به بهانه روز جهاني نابينايان
گاهي دلم براي آفتاب تنگ مي‌شود
خبرگزاري فارس: «خداوند هر كسي را به نحوي امتحان مي‌كند يكي از نعمت پدر و مادر محروم است، يكي براي هميشه معلول و خانه‌نشين مي‌شود يكي هم مثل من مادرزادي نابيناست، اگرچه گاهي دلم براي آفتاب تنگ مي‌شود اما هميشه شكرگزار خداوند هستم».
به گزارش خبرنگار اجتماعي باشگاه خبري فارس «توانا»، مادرش مي‌گويد "به خدا مي‌سپارمت "، خانه را ترك مي‌كند و با توكل برخدا و عصاي سفيد قدم در خيابان مي‌گذارد. "بسم‌الله الرحمن الرحيم ".
در پياده رو آرام راه مي‌رود، چه قدر بعضي پياده‌روها فراز و نشيب دارد، آنقدر كه انسان را خسته مي‌كند البته نه همه را، شايد آنان كه نمي‌توانند اين فراز و فرودها را به راحتي تشخيص دهند و اگر عصاي سفيدشان به ياري‌شان نشتابد بارها بر زمين مي‌افتند، بيشتر رنج مي‌كشند.
براي رسيدن به مقصد بايد از روي پل عبور كند اما پل صاف نيست و خيلي فرورفتگي دارد و اينجاست كه عصايش در اين فرورفتگي‌ها گير مي‌كند و نزديك است به زمين بخورد اما خدا كمكش مي‌كند.
به ايستگاه اتوبوس مي‌رسد، منتظر است تا اتوبوس بيايد؛ حجم صداي افراد در ايستگاه نشان از آن دارد كه جمعيت زيادي منتظر رسيدن اتوبوس هستند.
بالاخره پس از انتظاري طولاني اتوبوس مي‌آيد و همگان كه مي‌خواهند سوار شوند هجوم مي‌آورند و چند نفر بي‌توجه به شرايطش براي سوار شدن در اتوبوس به او تنه مي‌زنند و نزديك است كه زمين بخورد اين‌بار خدا ناجي برايش مي‌فرستد؛ شخصي دستش را مي‌گيرد و سوار بر اتوبوس مي‌شود.
به راستي روشندلان ستاره‌هاي سرزمين ملكوتند كه زندگي‌شان اينگونه رقم خورده است و اگرچه گاهي دلشان براي آفتاب تنگ مي‌شود اما هميشه شكرگزار خداوند هستند و با چشم‌دل شايد بيشتر از ما خدا را در زندگي‌شان احساس مي‌كنند.
آنان نعمت بزرگي را از دست داده‌اند اما ناتوان از ديدن نيستند، آنها جور ديگري مي‌بينند.
* تاريخچه عصاي سفيد
روز 24 مهر برابر با 15 اكتبر به عنوان روز بزرگداشت نابينايان و قانون عصاي سفيد، نامگذاري شده است و استفاده از عصا به عنوان وسيله كمكي در رفت و آمد نابينايان از قرن‌ها پيش متداول بوده است اما استفاده از عصاي سفيد به شكل امروزي و به عنوان نمادي براي شناخت نابينايان به بعد از جنگ جهاني اول برمي‌گردد.
در سال 1921 ميلادي يك عكاس اهل شهر بريستول كشور انگلستان با نام جيمز بيگز كه در اثر يك سانحه بينايي خود را از دست داد، براي در امان بودن از خطر وسائل نقليه كه در خيابان‌هاي اطراف محل زندگي وي در حال رفت و آمد بودند، ابتكار استفاده از عصا به رنگ سفيد را كه به راحتي براي همگان قابل ديد باشد را به كار برد.
* هر 5 ثانيه يك نفر به تعداد نابينايان جهان اضافه مي‌شود
براساس آمار در دنيا تقريبا 314 ميليون نفر دچار مشكلات بينايي هستند، بيش از 45 ميليون نفر نابيناي مطلق، 135ميليون كم‌بينا و بقيه نيز دچار اختلالات كمتر حاد بينايي مانند مشكلات انكساري درمان نشده شامل نزديك بيني، دوربيني و آستيگماتيسم هستند.
