tanhai
Registered User
- تاریخ عضویت
- 18 می 2009
- نوشتهها
- 456
- لایکها
- 16
شبیه سازی انسان، پی آمدها و عکس العمل ها
شبیه سازی انسان
تظاهرات علیه شبیه سازی انسان در نوامبر 2001 ایده اصلی و منشا تفکر راجع به شبیه سازی انسان (human cloning) هنگامی شکل گرفت که یک دانشمند اسکاتلندی توانست گوسفندی بنام Dolly را در سال 1997 شبیه سازی کند. پخش خبر این واقعه مهم توجه محافل پزشکی، مذهبی، سیاسی و ... را در جهان به خود جلب کرد بگونه ای از این واقعه علمی اغلب بعنوان نقطه عطف علم در سال 1997 یاد می شود.
روز جمعه 27 دسامبر سال 2002 م . ، 6 دی ماه 1381 ش . خبر تولد اولین نوزاد شبیه سازی شده به سراسر جهان مخابره شد . شبکه تلویزیونی «بی بی سی » در ساعات پایانی آن روز گزارش داد: نوزاد همسان سازی شده، یک دختر است که 3 کیلو و 200 گرم وزن دارد، به گفته خانم «بریژیت بویسلیر» ، شیمی دان و مدیر شرکت کلوناید، «ایو» Eve) یا حوا) روز پنج شنبه از طریق مهندسی ژنتیک و فرآیند مشابه سازی در آزمایشگاه متولد شد . وی گفت: شرکت تحت مدیریت او با بهره گیری از روش «کلونینگ » توانسته است از سلول پوست بدن یک زن 31 ساله آمریکایی جنینی را تولید کند که در نهایت و بعد از رشد از هر جهت شبیه همان زن 31 ساله خواهد بود . (1)
امروزه مسئله «کلونینگ » یا شبیه سازی انسان به یک بحث جهانی و همگانی تبدیل شده است . اگر چه هنوز جزئیات این مسئله برای جهانیان و آینده آن روشن نیست، در عین حال، افراد و گروههای بسیاری در سراسر دنیا با مطالعات پی گیر تبیین این پدیده نوین را از ابعاد گوناگون دنبال می کنند و در داخل کشور نیز از نظر فقهی با عکس العمل های متفاوت فقیهان رو به رو شده است . آنچه پیش رو دارید، نگاهی است به تعریف شبیه سازی، پی آمدهای مثبت و منفی آن، و عکس العمل هایی که در جهان مسیحیت و غرب، و جهان اسلام نسبت به آن نشان داده شده است .
===========
جهان اسلام:
در جهان اسلام مخالفتها از شدت بیشتری با وجود آراء متفاوت برخوردار بوده است
علماء شیعه
مراجع عظام فعلی شیعه شبیه سازی حیوانات را بالاتفاق جائز می دانند، اما درباره شبیه سازی انسان نظرات مختلفی دارند .
در ابتدا توجه خوانندگان را به سؤالات و پاسخها در مورد شبیه سازی حیوانات جلب می کنیم:
سؤال: از آنجا که در قرن بیستم شاهد رشد حیرت آور علم پزشکی هستیم ... آیا مشابه سازی حیوان زنده توسط تکثیر سلولهای وی (کلوناژ) جایز است؟ (سلولی از حیوان زنده اخذ می شود و با تکثیر آن سلول از طریق اطلاعات DNA حیوانی با همان خصوصیات قبلی ایجاد می کنند).
در جواب این استفتاء مراجع عظام چنین فرموده اند:
آیة الله بهجت: ظاهرا اشکالی به نظر نمی رسد .
آیة الله ***** ای: این کار فی نفسه اشکال ندارد .
آیة الله سیستانی: مانعی ندارد .
آیة الله صافی گلپایگانی: اگر مستلزم خلاف شرع نباشد، بنفسه اشکال ندارد .
آیة الله مکارم شیرازی: این کار در مورد حیوانات اشکالی ندارد .
آیة الله نوری همدانی: در غیر انسان جایز است .
آیة الله فاضل لنکرانی: دلیلی بر حرمت این عمل بر حسب عنوان اولی به نظر نرسیده است، گرچه برحسب عناوین ثانویه اشکال دارد .
