خلاصه
پردازش برونداد چهار مدل پیش بینی فصلی بین المللی حاكی از وقوع بارش های تابستانه در بخش هایی از كشورمان می باشد. اما شروع فصل پاییز با
بارش های كمتر از میانگین همراه خواهد بود. میانگین دمای كشور در دوره یاد شده به استثنای شرق كشور،
بیش از میانگین پیش بینی می شود.
همزمان با افزایش دمای میانگین كشور در یك ماه گذشته نسبت به میانگین 30 ساله، الگوهای همدیدی سطح كشور 500 ه.پ. و سطح زمین تقویت قابل ملاحظه ای را نسبت به دوره 2010 – 1981 نشان می دهند.
نمایه پدیده دور پیوندی انسو، كاهش بین 0.5 تا 1 درجه ای دمای سطح پهنه های آبی اقیانوس آرام را در منطقه استوایی نشان می دهند.
پایش خشكسالی
با توجه به اینكه فصل تابستان در اغلب مناطق كشورمان فصل كم بارش می باشد، لذا وقوع بارش حتی اندك می تواند نمایه خشكسالی كشور را به طور غیر واقعی به سوی ترسالی سوق دهد. نقشه خشكسالی 6 ماهه منتهی به تیر ماه 1392 كشور در شكل 1 نشان داده شده است. مطابق این شكل عمدتا در نیمه شمال غربی كشور خشكسالی خفیف تا متوسط دیده می شود.
شكل 1.
خشكسالی كشور در دوره 6 ماهه منتهی به تیر 1392
الگوهای همدیدی
از آنجا كه در یك ماه گذشته شاهد وقوع دماهای بیش از نرمال و حتی ركوردهای دمایی در كشومان بودیم، لذا نقشه های آنومالی ارتفاع ژئوپتانسیل 500 ه.پ. و فشار سطح متوسط دریا نسبت به دوره 2010 – 1981 آورده می شود.
رفتار اقلیمی پرفشار جنب حاره ای نشان می دهد كه بیشترین گسترش شمالسوی آن در ماه اوت می باشد. در شكل 2 مكان جغرافیایی پرفشار یاد شده در ارتفاع 500 ه.پ. نشان داده شده است.
برابر نقشه یاد شده، پرفشار مورد اشاره از شمال غرب آفریقا تا شمال هند را در گستره خود دارد. در شكل 3 نیز گرته فشار سطح زمین ترسیم شده است كه حاكی از توسعه كم فشار حرارتی در مركز كشورمان می باشد. این شرایط موجب افزایش شدید دما در كشورمان گردید.
شكل 2.
موقعیت ارتفاع ژئوپتانسیلی 500 هكتوپاسكال در دوره یك ماهه 15 تیر تا 14 مرداد 1392 (از:NOAA)
شكل 3.
موقعیت فشار سطح متوسط دریا در دوره یك ماهه 15 تیر تا 14 مرداد 1392 (از:NOAA)
انسو
پس پردازش برونداد دمای سطح پهنه های آبی مدل MRI-CGCM3 حامی از كاهش 0.5 تا 1 درجه سلسیوس دمای اقیانوس آرام استوایی در منطقه نینو 3.4 از مرداد لغایت مهر 1392 می باشد كه حاكی از شرایط خنثی انسو با تمایل بسیار ضعیف به سوی لانینا در 3 ماه آینده می باشد. این نمودار از طریق پس پردازش برونداد دمای سطح پهنه های آبی مدل پیش بینی فصلی تهیه شده است (شكل 4).
شكل 4.
پیش بینی وضعیت نینو 3.4 (قرمز) از مرداد لغایت مهر 1392 (از: پژوهشكده اقلیم شناسی)
شكل 5 نشان می دهد كه تا اوایل سال آینده تغییر مهمی در وضعیت انسو رخ نخواهد داد و این پدیده كم و بیش در فاز آرام (خنثی) خواهد بود. به نظر می رسد با شرایط ذكر شده، بارش های سال آتی زراعی از پدیده انسو تاثیر پذیری نخواهد داشت، هر چند برخی محققان كشورمان معتقدند وقوع یك النینو قوی می تواند موجب افزایش بارش پاییزه كشورمان گردد.
شكل 5.
پیش بینی وضعیت نینو 3.4 (قرمز) تا فروردین 1393 (از: IRI)
پیش بینی فصلی بارش و دما
بارش
نقشه های تلفیقی حاصل از برونداد مدل های دینامیكی مختلف نشان می دهند كه بارش از مرداد لغایت مهر 1392 در بیشتر نواحی كشور بین میانگین تا كمتر از میانگین پیش بینی می شود. در جنوب شرق، مناطقی از سواحل خزر، مركز و غرب كشور، بارش در حد میانگین دوره آماری خواهد بود ( شكل 6).
شكل 6.
پیش بینی بارش كشور از مرداد لغایت مهر 1392 (داده ها از: TCC ،Hadley ،ECMWF)
بارش ها در دوره مرداد لغایت آبان 1392 در بیشتر نواحی كشور متمایل به كمتر از میانگین دوره آماری می باشند (شكل های 6 و 7). بر اساس شكل 7، بارش ها در ابتدای فصل پاییز كمتر از نرمال پیش بینی می شوند.
شكل 7.
پیش بینی بارش كشور از شهریور لغایت آبان 1392 (داده ها از: TCC ،Hadley ،ECMWF)
دما
در شكل 8، میانگین دمای كشور در دوره مرداد لغایت مهر 1392 نشان داده شده است. در این دوره دما در بیشتر نواحی كشور در حد میانگین دوره آماری تا بیش از آن می باشد. مقایدر دما با پربندهای نازك دیده می شود.
شكل 8.
پیش بینی میانگین دمای كشور از مرداد لغایت مهر 1392 (داده ها از: TCC ،Hadley ،ECMWF)
پیش بینی میانگین دمای كشور برای ماه های شهریور تا آبان 1392 در شكل 9 نشان داده شده است. به استثنای شرق كشور، در سایر نواحی كشور دما در محدوده میانگین تا بیش از آن می باشد. افزایش دما در نیمه غربی كشور بیشتر خواهد بود.
شكل 9.
پیش بینی میانگین دمای كشور از شهریور لغایت آبان 1392 (داده ها از: TCC ،Hadley ،ECMWF)
پیش بینی مدل MRI-CGCM3
شكل 10 پیش بینی بارش كشور را بر اساس پس پردازش برونداد مدل پیش بینی فصلی دینامیكی MRI-CGCM3نشان می دهد.
بیشترین بارش ها در استان های واقع در حاشیه دریای خزر و استان های واقع در بخش های مركزی و شرقی البرز رخ خواهد داد. به دلیل فعالیت مونسون هندوستان و تقویت آن در فصل تابستان، بارش هایی نیز در جنوب شرق و جنوب كشور پیش بینی شده است.
شكل 10.
پیش بینی بارش كشور با استفاده از مدل MRI-CGCM3
برای دوره مرداد لغایت مهر ماه 1392 (از:پژوهشكده اقلیم شناسی)