رييس صندوق حمايت از پژوهشگران كشور از ايجاد بانك اطلاعاتي ايده كشور در راستاي حمايت معنوي از پژوهشگران كشور و انجام وظايف محوله طبق اساسنامه صندوق خبر داد.
دكتر محمد فرهادي، رييس صندوق حمايت از پژوهشگران كشور در گفتوگو با خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در معرفي اين مركز اظهار كرد: پس از انحلال شوراي پژوهشي كشور، صندوق حمايت از پژوهشگران (Iran National Science foundation) به عنوان بنياد توسعه علمي كشور به تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيد و محل استقرار آن نهاد رياست جمهوري است.
وي هدف از تشكيل اين مركز را ارائه كمكها و خدمات حمايتي، مادي و معنوي به پژوهشگران ايراني داخل و خارج اعم از حقيقي و حقوقي، دانشگاهي و غير دانشگاهي و دولتي يا خصوصي خواند و گفت: افرادي كه بتوانند در راستاي شكوفايي پژوهشي و رشد علمي كشور نقش داشته باشند، در قالب ارائه پروژههاي پژوهشي از حمايتهاي صندوق بهرهمند ميشوند.
دكتر فرهادي در ادامه، هيات امناء، رييس صندوق و كميته علمي را از اركان صندوق خواند و افزود: هيات امناي صندوق از معاون اول رييس جمهور به عنوان رييس هيات امناء، وزراي علوم، تحقيقات و فن آوري، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، صنايع و معادن و جهاد كشاورزي، رييس سازمان مديريت و برنامهريزي و شش نفر از اساتيد و پژوهشگران برجسته كه به پيشنهاد رييس صندوق و رييس هيات امناء و به حكم رييس جمهور انتخاب ميشوند، تشكيل شده است.
همچنين پس از اصلاح اساسنامه صندوق در 8 فروردين ماه 83 از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي، رييس صندوق به عنوان عضو و دبير هيات امناء به اين مجموعه اضافه شد.
دكتر فرهادي ادامه داد: كميته علمي متشكل از شخصيتهاي علمي، محققان و نخبگان جامع الشرايط علمي كشور است كه داراي آثار علمي در حد معيار استاندارد بينالمللي از قبيل چاپ مقالات در مجلات معتبر، ثبت اختراعات بينالمللي، داراي سوابق درخشان علمي و اجرايي، آشنا به علوم و فنون روز هستند كه طي فراخواني، اطلاعات 114 نفر از دانشمندان واجدين شرايط دريافت و امتياز دهي شد كه از مجموع آنها هفت نفر عضو اصلي و دو نفر عضو علي البدل با راي هيات امناء ، انتخاب شدند.
وي در بيان ديگر فعاليتهاي صندوق حمايت از پژوهشگران كشور، اظهار كرد: اين مركز جهت استفاده از خدمات مشاورهيي و كارشناسانه اساتيد و دانشمندان، كميتههاي تخصصي پزشكي، علوم انساني، علوم پايه و علوم زيستي، كشاورزي و كميته ميان گروهي با تخصصيهاي مشترك را با نظر كميته علمي تشكيل داده است كه پروژههاي مربوط به هر يك از كميتهها پس از بررسي اوليه، به آنها ارجاع داده ميشود.
اين كميتهها با تعيين داوران، پروژهها را بررسي ميكنند و در نهايت كميته علمي راجع به پروژهها نظر نهايي را ميدهد.
دكتر فرهادي در گفتوگو با ايسنا افزود: تاكنون پنج جلسه هيات امناء تشكيل شده كه در آن بودجههاي سالانه و خط مشي كلي صندوق به تصويب رسيده است. همچنين كميته علمي نيز 29 جلسه داشته كه طي آن حدود 549 پروژه از اواسط 83 دريافت شده و پس از ارزيابي اوليه و راي حداقل سه داور، 105 پروژه به تصويب نهايي رسيده، 117 پروژه به داوري ارجاع شده، 83 پروژه مردود و 173 پروژه در دست بررسي است.
وي در بيان اولويتهاي صندوق براي تعيين پروژهها به ايسنا گفت: اولويتهاي مدنظر صندوق بر اساس اولويتهايي است كه آخرين بار شوراي پژوهشهاي علمي كشور تعيين كرده و رسما ابلاغ شده است و بايد در سطح ملي و در عرصههاي نو باشد و به تكنولوژي منجر شده، تكراري نبوده و نيز در مرزهاي دانش و خوش آتيه باشد؛ همچنين اگر پروژهاي متولي ديگري هم داشته باشد يا وارد آن نميشويم و يا با انجام مذاكره به صورت مشاركتي آن را انجام ميدهيم.
