"سی زا " نوعی نشست است که در ژاپن با این اسم انجام میشود و در واقع سی زا حالت و فرمی از زانو زدن و نشستن است ، که در شروع و پایان تمامی کلاس های رزمی اجرا میشود و با تعظیم کردن به استاد و سایر رزمی کاران مراتب احترام را نشان میدهیم .
در این حالت زانوها با زاویه 180 درجه خم میشود و ماهیچه ساق پا زیر ران قرار میگیرد و فرد روی پاشنه های خود مینشیند و انگشتان پا بدون اینکه خو شود در حالت مستقیم قرار میگیرد .
امروزه کمتر دیده میشود که به این حالت بشینند . به این دلیل که نشستن در این حالت باعث ایجاد درد در ناحیه قوزک پا و زانو میشود و به طور کلی در اثر نشستن طولانی مدت در این حالت ، احساس ناراحتی کلی در پاها را در پی دارد و گاها دچار خواب رفتگی در پاها هم میشود .
پس چرا در این حالت مینشینیم و فایده آن چیست ؟
در غرب اکثر مردم روی صندلی مینشینند و یا روی مبل دراز میکشند و هیچ تاریخچه ای از نشستن در حالت زانو زده روی زمین وجود ندارد . آیا سی زا چیزی فراتر از نماد فرهنگی آسیایی ها است ؟
در ژاپن این نوع نشستن از آداب و رسوم خوب این کشور به شمار می آید . در " کاراته دو " ، آی کی دو ، کونگ فو و ورزش های رزمی دیگر نیز این آداب و رسوم وسیله ای برای ادای احترام ، ایجاد نظم و پرورش ذهن و جسم می باشد . در واقع این ادای احترام به دانش ، علم و هنر خود ، استاد و سایر رزمی کاران است . این کار به نوعی پیروزی روح بر نفس و قبول کردن اهمیت کلیه افرادی هستند که به نوعی با ما در ارتباط هستند . همچنین این آداب و رسوم به طور ناخودآگاه باعث ایجاد نظم در ذهن و پرورش روح میشود .
اما سی زا و آداب و رسوم همیشه این هدف را دنبال نمیکنند . بسیاری از عناصر به وجود آمده در آداب و رسوم این کشور در طی دوران جنگ مسلحانه ( تقریبا قرن 12 تا 17 ) به وجود آمدند که از این قرار بودند : محل قرار گرفتن دست ها - چگونگی تعظیم کردن - راه رفتن - نشستن - مکان نشستن و رعایت حدود فاصله مناسب با دیگران و .... که همگی آنها رابطه زیادی با تمرینات شمشیر و دیگر فنون مبارزه با سلاح و همچنین روش های دفاع شخصی و توانایی پاسخگویی و واکنش فوری دارند .
سربازان همیشه مسلح بودند و حتی هنگام خواب نیز در کنارشان اسلحه ای قرار داشت ، چون باید در هر زمان آماده نشان دادن واکنش سریع از خود باشند ، مثلا زمانی که در داخل یا خارج شهر بودند ، یا در حین ملاقات دیگران ، یا در حضور فرمانده و مافوق خود ، و یا در هنگام خوردن و نوشیدن در کنار دوستان خود ، و یا در همراهی با دیگران در میدان جنگ . به آنها دستور داده شده بود که همیشه مراقب اطراف خود باشند و برای دفاع از خود و یا نشان دادن واکنش سریع ، آمادگی کامل داشته باشند .
بعضی از سامورایی ها در این مورد بسیار زیاده روی کردند . به نقل از داستانی گویند که :میاموتو موساشی افسانه ای ( سال 1600 ) که در واقع یک سامورایی بدون استاد بوده که به خاطر پیروزی های بی شمارش به شهرت رسید ، آن قدر از جدا شدن از اسلحه خود ترس داشت که حتی به حمام سنتی نمیرفت .( توجه دوستان :: اینجاش کمی تامل بر انگیزه / باید در موردش تحقیق کرد )
اگر سی زا به روشی اشتباه انجام میشد و یا فردی که زانو میزند نسبت به وضعیت نشستنش دقت نمیکرد ، آنگاه نتایج بسیار بدی در پی داشت .
