قرص پروپرانول
توضیحاتی در مورد قرص پروپرانول
پروپرانولول دارویی از دسته ی داروهای مسدودکننده ی گیرنده های بتا می باشد. این دارو که در درمان موارد متعدد و متنوعی کاربرد دارد، بر روی عملکرد قلب و عروق خونی اثر دارد. پروپرانولول با اتصال به گیرنده های مخصوصی در سلول های قلبی و عروقی به نام گیرنده های بتا، با مسدود کردن آن فرمان کاهش فعالیت قلبی را به اعصاب قلب منتقل می نماید. پس از دریافت این پیام عصبی، با کاهش ضربان قلب باعث منظم شدن ضربان قلب می شود، این عمل می تواند منجر به کاهش
فشار خون در عروق خونی گردد و به پیشگیری از ضربان نامنظم قلبی کمک کند. به علت اینکه قلب با عملکرد این دارو انرژی کمتری مصرف می کند، می تواند به کاهش درد های قفسه ی سینه در آنژین های صدری کمک نماید و همچنین پروپرانولول می تواند در پیشگیری از حملات قلبی به دنبال این درد های قلبی نیز موثر باشد و مرگ و میر پس از
سکته های قلبی را کاهش دهد. البته امروزه داروهای جدیدتری نیز از این گروه تولید شده است ولی پروپرانولول همچنان جزء داروهای بسیار پرمصرف محسوب می شود. پروپرانولول در موارد دیگر نیز می تواند گزینه ی مناسبی جهت درمان و پیشگیری بیماری باشد. از این رو این دارو برای کاهش علائم فیزیکی ناشی از استرس مانند
تپش قلب و
لرزش بدن تجویز گردد. مشابه این علائم در افراد مبتلا به پرکاری غده ی تیروئید نیز دیده می شود و پروپرانولول به سرعت می تواند این علائم را تسکین دهد. پروپرانولول همچنین به عنوان داروی رایجی در پیشگیری از
سر درد های عروقی یا میگرنی کنترل شده تجویز می گردد و می تواند گزینه ی مناسبی در افراد مبتلا به
میگرن که سایر درمان ها برای آنها مناسب نمی باشد، قرار گیرد. مشاهده شده که پروپرانولول تعداد دفعات حملات میگرنی را کاهش می دهد.پروپرانولول به طور معمول به تنهایی یا با داروهای دیگر برای درمان
فشار خون بالا استفاده می‌شود. فشار خون بالا باعث می‌شود قلب خیلی سخت کار کند. اگر فشار خون کنترل نشود، ممکن است قلب و عروق در طول زمان از بین بروند. قلب تامین خون را کنترل می‌کند و اگر به درستی کار نکند، می‌تواند به بسیاری از بخشهای بدن آسیب برساند. پروپرانولول همچنین برای درمان یا پیشگیری از سردردها و میگرن، درد مزمن قفسه سینه و کمک به درمان یا جلوگیری از
حمله قلبی استفاده می‌شود. این دارو برای بسیاری از شرایط خاص دیگر نیز استفاده می‌شود. پزشکان ممکن است پروپرانولول را برای: پرفشاری خون گذرا فئوکروموسیتوم، یک نوع تومور غده فوق کلیوی لرزش آریتمی سوپراونتریکولار، ریتم غیر طبیعی در بطنهای قلب اختلالات هراس بی قراری ناشی از داروهای روان پریشی همانژیوم نوزاد
قرص پروپرانول چیست
پروپرانولول (به انگلیسی: propranolol) (بانام‌های تجاری ایندرال و پرانول)، دارویی از دسته بتابلاکرهای غیرانتخابی است که عمدتاً برای درمان
فشارخون و نامنظمی تپش قلب مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروپرانول برای بیماری‌های گوناگون دیگری چون تسکین درد قلبی، پیشگیری از سردردهای میگرنی، درمان بی‌نظمی تپش و گلوکوم تجویز می‌شود. این دارو همچنین برای جلوگیری از حمله قلبی در افرادی که یک بار دچار حمله قلبی شده‌اند، کاربرد دارد. با مسدود کردن این تکانه‌ها، به قلب کمک می‌کند تا منظم‌تر و مؤثرتر بتپد و در نتیجه بار کاری قلب کاهش می‌یابد.
