اخبار ، مقالات و دانستی های نجوم و فضا

[roje_aria79]

تشعشعات خورشید
پدیده‌هایی که بر سطح خورشید ظاهر می‌شوند نشانگر فعالیت آن است و بخشهایی از این کره فروزان را که فعالیت آنها نسبتا شدیدتر است، نواحی فعال خورشید می‌خوانند. عوارضی مانند: شعله‌ها، لکه‌ها، مشعلها و زبانه‌ها و تاجها که بر اثر فعالیت خورشید در سطح آن آشکار می‌گردند. علاوه بر پدیده‌های مزبور و همچنین نور و حرارت ، تشعشعات خورشیدی را نیز از جمله پدیده‌های مهم کره حیات بخش منظومه شمسی باید به شمار آورد. تجزیه طیفی نور خورشید اطلاعات ارزشمندی درباره طبیعت و ساختمان آن در دسترس ، قرار می‌دهد و از چگونگی و شرایط لایه‌های مختلف جو این کره فعال ما را آگاه می‌سازد.
تشعشعات خورشید:
تشعشعات رادیوئی:
بررسیهای رادیوئی گویای آن است که خورشید خود به خود از نظر گسیلش امواج رادیوئی جرم ضعیفی است و بازده رادیوئی آن کمیتی بسیار متغیر است:
1. خورشید آرام که از تشعشع حرارتی ساطع شده از ذرات متحرک در گازهای داغ ناشی می‌گردد.
2. منشأ متغیر که آن نیز گونه‌ای تشعشع حرارتی است که به مناطق خاصی از جو خورشید متعلق بوده و به سطح فعال کره مزبور بستگی دارد.
3. انفجارات رادیوئی که فاقد طبیعت حرارتی بوده و توان بازدهی آن نسبت به خورشید آرام بین هزار تا ده هزار برابر است.
اشعه مادون قرمز:
این اشعه در لایه درخشان کره و همچنین در طبقات تحتانی رنگین کره تولید می‌شود و طول موج آنها حدود 75% تا هزار میکرون است.
اشعه فرابنفش:
که درخشان کره و طبقات خیلی فوقانی رنگین کره تولید می‌شود. در جو زمین و دیگر سیارات منظومه خورشیدی تأثیر فوق العاده مهمی دارد. این اشعه که میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند، با میدان معناطیسی زمین در هم می‌آمیزد و اغلب کار قطبها را مختل می‌سازد.
اشعه فرابنفش نهایی:
این اشعه که علامت اختصاری آن است، در لایه رنگین کره و بخشهایی از تاج خورشید پدید می‌آید.
اشعه نرم:
این اشعه در گازهای متراکم و متمرکز و داغ تاج خورشیدی پدید می‌آید.
اشعه سخت:
در مشعلهای خورشیدی تولید می‌شود.
ثابت خورشیدی:
مقدار انرژی خورشیدی در دقیقه که توسط واحدی از سطح واقع برفراز لایه خارجی جو زمین (به فاصله متوسط از خورشید) دریافت می‌گردد ثابت خورشیدی نام دارد. متأسفانه از میزان دقیق انرژی حیات بخش خورشیدی که بصورت گرمای تشعشعی دریافت می‌شود و همچنین از تغییرات احتمالی آن هنوز به درستی آگاهی نداریم. بویژه اینکه تا همین چند سال پیش کلیه اندازه گیریها را مستقیما از ایستگاههای زمینی انجام می‌دادیم و از اثرات جذب کننده لایه‌های جو زمین چندان آگاه نبودیم. پژوهشها و اندازه گیریهای بعمل آمده ، مقدار ثابت خورشیدی را حدود 1.94 گرم کالری به ازاء هر سانتیمتر مربع در دقیقه نشان می‌دهد.

 

[roje_aria79]

تاریخچه شناخت خورشید
تمدن های باستان بر این گمان بودند که زمین در مرکز جهان قرار دارد. بر اساس این عقیده که نظریه زمین مرکزی نام داشته و بوسیله یونانیان باستان پشتیبانی گردیده است، خورشید، ماه و سیارات و ستارگان روی دایره های متحدالمرکزی به گرد زمین در گردشند.
نظریه زمین مرکزی در میانه های سده دوم پس از میلاد بوسیله کلودیوس بطلیموس فیلسوفهای چندی بویژه چون آریستارخوس یا ارسطرخس (310 تا 230 پیش از میلاد) نظریه زمین مرکزی را به زیر پرسش برده و گردش زمین و سیارات را در پیرامون خورشید مورد تایید قرار داده بودند،مع الوصف نظرات آنان نه تنها هواخواهانی پیدا نکرد، بلکه با شدت و حرارت هرچه بیشتر بوسیله معاصرینشان رد گردید و نظریه خورشید مرکزی تا سده شانزدهم میلادی هیچگاه مورد پذیرش جدی قرار نگرفت و هیئت بطلیموس را یکه تاز میدان علم ساخت.
در سال 1543 نیکلا کوپرنیک (1473 تا 1543) ستاره شناس لهستانی که طرح خورشید مرکزی را از بوته فراموشی بدرآورد و آن را با جزئیات بیشتر و کامل تر عرضه داشته بود. با مخالفت سخت انجمن های علمی بویژه کلیسا روبرو شد و حتی اندیشمندانی چون گالیله (1564 تا 1642 میلادی) را که به هواخواهی از آن برخاسته بودند، ظاهراَ به توبه و استغفار واداشت، سرانجام یوهان کپلر (1571 تا 1630) ستاره شناس نامدار ((آلمان|آلمانی ،نظریه زمین مرکزی را با قاطعیت تمام کنار گذاشت و با وضع قوانین معروف خویش، نظریه خورشید مرکزی را جانی تازه بخشید و با سیاراتی که بر پایه قوانین کپلر به دور خورشید به گردش درآمده بودند، چهره نوینی از جهان منظومه خورشیدی تصویر نمود و جهانیان را به پذیرش منطقی آن واداشت.
اندازه خورشید از نگاه قدما:
کهن ترین توصیف طبیعت خورشید احتمالاَ به یونانیان باستان تعلق دارد. آناکساکوراس فیلسوف یونانی (499 تا 427 پیش از میلاد) خورشید را توده ای از سنگهای گداخته پنداشته و اندازه آن را با شبه جزیره پلوپونسوس واقع دریونان برابر دانسته است.
آریستارخوس یا ارسطرخس یونانی برای نخستین بار در سال 270 پیش از میلاد به ستاره بودن خورشید پی برد و فاصله میان آن را تا زمین به کمک شیوه های هندسی و به یاری اندازه گیری زاویه میان خورشید و ماه در حالت های تربیع اول و تربیع آخر بدست آورد و فاصله خورشید از زمین را نوزده برابر فاصله ماه تا زمین تعیین نمود. هیپارخوس در قرن دوم پیش از میلاد آزمایش های بالا را مرتبه ای دیگر تکرار نمود و مسافت خورشید تا زمین را حدود 10 میلیون کیلومتر محاسبه کرد و همچنین اندازه خورشید را حداقل هفت برابر زمین اعلام داشت.
قطعیت ستاره بودن خورشید در قرن شانزدهم میلادی تاکید گردید و ستاره شناسان سده هفدهم از فاصله سیارات از زمین سود جستند و مسافت خورشید از زمین را با دقتی که از واقعیت های امروزی چندان هم دور نیست، محاسبه نمودند . در سال 1672 ژ.د.کاسینی ستاره شناس ایتالیائی، فاصله سیاره بهرام را به کمک شیوه دید گشت یا اختلاف نظر بدست آورد و از این راهبه رقم 138.370.000 کیلومتر برای مسافت خورشید دست یافت.
در مواقع نادری که سیاره ناهید از میان زمین و خورشید عبور می کند، رد پای آن به صورت نقطه سیاه کوچکی بر سطح خورشید دیده می شود، در چنین هنگامی اندازه گیری زاویه دیدگشت ناهید، محاسبه مسافت خورشید تا زمین را امکان پذیر می سازد، به همین مناسبت از عبور سال های 1761و 1769 سیاره ناهید در اندازه گیری فاصله خورشید از زمین استفاده شد و جرج آیری دانشمند انگلیسی به کمک اندازه گیری زاویه دیدگشت عبور سال 1882 ستاره ناهود به رقم 162.000 150 کیلومتر دست یافت. زوایه دید گشت سیارکانی که حین گردش به دور خورشید، به زمین نزدیک می گردند نیز به دستیابی واقعیات کمک نمود و استفاده از شیوه رادار در سال های اخیر رقم 149.597.892 کیلومتر را رسمیت بخشید و ضمناَ به کمک همین شیوه قطر خورشید برابر 1.392.530 کیلومتر اندازه گیری شد.