وي در ادامه با بيان اين كه پژوهش محوري زيربناي كاري صندوق است، افزود: فرد محقق في نفسه طرف قرارداد صندوق است اما فرد قطعا در يك مرجع علمي و پژوهشي فعاليت دارد.
رييس صندوق حمايت از پژوهشگران كشور در خصوص دامنه حمايتهاي اين مركز به ايسنا گفت: صندوق در راستاي هدايت تحقيقات به سمت توليد از پژهشگراني كه كار تحقيقاتي خود را به اتمام رسانده و قصد ورود به مرحله نيمه صنعتي و صنعتي را دارند، حمايتهاي مادي و معنوي خود را ارائه ميدهد كه تاكنون سه پروژه توليد كيتهاي تشخيصي ـ آزمايشگاهي پزشكي با روشهاي بيوتكنولوژي ( با مشاركت مركز انستيتو پاستور ايران) و توليد ليزرهايي با كاربرد پزشكي (در بخش خصوصي) به تصويب كميته تجاري سازي در جهت خودكفايي كشور رسيده است.
دكتر فرهادي افزود: اين مركز همچنين در پروژه تهيه دستگاههاي انگشت نگاري و تشخيص هويت مشاركت دارد و نيز به محققاني كه پس از انجام بررسيها و رسيدن به نتيجه كار، قصد ورود به توليد انبوه را دارند، به ارائه مشاوره ميپردازد.
وي در خصوص ديگر فعاليتهاي مركز به ايسنا گفت: طرح شبكه ملي آزمايشگاهي در دورهاي مطرح و سپس متوقف شد در حالي كه صندوق از سال گذشته نسبت به تشكيل آن با كمك دو ميليون دلاري براي تهيه دستگاهها و سيستمهاي تحقيقاتي كه تاكنون در كشور نبوده، اقدام كرده تا مراكزي نظير پژوهشكده «رويان»، پژوهشگاه پليمر و پتروشيمي ايران، پژوهشكده بيوتكنولوژي جهاد كشاورزي، انستيتو پاستور ايران، مركز بيوشيمي و بيوفيزيك دانشگاه تهران، پژوهشگاه سيستمهاي پيشرفته دانشگاه صنعتي شريف و ... را تحت پوشش قرار داده و اين تجهيزات با مالكيت صندوق در اختيار مركز علمي قرار ميگيرد تا پژوهشگران اين مراكز و ساير افرادي كه نياز به اين تجهيزات دارند در قالب خريد خدمت از آنها استفاده كنند و اعتبار حاصل از اين قراردادها با نظارت صندوق صرف نگهداري، تكميل و تجهيز شبكه ملي آزمايشگاهي ميشود.
دكتر فرهادي ادامه داد: صندوق حمايت از پژوهشگران كشور در ادامه فعاليتهاي خود به ثبت پتنت نيز ميپردازد كه طبق اساسنامه در سال جاري امكان ثبت سه پتنت خارجي و پنج پتنت داخلي را دارد.
وي با اشاره به اين كه اين صندوق تنها به عنوان مركزي است كه با ارائه خدمات مالي و معنوي به پژوهشگران در جهت رفع مشكلات زندگي آنها براي ايجاد فرصتهاي تحقيقاتي ياري ميرساند، خاطر نشان كرد: اين مركز به عنوان صندوق ارائه وام مطرح نبوده و تنها در چارچوب ارائه پروژه براي انتشار، ثبت و يا توليد پژوهش تحت حمايت قرار ميگيرند.
وي از ديگر طرحهاي صندوق حمايت از پژوهشگران به كرسيهاي پژوهشي اشاره و اظهار داشت: اين صندوق به آن عده از اساتيد برجسته و محققاني كه در حال تربيت نيروي انساني بوده و يا پروژههاي اولويت داري را در دست اجرا داشته و داراي سوابق درخشاني هستند، اعتباري ارائه ميدهد كه با مجوز فرد محقق، صرف توسعه فعاليتها شامل توسعه تربيت نيروهاي محقق در حد كارشناسي ارشد و PhD، تجهيز آزمايشگاههاي مورد نياز، تسريع پروژههاي در دست اجرا و مواجهه با مشكلات مالي و انتشار نتايج پژوهشي ميشود كه طبق آيين نامه ظرف پنج سال، تصميم بر حمايت از 400 كرسي پژوهشي داريم كه تا پايان سال جاري بيست كرسي آن مورد حمايت قرار ميگيرند.
وي ياد آور شد: به منظور ارتباط ساده و بر خط پژوهشگران با صندوق، به راهاندازي سايت صندوق به نشاني اينترنتي
http://insf.org اقدام كردهايم تا با ايجاد فرصتهاي مساوي براي پژوهشگران در سراسر كشور از طريق شبكه اينترنت اقدام به ارائه پروژه و بررسي آن شود و نيز افراد ميتوانند با اين روش حتي به پيگيري طرح خود بپردازند.