کاربرد قرص پروپرانول
پروپرانولول در تعدادی از اختلالات فیزیکی مانند لرزش اساسی و نیز روحی مانند فوبیای اجتماعی، اختلال و استرس منتشر و اختلال هراس و به‌ویژه اختلال استرس پس از سانحه نیز کاربرد دارد که البته هیج یک از آنها مورد قبول اف‌دی‌ای نیستند.
کشف قرص پروپرانول
پروپرانولول نخستین بتا بلاکری است که در دهه ۱۹۶۰ توسط جیمز دبلیو بلک دانشمند اسکاتلندی کشف شد. او برای ساخت پروپرانولول در سال ۱۹۸۸ جایزه نوبل
پزشکی را گرفت
ویژگی های قرص پروپرانول
فرمول شیمیایی پروپرانول C۱۶H۲۱NO۲ است. پس از ۱ تا ۳ ساعت به حداکثر غلظت پلاسمایی می‌رسد و نیمه عمر آن ۴ تا ۵ ساعت است. اما زمان اثرگذاری آن طولانی‌تر از نیمه عمرش است و ممکن است تا ۱۲ ساعت طول بکشد. بیش از ۹۹٪ آن از راه مدفوع از بدن خارج می‌شود. پروپرانولول بلوک‌کننده غیراختصاصی گیرنده‌های بتا یک و بتا دوی سمپاتیک می‌باشد.
قرص پروپرانول و اضطراب
یکی از علایم اصلی
اضطراب بالا رفتن ضربان قلب است که به عنوان بخشی از پاسخ جنگ و گریز بشمار می‌رود. در مواقع خطر، بدن آدرنالین را به منظور افزایش کار قلبی و پمپاژ سریع‌تر خون و اکسیژن تولید می‌کند. در این موارد مصرف پروپرانول برای اضطراب، باعث می‌شود کمتر احساس ضعف و سستی کنیم. تقویت عضلات با افزایش خون‌رسانی که ما را وحشت‌زده و عصبانی می‌کند در صورت سریع کار نکردن قلب اتفاق نمی‌افتد. به دلیل این دو فایده مهم پروپرانول است که از آن برای درمان اضطراب استفاده می‌شود.
نحوه مصرف قرص پروپرانول
مقادیر متفاوتی از پروپرانولول برای علل مختلف تجویز می‌شود. شکل طولانی اثر پروپرانولول معمولاً روزی یک بار مصرف می‌شود. مهم است که دارو را هر روز ساعت معینی بخورید. پروپرانولول را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد و بهتر است پیش از مصرف پروپرانولول، نبض را شمارش نمود و فشارخون را اندازه گرفت. در موارد نبض کمتر از ۶۰ در دقیقه یا فشار سیستولی (عدد بالایی) کمتر از ۸۰میلی‌متر جیوه، پیش از مصرف دارو، باید با پزشک مشورت نمود. هیچگاه بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به مجردی که به یاد آوردید مصرفش کنید. البته اگر کمتر از ۸ ساعت تا نوبت بعدی مصرف دارو رسیده‌است، نوبت فراموش شده را رها کرده، به برنامه منظم دارویی‌تان بازگردید. اگر بیش از یک نوبت در روز پروپرانولول مصرف می‌کنید، اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده‌است، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید.