 

[Behrooz]

مقامات فضايي انگلستان گفت‌وگوهايي را با آژانس فضانوردي ناسا در خصوص پيوستن به طرح‌هاي اين آژانس جهت سفر به ماه آغاز كرده‌اند.


به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين ماموريت مهم آژانس فضانوردي آمريكا (ناسا)، مي تواند شامل ارسال يك خدمه فضانورد انگليسي به ماه و احتمالا راه رفتن بر روي آن باشد.


آندروبال از دانشمندان فضايي دانشگاه اپن انگليس، گفت: انگليس مي تواند زمينه لازم را براي سفر به ماه در قالب يك ماموريت جديد را فراهم كند و به گفته وي اين رويداد مي‌تواند مزايا و منافع فراواني براي اين كشور به همراه داشته باشد.


دكتر بال از اعضاي نمايندگان علمي انگليس در پروژه اكتشافاتي آژانس فضانوردي آمريكاست.

 

[Behrooz]

دانشمندان آژانس فضانوردي آمريكا (ناسا) با استفاده از ابررايانه‌اي ويژه به يك شبيه سازي رايانه‌يي دست زدند كه نشان مي‌دهد به هنگام رسيدن دو سياه چاله به يكديگر چه اتفاقي روي مي‌دهد.


به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، آلبرت انيشتين پيش از اين پيش‌بيني كرده بود كه اين برخورد فضايي بايد امواج عظيم گرانشي را ساطع كند و بدين ترتيب فضاي اطراف آنها را موج دار كند.


اين شبيه سازي به وسيله ابر رايانه دانشگاه كلمبيا صورت گرفته است كه در واقع چهارمين رايانه سريع جهان محسوب مي‌شود.


نكته جالب آن است كه در تلاش هاي گذشته صورت گرفته در اين زمينه به علت پيچيدگي فوق‌العاده محاسبات رياضي شبيه‌سازي، تلاش دانشمندان به خرابي رايانه‌ها منجر شده بود.

 

[Behrooz]

سطح زحـل هميشه توفاني است


دانشمندان به اين نتيجه رسيده‌اند كه بر روي سطح سياره زحل هميشه فصول توفاني وجود دارد.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در حالي كه توفان‌هاي بر روي زمين ناشي از تغييرات دمايي اقيانوس‌هاي گرم است كه آن هم ناشي از خورشيد است، بر روي سطح سياره زحل، انرژي مورد نياز براي اين توفان‌ها از گرماي دروني اين سياره تامين مي‌شود.

البته به عقيده دانشمندان با گذشت ميلياردها سال از شكل‌گيري اين سياره اين انرژي دروني نيز به آهستگي در حال كاهش است.

اين اطلاعات جديد در جريان ماموريت كاوشگر «كاسيني» كه از سوي سازمان فضايي ناسا به سوي اين سياره پرتاب شد به دست آمده است.

 

[Behrooz]

رييس آژانس فضانوردي ناسا گفت كه وي دعوت چين را براي ملاقاتي از اين كشور را پذيرفته تا در خصوص همكاري‌هاي فضايي به بحث و تبادل نظر بپردازند.


به گزارش سرويس «فن‌آوري» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، هنوز برنامه كاري و گفت‌وگوهاي مايكل گريفين در اين سفر مهم اعلام نشده است.


با اين حال وي گفت: آمريكا به رقباي قوي فضايي نياز دارد و در اين ميان وجود شركاي خوب نيز مهم است.

 

[Zhao guang]

آقای بهروز خان حق با شماست.معذرت میخوام.فکر کنم یکم تو عکسه زیاده روی کردم.

