welcome P.T TURKISH ٠

[qaranfil]

sherlockholmes . shaar . saeedonline بيزيم يئغئناغئميزا ﴿ به گروهمان ﴾ خوش گليبسينيز

گوزل كاكو سن هاميدان دا گوزل سن بير نفر كي منيم ديليمده دانيشا و اونان ياشايا حتما او گوزل دي
آخي بس سن نيه منيم پستلاريما دقت ائله ميسن ؟ هه اوردا من دئميشم كي x لاتينجه ده همان خ دي . آنلاشيلدي؟
X= xiar . xəlil خيار ، خليل
بابا بيز تورك اوخ نه تورچ . بيرداها ﴿ دوباره ﴾ تورك يئرينه تورچ يازسان سيز ايله ساواشاجاغام

لاتينجه يازماغا فقط و فقط ايرسه بو فايلي داونلود ائتسن گورر. شيفت ميفت ده توتماق لازيم دئييل
turkish editor
سعيد او گوزل اوخوماقلاردان دا ياز
اوي ناري ناري ناري
قولوندا قولباغ ساري
ناريني چايدا گوردوم
الينده بايدا گوردو
بير اوپدوم بير ديشله ديم
اوندان نه فايدا گوردوم

 

[iranvig]

بردا هامي آذري چيخيب دي ، احسان دا گره آذري اولا ، اير اوماسا همليقان توكرروخ باشنا وراروخ اوني .(هامي گره بردا آذري دانشا) ، qaranfil جان بو كاكو همشه تورچ ديير (بو قيدي بير سوزه كي منن دانشدي)-بو يازيشماقي دا اونا گوره دي (شوخلخ اليير)

 

[saeedonline]

ياخچي بيني اخيون

گديم گرديم بولاختادي الوزوني يوماختادي باخ باخ منه بير باخ جيران من بير باخ




بي دا منيم شهريم گوزل قزلي دي من زنجان اوشاقيام

زنجانين دور وري باغ دي چمن دي مني يولدان الين بير جوت ممدي
نار منه نار منه ناريدي مني زنجان قيزلاري گوجادي مني
خيابانان قيز گلير ننه سينن قطره قطره سوت گلير سوت ممسينن نار منه نار منه نارادي مني زنجانين قبزلاري گوجادي مني

::::::::::::::: ياشاسين آذري ديليرين اقلاناري :::::::::::::::::::::::​

 

[qaranfil]

 

[saeedonline]

بالام جان نجوردي

 

[qaranfil]

http://www.iran-chabar.de/Archive/maghale/dadizade/dadizade820413.htm​

رنسانس يا هويت يابی ملی را نوزايی فرهنگی ناميده‌اند. امسال نيز همانند سالهای پيشين صدها هزار مردم آذربايجان، با پشت سر گذاشتن تضييقات حاکم راهی قلعه بابک ميشوند تا در اين کنگره عظيم خودجوش ملی شرکت کنند، ملی به معنای واقعی کلمه ، مردم خود خود را دعوت ميکنند، سفره می آرايند، به هنرمندان آذربايجان گوش ميدهند، کنگره‌ای که هم کنسرت موسيقی ملی ميليونها آذربايجانی است، هم اعلام حضور فرهنگی و زبانی اين ملت بزرگ و هم همبستگس صلح آميز،غير خشن ملتی برای احقاق حقوق ابتدايی خويش است.جا دارد که جريانهای سياسی و عاشقان زندگی بهتر و جهانی شايسته تر برای انسانها از اين رنسانس استقبال کنند و در عمل دموکراسی را پاس دارند.


حميد داديزاده - تبريزی



بابک قالاسيندان بير نئچه قيسا سوز



تبريز و بوتون آذربايجان اينسانلارينا و داغچيلارينا گوره بابک قالاسی يالنيز بير او جا هوندور داغ يوخ، بير تاريخی اثر، تاريخی ايز ، گئچميشدن نشانه و قرينه لردن کد حساب اولونور. بابک قالاسی بيز تبريزليلره ، منيم اوزومه بيزيم گئچميشيميزدن بير ديری تصويردير، بولود قره چورلو دئميشکن ايسترسن بو گون باشی اوجا ياشياسان ، باخ گور آنا بابالارين نه جور ياشارميش. بابک قالاسی آذربايجانين فخريدير، اعتباريدير. بابک قالاسی بير بويوک ميللتين تاريخيندن نشانه دير. ايز دير.


بابک قالاسی، يا تاريخچيلر سوزينه گوره بذ قالاسی يالنيز بير اسکی ويران اولموش بينا يوخ ، بير داغيلميش کرپيشدن دوزلميش قالا يوخ، بير ميللتين اقتدارين گوسترير . آنتروپولوقلار يا آرکيولوژلار هر نه فورمادا باخارسالا بو بنايه، آذربايجان خالقينا بو بنا بير ميللتين داغيلميش وارليغيندان نشانه دير، آيکان دير، نئجه کی دده قورقوت، ستارخان صفر خان تاريخيميزدن ايکانلارديلار ، آيدين ،گورکملی و قاليجی.


بونا گوره ده بابک قالاسی هر بير زامان عزيز سايليب و اونون هر بير قاريش توپراغی، هر بير پارچا داشی و اوردا گويه ره ن نوروزگوللری، داغ چيچکلری، کهليک اوتيلار و گون کوللاری داغچيلارا کندچيلره بيزه گوز ايشيقی کيمی سايلير و تاريخ چيلريميزه و تحقيقات آداملاريميزه بير زنگين خزينه دير. بير ياراديجيليق قايناقی، بير عظمتلی اوردو، بير قدرتلی اعتباردير.


بورادا بابک قالاسينين تاريخی منظور دگيل، اما بونی دئيم کی او محال، کليبر، اهر، مشکين، قطر سوئی شابيل قارا داغ و ساوالانين اتکلری بير ميللتين طوفانلی ياشايشيندان و ياد مهاجم قوه لرين قاباغيندا مقاوت لريندن گوسترير. ايله بونا گوره ده شابيل گولی، بو پارلاق ايستی سو، داغين دوشونده بابکين اودلی نفسيندن بير نشانه دير. ميتولوژيدا واردير کی و ايللريميزين سينه لرينده سويله نير کی بابکی خلافت قلدرلاری توتوب دهشتليجه‌ اولدوره‌ندن سونرا، بابکين آتی دلی اولور، او قاچير، شابيل گولونه اوزون چاتديرير، شابيلی بير گزير، دولانير، بيله دئير لر کی ساوالانا باخير او يام ياشيل سينه لره سره له نير بير آيها چکير شابيل گولونه گلير، ايستی قاينار سودان ايچير. بو سو چوخ کيمياوی ماده لرله دولودو. سونرا گئدير شابيل گولونون کناريندا آرام توتور، يئره سره له نير و هيچ بير زاد يه‌مير. دئمک اولار کی اوزون سردارسيز گورور و نهايتده باشين سالير و اوردا گوزلرين دونيايه يومور و بابکه و آذربايجان يوردونا قاتيلير و نفسدن دوشور. کندليلرين و آغ ساقاللارين دئديگينه گوره شابيل بابکين آتلارينين بيريسی دی، اونا گوره بو گولون آدی شابيل قاليب.


شابيل ساوالانين اتکينده دير. بابک قالاسی تاريخدن بير ايزدير. هر ايل مينلر اينسان آذربايجان و ايرانين هر بير طرفيندن بابک قالاسينا يول چکيب و اوز گوروش لرين بوردا تازالاديللار، هيچ بير تعجوب يئری يوخدور. اونلار ايللر بويو اونودولموش و ايندی اوز کيمليکلرين ثبوت ائتمکده ديلر.


بابک قالاسينين پروگرملاری، آذربايجان خلقی نين بير کنگره سی آدلانديرماق اولار. بو بويوک و شعورلی ميللت، اوزی اوزونه تاريخ و يئنی وارليق يازير. اونلار يوز مينلرله ، اوشاخ بويوک، آنا آتا، ياشلی گنج، اويرنجی، ايشجی، بير يئره توپلانيب، دونيايه اوز وارليغلارين اعلام ائديللر. ايران اسلامی حاکيملری گوزلرين آچيب و بو عظمتلی گنگره يه دقت ائتمه ليدی‌لر. اونلار اوز تاريخين يازير و بو اسکی تاريخه بير صحيفه لر آرتيريرلار. ايگيت بابک آذربايجان خالقی نين آزادليق يولوندا حرکاتينا بير گوزل سمبولدير. آخار سو و جوشغون چای کيمی تاريخده آخير. داشير و ايره لی يورويور. بابک حرکاتی، بابک قالاسی و بذ آدی آذربايجان خلقينين بايراقيدير.


بو بايراق بو گون بابکين نامينه آذربايجان خالقينين حرکاتينين دوامينی نمايند‌ه ليق ائدير. بابک حرکاتی بير ميللتين تاريخده وارليغين عکس ائدير.بابک حرکاتی زامانيله شکلين دگيشيب، تاريخلری آشيب داشيب بو گوونه گليب چاتيبدير. آذربايجانين ميللتی هر ايل بابک قالاسيندا اوز تاريخی کيمليکينين بير اونودولموش پارچاسينی يئنيدن جشن توتور، وارليغين بير ميللت کيمی اعلايم ائدير. شاعيرلر باياتيلار اوخور، عاشيقلار سازلارين سسلنديرير. اونلار درين دولی احساسلارين اور‌ه‌ک خزينه لريندن پايلير. بابک قالاسی. بير اونودولموش تاريخين دوغولماسيدير.


