عصر ارتباط:
سهم ناچیز خدمات ارزش افزوده از درآمد اپراتورهای موبایل بازار جذب تعداد مشترکان تلفنهمراه در بسیاری از کشورهای دنیا رو به اشباع است اما این پایان راه فعالیت اپراتورهای تلفنهمراه نیست.
به گزارش عصر ارتباط، در پی دستیابی به ضریب نفوذ بالای تلفنهمراه در بسیاری از کشورها، اپراتورها رویکرد ارایه سرویسهای ارزش افزوده را در پیش گرفتهاند تا بتوانند علاوه بر افزایش سطح درآمدهای خود، روند توسعه پایداری را در پیش بگیرند.
رقابت بر سر ارایه سرویسهای ارزش افزوده میان اپراتورهای ایران با ورود ایرانسل به عنوان رقیب جدی شرکت مخابرات ایران به عنوان اپراتور مسلط ایران آغار شد و وفا غفاریان رییس هیات مدیره شرکت مخابرات را بر آن داشت تا برای جا نماندن از بازار رقابت به سراغ حاشیه سود ناشی از سرویسهای ارزش افزوده رود.
ارایه سرویسهای ارزش افزوده تنها برگ برندهای بود که ایرانسل برای جلب توجه مشترکان تلفنهمراه علاوه بر کاهش قیمت سیمکارت در پیش گرفت تا بتواند به عنوان رقیب جدی شرکت مخابرات ایران در بخش تلفنهمراه قد علم کند.
تبلیغات پی در پی و اقدام ایرانسل برای ارایه سرویسهای ارزش افزوده موجب شد تا همراه اول نیز در کنار مزیتهایی همچون پوشش جغرافیایی و تعداد مشترکانش برای خروج از قالب و ساختار پیشین خود قدم در راه ارایه سرویسهای ارزش افزوده بگذارد.
گرچه هنوز یخ این اپراتور برای ورود به عرضه سرویسهای ارزش افزوده آب نشده اما بنابر اذعان فعالان حوزه محتوا و سرویسهای مبتنی بر تلفنهمراه، این اپراتور نیز بازار جدید را درک کرده و شکستن قالب 15 ساله خود را در پیش گرفته است.
بهرغم تلاشهای همراه اول و ایرانسل برای ارایه سرویسهای غیرپایه(صوت و پیامک) هنوز درآمد چندانی از محل سرویسهای ارزش افزوده عاید این دو اپراتور نشده است.
گرچه آمار رسمی از سوی اپراتورهای کشور مبنی بر میزان درآمدهایشان از VAS منتشر نشده اما ایرانسل توانسته است در ماه پایانی سال 2009 درآمدهای خود از محل سرویسهای دیتا را به 6/8 درصد از مجموع درآمدهای خود برساند که به ازای هر فرد 7/0 دلار بود.
از سوی دیگر همراه اول در سه ماه نخست سال 89 نیز 50 هزار و 789 میلیون ریال از محل سرویس اینترنت همراه(GPRS) درآمد داشته است.
گرچه این دو اپراتور کشور بخشی از دلایل عدم حرکت رو به جلوی خود در ارایه سرویسهای ارزش افزوده را ممانعت سازمان تنطیم مقررات و ارتباطات رادیویی در توسعه فناوری به کار گرفته شده در شبکه خود میدانند؛ اما هستند اپراتورهای زیادی که بر بستر فناوری نسل دوم، 2.5 و 2.75 تلفن همراه سرویسهای زیادی را به مشترکان خود عرضه کردهاند.
به کارگیری نسل دوم فناوری تلفنهمراه در ایران آغازگر عرضه سرویس پیام کوتاه بود و توسعه آن به نسل 2.5 تلفنهمراه از سوی اپراتور غالب در نهایت تنها منجر به عرضه سرویس اینترنت همراه (GPRS) شد.
