خوب اونطور که من فهمیدم برای استفاده به عنوان غذا و یا طعمه برای ماهی میخواین!
اول این رو بخونید:
http://profsite.um.ac.ir/~lakzian/third sessin biology.pdf
بعد هم نحوه برداشت:
برداشت کرم خاکي
يک روش پيچيده برداشت کرم اين است که خاک مو جود در جعبه ها را در يک ظرف فلزي بريزيم ، سپس از بالا به سطح خاک نور بتابانيم و حرارت بدهيم ( دما نبايد بيش از 25 تا 29 درجه باشد زيرا تخم ها را از بين مي برد) و از طرف ديگر زير ظرف را سرد کنيم .
از آنجا که کرم ها از نور و گرماي زياد فراري هستند به سمت ته ظرف آهني مي روند .
خاک رويي را بر مي داريم و کرم ها را که در ته ظرف جمع شده اند را جدا مي کنيم .
اين کار را چند بار با خاک هر جعبه تکرار مي کنيم تا مطمئن شويم که بيشتر کرمها را گرفته ايم .
روش دوم اين است که آستينها را بالا زده و از الک براي جدا کردن کرم از خاک استفاده کنيم . به همين سادگي .
نکته بسيار مهم در اين قسمت اين است که خاک اضافه را نبايد دور ريخت زيرا پر از تخم و نوزاد کرم خاکي است و بهترين بستر براي شروع پرورش دوباره است !
فرآوري کرم خاکي
براي عمل آوري کرم هاي برداشت شده مي توان چند پيشنهاد را مطرح نمود :
1 – يک راه اين است که کرم ها را تميز کرده و بشوييم و در لاي پارچه تميزي در دماي 3 تا 4 درجه (يخچال) نگهداري کنيم تا متابوليسم آنها پايين بيايد .
با اين کار مي توان کرمها را چند روزي تازه و زنده نگه داشت و به صورت درسته يا تکه شده به ماهيان خوراند .
2 – روش ديگر اين است که کرمها را تکه کنيم و خشک کنيم . مثل گاماروس که در بازار است . (موجودات کوچک و ميگو مانند که به رنگ قهوه اي روشن در پلاستيکهاي کوچک به فروش مي رسد ) .
3 – روش بعدي انجماد و خشک کردن کرمهاست . مانند همان کاري که با توبيفکس مي کنند .
4 – اين روش که محصول آن بسيار با ارزش است توليد آرد کرم خاکي نام دارد .
در اين روش بايد کرم ها را خشک و سپس آسياب نمود .
5 – روش آخر ؛ غني سازي کرم خاکي زنده با آنتي بيوتيکها و مواد مفيد ديگر است که خودم روي طرح غني سازي کرم خاکي با امگا 3 کار مي کنم .
نحوه پرورش:
به طور کلي براي پرورش کرم خاکي نياز به وسايل زير است :
جعبه نگهداري کرم خاکي :
اين جعبه (کرم داني) بستگي به اهداف پرورش دهنده دارد . از يک جعبه کفش تا مخازن بزرگ پلاستيکي (يا سيماني ) براي نگهداري کرمها استفاده مي شود .
معمولا از جعبه هايي با ابعاد 30*30*90 استفاده مي شود .
بيشينه خاک درون اين جعبه ها 15 تا 20 سانتي متر است زيرا در غير اين صورت کرمها از جعبه خارج مي شوند .
جعبه بايد داراي در پوش باشد تا هم مانع نفوذ نور شود و هم از کاهش رطوبت خاک جلو گيري کند .
اگر از جعبه هاي پلاستيکي استفاده مي کنيد ، سوراخي براي خروج آب اضافي در مواقع لازم و همچنين سوراخي براي جريان هوا در آن ايجاد کنيد .
جعبه هاي چوبي معمولا اين مشکل را ندارند ولي بهتر است که قبل از خاک ريزي ، ديواره هاي آن را با پارافين يا موم در مقابل هدر رفتن رطوبت ، عايق کنيد .
جعبه بايد در جايي قرار بگيرد که رطوبت و دماي آن قابل کنترل باشد .