هشدار در مورد مصرف قرص پروپرانول
در صورت بروز هر یک از علایم زیر، مصرف پروپرانولول قطع شده و با پزشک مشورت می‌شود: اشکال در تنفس
تنگی نفس، یا خس‌خس سینه، سرد شدن کف دست و پا، ضربان قلب زیر۶۰ در دقیقه، سرگیجه یا
سیاهی رفتن چشم در هنگام بلند شدن از حالت خوابیده با نشسته با تورم دست‌ها و پاها یا افزایش وزن ناگهانی (۱/۵ کیلو در ۴۸–۲۸ ساعت)،
افسردگی،
گیجی، یا توهم (شنیدن، دیدن، یا احساس چیزهایی که وجود ندارند)، درد قفسه سینه، مفاصل یا کمر،
تب،
گلودرد، بثورات جلدی، یا هرگونه کبودی که یا خونریزی غیرعادی. در صورت وجود هریک از موارد زیر پیش از مصرف پروپرانولول، پزشکتان را مطلع سازید:
حساسیت به آتنولول یا دیگر داروهای مسدودکننده بتا بارداری یا شیردهی مصرف داروهای دیگر، به ویژه تزریقات حساسیت‌زدایی، کافئین، داروهای
آسم (آمینوفیلین، دیفیلین، اکستریفیلین، تئوفیلین)، داروهای
دیابت (انسولین، داروهای خوراکی پایین‌آورنده قند)، دیگر داروهای کاهنده فشار خون (مسدودکننده‌های کانال‌های کلسیمی، کلونیدین، گوانابنز)، کوکائین، یا مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (فورازولیدون، ایزوکاربوکسازید، فنلزین، سلژیلین، ترانیل سیپرومین، پروکاربازین). سابقه یا ابتلا به حساسیت، آسم، یا آمفیزم، مشکلات احتقانی قلب، بیماری قند، پرکاری تیرویید، افسردگی، یا بیماری‌های کلیوی یا کبدی. اگر بیماری قند دارید، پروپرانولول ممکن است
قند خون شما را افزایش دهد و نیز ممکن است علایم افت قند خون را مخفی کند. اگر دچار حساسیت باشید با مصرف پروپرانولول واکنش‌های حساسیتی‌تان ممکن است تشدید شود. در طول دورهٔ درمان در صورتی که از داروها ی گروه بنزو مانند(آلپرازولام – دیازپام – اگزازپام – تریازولام – کلرودیازپوکساید) استفاده می‌کنید پزشک خود را مطلع سازید.
عوارض و مضرات قرص پروپرانول
نشانه‌های زیر تا هنگام عادت کردن بدنتان با دارو ممکن است مشاهده شوند:
تاری دید،
خواب آلودگی،
خستگی، سرگیجه، مشکل در
خوابیدن، اضطراب،
یبوست یا
اسهال، کابوس، یا کاهش توانایی جنسی، اگر این علایم ادامه یافتند یا مشکل ساز شدند، وضعیت را با پزشکتان در میان بگذارید.
قرص پروپرانول در ایران
پروپرانولول خوراکی موجود در بازار ایران در دوزهای ۱۰، ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرم موجود است.
قرص پروپرانول و میگرن
این بتابلاکر معمولا برای کمک به جلوگیری از میگرن تجویز می‌گردد. قرص پرانول ۱۰ یا پرانول ۲۰ می‌تواند برای افرادی که درمان‌های دیگری برای میگرن دریافت کرده‌اند و نامناسب بوده، مفید واقع شود.
مصرف قرص پروپرانول در بارداری و شیردهی
-در صورتی که باردار یا شیرده هستید یا قصد باردار شدن دارید، پیش از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض قرص پروپرانولول
-احساس خستگی و خواب آلودگی از علائم رایج در زمان مصرف این دارو می باشد لذا در صورت وقوع این علائم از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز احتیاط دارد تا زمانی که اثر دارو برطرف نشده، خودداری نمایید. -احساس سرما و یخ کردن دست یا پا ها، تنگی نفس، اختلال در خواب و کاهش ضربان قلب ممکن است با مصرف این دارو رخ دهد در صورت بروز این علائم به پزشک خود مراجعه نمایید. -در تعداد کمی از مصرف کنندگان این دارو کاهش میل جنسی، اختلال در خلق و خو، سر درد و سؤهاضمه دیده شده است در صورتی که این علائم را داشتید حتما با پزشک خود صحبت نمایید. -از آنجا که پروپرانولول علاوه بر اثر بر روی گیرنده های بتا در سلول های قلبی و عروقی، به گیرنده های مشابه در سایر نواحی بدن از جمله عروق ریه نیز می توانند متصل شود، می تواند عوارض جانبی در سایر نقاط بدن نیز ایجاد نمایند. لذا در صورتی که مشکل تنفسی دارید و یا از دارو های ضد آسم استفاده می نمایید احتمالا مصرف این دارو برای شما مناسب نباشد و علائم ریوی شما را تشدید نماید.عوارض مصرف قرص پروپرانولول اسهال،
تهوع، سردی دست و پاها، اختلالات خواب، تغییر در میل جنسی و
ریزش مو می‌تواند در صورت مصرف قرص پروپرانولول پدیدار گردد. عوارض مصرف این دارو را می‌توان موارد زیر دانست: افزایش وزن بتابلوکرها باعث وزن‌گیری افراد می‌شوند. بلاک کردن آدرنالین در بدن باعث شلی بدن شده و ممکن است سطح سوخت و ساز را پایین آورده و منجر به افزایش در بدن شود. افسردگی و خستگی ما به مقداری آدرنالین برای تحرک و بشاش بودن نیاز داریم. در صورتیکه این دارو آدرنالین را در بدن بلاک می‌کند که این موضوع علاوه بر بروز افسردگی باعث از دست دادن کالری و خستگی هم می‌شود. تاری دید و احساس سرگیجه زمانی که ضربان قلب کاهش یابد احتمال سرگیجه یا غش در فرد افزایش می‌یابد. تاری دید هم از دیگر عوارض مصرف این دارو است.