بابک قالاسی توپلانتی سينی آذربايجان خالقينا بير رنسانس کيمی ده آدلانديرماق اولار. کولتورل و تاريخی رنسانس. بير ميللت اوز ميللی شعورون بوردا نمايشه قويور. رنسانس سويله ديم، چون کی هر ميللتين اوز اوزونه قايدماسی، يئنی بير حيات و تازا بير ياشايش اولا بيلر، بو رنسانسلا بير ميللت يئنيدن اوز کيمليکين اعلام ائتماق ايستيور، اوز مستقل حضورون اعلام ائدير. بوردا او ميللت باش قالديريب و ديرکت انفرماتيک دورونده دونيايه اوزون اعلام ائدير. سفره لر آچيلير. آذربايجانين گئچميش تاريخی، کولتوری،چشيتلی فرقه‌لری، ديللری، لهجه لری، گئنيش نمايشه قويولور، سفره لر آچيلير، هامی بير بيرين آنير، حس ائدير، و آوازه خوانلار نفسه گلير و بابکين مساجی، اونون ئولدورولمز اثری ديريلير.هر ايل گئچميش ايلدن ديرلی ارکانيزه اولموش بو مراسم تشکيل اولور.


اما بير سوز ده آذربايجان خلقينين تاريخين تحريف ائدنلره دئيم . سيز بيلين کی آذربايجان ميللتی بير توتاليته دير. بير کمپلکسدير، بير شعورلی پوپلومدير تاريخده ديری و زاماندا آيدين. آذربايجان خالقی بو پرنسيپی دوشونوب و اونا اينام بسله يب، بيزيم بويوک شاعريميز مفتون امينی بويله سويله يير:


گوی قورشاقی حمايل تک ئونونده


افقلرده ظفر مارشی چاليران


تاريخارده افتخارلا وقارلا


قيزيل باشی گوموش تخته قالديران

http://www.iran-chabar.de/Archive/maghale/dadizade/dadizade820413.htm​

 

[qaranfil]

جايگاه زبان و تفکر در جامعه بشری 1
حميد داديزاده تبريزی



• زبان مادری پديده بيرونی نيست. انسان با زبانش زاده می‌شود، در زبانش سير می‌کند و در حريم زبانی خود تنفس می کند، رشد می‌کند و می‌ميرد. زبان هر ملتی ظرف حضور آن ملت در کره خاکی است.
• با توجه به پيوندی که زبان با تفکر دارد و زبان يک مقوله کمپلکس است که منبع انديشه، ظرف احساسات هر فرد يا ملتی است، هرگونه ناديده گرفتن و يا کم اهميت دادن به زبان مادری ملتی نوعی کشتن تفکر و ***** هويت و تضييع موجوديت و مدنيت فرد يا ملت است.

"زبان مادری پديده بيرونی نيست. انسان با زبانش زاده می‌شود، در زبانش سير می‌کند و در حريم زبانی خود تنفس می کند، رشد می‌کند و می‌ميرد. زبان هر ملتی ظرف حضور آن ملت در کره خاکی است. يعنی اينکه برای شناخت ملتی بايد زبان او را شناخت"


به عام‌ترين تعاريف انسان را موجودی می‌شناسند که انديشه می‌کند و انديشه و پردازش فکر خود را از طريق زبان به ديگران منتقل منمايد. زبان به عنوان ابزار اصلی تفکر در تبيين هويت هر فرد و يا هر ملتی نقش اول اهميت را ايفا می‌کند. در واقع زبان ظرف و مظروف انديشه‌هاست و اين زبان در اشکال متنوع کتبی، شفاهی و فولکلور بروی زمين جاری می‌گردد و نقش فرد يا ملتی را در ادوار مختلف تاريخی و در ازمنه متفاوت به ديگران و نسل‌های بعدی تصوير می‌کند.

زبان مادری اولين دارايی ذيقيمت هر انسان و هر ملتی است که کيستی و حضور انسان و يا مليتی را بروی سياره زمين به رسميت می‌شناسد. با توجه به اين اصل مسلم زبان شناسی اجتماعی که زبان جوهر انديشه آدمی است، که زبان تنها قراردادهای بی جان و کدها و رمزگان مرده نيست، بلکه زبان با مجموعه ساختار و محتوايش ترنم کننده خلاقيت‌های انديشگی و فکری انسان‌هاست، می‌توان به راحتی و سهولت اشاره نمود که در خصلت شناسی جوامع بشری، بويژه در جهان بهم تنيده کنونی، شخصيت، خصايص و کاراکتر فردی و ملتی را از طريق هويت زبانی او می‌شناسند.

هرچه بشر حرکت زبان ملتی آزاد و صلح آميز باشد و هرچه اين زبان بتواند در قالب آحاد ملتی با فراغ بال و آسودگی تنفس کند، بيافريند، آن فرد يا ملت در سير زندگی و در مسير تاريخ و در گذرگاه زمان مهر خود را بر تاريخ می کوبند و به حيات خود ادامه می دهند. جايگاه زبان مادری در شناخت ويژگی‌های ملتی از اين اهميت برخوردار است که اين زبان از طريق توارث بازتاب دهنده و منتقل کننده ساختار انسان شناسانه هر مليتی در کره زمين است و بهمين سبب پاسداری از زبان‌های موجود در جهان به يکی از وظايف عمده سازمان ملل تبديل شده است. اهميت اختصاص روزی به عنوان همايش جهانی بزرگداشت زبان مادری از طرف يونيسف از اين اصل ريشه گرفته که اقتصاد گلوبال و زبان‌های مسلط کنونی موجوديت زبان‌های به حاشيه رانده شده را تهديد می‌کند.

در مبحث هويت شناسی و شناخت انسان زبان مادری جايگاه اول را اشغال می‌کند. زبان مادری و تسلط به آن نوعی قدرت روحی و روانی به انسان می‌بخشد و زمانی که زبان مادری به زبان اصلی آموزش، پداگوژی، زبان هنر و ادب و زبان زندگی ملتی تبديل شود، آن ملت در تببين آرزوها، در ارايه خلاقيت ها و نوآوری‌ها و در ثبت و تحکيم هويت تاريخی خويش موفق می‌شود و پيش می‌رود.

با توجه به پيوندی که زبان با تفکر دارد و زبان يک مقوله کمپلکس است که منبع انديشه، ظرف احساسات هر فرد يا ملتی است، هرگونه ناديده گرفتن و يا کم اهميت دادن به زبان مادری ملتی نوعی کشتن تفکر و ***** هويت و تضييع موجوديت و مدنيت فرد يا همان ملتی است که اين امر، بديهی است تاريخ تمدن بشری را نيز به طريقی می‌آزارد.

برای درک بيشتر موقعيت زبان مادری و جايگاه آن در جامعه بشری ملتی را در نظر بگيريد که در يک جامعه چند فرهنگی زندگی می‌کند و زبان، اين سند گواهی دهنده موجوديت آن ملت در حاشيه قرار گرفته باشد. يعنی بنا به تصميمات قدرتمداران، غير رسمی و مهجور و واپس مانده قلمداد شده باشد. در اين وضعيت، می‌توانيد درک کنيد که اين ملت چهره تاريخی خود را در آيينه زمان چگونه بايد منعکس کند و بازتاب نمايد. با توجه به اين اصل که انسان در زبان زندگی می‌کند و حتی لهجه‌های متفاوت زبانی خود نوعی نموداری از شيوه‌های زيستی، معيشتی، تاريخی، فرهنگی، اقتصادی و سياسی است، غير رسمی و يا ممنوع ماندن شخصيت زبانی يک ملت در واقع به نوعی خاموش کردن چراغ انديشه و کشتن هويت و معدوم کردن حضور زنده، فعال و بشاش آن فرد يا ملت است. زبان با ما زاده شده است بی آنکه بخواهيم آن را ياد بگيريم. زبان مادری که از طريق شير مادر و پيوندهای ژنتيک در انسانی زاده می‌شود، تنها ابزار گفتگو نيست. زبان مادری وسيله بيرونی نيست که فرد آن را ياد می‌گيرد، زبان مادری زبان خارجی نيست که برای فرد بيگانه باشد، زبان مادری ظرف وجودی هر ملتی است که ملت در آن زاده شده و رشد می‌کند. زبان مادری در جز جز پيکره آدمی نهفته است، واژه‌ها، اصوات، هجاها نوع معانی همه و همه با انسان زاده می‌شود. لذا بهتر است ما هم همصدا با گادامر، زبان شناس معروف و مشهور لهستانی بگوييم «زبان همچون جهان هردو بيش از ما وجود داشته‌اند و ما در آن‌ها زاده می‌شويم، هيچ يک تازه نيستند.» گادامر در مقاله مهم خويش تحت عنوان «انسان و زبان» (۱۹۶۶) موقعيت زبان و جايگاه آن را چنين توضيح می‌دهد:

