، از ديد رصدگران شمال‌غرب ايران) زحل از سوي ديگر ماه بيرون مي‌آيد. به هر حال اگر رصدگاه شما در طول جغرافيايي‌اي شرقي‌تر از تهران باشد، پايان اختفا را از دست مي‌دهيد. در تهران به دنبال مناطقي باشيد كه ارتفاع آنها از سطح دريا بيشتر از ۱۵۰۰ متر است و افق شمال‌غرب بازي داشته باشند.

در شهرهاي بزرگي مانند تهران رصدگاه خود را در حومه غربي انتخاب كنيد تا آلودگي نوري و جوّي و غبار حاصل از شهر در افق غربي نباشد. اگر شرايط ديد در افق مناسب نباشد پايان اختفا ديده نمي‌شود.

 

[roje_aria79]

ملاقاتهای آسمانی ماه
از ملاقات ماه و زهره تا مقارنه ماه با خوشه کندوی عسل و سپس اختفای ماه و زحل. اواخر اردیبهشت و ابتدای خرداد ۱۳۸۶ شاهکار نمایش‌های زیبای آسمانی است.

ماه در حرکت انتقالی به دور زمین گاهی به صورت ظاهری نزدیک اجرام آسمانی می‌شود. اگر فاصله ماه از آن جرم آسمانی کمتر از ۵/۳ درجه باشد، مقارنه این دو جرم را می‌بینیم. یا این که ممکن است فاصله ظاهری دو جرم چنان از یکدیگر کم باشد که قرص ماه به طور کامل یا خراشان جرم کوچک‌تر از خود را بپوشاند که در این صورت اختفا رخ می‌دهد.

افق غرب شامگاه ۲۹ ارديبهشت ۸۶

افق غرب در شبهاي اواخر ارديبهشت و ابتداي خرداد ۸۶
اواخر اردیبهشت ۱۳۸۶ یگانه قمر زمین، مقارنه ها و اختفاهای جذابی را به نمایش می گذارد که هر بیننده ای را دلبسته آسمان شب می کند.
در شامگاه شنبه ۲۹ اردیبهشت، هلال باریک ماه از فاصله ۵ درجه ای سیاره درخشان زهره می گذرد. اگر بعد از غروب آفتاب به سمت غرب بایستید، می توانید هلال ماه را در غرب ناهید درخشان ببینبد که لحظات استثنایی را برای عکاسی پدید آورده اند.
روز بعد هلال ماه را می توانید در قلب صورت فلکی جوزا( دوپیکر ) تشخیص دهید، که خود را به فاصله حدود ۴ درجه ای ستاره درخشان پلوکس رسانده است. ستاره ای از قدر ۱/۱ که نور آن ۳۳ سال در راه است، که به ما برسد.
اما یکی از زیباترین پدیده های آسمانی این هفته را می‌توان در صورت فلکی خرچنگ شاهد بود. شامگاه ۳۱ اردیبهشت، هلال پهن ۵ روزه ماه به نزدیکی خوشه باز و درخشان M۴۴ یا همان کندوی عسل می رود، تا مقارنه زیبایی را پدید آورد، که به هنگام اوج این مقارنه که در حدود ۲۳ اتفاق می افتد، فاصله این دو جرم از یکدیگر به کمتر از ۲ درجه می رسد.

 

[roje_aria79]

اثر گرانش زحل بر سطح انسلادوس
بر اساس جدیدترین تحقیقات ناسا، گرانش زحل عامل باز و بسته شدن شکاف‌های موجود بر سطح یخی انسلادوس است.
«ت. هرفورد» (T. Hurford) از مرکز فضایی گدارد ناسا می‌گوید:"گرانش زحل جریان‌هایی را ایجاد می‌کند که سبب فوران مواد از این شکاف‌ها می‌شود". تصاویر سال ۲۰۰۵ فضاپیمای کاسینی فوران توده‌هایی از مواد را در نیمکره جنوبی انسلادوس نشان دادند. این فوران‌ها نیاز به منبع حرارت درونی دارند، این در حالی است که ابعاد انسلادوس کوچک‌تر (۵۰۰ کیلومتر) از آن است که این منبع را دارا باشد.
در نیمکره جنوبی انسلادوس مناطقی وجود دارند که شبیه نوارهای سطح پوست بَبر است! این نوارها از مناطق مجاورشان گرم‌تر و احتمالا منشأ فوران‌ها هستند. تصاویر کاسینی همچنین وجود توده‌های ابر مانندی را نشان می‌دهند که دلیلی بر وجود آب مایع در زیر لایه یخ است. از آن جایی که آب مایع لازمه‌ی حیات است، انسلادوس می‌تواند مکانی مناسب برای حیات فرازمینی باشد.
انسلادوس در یک مدار بیضی شکل به دور زحل می‌گردد و به همین دلیل فاصله آن از زحل در زمان‌های متفاوت یکسان نیست؛ زمانی که به زحل نزدیک‌تر است گرانش زحل نسبت به آن بیش‌تر اثر می‌کند و در نتیجه جریان ایجاد شده قوی‌تر خواهد بود که عکس این مسئله نیز برقرار است.
موقعیت زحل نیز نسبت به قمر آن به طور جزئی در حال تغییر است. مدل‌هایی طراحی شده است تا اثر این جریان‌ها را بر نوارها بررسی کنند. هرفورد می‌گوید:"جهت قرار گرفتن این نوارها در باز و بسته شدن شکاف‌ها اثر می‌گذارد. زمانی که انسلادوس در دورترین نقطه نسبت به زحل قرار گرفته است فشار باعث باز کردن اکثر شکاف‌ها می‌شود و بالعکس. با در نظر گرفتن این مسئله که به محض باز شدن شکاف فوران اتفاق می‌افتد، می‌توان زمان فوران را در طی مسیر تخمین زد. همچنین از آن جایی که اکثر نوارها در زمانی که انسلادوس در دورترین فاصله از زحل قرار گرفته است باز هستند، انتظار می‌رود که بیش‌ترین فوران در این زمان رخ دهد".

قطعا به دلیل جهت قرار گرفتن این نوارها، به مرحله اجرا گذاشتن این مدل کاری دشوار است. کاسینی در زمانی از نوارها عکس گرفت که در لبه انسلادوس قرار گرفته بودند؛ به طوری که از پشت با نور خورشید روشن می‌شدند. از آن دید نوارها طوری قرار گرفته بودند که برخی نزدیک به فضاپیما و برخی با فاصله قرار داشتند و همین امر تشخیص منشأ فوران را که از نوارهای قسمت جلویی است یا از نوارهای پشتی دشوار کرد که البته تغییر مکان کاسینی در آینده تا حدودی این مسئله را حل خواهد کرد.
منبع: خبرنامه الکترونیکی انجمن نجوم آمریکا

 

[roje_aria79]

شناخت تازه از کوتوله‌های قهوه‌ای
کوتوله‌های قهوه‌ای تا به‌حال دنیاهایی شبیه سیارات گازی و ناتوان در تولید همجوشی هسته‌ای هیدروژن تصور می‌شدند که نور بسیار ضعیف آنها فقط در تابش فروسرخ ردیابی می‌شد. اما خبرهای تازه حاکی از وجود کوتوله‌های قهوه‌ای گوناگونی است که ویژگی‌های عجیبی دارند.
کوتوله‌های قهوه‌ای تا‌به‌حال دنیاهایی شبیه سیارات گازی و ناتوان در تولید همجوشی هسته‌ای هیدروژن تصور می‌شدند که نور بسیار ضعیف آنها فقط در تابش فروسرخ ردیابی می‌شد، اما خبرهای تازه حاکی از کوتوله‌ای قهوه‌ای است که تحت تأثیر میدان مغناطیسی همدمِ ستاره‌ای خود گرم و تابان شده است. کوتولهِ قهوه‌ای دیگری منبع تابش‌های تَپ­‌مانند رادیویی -‌مثل تَپ‌اخترها- شناخته شده و کوتوله‌ای دیگر که مانند یک ستاره در حال تغذیه کوتولهِ سفیدی در همسایگی خود است.