در دوئل با یک شمشیر کوتاه و تیز اغلب سلاح در سمت چپ و به فاصله چند اینچی دستان قرار داشت . اگر این نبرد در فضایی باز صورت میگرفت ، آنگاه شمشیر بلندی نیز با خود همراه داشتند که در سمت چپشان و در یک حالت نظامی قرار داشت و یا اینکه شمشیر را پشتشان می بستند .
جنگ جویان در این فکر بودند که چطور میتوانند در حالت سی زا یا در موقیعت های دیگر اسلحه ( شمشیر ) خود را بیرون بکشند و یا اینکه هنگام حمله بتوانند دفاع کنند . امروزه فن و هنر شمشیر کشیدن به نام ای آی دو مشهور است .
چنان چه در موقعیت سی زا قرار دارید و قصد بلند شدن دارید ، بهتر است که پای راست را به سمت جلو ببرید ، این حالت بلند شدن ، شمشیر کشیدن را آسان تر کرده و به رزمی کار امکان حرکت بیشتر و کم کردن فاصله با حریف را وی دهد.بلند شدن از حالت سی زا و شمشیر کشیدن و غلاف کردن شمشیر ، همگی این اعمال با سرعت زیادی انجام میشود . در واقع تکنیک صحیح سی زا است که چنین امکانی را به وجود می آورد . همینطور بسیاری از جنگ جویان به وسیله سی زا ، دفاع با دستان خالی در برابر شمشیر و حمله های دیگر را آموزش دیدند .
یک دفاع کننده میتواند برای جلوگیری از برخورد سلاح و یا کنترل آن در موقع پرتاب ، بلافاصله به یک سمت بچرخد .( توجه کنید که در هنگام پرتاب سلاح نباید فاصله زانو ها زیاد باشد چون تعادل به هم میخورد ) ویا اینکه به سمت بازوی پرتاب کننده سلاح رفته و قبل از پرتاب ، به بازو ضربه بزند و یا اینکه جهت حرکت بازو را کنترل کند . که امروزه بسیاری از تکنیک های دفاع شخصی با دست خالی در دایتوریو ، آی کی دو و نمونه های مختلف جوجیتسو آموزش داده میشود .
اما این مهارت ها در بسیاری از فنون " دو " مدرن کاراته مانند کاراته دو - جودو و فنون دیگر ، از اهمیت بالایی برخوردار نیست . به خاطر همین بسیاری از ظرافت ها و نکات درست زانو زدن و حرکت کردن از بین رفته است و در موارد دیگر تنها شکل ظاهری آن حفظ شده است . و به دلیل به وجود آمدن فنون جدید و هدف دار ( جهت دار ) در " دو " ، هدف و پایه و اساس آن از بین رفته است .
این سیر تکاملی به خودی خود تاسف برانگیز نیست و نمیتوان تکنیک افرادی را که سی زا جدید را اجرا میکنند اشتباه دانست . غربی ها به نشستن سی زا علدت ندارند و حالتی که در آنجا برای نشستن انجام میشود شکل متفاوتی دارد .
اصول نشستن سی زا سنتی ساده است . به محض نشستن ، پای چپ خم میشود و به عقب حرکت میکند ، انگشتان پای چپ روی زمین قرار میگیرد و ساق پا به سمت پایین می آید . پای راست به صورت خم شده در جلو قرار میگیرد . همینطور که کفل پایین آورده میشود ، پای راست به سمت عقب کشیده میشود . در این لحظه هر دو پا توسط انگشتان بالا نگه داشته میشود . در این موقیعت تنها انگشتان میتوانند به سمت عقب حرکت کنند . چون پشت پاها در حالت افقی و با زاویه روی زمین قرار گرفته است . میشود انگشتان پا را با فاصله از زمین نگه داشت و یا اینکه فقط شست پا را در تماس با زمین گذاشت و دست ها روی ران قرار میگیرد ( کف دست ها )
موقعیت قرار گیری انگشتان پا مهم میباشد . در صورتی که پا و پشت پا با انگشتان در یک راستا و جهت به صورت صاف قرار گیرد ، اگر فرد بخواهد با یک پا به سمت جلو و یا به جهت دیگر حرکت کند ، امکان حرکت سلب شده و تعادل به هم میخورد . چنین تکنیکی برای یک سرباز بسیار خطرناک است . چون حریف وقتی این بی تعادلی را میبیند در فکر استفاده از فرصت بر آمده و حمله میکند .