"درک اين نکته که افق امروز بدون افق گذشته وجود ندارد، به معنای پذيرش اين نکته است که زبان در حکم علامت يا مهر گذشته بر امروز است، به بيان ديگر زبان زندگی گذشته در زمان حاضر است. از آنجا که افق انديشه‌های ما در زبانی که به کار می‌بريم بازتاب می‌يابد، پس ما همواره جهان خود را در زبان، و به شکلی زبان گونه باز می‌يابيم و باز می‌شناسيم. واژه و ايژه «عينی يا حقيقی» زبان و واقعيت از يکديگر جدايی ناپذيرند و محدوديت‌های دانش ما، همان محدوديت های زبانی است که از آن استفاده می‌کنيم. ما رابطه‌ای فراسوی زبان خود با جهان نداريم که سپس آن را به ياری «ابزار» زبان بيان کنيم، جهان ما همين زبان است «زبان به هيچ روی ابزار يا وسيله نيست، ماهيت ابزار جز اين نيست که پس از استفاده و کاربردش کنارش گذاريم، اما با واژگان زبان نمی‌توان چنين کرد...»۱ با مثالی روشن‌تر می‌شود.: وقتی وارد محله چينی‌ها می‌شويد و يا به شهری وارد می‌شويد که عربند، ديگر چهره آن شهر و حقيقت ساکنان آن يا چينی است يا عربی. اين واقعيت جدا از زندگی آن دو مليت نيست، خواه زبان و فرهنگ آنها قانونی باشد خواه غير قانونی، رسمی باشد خواه غير رسمی. به سخن ساده‌تر، با زندگی، هويت و موجوديت ملتی نمی‌توان آمرانه برخورد کرد. چرا که زبان جدا از زندگی آن فرد يا ملت نيست. انسان را زبان او محاصره کرده است. زبان مادری چيزی است که از جوهر فرد برمی‌خيزد، عنصری آشناست، هر ملتی با زبان خودش جهان را امضا می‌کند و تفسير می نمايد، در واقع هستی شناسی هر ملتی از ارتباط و ميزان و سطح رابطه او با زبانش و اشکال آن می‌تواند مشخص باشد.

تکرار ميگويم، زبان مادری پديده بيرونی نيست. انسان با زبانش زاده می‌شود، در زبانش سير می‌کند و در حريم زبانی خود تنفس می کند، رشد می‌کند و می‌ميرد. زبان هر ملتی ظرف حضور آن ملت در کره خاکی است. يعنی اينکه برای شناخت ملتی بايد زبان او را شناخت. بنابراين زبان هستی بخشنده برای زندگی ملتی است. شما نمی‌توانيد فردی يا ملتی را بدون زبان آن فرد يا ملت بشناسيد، حتی اگر آن فرد يا ملت از زبانش به ناگزير مهجور بوده باشد. با توجه به اين که زبان ظرف آفرينش معناست و تفکر انديشه در ذات خود پروسه‌ای از عملکرد زبان است، می‌توان به اهميت و جايگاه زبان ملتی پی برد.

اهميت دادن يونيسف به زبان مادری از همين درک ناشی شده است چرا که تمدن بشری از شناخت هويت ملل روی عالم شناخت زبان شناسانه دارد. برای من ترک آذربايجانی برای مثال، هرچند هم که اين مطلب را به فارسی می‌نويسم، جهان معانی و احساسات با زبان مادری‌ام مفهوم واقعی پيدا می‌کند. به قول نويسنده اهل ترکيه «گل‌های سرخ ترکيه» از «گل‌های سرخ آلمانی» سرخ‌ترند. اينجا واژه «قيزيل گول» و درک و تاويل در تفسير و برداشتی که يک ترک از آن دارد با واژه رز قرمز انگليسی معنايی که با يک کلمه به گل سرخ منتسب می‌کنند، متفاوت است.

از درک مفهوم و جايگاه زبان در جوامع بشری برمی‌آيد که انتساب واژه رسمی يا غيررسمی بر زبان ملت‌ها که از سوی «قدرتمداران» صورت می‌گيرد بايد با تدقيق صورت گيرد. چرا که برای هر فردی يا ملتی زبان مادری‌شان زبان رسمی است، يعنی اينکه آن ملت با آن زبان زاده شده و احاطه گشته است، خواهی نخواهی برای هر ملتی زبانش رسمی است، چرا که هر ملت با زبانش رسما با جهان مرتبط می‌شود و فکر می‌کند، معنا می‌آفريند و اثر برجای می‌گذارد. زبان هستی دارد و همراه هر ملتی زيست می‌کند و جلو می‌رود. قدرت و يا ضعف زبان‌ها و يا طبقه بندی آنها در علوم اجتماعی و انسان شناسی يک مبحث و مقوله ديگری است،.

مهم درک مقام و اهميت هر زبان در جامعه است. مهم درک اين نکته است که زبان هر ملتی با روح و روان آن ملت پيوسته است. هرگونه ناديده گرفتن اين اصل در واقع تضييع حقوقی اوليه آن ملت و در نتيجه ضربه زدن بر پيکر تمدن بشری است.