تا جايي که ممکن است بايد از تابش مستقيم نور مهر به کرم داني جلوگيري نمود .
نور شديد ، سرماي زياد ، ضربه و ارتعاش ، کاهش رطوبت و .. از عواملي است که کرمها را وادار مي کند که به عمق خاک بروند .
از لحاظ تراکم در هر متر مربع مي توان حدود 100 عدد کرم خاکي را جا داد .
برخي منابع نيز عدد وزني نيم تا يک کيلو گرم کرم خاکي در هر متر مربع را ذکر مي کنند.
بستر پرورش کرم خاکي:
معمولا بهترين گزينه براي يک توليد خانگي ، مخلوط خاک برگ و شن ريز است .
گاهي از مخلوط خاک و شن و برگ درختان اشاره مي شود که تکرار همان جمله بالاست.
آنچه مسلم است مقدار رس در اين بستر پرورشي يا Bed بايد در کمترين مقدار ممکن باشد .
به بيان ديگر ؛ هرگز از رس استفاده نکنيد !
خاک مورد استفاده بايد نرم باشد تا کرم ها به آساني بتوانند در آن رفت و آمد کنند و هوا نيز بتواند به سادگي به آن نفوذ کند .
براي تهيه چنين خاکي ، آن را الک مي کنند .
يکي از نکات کليدي در پرورش کرم خاکي ، مرطوب نگهداشتن خاک است .
فراموش نکنيد که اگر بيش از اندازه آب بکار ببريد ، کرم ها خفه مي شوند .
مي توانيد از افشانه ها يا آب پاش ها براي مرطوب نگهداشتن خاک استفاده کنيد .
رطوبت خاک بايد حدود 25 تا 30 % باشد .
رطوبت بيش از 35% و کمتر از 13% باعث توقف تخم گذاري کرمها مي شود .
p.H خاک هم در حد طبيعي و خنثي (6/5 تا 3/8 ) است .
بيشتر منابع اروپايي دماي مناسب پرورش کرم خاکي را 18 درجه سانتي گراد اعلام کرده اند اما اينجانب تا 26 درجه سانتي گراد هم بدون مشکل پرورش داده ام .
(در شهري که من زندگي مي کنم ، دماي اتاق با کولر دو تکه هم در بهار و تابستان به 18 درجه نمي رسد .)
تغذيه کرم خاکي :
گزارش شده که با خاک برگ و شن به تنهايي مي توان براي چند ماه کرم ها را زنده نگه داشت . زيرا کرم ها مواد قابل استفاده خاک برگ را جذب مي کنند .
کرم ها مي توانند تقريبا از دور ريز آشپز خانه اي تمامي سبزيجات تغذيه کنند .
تکه هاي هندوانه ، تکه هاي پرتقال يا ساير مرکبات ، برگ هاي خارجي کلم يا کاهو ، تفاله چايي ، تکه هاي سيب زميني پخته و سيب درختي ، چغندر ، هويج و لوبيا پخته و ... حتي پوسته تخم مرغ !
تمامي گياهان و سبزيجات را مي توان پس از حدود 35 دقيقه پختن به عنوان غذا به کرمها پيشکش نمود .
همچنين مي توانيد چند نوع گياه و مواد مختلف را پخته و با هم مخلوط کنيد و غذايي تر کيبي به کرمهاي خاکي بدهيد .
به عنوان ساير مواد غذايي مي توان از انواع کودهاي حيواني (مثلا کود گاوي يا گوسفندي ) ، نان (بربري) خيس شده ، سويا ، آرد و مخمر نيز سود جست .
يکي از بهترين غذا ها استفاده از غذاي ماهي (پولکي يا پلت) مرطوب شده است .
نبايد به کرمها زياد غذا داد زيرا نخست اينکه غذاي اضافي در خاک مانده و گند مي کند و ضمن رشد قارچها ممکن است باعث ايجاد بوي بد هم بشود و اگر جعبه شما در باغچه باشد همين بو ممکن است باعث گرد آمدن بسياري حيوانات بدجنس مثل زنبور ها و موش ها به آن دوروبر شود .
به خصوص از دادن گوشت به کرمهاي خاکي بايد پرهيز نمود زيرا هم مورد تغذيه کرم قرار نمي گيرد و هم بوي گند بيشتري توليد مي کند .