اما د رمورد شبیه سازی انسان از مراجع عظام سؤال شده است: «از آنجا که در قرن بیستم شاهد رشد حیرت آور فن آوری هستیم، خصوصا پیشرفتهایی در علم پزشکی حاصل شده است و یکی از آنها برآیندهای مهم نوین، مهندسی ژنتیک و بدل سازی (کلوناژ) می باشد که در علم وراثت مسائل مبهم و پیچیده ای پیدا شده است، بفرمائید:
الف) اگر سلول جنینی در سردخانه برای مثلا صد سال یا بیش از آن زنده نگاه داشته شود، سپس در رحم زنی کاشته و رویانده شود، آیا طفل ناشی از این سلول پس از رشد و نموو بلوغ می تواند از بستگان و خویشان خود مطالبه ارث نماید؟
ب) در صورتی که دختر باکره ای با بهره گیری از فن آوری بدل سازی (کلوناژ) دارای فرزندی از سلول جنین خود شود، در این فرض آیا حامله شدن وی مشروع است؟ آیا فرزند به دنیا آمده نسخه بدل اوست یا همسانش و یا دخترش؟
ج) اگر خانواده ای نسخه ای از فرزندشان را در سردخانه نگه داری کردند و پس از مرگ فرزندشان، با فن آوری بدل سازی (کلوناژ) نسخه بدل او را در رحم مادر کاشتند و رویاندند، در این صورت آیا آفرینش انسانی برای هدفی که به خود او مربوط نیست و نفعی نمی رساند، جایز است؟
د) در صورتی که فن آوری بدل سازی (کلوناژ) به قدری رشد کند که مادران بتوانند با مشاهده فرجام فرزند پس از چند سال، به کاتولوگهای مختلف مراجعه و جنین را گزینش کنند (طفل، سالیانی رشد می کند ولی نسخه های دست نخورده اش در سردخانه محفوظ مانده است). چنین بارداری شرعا چه حکمی دارد؟
در جواب این سؤالات آیة الله بهجت فرموده اند:
الف) وراثت نیست .
ب) مانعی ندارد و به ولد اشبه است .
ج) مانعی ندارد .
د) از حیث تکلیف منعی بر آن نیست و از حیث معامله به نظائر آن مراجعه شود .
آیة الله سیستانی فرموده اند:
الف) چنانچه تولد از منی شخص مذکور باشد، آن شخص پدر او محسوب می شود و بستگان پدر، بستگان فرزند می شوند .
ب) مانعی ندارد .
ج) مانعی ندارد .
د) اشکالی ندارد . (19)
و نیز سؤال شده است که: آیا مشابه سازی و تکثیر انسان در آزمایشگاه و از طریق روشهای پیشرفته علمی (کلوناژ) جایز است؟
گروهی از مراجع تقلید فتوا به حرمت داده اند، مانند:
آیة الله تبریزی: جایز نیست والله العالم .
آیة الله مکارم شیرازی: این کار جایز نیست و مفاسد زیادی دارد .
ولی عده دیگری از مراجع به عنوان اولی منعی برای آن ندیده اند:
آیة الله فاضل لنکرانی: به عنوان اولی اشکالی ندارد; لکن اگر مفاسدی بر آن مترتب شود، به عنوان ثانوی جایز نیست .
آیة الله نوری همدانی: تحقق این عمل معلوم نیست که ممکن باشد و در صورت امکان اگر با موازین اسلامی مخالف نباشد، اشکال ندارد .
آیة الله سیستانی: فی حد ذاته مانعی ندارد
شبیه سازی انسان
تظاهرات علیه شبیه سازی انسان در نوامبر 2001 ایده اصلی و منشا تفکر راجع به شبیه سازی انسان (human cloning) هنگامی شکل گرفت که یک دانشمند اسکاتلندی توانست گوسفندی بنام Dolly را در سال 1997 شبیه سازی کند. پخش خبر این واقعه مهم توجه محافل پزشکی، مذهبی، سیاسی و ... را در جهان به خود جلب کرد بگونه ای از این واقعه علمی اغلب بعنوان نقطه عطف علم در سال 1997 یاد می شود.
روز جمعه 27 دسامبر سال 2002 م . ، 6 دی ماه 1381 ش . خبر تولد اولین نوزاد شبیه سازی شده به سراسر جهان مخابره شد . شبکه تلویزیونی «بی بی سی » در ساعات پایانی آن روز گزارش داد: نوزاد همسان سازی شده، یک دختر است که 3 کیلو و 200 گرم وزن دارد، به گفته خانم «بریژیت بویسلیر» ، شیمی دان و مدیر شرکت کلوناید، «ایو» Eve) یا حوا) روز پنج شنبه از طریق مهندسی ژنتیک و فرآیند مشابه سازی در آزمایشگاه متولد شد . وی گفت: شرکت تحت مدیریت او با بهره گیری از روش «کلونینگ » توانسته است از سلول پوست بدن یک زن 31 ساله آمریکایی جنینی را تولید کند که در نهایت و بعد از رشد از هر جهت شبیه همان زن 31 ساله خواهد بود . (1)
امروزه مسئله «کلونینگ » یا شبیه سازی انسان به یک بحث جهانی و همگانی تبدیل شده است . اگر چه هنوز جزئیات این مسئله برای جهانیان و آینده آن روشن نیست، در عین حال، افراد و گروههای بسیاری در سراسر دنیا با مطالعات پی گیر تبیین این پدیده نوین را از ابعاد گوناگون دنبال می کنند و در داخل کشور نیز از نظر فقهی با عکس العمل های متفاوت فقیهان رو به رو شده است . آنچه پیش رو دارید، نگاهی است به تعریف شبیه سازی، پی آمدهای مثبت و منفی آن، و عکس العمل هایی که در جهان مسیحیت و غرب، و جهان اسلام نسبت به آن نشان داده شده است .