کوتوله‌های قهوه‌ای اجسامی اسرارآمیزند که برای ستاره بودن زیادی کوچک و برای سیاره بودن زیادی بزرگ‌اند. آنها را گاهی <ستارهِ نارس> می‌نامند زیرا جرمشان آن‌قدر کم است که نمی‌توانند در هستهِ خود همجوشی هسته‌ای -‌عامل اصلی درخشش ستاره‌ها- راه بیندازند (گرچه کوتوله‌های قهوه‌ای پُرجرم‌تر در دوران جوانی مدت نسبتاً کوتاهی با همجوشی دوتریومِ ضعیف می‌درخشند اما گرمای مرکزی کافی برای همجوشی هیدروژن -‌مانند ستاره‌ها- ندارند). این اجرام از ۱۵ تا ۸۰ برابر مشتری -‌پُرجرم‌ترین سیارهِ منظومهِ شمسی- جرم دارند. دانشمندان سال‌ها می‌دانستند که آنها وجود دارند اما تا سال ۱۳۷۴/۱۹۹۵ هنوز چنین جرمی کشف نشده بود. البته تا به حال چند دوجین از آنها کشف شده‌اند.

 

[roje_aria79]

چرخه خورشید
خورشید، تک‌ستاره منظومه شمسی، به نظر گویی آرام و با ثبات می‌رسد که حیات ما نیز مدیون ثبات آن است. اما خورشید چندان هم بی‌تغییر نیست و فعالیت‌های آن در چرخه‌ای 11 ساله کم و زیاد می‌شود. اما این چرخه‌ها وابسته به چیست؟ پاسخ به این پرسش بشر را در شناخت رفتارهای آینده خورشید یاری می‌کند.

خورشید، تک‌ستاره منظومه شمسی، گوی عظیمی از گاز و پلاسمای داغ است که بیش از سیصد هزار برابر زمین جرم دارد. ظاهراً تغییر کمی در چهره این گوی آتشین دیده می‌شود و حیات ما مدیون ثبات این ستاره است. اما خورشید چندان هم بی‌تغییر نیست. فعالیت‌های خورشیدی در چرخه‌ای ۱۱ ساله کم و زیاد می‌شود و خورشیدشناسان به چرخه‌های بلندمدت‌تری نیز در خورشید پی‌بُرده‌اند. اما حیات روی زمین به نظم و <آرامش> این چرخه‌ها وابسته است. این چرخه‌ها وابسته به چیست؟ پاسخ به این پرسش بشر را در شناخت رفتارهای آینده خورشید یاری می‌کند.
چرخه ۱۱ ساله فعالیت خورشید شبیه پدیده ‌فصل‌ها در سیاره ماست. در زمان بیشینه چرخه، انبوهی از لکه‌ها روی سطح خورشید ظاهر می‌شود، عظیم‌ترین انفجارهای منظومه شمسی در خورشید اتفاق می‌افتد، و میلیاردها تُن ذرات را به‌فضا پرتاب می‌کند. اگرچه این رویدادها برای نظاره‌گران آسمان شَفق‌های قطبی باشکوه به‌همراه می‌آورند، اما فعالیت زیاد خورشید نه‌فقط فضاپیماها و سرنشینان آنها را تهدید می‌کند و موجب ایجاد اختلال در ارتباطات رادیویی می‌شود بلکه به‌ترانسفورماتورهایی که کار تنظیم برق را روی زمین برعهده دارند نیز صدمه می‌زند.
تقریباً همزمان با بروز این خُلق و خوی آتشین خورشید، سمت‌گیری میدان مغناطیسی آن ۱۸۰ درجه تغییر می‌کند و جای شمال و جنوب مغناطیسی برعکس می‌شود. این فرایند به‌تدریج و طی ماه‌ها یا حتی چند سال اتفاق می‌افتد و ممکن است در نیمکره‌های شمالی و جنوبی خورشید با سرعت متفاوتی رخ دهد. اما در نهایت هنگامی که فعالیت‌های بسیار شدید خورشید کم‌کم کاهش می‌یابد این وضعیت جدید تثبیت می‌شود. مثلاً در تابستان ۱۳۸۵، پنج سال پس از اوج چرخه خورشیدی پیشین، دو لکه خورشیدی ظاهر شدند که دارای میدان مغناطیسی معکوس نسبت به لکه‌های پیشین بودند و این نخستین نشانه از تثبیت جابه‌جایی قطب‌های مغناطیسی و شروع چرخه خورشیدی جدید بود (نجوم، شماره ۱۶۲، ص ۱۱).
خورشیدشناسانی که خورشید را طی چرخه فعلی زیر نظر گرفته‌اند -‌چرخه ۲۳ که در سال ۱۳۷۹-۱۳۸۰ به اوج و در سال ۱۳۸۶ به‌پایان ‌می‌رسد- ارتباطی بین بیشینه فعالیت خورشید و جابه‌جا شدن متناوب قطب‌های مغناطیسی آن یافته‌اند. به‌گفته آنها جریان‌های سریع و پُرجرم ماده از تاج به‌فضا، که فوران جرمی تاج یاCME نامیده می‌شوند، می‌توانند به از میان رفتن میدان مغناطیسی قدیمی کمک کنند و برای میدان جدید جا باز کنند.
به‌عقیده اخترشناسان­ چرخه ۲۳ در مقایسه با ۳ چرخه پیش از آن غیرعادی است. برای مثال این‌بار، برعکس شدن میدان مغناطیسی خورشید به‌طرز غیرعادی کُند بوده است. به‌طوری که قطب جنوب خورشید ۹ ماه بعد از قطب شمال برعکس شد. تشریح چرخه خورشید مستلزم درک بهتر ساز و کار درونی خورشید است.
مائوسومی‌دیکپاتی،‌فیزیکدان‌خورشیدی‌رصدخانه های‌آلƒ­تیتود(High Altitude Observatory) در بولدر، کُلُرادو فکر می‌کند که دست‌کم به‌بخشی از این ماجرا پی بُرده است. او و همکارانش مدلی را ارائه کرده‌اند که بسیاری از رفتارهای اخیر خورشید را توضیح می‌دهد و معتقدند این مدل می‌تواند فعالیت‌های خورشیدی را تا ۲۰ سال آینده پیش‌بینی کند.

 

[roje_aria79]

طوفان و رعد

پدیده های طبیعت همه به زیبایی خود را نشان می دهند.آسمان پر ستاره منجمان نیز گاهی ابری و طوفانی می شود، در این شرایط است که وجود دلباختگان آسمان و طبیعت شروع به فعالیت می کند و از بدترین شرایط رصدی زیباترین صحنه های طبیعت را ثبت می کند. این تصویر نیز با دوربین Nikon 4500 و 8 ثانیه نوردهی با حساسیت 100 از طوفان اخیر تهران، ثبت شده است.

 

[roje_aria79]

تعویق پرواز DAWN به شهريور۸۶
پرتاب فضاپیمای سپیده دم پس از چند تاخير پي در پي به سبب شرايط نامساعد جوي در محل پرتاب و مشکلي در موشک پرتابگر و از سوي ديگر نزديکي به پنجره پرواز فضاپيماي مريخ نشين فونيکس، تا شهريور ماه به تعویق افتاد.
طرحي خيالي از پرواز سپيده دم
پرتاب فضاپیمای سپیده دم یا DAWN ناسا که با موشک دلتا ۲ فرستاده می شود، به تعویقي طولاني افتاد.