باری اعتلا بخشيدن به موجوديت و حضور هر انسان و يا هر ملتی در وهله اول احترام به زبان و آثار توليد شده به آن زبان نقش اوليه را بازی می‌کند, چرا که برای قدرت بخشيدن به ملتی يا فردی بايد با افکار و آمال و آرزوها و آثار خلاقه آن ملت آشنا شد و روند تفکر و خلاقيت آن ملت را با اهميت تلقی کرد. بنابراين زمانی که حضور زبانی ملتی در محاق تعطيلی می‌افتد و يا اشکال و ابعاد فعاليت زبانی محدود می‌گردد، معانی و مفاهيم و روند آفرينش متون دچار مانع ميگردد و جامعه از پيمودن روند طبيعی خود خارج ميگردد. و حاصل اين عمل بی قدرت کردن و به تعبيری نابود کردن حضور فکری آن ملت است و با توجه به اين اصل که زبان نوعی سند هويت، و نشانه کتبی وکاراکتر تاريخی هر ملتی را می‌نماياند، با اعمال فشار و يا به هردليلی، با به حاشيه راندن زبان ملتی به نوعی زندگی و هويت مردم تکلم کننده به آن زبان فلج می‌شود. ملت و يا فرد عليل و ذليل و خوار می‌گردد. برای نمونه تاريخی می‌توان هندوستان دوران استعمار انگليس و افريقای جنوبی دوران آپارتايد را مثال زد. استعمار بريتانيا در هندوستان برای تعميق زنجيرهای استعماری زبان صدها ميليون انسان را نشانه رفت و در دوران آپارتايد رژيم‌های نژاد پرست، از جمله دکلرک زبان اکثريت مردم را غير قانونی اعلام کرد. با محدود کردن عرصه زبان در واقع ارتباط آن مردم با ديگران قطع می‌شود، خلاقيت‌های زبانی که سند هويت و موجوديت مدنی هر فردی است تعطيل می‌گردد. اما تاريخ نشان داد که نه زبان‌های مردم هندوستان نابود شد و نه اکثريت سياه افريقای جنوبی به خاطر حاکميت رژيم نژاد پرست از صحنه روزگار زدوده شد. امروز درست يک دهه از سقوط آپارتايد ميگذرد ، و نام نلسن ماندلا همچنان بر تارک تاريخ ميدرخشد ، هر چند که او در يک دهی زندگی بسيار ساده ولی پر باری دارد، او با يک برنامه دموکراتيک و صلح جويانه روند احيای هويت مردم افريقای جنوبی را هموار ساخت.،چرا که زبان مادری، زبان اصلی، زبان اولی هر فرد يا ملتی هميشه زنده و رسمی و فعال عمل می‌کند، چرا که زبان پديده درونی است. نوام چامسکی دانشمند زبان شناس، که نظرياتش در زبان شناسی تحولی عظيم ايجاد کرد، در عرصه اهميت قدرت زبان مادری مطالب مفصلی نوشته است که به آن در جلسات بعد اشاره خواهد شد.
http://www.iran-chabar.de/Archive/maghale/dadizade/dadizade830127.htm
جايگاه زبان مادری در جامعه بشری (۲)
• زبان مادری را بايد به عنوان قدرتی در نظر گرفت که کودک می‌خواهد به اين قدرت بنازد، با آن رشد کند، با آن بازی کند، با آن زبان انديشه کند و خود را در زير سايه زبان مادری خود آرام کند و شکوفا گردد و در همان زبان گسترش يابد، بيافريند، با تمدن بشری تماس بگيرد.
• در جوامع چند فرهنگی و چند زبانی ضرورت توجه به حفظ و حراست از زبان‌های به حاشيه افتاده از اولويت بيشتری برخوردار شده است. با بحث‌های انحرافی و با نقشه‌های سياسی و طرح‌های نژاد پرستانه نيز نمی‌شود از اهميت اين مساله پرهيز کرد.
تحقيقات زبان شناسان اجتماعی نشان می‌دهد که زبان همچون يک مجموعه کمپلکس، با اجزا و مشخصات ويژه‌اش با ظرفيت‌های منبعث از شرايط اجتماعی مادر و محيط زيست او، به بچه منتقل می‌شود. همچنانکه بچه از بدو تولد و گشودن چشم از رحم مادر، نمی‌خواهد از مادر و دامان او جدا شود و مدام تنها در آغوش مادر است که آرام می‌گيرد، زبان مادری نيز همان قدر برای بچه ارزشمند و جزو غيرقابل انفکاک آن بچه است. کودک همان نياز که به شير مادر را دارد و هرقدر در کنار مادر و در آتمسفر مادرانه است، احساس امنيت و آرامش می‌کند، زبان مادری نيز چون گوهری گرانبها سرمايه‌ای است که در وجود کودک به ارث گذاشته شده است. لالايی‌های مادر، نفس او، ضربان قلبش و کلماتی که با آن کودک را آرام می‌کند، مجموعه احساسات، عواطف و تفکر کودک از همان گنجينه زبان مادری که در بند بند وجود کودک است، در يک هارمونی حيرت آور عمل می‌کند که تمام زبان شناسان اجتماعی را به اين نتيجه رسانده که حتی چهارچوب دستور زبان و استروکتور گرامر و نوع صدا، زير و بم کلمات، نوع جملات و تعداد واژه‌ها که کودک تا سنين ۵ تا ۶ سالگی بر زبان می‌آورد، همه از آتمسفر زندگی مادر و ويژگی‌های اجتماعی، اقتصادی و معيشتی او الهام می‌گيرد. بی سبب نيست که در ايام جنگ ايران و عراق و تجاوزات صدام، کودکان مناطق جنگی نقاشی‌هايشان يا تانک بود يا گلوله. اين کودکان بی آنکه آموزشی ببينند و يا کلامی سازمان يافته و طرح شده به آنها تدريس شود، از همان آغوش مادر با چشمان معصوم محيط را می‌نگرند و به زبان مادری و با تاثير پذيری از وضعيت محيط زيستی بازتاب نشان می‌دهند. نمونه ديگر اين مورد کودکان فلسطينی هستند که دهه‌هاست در پناهگاه‌های خود در کمپ‌های پناهندگی در آغوش مادران رنج‌ديده چشم به جهان می‌گشايند و زبان مادری خود را در همان شرايط به غايت ظالمانه از دامان مادر می‌آموزند و بازتاب‌های خود را نسبت به مسايل بيرونی بزرگسالان در آه‌های برآمده از سينه، در نقاشی‌های خود بروز می‌دهند، و با آن صدای بيصدايی و از طريق همهمه‌های زبان مادری فرياد بی صدايی‌خود را به جهانيان اعلام می‌کنند.
درک اين نکته اهميت فراوان دارد که زبان با قدرت رابطه مستقيمی دارد و منظور من از قدرت نيرويی است کا انسان هوشمند را توان انديشه و جسارت ميبخشدو زبان مادری نوعی قدرت برای کودک حساب می‌شود. کودک سلاح برخوردش با محيط غير از صداها و دادها و فريادها از طريق زبان مادری است که نسل به نسل به او منتقل شده است. هرچه محيط زبانی کودک پذيراتر باشد و بچه بتواند با اصل و ريشه، با هويت مادری‌اش رابطه برقرار کند، با قدرت بيشتر انديشه می‌کند، تنفس فکری می‌نمايد و خود را می‌سازد و با محيط بيرونی قدرتمندتر برخورد می کند.يعنع اينکه خود را ميشناسد و با هويت اصيل خويش با ديگران برخورد ميکند و از ابراز آن حس شرمساری نميکند. تشابه مقام زبان مادری در کودک را می‌توان با جايگاه شير مادر مقايسه کرد. چطور که کودک را از رحم مادر جدا کنند، گريه می‌کند و داد و فرياد سرمی‌دهد، هرطور که شير مادر برای کودک ارزشمند است زبان مادری نيز در ذات وجود کودک نهفته است. هرگونه محروم کردن کودک از زبان مادری همانند محروم کردن او از شير مادر، از دامان مهر و محبت او، از قدرت و توان انديشگی اوست. زبان مادری جايگاه والايی در زندگی انسان‌ها دارد. حال حساب کنيد در جوامعی که ميليون‌ها کودک زبان و فرهنگ و موجوديت تاريخی آنها از آنها گرفته می‌شود. اندکی تفکر کنيد به پيامدهای روانی کودکی که با توهين و حقير او را از همان آموزه‌های مادری جدا می‌کنند و کودک را در يک آتمسفر ديگری قرار می‌دهند که برايش کاملا ناآشنا و بيگانه است. ابعاد فاجعه وقتی درک می‌شود که کودک از محيط زبان مادری جدا شده و مجبور شود خود را در آتمسفر زبان ديگری قرار دهد. اهميت اين مساله آنجاست که زبان را خيلی‌ها فقط کدها و يا رمزگانی می‌دانند که فرد يادمی‌گيرد و همين. نه، به هيچ وجه اين طور نيست. زبان کودک ظرف انديشه و آتمسفر تنفس اوست. زبان کودک ارابه گردانی است که با لالايی‌های مادر به او منتقل شده و کودک ترجيح می‌دهد با همان ارابه بازی کند، بچرخد، تنفس کند و کودک چهار چوب گرامری آن زبان را در درون نهفته دارد که بايد شکوفا گردد. قدرت کودک به ويژه در ايام کودکی و نوجوانی با ميزان تسلط او به زبانش رقم زده می‌شود. کودک از طريق زبان مادری است که با محيط برخورد می‌کند. بنابراين زمانی که محيط بچه عوض می‌شود و يا اينکه زبان مادری او از او دريغ می‌گردد، بچه يک دفعه خود را بی سلاح و بی پناه می‌يابد. حتی تغييراتی لهجه‌ای و آکسان‌های زبانی نيز در يک زمان معين برای بچه به غايت مهم است. کودکی که برای مثال ترک اردبيل است و با زبان آن و مجموعه ظرفيت‌های زبانی آن زبان باز می‌کند، وقتی يک دفعه به شهر زنجان می‌رود و با زبان ترکی زنجانی می‌آميزد، هنوز در اوايل اين کودک به سبب جدايی از زبان مادری دچار مشکل ارتباط و يا آميزش با محيط خواهد بود.
بنابراين زبان مادری را بايد به عنوان قدرتی در نظر گرفت که کودک می‌خواهد به اين قدرت بنازد، با آن رشد کند، با آن بازی کند، با آن زبان انديشه کند و خود را در زير سايه زبان مادری خود آرام کند و شکوفا گردد و در همان زبان گسترش يابد، بيافريند، با تمدن بشری تماس بگيرد، صدا و مهر نشان خود را بر زمين بکوبد و با اين هويت و کيستی ژئوپوليتيک نام خود را و تاريخ خود را به ديگران نشان دهد و بی واهمه از توهين و تحقير ديگران همچون ساير کودکان جهان، زبان مادری خود را چون گوهری گرانبها حفظ نمايد. شير مادر و زبان مادری دو گوهر نايابی هستند که از هم جدايی ناپذيرند.
کودکی که از زبان مادری‌اش بريده می‌شود در واقع قدرت خود را از کف می‌دهد، قدرتی که پايه زيستی هر انسانی است. کودک با مشاهده به حاشيه رانده شدن زبان مادری‌اش دچار بحران درونی و روانی می‌شود. اين حالت را کسی می‌تواند درک کند که به آن گرفتار آمده باشد. همچو کودکی که در جامعه فناوری آموزشی و متون کتبی و رسانه‌ها را بازتاب کننده زبانش و الفبای زبان مادری‌اش نمی‌بيند. خواه ناخواه به کنار رانده می‌شود. هميشه در اين پرسش فکرش مشغول است که چرا زبان مادری‌اش مورد احترام جامعه نيست. چرا در خانه يک زبان دارد ولی در بيرون از خانه زبان اصلی او وجود خارجی ندارد؟ چرا بايد در مدرسه و دانشگاه و در روزنامه‌ها به زبان ديگری مطالعه کند و آمال و آرزوهای خود را به زبان ديگری ترجمه نمايد. اصلا چرا در مرکز ايالت‌ها و استان‌ها و سرزمين اجدادی خود زبانش زبان راديو تلويزيون‌ها نباشد؟ در دادگاه‌ها نتواند با راحتی و آرامش به زبان خودش از خودش دفاع کند؟
شکل گيری قوه استدلال و منطق و برخورداری از قدرت سخنوری و ديالوگ نيز از مسير تقويت زبان مادری می‌گذرد. در حقيقت زبان مادری همچون کليدی است که درٍ ملک سخن را برای فرد باز می کند. فرد يا ملتی را وارد ميدان تبادل «سخن» و آثار خلاقه و بديعی می کند و راه انکشاف عقايد و نظرهای نو را هموار می‌سازد. با توجه به اهميت جايگاه سخن و فکر و تبادل انديشه در جامعه بشری، روشن است که بی توجهی به زبان ملتی در واقع به خاک سپردن موجوديت آن ملت و زنده به گور کردن هويت آنهاست.
در جوامع چند فرهنگی و چند زبانی ضرورت توجه به حفظ و حراست از زبان‌های به حاشيه افتاده از اولويت بيشتری برخوردار شده است. با بحث‌های انحرافی و با نقشه‌های سياسی و طرح‌های نژاد پرستانه نيز نمی‌شود از اهميت اين مساله پرهيز کرد. امروز ناديده انگاشتن زبان و فرهنگ بوميان و سرخ پوستان پيامدهايی برای بشريت داشته که غير قابل جبران است و بنابراين سياست‌های انسان‌های استعمارگر اروپايی همچون لکه ننگی بر پيشانی آنهاست. در باب بزرگداشت زبان مادری بحث قدمت زبانی مطرح نيست، اينکه برای مثال در ايران، چه کسی بيستون را ساخت و يا ستون‌های تخت جمشيد را که بنا کرد؟ يا کدام ملت اول از فلات ايران گذشت و غيره، مهم اين است يادآوری شود که وزير فرهنگ رضاشاه امريه فرستاد و رسما اعلام کرد هرکس در مدارس آذربايجان ترکی آذربايجانی صحبت کرد، بايد جريمه شود! به اسناد کتاب «فرهنگ ستيزی در دوران رضاشاه» توجه کنيد. امروز انسان در ابعاد جهانی به نوعی مبارزه هميت طلبی روی آورده، مبارزه و حرکتی که تنها رنگ انسانی،اخلاقی، حق طلبانه دارد.
http://www.iran-chabar.de/1383/02/19/tabrizi830219.htm

 

[Kako]

Bir sada matn gooy qaranfil axi man eliamiram oxiam.
agar ghalat varim deyon eslah eliam
akhir man annamadin najooj garak o ajib charakter lari type eliam?

matn lar da lotfan sade ola
a sanon gozon agin yeyim !