در هر 5 ثانيه يك نفر به تعداد نابينايان افزوده شده و در هر دقيقه يك كودك و طي يك سال يك تا 2 ميليون نفر دچار مشكلات بينايي مي‌شوند.
مهمترين علل نابينايي، آب مرواريد 39 درصد، مشكلات انكساري درمان نشده 18درصد، آب سياه 10 درصد، استحاله لكه‌اي وابسته به سن 7 درصد، مشكلات شبكيه وابسته به ديابت 4 درصد، تراخم 3 درصد و مشكلات بينايي در بچه‌ها 3 درصد هستند؛ هر چند كه 80 درصد مبتلايان به نابينايي بالاي 50 سال سن دارند، اما بايد توجه كرد كه بالا رفتن سن مستلزم از دست دادن بينايي نيست.
* تلاش انجمن نابينايان در تصويب الحاق كنوانسيون حقوق معلولين
رئيس انجمن نابينايان ايران مي‌گويد: خدمات در اين انجمن با دو هدف فعاليت‌هاي زيربنايي و نيز كارهاي حمايتي انجام مي‌شود كه احياي حقوق شهروندي افراد نابينا، خدمات بيمه‌اي و تأمين اجتماعي و نيز اشتغال جزء فعاليت‌هاي اساسي انجمن نابينايان است.
علي‌اكبر جمالي مي‌افزايد: انجمن از طريق ارتباط با ارگان‌هاي دولتي و متوليان بخشي از حقوق نابينايان را پيگيري مي‌كند كه به عنوان نمونه در سال گذشته الحاق كنوانسيون حقوق معلولين را در مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسانديم.
وي تصريح مي‌كند: از آن روز به بعد ايران عضو كنوانسيون حقوق معلولين شد كه اين كنوانسيون يك پروتكل بين‌المللي است و انجمن مي‌تواند در تعامل با تشكل‌ها، وزارتخانه‌ها و مجلس برنامه‌هاي خود را پيگيري كند.
* روشندلان از بيكاري بيزارند
جمالي مي‌گويد: با پيگيري‌هاي انجمن نابينايان ايران موفق شديم قانون حمايت از معلولين را با 16 ماده به تصويب برسانيم كه برخي مواد در حال اجراست اما بعضي امور كه در ارتباط با اشتغال و آموزش فني و حرفه‌اي و نيز مسائل آموزشي است، اجرا نمي‌شود.
رئيس انجمن نابينايان ايران اضافه مي‌كند: يكي ديگر از اقدامات كه در تعامل با سازمان‌ها در حال انجام است انجام مناسب‌سازي فضاي شهري براي نابينايان است كه در بعضي مناطق انجام شده و در برخي مناطق ديگر در تلاش هستيم تا به نحو شايسته‌اي انجام شود.
به گفته وي، بافت قديمي محله‌ها و شيب معابر در طول زمان مشكلات فراواني به وجود آورده است كه به سادگي رفع نمي‌شود.
وي خدمت‌رساني در غالب كمك‌هاي حمايتي مانند ارزاق، پوشاك، وام قرض‌الحسنه، جهيزيه، خدمات مددكاري و مشاوره‌اي را از ديگر اهداف انجمن نابينايان كشور مي‌داند و ادامه مي‌دهد: به سبب مشكلات مكاني در اين انجمن تنها سال گذشته يك دوره كلاس آموزش كامپيوتر براي نابينايان برگزار شد.
* هر سال حدود 300 نفر از نابينايان در كنكور قبول مي‌شوند
جمالي بيان مي‌كند: قرار است در تعامل با برخي سازمان‌ها مكان مناسبي را براي برنامه‌هاي آموزشي تدارك ببينيم و نيز به كساني كه در آزمون پايان ترم شركت مي‌كنند، در صورت قبولي، گواهينامه بين‌المللي معتبر موسسه ICDL اعطا مي‌شود.
وي مي‌گويد: اكثر مشكلات نابينايان به مسئله اشتغال و كارگماري و عدم مراكز آموزش توانبخشي حرفه‌اي برمي‌گردد زيرا برنامه‌ريزي اساسي و آموزشي در اين زمينه نداريم.