رييس صندوق حمايت از پژوهشگران كشور در خصوص اقدامات ترويجي براي معرفي اين مؤسسه به مراكز علمي، خاطر نشان كرد: در دي ماه سال 83 در دانشگاه تهران همايش سراسري با حضور 500 نفر از محققان تمام كشور براي معرفي صندوق، اساسنامه و اهداف آن برگزار شد. همچنين علاوه بر حضور در دو نمايشگاه فن بازار ملي، به طور متوالي در جرايد و يا با مكاتبات مستقيم با معاونان پژوهشي دانشگاهها و معاونان پنج وزارتخانه عضو هيات امناء اين كار صورت گرفت و مرداد ماه 84 نيز در سمينار علمي « پژوهش، بهرهوري رشد و توسعه اقتصادي» اثرات اقتصادي پژوهش از ديدگاه ، صاحب نظران مختلف مورد بررسي قرار گرفت.
وي در بيان بودجه اين مركز، تصريح كرد: صندوق حمايت از پژوهشگران كشور در سال 82 با سرمايه اوليه دو ميليارد تومان راهاندازي شد كه اين رقم در سال 83 با انجام مذاكرات با سازمان مديريت و برنامهريزي و دريافت 15 ميليارد گرنت پژوهشي كه به طور پراكنده در ارگانهاي مختلف هزينه ميشد، پيشنهاد شد و 10 ميليارد تومان پيشنهاد صندوق به سه ميليارد تومان ارتقاء يافت.
در سال 84 بودجه پيشنهادي در حدود 25 ميليارد تومان بود كه 6/4 ميليارد آن در مجلس تصويب شد اما هيچ يك از گرنتها تعلق نگرفت و عملاً سه ميليارد تومان از اين رقم ابلاغ شد.
همچين براي سال 85 بودجه پيشنهادي هيات امناء 10 ميليارد تومان بوده كه تنها بخشي از آن تصويب شده و در انتظار نتيجه نهايي هستيم.
دكتر فرهادي خاطر نشان كرد: در برنامههاي آتي اولويتهاي صندوق در راستاي اولويت گذاري دولت مجددا مورد بررسي قرار خواهد گرفت تا در زمينههاي مورد نياز كشور و علوم برتر تحت عنوان پژوهشهاي خوش آتيه هدايت شوند.
رييس صندوق پژوهشگران كشور با اشاره به اولويت ويژه صندوق به علوم انساني به ايسنا گفت: اولويتهاي پژوهشي علوم انساني را اين كميته مشخص ميكند و اعتبار مربوط به آنها مجزا ميشود؛ ضمن آنكه سقف اعتبارات نيروي انساني حداكثر 30 درصد از اعتبار پروژهها بوده و مابقي آن صرف پژوهش ميشود و در نظر داريم تا پروژههاي كاربردي را كه پس از پايان كار تنها بايگاني شده و به توليد نميرسند، با اين حمايت به مرحله نيمه صنعتي و صنعتي رسانده و در اختيار مردم بگذاريم.
دكتر فرهادي افزود: در امر پژوهش از شرح كامل طرح، معرفي محل اجراء، تجهيزات مورد نياز، زمان بندي اجراي پروژه، داوري و تعيين ناظر براي ارزيابي عيني و عملي و گزارش پيشرفت كار بايد به دقت انجام گيرد تا پس از تصويب طرح و تاييد نتيجهگيري از آن به مشكلي برخورد نكنيم.
وي خاطر نشان كرد: در راستاي حمايتهاي معنوي اقدام به تاسيس بانك ملي ايدههاي پژوهشي كشور شده كه براي اولين بار ايدهها به نام فرد و با رمز ورود شخصي از طريق سايت ثبت شده و براي انتخاب برترينها از طرحهاي برگزيده تقدير ميشود.
دكتر فرهادي با اشاره به اين كه برنامه توسعه كشور و كسب جايگاه اول منطقه، خاطر نشان كرد: توانايي تخصصي و زيرساختهاي سخت افزاري در كشور فراهم است و بايد باور داشته باشيم كه با جهش دادن به دانشهاي مطرح در عرصه بينالمللي در مسير پژوهش ميتوان به خواستهها و خودكفاييهاي مورد نظر رسيد.
رييس صندوق حمايت از پژوهشگران كشور در پايان تاكيد كرد: طبق مندرجات سند چشم انداز بيست ساله و برنامه توسعه چهارم ارتقاء سهم اعتبارات پژوهشي از GDP تا 3 درصد است كه اميدواريم با ارائه خدمات جوانان كشور را در اين مراكز پژوهشي داخلي مورد حمايت قرار داده و از فرار مغزها جلوگيري كنيم.