آهنگ پیشواز، تصاویر پسزمینه، پست الکترونیکی، پیامکهای خبری، آموزشی و سرگرمی، تصاویر چندرسانهای، زنگهای گوشی، تمها، بازیها و....از جمله خدمات ارزش افزودهای هستند که کاربران ایرانی آن را تجربه کردهاند. اما هنوز طعم مشاهده تصاویر ویدیویی، دسترسی به اینترنت با سرعت بالا و دسترسی امن به سرویسهای بانکی را نچشیدهاند.
اکنون در ایران تنها اپراتور سوم تلفنهمراه است که مجوز عرضه سرویسهای مبتنی بر نسل سوم تلفن همراه را دارد. اما با توجه به چالشهای فرهنگی و امنیتی ایران در ارایه سرویسهای جدید پیشبینی میشود امکان به کارگیری بسیاری از سرویسهای این فناوری نیز در ایران ممکن نباشد و حداکثر سرویسهای ارزش افزوده ایرانی به سرگرمی و بازی خلاصه شود.
عرضه خدمات ارزش افزوده مخابراتی در ایران تنها به اپراتورهای تلفنهمراه خلاصه شده و هنوز این حاشیه پرسود به دیگر بخشهای مخابراتی کشور خصوصا تلفن ثابت رخنه نکرده است.
در ایران هنوز اپراتورهای تلفنهمراه بیشترین درآمد خود را از خدمات پایه صوت و متن کسب میکنند و بهرغم آنکه در همین حوالی ایران کشورهایی هستند که تا دورترین نقاط روستایی نیز از بستر خدمات ارزش افزوده بهره میبرند اما در ایران این سرویسها هنوز از جمله سرویسهای فانتزی و کم توجه مشتریان به شمار میروند.
در جهان چه میگذرد؟
درآمد اپراتورهای ایرانی از محل خدمات تلفنهمراه در حالی همچنان از محل صوت و متن تامین میشود که هم اکنون 40 میلیون کاربر تلفنهمراه روستاهای چین از طریق تلفنهمراه خود از قیمت بازار محصولات کشاورزی، وضعیت آب و هوا و اطلاعات مورد نیاز خود بهرهمند میشوند.
امضای دیجیتال از جمله سرویسهایی است که هنوز وزارت بازرگانی ایران نتوانسته از پس عرضه آن در محیط اینترنت برآید و شک و شبههها و تردیدهای فراوانی بر سر عرضه آن وجود دارد. اما دو اپراتور ترکسل و آوای ترکیه توانستهاند امضای موبایل را به مشترکان خود عرضه کنند و آنها با احراز هویت از طریق این امضا امور بانکی خود را بر بستر تلفنهمراه انجام میدهند.
بنگلادشیها هم از ایران خیلی جلوترند. اپراتور GrameenPhone این کشور توانسته با راهاندازی فروشگاه موبایل مجازی امکان خرید و فروش بسیاری از کالاها را برای مشترکان خود فراهم کند.
روند رو به رشد درآمد اپراتورهای تلفنهمراه از سرویسهای ارزش افزوده تلفنهمراه در فاصله سالهای 2008 تاکنون رشد قابل توجهی داشته است.
در این میان سهم آسیا-اقیانوسیه در سال 2009 معادل 82 هزار و 3/932 میلیون دلار بود و پیشبینی میشود تا پایان سال 2010 به 101 هزار و 424.4 میلیون دلار برسد.
اینفورما به عنوان یک مرجع معتبر در خصوص آمارهای مرتبط با حوزه تلفنهمراه در مورد میزان سرویسهای ارزش افزوده ایران و درآمد اپراتورهای ایرانی نیز آماری ندارد و تنها پیشبینی کرده است در صورت به کارگیری نسل سوم تلفنهمراه از سوی تمامی اپراتورهای ایران امکان رشد سریع بازار عرضه سرویسهای مختلف فراهم میشود و در غیر این صورت مشترکان ایرانی چندین از خدمات جدیدی بهرهمند نخواهند شد.
در میان خدمات ارزش افزوده تنها سرویسهای دیتا است که وضعیت به نسبت بهتری در ایران دارد و بهرغم طی دوران کودکی، این قابل توجهترین بستری است که اپراتورهای ایرانی از آن برخوردارند.
161/