رئيس انجمن نابينايان ايران عنوان مي‌كند: هر سال حدود 300 نفر از نابينايان در كنكور ورودي قبول مي‌شوند و بيش از دو هزار نفر در مقاطع مختلف دانشجو در كشور داريم.
وي مي‌گويد: در حال حاضر در 9 منطقه دانشگاه آزاد، كامپيوترهاي ويژه نابينايان تجهيز شده است.
* چند توصيه براي كمك به نابينايان
روانشناسان براين باورند كه بهتر است قبل از انجام هر كمكي نظر فرد نابينا را در مورد كمك به او جويا شويد و در صورت كمك و راهنمايي در راه رفتن اجازه دهيد فرد نابينا بازوي شما را بگيرد و از هل دادن و گرفتن او خودداري كنيد.
همچنين هنگامي كه با فرد نابينا روبرو مي‌شويد خود را به او معرفي كرده و به هنگام ترك محل به او بگوييد كه محل را ترك مي‌كنيد؛ مستقيماً با خود فرد نابينا حرف بزنيد و براي صحبت با آنها شخص ديگري را واسطه قرار ندهيد چرا كه آنها قادر هستند به خوبي مفهوم كلام شما را درك كرده و پاسخ دهند.
همچنين هيچ وقت با فرد نابينا بلند صحبت نكنيد زيرا آنها داراي حس شنوايي قوي هستند.
* دولت مشكل اشتغال نابينايان را زودتر حل كند
نابينايان حق استفاده از كليه امكانات رفاهي معمول در جامعه را دارند؛ آنان حق دارند از پياده روها، خيابان‌ها، بزرگراه‌ها و وسايل حمل و نقل همگاني مانند هواپيما، قطار، اتوبوس، اتومبيل، كشتي، هتل، اماكن عمومي، مراكز تفريحي و مذهبي استفاده كنند و اگر در بعضي اوقات، محدوديتي براي استفاده از اين تسهيلات و اماكن وجود داشته باشد بايد فراگير همه افراد جامعه باشد.
رانندگان وسايل نقليه موظف به مراعات كامل نابيناياني كه هنگام عبور و مرور از عصاي سفيد استفاده مي‌كنند، هستند و دولت موظف است كه نابينايان را به مشاركت در امور دولتي تشويق كند تا آنان به كار مشغول شوند.
* پيشگيري از اختلالات بينايي با برنامه 2020
سازمان جهاني بهداشت با همكاري آژانس بين‌المللي پيشگيري از نابينايي و بعضي سازمان‌هاي غيردولتي بين‌المللي در مورد مديريت پيشگيري از اختلالات بينايي، برنامه‌اي را تحت عنوان Vision 2020 با هدف از بين بردن نابينايي‌هاي قابل پيشگيري تا سال 2020 طراحي و به مرحله اجرا گذاشته است، تا اينكه براي همه افراد بشر حق برخورداري از ديدن فراهم شود؛ در حال حاضر بيش از 100 كشور جهان اجراي اين طرح را آغاز كرده‌اند و به نظر مي‌رسد، انجام موفقيت‌آميز برنامه بينايي 2020 سبب جلوگيري از نابينا شدن حدود 100ميليون نفر در سطح جهان شود.
* ضعف آموزش نابينايان در شهرستان‌ها بيداد مي‌كند
رئيس مجتمع نابينايان شهيد محبي مي‌گويد: اين مجتمع، مدرسه‌اي شبانه‌روزي است كه خدمات اضافه بر مدرسه را به دانش‌آموزان مقاطع كودكستان تا پيش‌دانشگاهي ارائه مي‌كند.
سيد سعيد ميري لواساني تصريح مي‌كند: در اين مدرسه دانش‌آموزان تهراني پس از پايان كلاس‌ها به خانه مي‌روند اما دانش‌آموزان شهرستاني به صورت شبانه‌روز در مدرسه هستند.