 

[qaranfil]

Azerbaijan! Azerbaijan!
A gahraman övladen shanle vatan.
Sandan ötr jan vermae Jomle hazeriz.
Sandan ötr gan tökmae Jomle hazeriz!
Oochrangle bayraginle massaud yasha!
Oochrangle bayraginle masuad yasha!
Meanlerle jan goorban olde!
Senan harba maydon olde!
Hogogindan kechan asgar Hara beer gahraman olde!
San olasan goolostan, Sana har on jan goorban!
Sana mean beer manhabat senamde totmosh makan!
Namosoono hifz etmae, Bayragine oksaltmae.
Jomle gangler moshtagder!
Shanle Vaten! Shanle Vaten!
Azerbaijan! Azerbaijan!
Azerbaijan! Azerbaijan​

linkler
http://www.durna.info/linkler.htm
http://www.ildirim.com/links​

 

[qaranfil]

Ağ gül, qırmızı gül, bir de sarı gül...
Çiçekler neden danışa biler?
Çiçeklerin ve otların magik xüsusiyyetlerinden çox danışmaq olar.

Bu gün Qerbde çoxları yaşıl magiyanın sirlerini açıqlamağa çalışırlar. Müxtelif dinler çiçeklerin remzini özlerinemexsus terzde - öz tanrılarına, miflerine ve revayetlerine esaslanaraq, izah edirler. Belelikle de, müqeddesleşdirilen çiçekler yeni, onlar üçün xarakterik olmayan xüsusiyyetler elde ederek, heqiqi menalarını itirirler. Neticede, çiçekler ve bitkiler yeni anlamda işledilir.
Hele qedim dövrlerden güller hansı sebebdense deyile ve ya yazıla bilmeyen hisslerin ifadesi üçün geniş istifade edilirdi. Bezi ölkelerde güllerin çox çetin dili vardı. Maraqlı nümunelerden biri Türkiye heremxanalarında işledilen "Selam" gül dili idi. Bu dil Avropada İsveç kralı XII Karl (1682-1718) terefinden tetbiq edilmeye başlayıb. Karl "Selam"la Türkiyede olduğu zaman tanış olub. Bir neçe il sonra ise bu dil İngilterede işledilmeye başlayır. Türkiyede eri ile birge seferde olan yazıçı Uortli Monteqyu (1689-1762) deqiq hazırlanmış buket vasitesile müxtelif hisslerin nece ifade edildiyini öyrenir ve bilgilerini vetenine aparır. Çap edilen gül lüğetlerinin, demek olar ki, hamısı XVIII esre tesadüf edir. Rusiyada ise esrin evvellerinde qadınlar çiçekleri geyimlerine ve ya şlyapalarına berkitmekle güllerin remzi dilinden geniş istifade edirdiler. Hemin dövrlerde istenilen yerden güllerin adlarının ve menalarının siyahısı qeyd edilen bukletler almaq olardı. Yaşlı neslin nümayendeleri ise heç bir söz işletmeden yalnız güllerin vasitesile uzun süren söhbetler apara bilirdiler. Burada dostluq, sevgi ve bağlılıqdan tutmuş nifrete qeder anlamlar tapmaq mümkündü.
Uzun iller, esrler keçir ve güllerin dili, demek olar ki, tamamile unudulur. Müasir dövrde bu dilden istifade edilmir. Güllerin hansı menaları verdiyini ise çox az adam bilir.
Qedimde her gülün öz menası ile yanaşı, onların ne rengde olması, hetta buketlerin nece hazırlanması da ehemiyyetli olub. Eger güllere bir neçe yaşıl budaqlar elave edilir, buket al qırmızı kağıza bükülür ve tünd boz rengli lent ile bağlanırsa, onda siz buketi bağışladığınız şexse "Men ehtiraslıyam, qarşılıqlı hissler gözleyirem ve sizsiz ümidsizem" demiş olacaqsınız. Bitkiler de remzi mena daşıyır. Mersin ve narınc çiçekleri temizliyi ve gelinin bakireliyini simvolize edir. Defne ağacı ile qalibleri ve incesenet xadimlerini teltif edirler. Palıddan hazırlanan çeleng vetendaşlıq xidmetlerinde ferqlenen şexslere verilir. Zeytun ve palma budaqları sülh, salxım söyüd ve serv ise qem ve keder simvoludur.
Gülün böyük mena kesb etmesi onun meşhurluğundan ireli gelir. Bele halda, tebii ki, esas güc qızılgülün üzerine düşür. Müasir dövrde asanlıqla menasını anladığımız yegane gül mehz qızılgüldür. Qızılgüller insanın yetişdirdiyi güller arasında en qedimidir. Onlar hele 5000 il bundan evvel Şerqde - zengin adamların bağlarında yetişdirilirdi. Yabanı qızılgülün tarixi ise daha qedimdir. Qızılgül qalıqlarının tarixi bizi 35 milyon il evvele aparır. İndi ise dünyanın her yerinde milyonlarla qızılgüllere rast gelmek olar. Bu ise esrarengiz çiçeyin zamanın sınağından keçdiyine delalet edir. Qedim insanlar qızılgülün gözelliyini onun allahlar terefinden yaranması ile elaqelendirirdiler.
Deyilenlere göre, yunan ilahesi Kloris tesadüfen ölmüş nimfayla (peri) rastlaşır ve onu güle çevirmek qerarına gelir. Afrodita hemin güle gözellik, parlaqlıq, şenlik ve cazibe verir. Dionis onu etir şiresi ile doldurur, Qerb küleyi Zefir ise buludları qovur ki, Appolon qızılgülü güneş işığı altında yetişdire bilsin. Sonra ise bu gülü "güllerin kraliçası" adlandırır ve onu mehebbet allahı Erosa teqdim edirler.
Romalıların ise qızılgülün menşeyi ile bağlı öz versiyaları var. Onların revayetlerine göre, dünyada Rodanta adlı gözel bir qız yaşayırmış. Onun çoxlu perestişkarı varmış. Amma bu perestişkarların heç biri Rodantanın xoşuna gelmirmiş. Günlerin birinde mehebbetle, sevgi ile yaşayan gencler Rodantanın saymamazlığından qeyzlenerek qızın evinin qapısını sındırıb içeri soxulurlar. Baş veren hadiseden derhal xeber tutan ilahe Diana bundan çox hiddetlenir ve Rodantanı güle çevirir. Onun refiqelerini ise onlara ders olsun deye, iti tikanlarla evez edir.
Qızılgülün menşeyinin hardan başlandığından asılı olmayaraq, bu gül gözellik ve mehebbetin en meşhur simvollarındandır. Hamıya melumdur ki, qırmızı qızılgüller "men seni sevirem" demekdir. Bir buketde qırmızı ve ağ qızılgül tekrarolunmazlığa işaredir, çehrayılar eleqantlıq ve letiflik, sarılar ünsiyyetden alınan hezz ve sevinc menasını daşıyır. Eger siz sevgililer gününde mehebbet obyektinize hisslerinizi ifade etmek isteyirsinizse, onda narıncı ve ya mercan rengli qızılgüllere müraciet edin. Mehz onlar sizin sevgilinize dille deye bilmediyinizi çatdıracaqlar. Tünd qırmızı ve zoğalı rengli qızılgüller sevgilinize onun heddinden artıq gözel olduğunu deyecek (bu, hem de bir bade qırmızı şeraba yaxşı elave ola biler). Bir qızılgül tevözekarlıq demekdir. Bu, pulunuzun az olan vaxtı da size yaxşı hediyye etmek şansı verir. Eger siz qızılgül buketi hediyye edirsinizse, demeli, sevginin gücünden göylerde uçursunuz. Qönçelerden ibaret buket verirsinizse, demeli, sevib-sevilmek üçün hele çox genc olduğunuzu bildirirsiniz.
Eneneden bir az uzaqlaşmaq isteyerek "men seni sevirem"i qızılgül vasitesile demek istemeyenler başqa çiçeklere müraciet ede bilerler. Diger çiçekler vasitesile de xoş sözler demek mümkündür. Güllerden bezileri qızılgülün ifade etdiyi anlamları vere biler. Meselen, qırmızı xrizantem (payızgülü), dağ lalesi (tülpan) ve ya qerenfil vasitesile de mehebbetinizi etiraf ede bilersiniz. Qızçiçeyi ise sizin sevgilinize kompliment eder. Zanbağın eleqant leçekleri sevgilinizin gözelliyinin valehedici olduğunu gösterir. Amma yasemeni bir defe hediyye etmek lazımdır. Çünki deyilenlere göre yasemen yalnız ilk mehebbete delalet edir. Qardeniya cesaretsizler üçündür. Çünki bu çiçekler deyilmemiş gizli mehebbeti ifade edirler. Benövşe ise sıx bağlılığı bildirir.
Müasir dövrde hediyye kimi teqdim edilen bir neçe çiçeyin adını çekmek olar. Burada müxtelifliye bir o qeder de rast gelinmir. Bezileri ise gül hediyyelerini elektron poçt vasitesile gönderilen kartlarla evez edibler. Bele adamlar ekser hallarda sevdiklerinin qayğısına bu üsulla qalırlar. Biri-birinden uzaqda yaşayanlar üçün elektron poçt elverişli olsa da, yaxınlıqda yaşayanlar çiçeklerden heç olmasa ara-sıra istifade etseler, pis olmaz. Axı güller elektron poçtla gönderilen mektubdan daha çox ehemiyyet kesb edir. Ve stolun üstünde daha gözel görünürler.
Gül bağışlamaq enenesi hemişe nezaket ve romantika göstericisi olub. Utancaq ve özüne inamsız adamlar üçün buket bağışlamaq hisslerinin en asan ifadesi üsuludur.
Amma gülleri hediyye ederken hamının qebul etdiyi bezi qaydaları nezere almaq lazımdır. Meselen, eger xarici ölkelerde qadına cüt sayda gül bağışlanırsa, bu, bizde qebul edilmir. Güllerin rengi de böyük ehemiyyet kesb edir. Amma unutmayın ki, siz çiçeklerin menasını bildiyiniz halda, teref-müqabiliniz bundan xebersiz ola biler. Buna göre de size bilmeden çiçek lüğetinde nifret ve xoşagelmezlik anlamında işledilen gül bağışlasalar, incimeyin. Hem de ki, indi güllerin menasını bilenlerin sayı çox az olduğu üçün onlara ehemiyyet vermek lazım deyil. Zövqünüze ve hisslerinize etibar ederek çiçek hediyye etseniz, sevgilinize ve yaxınlarınıza xoş olar.