در بلند شدن از حالت سی زا ابتدا باید پای راست را حرکت داد ، اما یک نکته ; چون ابتدا کفل ها بلند میشود نوک انگشتان هر دو پا روی زمین به سمت عقب کشیده میشود . به خاطر همین زمانی که پای راست به سمت جلو حرکت میکند ، انگشتان پای مخالف حرکتی با قدرت و متعادل و سریع رو به جلو را باعث میشوند . وقتی با پای راست حرکت بدن به سمت جلو انجام میشود ،باعث پویایی و حرکتی میشود که هر نوع حمله ، دفع ضربه و دفاع با دست خالی و یا خارج شدن از حالت سی زا و ایستادن را به راحتی امکان پذیر میکند . البته گاهی اوقات در شرایط دفاع با دست خالی ابتدا پای چپ بالا می آید و ....
سعی کنید این روش را امتحان کنید . با انگشتانی که به صورت افقی قرار گرفته است در حالت سی زا بنشینید . تلاش کنید که سریع و با قدرت به سمت جلو حرکت کرده و بایستید .
در حالتی دیگر سعی کنید همین کار را با انگشتانی که به سمت زمین قرار دارد انجام دهید . و حالا تفاوت را احساس کنید .
نوع دیگر نشستن به این صورت است که پاهای خود را شکسته و با حرکت یک پا به سمت عقب و انگشتان که به صورت افقی قرار گرفته است بنشینید
( منظور اینست که با یک پا روی زانو و کف پای دیگر روی زمین باشد ) در این حالت میتوانید به حمله ای از جلو و یا هل دادن به عقب واکنش نشان بدهید . حال تعادل را در حات های مختلف بررسی کنید .
درست است که در جودو ، کاراته و تکواندو و فنون رزمی دیگر ارتباط محکمی با هنر شمشیر و یا حتی دفاع شخصی با سی زا وجود ندارد ، اما انجام تمرین سی زا سنتی بستر مناسبی را برای آمادگی ذهنی ، هوشیاری و توجه به موقیعت و تعادل کل بدن به وجود می آورد .
همینطور ادغام شیوه قرار گرفتن بدن و تکنیک ، باعث پایدار ماندن ارتباط خشونت آمیز موجود در سناریوی دفاع شخصی به ارث رسیده از جنگجویان میشود و با به وجود آوردن جوی سنگین در اطراف آن باعث شود که این فن به راحتی به فراموشی سپرده شود .
( منظور ادغام نگرش با روش است که میتواند باعث فراموشی این تکنیک شود )
**********************************************************************************************
درود بر همه دوستان و استادان . امیدوارم از این مقاله خوشتون اومده باشه . شخصا نکات خوبی از این مقاله کسب کرده بودم . نویسنده اش مطالب عمومی را که در مورد سی زا مطرح است را به خوبی در یک مقاله فراهم شده کرده است . به خاطر همین ترجمه اش کردم تا شما هم از این مطلب بهره مند شوید .
چون همه ما به نوعی دانش آموخته ی سبک های رزمی هستیم و نه تولید کننده یک مکتب یا یک سبک و روش رزمی پس نمیتوان گفت نویسنده این مقاله بهترین فردی است که در مورد سی زا مقاله نوشته است . اما توضیحات مفیدی داده است .
اما در پایان ، این مقاله به نوشته Christopher Caile است با عنوان :Seiza: The Kneeling Posture
ترجمه بنده برداشتی تقریبا آزاد ( نه کاملا) از مطلب است
با تشکر
تمامی حقوق این ترجمه متعلق به سایت پرشین تولز میباشد . کپی برداری از مطلب ترجمه شده با ذکر منبع بلامانع است