جمع بندی کنیم:
--------------------------
ریکا RIKA : پسر
کیجا KIJA : دختر
پیر Pier: پدر
مار maar : مادر
چیتی? chiti: چطور؟
سره sereh : منزل . خانه
-------
برادر: Berar - برار
خواهر: Xaxer - خاخر
آب : Oo - اُ
خوبی: Xari - خاری
سلام: Selam - سِلام
کجا: Keje - کِجه
بودی: Daee - دئی
تو(شما): Te - تِ
--------
اومدم: Bi a moomi - بی اَ مومی
منتظر باش : Esa ken - اِسا کِن
یه لحظه: Etta Daghe - اتا دقه
----------
خود شما : Xede Te- خدِ ته
هم : Hem - هِم
بگو : Ba uo - بئو
-----
گل gal : موش
کنگلی kangleli : زنبور
لوه lave: دیگ
لاقالی : ماهی تابه
--------
من: Men- مِن
تو : Te - تِ
او : Ve - وِ
ما : Ema - اِما
شما : Shema - شِما
آنها : VeshoOn - وِشوون
------
رفتم : BoOrdeme - بوردمه
رفتی : BoOrdi - بوردی
رفت : BoOrdeh - بورده
رفتیم : BoOrdemi - بوردمی
رفتید : BoOrdeni- بوردنی
رفتند : BoOrdene - بوردنه
------
کندم: بوتمه
کندی: بوتی
کند: بوته
کندیم: بوتمی
کندید: بوتنی
کندند: بوتنه
کنده شد: بوسه
بکن: بوج
نکن: نوج
البته این کندن مثل کندن زمین نیست، بیشتر منظور جدا کردن هست.
---------
گفتم: baOteme- باوتمه
گفتی: BaOti - باوتی
گفت: BaOte - باوته
گفتیم: BaOtemi - باوتمی
گفتید: BaOteni- باوتنی
گفتند: BaOtene - باوتنه
----------
شنیدم: بشنوسمه
شنیدی: بشنوسی
شنید: بشنوسه
شنیدیم: بشنوسمی
شنیدید: بشنوسنی
شنیدند: بشنوسنه
رسیدم: برسیمه
رسیدی: برسی
رسید: برسیه
رسیدیم: برسیمی
رسیدید: برسینی
رسیدند: برسینه
گرفتم: بئیتمه
گرفتی: بئیتی
گرفت: بئیته
گرفتیم: بئیتمی
گرفتید: بئیتنی
گرفتند: بئیتنه
---------
خوابیدم: بخوتمه
خوابیدی: بخوتی
خوابید: بخوته
خوابیدیم: بخوتمی
خوابیدید: بخوتنی
خوابیدند: بخوتنه
----------
گو Goo: گاو
ورزا Verza: گاو
درزن darzan: سوزن
جال دوز jaldoz: جوال دوز
دار DAR:درخت
وگ vag: قورباغه (قاصد روزان ابری داروگ کی می رسد باران)
شال shal: شغال
خی khei: خوک
دار + وگ = داروگ => قورباغه درختی
------------
1 - در زبان مازنی جای موصوف و صفت برخلاف زبان فارسی و مثل زبان انگلیسی است
مثال :
بچه کوچک ===> کچیک وچه (Kechik vacheh)
هوای خوب ===> خار هوا (khare heva)
اتاق تمیز ===> ---------- ؟
جواب : Tamize otagh
2- به صورت کلی در لحجه مازنی برخی کلمات به خاطر حالت آوایی و شکسته شدن یا حفظ شکل باستانیشون با کلمات فارسی نظیر خود کاملن فرق می کنند ولی خیلی کلمات با یک قانون ثابت و تغییر در مصوت به شکل مازندرانی در میان .
به عنوان نمونه کلمه نردبان به مازندارنی می شود " کاتی " و یا کلماتی که دوستان ذکر کردند و برای شما تازگی داشت از این نوع بودند (به پست های قبل رجوع شود).
اما برای کلمات نوع دوم که از قانون خاصی تبعیت می کنند می شود با یک یا چند تغییر آنها را که اغلب اسامی هستند به لحجه مازنی برگرداند و با این قانون می توان حتی اسامی تازه را نیز به مازندرانی تبدیل کرد.
قانون : در یک کلمه تمامی فتحه ها و ضمه ها یی که قبل از آن حرف صدا دار وجود دارد به کسره تبدیل میشود.
مثال :
ساعت ==> چون حرف قبل از "ع" حرف صدا دار " آ " می باشد . فتحه از عین گرفته شده و عین کسره ی گیرد و "Saaet" تلفظ می شود. کلماتی
مثل بیشتر : ناراحت- بادبادک - سوزن که به ترتیب narahet , badbadek , soozen تلفظ می شوند.
روشن ===> ----- ؟
برای تمرین کلمات مشابه را از زبان فارسی پیدا کرده و تبدیل نمایید.
نکته : قانون فوق برای تبیدل یک کلمه به گویش مازندرانی یک شرط لازم است ولی کافی نیست. در برخی موارد مانند زمانی که حرف اول فتحه دار است شاید لازم باشد فتحه حرف اول نیز تغییر کند و یا بدون تغییر بماند (بسته به منطقه های سرزمین شمال).
------------
کوز kavez : لاکپشت
سگ کِته : توله سگ (کته : بچه)
گوگزا : گوساله
پشمالی : هلو
میچکا : گنجشک
سیکا : اردک
پلا : پلو
طلا : خروس
مرسه کترا : کفگیر !!!
--------
بهیه شو ونه بورم بزنم پا صحرا ره ===> شب شده و باید بروم و صحرا ها را زیر پا بگذارم
هاکنم داد بزنم ونگ برامندم خی هاره ===> داد بزنم و فریاد کنم و گراز ها را برمانم
بی چراغ سو داس گیرمه دوش دور دور کمبه تا شو پر بیره ===> بدون روشنایی چراغ داسم را به دوش می گیرم و آنقدر دور می زنم تا شب پرواز کند
انده شومبه راه انده زمبه ونگ طلا خونش سر بیره ===> آنقدر راه خواهم رفت و آنقدر صدا خواهم کرد تا خروس خوان شود...
وا کمبه شه لله وا جه درده دله شه گل نسا جه ===> با نی ام درد و دل را با گل نسایم آغاز می کنم
گمبه خدا خدا یا کی فصل شوپه بونه در ===> می گویم خدا . خدایا کی فصل تابستان می گذرد
پاییز بیه تا بتونم شه بینج بزنم کر ===> پاییز بیاید تا بتوانم شالی هایم را درو کنم
خدایا کی بونه فرو بوره شو ===> خدایا کی می شود شب فرو رود
رادکفم بورم تا چشمه لو ===> راه بیفتم و تا چشمه بروم
شه سر و دیم و لینگ بزنم او ===> سر و صورت و پاهایم را آب بزنم
بورم نومزه پیش خو هاکنم خو ===> بروم و پیش نامزدم آرام بگیرم آرام..
شه سر و دیم و لینگ بزنم او ===> سر و صورت و پاهایم را آب بزنم
بورم نومزه پیش خو هاکنم خو ===> بروم و پیش نامزدم آرام بگیرم آرام...
------------
خا من تچی بووم آخه :دی
خا : خوب : Xa
تچی: چه چیزی : Techi
بووم: بگویم : Bav vem
--------------------------------------