Renglere göre menalar:
çehrayı reng - mehebbet
tünd qırmızı - alovlu ehtiras
yaşıl - ümid
açıq mavi - inam
göy - sedaqet
tünd sarı - paxıllıq, mekr (hiyle)
açıq boz - kasıblıq
tünd boz - ümidsizlik
açıq qehveyi - qem, qüsse
benövşeyi - itaetkarlıq
narıncı - qürur ve işvekarlıq (işve, naz)
qızılı - leyaqet
gümüşü - ebedilik, ölmezlik

Bezi güllerin menası:

Akasiya (sarı ve ağ) - platonik sevgi
Akasiya (çehrayı) - eleqantlıq
Anemon - xestelik ve ya elacsızlıq
Astra - qem
Benövşe - tevazökarlıq
Cezayir benövşesi - şirin xatireler
Dağ lalesi (tülpan) - mehebbet etirafı
Georgin - minnetdarlıq
Gülümbahar - qüsse
Hortenziya - soyuqluq
İtburnu çiçeyi - şairanelik
Jasmin - mehribanlıq
Küsdüm ağacı - utancaqlıq
Lale - ovunmaq
Lavanda - inamsızlıq, etimadsızlıq
Nane - ehtiras yanğısı
Nergizgülü - eqoizm, xudpesendlik
Novruzgülü - ovunmaq
Pion - xecalet
Peyğemberçiçeyi - nezaket, zeriflik
Qerenfil (ağ) - keder
Qerenfil (qırmızı) - coşğun (alovlu) mehebbet, ehtiras
Qerenfil (sarı) - nifret
Qerenfil (alabezek) - mehebbetde soyuqluq
Qızçiçeyi - bakirelik
Qızılgül qönçesi (ağ) - eşqe tutulmamış ürek
Qızılgül çiçeyi (ağ) - sükut
Qızılgül (qırmızı) - mehebbet, eşq iztirabı
Qızılgül (ağ ve qırmızı) - qelb ateşi
Qızılgül (sarı) - xeyanet
Reyhan - nifret, iyrenclik
Rozmarin - sizinle olmaq mene xoşdur
Süpürge kolu - tenhalıq
Sünbülçiçeyi - zarafat
Şebbü - teleskenlik ve çılğınlıq
Tarla sarmaşığı - itaetkarlıq
Üçrengli sarmaşıq - işvekarlıq
Yasemen - ilk sevgi heyecanları
Yemişan - ümid
Zanbaq (ağ) - genclik
Zengçiçeyi - söhbetcillik

​

 

[qaranfil]

Ağ gül, qırmızı gül, bir de sarı gül...
Çiçekler neden danışa biler?
Çiçeklerin ve otların magik xüsusiyyetlerinden çox danışmaq olar.

Bu gün Qerbde çoxları yaşıl magiyanın sirlerini açıqlamağa çalışırlar. Müxtelif dinler çiçeklerin remzini özlerinemexsus terzde - öz tanrılarına, miflerine ve revayetlerine esaslanaraq, izah edirler. Belelikle de, müqeddesleşdirilen çiçekler yeni, onlar üçün xarakterik olmayan xüsusiyyetler elde ederek, heqiqi menalarını itirirler. Neticede, çiçekler ve bitkiler yeni anlamda işledilir.
Hele qedim dövrlerden güller hansı sebebdense deyile ve ya yazıla bilmeyen hisslerin ifadesi üçün geniş istifade edilirdi. Bezi ölkelerde güllerin çox çetin dili vardı. Maraqlı nümunelerden biri Türkiye heremxanalarında işledilen "Selam" gül dili idi. Bu dil Avropada İsveç kralı XII Karl (1682-1718) terefinden tetbiq edilmeye başlayıb. Karl "Selam"la Türkiyede olduğu zaman tanış olub. Bir neçe il sonra ise bu dil İngilterede işledilmeye başlayır. Türkiyede eri ile birge seferde olan yazıçı Uortli Monteqyu (1689-1762) deqiq hazırlanmış buket vasitesile müxtelif hisslerin nece ifade edildiyini öyrenir ve bilgilerini vetenine aparır. Çap edilen gül lüğetlerinin, demek olar ki, hamısı XVIII esre tesadüf edir. Rusiyada ise esrin evvellerinde qadınlar çiçekleri geyimlerine ve ya şlyapalarına berkitmekle güllerin remzi dilinden geniş istifade edirdiler. Hemin dövrlerde istenilen yerden güllerin adlarının ve menalarının siyahısı qeyd edilen bukletler almaq olardı. Yaşlı neslin nümayendeleri ise heç bir söz işletmeden yalnız güllerin vasitesile uzun süren söhbetler apara bilirdiler. Burada dostluq, sevgi ve bağlılıqdan tutmuş nifrete qeder anlamlar tapmaq mümkündü.
Uzun iller, esrler keçir ve güllerin dili, demek olar ki, tamamile unudulur. Müasir dövrde bu dilden istifade edilmir. Güllerin hansı menaları verdiyini ise çox az adam bilir.
Qedimde her gülün öz menası ile yanaşı, onların ne rengde olması, hetta buketlerin nece hazırlanması da ehemiyyetli olub. Eger güllere bir neçe yaşıl budaqlar elave edilir, buket al qırmızı kağıza bükülür ve tünd boz rengli lent ile bağlanırsa, onda siz buketi bağışladığınız şexse "Men ehtiraslıyam, qarşılıqlı hissler gözleyirem ve sizsiz ümidsizem" demiş olacaqsınız. Bitkiler de remzi mena daşıyır. Mersin ve narınc çiçekleri temizliyi ve gelinin bakireliyini simvolize edir. Defne ağacı ile qalibleri ve incesenet xadimlerini teltif edirler. Palıddan hazırlanan çeleng vetendaşlıq xidmetlerinde ferqlenen şexslere verilir. Zeytun ve palma budaqları sülh, salxım söyüd ve serv ise qem ve keder simvoludur.
Gülün böyük mena kesb etmesi onun meşhurluğundan ireli gelir. Bele halda, tebii ki, esas güc qızılgülün üzerine düşür. Müasir dövrde asanlıqla menasını anladığımız yegane gül mehz qızılgüldür. Qızılgüller insanın yetişdirdiyi güller arasında en qedimidir. Onlar hele 5000 il bundan evvel Şerqde - zengin adamların bağlarında yetişdirilirdi. Yabanı qızılgülün tarixi ise daha qedimdir. Qızılgül qalıqlarının tarixi bizi 35 milyon il evvele aparır. İndi ise dünyanın her yerinde milyonlarla qızılgüllere rast gelmek olar. Bu ise esrarengiz çiçeyin zamanın sınağından keçdiyine delalet edir. Qedim insanlar qızılgülün gözelliyini onun allahlar terefinden yaranması ile elaqelendirirdiler.
Deyilenlere göre, yunan ilahesi Kloris tesadüfen ölmüş nimfayla (peri) rastlaşır ve onu güle çevirmek qerarına gelir. Afrodita hemin güle gözellik, parlaqlıq, şenlik ve cazibe verir. Dionis onu etir şiresi ile doldurur, Qerb küleyi Zefir ise buludları qovur ki, Appolon qızılgülü güneş işığı altında yetişdire bilsin. Sonra ise bu gülü "güllerin kraliçası" adlandırır ve onu mehebbet allahı Erosa teqdim edirler.
Romalıların ise qızılgülün menşeyi ile bağlı öz versiyaları var. Onların revayetlerine göre, dünyada Rodanta adlı gözel bir qız yaşayırmış. Onun çoxlu perestişkarı varmış. Amma bu perestişkarların heç biri Rodantanın xoşuna gelmirmiş. Günlerin birinde mehebbetle, sevgi ile yaşayan gencler Rodantanın saymamazlığından qeyzlenerek qızın evinin qapısını sındırıb içeri soxulurlar. Baş veren hadiseden derhal xeber tutan ilahe Diana bundan çox hiddetlenir ve Rodantanı güle çevirir. Onun refiqelerini ise onlara ders olsun deye, iti tikanlarla evez edir.
Qızılgülün menşeyinin hardan başlandığından asılı olmayaraq, bu gül gözellik ve mehebbetin en meşhur simvollarındandır. Hamıya melumdur ki, qırmızı qızılgüller "men seni sevirem" demekdir. Bir buketde qırmızı ve ağ qızılgül tekrarolunmazlığa işaredir, çehrayılar eleqantlıq ve letiflik, sarılar ünsiyyetden alınan hezz ve sevinc menasını daşıyır. Eger siz sevgililer gününde mehebbet obyektinize hisslerinizi ifade etmek isteyirsinizse, onda narıncı ve ya mercan rengli qızılgüllere müraciet edin. Mehz onlar sizin sevgilinize dille deye bilmediyinizi çatdıracaqlar. Tünd qırmızı ve zoğalı rengli qızılgüller sevgilinize onun heddinden artıq gözel olduğunu deyecek (bu, hem de bir bade qırmızı şeraba yaxşı elave ola biler). Bir qızılgül tevözekarlıq demekdir. Bu, pulunuzun az olan vaxtı da size yaxşı hediyye etmek şansı verir. Eger siz qızılgül buketi hediyye edirsinizse, demeli, sevginin gücünden göylerde uçursunuz. Qönçelerden ibaret buket verirsinizse, demeli, sevib-sevilmek üçün hele çox genc olduğunuzu bildirirsiniz.
Eneneden bir az uzaqlaşmaq isteyerek "men seni sevirem"i qızılgül vasitesile demek istemeyenler başqa çiçeklere müraciet ede bilerler. Diger çiçekler vasitesile de xoş sözler demek mümkündür. Güllerden bezileri qızılgülün ifade etdiyi anlamları vere biler. Meselen, qırmızı xrizantem (payızgülü), dağ lalesi (tülpan) ve ya qerenfil vasitesile de mehebbetinizi etiraf ede bilersiniz. Qızçiçeyi ise sizin sevgilinize kompliment eder. Zanbağın eleqant leçekleri sevgilinizin gözelliyinin valehedici olduğunu gösterir. Amma yasemeni bir defe hediyye etmek lazımdır. Çünki deyilenlere göre yasemen yalnız ilk mehebbete delalet edir. Qardeniya cesaretsizler üçündür. Çünki bu çiçekler deyilmemiş gizli mehebbeti ifade edirler. Benövşe ise sıx bağlılığı bildirir.
Müasir dövrde hediyye kimi teqdim edilen bir neçe çiçeyin adını çekmek olar. Burada müxtelifliye bir o qeder de rast gelinmir. Bezileri ise gül hediyyelerini elektron poçt vasitesile gönderilen kartlarla evez edibler. Bele adamlar ekser hallarda sevdiklerinin qayğısına bu üsulla qalırlar. Biri-birinden uzaqda yaşayanlar üçün elektron poçt elverişli olsa da, yaxınlıqda yaşayanlar çiçeklerden heç olmasa ara-sıra istifade etseler, pis olmaz. Axı güller elektron poçtla gönderilen mektubdan daha çox ehemiyyet kesb edir. Ve stolun üstünde daha gözel görünürler.
Gül bağışlamaq enenesi hemişe nezaket ve romantika göstericisi olub. Utancaq ve özüne inamsız adamlar üçün buket bağışlamaq hisslerinin en asan ifadesi üsuludur.
Amma gülleri hediyye ederken hamının qebul etdiyi bezi qaydaları nezere almaq lazımdır. Meselen, eger xarici ölkelerde qadına cüt sayda gül bağışlanırsa, bu, bizde qebul edilmir. Güllerin rengi de böyük ehemiyyet kesb edir. Amma unutmayın ki, siz çiçeklerin menasını bildiyiniz halda, teref-müqabiliniz bundan xebersiz ola biler. Buna göre de size bilmeden çiçek lüğetinde nifret ve xoşagelmezlik anlamında işledilen gül bağışlasalar, incimeyin. Hem de ki, indi güllerin menasını bilenlerin sayı çox az olduğu üçün onlara ehemiyyet vermek lazım deyil. Zövqünüze ve hisslerinize etibar ederek çiçek hediyye etseniz, sevgilinize ve yaxınlarınıza xoş olar.