و اما :

به گزارش سی نت نیوز.كام ، این كاوشگر ۷۳میلیون دلاری موسوم به ال كراس كه ساخت آن در آینده نزدیك آغاز می شود، در سال ۲۰۰۸به سوی كره ماه پرتاب خواهد شد.
ناسا پیش از این، در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰میلادی اقدام به ارسال سفینه های سرنشین دار به سوی كره ماه كرده و هم اكنون قصد دارد با یك سفینه بدون سرنشین به این كره بازگردد. سازمان ناسا در پی تصمیمات دولت آمریكا هم اكنون برنامه بازگرداندن انسان به سطح كره ماه تا سال ۲۰۲۰و سپس ارسال انسان به سیاره مریخ در سالهای بعد از آن را نیز در پیش گرفته است.

دانشمندان ناسا عقیده دارند كاوشگر بدون سرنشین ال كراس پس از برخورد با سطح ماه حفره ای به عمق حدود ۵متر در سطح ماه ایجاد كرده و حجم بسیار زیادی خاك و مواد مختلف را از ماه كنده و به هوا پرتاب می كند كه در همین هنگام یك سفینه كوچكتر كه جزیی از ال كراس بوده اما لحظاتی قبل از برخورد از آن جدا می شود، به همراه تلسكوپهای زمینی و همچنین تلسكوپ فضایی هابل از این انفجار تصویربرداری خواهند كرد. سفینه كوچكتر نیز پس از جمع آوری اطلاعات در مورد اجزای كنده شده از ماه خود پس از پانزده دقیقه در همان نقطه سقوط كرده و انفجار كوچكتر دیگری را ایجاد می كند.
تحقیقات قبلی نشان داده قطب جنوب ماه غنی از هیدروژن است كه درصورت تركیب این هیدروژن با اكسیژن، امكان وجود مقادیر قابل توجه آب در ماه وجود خواهد داشت. ماموریت ال كراس زیرمجموعه ای از تلاشهای سازمان ناسا برای جمع آوری اطلاعات در مورد ماه با هدف آماده سازی سفر انسان به این سیاره و حتی استفاده از آن به عنوان پایگاهی برای سفر به سیارات دورتر، محسوب می شود. وجود آب در سطح ماه برای تولید اكسیژن مورد نیاز فضانوردان و همچنین اكسیژن مورد نیاز سوخت فضاپیماها دارای اهمیت بسیار زیادی است.

 

[Zhao guang]

شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران اعلام کرد ششمین ماراتن ملی مسیه ایران ، امسال با حضور بیش از ۱۵۰ نفر از بهترین و ورزیده ترین رصدگران کشور از بیش از ۴۰ شهر مختلف ، شامگاه ۷ و بامداد ۸ اردیبهشت ماه در کاروانسرای تاریخی قصر بهرام در منطقه پارک ملی کویر ایران برگزار خواهد شد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان در این شب ، رصدگران باید در طول شب به رصد بیش از ۱۲۰ جرم از فهرست های اجرام غیرستاره ای مسیه و NGC بپردازند. بابک امین تفرشی ، دبیر این ماراتن اعلام کرد برای این مسابقه بیش از ۵۰۰ نفر ثبت نام کرده بودند که نیمی از پذیرفته شدگان را بانوان تشکیل می دهند.

 

[roje_aria79]

چگونگی تعیین دمای خورشید
یک روش به نام قانون وین ،از طول موج تابش حداکثر peak در طیف خطی نور خورشید ،استفاده می کند. دما به درجه کلوین برابر است با

2.9x106nonometers / peak

روش دیگر از انرژی که به زمین می رسد و قانون عکس مربع استفاده می کند .شار انرژی مقدار انرژی عبوری از یک واحد سطح (مثلاَ یک متر مربع) در هر ثانیه می باشد . با استفاده از قانون عکس مربع درخشندگی نور، که در می یابید که :

شارژ خورشیدی در فاصله زمین = شارژ سطح خورشید × (شعاع خورشید/فاصله تا زمین)2 =1380 وات بر متر مربع .

از آنجائیکه نور کره خورشید ، تقریباَ یک رادیاتور حرارتی
شارژ انرژی در سطح آن = (دمای سطح خورشید)4 × ، که ثابت استفان - بولترمن می باشد.با باز آرائی معادله ،
{دمای نور کره = (شعاع خورشید/فاصله خورشید تا زمین)2 ×( /شارژ خورشیدی در زمین)}4/1

این دو روش دمای خشنی در حدود 5800K را می دهد. لایه های بالائی نور کره سرد تر و کم چگال تر از لایه های عمیق تر می باشند ، بنابر این در طیف خورشید ، طیف جذبی را می بینید . که طیف جذبی عناصر ، موجود است و قدرت آنها ، بطور حساسی به دما بستگی دارند. شما می توانید از قدرتهای طیف جذبی ، به عنوان یک ردیاب قوی دما استفاده کرده و دمائی حدود 5840k را اندازه بگیرید.

 

[roje_aria79]