رعد و برق پنج شنبه، مانع از آغاز مرحله‌ی دوم سوخت گیری دلتا ۲ طبق برنامه ریزی قبلی شد. همچنین پنجشنبه عصر، دما بسیار گرم تر از آن بود که بشود سوخت گیری را آغاز کرد. قرار بود دریچه ی پرواز در روز یکشنبه، ۱۷ تیر، به مدت نیم ساعت، باز باشد و خبرها حاکي از اين بود که احتمال عدم تطبیق وضعیت آب و هوا با معیار های لازم برای پرواز، حدود ۶۰ درصد است. اما به يکباره خبر جديدي مبني بر تعويق دوباره اين پرواز اعلام شد. بایستی منتظر بمانیم تا نظاره گر اطلاعات ارسالی این مسافر به دنیای سیارک های وستا و سرس باشیم.

اگر یک منجم آماتور هستید و می خواهید در این پروژه نقشی داشته باشید به سراغ برنامه رصدگران آماتور این پروژه بروید. مطمئن باشید اطلاعات رصدی و عکاسی شما از سیارک های وستا و سرس به پیشبرد این طرح علمی کمک خواهد کرد. منجمان آماتور قدیمی تر مشابه این همکاری را در پروژه Deep Impact به یاد دارند. در این گونه همکاری ها،‌ شما هم نحوه انجام کار را فرا می گیرید و هم کار علمی خود را در اختیار محقق های این نوع پروژه ها قرار می دهید.
مسير جداشدن دلتاي ۲ از زمين به هنگام آغاز پرواز و مراحل مختلف آن
منبع: پایگاه خبری سپیده دم،‌ ناسا

 

[roje_aria79]

ورود فرصت به ویکتوریا به تعویق افتاد
طوفان های غبار مریخ، باز هم مریخ نوردها را دچار مشکل کردند. این بار ورود فرصت به دهانه ویکتوریا به تعویق افتاد.

طوفان غبار عظیمی که از هفته گذشته در مریخ به وجود آمده است بر عملکرد مریخ نوردهای ناسا، روح و فرصت، تأثیر گذاشته است.
مهندسان و دانشمندان این پروژه از آن جهت این طوفان را مورد ارزیابی قرار می دهند که مریخ نوردها برای ادامه فعالیت، به انرژی خورشیدی نیاز دارند و ذرات غبار می توانند تا حدودی جلوی نور خورشید را بگیرند. انتظار می رود این طوفان،که طاقت فرساترین طوفانی است که مریخ نوردها تاکنون با آن روبرو بوده اند، برای حداقل یک هفته دیگر ادامه داشته باشد.
از سوی دیگر، ورود مریخ نورد فرصت به دهانه ویکتوریا برای حداقل چند روز به تعویق افتاد. فرصت که در خلیج داک(اردک) آماده ورود به ویکتوریا بود، برای حفظ انرژی در روز شنبه (۹ تیر) به عقب بازگردانده شد.
مريخ نوردها در خطر!

جان کالاس،مدیر پروژه مریخ نوردهای ناسا در آزمایشگاه جت پروپالشن کالیفرنیا،در این باره می گوید:"طوفان هر دو مریخ نورد را تحت تأثیر قرار داده و میزان انرژی فرصت افت کرده است. ما همچنان پیگیر ورود به ویکتوریا هستیم، اما این کار حداقل تا ۲۲ تیر ممکن نیست. اطلاعات ما نشان می دهند که میزان غبار در جو مریخ رو به کاهش است، بنابراین ممکن است طوفان تمام شود و موقعیت ما به سرعت بهتر شود. اما باید منتظر ماند."
تصاویر دوربین رنگی مدارگرد نقشه بردار ناسا نیز در دنبال کردن وضعیت طوفان و برنامه ریزی برای مریخ نوردها نقش دارد. این تصاویر نشان می دهند که این طوفان در مقیاس منطقه ای است، و مناطقی را شامل می شود که میزان غبار در آن ها بسیار بالاست. این طوفان به سوی مشرق و در جهت عرض های میانی مریخ می وزد. به همین سبب، در سمت دیگر سیاره و در دهانه "گوسو"، محل قرارگیری روح، نیز میزان غبار رو به افزایش است. با این وجود اما، هنوز هم فرصت با غبار بیشتری مواجه است.
هردو مریخ نورد هر روز میزان غبار جو مریخ را تخمین می زنند. هرچه غبار کم تر باشد، نور بیشتری به صفحه های خورشیدی آن ها می رسد. در هفته گذشته، فرصت پرغبارترین روزهایش را پشت سر گذاشت و غلظت آن از ۱واحد به ۳/۳ افزایش یافت. میزان انرژی خورشیدی آن نیز از ۷۶۵ وات-ساعت در بازه زمانی مشابه به ۴۰۲ وات-ساعت کاهش یافت.
به اعتقاد استیو اسکویرس، محقق برجسته دانشگاه کرنل،"در حالی که این میزان غبار،فقط می تواند سطح سیاره را به اندازه ی قطر موی یک انسان بپوشاند، اما برای کاهش ۹۶ درصدی درخشندگی خورشید نیمروزی، در مقایسه با جو کاملا پاک، کافی است. البته، صفحه های خورشیدی نوری که از میان ذرات غبار عبور می کند را جذب می کنند و میزان کاهش انرژی کم تر است."
به گفته کالاس "این بیشترین مقدار غباری است که تاکنون بر روی یکی از مریخ نوردها دیده ایم. اگر میزان غبار بالا می رفت و برای چند روز بالا می ماند، این خطر وجود داشت که چگونه مریخ نورد فرصت می توانست در این محیط تاریک، به کار خود ادامه دهد."

منبع : RedOrbit

 

[roje_aria79]

طوفان بزرگ مريخ
به تازگی طوفان غبار جدیدی در مریخ مشاهده شده است که با تلسکوپهای آماتوری بزرگ ديده مي‌شود
این طوفان جدید را برای اولین بار رصدگری از آمریکا، در نزدیکی قطب جنوب مریخ، مشاهده کرد. در روزهای بعد طوفان گسترش یافت و بخش هایی از مریخ، مانند دهانه هِلاس (Hellas) و دریای سرپنتیس (Serpentis) را پوشاند.

در این منطقه از مریخ، پیش از این نیز طوفان های عظیمی رخ داده است. بزرگترین آنها طوفان سالهای ۱۹۵۶ و ۱۹۷۱ است که از همین منطقه شروع شد و به مرور تمام سطح مریخ را پوشاند.

مریخ، پس از زهره، نزدیک ترین سیاره منظومه شمسی به زمین است. به علت نزدیکی و جو نسبتا رقیقی که دارد، عوارض سطحی اش با تلسکوپهای آماتوری به سادگی قابل مشاهده است. نواحی تیره ای روی آن دیده می شود که هریک نام خاصی دارند، بزرگترین آنها سیرتیس بزرگ (Syrtis Major) نام دارد که ساختار تیره رنگ مثلثی شکل و بسیار بزرگی است و حتی با تلسکوپهای کوچک آماتوری نیز، در شرایط مناسب رصدی، قابل مشاهده است. ساختار قابل توجه دیگری که در مریخ دیده می شود، قطب های سفید رنگ آن است. این قطب ها عمدتا از یخ دی اکسید کربن تشکیل شده اند و به همین علت سفید رنگ هستند. رنگ سفید و بازتاب زیاد آن باعث شده است، تشخیص آنها از سطح سرخ مریخ، از روی زمین، به آسانی امکان پذیر باشد. طوفان جدید رصد شده نیز در نزدیکی قطب جنوب مریخ است. اگر این طوفان ها گسترش یابند، تمام یا بخش زیادی از مریخ را می پوشانند و موجب می شوند مریخ در زیر پوششی از غبار از دید رصدگران زمینی پنهان بماند.