هشدار در مورد مصرف قرص پروپرانولول
اگرچه مصرف قرص پروپرانولول باعث تسکین وضعیت اضطراب و استرس ما می‌شود اما مصرف دایمی آن اعتیادآور است و بعد از آن بدون خوردن قرص کاری را نمی‌توانیم انجام دهیم. همچنین، بتابلاکرها مانند پروپرانول تنها می‌تواند آدرنالین را بلاک کند اما تولید آن را متوقف نمی‌کند. این سوال اینجا مطرح می‌شود پس چه اتفاقی برای تولید آدرنالین می‌افتد؟ بنابراین مصرف دایم این قرص‌ها باعث تغییر عملکرد طبیعی می‌شود که با قطع آنها بدون جایگزین درمانی دیگر مشکلاتی در بدن بوجود می‌آید. توجه داشته باشید که اگر به پروپرانولول حساسیت دارید نباید آن را مصرف کنید. اگر مبتلا به آسم، تپش قلب بسیار کند و یا شرایط قلبی حاد هستید بهتر است از این دارو استفاده نکنید.مصرف داروهای دیگر می‌تواند با عملکرد پروپرانولول در بدن اختلال داشته باشد. هر کسی که در حال مصرف این دارو برای درمان مشکلات نبض است باید قبل از مصرف پروپرانولول با پزشک خود مشورت کند. افرادی که از سایر داروهای فشار خون مانند کلونیدین استفاده می‌کنند باید با دوز پایین و دیر آزاد شونده از این دارو استفاده کنند. در طول چند روز پزشک ممکن است توصیه کند تا دوز داروهای دیگر را به آرامی کاهش داد در عین حال دوز پروپرانولول را برای جلوگیری از عوارض جانبی افزایش می‌دهد. از آنجایی که پروپرانولول یک بتا بلوکر است، نباید با بتا بلوکرهای دیگر مصرف شود. اثر ترکیبی این داروها، ضربان قلب را به نحو خطرناکی پایین می‌آورد. این در مورد مهارکننده‌های ACF، مسدود کننده‌های کانال کلسیم و آلفا بلوکرها که همگی عملکردی مشابه دارند نیز صادق است. مصرف داروهای مختلف برای همان منظور می‌تواند باعث کاهش ضربان به نحوی خطرناک یا حتی نارسایی قلبی شود. افرادی که پروپرانولول مصرف می‌کنند باید از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن اجتناب کنند. این داروها ممکن است اثرات پروپرانولول را کاهش دهد. اگر فردی نیازمند داروهای NSAID است باید با پزشک هماهنگ کند. پزشک وی می‌تواند به تصمیم گیری در مورد اینکه کدام دارو بهتر است و ضربان قلب را به منظور میزان داروی مورد نیاز کنترل می‌کند. پروپرانولول همچنین می‌تواند با سایر مواد مانند الکل واکنش داشته باشد. مصرف الکل هنگام مصرف پروپرانولول به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود زیرا الکل می‌تواند سطح پروپرانولول را در بدن افزایش دهد. این موجب عوارض جانبی بیشتر در بسیاری از افراد می‌شود.