رخشانکره
چهره تابناک خورشید و یا سطحی را که پرتوهای مرئی از آن ساطع می گردد. رخشانکره یعنی کره درخشان خورشید می نامند، غالب مردم بر این پندارند که درخشندگی لبه های قرص خورشید بیشتر از دیگر جاهای آن است، حال آنکه فروزندگی بخش های مرکزی قرص خورشید بیش از سایر جاها بوده و لبه های آن از درخشندگی کمتری برخوردار است. پدیده باریک گرائی لبه ها به این دلیل است که خورشید جرمی است از گاز گداخته که دمای آن هماهنگ با دور شدن از مرکز رو به کاهش می نهد و هرچه به لبه های قرص خورشید که در واقع بخش های بلند رخشانکره هستند. نزدیکتر شود. سردتر می گردد و بالطبع گسیلش نور کمتری را موجب می شود.
کلاً رخشانکره لایه ای است شفاف و نورگذرا و به همین مناسبت با ژرفای چند صد کیلومتری آن را می توان مشاهده نمود. اعماق درونی خورشید کاملاً یونیده و بسیار تیره و کدر است و مواد متشکله لایه های زیرین رخشانکره نیز عمدتاً به دلیل موجودیت یون های ئیدروژن منفی یعنی ئیدرژنی که اتم های آن یک الکترون اضافی دریافت کرده اند.) کدر و تا اندازه ای تیره هستند.
رخشانه هائی که از بخش های درونی سربر می آورند، هنگام برخورد با ئیدروژن منفی جذب می گردند و در این فرآیند الکترون های بسیار رها می شود و ئیدروژن خنثی تولید می گردد.
با به دام افتادن مجدد اتم های ئیدروژن خنثی رخشانه هائی که طول موج آن ها نسبت به رخشانه های نخستین متفاوت است ساطع می گردند و انرژی تشعشعی از بخش های زیرین رخشانکره رها گردیده و به صورت نور مرئی جلوه گر می شود. متناسب با کاهش دما از میران تمرکز کاشته می گردد و هماهنگ با افزایش ارتفاع، تیرگی رخشانکره نیز به سرعت برطرف می گردد و رخشانه های ساطع شده به سوی فضا روان می شوند.
دانه های خورشیدی
رخشانکره توده گاز گداخته ای است که بافت آن ظاهراً از دانه های نورانی و جنبده ای که عمر هر یک از آنها حدود 8 دقیقه به درازا می کشد، تشکیل یافته است. هر یک از این دانه ها که به تنهائی حدود هزار کیلومتر قطر دارند بوسیله تلسکوپ هائی که قطر دهانه آنها 10 سانتیمتر باشد، قابل تشخیص هستند. دانه های خورشید معرف منطقه ای می باشند که گاز داغ از مرکز آن با سرعتی حدود 5/0 کیلومتر در ثانیه به اطراف پراکنده می شوند و گازهای سردتری که در اطراف جای گرفته اند دیوارهائی پدید آورند و دانه ها را از یکدیگر جدا می سازند.

در مقیاس وسیع تر شبکه ای از ابر دانه ها وجود دارد که قطر آنها به حدود سی هزار کیلومتر بالغ می گردد. ابر دانه ها که شامل صدها تکدانه هستند نیز به نوبه خود دوایری باشند که میدان مغناطیس در اطراف آنها شدت یافته و عمر آنها 12 تا 24 ساعت به درازا می کشد.
ابر دانه ها را می توان به کمک خور طیف نگاشت به آسانی آشکار ساخت. طبق اثر داپلر نور نزدیک شونده به رنگ آبی و نور دور شونده به رنگ قرمز گرایش می یابد. از آنجائی که ابردانه ها دارای حرکت فورانی نزدیک شونده و همچنین حرکت سرنگونی و افقی دور شونده هستند. از این رو قسمت های نزدیک شونده روشن تر از بخش های دور شونده بنظر آمده و اختلاف رنگ ظاهری را موجب گردیده است.

لکه ها با کلف های خورشیدی که بوسیله تلسکوپ های معمولی نیز قابل مشاهده می باشند. گویای فعالیت رخشانکره بود و درخشه ها که در مقابل لکه های درخشان و روشنی هستند، ظاهراً در محدوده کلف های خورشیدی و پدیدار شده و معمولاً تا چند هفته پس از ناپدید شدن کلف ها همچنان بر جای می مانند.

 

[esfandiyar2002]

دانشمندان آژانس فضانوردي آمريكا (ناسا) با استفاده از ابررايانه‌اي ويژه به يك شبيه سازي رايانه‌يي دست زدند كه نشان مي‌دهد به هنگام رسيدن دو سياه چاله به يكديگر چه اتفاقي روي مي‌دهد.


به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، آلبرت انيشتين پيش از اين پيش‌بيني كرده بود كه اين برخورد فضايي بايد امواج عظيم گرانشي را ساطع كند و بدين ترتيب فضاي اطراف آنها را موج دار كند.


اين شبيه سازي به وسيله ابر رايانه دانشگاه كلمبيا صورت گرفته است كه در واقع چهارمين رايانه سريع جهان محسوب مي‌شود.


نكته جالب آن است كه در تلاش هاي گذشته صورت گرفته در اين زمينه به علت پيچيدگي فوق‌العاده محاسبات رياضي شبيه‌سازي، تلاش دانشمندان به خرابي رايانه‌ها منجر شده بود.

 

[esfandiyar2002]

نجوم ايران -در ابر ماژلاني بزرگ، ( كه يكي از نزديك ترين همسايگان كهكشاني ماست) سحابي اي وجود دارد كه به عقيده بعضي ها بايد «منظره ترسناك» خوانده شود.
سحابي رتيل، يكي از پر ارزش ترين اجرام آسمان براي مطالعه دقيق و جزيي است كه به نام هاي ۳۰ Doradus و NGC ۲۰۷۰ نيز شناخته مي شود.
اين سحابي نام خود را از اين واقعيت گرفته است كه آرايش روشنترين مجموعه هاي غبارش، پاهاي يك عنكبوت را تداعي مي كنند. اين نام، كه نام بزرگترين عنكبوت روي زمين نيز هست، به خوبي ابعاد غول پيكر اين سحابي رانشان مي دهد: ۱۰۰۰ سال نوري!!!
سحابي رتيل بزرگترين سحابي نشري آسمان است. (سحابي نشري يا گسيلشي، گازهايي هستند كه در اثر گرم شدن به وسيله ستارگان درونيشان، در چند طول موج تابش مي كنند) همچنين اين سحابي يكي از بزرگترين مناطق ستاره زاي شناخته شده در همسايگي كهكشان راه شيري نيز هست.
اين سحابي با فاصله ۱۷۰هزار سال نوري از زمين، در صورت فلكي اره ماهي (ماهي طلايي) قرار دارد و با چشم غير مسلح نيز ديده مي شود.
در تصوير بي نظير تلسكوپ بزرگ (ESO)، ساختار آن به طرز شگفت آوري پيچيده است، تعداد زيادي زواياي روشن و مناطق ظاهراً تاريك در ميانشان به چشم مي خورد. در داخل اين سحابي گسيلشي، خوشه اي از ستارگان جوان، پرجرم و داغ جا خوش كرده است. همانند R136 كه تابش شديد و باد هاي قدرتمند آن، سحابي را به درخشش وادار كرده، و به آن شكلي همانند يك عنكبوت بخشيده است.
اين خوشه ستاره اي تقريباً ۲ تا ۳ ميليون سال قدمت دارد، كه در مقايسه با عمر جهان (۱۳‎/۶ ميليارد سال) ناچيز است.
بسياري از ستارگان اين خوشه چگال، با جرمي بالاتر از ۵۰جرم خورشيد ، در ميان پرجرم ترين ستارگان شناخته شده قرار دارند. اين خوشه بيشتر از ۲۰۰ ستاره پرجرم دارد.
در گوشه سمت راست بالاي تصوير، خوشه ديگري از ستارگان درخشان و پر جرم قرار دارد، كه به نام Hodje301 شناخته شده است. اين خوشه نزديك به ۱۰ برابر از R136 پيرتر است، و پر جرم ترين ستاره اش اكنون منفجر شده و ابر نواختري را آفريده است كه ماده را با سرعت غيرقابل تصوري به فضاي اطرافش پرتاب نموده و شبكه اي از تار هاي در هم تنيده را به وجود آورده است.
منجمان همچنين انفجار هاي ابر نواختري بيشتري را به زودي (البته در مقياس كهكشاني!) شاهد خواهند بود، زيرا ۳ ابر غول سرخ در Hodje301 ديده شده اند كه زندگي خودشان را با آتش بازي هيجان انگيزي به شكل يك ابر نواختر در ۱ميليون سال آينده به پايان خواهند برد.
با اينكه بعضي ستارگان در اين جهنم عنكبوتي كيهاني در حال مرگ هستند، اما تعداد بيشتري در حال تولدند. بعضي ساختارها كه در بخش هاي پاييني تصوير ديده مي شوند و شكل خرطوم فيل را دارند (و بعضاً بي شباهت به «ستون هاي آفرينش» هم نيستند) در زمره ستاره زا ترين بخش هايند. در محل هايي، نشانه هايي از يك سيكل بازيافت شگفت انگيز ديده مي شود.
در واقع اين تابش فوق العاده ستارگان پر جرم و داغ و ضربه ناشي از انفجار هاي ابر نواختري است كه باعث فشرده شدن گازها تا حد تولد ستاره شده است.
سمت راست و كمي پايين تر از خوشه هاي مركزي، حبابي قرمز رنگ پيداست. ستاره اي كه ماده به وجود آورنده حباب را به بيرون پرتاب مي كند، حدود ۲۰برابر از خورشيد پر جرم تر، ۱۳۰هزار برابر درخشان تر، ۱۰بار بزرگتر و ۶ بار داغ تر است! مورد كم نورتري از اين حباب ها در بالاي «حباب سرخ» پيداست.