براي رصد مريخ بهتر است از نقشه هاي رصدي سطح مريخ استفاده کنيد. يکي نمونه از آن ها را، که در هر زمان تصويري را که از مريخ مي بينيد به شما مي دهد، مي توانبد در اينجا بيابيد.

اکنون در حالي که تابستان در نيمکره جنوبي مريخ حکم‌فرماست، مریخ در نزدیکی نقطه حضیض مداری خود قرار دارد، نقطه ای که در آن مریخ نزدیک ترین فاصله را نسبت به خورشيد (و نزديکترين فاصله نسبت به مدار زمين) پيدا مي کند. با گرم شدن سطح، جریانهای هوایی در جو رقیق مریخ به وجود می آید. این جریان ها توده های غبار را از سطح بلند می کنند و طوفان هایی، مشابه آنچه اکنون می بینیم، به وجود مي آورند.

قطر ظاهری مریخ، این شبها، چندان بزرگ نیست و فقط ۶ ثانیه قوس است و اوايل دي ماه امسال، که مريخ در مقابله قرار می گیرد، به بزرگترین اندازه خود ( حدود ۱۶ ثانیه قوس) خواهد رسید.

زمان را از دست ندهید؛ این شبها مريخ را رصد کنید و از آن عکس بگیرید. شاید این طوفان نیز مانند سالهای ۱۹۵۶ و ۱۹۷۱ تا چند هفته دیگر تمام سطح مریخ را بپوشاند.

 

[roje_aria79]

کهکشان هاي نامنظم
یکی از انواع اصلی کهکشان ها، عبارت است از کهکشان های بی نظم. ترکیب ستاره ای آنها عموما مشابه کهکشان های مارپیچی است ولی در ساختارشان بازوهای مشخص وجود ندارد. کهکشانهای نا منظم را به این علت چنین نامیده اند که هیچ گونه تقارن یا ساختار مشخصی ندارند.

یکی از انواع اصلی کهکشان ها، عبارت است از کهکشان های بی نظم. ترکیب ستاره ای آنها عموما مشابه کهکشان های مارپیچی است ولی در ساختارشان بازوهای مشخص وجود ندارد. کهکشانهای نا منظم را به این علت چنین نامیده اند که هیچ گونه تقارن یا ساختار مشخصی ندارند.

آنها هسته واضحی هم ندارند، اما در صورت وجود، گاهی به شکل میله دیده می شود. همه کهکشان های بی نظم دارای مقادیر زیادی ستاره جوان، گاز و غبار هستند. خوشه های ستاره ای موجود در آنها، در مقایسه با یک کهکشان مارپیچی که همان جمعیت کلی را دارد، بسیار زیاد است. وجه مشخصه یک کهکشان بی نظم معمولی، جوانی آن است. بیشترین نور آنها، از تعداد زیادی ستاره جوان و درخشان و ابرهای نورانی گسیل می شود. کهکشانهای بی نظم همانند کهکشانهای مارپیچی ولی به دلایلی که تا کنون ناشناخته مانده است، بازوهای مارپیچی در آنها شکل نمی گیرد. واقعیت این است که در برخی از آنها، چیزی شبیه به بازوهای ابتدایی، بازوهای واپیچیده و یا بازوهایی که به طور جزئی شکل گرفته اند، دیده می شود و از این رو گمان می رود که ارتباط نزدیکی بین کهکشان های مارپیچی Sc و کهکشانهای بی نظم وجود داشته باشد.

این کهکشانها شامل دو نوع فرعی اند، کهکشان نامنظم I که نمونه آن ابر ماژلانی بزرگ است و کهکشان نامنظم II که شبیه NGC۶۸۲۲ است، کهکشان نامنظم I با ستارگان نوع O و B و نواحی هیدروژن یونیده (H II) ، مشخص می شود، و چند نمونه آنها نشانه ای از بازوهای مارپیچی دارند. طبقه بندی نامنظم II انواع کهکشانی گوناگون را در بر می گیرد، از جمله آنها که گسیلهای غیر عادی، محتوای غبار غیرعادی، برهم کنشهای کشندی یا خصلت انفجاری و فوران ماده با شدت زیاد، نشان می دهند (فوران ماده از این نوع کهکشان به صورت رشته هایی است که از هسته به سوی خارج امتداد می یابند). این نوع کهکشان ابری خاص را می توان به صورت کهکشان انفجاری نیز طبقه بندی کرد، که از آن چندین نوع دیگر هم یافت می شود ( مانند M۸۷ ). در نوع II عمدتا کهکشانها بی شکل اند و به ستارگان تفکیک نمی شوند. چنین کهکشانهایی با گرد و غبار بین ستاره ای جذب خاصی را نشان می دهند و نشر گازی نیز توسط آنها مشاهده شده. کهکشان M۸۲ یک کهکشان II است این کهکشان از آن جهت قابل توجه است که مواد گرد وغباری به طور وسیع نور ستارگان را آنچنان می پوشانند که منفجر شده به نظر می رسد.
لازم به ذکر است که همه کهکشانها با رده بندی ساده هابل مطابقت ندارند، زیرا برخی از آنها بسیار عجیبند. دلایلی در دست است که این کهکشانهای خاص با رویدادی شدید و ویران کننده انفجاری رو به رو هستند و در نتیجه به آمیزه ای از ستاره، گاز و غبار تبذیل شده اند که قابل رده بندی نیستند.
[

به طور کلی برای کهکشان های بی نظم می توان ویژگی های زیر را قائل بود :
قطر : ۱۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ سال نوری
جرم : ۷^۱۰ تا ۹^۱۰ جرم خورشیدی
درخشندگی : خورشید * ۷^۱۰
غبار : ۲ تا ۵ درصد
گاز (خنثی) : ۱۰ تا ۱۳ درصد
انواع ستارگان : جوان (آبی)

 

[roje_aria79]

جرقه در نگاه ماه
پدیده ای شگرف در سطح ماه ستاره شناسان را برای چندين قرن با یک معما روبرو كرده است. اين پدیده به مانند جرقه ای كوتاه بر سطح ماه نمایان می شود.
اتفاق عجيبي در سطح ماه چندين قرن است كه ستاره شناسان را با يك معما روبرو كرده. اين رخداد كه پديده زودگذر قمري (TLP) ناميده مي شود شبيه جرقه ای كوتاه است و در طي آن رنگ يا تيرگي سطح ماه تغيير مي كند. ستاره شناسان در توجيه اين پديده اتفاق نظر نداشته اند. آشفتگي هاي جو زمين، خطاي چشم، آلودگي نوري و حتي دلايل روانشناختي از جمله مسايلي هستند كه براي توضيح TLP ها مطرح شده اند. اما تحقيقات جديد پروفسور آرلین کراتس(Arlin Crotts)، ستاره شناس دانشگاه كلمبيا نشان مي دهد كه احتمالا فوران گاز رادون از سطح ماه سبب ايجاد اين جرقه ها مي شود. کراتس(Crotts) با تطابق آمار جرقه ها و اطلاعات فوران گازها از سطح ماه كه توسط چند فضاپيما از جمله آپولو ۱۵ جمع آوري شده است دريافت كه بين فوران هاي شناخته شده توسط فضاپيماها و جرقه هاي مشاهده شده انطباق خوبي وجود دارد.
محققان در حال ساخت يك دوربين روبوتيك روي رصدخانه Cerro Tololo Inter-American‌ در شمال شيلي هستند. اين دوربين خواهد توانست هر چند ثانيه يك بار از سطح ماه عكسبرداري كند و نقشه دقيقي از TLP‌ها فراهم نمايد. به اين ترتيب شايد راز اين معما يك بار براي هميشه حل شود.
منبع: پايگاه خبري دانشگاه کلمبيا