Renglere göre menalar:
çehrayı reng - mehebbet
tünd qırmızı - alovlu ehtiras
yaşıl - ümid
açıq mavi - inam
göy - sedaqet
tünd sarı - paxıllıq, mekr (hiyle)
açıq boz - kasıblıq
tünd boz - ümidsizlik
açıq qehveyi - qem, qüsse
benövşeyi - itaetkarlıq
narıncı - qürur ve işvekarlıq (işve, naz)
qızılı - leyaqet
gümüşü - ebedilik, ölmezlik

Bezi güllerin menası:

Akasiya (sarı ve ağ) - platonik sevgi
Akasiya (çehrayı) - eleqantlıq
Anemon - xestelik ve ya elacsızlıq
Astra - qem
Benövşe - tevazökarlıq
Cezayir benövşesi - şirin xatireler
Dağ lalesi (tülpan) - mehebbet etirafı
Georgin - minnetdarlıq
Gülümbahar - qüsse
Hortenziya - soyuqluq
İtburnu çiçeyi - şairanelik
Jasmin - mehribanlıq
Küsdüm ağacı - utancaqlıq
Lale - ovunmaq
Lavanda - inamsızlıq, etimadsızlıq
Nane - ehtiras yanğısı
Nergizgülü - eqoizm, xudpesendlik
Novruzgülü - ovunmaq
Pion - xecalet
Peyğemberçiçeyi - nezaket, zeriflik
Qerenfil (ağ) - keder
Qerenfil (qırmızı) - coşğun (alovlu) mehebbet, ehtiras
Qerenfil (sarı) - nifret
Qerenfil (alabezek) - mehebbetde soyuqluq
Qızçiçeyi - bakirelik
Qızılgül qönçesi (ağ) - eşqe tutulmamış ürek
Qızılgül çiçeyi (ağ) - sükut
Qızılgül (qırmızı) - mehebbet, eşq iztirabı
Qızılgül (ağ ve qırmızı) - qelb ateşi
Qızılgül (sarı) - xeyanet
Reyhan - nifret, iyrenclik
Rozmarin - sizinle olmaq mene xoşdur
Süpürge kolu - tenhalıq
Sünbülçiçeyi - zarafat
Şebbü - teleskenlik ve çılğınlıq
Tarla sarmaşığı - itaetkarlıq
Üçrengli sarmaşıq - işvekarlıq
Yasemen - ilk sevgi heyecanları
Yemişan - ümid
Zanbaq (ağ) - genclik
Zengçiçeyi - söhbetcillik

​

 

[Kako]

ني ايكي دن ايكي دن پست اليسن قرنفيل ؟
بو چوخ گشه آد دي كي سنون وارون . توركي آدلار چوخي گشه دي . بو قرنفيل....جيران....داي نمن آد وار توركي د ؟ منيم ياديمنان چيخيب. ...آها آلما !‌ ( هوشنگ ابتهاجين آروادي آدي آلما دير. چوخ گشه شعر دئير....گوروبسوز كي ؟ ) ...داي نمن.......چيچك (‌ چيچه ) دا آد وار داي ؟ هه ‌؟‌ سوز واروز دير ؟

 

[qaranfil]

Bir sada matn gooy qaranfil axi man eliamiram oxiam.
agar ghalat varim deyon eslah eliam
akhir man annamadin najooj garak o ajib charakter lari type eliam?

matn lar da lotfan sade ola
a sanon gozon agin yeyim !

( شرمنده ) کاکوجان سيزين يازديغيز سوزلري دوزلديب يئني دن ( از نو ) يازديم

KAKO sәn belә gәrәk yazasan:
bir sadә mәtn qoy qәrәnfil axı mәn eliyәbilmirәm oxuyam
әyәrsә yanlışım olsa deyın düzәldim
axı mәn annamadım nәcur gәrәk karektlәri yazam
yazılarda lütfәn sadә olsun
a sәnin gozüyun ağını yeyim​

 

[qaranfil]

Bir sada matn gooy qaranfil axi man eliamiram oxiam.
agar ghalat varim deyon eslah eliam
akhir man annamadin najooj garak o ajib charakter lari type eliam?

matn lar da lotfan sade ola
a sanon gozon agin yeyim !

( شرمنده ) کاکوجان سيزين يازديغيز سوزلري دوزلديب يئني دن ( از نو ) يازديم

KAKO sәn belә gәrәk yazasan:
bir sadә mәtn qoy qәrәnfil axı mәn eliyәbilmirәm oxuyam
әyәrsә yanlışım olsa deyın düzәldim
axı mәn annamadım nәcur gәrәk karektlәri yazam
yazılarda lütfәn sadә olsun
a sәnin gozüyun ağını yeyim​

 

[Kako]

( شرمنده ) کاکوجان سيزين يازديغيز سوزلري دوزلديب يئني دن ( از نو ) يازديم

KAKO sәn belә gәrәk yazasan:
bir sadә mәtn qoy qәrәnfil axı mәn eliyәbilmirәm oxuyam
әyәrsә yanlışım olsa deyın düzәldim
axı mәn annamadım nәcur gәrәk karektlәri yazam
yazılarda lütfәn sadә olsun
a sәnin gozüyun ağını yeyim​

آخر دا دمدون كي نجور يازام !‌ ددم ننم د داي !