 

[Behrooz]

خبرگزاري فارس: آژانس فضايي آمريكا براي پنجمين بار پرتاب دو ماهواره خود را كه براي گشودن اسرار غلظت ابرهاي زمين طراحي شده است، به تاخير انداخت.


به گزارش خبرگزاري فارس به نقل از خبرگزاري فرانسه، دو ماهواره «كلودست» و «كاليپسو» كه برنامه‌ريزي شده بود كه در ساعت ده و دو دقيقه (به وقت گرينويچ ) روز گذشته از مركز فضايي كاليفرنيا به فضا پرتاب شوند كه دقايقي قبل از پرتاب، مقامات ناسا اين ماموريت را حداقل تا 24 ساعت به تاخير انداختند.
مقامات ناسا علت تاخير در پرتاب اين دو ماهواره را در روز گذشته، نامساعد بودن هوا و وجود بادهاي شديد اعلام كردند.
بد عمل كردن سيستم ارتباطات اين ماهواره‌ها، سبب تاخير در پرتاب اين دو ماهواره در روز جمعه شد و علت تاخير پرتاب آن‌ها در روزهاي شنبه، يكشنبه و دوشنبه، سوخت‌گيري مجدد اعلام شده است و روز سه‌شنبه نيز به علت نامساعد بودن وضعيت هوا براي پنجمين بار اين پرتاب به تاخير افتاد.
گفتني است: اين ماهواره‌ها به پيدا كردن جواب سؤال‌هايي از قبيل؛ چگونه ابرها شكل گسترش مي‌يابند و يا چگونه موجب بارندگي مي‌شوند و چه تاثيري بر روي جو زمين دارند،كمك خواهد كرد.

 

[Behrooz]

خبرگزاري فارس: سمينار آموزشي «ما و فضا» با موضوع از امروز تا آغاز عالم روز پنج‌شنبه 7 ارديبهشت ماه در مجموعه فرهنگي -هنري تهران برگزار مي‌شود.

به گزارش خبرگزاري فارس به نقل از روابط عمومي مجموعه فرهنگي -هنري تهران، بشر از آغاز به وسيله تلسكوپ‌هاي اوليه و امروز با روبات‌هاي فضانورد به بررسي در سيارات و ستارگان در فضا پرداخته است. گردش زمين، ماه و سيارات و پيرايش عالم از دير باز مورد توجه انسان بوده است.
سپهر اربابي عضو هيات علمي مركز پژوهش‌هاي بنيادي، روز پنج‌شنبه 7 ارديبهشت ماه ساعت 10 الي 12 صبح در مركز همايش‌هاي مجموعه فرهنگي -هنري تهران به تشريح مباحثي از قبيل؛ نگاهي ساده تا آخرين دستاوردهاي بشر، از چشم تا ابزارهاي پيشرفته نجومي، از نور مرئي تا امواج راديويي و پرتوهاي گاما، از امروز تا آغاز عالم خواهد پرداخت.
اربابي مطالب سمينار فوق را به زبان ساده و قابل فهم براي عموم ارائه مي‌نمايد و حضور براي همه علاقمندان در همه سنين آزاد است.
گفتني است: مركز همايش‌هاي مجموعه فرهنگي هنري تهران در خيابان شريعتي، روبروي بهار شيراز واقع است.