 

[roje_aria79]

چشم گربه
سحابی چشم گربه (NGC6543) یکی از زیباترین سحابی های سیاره نما در آسمان شب است. در مرکز بخش اصلی سحابی به روشنی ثبت شده است. همچنین گازهای اطراف آن با نوردهی های بلند و کوتاه مدت و ترکیب آنها قبل رویت شده اند. سحابی های سیاره نما آخرین فاز عمر یک ستاره مانند خوشید ما هستند. فاصله این سحابی از ما ۳۰۰۰ سال نوری است. تشکیل گازهای شبح گونه در اطراف این سحابی به علت آن است که ستاره مادر در پایان عمر خود گازهای اطراف خود را از دست می دهد که آنها به اطراف پخش می شوند و در نهایت ستاره مادر به صورت کوتوله ای سفید باقی می ماند. این فرآیند حدود ۱۰۰۰۰ سال به طول می انجامد و اخترشناسان تخمین می زنند که تشکیل چنین حلقه ای رشته ای و شبح گون در اطراف٬ حدود ۵۰ تا ۹۰ هزار سال طول خواهد کشید. همچنین در سمت راست این سحابی می توانید کهکشانی مارپیچی با نام NGC6552 را مشاهده کنید که ۵۰ میلیون سال نوری آن سو تر از سحابی چشم گربه قرار دارد.
عکس از Johannes Schedler

 

[roje_aria79]

آن سوی شب تاب ها
برای نخستین بار، یکی از فضاپیماهای ناسا، موفق شد تصویری را از ابرهای شب تاب تهیه کند. موقعیت جفرافیایی این ابر، ناحیه شمالی اروپا و آمریکای شمالی را پوشش می دهد.
این دسته از ابرها که معمولا در طول شب توجه رصدگران را به خود جلب می کنند،
در فاصله ی ۸۰ کیلومتری از سطح زمین تشکیل شده و علت درخشش آن ها نیز وجود خاصیت مغناطیسی و باردار بودنشان است.

۴ خرداد، فضاپیمای اِی.آی.ام(AIM) که برای بررسی مطالعه ی ابرهای غیر معمول به فضا پرتاب شده بود، اولین رصد این ابرهای شب تاب را در عرض های جغرافیایی ۷۰ درجه شمالی انجام داد. از تاریخ ۱۶ خرداد، ساکنان زمین شاهد ابرهای شب تاب در نواحی شمالی اروپا بودند.
این ابرهای مرموز وقتی از فضا مورد بررسی قرار می گیرند با نام ابرهای میان سپهری قطبی موسوم به CPM ها شناخته می شوند. ولی از دید ناظرهای زمینی ابرهای شب تاب نام گرفته اند. این ابرها در فوقانی ترین لایه های جو و در لایه ی مزوسفر یا میان سپهر تشکیل می شوند. بهترین زمان برای رصد آن ها در نیمکره ی شمالی فصل تابستان یا به طور دقیق تر اواسط اردیبهشت تا اواسط شهریور است و زمان اوج فعالیت AIM نیز همین دوران است. این ابرها به هنگام تابستان نیمکره جنوبی نیز، در عرض های جغرافیایی بالا قابل رصد هستند.
با وجود آنکه مدت هاست ما شاهد ظهور این گونه ابر ها درآسمان هستیم ولی هنوز اطلاعات مستند زیادی از آنها در دست نیست. بنابراین عکس های جدید ما را در شناخت هرچه بهتر این ابرها یاری می کند و به پرسشهای زیادی همچون علت درخشش بیشتر آن ها در عرض های جغرافیایی پایین تر، علت روند رو به رشد درخشش آن ها پاسخ می گوید.

تغییر شکل این ابرها وابسته به تغییرات جدید قسمتی از جو در چند سال اخیر است و این هشداری دیگر برای ما هست تا بدانیم آب و هوای سیاره ما تغییر پیدا کرده است. ولی نمی دانیم تاثیر این تغییرات روی ابر های شب تاب چرا و چگونه است.
این کاوشگر در ادامه تحقیقات خود پس از تابستان نیمکره شمالی، دوربین های خود را روی نیمکره ی جنوبی تنظیم می کند و تا پایان تابستان نیم کره جنوبی به مطالعه ی ابرهای جنوبی می پردازد.

منبع : پایگاه اینترنتی اختصاصی AIM،‌ ناسا

 

[roje_aria79]

اصطلاحات نجومی
اصطلاحاتي كه بايد بدانيد مانند هر زمينه تخصصي ديگري، نجوم هم اصطلاحات مخصوص خودش را دارد. افراد تازه‌وارد به‌سرعت به‌عباراتي مانند «ثانيه قوس»، «قدر چهار» و «بُعد» برخورد مي‌كنند. اما نااميد نشويد، اين اصطلاح‌ها را به‌خوبي ياد مي‌گيريد. در اينجا مروري سريع بر مهمترين اصطلاحات نجومي و مفاهيم آنها كه شما به‌دانستن آنها نياز داريد، خواهيم داشت.
اصطلاحاتي كه بايد بدانيد
مانند هر زمينه تخصصي ديگري، نجوم هم اصطلاحات مخصوص خودش را دارد. افراد تازه‌وارد به‌سرعت به‌عباراتي مانند «ثانيه قوس»، «قدر چهار» و «بُعد» برخورد مي‌كنند. اما نااميد نشويد، اين اصطلاح‌ها را به‌خوبي ياد مي‌گيريد. در اينجا مروري سريع بر مهمترين اصطلاحات نجومي و مفاهيم آنها كه شما به‌دانستن آنها نياز داريد، خواهيم داشت.
مقياس‌ها در آسمان
افراد مبتدي اغلب براي توصيف فواصل در اسمان دچار مشكل مي‌شوند. شما هم ممكن است در گفتگويي مانند اين گفتگو گرفتار شده باشيد:
«آن دو ستاره را مي‌بيني؟ همان دو ستاره كه تقريباً ۸ اينچ از هم فاصله دارند؟
بله، اما به‌نظر من ۶ فوت از هم فاصله دارند.»
شكلي كه اينجا وجود داشت اين بود كه فواصل را در آسمان نمي‌توان با مقياس‌هاي خطي مانند فوت يا اينچ بيان كرد. روشي كه براي اين‌كار وجود دارد، فاصله زاويه‌اي است.
ستاره‌شناسان ممكن است بگويند كه دو ستاره از هم ده درجه ( ْ۱۰) فاصله دارند. اين به ‌آن معناست كه اگر از چشم شما به‌هر يك از آن ستاره‌ها، خطوطي رسم شوند، آن دو خط به‌رأس چشم شما يك زاويه ْ۱۰درجه تشكيل مي‌دهند. خيلي ساده!
مُشت خود را در طول بازويتان قرار دهيد و از پشت آن با يك چشم خود نگاه كنيد. مشت شما از يك سو تا سوي ديگر تقريباً ْ۱۰ از آسمان را مي‌پوشاند. نوك انگشت در طول بازو، حدود ْ۱ را مي‌پوشاند. عرض خورشيد و ماه هركدام ْ۲/۱ است. طول ملاقه دب‌اكبر ْ۲۵ و از افق تا نقطه بالاي سر (سرسو، سمت‌الرأس) هم ْ۹۰ است.
فاصله زاويه‌اي، تقسيمات كوچكتري هم دارد. يك درجه از ۶۰ دقيقه قوس و هر دقيقه قوس هم از ۶۰ ثانيه قوس تشكيل شده است.
اگر دو جسم با فاصله يك ربع درجه از هم ظاهر شوند، ستاره‌شناسان ممكن است آن را به‌صورت ۱۵ دقيقه قوس يادداشت كنند (به‌اختصار َ۱۵). پُرنورترين سياره‌ها معمولاً فقط با جدايي زاويه‌اي چند ده ثانيه قوس از زمين ديده مي‌شوند.
يك تلسكوپ ۵ اينچ مي‌تواند جزيياتي را با جدايي زاويه‌اي ۱ ثانيه قوس ( ً۱) مشخص كند. اين مقدار، پهناي يك سكه يك پِني است كه از فاصله ۴ كيلومتري ديده شود (۵/۲ مايل).