===========
جهان اسلام:
در جهان اسلام مخالفتها از شدت بیشتری با وجود آراء متفاوت برخوردار بوده است
علماء شیعه
مراجع عظام فعلی شیعه شبیه سازی حیوانات را بالاتفاق جائز می دانند، اما درباره شبیه سازی انسان نظرات مختلفی دارند .
در ابتدا توجه خوانندگان را به سؤالات و پاسخها در مورد شبیه سازی حیوانات جلب می کنیم:
سؤال: از آنجا که در قرن بیستم شاهد رشد حیرت آور علم پزشکی هستیم ... آیا مشابه سازی حیوان زنده توسط تکثیر سلولهای وی (کلوناژ) جایز است؟ (سلولی از حیوان زنده اخذ می شود و با تکثیر آن سلول از طریق اطلاعات DNA حیوانی با همان خصوصیات قبلی ایجاد می کنند).
در جواب این استفتاء مراجع عظام چنین فرموده اند:
آیة الله بهجت: ظاهرا اشکالی به نظر نمی رسد .
آیة الله ***** ای: این کار فی نفسه اشکال ندارد .
آیة الله سیستانی: مانعی ندارد .
آیة الله صافی گلپایگانی: اگر مستلزم خلاف شرع نباشد، بنفسه اشکال ندارد .
آیة الله مکارم شیرازی: این کار در مورد حیوانات اشکالی ندارد .
آیة الله نوری همدانی: در غیر انسان جایز است .
آیة الله فاضل لنکرانی: دلیلی بر حرمت این عمل بر حسب عنوان اولی به نظر نرسیده است، گرچه برحسب عناوین ثانویه اشکال دارد .
اما د رمورد شبیه سازی انسان از مراجع عظام سؤال شده است: «از آنجا که در قرن بیستم شاهد رشد حیرت آور فن آوری هستیم، خصوصا پیشرفتهایی در علم پزشکی حاصل شده است و یکی از آنها برآیندهای مهم نوین، مهندسی ژنتیک و بدل سازی (کلوناژ) می باشد که در علم وراثت مسائل مبهم و پیچیده ای پیدا شده است، بفرمائید:
الف) اگر سلول جنینی در سردخانه برای مثلا صد سال یا بیش از آن زنده نگاه داشته شود، سپس در رحم زنی کاشته و رویانده شود، آیا طفل ناشی از این سلول پس از رشد و نموو بلوغ می تواند از بستگان و خویشان خود مطالبه ارث نماید؟
ب) در صورتی که دختر باکره ای با بهره گیری از فن آوری بدل سازی (کلوناژ) دارای فرزندی از سلول جنین خود شود، در این فرض آیا حامله شدن وی مشروع است؟ آیا فرزند به دنیا آمده نسخه بدل اوست یا همسانش و یا دخترش؟
ج) اگر خانواده ای نسخه ای از فرزندشان را در سردخانه نگه داری کردند و پس از مرگ فرزندشان، با فن آوری بدل سازی (کلوناژ) نسخه بدل او را در رحم مادر کاشتند و رویاندند، در این صورت آیا آفرینش انسانی برای هدفی که به خود او مربوط نیست و نفعی نمی رساند، جایز است؟
د) در صورتی که فن آوری بدل سازی (کلوناژ) به قدری رشد کند که مادران بتوانند با مشاهده فرجام فرزند پس از چند سال، به کاتولوگهای مختلف مراجعه و جنین را گزینش کنند (طفل، سالیانی رشد می کند ولی نسخه های دست نخورده اش در سردخانه محفوظ مانده است). چنین بارداری شرعا چه حکمی دارد؟
در جواب این سؤالات آیة الله بهجت فرموده اند:
الف) وراثت نیست .
ب) مانعی ندارد و به ولد اشبه است .
ج) مانعی ندارد .
د) از حیث تکلیف منعی بر آن نیست و از حیث معامله به نظائر آن مراجعه شود .
آیة الله سیستانی فرموده اند:
الف) چنانچه تولد از منی شخص مذکور باشد، آن شخص پدر او محسوب می شود و بستگان پدر، بستگان فرزند می شوند .
ب) مانعی ندارد .
ج) مانعی ندارد .
د) اشکالی ندارد . (19)
و نیز سؤال شده است که: آیا مشابه سازی و تکثیر انسان در آزمایشگاه و از طریق روشهای پیشرفته علمی (کلوناژ) جایز است؟
گروهی از مراجع تقلید فتوا به حرمت داده اند، مانند:
آیة الله تبریزی: جایز نیست والله العالم .
آیة الله مکارم شیرازی: این کار جایز نیست و مفاسد زیادی دارد .
ولی عده دیگری از مراجع به عنوان اولی منعی برای آن ندیده اند:
آیة الله فاضل لنکرانی: به عنوان اولی اشکالی ندارد; لکن اگر مفاسدی بر آن مترتب شود، به عنوان ثانوی جایز نیست .
آیة الله نوری همدانی: تحقق این عمل معلوم نیست که ممکن باشد و در صورت امکان اگر با موازین اسلامی مخالف نباشد، اشکال ندارد .
آیة الله سیستانی: فی حد ذاته مانعی ندارد