 

[Behrooz]

پوريا ناظمي، دبير كميته اطلاع رساني شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران در گفت وگو با خبرنگار علمي خبرگزاري فارس با اعلام اين خبر افزود:به منظور گسترش سطح آگاهى معلمان و مربيان مدارس و آمادگى دانش آموزان براى شركت در آزمون هاى انتخابى المپياد نجوم مركز مطالعات و پژوهش هاى فلكى ـ نجومى با همكاري انجمن نجوم ايران، دوره هاي آموزشي كوتاه مدت و ميان مدت ويژه دبيران و متوليان آموزش علوم پايه، آزمون هاى آزمايشى و مسابقات نجوم به منظور آماده سازى شركت كنندگان درالمپياد نجوم و دوره هاى آموزشي كوتاه مدت و ميان مدت ويژه شركت كنندگان در مسابقات و المپيادهاى نجوم را برگزار مي‌كنند.
وي با اشاره به اينكه نخستين برنامه مشترك، مركز مطالعات و پژوهش‌هاي فلكي-نجوم و شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران، برگزاري مسابقه سراسري نجوم است، تصريح كرد:اين مسابقه سراسري به صورت كتبي، روز نجوم 85 در تاريخ 15 ارديبهشت ماه برگزار مي‌شود.
وي ادامه داد: جوايز نفر اول اين مسابقات، كمك هزينه خريد تلسكوپ به مبلغ دو ميليون و پانصد هزار ريال به شرط اكتساب حداقل 91از صد امتياز و نفر دوم كمك هزينه خريد دوربين يك ميليون و پانصد هزار ريال به شرط اكتساب حداقل 85 درصد امتياز و نفر سوم كمك هزينه خريد دوربين دو چشمي به مبلغ هفتصد و پنجاه هزار ريال به شرط اكتساب حداقل 81 درصد امتياز و نفر چهارم كمك هزينه خريد دوربين دو چشمي به مبلغ سيصد و پنجاه هزار ريال به شرط اكتساب حداقل 75 درصد امتياز و جوايز نفرات پنجم تا دهم كمك هزينه خريد تجهيزات و كتب نجومي به مبلغ دويست هزار ريال به شرط اكتساب حداقل 71 درصد امتياز است.
ناظمي با بيان اين مطلب كه مكان و ساعت برگزاري آزمون هنگام توزيع كارت آزمون در تاريخ 13 و 14 ارديبهشت ماه اعلام مي‌شود، افزود: علاقمندان مي‌توانند براي شركت در اين مسابقات به مراكز ثبت نام مراجعه و با براي اطلاعات بيشتر به سايت www.nojum.org مراجعه كنند.

 

[Zhao guang]

استاد roje_aria79 مطالب فوق العاده جالبی را می نویسید.خیلی ممنون. لطفا اگر میشود درباره مکانیک سماوی هم مطلب بنویسید.خیلی ممنون می شوم چون خیلی ضعف دارم.آخه مکانیک سماوی را باید یک نفر که فهمیده به آدم یاد دهد و خیلی سخت میشود از روی کتاب یاد گرفت.-مثل من-

 

[Zhao guang]

مسابقه سراسري به صورت كتبي، روز نجوم 85 در تاريخ 15 ارديبهشت ماه برگزار مي‌شود.
.

آقا بهروز ممنون. من توی این مسابقه شرکت کرده ام. میخواستم ببینم کس دیگری هم شرکت کرده؟
این مسابقه باید مسابقه خوبی با سطح بالا باشد.

 

[roje_aria79]

استاد roje_aria79 مطالب فوق العاده جالبی را می نویسید.خیلی ممنون. لطفا اگر میشود درباره مکانیک سماوی هم مطلب بنویسید.خیلی ممنون می شوم چون خیلی ضعف دارم.آخه مکانیک سماوی را باید یک نفر که فهمیده به آدم یاد دهد و خیلی سخت میشود از روی کتاب یاد گرفت.-مثل من-

ممنونم استاد عزیزZhao guangحقیقت اینه که نجوم علمی است که اگر شناخت دقیق نسبت به آن باشد یکی از دلنوازترین کارها ست که یکنفر می تواند در تقابل علم و طبیعت لایزال شاهد قدرت نمایی و زیبایی آفریدگار باشد.سعی میکنم در باره موضوع گفته شده هم مطالبی به عرض برسانم هر چند که علم ناقص ما هم چاره گشا نیست و بهترین شیوه یادگیری ادراک شخصی است .و هرچند که بسیار تخصصی خواهد شد.

آقا بهروز ممنون. من توی این مسابقه شرکت کرده ام. میخواستم ببینم کس دیگری هم شرکت کرده؟
این مسابقه باید مسابقه خوبی با سطح بالا باشد

متاسفانه نصیب امثال من دیگه نشد که به این مسابقات بیاییم شاید بهروز جان این شانس را داشتند.ولی بهترین خاطره من بر میگرده به چند سال قبل و رسد بارش برساوشی در کاروانسرایی در کویر که همراه تیم و بچه های مجله نجوم بودم و در اونجا استاد بزرگم که به نظر خودم بهترین عکاس نجوم آسیاست(بابک امین تفرشی )هم حظور داشتند.و واقعا یک شب بسیار خاطره انگیز بود که ما شکارچیان شهاب اون شب شاهدش بودیم.

 

[roje_aria79]