مختصات در آسمان
آسمان شب از زمين، مانند گنبد عظيمي به‌نظر مي‌آيد كه ستاره‌ها به‌سطح داخلي آن چسبيده‌اند. اگر زمين زيرِ پاي ما ناپديد مي‌شد، آن‌گاه مي‌توانستيم ستارگان را در هر سوي خودمان ببينيم (و احساس هيجان‌انگيز معلق بودن در مركز يك كره پهناور و پُرستاره را تجربه كنيم).
ستاره‌شناسان موقعيت ستاره‌ها را به‌وسيله موضعي كه آنها روی كره آسمان دارند، تعيين مي‌كنند. زمين را درحالي كه در مركز كره آسمان معلق است، مجسم كنيد و مدارهای طول و عرض جغرافيايی را روی آن تصور كنيد، آنها را به‌سمت خارج باد كنيد تا روي سطح داخلي كره آسمان قرار بگيرند. حالا اين مدارها صفحه مختصاتي را روی آسمان فراهم آورده‌اند كه موقعيت هر ستاره‌ای را مشخص مي‌كند. همان‌گونه كه طول و عرض جغرافيايي موقعيت هر نقطه روی زمين را مشخص مي‌كنند. در آسمان، عرض جغرافيايي، «ميل» و طول جغرافيايي، «بُعد» ناميده مي‌شود. اينها مختصات استاندارد آسمان هستند.
ميل به‌درجه، دقيقه قوس و ثانيه قوس شمالي (+) و يا جنوبي (-) از استواي سماوی، تقسيم مي‌شود. بُعد با درجه تقسيم‌بندی نشده است، بلكه به‌ساعت‌ها (h)، دقيقه‌ها (m) و ثانيه‌های زمانی (s)، از ۰ تا ۲۴ ساعت تقسيم مي‌شود.
ستاره‌شناسان اين تنظيم را سال‌ها پيش وضع كردند، زيرا زمين هر دور كامل به‌دور خودش را در حدود ۲۴ ساعت كامل مي‌كند. بنابراين كره آسمان، با صفحه مختصات ثابتی كه روی آن قرار دارد، به‌نظر مي‌آيد كه تقريباً هر ۲۴ ساعت يك دور كامل را مي‌پيمايد.
ولي تغييرات كوچكي هم وجود دارند. مختصات سماوي يك ستاره بعد از گذشت سال‌ها، بتدريج تغيير مي‌كند كه اين تغييرات از تغيير جهت آهسته محور زمين در فضا كه حركت تقويمي نام دارد، ناشی مي‌شود. زماني كه بُعد و مِيل در كتاب‌ها و اطلس‌ها داده مي‌شوند، شما اغلب تاريخ سالي مانند ۲۰۰۰.۰. را ضميمه آنها مشاهده مي‌كنيد (لفظ ۰.. به‌معنای زمان آغاز سال است: نيمه شب اول ژانويه). اين تاريخ زماني است كه تا آن هنگام، مختصات داده شده صحيح هستند. براي بيشتر اهداف آماتوري، اين ميزان تصحيح، چون خيلي ناچيز است، زياد مهم نيست.
درخشندگی
درخشندگی يك ستاره (يا هر چيز ديگري در آسمان) قدر ناميده مي‌شود. شما با اين اصطلاح زياد مواجه خواهيد شد. روش قدرسنجي حدود ۲۱۰۰ سال پيش آغاز شد، يعنی زمانی كه ستاره‌شناس يوناني، ابرخُس، ستاره‌ها را به‌رده‌های درخشندگی تقسيم كرد و پُرنورترين ستاره‌ها را «قدر اول» ناميد كه به‌سادگي، «بزرگترين» معني مي‌دهد. ستاره‌هايی را كه كمی كم‌نورتر بودند، «قدر دوم» ناميد، يعني دومين مرتبه بزرگی و به‌همين ترتيب تا كم‌نورترين ستاره‌هايي كه مي‌توانست ببيند و آنها را قدر ششم ناميد.
با اختراع تلسكوپ، رصدگران مي‌توانستند ستاره‌های حتی كم‌نورتر را هم ببينند. به‌اين‌گونه قدرهاي ۷، ۸، و ۹ هم اضافه شدند. امروز دوربين‌هاي دوچشمي مي‌توانند ستاره‌هايي از قدر ۹ و تلسكوپ‌های ۶ اينچ آماتوري قدرهاي ۱۲ و ۱۳ را هم نشان دهند. تلسكوپ فضايي هابل ستارگانی از قدر ۳۰ را هم ديده كه تقريباً ۱۰ ميليارد بار كم‌نورتر از كم‌نورترين ستاره‌هايی هستند كه با چشم غيرمسلح قابل مشاهده‌اند.
در سوی ديگر اين مقياس، به‌نظر مي‌آيد كه بعضی از ستاره‌های قدر اول ابرخس، بسيار پُرنورتر از بقيه هستند. براي اصلاح اين موضوع، اين مقياس حالا اعداد منفي را هم دربر مي‌گيرد. وِگا (Vega) از قدر صفر و شباهنگ، پُرنورترين ستاره آسمان از قدر ۴/۱– مي‌درخشند. زهره حتي از اين هم درخشان‌تر است و معمولاً از قدر ۴- مي‌درخشد. ماه كامل هم از قدر ۱۳- و خورشيد هم از قدر ۲۷- مي‌درخشد.

فواصل
زمين در هر سال يك‌بار به‌دور خورشيد مي‌گردد و فاصله‌اش از خورشيد به‌طور ميانگين ۱۵۰ ميليون كيلومتر يا ۹۳ ميليون مايل است. اين فاصله يك واحدنجومي ناميده مي‌شود كه يك واحد سودمند و قابل استفاده براي اندازه‌گيری فواصل در منظومه شمسي است.
فاصله‌ای را كه نور در مدت يك سال طی می كند، يك سال نوری ناميده مي‌شود (يك سال نوری برابر است با ۵/۹ تريليارد كيلومتر يا ۹/۵ تريليارد مايل يا ۶۳۰۰۰ واحدنجومی).
به‌اين نكته توجه كنيد كه سال نوری مقياسی برای فاصله است نه زمان... درست مانند كيلومتر يا مايل. بيشتر ستارگان پُرنور آسمان بين چند ده سال نوری تا چند هزار سال نوری از ما واقع شده‌اند.
نزديكترين ستاره به‌ما، يعنی آلفا-قنطورس، فقط ۳/۴ سال نوری از ما فاصله دارد. كهكشان آندرومدا، نزديكترين كهكشان بزرگ در آن سوی راه‌شيری، ۵/۲ ميليون سال نوری از ما فاصله دارد.
ستاره‌شناسان حرفه‌ای اغلب از واحد ديگری هم براي بيان فواصل بزرگ استفاده مي‌كنند كه پارسك نام دارد. يك پارسك برابر است با ۲۶/۳ سال نوری (در اينجا چيزيی كه شما را واقعاً شگفت‌زده مي‌كند، اين است كه يك پارسك فاصلی ما از ستاره‌اي است كه به‌هنگام حركت زمين به‌اندازه IAU به‌دور خورشيد، اختلاف منظری برابر يك ثانيه قوس را نسبت به‌پس‌زمينه ستارگان داشته باشد).
يك كيلو پارسك برابر ۱۰۰۰ پارسك و يك مِگاپارسِك يك ميليون پارسك است.
خيلي سخت نبود، اين‌طور نيست!