وي مي‌افزايد: متأسفانه در شهرستان‌ها ضعف آموزشي داريم به طوري كه وقتي دانش‌آموز به مقطع اول راهنمايي مي‌رسد و به مدرسه مي‌آيد با ضعف آموزشي بسياري مواجه است كه اگر تلاش خودشان و معلمان نباشد نمي‌توانند پيشرفت كنند؛ به عنوان نمونه يك دانش‌آموز كلاس چهارم دبستان كه از شهرستان به مجتمع نابينايان شهيد محبي آمده، خواندن و نوشتن بلد نيست.
* علاقه نابينايان براي عضويت در تيم‌هاي ملي گلبال و فوتبال
لواساني مي‌گويد: اين اشكال شايد از آن جهت باشد كه دانش‌آموز كم‌توان ذهني ناشنوا و نابينا در يك مدرسه در شهرستان آموزش مي‌بينند زيرا تعداد اين افراد در شهرستان كم است و معلم ناشنوايان به نابينايان هم آموزش مي‌دهد.
وي تصريح مي‌كند: اين مسائل سبب كاهش كيفيت آموزشي دانش‌آموزان شهرستاني شده است كه اكثريت داراي مشكل هستند و اگر موفق هم شوند در سطح نابينايان تهران نيستند.
رئيس مجتمع نابينايان شهيد محبي در خصوص فعاليت‌هاي ورزشي براي نابينايان اين مركز عنوان مي‌كند: بچه‌هاي شهرستاني به خاطر پيشرفت در ورزش علاقه‌مند هستند به اين مركز بيايند تا در تيم‌هاي ملي حضور داشته باشند.
لواساني اضافه مي‌كند: معمولاً اكثر اعضاي تيم‌هاي ملي نابينايان فوتبال و گلبال كه ورزش ويژه نابينايان است در چند سال گذشته از مجتمع شهيد محبي انتخاب مي‌شود و دانش‌آموزان علاقه بسياري براي شركت در اين تيم‌ها دارند.
* روشندلاني كه قرآن مي‌آموزند در تحصيلات موفق‌تر هستند
رئيس مجتمع نابينايان شهيد محبي بيان مي‌كند: در زمينه آموزش حفظ قرآن كريم به تازگي كار را روي دانش‌آموزان دبستاني آغاز شده است و در حال حاضر پنج دانش‌آموز دبستاني در حد 10 جز قرآن را حفظ هستند.
وي ادامه مي‌دهد: بعضي دانش‌آموزان در درس موفق نبوده‌اند اما قرآن را به خوبي ياد مي‌گيرند كه همين امر سبب مي‌شود آنان در درسشان هم پيشرفت داشته باشند.
لواساني اظهار مي‌كند: مجتمع نابينايان شهيد محبي وابسته به وزارت آموزش و پرورش است و كليه خدمات آن براي نابينايان رايگان است.
لواساني مي‌گويد: دانش‌آموزان به سبب آنكه در اين مركز با بچه‌هاي هم‌سنخ خودشان هستند از اين موضوع بسيار راضي بوده و زمان تعطيلات دوست دارند كه زودتر تمام شود و به مدرسه بيايند.
وي يكي از مشكلات اين قشر را بيكاري دانست و افزود: بحران بيكاري براي همه اقشار است و اكثر افراد با اين معضل مواجه هستند كه نابينايان نيز با اين مشكل مواجه هستند.
رئيس مجتمع نابينايان شهيد محبي عنوان مي‌كند: تقريباً 90 تا 100 درصد دانش‌آموزان نابينا در كنكور سراسري پذيرفته مي‌شوند و بيشتر در رشته ادبيات و علوم انساني به سبب حفظ دروس موفق هستند.
لواساني مي‌گويد: اميدوارم روز جهاني نابينايان تنها روزي نباشد كه احوال بچه‌هاي نابينا را بپرسند و اين اطلاع‌رساني در تمام سال ادامه داشته باشد.
* سخن آخر
آري روشندلان باور سبز مولايشان علي (ع) را سرلوحه كار خود قرارداده‌اند، آنجا كه آن حضرت مي‌فرمايد: "آرام باش ،توكل كن، تفكر كن، سپس آستين‌ها را بالا بزن! آنگاه دستان خداوند را مي بيني كه زودتر از تو دست به كار شده‌اند ".
گزارش از زينب صناعي