زیستگرد خورشید
برای شناخت زیستگرد خورشید لازم است به مسائل بسیاری بویژه در زمینه تکامل ستارگان توجه گردد. از آنجائی که عمر ستارگان به چندین هزار میلیون سال می‌رسد، لذا پیگیری مراحل تکاملی یک ستاره از زمان پیدایش تا مرگ آن غیر ممکن است، اما بررسی ستارگان گوناگونی که در مراحل مختلف تکامل قرار گرفته‌اند خود دریچه‌ای است برای آشنائی با بسیاری از ناشناخته‌ها و دیدار سیمای کلی تکامل ستارگان.
برای این منظور نخست لازم است ستارگان را طبقه بندی نمود و هر کدام را از نظر تکامل در ردیف ویژه خویش قرار داد. یکی از متداولترین شیوه‌های طبقه بندی ستارگان طریقه M.K.K است که از نام دانشمندان مبتکر این شیوه یعنی مورگان کینان و کلمن اقتباس گردیده است.
نمودار هرتسپرونگ راسل:
هرگاه ستارگان را بر اساس طبقات طیفی (با حرارتی) و میزان تابناکی (با قدر مطلق) آنها گروه بندی نمائیم، سه گروه عمده در برابر دیدگان خود خواهیم یافت. در این نمودار بیشتر ستارگان در نوار باریکی که از گوشه سمت چپ بالا شروع شده و به گوشه پائین و سمت راست پایان می‌یابد، قرار می‌گیرند و خورشید ما نیز در همین نوار باریک که به آن گروه یا رشته اصلی می‌گویند جای گرفته است.
گوشه بالا و سمت راست نمودار به گروه غول اختران اختصاص یافته است. اختران مزبور که غولهای سرخ نام دارند، از نظر جثه بسیار بزرگتر از ستارگان گروه اصلی می‌باشند و از نظر طبقه طیفی (یا حرارتی) با یکدیگر شباهت فراوان داشته و بسیار درخشان هستند.
گروه سوم که کوتوله‌های سفید نام دارند، در پائین و سمت چپ گروه اصلی جای گرفته‌اند. این ستارگان بسیار داغ هستند و از نظر اندازه شباهت فراوانی به کره خاکی ما دارند و از تابناکی اندکی برخوردارند. توجه به ویژگیهای سه گروه بالا ، چگونگی مراحل سنی و تکاملی خورشید را بخوبی نشان می‌دهد و گذشته و حال و آینده آن را به آسانی ارزیابی می‌نماید.
تولد ستارگان:
در زمینه زایش و پیدایش اختران ، گمان بر این است که چنین ستارگان احتمالاً از ربایش ، برخورد و جوشش خرد ریزه‌های کار و ابرگونه‌های کیهانی پدید می‌آید. طبیعی است که دمای اجرام مزبور متناسب با انبوهش ابرگونه‌ها و فرآیند برخورد و جذب خرد ریزه‌های مورد بحث و پدیداری خاصیت ثقلی ، به مرور فزونی می‌یابد و یک پیش ستاره در آستانه پیدایش قرار می‌گیرد. آزاد شدن نیروی ثقلی ، درخشندگی و تابناکی را به همراه می‌آورد و هماهنگ با افزایش انقباض بر تراکم و بزرگی توده مرکزی افزوده می‌گردد.
فرآیندهای مزبور تا حدی ادامه می‌یابند که دمای توده مرکزی به میزان 10 کلوین یعنی دمای مناسب برای گدازش. تبدیل ئیدروژن به هلیوم بالغ گردد. نیروی حاصل از این واکنشها به حدی است که از چروکیدن و جمع شدن ستاره جلوگیری نموده و تعادل میان فشار درونی و نیروی جاذبه ستاره را برقرار سازد. در این هنگام ستاره از مرحله نوباوگی و گروه اصلی که مرحله‌ای ثابت و استوار است پای می‌گذارد.
طبیعی است هر اندازه جثه ستارگان بزرگتر باشد، دما و تابناکی آنها نیز به همان میزان زیادتر خواهد بود. ستارگانی که به شرح بالا وارد مرحله گروه اصلی می‌گردند، طی توقف در این مرحله دگرگونیهای کوچکی را در وضع پوسته سطحی تحمل می‌کنند و با تبدیل ئیدروژن به هلیوم برای مدتها بس طولانی به بازدهی انرژی می‌پردازند.
ستاره خورشید:
خورشید شناسان برای ستاره ای مانند خورشید ، مدت توقف در مرحله گروه اصلی را حدود ده هزار میلیون سال برآورد نموده‌اند. از آنجائی که سن خورشید از زمان پیدایش تا کنون چیزی حدود 4600 میلیون سال است، لذا قاعدتاً بایستی حدود 5 یا 6 هزار میلیون سال دیگر در همین مرحله باقی بماند. توده مرکزی ستارگان گروه اصلی که بالاترین مرحله تکامل را پشت سر گذارده‌اند، بر اثر برون داد ئیدروژن به خاکستر هلیوم مبدل می‌گردد و سپس تحت تأثیر فشارهای وارده از وزن لایه‌های زیرین ، رو به چروکیدن و جمع شدن می‌نهد و همزمان دمای لایه‌های پیرامون خود را به حدی که گدازش هسته‌ای امکان پذیر گردد، فزونی بخشد.
هماهنگ با افزایش روند تولید انرژی ، ستاره رو به آماسیدن و باد کردن می‌نهد و این تورم تا حدی که یک بار دیگر میان فشار درونی و نیروی جاذبه تعادل برقرار گردد. ادامه می‌یابد و سرانجام ستاره به یک غول سرخ دگرگون می‌شود و تابناکی آن گاه تا هزار برابر افزایش می‌یابد و بدینسان ستاره از گروه اصلی به گروه غول اختران گام می‌نهد. زمانی که خورشید ما به این مرحله از تکامل وارد گردد، عظمت آن به حدی می‌رسد که سیاره تیر یا عطارد را در کام خویش فرو می‌برد و موفقیت زیست را از زمین می‌زداید.
مرحله کوتوله سفید:
با رسیدن دمای توده مرکزی غولهای سرخ به مرز کلوین واکنش هسته‌ای جدیدی در آن روی می‌دهد و طی آن کربن به هلیوم مبدل می‌شود. فرآیند مزبور باعث می‌گردد که ستاره به مرحله ثابت دیگری که چندان هم به درازا نخواهد کشید، پای گذراد و پس از حدود چند صد میلیون سال که چروکیدن توده مرکزی هنچنان ادامه داشته است، سراسر کره مزبور نیز به چروکیدن و کوچک شدن روی نهد و انرژی هسته‌ای کاهش یابد و سرانجام به یک کوتوله سفید مبدل گردد و بدینسان ستاره از گروه غولهای سرخ به گروه کوتوله های سفید وارد می گردد.
مرحله کوتوله سیاه:
در این مرحله عمل چروکیدن به دلیل فشار حاصل از الکترونهای پرنده بسیار سریع متوقف می‌گردد و در حالیکه جرم آن همچنان ثابت مانده است، بر تراکم آن گاه تا حدود یک میلیون بار افزوده می‌گردد و ستاره به حدی متراکم می‌شود که وزن یک قاشق چای خوری از مواد آن (اگر بتوان آن را به زمین آورد) به چندین تن بالغ خواهد گردید. خورشید ما در مرحله کوتوله‌های سفید همچنان به برون داد انرژی درونی خویش ادامه می‌دهد و پس از طی چندین میلیون سال به مرور سرد می‌گردد و سرانجام از جوش و خروش باز می‌ایستند و به جرمی سرد و تاریک مبدل می‌شود و بالاخره به یک کوتوله سیاه دگرگون می‌گردد.
توالی رویدادهای گذشته و آینده خورشید را بنا بر فرضیه‌ها و نظرات نوین دیدیم، اما موضوع شایان توجه این است که ما هنوز از مکانیسم درونی خورشید به درستی آگاه نیستیم و لذا مراحل تکاملی آن نیز که بر پایه همین مکانیسم و مشکوک استوار است، طبعاً مورد پرسش بوده و قاعدتاً بایستی در راه تکمیل تجربیات همچنان گام برداشت و به آینده امید بخش‌تری چشم دوخت.