 

[roje_aria79]

آفتاب آمد، دلیل آفتاب
دومین جشنواره ملی ساعت های آفتابی ایران در پارک سئول تهران برگزار شد. در این جشنواره که به همت شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران تدارک دیده شده بود، ساعت های آفتابی گوناگونی از سراسر ایران گردآوری شد. اين مطلب گزارشي است از برگزاري اين جشنواره.
آخرین روز بهار، ۳۱ خرداد سال ۱۳۸۶، دومین جشنواره ملی ساعت های آفتابی ایران در پارک سئول تهران برگزار شد.
در این جشنواره که به همت شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران تدارک دیده شده بود، ساعت های آفتابی گوناگونی از سراسر ایران گردآوری شد. در کنار ساعت های آفتابی آورده شده به جشنواره، بخشی نیز به پوستر ساعت های آفتابی ای تعلق داشت که امکان انتقال آن ها برای شرکت در جشنواره نبود. ساعت ۱۰ صبح همزمان با شروع نمایشگاه ساعت های آفتابی این جشنواره، آقای دکتر منصور وصالی، رییس شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، مراسم افتتاحیه این جشنواره را در سالن سخنرانی های پارک سئول آغاز کردند. پس از ایشان، آقای محسن ایرجی، دبیر برگزاری دومین جشنواره ملی ساعت های آفتابی ایران، به سخنرانی در زمینه نحوه برگزاری و گزینش ساعت های آفتابی در این جشنواره پرداخت. وی خاطر نشان کرد برای این که جشنواره رنگ و بوی رقابتی سالم را به خود بگیرد، داوری این جشنواره، فقط با آرای مردمی است. در انتهای برنامه افتتحایه نیز، که اغلب شرکت کنندگان و سازندگان ساعت آفتابی در آن شرکت کرده بودند، ایشان به نحوه پاسخگویی به مراجعین این جشنواره پرداختند.
چیدمان این جشنواره به صورتی بود که با ورود به پارک سئول در ابتدا با یک ساعت آفتابی آنالماتیک مواجه می شدید که با ایستادن بر روی کلمه ماه خرداد آن و استفاده از دستتان به عنوان شاخص می توانستید با سایه خودتان ساعت را مشخص کنید. در دور تا دور حوض ورودی، ساعت های آفتابی گوناگونی چیده شده بود. در اولین غرفه ها، دانش آموزان مدارس راهنمایی و دبیرستان دخترانه خرد و دبیرستان رشد با ساعت های آفتابی ساخته شده خود شرکت کرده بودند. در میان ساعت های آفتابی کنار حوض، سه ساعت آفتابی بیش تر توجه عموم را به خود جلب می کرد.
یکی دستگاه اذان گویی بود که آقای کماری زاده به ابتکار خود آن را ساخته بودند و با توجه به موقعیت خورشید در آسمان، این دستگاه می توانست لحظه ی اذان را محاسبه و اعلام کند. دومی، ساعت آفتابی کروی شکلی بود که برای متوجه شدن ساعت، بایستی شاخصش را رویش می گرداندیم تا با تشکیل کمترین سایه ممکن، به ساعت آن پی ببریم. سومی نیز ساعتی بود که با اتصالش به تیرکی عمودی و حالت کروی شکلش، نور خورشید را از روزنه ای به درون کره انتقال می داد، پس از افتادن روزنه نوری، بر نیم کره ی پایینی که
جنسش از شیشه بود، ساعت از روی خطوط مدرج آن خوانده می شد. این طرح ابتکاری مقبولیت زیادی بین عموم یافت. در سوی دیگر حوض نیز، ساعت های آفتابی که به علت نصبشان در مکان خاصی و عدم انتقال آن ها به جشنواره، به صورت پوستر ارائه شده بودند، به نمایش گذاشته شده بود. اما در این میان، ساعت های آفتابی دست سازه ی آقای محمد عسگری جلوه ای نو از هنر و دانش را در هم آمیخت و توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کرد. در ادامه راه به سوی سالن برگزاری سخنرانی ها، ساعت های آفتابی گوناگونی به چشم می خورد. ساعت آفتابی ای که شکلی مکعبی داشت و در تمامی وجه هایش به جز قاعده،
استوایی یا عمودی کار شده بود، از چشم نوازترین این ساعت های آفتابی بود. لازم است بدانیم گرچه این کار نمونه خارجی داشت ولی محاسباتش را خود سازندگان آن برای تهران انجام داده و ساخته بودند. خانواده ای نیز از شهر سرسبز و همیشه ابری ساری، ساعت آفتابی بسیار بزرگی را به محیط این جشنواره آورده بودند که همتشان برای این حضور، ستودنی است. ساعت آفتابی کار شده بر روی آینه و ساعت آفتابی منقوش به خطوط زیبای خوشنویسی، از آن دسته ساعت های آفتابی ای بودند که جنبه هنری کار در کنار دانش ساده ی آن، تحسین بازدیدکنندگان را برمی انگیخت. از ساعت ۲ بعد از ظهر تا حوالی ساعت ۵ در سالن سخنرانی این جشنواره نیز برنامه هایی تدارک دیده شده بود. سخنرانی آقای بابک امین تفرشی، سردبیر ماهنامه نجوم، در زمینه نحوه شکل گیری شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران و بررسی فعالیت های آن در طول سال، باعث آشنایی بهتر حاضرین در این برنامه با شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران شد. وی در این سخنرانی به بررسی تاریخچه نجوم آماتوری در ایران نیز پرداخت، که پس از سال ها فعالیت به جایگاهی مناسب رسیده است. پس از این برنامه، دانش آموزان راهنمایی خرد به ارائه مطلب گردآوری شده ی خود پرداختند. سخنرانی های خانم فاطمه عظیم لو، عضو هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، در مورد تاریخچه، ساخت و انواع ساعتهای آفتابی و سخنرانی خانم نفیسه نعیمی پور، مدیر بخش فعالیت های علمی و فرهنگی مجله نجوم، در زمینه ساعت های آفتابی در سراسر دنیا، به سوالات بسیاری که در ذهن بازدیدکنندگان جشنواره شکل گرفته بود، پاسخ داد. بخش پرسش و پاسخ نیز پایان بخش این قسمت از برنامه ها بود. ساعتی بعد، همزمان با خداحافظی آفتاب از افق تهران، پس از شمارش آرا مردمی، آقای محسن ایرجی، دبیر این جشنواره، به سخنرانی پرداخت. سپس برگزیدگان مردمی به ترتیب آرا به شرح زیر اعلام شدند:
۱)آرش دلیجانی، سهیل سلیم زاده، سعید بهبهانی نیا، سورنا فاطمی و عباس عليزاده
۲)نیما مجد آرا
۳)نازنین خدمتی راد، غزاله ساغری، سپیده بدخشانیان، نیوشا محمودی و پرنیان طاهری
۴)شقایق خداخواه، نرگس سلمانی، محدثه باقری، سپیده سلیمی و خانم طالبلو
۵)مازیار خادمی، امین قوامیان، محمد محسنی و علی اکبر عشوری
در پایان برنامه به تمامی سازندگان ساعت آفتابی که در این جشنواره شرکت کرده بودند، گواهی شرکت در دومین جشنواره ملی ساعت های آفتابی اهدا شد. ساعت هاي آفتابي گروه ها و سازندگان شرکت کننده به شرح زیر بود:
۱) ساعت آنالماتیک دبیرستان خرد
۲) ساعت آفتابی طرح طاووسی شاخص راهنمایی خرد
۳) ساعت آفتابی دبیرستان رشد
۴) ساعت آفتابی طرح افقی، عمودی، استوایی
۵) ساعت آفتابی عمودی راهنمایی خرد
۶) اذان گوی خورشیدی مرکز نجوم آستان قدس
۷) ساعت آفتابی گروه نجوم برساووش
۸)ساعت های آفتابی آقای عسگری
۹)قبله نمای معراج رزم آرا
۱۰)ساعت مکعبی دبیرستان علامه طباطبایی (چند ساعت در یک ساعت)
۱۱)ساعت آفتابی انجمن نجوم شباهنگ ساری
۱۲)ساعت های شخصی (شکل طبیعت و آیینه)
۱۳)ساعت آفتابی شخصی با پایه تخت جمشید
۱۴)ساعت آفتابی شخصی شکل کره جغرافیایی
۱۵)ساعت آفتابی چوبی
۱۶)ساعت آنالماتیک شخصی
۱۷)ساعت آفتابی مربعی شکل دبیرستان فرزانگان
۱۸)ساعت آفتابی شخصی استوایی ساده
۱۹)ساعت آفتابی شخصی مدل ابتکاری کروی
۲۰)ساعت آفتابی گروه فرانقش
آقای سیاوش صفاریان پور، مشاور هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، ضمن تقدیر از تمامی شرکت کنندگان و سازندگان ساعت آفتابی، از حامیان این برنامه نیز برای برگزاری هرچه بهتر آن تشکر کرد.
سازمان فضایی ایران، معاونت فرهنگی-اجتماعی شهرداری منطقه ۳ تهران، برنامه تلویزیونی آسمان شب ، ماهنامه نجوم و مجتمع فرهنگي پارک سئول حامیان این برنامه بودند. همچنین لوح های تقدیری به سبب ابتکار، ابداع، تلاش و به پاس خدمات به برخی از سازندگان ساعت آفتابی اهدا شد. لازم به ذکر است که برای آن عزیزانی که به پوسترشان در جشنواره لوح تقدیر اهدا شد و در جشنواره حضور نداشتند، لوح تقدیر از طرف شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران برایشان ارسال می گردد. در انتها، از تمامی همکارانی که با تلاش و کوشش خود در برگزاری این جشنواره کمک نمودند نیز تقدیر به عمل آمد.
لازم به ذکر است که همزمان با این جشنواره، گروه های نجومی مختلفی مراسم روز ساعت های آفتابی در گوشه و کنار ایران را با برنامه های متنوعی برای عموم تهیه دیده بودند. به امید برگزاری موفق سومین جشنواره ملی ساعت های آفتابی در ۳۱ خرداد ۱۳۸۷.