دليل ديگر که تربيتي است اينکه غذادادن زياد باعث مي شود کرم هايتان لوس بشوند .
براي دادن غذا به کرمها شيار هايي در ميان خاک جعبه ايجاد و غذا را به داخل آن شيار ها مي ريزند .
اگر غذايتان پخته و مانند پوره شده است مي توانيد از وسايل مخصوصي که با آنها خامه را روي کيک مي ريزند استفاده کنيد .
پس از اين حتما بايد روي غذا را با خاک پوشاند تا دير تر فاسد شود .
کرم ها طي مدت 3 تا 4 روز دور غذا جمع مي شوند و شروع به خوردن مي کنند .
جفت گيري و توليد مثل کرم خاکي
کرم هاي خاکي جانداراني Hermaphrodit (يعني الهه دو شاخه) يا نرماده هستند .
يعني هر جاندار در بدن خود هم گامت نر (اسپرم) توليد مي کند و هم گامت ماده (تخمک) .
از طرف ديگر اسپرم هاي يک کرم خاکي ، نمي تواند تخمک هاي خودش را بارور کند و براي باروري به فرد ديگري از گونه خود نياز دارد .
براي همين به کرمهاي خاکي از لحاظ توليد مثلي ، هرم آفروديت ديگر لقاح يا نر ماده دگر بارور گفته مي شود .
در سطح بدن کرم خاکي سوراخ هايي به غير از دهان و مخرج وجود دارد که برخي از آنها در توليد مثل نقش دارند .
- چهار سوراخ کوچک مربوط به جايگاه اسپرمي يا جام نطفه اي که به طور جانبي در شيارهاي ميان حلقه 9-10 و 10-11 واقع است .
- سوراخهاي تخم بر يا اوويدوکت به صورت زوج در سطح شکمي در حلقه 14 .
- سوراخهاي مجاري اسپرمي زوج با لبه هاي متورم در سطح شکمي حلقه 15 .
همچنين هر کرم خاکي 2 جفت بيضه (کوچک و بزرگ) و يک جفت تخمدان دارد .
کرمهاي خاکي در قسمت بيشتر سال توليد مثل مي کنند ولي حداکثر فعاليت تکثيري آنها در هواي گرم و مرطوب است .
جفت گيري معمولا در شب صورت گرفته و به 2 يا 3 ساعت وقت نيازمند است .
دو کرم خاکي از سوراخ خود خارج شده و سطح شکمي قداميشان را نزديک هم مي آورند به طوري که امتداد قرار گيري سر در آنها در جهت مخالف هم قرار داشته باشد .
يعني اگر سر يک کرم به سمت مشرق است ، سر کرمي که مي خواهد با او جفت گيري کند به سمت مغرب خواهد بود .
در اين زمان ، کمربند تناسلي (حلقه 31 تا 37 ) هر کرم به حلقه هاي 7 تا 12 ديگري محکم مي چسبد .
سپس هر کرم لوله گلي به دور خودش توليد مي کند که حلقه هاي 9 تا 36 را مي پوشاند .
سپس هر کرم از طريق يک جفت شيار اسپرمي که از حلقه 15 تا کمربند تناسلي کشيده مي شود به کرم ديگر اسپرم منتقل مي کند .
بعد از اين کرم ها از هم جدا مي شوند .
بعدا هر کرم پيله هاي (cocoons) محتوي تخم توليد مي کند .
اندازه پيله ها در کرم خاکي معمولي 7 تا 5 ميلي متر است و هر کدام داراي چندين تخم است که گويا فقط يکي از آنها به ثمر مي رسد .
پيله ها به شکل قطره اشک و به رنگ نارنجي يا قهوه اي هستند .
معمولا 3 هفته تا يک ماه طول مي کشد تا تخم به کرم تبديل شود و اين مدت وابسته به دما و رطوبت است .
همچنين حدودا 2 ماه طول مي کشد تا کرم ها بالغ شوند .
پس از اين مدت زمان برداشت کرم ها رسيده است .
منبع:
http://roudanbiology.parsiblog.com