ğ

ә

بولار نه كاراكتر ديلار آخي ؟ نجور تايپ اولونور بولار ؟ من كي بيلميرم ‌!‌

 

[qaranfil]

"Füzuli divanının şerhi"
Qezel


Mürde cismim iltifatından bulur her dem heyat,
Ölerem ger qılmasan her dem mene bir iltifat.

Yaze bilmez leblerin vesfin temami-ömrde,
Abi-heyvan verse Xızr kilke zulmatdan devat.

Men feqirem, sen qeni, vergil zekati-hüsnünü,
Şer, içinde hem menedir, hem sene vacib zekat.

Görmeyince hüsnünü imane gelmez aşiqin,
Yüz peyğember cem olub gösterseler min möcüzat.

Mezheri-asari-qüdretdir vücudi-kamilin,
Feyzi-fitretden qerez sensen, tüfeylin kainat.

Cövheri-zatindadır mecmui-ovsafi-kemal,
Bu sifat ile ki sensen, qandadır bir pak zat?

Eşqe ta düşdüm Füzuli, çekmedim dünya qemin,
Bil ki, qeydi-eşq imiş daim-teellüqden nicat.

1) Mürde cismim iltifatından bulur her dem heyat,
Ölerem ger qılmasan her dem mene bir iltifat.

(Cansız bedenim senin hüsn-reğbetinden, mehribanlığından hemişe cana gelib dirçelir, eger her dem mene bir lütfkarlıq elemesen, ölerem). Şerhi
Bu beytde şair özünemexsus senetkarlıqla eyni sözleri müxtelif menalarda işletmişdir. Birinci misrada "iltifat" sözü mehribanlıq kimi verilse de, ikinci misrada "lütfkarlıq" kimi menalanır. Elece de "her dem" sözü birincide "hemişe" menasında işlenirse, ikincide "her an" menasını verir. Şair bu beytde deyir ki, sen her vaxt mene mehribanlıq eleyende sanki cansız bedenime can verirsen. Sen bu lütfkarlığı bir an da yubatma. Eger bunu elemesen, men ölerem. Nece ki, insan bir an nefes almasa, öler, elece de, mene senin iltifatın gerekdir ki, ölmeyim.
2) Yaze bilmez leblerin vesfin temami-ömrde, Abi-heyvan verse Xızr kilke zulmatdan devat.
(Dirilik suyu Xızrın qelemine zülmetden mürekkeb verse bele, o, bütün ömrü boyu da senin dodaqlarının terifini yazıb qurtara bilmez).

Şerhi

Peyğemberlerden yalnız Xızra (e) dirilik suyunu tapmaq müyessen olmuşdur, dirilik suyunun etrafını üç ay gezmişdir. Onun ömrü qiyamet gününe qeder ebedi olaraq qalır. Şair burada gözelin dodaqlarının misilsiz gözelliyini, terifelayiq olduğunu qeyd ederek, deyir ki, nece ki, dirilik suyu Xızra (e) daimi heyat verib, elece de onun qelemine mürekkeb verse, yeni mürekkeb de onun ömrü kimi olsa, Xızr (e) ömrünün tamamına kimi, yeni qiyamet gününe kimi senin terifini yazsa, bele, yene de senin dodaqlarının vesfini yazıb qurtara bilmez.
3) Men feqirem, sen qeni, vergil zekati-hüsnünü, Şer, içinde hem menedir, hem sene vacib zekat.
(Men kasıbam, sen dövletli, hüsnünün zekatını ver, şerietle zekat hem mene vacibdir, hem de sene).

Şerhi

Zekat malın onda bir hissesinden verilen şeriet vergisidir. Onun verilmesi de vacibdir, alınması da. Dövletliler zekat vermeye kasıblar ise almağa borcludur. Lakin şairin bu beytde istediyi zekat var-dövlet zekatı deyil. Menevi servetin de zekatı olur: Meselen, elm. İnsan gerek öyrendiyini başqalarına öyrede. Şair burada vesf elediyi gözelin hüsnünden zekat isteyir. Zekatı varlı kasıba verer deye, aşiq onu dövletli, özünü kasıb hesab edir. Deyir ki, zekat her ikimize vacibdir. Gözel hüsnünün zekatını gözelliyini aşiqe göstermekle vere biler. Aşiqe de ele bu gerekdir.
4) Görmeyince hüsnünü imane gelmez aşiqin, Yüz peyğember cem olub gösterseler min möcüzat.
(Yüz peyğember birleşib min möcüze gösterse de senin hüsnünü görmeyince aşiq imane gelmez).

Şerhi

Mühemmed Peyğemberin (s.e.) gelişine qeder Allah-teala yer üzerine insanlar üçün çoxlu peyğemberler gönderib. Ülulezm peyğemberlere nazil olan kitablarda Mühemmed Peyğemberin (s.e.)gelişi haqqında melumatlar verilmişdir. Bundan evvelki beytde sevgilisinin hüsnünden zekat isteyen şair, bu beytde deyir ki, peyğemberler yığışıb ne qeder mözüce gösterseler de xeyri yoxdur. Aşiq ta senin hüsnünü görmese, imana gelmez. Bu beytde şair bir daha onun hüsnünün zekatının vacibliyini bildirir.
5) Mezheri-asari-qüdretdir vücudi-kamilin, Feyzi-fitretden qerez sensen, tüfeylin kainat.
(Kamil varlığın qüdret sahibinin senetkarlığının tezahürüdür. Yaradılış nemetlerinde meqsed sensen, kainat senin hesabına yaşamaqdadır).

Şerhi

Hedisi-qüdside deyilir ki, "Sen olmasaydın, kainatı yaratmazdım". Şair bu müqeddes hedisi esas götürerek, bu beytde Mühemmed Peyğemberin (s.e.)terifini verir, deyir ki, senin nöqsansız varlığın Allah-tealanın senetkar qüdretinin en gözel tezahürüdür. Allah-teala bu dünyada ne nemet yaradıbsa, sene göre yaradıb. Allahın yaratdığı nemetlerden istifade edib yaşayan bütün kainat da senin hesabına yaşayır. Çünki Allah-teala onları da sene göre yaratmışdır.
6) Cövheri-zatindadır mecmui-ovsafi-kemal, Bu sifat ile ki sensen, qandadır bir pak zat?
(Kamilliyin bütün sifetleri zatının mayasındadır. Bu sifet ancaq sene mexsusdur, başqa pak zat axı harda var?).

Şerhi

Qurani-kerimde ve bir çox hedislerde Mühemmed Peyğemberin (s.e.) çox gözel ve kamil sifetlere malik bir şexsiyyet olduğu bildirilir. Buna esaslanan şair bu beytde deyir ki, senin zatının cövherinde bütün kamil sifetler cemlenib. Bu cür paklıq ancaq sene mexsusdur. Başqa heç yerde, heç kimde bele pak zat yoxdur. Olsaydı, yeqin ki, onun da terifi verilerdi.
7) Eşqe ta düşdüm Füzuli, çekmedim dünya qemin, Bil ki, qeydi-eşq imiş daim-teellüqden nicat.
(Ey Füzuli, dünya qemi çekmeden eşqe düşdüm, bil ki, ehtiyac torundan xilas olmağın yolu eşqe bağlanmaqdadır).

Şerhi

Eşqe düşenler, aşiqlik yolunu tutanlar dünya nemetlerinden el çekerler. Maddi nemetlerin varlığını-yoxluğunu, azlığını-çoxluğunu bilmezler. Aşiqlerin ona göre de, heç neye ehtiyacları olmaz. Bunu esas götüren şair deyir: men bildim ki, bütün ehtiyaclardan xilas olmağın yegane yolu eşqe düşmekdir. Ona göre de dünya qemini çekmeden aşiqlik yolunu seçdim.
​

 

[qaranfil]

kako siz üçün bir URL varımdı
http://www.miyaneh.net/​

 

[qaranfil]

آخر دا دمدون كي نجور يازام !‌ ددم ننم د داي !

ğ

ә

بولار نه كاراكتر ديلار آخي ؟ نجور تايپ اولونور بولار ؟ من كي بيلميرم ‌!‌

sәn get ildirim sayt;na vә onun comment indә yaz sonra copy-paste elә
vindozda azeri -( latin) dilini ADD elә
sonra yaz
keybord da W = Ü
keybord da ] = Ğ
keybord da [ = Ö
keybord da ' = ә
keybord da ; = ı
keybord da . = ş
keybord da , = ç
​

 

[iranvig]

گوزل بيجور ياز ادام اوخيا بيلسون من اوخيا بيلميم.
گوزل وارسان من ايستيم بير ايش آذري زبانرا باشديام وارسان يا يوخ - اگر وارسان ده من بيليم.

 

[iranvig]

سالروز تولد بزرگ مرد ايراني و راد مردي كه زنده كنند آيين ايرانيان بود رو پيشاپيش به همه تبريك ميگم.
دوستان عكسهاي مراسم سال پيش در قلعه بابك رو ميتونيد از اينجا ببينيد. http://www.geocities.com/khoramdinbabak/
وبلاگ بابك : http://www.khoramdinbabak.persianblog.com/
افكار نواده بابك : http://babakjordan1.blogspot.com/
هشدار سال پيش در باره اجراي اين مراسم : http://news.gooya.com/2003/06/12/1206-h-22.php
گزارشي از همايش ميليوني در قلعه بابك خرمدين : http://khabarnameh.gooya.com/columnists/archives/012256.php
اينم زندگي نامه و عكس اين راد مرد ايراني : http://www.geocities.com/hejdahtir/Babak.htm