 

[live for what?]

بزگترین تلسکوپ اپتیکی جهان که کار اصلی اش از سالی دیگر آغاز می شود، هم اکنون فعالیت هاي آزمايشي خود را آغاز کرده است.
محمدجواد ترابی
تلسکوپ عظیم قناری جمعه شب چشمانش را به آسمان گشود. این تلسکوپ با داشتن ۱۰.۴ متر قطر، بزرگترین تلسکوپ ناحیه مرئی و فروسرخ جهان است. پس از آن تلسکوپ های دوقلوی کک(Keck) در موناکی هاوایی ایالات متحده با آینه های اصلی به قطر ده متر بزرگترین تلسکوپ های جهان هستند.

تلسکوپ هابی ابرلی (Hobby-Eberly) در نزدیکی فرت دیویس ایالات متحده و تلسکوپ بزرگ آفریقای جنوبی(SALT) در نزدیکی سودرلند، هر دو دارای آینه اصلی ۱۱.۱ در ۹.۲ متر هستند. اما به سبب نوع ساختشان فقط ناحیه ای به وسعت ۹.۲ متر از آن ها در هر زمان برای رصد استفاده می شود.

ادامه خبر

 

[dariushiraz]

آمادگي در برابر خطر برخورد شهاب‌سنگ ها با زمين
فضا - گروه دانش:
گروهي از ستاره‌شناسان، مهندسان و دانشمندان در همايش «انجمن پيشبرد علوم آمريكا» از سازمان ملل متحد درخواست كردند با توجه به نزديك شدن كم‌سابقه برخورد يك شهاب‌سنگ بزرگ به كره‌زمين در سال ۲۰۳۶ ، سازمان ملل متحد بايد مسئوليت اقدامات لازم جهت جلوگيري از برخورد اين قبيل اجسام آسماني با زمين را تقبل كند.
به گزارش رويترز، منجمان در حال بررسي مسير حركت شهاب‌سنگي به نام آپوفيس هستند كه ممكن است يك در ۴۵ هزار، در روز ۱۳ آوريل سال ۲۰۳۶ با زمين برخورد كند.

براي همين، ناسا قصد دارد در آينده نزديك برنامه شناسايي شهاب‌سنگهاي داراي خطر برخورد با زمين خود را گسترده‌تر كرده و صدها سنگ آسماني با اين مشخصات را زيرنظر بگيرد.

به گفته «راستي اشوايكارت» فضانورد بازنشسته، خطر شهاب‌سنگها تنها به شهاب‌سنگ آپوفيس مربوط نمي‌شود و نياز به تعيين اصولي مشخص در زمينه مواجهه با اين قبيل وقايع ضروري به نظر مي‌رسد. اشوايكارت يكي از خدمه سفينه آپولو ۹ است كه در ماه مارس سال ۱۹۶۹ از كنار ماه عبور كرد.

وي در همايش انجمن پيشرفت علوم آمريكا در سانفرانسيكو اعلام كرد قصد دارد هفته آينده گزارشي براي كميته استفاده صلح‌آميز از فضا در سازمان ملل متحد ارسال كرده و خواهان تنظيم راهكارهاي بين‌المللي در صورت تهديد كره زمين توسط سنگهاي آسماني شود.

انجمن كاشفان فضا در آمريكا كه شامل گروهي از فضانوردان و منجمين قديمي است، در سال جاري ميزباني كارگاه‌هاي آموزشي سطح بالايي را با همين موضوع بر عهده خواهد گرفت تا بتواند برنامه مشخصي را براي مواجهه با اين حوادث آماده كرده و برنامه پيشنهادي خود را تا سال ۲۰۰۹ براي سازمان ملل ارسال كند.

به گزارش ايرنا، يكي از نخستين فضانوردان حضور يافته در ايستگاه فضايي بين‌المللي به نام «اد لو»، در اين باره گفته‌ است كه يكي از پذيرفته‌ترين روش‌هاي مقابله با سنگ‌هاي آسماني كه به زمين نزديك مي‌شوند عبارت است از ارسال يك سفينه به سوي شهاب‌سنگ كه آن سفينه با حركت در كنار شهاب‌سنگ براي مدتي مشخص، با استفاده از نيروي جاذبه خود مسير شهاب‌سنگ را اندكي منحرف كرده و از برخورد آن با زمين جلوگيري مي‌كند.

به طور مثال براي شهاب‌سنگي به بزرگي شهاب‌سنگ آپوفيس با قطر ۱۴۰ متر، يك سفينه بايد به مدت ۱۲ روز در نزديكي آن پرواز كند تا بتواند با كمك اثر جاذبه اندك خود، مسير حركت شهاب‌سنگ را به ميزان جزيي تغيير داده و مانع برخورد آن با زمين شود. چنين مأموريتي در حدود ۳۰۰ ميليون دلار هزينه خواهد داشت.

ناسا اعلام كرده است عواقب برخورد شهاب‌سنگي به بزرگي آپوفيس با زمين به جنس شهاب‌سنگ و نيز زاويه برخورد آن با زمين بستگي دارد اما به هر حال چنانچه چنين سنگ آسماني در يك شهر فرود بيايد، تمامي شهر را نابود خواهد كرد.

برگرفته از همشهري
موفق باشيد