 

[roje_aria79]

طیف خورشیدی
طیف تشعشعات خورشیدی بسیار وسیع است و از 0.001 آنگستروم (مربوط به پرتوی گامای شراره‌ها) تا چندین کیلومتر (مربوط به فرکانسهای بیسار پایین رادیوئی تاج خورشید) است. میزان انرژپی خورشید که به لبه‌های بالای جو زمین می‌رسد، حدود 2 کالری بر سانتیمتر مربع در دقیقه است که به نام ثابت خورشیدی خوانده می‌شود.
بیشترین آگاهیهای ما از راه تجزیه طیفی نور آن فراهم می‌گردد. طیف مرئی خورشید همانند بیشتر ستارگان ، طیفی است متصل و پیوسته همراه با با یک سری خطوط تیره که به آنها خطهای جذبی یا خطوط فراونهوفر می‌گویند. سطح خورشید یا رخشان کره تشعشات پیوسته صادر می‌کند که طبیعتاً فاقد هر گونه خط تیره است، اما با عبور تشعشات مزبور از درون جو زیرین خورشید که میان رخشان کره و رنگین کره قرار دارد و به آن لایه برگردان می‌گویند، خط تاریک طیفی در آن پدیدار می‌گردد. لایه برگردان که نخستین و زیرترین لایه از طبقات جو خورشید است، دارای ضخامتی معادل 1500 کیلومتر بوده و دمای آن از رخشان کره کمتر است و شامل اجسام بسیط به حالت گازی یا بخار می‌باشد.
از آنجائی که اشعه خورشید ناگزیر از این لایه می‌گذرد، لذا بخارات موجود در طبقه مزبور پاره‌ای از این تشعشات را بر حسب ماهیت بخارات مذکور جذب می‌کنند و در نتیجه طیف جذبی که ما در زمین مشاهده می‌کنیم پدید می‌آید. با تعیین هویت خطوط طیف خورشیدی تا کنون وجود 65 عنصر از 92 عنصری که ما در زمین می‌شناسیم در خورشید تشخیص داده شده است. ئیدروژن ، کربن ، نیتروژن ، اکسیژن ، آلومینیوم ، آهن ، کبالت ، کادمیم ، سرب و پلاتین در زمره عناصری هستند که در لایه برگردان خورشید وجود دارد.
با بررسی خطوط طیفی ، میزان درصد عناصر شیمیائی مختلف سطح خورشید را اندازه می‌گیرند. آزمایش انجام شده گویای آن است که سطح خورشید شامل 90 درصد ئیدروژن ، 10 درصد هلیوم و مقدار ناچیزی اکسیژن ، کربن ، نئون و غیره است.
طیف نما:
نور آفتاب را به کمک یک منشور ساده می‌توان تجزیه نمود و آن را به خط رنگینی که نخستین بار در سال 1666 بوسیله پاسحاق نیوتن توصیف و تفسیر گردیده است، دگرگون ساخت. در سال 1802 ویلیام ولاستون شیمیدان انگلیسی دریافت که رنگین کمان آفتاب بوسیله خطهای سیاهی بریده شده و ژرف فن فراونهوفر فیزیکدان آلمانی در سال 1814 از دستگاهی به نام طیف نما که قادر به نمایش جزئیات طیفی نور آفتاب بود، استفاده کرد و طول موج 324 خط سیاه را اندازه گیری نمود.
آزمایشهایی که در سال 1859 توسط گوستاو کریشوف و روبرت بونسن به عمل آمد، نشان داد که خطهای مزبور بازتاب جذب طیفی نور خورشید بوسیله عناصر شیمیائی گوناگون موجود در جو آن بوده و ویژگی هر یک از عناصر مزبور در خطوط مورد بحث منعکس گردیده است. بررسیهایی که در زمان حاضر روی ترکیبات شیمیائی لایه‌های بیرونی خورشید به عمل آمده ، بر وسعت دانش بشر افزوده و آگاهی ما را در زمینه عواملی چون ، دما ، تراکم ، سرعت ، چرخش و موجودیت میدان مغناطیسی خورشید به نحو چشمگیری فزونی بخشیده و طیف نمائی و طیف سنجی نور را در مسائل فضائی از اهمیت شایانی برخوردار ساخته است.
عسکبرداری و شیوه‌های دیگر:
پیدایش فن عکاسی ، تهیه تصویر زنده خورشید را در لحظات کوتاهی از زمان میسر ساخت و نخستین عکس خوب خورشید در دوم آوریل 1845 بوسیله اچ فیزو ، وال فوکو فرانسوی تهیه گردید و در سال 1851 برکوفسکی از یک خورشیدگرفتگی (کسوف) کامل با موفقیت عسکبرداری نمود. در سال 1892 جرج الری هیل دستگاهی به نام خور طیف بکار را اختراع کرد و به کمک آن سراسر قرص خورشید را به آسانی مورد بررسی قرار داد و بدینسان دیدار خورشید را که سابقاً فقط به خور گرفتهای کامل منحصر می‌بود، در سایر اوقات نیز امکان پذیر ساخت و افزون بر آن شناخت پدیده‌هایی مانند زبانه‌های و مشعل‌های خورشیدی را نیز تسهیل نمود.
دستگاه تاج نگار در سال 1930 بوسیله برنارد لیوت فرانسوی اختراع گردید و ستاره شناسان را یاری نمود تا از فراز بلندیها جزئیات درونی تاجهای خورشیدی را در موقعیتهائی غیر از خور گرفتها نیز مورد مطالعه قرار دهند. امواج رادیوئی خورشید در سال 1942 بوسیله جی. اس. هی انگلیسی به کمک مشاهدات راداری کشف گردید و با آغاز عصر فضا ، نشانه رویها و دیدارهای فرا جو زمین مسیر شد و کلیه پرتوهای خورشیدی از نزدیک مورد بررسی قرار گرفت و ما را در زمینه شناخت هر چه بیشتر و کاملتر خورشید توانائی بخشید.